Από τη Χούντα στο ΠολυτεχνείοΑπό τη Χούντα στο Πολυτεχνείο

Σύνθεση υλικού:Σύνθεση υλικού:Καλλιόπη ΚύρδηΚαλλιόπη Κύρδη

Υπεύθυνη Πολιτιστικών ΘεμάτωνΥπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτωνστην Α΄ Διεύθυνση Π.Ε. Αθηνώνστην Α΄ Διεύθυνση Π.Ε. Αθηνών

Μπήκαν στην πόλη οι

οχτροίτις πόρτες σπάσαν οι οχτροίκι εμείς γελούσαμε στις γειτονιέςτην πρώτη μέραΜπήκαν στην πόλη οι οχτροίαδέρφια πήραν οι οχτροίκι εμείς κοιτούσαμε τις κοπελιέςτην άλλη μέραΜπήκαν στην πόλη οι οχτροίφωτιά μας ρίξαν οι οχτροίκι εμείς φωνάζαμε στα σκοτεινάτην τρίτη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροίσπαθιά κρατούσαν οι οχτροίκι εμείς τα πήραμε για φυλαχτάτην άλλη μέραΜπήκαν στην πόλη οι οχτροίμοιράσαν δώρα οι οχτροίκι εμείς γελούσαμε σαν τα παιδιάτην πέμπτη μέραΜπήκαν στην πόλη οι οχτροίκρατούσαν δίκιο οι οχτροίκι εμείς φωνάζαμε ζήτω και γειασαν κάθε μέρα.

Γιώργος Σκούρτης

Του Κώστα Μητρόπουλου

Απόπειρα δολοφονίας του Γ. Παπαδόπουλου από τον Αλέκο Παναγούλη

• «… «… Απομόνωση. Ιούνιος 1971. Μετά από μια Απομόνωση. Ιούνιος 1971. Μετά από μια απόπειρα απόδρασης που έκανα στις 2 Ιουνίου. απόπειρα απόδρασης που έκανα στις 2 Ιουνίου. Μου είχανε αφαιρέσει τα πάντα. Δεν είχα ούτε ένα Μου είχανε αφαιρέσει τα πάντα. Δεν είχα ούτε ένα μολύβι ούτε λίγο χαρτί. Ούτε ένα βιβλίο ή μια μολύβι ούτε λίγο χαρτί. Ούτε ένα βιβλίο ή μια εφημερίδα. Η απομόνωση γινόντανε σκληρότερη. εφημερίδα. Η απομόνωση γινόντανε σκληρότερη. Με αίμα ζωγράφιζα στους τοίχους του τάφου μου Με αίμα ζωγράφιζα στους τοίχους του τάφου μου την αηδία μου για την Χούντα, την οργή μου και την την αηδία μου για την Χούντα, την οργή μου και την απόφαση για συνέχιση του αγώνα. Αυτές οι απόφαση για συνέχιση του αγώνα. Αυτές οι γραμμένες με αίμα λέξεις, ήταν πραγματικά γραμμένες με αίμα λέξεις, ήταν πραγματικά ζωγραφιές που “ομόρφαιναν” το κελί μου. Ήταν μια ζωγραφιές που “ομόρφαιναν” το κελί μου. Ήταν μια συντροφιά που όταν την σκότωναν εγώ την συντροφιά που όταν την σκότωναν εγώ την ανάσταινα με καινούργιο αίμα. Αυτούς τους στίχους ανάσταινα με καινούργιο αίμα. Αυτούς τους στίχους τους πρωτόγραψα με αίμα εκείνες τις μέρες, πάνω τους πρωτόγραψα με αίμα εκείνες τις μέρες, πάνω σ’ ένα πακέτο τσιγάρωνσ’ ένα πακέτο τσιγάρων.» .»

Αλέκος ΠαναγούληςΑλέκος Παναγούλης

Γιώργος Γκρέκας, άτιτλοΓιώργος Γκρέκας, άτιτλο

Ποιήματα του Αλέκου Παναγούλη γραμμένα στη φυλακή. Είχε καταδικαστεί σε θάνατο.

Η ΜΠΟΓΙΑΗ ΜΠΟΓΙΑ

Ζωντάνεψα τους τοίχους Ζωντάνεψα τους τοίχους φωνή τους έδωσα φωνή τους έδωσα πιο φιλική να γίνουν συντροφιά. πιο φιλική να γίνουν συντροφιά. Κι οι δεσμοφύλακες ζητούσαν να μάθουνε Κι οι δεσμοφύλακες ζητούσαν να μάθουνε που βρήκα τη μπογιά. που βρήκα τη μπογιά. Οι τοίχοι του κελιού Οι τοίχοι του κελιού το μυστικό το κράτησαν το μυστικό το κράτησαν κι οι μισθοφόροι ψάξανε παντού. κι οι μισθοφόροι ψάξανε παντού. Όμως μπογιά δε βρήκαν. Όμως μπογιά δε βρήκαν. Γιατί στιγμή δε σκέφτηκαν Γιατί στιγμή δε σκέφτηκαν στις φλέβες μου να ψάξουν.στις φλέβες μου να ψάξουν.

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Τρία βήματα μπροστά Τρία βήματα μπροστά και τρία πίσω πάλι.και τρία πίσω πάλι.Χίλιες φορές την ίδια διαδρομή Χίλιες φορές την ίδια διαδρομή Έξη χιλιάδες βήματα… Έξη χιλιάδες βήματα… Ο σημερινός περίπατος με κούρασε ίσως Ο σημερινός περίπατος με κούρασε ίσως γιατί τα βήματα μετρούσα. γιατί τα βήματα μετρούσα. Τώρα σταμάτησα Τώρα σταμάτησα μα αύριο αντίθετα θ’ αρχίσω να βαδίζω (η μα αύριο αντίθετα θ’ αρχίσω να βαδίζω (η ποικιλία ομορφαίνει τη ζωή) ποικιλία ομορφαίνει τη ζωή) και κάτι άλλο σκέφτομαι και κάτι άλλο σκέφτομαι μικρότερα τα βήματα αν κάνω μικρότερα τα βήματα αν κάνω τέσσερα – τέσσερα μπορεί να τα μετρώ! τέσσερα – τέσσερα μπορεί να τα μετρώ! Καλά το σκέφτηκα Καλά το σκέφτηκα Πιο όμορφη θα γίν’ η διαδρομή!!... Πιο όμορφη θα γίν’ η διαδρομή!!...

Στο πέρασμα

των χρόνων

Ο θάνατος του πολιτικού γίνεται αφορμή ανοιχτής πολιτικής διαμαρτυρίας.

Η κηδεία του ποιητήΓιώργου

Σεφέρη

«Λίγο ακόμαθα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουντα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιοτη θάλασσα να κυματίζειλίγο ακόμανα σηκωθούμε λίγο ψηλότερα»

Γιώργος Σεφέρης

Γυάρος

Τόπος εξορίας

Είμαστε δυο, είμαστε δυοη ώρα σήμανε οχτώ, σβήσε το φως.Χτυπά ο φρουρός, το βράδυ θα ‘ρθουνε ξανά.Ένας μπροστά, ένας μπροστά κι οι άλλοι πίσω

ακολουθούνμετά σιωπή κι ακολουθεί το ίδιο τροπάρι το

γνωστό.Βαράνε δυο, βαράνε τρεις βαράνε χίλιοι δεκατρείς.Πονάς εσύ, πονάω κι εγώ, μα ποιος πονάει πιο

πολύ,θα ‘ρθει καιρός να μας το πει.

• Έργο εξόριστου στο νησί Λέρος

…Τακ τακ εσύ, τακ τακ εγώ.Που πάει να πει σ’ αυτή τη γλώσσα τη

βουβή«Βαστάω καλά, βαστάω γερά».

• Από το κελί της φυλακής

Αυτά τα κόκκινα σημάδια στους τοίχους, μπορεί να `ναι κι από αίμα. Όλο το κόκκινο στις μέρες μας είναι αίμα, μπορεί να `ναι κι απ’ το λιόγερμα, που χτυπάει στον απέναντι τοίχο. Κάθε δείλι τα πράγματα κοκκινίζουν πριν σβήσουν και ο θάνατος είναι πιο κοντά. Έξω απ’ τα κάγκελα, είναι οι φωνές των παιδιών, και το σφύριγμα του τρένου. Τότε τα κελιά γίνονται πιο στενά και πρέπει να σκεφτείς το φως σ’ έναν κάμπο με στάχυα, και το ψωμί στο τραπέζι των φτωχών και τις μητέρες να χαμογελάνε στα παράθυρα, για να βρεις λίγο χώρο να απλώσεις τα πόδια σου. 

Γιάννης Ρίτσος (από το Καπνισμένο Τσουκάλι)

Σιωπηλή διαμαρτυρία

γυναικών στην Ιταλία,

για συμπαράσταση

στις γυναίκες που ήταν φυλακή στην Ελλάδα λόγω της

χούντας.

Αποσπάσματα σημειωμάτων από τα χρόνια της φυλακής:Αποσπάσματα σημειωμάτων από τα χρόνια της φυλακής:

«… «… Με ρίξανε σ’ ένα κελί χωρίς κρεβάτι, οι τοίχοι βρεγμένοι Με ρίξανε σ’ ένα κελί χωρίς κρεβάτι, οι τοίχοι βρεγμένοι και πράσινοι από την υγρασία, με χειροπέδες μόνιμα, και πράσινοι από την υγρασία, με χειροπέδες μόνιμα, κήρυξα απεργία πείνας ή μάλλον τη συνέχισα γιατί από κήρυξα απεργία πείνας ή μάλλον τη συνέχισα γιατί από την επομένη της δίκης δεν ελάμβανα τροφή … την επομένη της δίκης δεν ελάμβανα τροφή … Επέτρεψαν στη μητέρα μου να με επισκεφθεί και μου Επέτρεψαν στη μητέρα μου να με επισκεφθεί και μου υποσχέθηκαν βελτίωση των συνθηκών κρατήσεως. υποσχέθηκαν βελτίωση των συνθηκών κρατήσεως. Έμεινα όμως δεμένος και ριγμένος στο πάτωμα. Τα χέρια Έμεινα όμως δεμένος και ριγμένος στο πάτωμα. Τα χέρια μου είχαν πληγωθεί και πυορροούσαν, το κελί βρομούσε μου είχαν πληγωθεί και πυορροούσαν, το κελί βρομούσε τόσο ώστε και οι σκοποί δεν μπορούσαν να σταθούν έξω τόσο ώστε και οι σκοποί δεν μπορούσαν να σταθούν έξω από την πόρτα. Μέσα στο κελί υπήρχε μια τρύπα που από την πόρτα. Μέσα στο κελί υπήρχε μια τρύπα που έπρεπε να πηγαίνω για τις σωματικές μου ανάγκεςέπρεπε να πηγαίνω για τις σωματικές μου ανάγκες … » … »

Κατάληψη της Νομικής σχολής

Νοέμβρης 1973

Οι φοιτητές, κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο, αυτοαποκαλούνταν Οι φοιτητές, κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο, αυτοαποκαλούνταν «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».

Πότε θα κάνει, πότε θα κάνει ξαστεριά, ε, πότε θα φλεβαρίσει, να πάρω το, να πάρω το ντουφέκι μου, ε, την όμορφη πατρώνα. Να κατεβώ, να κατεβώ στον Ομαλό, ε, στη στράτα των Μουσούρων. να κάνω μά, να κάνω μάνες δίχως γιους, ε, γυναίκες δίχως άντρες, να κάνω και, να κάνω και μωρά παιδιά, ε, να κλαιν δίχως μανάδες. Πότε θα κά, πότε θα κάνει ξαστεριά.

http://www.youtube.com/watch?v=cHPcu-VeQmQ

Οι φοιτητές μοιράζουν συνθήματα κατά της χούντας γραμμένα από τους ίδιους, χειρόγραφα.

Μέσα στο ΠολυτεχνείοΜέσα στο Πολυτεχνείο

Μέρες κατάληψης, στην αυλή του ΠολυτεχνείουΜέρες κατάληψης, στην αυλή του Πολυτεχνείου

Τη νύχτα κοιμούνται μέσα στο ΠολυτεχνείοΤη νύχτα κοιμούνται μέσα στο Πολυτεχνείο

Οι φοιτητές ξεκίνησαν τη λειτουργία ραδιοφωνικού σταθμού. Κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών.

Εδώ Πολυτεχνείο… σας μιλά ο σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων.

Ετοιμάζουν πανό που καλούν τον Ετοιμάζουν πανό που καλούν τον κόσμο να ξεσηκωθεί.κόσμο να ξεσηκωθεί.

Κάνουν διαδηλώσειςΚάνουν διαδηλώσεις

Χωρικοί από τα Μέγαρα φέρνουν τρόφιμα για τους φοιτητές και διαδηλώνουν μαζί τους.

Η αντίδραση γενικεύεται: Φοιτητές στην Πάτρα καταλαμβάνουν το εκεί πανεπιστήμιο.

Το κυνηγητόΤο κυνηγητό από την αστυνομία αρχίζει. από την αστυνομία αρχίζει.

Α. Τάσσος, Αγωνιστές. Σύνθεση 17 Νοεμβρίου 1973 

Μπροστά στην πύλη

Η επόμενη μέρα

Κατεστραμμένη η πύλη του Πολυτεχνείου

Κώστας Μαλάμος, Την άλλη μέρα

Συνέντευξη του οδηγού του τανκςαπόσπασμα

ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ γι' αυτό που ήμουν, γι' αυτό που έκανα. Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. […] Είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας […]. Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Τι περιμένεις!.. Ούτε μια εφημερίδα δεν είχα διαβάσει μέχρι τότε. Είχα γίνει και εγώ φασίστας. Μέχρι που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου».

BBάσω Κατράκηάσω Κατράκη

Το μνημείο του αγώνα των φοιτητών στο προαύλιο του Πολυτεχνείου 

Προς τιμήν των θυμάτων, 1978, έργο του γλύπτη Μέμου Μακρή

Έργο του Έργο του Μανώλη ΧάρουΜανώλη Χάρου