Upload
learning-lane
View
241
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
De aarde heeft koorts- op zoek naar een‘coole’ economie
Late Lane Academy,26 augustus 2009
Alles is duurzaam?
• Duurzame economie
• Duurzaam ondernemen
• Duurzame visvangst
• Duurzame cosmetica
• Duurzame chemie
• Duurzaam onderwijs
• Duurzame uitvaarten
• Duurzaam schoonmaken
• Duurzame zuivel
• ….
Duurzaam is ingewikkeld?
• Grondstoffen
• Transport
• Productieprocessen
• Keten-verantwoordelijkheid
• Afvalmanagement
• Cradle to Cradle
• Biodiversiteit
• Eco-efficiency
• Milieu-indicatoren
• Best in class
• Triple bottom line
• Arbeidsomstandigheden
• Arbeidsvoorwaarden
• Dictatoriale regimes
• Life cycle analysis
• Stakeholder-engagement
• Klimaat
• Ecologische voetafdruk
• Eco-design
• License to operate
• …
Alle methoden zijn gelijk, maarsommige zijn meer gelijk danandere….
BoVOS:1
• Bedenk, maak, ontwerp, produceer,verkoop, bied aan…
• Alsof u zelf en uw kinderen…
• Volledig met de gevolgen van uwkeuzes worden geconfronteerd
1 BoVOS = BoerenVerstand Oude Stijl
4 BoVOS-regels
1. Er is echt een groot probleem
2. Als u het niet aanpakt, wie dan wel?
3. Wat levert u nu eigenlijk?
4. Doe vervolgens uw huiswerk
Bovos 1: er is echteen grootprobleem
• Krishnamurti: zien ishandelen
• Maar: durven we tezien?
Klimaatverandering
280
300
320
340
360
380
400
1954 1969 1983 1998 2012-1.5
-1
-0.5
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
5
5.5
6
1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 2100
Kopenhagen 2009
Wetenschappelijke conferentie:
• Emissies stijgen laatste jaren sneller dangedacht
• Concentraties nemen sneller toe
• Klimaatgevoeligheid lijkt groter
• Gevolgen ingrijpender
• Snellere en sterkere reducties nodig
• Westerse wereld: naar ‘negatieve’ emissies(CO2-verwijdering)
IEA Technology Perspectives
• 450 ppm (2 graden) alléén haalbaarindien:
– Direct actie
– 90% wereldwijd moet meedoen
– Maatregelen nodig van $200/ton CO2
(technologisch optimisme) tot ca $500/ton(pessimisme)
Conclusie: verandering opwereldschaal onontkoombaar
Visie
Realiteit
Creatief handelen
• Hoop is eenkwaliteit van de zielen is nietafhankelijk van water in de wereldgebeurt
(Václav Havel)
• Als ik wist datmorgen de wereldzou vergaan,plantte ik vandaagnog een boom
(Maarten Luther)
Met het oog op morgen…
• Verlies biodiversiteit (soortenrijkdom)
• Klimaatverandering
• Verlies natuur/habitats/groene ruimte
• Erosie, verlies bodemvruchtbaarheid
• Lokale luchtverontreiniging
• Verspreiding toxische (giftige) stoffen
• Vermesting
• Zoetwaterschaarste
Gemeenschappelijke oorzaken
Liberalisering na 1980
Motto:
Privatize the profits
Socialize the costs
Bovos 2: als u het niet aanpakt,wie dan wel?
Wat hebben toekomstigegeneraties eigenlijkvoor mij gedaan?
Groucho Marx
1. Van de consument is geen wezenlijkebijdrage aan een beter milieu teverwachten
2. Van de burger wel
3. Er is géén relatie tussenmilieubewustzijn, percepties,houdingen en motivaties t.a.v. natuuren milieu etc etc en de feitelijkeecologische footprint
200
210
220
230
240
250
260
270
280
290
300
Carin
gfa
ithfu
l
Conse
rvat
ives
Hedoni
sts
Balan
ced
Mate
rialis
ts
Profe
ssio
nals
Broad
min
ded
Socia
llym
inded
En
erg
yre
qu
ire
me
nt
(GJ)
reference
actual
Average for all
consumers
4. De enige factor die de footprintbepaalt is Inkomen, nl voor 60%
-
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1,000
- 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 70,000 80,000
Netto huishoudelijk inkomen (euro/jaar)
Energieverbruik (GJ/jaar)
5. De consument realiseert zich zijnprisoner’s dilemma en vraagt in zijnrol als burger overheden maatregelente nemen
Bovos3: wat levert u eigenlijk?
Dit is geen stoel.
Dit is geen fosforzuur.
Dit is geen lamp.
Dit is geen wegenbouw.
Dit is geen gaswinning.
Bovos 4: doe uw huiswerk
1. Welke functie(s)?
2. Welke hard- en software nodig?
3. Hoe lang, gebruiksduur en –veranderingen?
4. Voor welke gebruiker(s)?
5. Wat gebeurt er na de gebruiksduur?
6. 0 CO2 of beter
7. 0 biodiversiteitsverlies of +
8. Afval = grondstof
9. Nieuwe arrangementen en coalities
Voorbij milieubescherming:economie in dienst van de aarde
Alle p’s zijn gelijk….Maar sommige p’s zijn meergelijk dan andere
Kernvraag: wanneer maakt de ‘BV Wereld’ deparadigma-omslag:
Profit (economie) eerst, schade aan planet enpeople beperken
Planet + people eerst, economie veerkrachtiggenoeg om maatregelen op te vangen