ЕҰУ-дің ректоры, тарих ғылымдарының докторы,

профессор, СЫДЫҚОВ ЕРЛАН

БӘТТАШҰЛЫНЫҢ еңбектері

Астана – 2013

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

ҒЫЛЫМИ КІТАПХАНА

ҮЛКЕН ТАРИХЫ БАР ЕЛГЕ –

ҮЛКЕН МӘДЕНИЕТ, БИІК

ТАНЫМ, ТЕРЕҢ БІЛІМ КЕРЕК

 

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің

ғылыми кітапханасы

Жизнь Шакарима Кудайбердиева (1858-1931) оборвалась трагически - от пули чекиста. Ранняя безотцовщина, но воспитание под сенью дедовских заветов, приобщение к литературному творчеству под влиянием дяди, поэта-мыслителя Абая Кунанбаева, путешествие в Стамбул и Мекку, пример Л. Н. Толстого и отшельничество, дальнейшее восхождение к духовной жизни - все это воплотилось в его философию «наука совести».

Привлекаемый по статье как враг народа, он был реабилитирован, но запрет на творчество поэта, теперь уже обвинявшегося в «буржуазном национализме», продолжал действовать. Самобытный талант, незаурядный ученый, он стал известен лишь в конце XX века, когда его произведения стали доступны широкому кругу читателей.

Автор, профессор, доктор исторических наук, создал целостное жизнеописание Шакарима Кудайбердиева - феноменальной личности, поэта, философа, историка, музыканта, переводчика.  

83.3(5Каз)С 95 Сыдыков Е. Б.  Шакарим. - М.: Молодая гвардия, 2012. - 351 [1] с: ил. - (Жизнь замечательных людей: сер. биогр.; вып. 1397). ISBN 978-5-235-03577-5

63.3 С 91 Сыдыков Е. Ученики Л.Н. Гумилева. – Астана: Фолиант, 2012. – 336 с. ISBN 978-601-292-580-7

Лев Николаевич Гумилев – автор пассионарной теории этногенеза, фундаментальных трудов о древних кочевниках Евразии. Он является одним из самых проницательных знатоков истории Евразии, которого по праву можно считать основоположником многих современных евразийских концепций.

В книге анализируются малоизученные аспекты деятельности ученого и его последователей.

Данное издание предназначено для студентов, магистрантов, докторантов, а также для исследователей, интересующихся

творческим наследием Л.Н. Гумилева и вопросами евразийства.

63.3(5)С 95 Сыдыков Е. Лев Гумилев и тюркское возрождение. – Астана: Фолиант, 2012. - 320 с. Серия «Мир Гумилева» . SBN 978-601-292-589-0

Книга ректора Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева, доктора исторических наук, профессора Е.Б.Сыдыкова посвящена феномену тюркского кочевого возрождения, природа которого раскрывается в оригинальных трудах Л.Н. Гумилева по истории кочевых обществ. Уникальное явление кочевого возрождения, детерминированное. прежде всего, способом хозяйствования (кочевым скотоводcтвом) и экологическими факторами (состоянием ланшафтов и климатическими условиями) предопределило глобальную цикличность развития кочевой цивилизации Евразии. Историческое чередование союзов племен, тюркских каганатов, кочевых империй, проходивших этапы подъема, роста, могущества, процветания, а затем кризиса, упадка и распада, представлено в книге в виде этапов тюркского кочевого возрождения.

Книга предназначена для историков, этнологов, исследователей творчества Л.Н. Гумилева, изучающих прикладные аспекты его пассионарной теории этногенеза, а также для всех, кто интересуется кочевым прошлым тюркских народов.

Бұл кітапқа автордың әр жылдары республикалық басылымдарда жарық көрген, сондай-ақ әзір еш жерде жариялана қоймаған Алаш ұлт-азаттық қозғалысы тақырыбындағы ғылыми-зерттеу мақалалары енгізілген. Шәкәрім және Алашорда тақырыбы еңбектің негізгі арқауы, сонымен қатар, мұнда Алашорда үкіметінің басшылары Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатовтардың Семейдегі қоғамдық- саяси қызметтері жан-жақты әңгіме болады. Еңбекте халқымыздың біртуар перзенттері Халел Ғаббасов, Турағұл Абайұлы, Биахмет Сәрсеновтер туралы да мол мағлұмат берілген. Ал, соңғы бөлімінде 1937-1938 жылдардағы сталиндік саяси қуғын-сүргін зардаптары архивтік деректерге сілтеме түрінде баяндалады.

Жинақ жалпы оқырман қауымға, педагог мамандар мен студенттерге арналған.

филология оқу залы – 2 данаАББ – 1 дана

83.3(5Қаз)С 93 Сыдықов Е.Б.

Шәкәрім және Алашорда: ғылыми жинақ. - Алматы: Раритет, 2008.- 184б.- (Шәкәрім әлемі). ISBN 9965-770-77-8

Энциклопедия қазақтың классик ақыны,

ойшыл Шәкәрім (Шәһкәрім, Шәкерім)

Құдайбердіұлының (1858-1931) өмірі мен

шығармашылық жолына арналған.

Ақынның өскен ортасы, мол мұрасы,

дүниетанымы, эстетикасы, поэтикасы,

қоғамдық-саяси ой пікірлері, ғибрат

тағылымы жан-жақты сөз болады.АББ – 1 данакөркем әдебиеттер абонементі – 1 дана

92Ш 34 Шәкәрім. Энциклопедия / бас ред. Е.Б.Сыдыков. – Семей, 2008. – 864 б. ISBN 978-601-7044-43-5

В данной книге собраны документы о

судьбе десятков тысяч казахов, бежавших в

Сибирь в начале 30-х годов ХХ века. Книга

рассчитана на научных работников и для тех кто

интересуется историей Отечества, судьба народа

Казахстана.

АББ.– 1 экз.әмбебап оқу залы – 1 экз.

63.3 (5 Қаз) С 93 Сыдыков Е.Б. Гонимые голодом. Сборник документов. - Семей, 2010.- 693 стр. ISBN 5-8380-1453-9

63.3(5Каз)6-6 С 95 Сыдыков Е.Б. Российско-казахстанские отношения на этапе становления тоталитарной суперэтнической державы [Текст]: монография .- Семей, 2010.- 299 с. ISBN 5-628-02261

В данной книге исследуются вопросы

российско-казахстанских отношений, которые в

20-30 годы ХХ века напрямую зависели от

большевистского порядка. Книга написана на

основе документальных источников, собранных

в архивах и библиотеках Казахстана и России.

Книга рассчитана на историков,

политологов, преподавателей и студентов.

әмбебап оқу залы – 1 экз. АББ – 1 экз.

Предлагаемая книга содержит богатый материал архивных источников о Восточном отделении правительства Алаш Орда. Подлинные документы раскрывают фундаментальные основы формирования национальной государственности в великой степи.

Книга рассчитана на научных работников и для тех кто интересуется историей Отечества.

АББ – 1 экз.әмбебап оқу залы – 1 экз

63.3(5Каз)6-3В78 Восточное отделение Правительства Алашорды [Текст]: сборник документов / сост. Е.Сыдыков, Е.Е.Сайлаубай, Л.К.Кадырова и др.- Семей, 2010.- 425 с. ISBN 9965-00-433-1

.

63.3(5Қаз)А39 Алаштану мәселелері. Т.1: сериялық ғылыми жинақ / жауап. ред. Е.Сыдықов, құраст. Т.Шаңбай.- Семей: Таным, 2010.- 420б. ISBN 9965-00-425-0

сирек кітаптар бөлімі – 1 данаАББ – 1 данаәмбебап о./з. - 1 данағылыми әдебиеттер абонементі – 1 дана

Алаштану мәселелері сериялық жинағының бірінші кітабына Алаш қозғалысы туралы жазылған еңбектер енгізілген. Жинақ Нұрсултан Назарбаевтың «Алаш мұрасы және осы заман»

атты мақаласымен ашылды. Алаштану мәселелері сериялық жинағына осы салада зерттеу жүргізіп жүрген ғалымдар Мәмбет Қойгелдінің «Әлихан Бөкейхан: таласып тартыспаған кісіге де, халыққа да... Бәйге жоқ», Рымғали Нұрғалидың «Алаштың бас шығармасы», Жабайхан Әбділдиннің «Алаш азаматтарының ақталуы», Ерлан Сыдықовтың «Алаш қаласы және ондағы тарихи орындар», Ханкелді Әбжановтың «Алаш қозғалысындағы ұлттық идея эволюциясы», Дина Аманжолованың «Алаш как этнополитический феномен: опыт истории и историографической рефлекции», Дихан Қамзабекұлының «Ағартушылық: ұлт элитасына көзқарас», Ербол Тілешовтың «Алаштың жолы», т.б. Мақалалар берілді. Еңбек зерттеуші мамандарға, тарихшыларға, магистранттар мен студенттерге, жалпы Отан тарихына қызығушы қауымға арналған.

Кітапта Алаш қаласының тарихы Алашорда үкіметіне қатысты тың деректер, нақты мұрағат материалдары негізінде жазылған.

Сондай-ақ, Семей облыстық қазақ комитеті, облыстық және уездік Земство басқармалары, Алашорда үкіметі кеңселері. Алашорда соты мен әскері (милиция) штаттары, «Сарыарқа» газеті мен «Абай» журналы редакциялары, «Алашорда» баспаханасы сияқты, т.б. мекемелер орналасқан ғимараттар тарихы алғаш рет жан-жақты айтылады.

Кітап тарихшыларға, аспиранттар мен магистранттарға, студенттерге жалпы Отан тарихына қызығушы қауымға арналған.

сирек кітаптар бөлімі - 1 данаАББ - 1 данаәмбебап оқу залы - 1 дана

63.3(5Қаз)-22С93 Сыдықов Е.Б.

Алаш қаласының тарихы.- Семей, 2010.- 214б. ISBN 9965-00-427-7

В книге собраны документы, раскрывающие историю возникновения на территории современного города Семей – города Алаш, название которого тесно связано с движением Алашорда.

Сборник состоит из двух частей: «Документы до 1917 г.», «Документы 1917-1927 г.г.».

Книга полезна историкам, магистрантам и преподователям вузов, а также всем тем, кто интересуется историей родного Отечества

.

63.3(5Каз)-22Г70 Город Алаш [Текст]: сборник документов / сост. Е.Сыдыков, В.Кашляк.- Семей, 2010.- 366с. ISBN 9965-00-428-5

АББ - 1 экз.универсальный чит.зал – 1 экз

В книге рассматриваются основные приоритеты современной системы высшего образования через призму работы автора как руководителя высшего учебного заведения. Поиск эффективных подходов к реформированию высшей школы, определение перспективных направлений развития педагогического образования, исследование интгеративных связей науки и образования – все это нашло отражение в книге и стало предметом внимания автора.

Книга рассчитана на преподователей, аспирантов и магистрантов, а также педагогов – практиков.

74.58(5Каз)С95 Сыдыков Е.Б. Высшая школа: современный взгляд и подходы к реформированию. - Алматы, 2006.- 448 с. қазақ, орыс тілінде. ISBN 9965-454-47-7

АББ – 1 экз.

.

63.3(5Каз)С95 Сыдыков Е.Б.

Сибирь и Казахстан (Национально-территориальное размежевание Сибири и Казахстана. 1919-1922 гг.) [Текст]: монография / Е.Б. Сыдыков, М.П. Малышева.- Семей, 2010.- 390с. ISBN 9965-01-999-1

В данной книге собран основной комплекс документальных материалов по теме «Национально-территориальное размежевание «Сибревкомовской» Сибири и Киргизской (Казахской) АССР». Базируясь на него, мы постарались воссоздать историю решения сложных вопросов национально-территориального размежевания Сибири и Казахстана в 1919-1922 гг.

Книга рассчитана на научных работников и для тех, кто интересуется историей Казахстана.

АББ – 1 экз.әмбебап оқу залы – 1 экз.

67.400.612(5Қаз)Д29 Демократия салтанаты. Референдум. Сайлау. Инаугурация: 100 күннің хроникасы / құраст. Е.Сыдықов, А.Еспенбетов, Ш.Құрманбаева, Т.Шаңбай; бас ред. Б.Сапарбаев.- Семей, 2011.- 468б.: сур. ISBN 9965-9455-0-0

АББ – 1 данаәлеуметтік-экономикалық о./з. - 1 дана ғылыми әдебиеттер абонементі – 1 дана

ИНАУГУРАЦИЯ РЕФЕРЕНДУМ

САЙЛАУ

ҚҰТТЫҚТАУЛАР

«Шәкәрімтану мәселелері» сериялық ғылыми жинағының бірінші кітабына Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығын қарастырған еңбектер енгізілген.

Жинақтың мақалар бөлімінде Мұхтар Мағауиннің «Ақын, тарихшы, философ», Қайым Мұхаметханұлының «Шаһкәрім» және Рымғали Нұрғалидың «Еңлік-Кебек традегиясы» еңбектері берілді. Естелік бөлімінде Ахат Шәкәрімұлының «Менің әкем, халық ұлы - Шәкәрім» естелігі берілген. Шәкәрімтану тарихынан бөлімінде Әлихан Бөкейхановтың «Қалқаман -Мамыр», «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі», Жүсіпбек Аймауытов, Мұхтар Әуезовтің «Абайдан сонғы ақындар» және Мұхтар Әуезовтің «Абай ақындығының айналасы» мақалалары берілді. Сондай-ақ, қазіргі танда дайындалып жатқан тұлғалық «Шәкәрім» энциклопедиясының сөзтізбесі де осы кітапқа еңгізілген.

Еңбек зерттеуші мамандарға және Шәкәрімтану мәселелеріне қызығушы зиялы қауымға арналған.

83.3(5Қаз)Ш34 Шәкәрімтану мәселелері. Т.1 / құраст. Т.Шаңбай; жауап. ред.Е.Сыдықов.- Алматы: Раритет, 2007.- 448 б.- (Атамекен). ISBN 9965-770-54-9

филология оқу залы – 1 д. сирек кітаптар бөлімі – 1 д.көркем әдебиеттер абонементі – 2 д.

Филология оқу залы – 1 данасирек кітаптар бөлімі – 1 данакөркем әдебиеттер абонементі – 2 д.

Шәкәрімтану мәселелері сериялық ғылыми жинағының екінші кітабына Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығын қарастырған еңбектер енгізілген.

Жинақтың мақалалар бөлімі Жабайхан Әбділдиннің «Алаш азаматтарының ақталуы» мақаласымен ашылады. Шәкәрімтану мәселелері сериялық жинағының 2-кітабына әр жылдары Шәкәрім туралы жазылған Мұхамеджан Қаратаев, Зәки Ахметов, Мүслім Базарбаев, Тұрсынбек Кәкішев, Рахманқұл Бердібай, Шериаздан Елеукенов, Шәмшиябану Сатпаева, Әнуар Дербісәлин, Немат Келімбетов, Алма Қыраубаева, Ғарифолла Есім, Ерлан Сыдықов, Арап Еспенбетов, Өтеген Күмісбаев, Зейнол-Ғабден Бисенғали, Серік Негимов, Балтабай Әбдіғази, Бақытжан Майтанов, Бақытжан Рақымжанов және Тұрдықұл Шаңбайдың мақалалары енді. Шәкәрімтану тарихынан бөлімінде Серік Қирабаевтың мақаласы берілді. Жинақтың келесі қаулы бөлімінде Ақын Шәкәрімнің творчестволық мұрасы жөнінде атты Шәкәрім шығармашылығын ақтау қаулысы берілген.

Еңбек зерттеуші мамандарға және жалпы аспиранттарға, магистранттар мен студенттерге арналған.

83.3(5Қаз)Ш34 Шәкәрімтану мәселелері. Т.2 / құраст.Т.Шаңбай; жауап. ред.Е.Сыдыков.- Алматы: Раритет, 2007.- 376 б.- (Атамекен). ISBN 9965-770-61-1

83.3(5Қаз)Ш 34 Шәкәрімтану мәселелері. Т.3 / құраст. Т.Шаңбай; жауап. ред.Е.Сыдықов.- Алматы: Раритет, 2007.- 376 б.- (Атамекен). ISBN 9965-770-62-X

филология оқу залы –1 д.сирек кітаптар бөлімі – 1 д.көркем әдебиеттер абонементі – 1 д.

Шәкәрімтану мәселелері сериялық ғылыми жинағының үшінші кітабына Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығын қарастырған еңбектер енгізілген. Жинақтың мақалалар бөлімі Ғарифолла Есімнің «Ар білімі» мақаласымен ашылады. Шәкәрімтану мәселелері сериялық жинағының 3 кітабына Шәкәрім туралы жазылған Мекемтас Мырзахметұлы, Арап Еспенбетов, Қинаят Шаяхметұлы, Балтабай Әбдіғази, Өтеген Күмісбеков, Өмірхан Абдиманұлы, Төкен Жұмажанова, Әлия Сабырова, Айгүл Үсенова,

Бақытжан Рақымжанов және Айжан Аманжолдың мақалалары енді. Шәкәрімтану тарихынан бөлімінде Қайым Мұхамедханұлы, Евней Букетов, Бейбіт Сапаралының мақаласы берілді.

Жинақтың келесі – Ғылыми сұхбат бөлімінде журналистер Дәулет Сейсенұлы мен Мұрат Кенемолдиннің Ерлан Сыдықов, Мекемтас Мырзахметұлы, Ғарифолла Есім, Балтабай Әбдіғази және Марат Құрманбаймен Шәкәрімге қатысты жүргізген сұхбаттары берілген.

Еңбек зерттеуші мамандарға және жалпы аспирант, магистранттар мен студенттерге арналған.

83.3(5Қаз)Ш 34 Шәкәрімтану мәселелері. Т.4 / құраст.Т.Шаңбай; жауап. ред.Е.Сыдыков.- Алматы: Раритет, 2007.- 304 б.- (Атамекен). ISBN 9965-770-63-8

Шәкәрімтану мәселелері сериялық ғылыми жинағының төртінші кітабына Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығын қарастырған еңбектер енгізілген. Жинақтың мақалалар бөлімі Ерлан Сыдықовтың «Шәкәрім және Алашорда» мақаласымен ашылды. Шәкәрімтану мәселелері сериялық жинағының 4-кітабына әр жылдары Шәкәрім туралы жазылған Ғарифолла Есім, Арап Еспенбетов, Балтабай Әбдіғази, Өмірхан Әбдиманұлы, Мейір Ескендіров, Фарида Жақсыбаева, Серікбай Маусымбаев, Телісжан Айтқазин, Мұхтарбек Каримов, Бақытжан Рақымжанов, Бауыржан Ерденбеков, Асан Омаров, Мұрат Кенемолдин, Айгүл Кемелбаева, Айгүл Үсенова, Роза Мәмбетбаева, Фарида Бұланова,

Қарлығаш Құрманбаева, Ерзат Жетібай, Медетжан Ізғұттинов, Гүлнұр Қабдуллина, Айжан Аманжол, Бибігүл Қалиолдина, Динара Далбина және Әсел Чакинованың мақалалары енді. Жинақтың екінші библиография бөлімінде Шәкәрім өмірі мен шығармашылығына арналған шағын библиография берілген.

Еңбек зерттеуші мамандарға және аспиранттарға, магистранттар мен студенттерге арналған.

филология оқу залы – 1 дана сирек кітаптар бөлімі – 1 данакөркем әдебиеттер бөлімі – 1 дана

83.3(5Каз)В 74 Вопросы Шакаримоведения. Т.5 / сост.Т.Шанбай; отв.ред. Е.Сыдыков.-

Алматы: Раритет, 2007.- 480 с.- (Атамекен). ISBN 9965-770-64-6

Перед вами – пятая книга собрания научных трудов «Вопросы шакаримоведения». Первые четыре тома вышли на казахском языке. Круг проблем, исследуемых в этих книгах, весьма обширен: биография и библиография мировоззрение и философия, ислам и суфизм, поэтика и стиль, вопросы философии искусства и взаимодействие культур – все это рассматривается в контексте творчества Шакарима. Пятая книга научной серии «Вопросы шакаримоведения», развивая и обобщая результаты исследований, особо ориентирована на освещение состояния изученности проблем, а также задач дальнейшего исследования проблем шакаримоведения. Не секрет, что долгие годы творчество Шакарима было в забвении, поэтому его изучение не только актуально, но жизненно важно для понимания самосознания национальной культуры и искусства.

Книга рассчитана на филологов, философов, культурологов и искусствоведов, аспирантов и преподавателей вузов, а также на широкий круг читателей, интересующихся творчеством Шакарима.

филология чит. зал – 1 экз.редкий фонд – 1 экз.художественный абонемент – 1 экз.

83.3(5Қаз)Ш34 Шәкәрімтану мәселелері. Т.6: сериялық ғылыми жинақ / құраст.

Т.Шаңбай.- Алматы: Раритет, 2008.- 352б. SBN 978-601-250-009-7

Шәкәрімтану мәселелері сериялық ғылыми жинағының алтыншы кітабына Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығын қарастырған еңбектер енгізілген. Жинақтың Ш. Елеукеновтің «Бес арыс қалай ақталды?» мемуар эссе бөлімінде Шәкәрім шығармашылығын ақтау жөніндегі, Шәкәрімнің қайта оралуы туралы нақты деректер берілсе, ғылыми сұхбат бөлімінде Тұрдықұл Шаңбайдың «Әр басшының алдында «Ар ілімі» жатса» атты мақаласы көрініс тапқан. Мақалалар бөлімінде Шәкәрім шығармашылығына байланысты жазылған Шейх Әбсаттар қажы Дербісәлі, Мекемтас Мырзахметұлы, Тұрдықұл Шанбай, Құлбек Ергөбек, Қинаят Шаяхметұлы, Төкен Жұмажанова, Әділғазы Қайырбеков, Айгүл Ысмақова, Ислам Жеменей, Гүлнар Искакова, Сәттар Өмірзақов, Бауыржан Ердембеков, Бақытжан Рақымжанов, Сұлушаш Бекмырза, Сейдалы Оразалиев, Мақсат Әліпхан, Оралтай Жолымбаев, Нұрбұлан Өтепбаев, Қаныш Бибеков, Сағымбай Жұмағұлов, Ғалия Қамбарбекова, Нұргүл Ағалиева, Мақсат Құдагелдин, Әлімбай Найзабаевтың мақалалары енді.

Еңбек зерттеуші мамандарға және аспирант, магистрант, студенттерге арналған.

филология оқу залы – 2 дана

«Мәңгі ел” журналы “MANGI EL”

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА Р А Х М Е Т !

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің

ғылыми кітапханасы

ақпараттық-библиографиябөлімінің бас маманы

Г. Т. БИБАЕВА

Дайындаған