Η Ελλάδα των Eighties

Σίγουρα όλοι έχουμε σκεφτεί πόσο ωραία θα ήταν να ταξιδεύαμε πίσω στον χρόνο και να μπορούσαμε να ζήσουμε οι ίδιοι όλα αυτά τα όποια γνωρίζουμε μέσα από ταινίες και ακούμε από του μεγαλυτέρους.Κι επειδή μηχανή του χρόνου

δεν έχει εφευρεθεί ακόμα ας πάρουμε μια μικρή γεύση για την ζωή στην Ελλάδα την δεκαετία του 80.

Η δεκαετία του 80 είχε ένα και μοναδικό σύνθημα, το οποίο εξαπλώθηκε και κυριάρχησε στις συνειδήσεις του κόσμου. ΑΛΛΑΓΗ.Ξεχωριστή πολιτική φυσιογνωμία ο Ανδρέας Παπανδρέου.Οι προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ την εποχή εκείνη δεν έχουν προηγούμενο. Οι υποστηρικτές του κόμματος θεωρούσαν ήταν εμποτισμένοι με τα ιδανικά της ελευθερίας και του σοσιαλισμού.Όχι πως οι προεκλογικές συγκεντρώσεις του αντίπαλου δέους, της Νέας Δημοκρατίας, πήγαιναν πίσω από άποψη κοσμοσυρροής. Ουσιαστικά το φαινόμενο του σύγχρονου δικομματισμού,την δεκαετία του '80, το πρόσωπο που επιδεικνύει η χώρα και σήμερα.Και κάπου εκεί σημαίνοντα ρόλο αποτελεί και η Αρίστερα.Γεγονός που έχει μείνει στην ιστορία η συγκυβέρνηση Δεξιάς-Αριστεράς,το 1989.

Έγιναν επίσης κάποιες σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο οικογενειακό δίκαιο και στον ρόλο της γυναίκας, είχαμε την καθιέρωση του πολιτικού γάμου, και φυσικά την αναγνώριση του ρόλου του ΕΑΜ και της Εθνικής Αντίστασης.

Aπό την μία πλευρά ο mainstream κόσμος ντυνόταν στα καλά του και εξορμούσε ομαδικά στις πολύχρωμες ντισκοτέκ.Από την άλλη, οι ροκάδες, περιφρονούσαν τη μόδα της ντίσκο, την οποία και θεωρούσαν πολύ "επιφανειακή" και έτσι προτιμούσαν την ξέφρενη ροκ ζωή. Ένα ανερχόμενο κομμάτι της ροκ νεολαίας υπήρξαν οι χεβυμεταλλάδες, που άφησαν τα μαλλιά τους μακριά και ατιμέλητα , φορώντας αλυσίδες και δερμάτινα, ενώ ο μεγαλύτερος φόβος και τρόμος του καθωσπρέπει κόσμου δεν ήταν άλλος από τα "πανκιά", οι οποίοι κυκλοφορούσαν σα συμμορίες. Κάποιοι από απ'αυτούς προτιμούσαν να ντύνονται και να βάφονται στα μαύρα - ήταν οι πρώτοι goths. Ανάμεσα τους και η ανερχόμενη μουσική και "πολιτισμική" κατηγορία των σκυλάδων. Τα σκυλάδικα ξεπήδησαν μέσα από την ελαφρολαική μουσική της δεκαετίας του '70, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της Χούντας, με την γενικότερη χαλάρωση της δεκαετίας του '80 έκαναν την έκρηξη τους. Το σκυλάδικο υπήρξε η μορφή διασκέδασης που επέλεγε ο ανερχόμενος τότε νεοέλληνας, ο άνθρωπος που έκανε την επίδειξη σήμα κατατεθέν του και του άρεσε να σκορπάει τα χρήματα του αριστερά και δεξιά, πίνοντας, τρώγοντας και πετώντας πιάτα.

Οι ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στα φύλα ήταν περισσότερο απελευθερωμένες από παλιότερα, ξεκινούσαν ωστόσο σε πιο προχωρημένες ηλικίες σε σχέση με τώρα. Οι έφηβοι Έλληνες και Ελληνίδες παρέμεναν σε έναν κόσμο ημιμάθειας όσο αφορά την σεξουαλική επαφή, με το θέμα να συζητιέται λιγότερο σε σχέση με σήμερα, ενώ οι ειδήσεις για την εξάπλωση του νέου τότε ιού του AIDS σίγουρα τους φόβιζαν.. Τις πιο πολλές φορές όμως αυτά απουσίαζαν. Οι περισσότεροι νέοι της εποχής παρακολουθούσαν με κρυφή, ένοχη απόλαυση, ταινίες όπως η "Γαλάζια Λίμνη". Από την άλλη ο θεσμός του γάμου ήταν ισχυρότερος, ο κόσμος παντρευόταν σε νεαρότερες σχετικά ηλικίες σε σχέση με σήμερα, και το διαζύγιο που πλέον έχει γίνει συνήθεια ακόμα βρισκόταν στα πρώιμα του στάδια.

Τα ναρκωτικά υπήρξαν η μεγαλύτερη μάστιγα της εποχής στη χώρα μας, ιδιαίτερα ανάμεσα στο "εναλλακτικό" ροκ κοινό. Η ελληνοποιημένη εκδοχή της ροκ μουσικής δυστυχώς έδωσε υπερβολική έμφαση στο σημείο "drugs" από το τρίπτυχο "sex, drugs and rock 'n roll". Ναρκωτικά διακινούνταν και στους mainstream κύκλους όμως, με κυρίαρχο εκείνο της κοκαΐνης, η οποία έδινε και έπαιρνε στις ντίσκο των καιρών.

Τα φροντιστήρια τότε ήταν σαφέστατα λιγότερα, οι εξετάσεις όμως για το πανεπιστήμιο το ίδιο κουραστικές, ενώ οι δουλειές βρίσκονταν με μεγαλύτερη ευκολία. Ο κόσμος γενικά ήταν αρκετά σπάταλος, συχνά για ανόητα εντελώς πράγματα: μία καλύτερη τηλεόραση, ένα νέο φωτιστικό, ένα καινούργιο στερεοφωνικό, μια γούνα - οι γούνες από φυσικό μαλλί υπήρξαν ένα από τα χαρακτηριστικά των καιρών.

Δεν είχαν όλοι περισσότερα χρήματα απαραίτητα σε σχέση με σήμερα, ούτε ζούσαν με μεγαλύτερη πολυτέλεια. Η πλειοψηφία των ανθρώπων είχε τις στοιχειώδεις ανέσεις, ένα διαμέρισμα, μερικά έπιπλα, ένα ψυγείο, έναν φούρνο, για όσους διέθεταν κάποια χρήματα παραπάνω και ένα βίντεο που μόλις είχε κάνει την εμφάνιση του, και ένα κασετόφωνο ή πικάπ για να ακούσουν μουσική. Οι περισσότερο ευκατάστατοι αστοί τόνιζαν την διαφορετικότητα τους σε σχέση με τα χαμηλότερα στρώματα επιδιδόμενοι σε μια από τις αγαπημένες ασχολίες της εποχής: παρήγγειλαν πίτσα. Το home delivery ήταν κάτι καινούργιο για τους Έλληνες τότε.

Το κέντρο της Αθήνας ήταν σαφέστατα ομορφότερο σε σχέση με σήμερα. Δεν υπήρχε μετρό, ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος και οι σταθμοί του είχαν εντελώς διαφορετικό παρουσιαστικό, στα λεωφορεία δεν υπήρχε μηχάνημα για έλεγχο εισιτηρίων, και αντί αυτών οι άνθρωποι ρίχνανε κάποια κέρματα σε ένα μεταλλικό κουτί δίπλα στον οδηγό.Χαρακτηριστικό της εποχής ήταν πως απουσίαζαν πλήρως οι τόσο γνώριμες σήμερα αλυσίδες φαγάδικων, τυροπιτάδικων, κλπ, σαν αυτές που βλέπουμε παντού γύρω μας σήμερα. Τα Goodys μόλις είχαν κάνει την εμφάνιση τους. Ο κόσμος αγόραζε λουκουμάδες και τυρόπιτες από τους φούρνους και γλυκά από τα ζαχαροπλαστεία. Τα μανάβικα και τα παντοπωλεία ήταν άφθονα, καθώς και τα περίφημα μπακάλικα. Στο κέντρο της πόλης ξεχώριζαν τα, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, μεγάλα πολυκαταστήματα, τα μεγαλύτερα που είχε η χώρα, όπως το Μινιόν και ο Λαμπρόπουλος. Στιγμάτισαν και αυτά την εποχή, ενώ, ανάμεσα σε άλλα, υπήρξαν και στόχος της τότε εγχώριας τρομοκρατίας.

Το μεταναστευτικό κύμα της εποχής ερχόταν από την Νοτιοανατολική Ασία και τις Φιλιππίνες. Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο διαχρονικά στερεότυπα, εκείνο της "φιλιππινέζας οικιακής βοηθού", καθιερώθηκε τότε. Δεν ήταν λίγες οι ευκατάστατες οικογένειες της εποχής που είχαν τη δική τους φιλιππινέζα υπηρέτρια, την ίδια ώρα που η κυρία του σπιτιού ενδεχομένως ήταν απασχολημένη με το να βλέπει την "Δυναστεία" στην τηλεόραση.

Αυτά ως μια μικρή, γενικά εικόνα, μιας εποχής τόσο κοντινής μα και μακρινής παράλληλα!

Μαρμαρά Ελευθερία