Embed Size (px)
Citation preview
Ի՞նչ է սերմը և պտուղըՄարտին ԱթոյանՄիջին դպրոց 6-2 դասարան
Ի՞նչ է սերմը
Սերմը սաղմնային բույս է՝ իր մեջ կուտակված պաշարային սննդանյութերով։ Այն բույսերի բազմացման և տարածման օրգան է։
Սերմը արտաքինից պատված է ամուր ծածկույթով՝ սերմնամաշկով, որի ներսում գտնվում են սաղմը և պաշարային սննդանյութերը։ Սերմնամաշկը սերմը պաշտպանում է չորանալուց և մեխանիկական վնասվածքներից։ Սերմնամաշկի վրա երեվում է սերմնասպին, այն հետքը, որով սերմն ամրանում է սերմնաոտիկին։ Սերմնասպիի կողքին գտնվում է սերմնամուտքը, որով սերմի մեջ են թափանցում ջուրը և օդը։
ԵՐԿՇԱՔԻԼ և ՄԻԱՇԱՔԻԼ ԲՈՒՅՍԵՐ
Սերմի հիմնական մասերն են սաղմը և պաշարանյութերը։ Սաղմում լավ երևում է շաքիլը, որում կուտակված են պաշարային սննդանյութեր։ Դրանցով է սնվում սաղմը սերմի ծլման սկզբնական փուլում։ Տարբերում են երկշաքիլավոր և միաշաքիլավոր սերմեր։ Երկու շաքիլ ունեն արևածաղկի, խնձորենու, վարունգի, սեխի և մի շարք այլ բույսերի սերմեր, որի համար էլ կոչվում են երկշաքիլավոր բույսեր։ Միաշաքիլավոր բույսերի սերմն ունի մեկ շաքիլ։ Դրանց թվին են պատկանում եղեգը, խոլորձը ցորենը: Սերմերի բաղադրության մեջ մտնում են օրգանական և անօրգանական նյութեր։
Ի՞նչ է պտուղը
Պտուղը ձևավորվում է բեղմնավորումից հետո և ծառայում որպես սերմերի ձևավորման տեղ, պաշտպանման ու տարածման միջոց։
Պտղի կառուցվածը
Պտուղի արտաքին մասը կոչվում է պտղապատյան (պերիկարպիում)։ Բուսաբանության մեջ տարբերում են պտղի հետևյալ ձևերը՝ հյութալի և չոր:
Հյութալի և չոր պտուղներ
Հյութալի պտուղները լինում են միասերմ՝ կորիզապտուղները և բազմասերմ՝ հատապտուղներ: Կորիզապտուղ են ծիրանենու, սալորենու, բալենու և այլ պտուղներ: Հատապտուղները են հաղարջնեու, խաղողի, վարունգի:
Չոր պտուղները լինում միասերմ և բազմասերմ:
Միասերմներն են սերմի, հատիկ, ընկյուզ, կաղին:
Բազմասերմներն են ունդ, պատիճ, տուփիկ:
