Барацьба з крыжацкай агрэсіяй

Тэўтонскі ОрдэнХІІ ст. – з’явіўся ў Палесціне для барацьбы з “нявернымі”.Поўная назва – «Ордэн шпіталю Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Іерусаліме».«Тэўтонскі», бо рыцары нямецкага («тэўтонскага») паходжання.

З’яўленне ў Прыбалтыцы

1227 г. – мазавецкі князь запрасіў іх у Польшчу для барацьбы з прусамі.

Яны скарылі прусаў

Злучэнне з Ордэнам мечаносцаў

1202 г. – у Лівоніі створаны ордэн мечаносцаў.1236 г. – бітва пад Шаўляем

Ордэн мечаносцаў – да Тэўтонскага ордэнаПадзелены Жамойцю

Барацьба з літоўцаміСкончыліся крыжовыя паходы ў Палесціну

Прыбалтыка – асноўны вектар нападаў крыжакоў.

Сталіца Ордэна:Святая Зямля → Венецыя →1309 г. – Мальбарк

Але!1260 г. – паражэнне ад літоўцаў на в.

Дурбе

Паўстанне прусаў

Напрамкі агрэсіі крыжакоў1290-1294 гг. – не менш за 2 паходы/год на ВКЛ.Накірунак:Літва (асабліва Жамойць).Прычыны:Каб злучыць свае землі;Літоўцы – язычнікі

Тэўтоны змагаюцца з нявернымі

Іх падтрымлівае Еўропа: грошы і “госці” – рыцары-добраахвотнікі з Германіі, Чэхіі, Англіі, Францыі і г.д.

Стратэгія князёў ВКЛ1. Дыпламатычная:• Віцень – іграў на

супярэчнасцях рыцараў і мяшчан Рыгі;• Гедымін – то абяцаў

хрышчэнне, то адмаўляўся;2. Ваенная.

Напады крыжакоў на беларускія земліЗ канца ХІІІ ст. – на Панямонне.1284, 1295, 1296, 1311 і 1328 гг. – захопы Гродна.Пазней – да Ліды, Брэста, Камянца.Баранілі славяне, літоўцы, прусы (у Гродне і Слоніме)

Тактыка крыжакоўЗамацавацца

Пабудаваць замак

Адказ Гедыміна і Віценя:Замкі ў Гродна, Лідзе, Навагрудку, Крэва і г.д.

Бітва на р. Стрэва

1348 г. – бітва на р. Стрэва (прыток Нёмана):• Жорсткая;• Безвыніковая,

Але!Крыжакі: “Мы перамаглі!”

Давыд Гарадзенскі1305 г. – разбіў немцаў каля Гродна.1306 г. – абараняў Гродна ад тэўтонаў.1314 г. – разбіў немцаў падчас іх пахода на Навагрудак.1322-1324 гг. – бараніў ад крыжакоў Пскоў, даходзіў да Рэвеля (зараз – Талін)1326 г. – узначаліў сумесны з палякамі паход на Брандэнберг і Франкфурт-на-Одэры.Забіты мазавецкім рыцарам Адрэем Гостам.

Напады на Падзвінне1360-70-я гг. – напады крыжакоў на Падзвінне.Цэнтр абароны – г. Полацк.з 1348 г. – князь Андрэй.1366 г. – Полацк вытрымаў аблогу.1373 г. – Палачане – паход на Лівонію.Пасля: войны з Дынабургам (зараз – Даўгапілс).

Напады на Падзвінне1375 г. – паходы ў Лівонію:1. Палачане, віцебляне, літоўцы

і г.д.2. Толькі палачане.Палачане пабудавалі “Новы замак” (зараз – Друя) каля Дынабурга.1376, 1377 гг. – спробы крыжакоў узяць Друю. Беспаспяхова.Андрэй загінуў у бітве на р. Ворскла.