Μανόλης ΑναγνωστάκηςΘεσσαλονίκη 1925

Γραμματολογική ένταξη

Πρώτη μεταπολεμική γενιά (γέννηση: 1916-1928)

Δεύτερη μεταπολεμική γενιά(γέννηση: 1929-1940)

Γενιά του 1970(γέννηση: 1942-1955)

Γενιά του 1980(γέννηση: 1956-1965)

Πρώτη μεταπολεμική γενιά

Τάσεις: Αντιστασιακή / κοινωνική Νεοϋπερρεαλιστική τάσηΥπαρξιακή / μεταφυσική

Τάση: Αντιστασιακή / κοινωνική

Άρης Αλεξάνδρου Κλείτος ΚύρουΜανόλης Αναγνωστάκης Θανάσης ΚωσταβάραςΓιάννης Δάλλας Τάσος ΛειβαδίτηςΔημήτρης Δούκαρης Τίτος ΠατρίκιοςΠάνος Θασίτης Γιώργης ΠαυλόπουλοςΤάκης Καρβέλης Δημήτρης ΧριστοδούλουΜιχάλης Κατσαρός

Ποιητικές συλλογές

Εποχές, 1945

Εποχές 2, 1948

Εποχές 3, 1951

Η Συνέχεια, 1954

Η Συνέχεια 2, 1956

Παρενθέσεις, 1956 (γραφή 1949)

Η Συνέχεια 3, 1962

Ο Στόχος, 1971

Υ.Γ., 1992

Η πολιτική δράση του Αναγνωστάκη τη δεκαετία του 1940

1943 φυλακίζεται από τους Γερμανούς για ένα διάστημα

1944 αρχισυντάκτης του περιοδικού Ξεκίνημα (ΕΟΠ)

1946 διαγραφή από το ΚΚΕ

1948 σύλληψη για πολιτική δράση στο Πανεπιστήμιο

δίκη 69 Επονιτών από έκτακτο στρατοδικείο (ΕΠΟΝ)

1949 καταδίκη σε θάνατο

1951 αποφυλάκιση από το Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης

(Επταπύργιο)

Νέοι της Σιδώνος, 1970

Κανονικά δεν πρέπει να ’χουμε παράπονο

Καλή κι εγκάρδια η συντροφιά σας, όλο νιάτα,

Κορίτσια δροσερά - αρτιμελή αγόρια

Γεμάτα πάθος κι έρωτα για τη ζωή και για τη δράση.

Καλά, με νόημα και ζουμί και τα τραγούδια σας

Τόσο, μα τόσο ανθρώπινα, συγκινημένα,

Για τα παιδάκια που πεθαίνουν σ’ άλλην ΄Ηπειρο

Για ήρωες που σκοτώθηκαν σ’ άλλα χρόνια,

Για επαναστάτες Μαύρους, Πράσινους, Κιτρινωπούς,

Για τον καημό του εν γένει πάσχοντος Άνθρωπου.

Ιδιαιτέρως σας τιμά τούτη η συμμετοχή

Στην προβληματική και στους αγώνες του καιρού μας

Δίνετε ένα άμεσο παρόν και δραστικό – κατόπιν τούτου

Νομίζω δικαιούσθε με το παραπάνω

Δυο - δυο, τρεις - τρεις, να παίξετε, να ερωτευθείτε,

Και να ξεσκάσετε, αδελφέ, μετά από τόση κούραση.

(Μας γέρασαν προώρως Γιώργο, το κατάλαβες;).

(Ο Στόχος, 1971)

ΤΙΤΛΟΣΗ χρονολογία του τίτλου παραπέμπει στην

περίοδο της δικτατορίας κατά την οποία

διώχθηκαν εκτός των άλλων και πολλοί παλιοί

αγωνιστές της γενιάς του ποιητή

ΘΕΜΑΚριτική απέναντι στη νέα γενιά που εξαντλεί

την αγωνιστικότητά της (εναντίον της

δικτατορίας υποτίθεται) με εκ του ασφαλούς

εκδηλώσεις σε συντροφιές, με τραγούδια

γενικής και αόριστης διαμαρτυρίας, με

συζητήσεις γενικού θεωρητικού περιεχομένου

και αντιστασιακής γυμναστικής.

ΣΧΟΛΙΑ Οι νέοι του ποιήματος συμπεριφέρονται με όλες τις (ψευτο)ενδείξεις του

προοδευτισμού, αλλά στο βάθος αυτός ο προοδευτισμός τους είναι μια

«διαμαρτυρία» για προσωπικό ατομικό μόνο λόγο = για περιορισμούς στους όρους

της προσωπικής - ατομικής τους ζωής.

Τον Αναγνωστάκη τον ενοχλεί αυτή η λεκτική μόνο και θεατρική εικόνα των νέων,

σε μια εποχή που η έμπρακτη συμμετοχή στον αντιδικτατορικό αγώνα ήταν το

αποκλειστικό - το μόνο και το πρώτο απ' όλα που ταίριαζε σε μια νεολαιίστικη και

γνήσια προοδευτική (= αγωνιστική) συμπεριφορά.

Όμως τούτοι οι νέοι θύμιζαν στο βάθος τους Σιδώνιους νέους του Καβάφη - και ο

εστετισμός εκείνων ντύνεται εδώ με άλλα «ενδύματα» και με φραστικές φιγούρες

του συρμού.

Γι' αυτό και όλο το κείμενο του Αναγνωστάκη τους συμπεριφέρεται με έναν τόνο

προϊούσης ειρωνείας, ντυμένης με λόγο καθημερινό και λέξεις - χαρακτηρισμούς

της δικής τους ορολογίας.

Ο τελευταίος του στίχος - εκτός από το νόημά του - είναι επιπλέον και ένας

διασυρμός αυτής της ορολογίας (καημός του πάσχοντος Ανθρώπου - προβληματική

του καιρού - άμεσο και δραστικό παρών), με το επίτηδες επιλεγμένο στυλ λαϊκής

σχεδόν αργκό:

= μας γέρασαν προώρως Γιώργο, το κατάλαβες;

ΤΕΧΝΙΚΗ Τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην ποιητική σκηνοθεσία είναι ο ποιητής

ο οποίος συνομιλεί αφ’ ενός με τους νέους της Σιδώνος και αφετέρου με

το φίλο του Γιώργο που εκπροσωπεί όλη την παρέα/γενιά του. Έτσι

διεξάγεται ένας διάλογος σε 2 επίπεδα

Συνεχείς αντιπαραθέσεις παρόντος – παρελθόντος, δράσης – αδράνειας,

επιφάνειας-ουσίας

Λεξιλόγιο λαϊκότροπο και εφησυχαστικό που αναδιπλώνεται με το καλά

του 5ου στίχου.

Με το λιτό, λαϊκό επαναδιπλούμενο λόγο σηματοδοτεί ο ποιητής την

αλήθεια και την αυθεντικότητα προσώπων, πραγμάτων και καταστάσεων

ως διαρκές αίτημα

Πεζολογικός στίχος, τύποι της καθαρεύουσας, επαναλήψεις, ρητορικά

σχήματα. Γενικά η γλώσσα είναι άλλοτε καθημερινή(κανονικά, καλά,

ζουμί, παιδάκια, ξεσκάσετε, αδελφέ) και άλλοτε «καβαφίζουσα»(μίμηση της

γλώσσας του Καβάφη)(αρτιμελή, εν γένει, πάσχοντος, δικαιούσθε, προώρως)

Κυριαρχεί η ρεαλιστική γραφή.

Οι Σιδώνιοι νέοι συμβολίζουν τους βολεμένους, καλοζωϊσμένους ανθρώπους που ενώ ιδεολογικά

έχουν και εκφράζουν προοδευτικές αντιλήψεις απουσιάζουν παντελώς από τη δράση.

Τους χαρακτηρίζει η μεγαλοστομία αλλά τελικά διακατέχονται από ατομικισμό και δεν συμμετέχουν στους συλλογικούς αγώνες, ούτε μπορούν ουσιαστικά να κατανοήσουν την αξία τους(όπως και εκείνοι του Καβάφη)

Τα ποιήματα του Αναγνωστάκη κρατούν έναν τόνο χαμηλόφωνο και εξομολογητικό, ξεκινούν από το ατομικό περιστατικό αλλά εκφράζουν μαζί και την διάψευση των ελπίδων της γενιάς του

Το πρόβλημα της στάσης σε μια εποχή ταραγμένη από τα πάθη και την ιδεολογική σύγχυση είναι βασικό στοιχείο της ποίησής του, επίσης ένα αίσθημα απαισιοδοξίας ως αποτέλεσμα πικρής εμπειρίας

ΣΥΓΚΡΙΣΗΑνάμεσα στα δυο ποιήματα, στο «Σιδώνιοι

Νέοι» του Καβάφη και στο «Σιδώνιοι Νέοι»

του Αναγνωστάκη, υπάρχουν ορισμένες

ομοιότητες πλαισίου.

Στους «Σιδώνιους Νέους» του Καβάφη, έχουμε:

τη συντροφιά των αρωματισμένων πέντε νέων

που διασκεδάζει

την απαγγελία ερωτικών επιγραμμάτων

Μελέαγρου - Κριναγόρα - Ριανού, σαν έκφραση

των νέων

το σχόλιο του νέου του «φανατικού για

γράμματα» πάνω στο επίγραμμα του Αισχύλου.

Στους «Σιδώνιους Νέους» του

Αναγνωστάκη, έχουμε:

τη συντροφιά με το πάθος και τον έρωτα για τη

ζωή και τη δράση

τα με νόημα και ζουμί τραγούδια τους, σαν

έκφρασή τους

το σχόλιο του Αναγνωστάκη για τη συμμετοχή

τους στην προβληματική και τους αγώνες κλπ.

Παράλληλα μ' αυτές τις ομοιότητες πλαισίου,

στα δυο ποιήματα υπάρχουν και αντιστοιχίες ή

διαφορές και στις λεπτομέρειες, που δείχνουν

ότι το ποίημα του Αναγνωστάκη «διαλέγεται»

με το ποίημα του Καβάφη και αντιπαραθέτει

όχι μόνο τις διαφορές των δυο εποχών και τον

προβληματισμό τους αλλά και τη διαφορά

Καβάφη - Αναγνωστάκη.

ΤΕΛΟΣ