Грамадска-палітычнае жыццё ў другой палове

1990-х гг. – пачатку ХХІ ст.

Палітычная сітуацыя ў 1995 – 1996 гг.1995 г. – пасля рэферэндуму – выбары ў Вярхоўны Савет.Адносная большасць у Вярхоўным Савеце – камуністы і аграрная партыя. Лідар АП С. Шарэцкі – спікер Вярхоўнага Савета.

Палітычнае супрацьстаянне прэзідэнта і парламента

С. Шарэцкі

• Рынкавыя рэформы;• Недатыкальнасць Канстытуцыі;• Нацыянальная ідэя.

А. Лукашэнка

oСацыяльная рынкавая эканоміка;

oКанстытуцыйная рэформа;oУсталяванне моцнай

прэзідэнцкай улады.

Вынік супрацьстаяння24.11.1996 г. – рэспубліканскі рэферэндум.Галоўнае пытанне – пра дзяржаўны лад.

Праект Прэзідэнта:Умацаванне

прэзідэнцкай улады

Праект Вярхоўнага Савета:

Ліквідацыя прэзідэнцкай

улады

Пытанні рэферэндума, ініцыяваныя Прэзідэнтам

Рэферэндум 1996 г.1. Аб перанясенні Дня незалежнасці Беларусі на 3 ліпеня — Дзень вызвалення Мінску ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1996 г.2. Аб унясенні змен і дадаткаў да Канстытуцыі (прапанаваных прэзідэнтам), якія значна пашыралі паўнамоцтвы прэзідэнта.

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1996 г.3. Аб увядзенні вольнай без абмежаванняў куплі-продажы земляў сельскагаспадарчага прызначэння

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1996 г.4. Аб скасаванні смяротнага пакарання.

Вынікі

да не несапраўдныя

Пытанні рэферэндума, ініцыяваныя Вярхоўным Саветам

Рэферэндум 1996 г.5. Аб унясенні змен і дадаткаў у Канстытуцыю (прапанаваных дэпутатамі парламенцкіх фракцый камуністаў і аграрыяў).

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1996 г.6. Аб выбарнасці кіраўнікоў мясцовых органаў выканаўчай улады.

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1996 г.7. Аб фінансаванні ўсіх галін улады адкрыта і толькі з дзяржаўнага бюджэту

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 17 кастрычніка 2004 г.

Рэферэндум 2004 г.«Ці дазваляеце Вы першаму Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь Лукашэнка А. Р. удзельнічаць у якасці кандыдата ў Прэзідэнты Рэспублікі Беларусь у выбарах Прэзідэнта і ці прымаеце частку першую артыкула 81 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь у наступнай рэдакцыі: „Прэзідэнт абіраецца на пяць гадоў непасрэдна народам Рэспублікі Беларусь на аснове ўсеагульнага, вольнага, роўнага і прамога выбарчага права пры таемным галасаванні“?»

Вынікі

да не несапраўдныя

Вынікі рэферэндумаў• Змены ў Канстытуцыі РБ.• Усталяванне моцнай прэзідэнцкай улады.• Павышаны статус выканаўчай улады.• Ператварэнне Вярхоўнага Савета ў Нацыянальны Сход.

Канстытуцыя і асновы дзяржаўнага ладу РБ

Органы ўлады згодна з канстытуцыяй

СудоваяСуды розных узроўняў

ВыканаўчаяСавет Міністраў

Заканадаўчая Нацыянальны Сход РБ

Прэзідэнт

ЗаканадаўчаяНацыянальны Сход:• Савет Рэспублікі:Мясцовыя Саветы абіраюць па 8 чалавек ад кожнай вобласці і Мінска, яшчэ 8 прызначаюцца прэзідэнтам;• Палата Прадстаўнікоў:110 дэпутатаў абіраюцца прамым галасаваннем.

Выканаўчая

Савет Міністраў: падпарадкаваны Прэзідэнту, адказны перад Парламентам.Склад:• Прэм’ер-міністр;• Яго намеснікі;• Міністры.

Судовая

• Канстытуцыйны Суд• Суды агульнай юрысдыкцыі: Вярхоўны

Суд і мясцовыя суды.З 1.01.2014 г. – Вышэйшы Гаспадарчы Суд увайшоў у склад Вярхоўнага Суда РБ.

Прэзідэнт• Не ўключаны ні ў адну

галіну ўлады;• Арбітр паміж рознымі

палітычнымі сіламі;• Ажыццяўляе функцыі і

выканаўчай, і заканадаўчай улады.

Выбары Прэзідэнта2001, 2006, 2010 г. – выбары Прэзідэнта. • 2001 г. – 75,6% за Лукашэнку,• 2006 г. – 83% за Лукашэнку,• 2010 г. – 79,6% за Лукашэнку.• Лістапад 2015 г. – выбары.

Асновы ідэалогіі Беларусі

• Прававая:Канстытуцыя;• Палітычная:Прынцып падзелу ўлад, народаўладдзе;• Эканамічная:Беларуская мадэль сацыяльна-эканамічнага развіцця, праца, уласнасць.• Светапоглядная:Нацыянальна-дзяржаўная ідэя;

Асновы ідэалогіі Беларусі• Сацыяльна-гуманістычная:Рэалізацыя прынцыпаў сацыяльнай справядлівасці і роўнасці;• Культурна-гістарычная:Гістарычныя формы дзяржаўнасці, менталітэт беларусаў;• Геапалітычная:Нейтралітэт, міжнароднае супрацоўніцтва, нацыянальная бяспека.

Палітычныя партыі1990-я гг. - рост колькасці і разнастайнасці партый.1998 г. - 28 партый. Пасля іх колькасць знізілася.Зараз - 15 партый.

Палітычныя партыі: напрамкі1) ЛевыяКПБ, Беларуская аграрная партыя і г. д.За сацыялістычнае развіццё, прыярытэт грамадскага сектару эканомікі і г. д. 2) ЦэнтрыстыБеларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада), партыя аб‘яднаных левых “Справядлівы мір“ і г.д.За парламенцкую рэспубліку, супраць правага і левага нацыяналізма.

3) ЛіберальныАбъяднаная грамадзянская партыя, ліберальна-дэмакратычная партыя.За ліберальныя каштоўнасці, дэмакратыю і г. д. 4) Нацыянальна-дэмакратычныКансерватыўна-хрысціянская партыя - БНФ і Партыя БНФ.За адраджэнне духоуных каштоўнасцяў беларускага народа, беларускай мовы, культуры і г.д. 5) КансерватыўныРэспубліканская партыя, Беларуская сацыяльна-спартыўная партыя.За суверэнітэт РБ, шматукладную эканоміку і г.д.

Грамадскія аб’яднанніПалітычныя: “Белая Русь” (утворана ў 2007 г.);Сацыяльна-эканамічныя: прафсаюзы;Моладзевыя: БРСМ (утворана ў 2002 г.);Дзіцячыя: БРПА;Ветэранаў: Беларускае грамадскае аб’яднанне ветэранаў;Экалагічныя: Беларускае таварыства аховы прыроды;Дабрачынныя: Беларускі фонд міласэрднасці і здароўя.

Адносіны дзяржавы і рэлігіі• Свабода веравызнання;• Роўнасць усіх рэлігій і канфесій

перад законам;• 25 канфесій і рэлігійных

напрамкаў.

Беларуская праваслаўная царква

• 1990 г. – заснаваны Беларускі Экзархат РПЦ.• Да 1992 г. – адноўлены епархіі.Першы кіраўнік Сінода БПЦ – Мітрапаліт Філарэт.З 2014 г. – мітрапаліт Павел.

Каталіцкая царква

• З 1988 г. – рэгістрацыя парафій.• 1996 г. – першы Сінод каталіцкай

царквы.Першы архіепіскап – Мітрапаліт Казімір Свёнтак.З 2007 г. – Тадэвуш Кандрусевіч

Іншыя канфесіі

Адраджаюцца і развіваюцца:Уніяцтва;Пратэстантызм;Іўдаізм;Іслам і г.д.