Embed Size (px)
Citation preview
11
Frans GoetghebeurFrans GoetghebeurVoorzitter van de Europese Boeddhistische UnieVoorzitter van de Europese Boeddhistische Unie
Late Lane AcademyLate Lane AcademyDriebergen, 26 augustus 2009Driebergen, 26 augustus 2009
22
I.I. Spiritualiteit in de stad?Spiritualiteit in de stad?
II.II. Waar staan we op dit moment?Waar staan we op dit moment?
III.III. Is het woord Is het woord spiritualiteitspiritualiteit nu al versleten?nu al versleten?De geschiedenis van het woordDe geschiedenis van het woord
Het fenomeen vandaagHet fenomeen vandaag
1)1) InstrumentalisatieInstrumentalisatie
2)2) CommercialisatieCommercialisatie
3)3) Halfslachtige mystiekHalfslachtige mystiek
Een nieuwe cultuurEen nieuwe cultuur
IV.IV. Haar plaats op de agoraHaar plaats op de agora
V.V. ConclusieConclusie
33
Elke Elke celcel van van onsons lichaamlichaam kan kan onsons
allesalles vertellenvertellen over de over de kosmoskosmos..((ThichThich NhatNhat HanhHanh))
een geestelijk avontuurtje een geestelijk avontuurtje
wat emotioneel vertier wat emotioneel vertier
een paar gedurfde statements een paar gedurfde statements
I.I. Spiritualiteit in de stad?Spiritualiteit in de stad?
44
De mens heeft blijkbaar de rare gewoonteDe mens heeft blijkbaar de rare gewoonteaan zijn scheppingen te willen vasthouden:aan zijn scheppingen te willen vasthouden:
van zijn ideevan zijn ideeëën maakt hij ideologien maakt hij ideologieëën,n,religie wordt godsdienst en kunst technologiereligie wordt godsdienst en kunst technologie
egocentrische krampegocentrische kramp
het ononderbroken neurotisch blijven uitkijken naar de het ononderbroken neurotisch blijven uitkijken naar de volgende banale kickvolgende banale kick
II.II. Waar staan we op dit moment?Waar staan we op dit moment?
55
Twee willen als je er Twee willen als je er éééén hebt, n hebt, is de deur openen voor de demonis de deur openen voor de demon..
«« LL infinimentinfiniment invraisemblable pour invraisemblable pour en faire la plus haute certitude de la foi.en faire la plus haute certitude de la foi. »»
(Peter Sloterdijk)(Peter Sloterdijk)
Niet de staat, niet de anderenNiet de staat, niet de anderenniet het systeem, maar de mens zelfniet het systeem, maar de mens zelf
66
Spiritualiteit werktSpiritualiteit werkt
Spiritualiteit in je werkSpiritualiteit in je werk
in relatiesin relaties
in de overgangin de overgang
op rijpere leeftijdop rijpere leeftijd
in de tuinin de tuin
in dromenin dromen
in de opvoedingin de opvoeding
bij het afvallenbij het afvallen
in de slaapkamerin de slaapkamer
in de dertigersdipin de dertigersdip
in je huisin je huis
bij vermoeidheidbij vermoeidheid
III.III. Is het woord Is het woord spiritualiteitspiritualiteit nu alnu alversleten?versleten?
77
gegeïïnstrumentaliseerd door fanaticinstrumentaliseerd door fanatici
in glossy papier ingepakt door pientere zakenluiin glossy papier ingepakt door pientere zakenlui
bezongen door verloren gelopen mysticibezongen door verloren gelopen mystici
88
Spiritus: adem, geestSpiritus: adem, geest
Twaalfde eeuw: spiritualiteit in contrast met lichamelijkheidTwaalfde eeuw: spiritualiteit in contrast met lichamelijkheid
Twintigste eeuw: vormen van innerlijk bewustzijn, Twintigste eeuw: vormen van innerlijk bewustzijn,
zoals zingeving, religiositeit en meditatiezoals zingeving, religiositeit en meditatie
Spiritualiteit heeft te maken met een persoonlijke betrokkenheidSpiritualiteit heeft te maken met een persoonlijke betrokkenheid, , een individuele keuze en met authenticiteit. Niet noodzakelijk een individuele keuze en met authenticiteit. Niet noodzakelijk met religiositeit.met religiositeit.
De geschiedenis van het woordDe geschiedenis van het woord
99
Spiritualiteit is de onuitputtelijke drijfkrachtSpiritualiteit is de onuitputtelijke drijfkracht
waardoor je geen enkele reden ziet waardoor je geen enkele reden ziet
om niet enthousiast verder te werken om niet enthousiast verder te werken
en te blijven timmeren aan de weg en zo en te blijven timmeren aan de weg en zo
alle levende wezens kunt blijven vooruithelpen, alle levende wezens kunt blijven vooruithelpen,
in wat voor omstandigheden dan ook.in wat voor omstandigheden dan ook.
1010
Spiritualiteit bestaat uit Spiritualiteit bestaat uit
het doorklieven van hoop en vrees het doorklieven van hoop en vrees
en uit het plotse inzicht en uit het plotse inzicht
dat gepaard gaat met dit procesdat gepaard gaat met dit proces..
(Ch(Chöögyam Trungpa)gyam Trungpa)
1111
1)1) InstrumentalisatieInstrumentalisatie
Krachtconcentraties die kunnen leiden totKrachtconcentraties die kunnen leiden tot
collectieve verdwazing in plaats van bijdragen totcollectieve verdwazing in plaats van bijdragen tot
de bevrijding van de mensde bevrijding van de mens
Het fenomeen vandaagHet fenomeen vandaag
1212
2)2) CommercialisatieCommercialisatie
«« Selling spirituality, the silent takeover ofSelling spirituality, the silent takeover of
religionreligion »»
HebbenHebben i.p.v. i.p.v. zijnzijn kiezen kiezen
is, vooral op spiritueel vlak, is, vooral op spiritueel vlak,
het toppunt natuurlijkhet toppunt natuurlijk
1313
Selling Spirituality examines the growingSelling Spirituality examines the growing
commercialisation of commercialisation of religionreligion in the form of thein the form of the
popular notion of popular notion of spiritualityspirituality , as it is found in, as it is found in
education, healtheducation, health--care, counselling, business training,care, counselling, business training,
management theory and marketing. management theory and marketing.
The analysis offered is but one example of the way inThe analysis offered is but one example of the way in
which the which the market mentalitymarket mentality is now infiltrating allis now infiltrating all
aspects of human cultural expression in (soaspects of human cultural expression in (so--called)called)
advancedadvanced capitalist societies.capitalist societies.
1414
The individualisation has allowed consumerist The individualisation has allowed consumerist andand
capitalist spiritualities to emerge.capitalist spiritualities to emerge.
God becomes a partner in business.God becomes a partner in business.
CorporatisationCorporatisation of spirituality: the tailoring of of spirituality: the tailoring of thosethose
individualised spiritualities to fit the needs of individualised spiritualities to fit the needs of corporate business culture in its demand for an corporate business culture in its demand for an efficient, productive and pacified workforce.efficient, productive and pacified workforce.
Transformative challengeTransformative challenge
ConformingConforming to to existingexisting social social normsnorms
Religions Religions provideprovide the best the best hopehope for for humanityhumanity in in
challengingchallenging the the GodGod of Money.of Money.
1515
«« The danger is The danger is thatthat religion religion couldcould becomebecome
no more no more thanthan a service a service sectorsector to the globalto the global
civilizationcivilization, no longer , no longer shapingshaping itsits values values
But But merelymerely repairingrepairing the spiritual damage the spiritual damage itit
inflictsinflicts.. »» (Harvey Cox)(Harvey Cox)
1616
3)3) Halfslachtige mystiekHalfslachtige mystiek
NaNaïïef geloven in utopieef geloven in utopieëënn
Hun ziel verkopenHun ziel verkopen
De gezondheid van hun moeder aarde op het spel De gezondheid van hun moeder aarde op het spel zettenzetten
Als enige diersoort hun eigen ras uitroeienAls enige diersoort hun eigen ras uitroeien
OnderstroomOnderstroom
1717
Er loopt een sterke stroom goddelijk door ons heen.Er loopt een sterke stroom goddelijk door ons heen.
Warm en helder en onzichtbaar is hij.Warm en helder en onzichtbaar is hij.
Hij draagt ons en leidt ons zeker naar het doel.Hij draagt ons en leidt ons zeker naar het doel.
We kennen niet precies de richting en de oever evenmin, We kennen niet precies de richting en de oever evenmin,
kunnen er slechts naar gissen en voelen kunnen er slechts naar gissen en voelen
wanneer we te midden van de stroom vertoeven.wanneer we te midden van de stroom vertoeven.
Of merken hoe we ervan afdwalen.Of merken hoe we ervan afdwalen.
Dan schuren we langs de bodem, stoten op stenige oevers.Dan schuren we langs de bodem, stoten op stenige oevers.
En weer is het tijd om het midden te zoeken,En weer is het tijd om het midden te zoeken,
juist niet naar een schijnbare reddende oever te vluchten.juist niet naar een schijnbare reddende oever te vluchten.
De onzichtbare stroomDe onzichtbare stroom
1818
Want warm is de stroom en helder en onzichtbaar.Want warm is de stroom en helder en onzichtbaar.
Wat hij wenst is ons vertrouwen, ons meezwemmenWat hij wenst is ons vertrouwen, ons meezwemmen
en nooit tegen hem in willen gaan.en nooit tegen hem in willen gaan.
Geen naam weet hem treffend te benoemen.Geen naam weet hem treffend te benoemen.
Hij is geen ik, geen jij, geen wijHij is geen ik, geen jij, geen wij
en toch in ons, rondom ons en overal.en toch in ons, rondom ons en overal.
Hij is zonder problemen en zorgen, zonder waarom en omdat.Hij is zonder problemen en zorgen, zonder waarom en omdat.
Er is niets te betreuren, niets te beklagen,Er is niets te betreuren, niets te beklagen,
niets te bestrijden en niets te vrezen;niets te bestrijden en niets te vrezen;
ook niets te wensen en te begeren,ook niets te wensen en te begeren,
wat aan gene zijde zou zijn, van alles wat reeds wat aan gene zijde zou zijn, van alles wat reeds is.is.
1919
Zelfs Boeddha en Christus en Gods naamZelfs Boeddha en Christus en Gods naam
zijn maar voorlopige aanwijzingsborden,zijn maar voorlopige aanwijzingsborden,
waarbij men niet langer moet stilstaan,waarbij men niet langer moet stilstaan,
zodra ze voldoende van nut zijn geweest.zodra ze voldoende van nut zijn geweest.
Ook de warme golfstroom weet niet welke richting hij heeft,Ook de warme golfstroom weet niet welke richting hij heeft,
welke vissen hij voedt, wat voor weer hij teweegbrengt.welke vissen hij voedt, wat voor weer hij teweegbrengt.
Hij is: pure tegenwoordigheid, warm en helder en onzichtbaar,Hij is: pure tegenwoordigheid, warm en helder en onzichtbaar,
en precies nu, op dit ogenblik, is hij niet een en precies nu, op dit ogenblik, is hij niet een stroom.stroom.
(Ken Wilber)(Ken Wilber)
2020
NaastNaast-- ecologisch bewustzijnecologisch bewustzijn-- transnationale identiteittransnationale identiteit-- universele verantwoordelijkheiduniversele verantwoordelijkheid
vormt spiritualiteit een belangwekkende component vormt spiritualiteit een belangwekkende component van een nieuwe cultuurvan een nieuwe cultuur
eindelijk inzien dat voortdurende winst en groei een gevaarlijkeeindelijk inzien dat voortdurende winst en groei een gevaarlijke obsessie obsessie zijn en de mercantilisering van alle domeinen van onze samenlevizijn en de mercantilisering van alle domeinen van onze samenleving ng uiterst nefast is voor ons allen;uiterst nefast is voor ons allen;
het aanklagen van de hoge sterftecijfers omwille van het gebruikhet aanklagen van de hoge sterftecijfers omwille van het gebruik van van pesticiden in de Derde Wereld;pesticiden in de Derde Wereld;
humanisme als levensvisie i.p.v. godsdienst als leidraad;humanisme als levensvisie i.p.v. godsdienst als leidraad;
het belang van het immaterihet belang van het immateriëële (intelligentie, bewustzijn, gevoelens, vrij le (intelligentie, bewustzijn, gevoelens, vrij onderzoek onderzoek ) zelfs als commerci) zelfs als commerciëële factor;le factor;
Een nieuwe cultuurEen nieuwe cultuur
2121
we willen geen blaswe willen geen blaséé, onverzadigbare en droevige kinderen meer , onverzadigbare en droevige kinderen meer voortbrengen. De opvoeding is er niet meer op uit alleen op de avoortbrengen. De opvoeding is er niet meer op uit alleen op de angst ngst voor het mislukken te functioneren, maar benadrukt meer en meer voor het mislukken te functioneren, maar benadrukt meer en meer het het enthousiasme om te leren;enthousiasme om te leren;
matigheid en soberheid als levensstijl om de harmonie met alles matigheid en soberheid als levensstijl om de harmonie met alles en en iedereen te bevorderen;iedereen te bevorderen;
nieuwe technologienieuwe technologieëën, productiemethoden, manieren van communiceren n, productiemethoden, manieren van communiceren en uitwisselen, distributie en consumptie, beslissingsstructurenen uitwisselen, distributie en consumptie, beslissingsstructuren in in bedrijven, nieuwe vormen van wonen, sparen, eten en reizen;bedrijven, nieuwe vormen van wonen, sparen, eten en reizen;
de ontwakende vrouw;de ontwakende vrouw;
de mediterende militanten.de mediterende militanten.
2222
Gevoelig zijn voor het relationeleGevoelig zijn voor het relationelein plaats van kennis, macht of materie in plaats van kennis, macht of materie te willen vergaren.te willen vergaren.
We zijn in een noodsfeer terechtgekomen,We zijn in een noodsfeer terechtgekomen,waar het linken, het verbinden van bewustzijnenwaar het linken, het verbinden van bewustzijnenvoor uitwegen zorgt.voor uitwegen zorgt.
De Boeddha van de toekomstDe Boeddha van de toekomstis geen persoon, maar een sangha, d.w.z.:is geen persoon, maar een sangha, d.w.z.:een goed op elkaar ingespeelde, een goed op elkaar ingespeelde, in harmonie levende, vriendelijke gemeenschap.in harmonie levende, vriendelijke gemeenschap.
2323
Van godsdienst naar spiritualiteitVan godsdienst naar spiritualiteit
Het Het grotegrote voordeelvoordeel is dat spiritualiteit niet is dat spiritualiteit niet geclaimdgeclaimd kan kan wordenwordendoor door éééén n traditietraditie..
SommigeSommige mensenmensen verwarrenverwarren spiritualiteit met godsdienst, spiritualiteit met godsdienst, bijgeloofbijgeloof en magie.en magie.
VriendelijkVriendelijk en en onbevangenonbevangen als een als een kindkind, , onbevooroordeeldonbevooroordeeld als als een een wetenschapperwetenschapper en en ontvankelijkontvankelijk als een als een dichterdichter: zo : zo verhoudenverhoudenspirituele spirituele mensenmensen zichzich tot de tot de werkelijkheidwerkelijkheid..
Ze is de Ze is de desemdesem van een van een gezondegezonde beschavingbeschaving die die ervoorervoor zorgt dat zorgt dat mildheidmildheid, , vriendelijkheidvriendelijkheid en en geduldgeduld aangesprokenaangesproken wordenworden in in plaats van plaats van geweldgeweld, lawaai en , lawaai en dreigementendreigementen..
IV. IV. Haar plaats op de agoraHaar plaats op de agora
2424
Het boeddhisme toont aan dat spiritualiteit niet noodzakelijkHet boeddhisme toont aan dat spiritualiteit niet noodzakelijk
onderdanigheid aan een absoluut gezag veronderstelt, maar juistonderdanigheid aan een absoluut gezag veronderstelt, maar juist
de meest verregaande vorm van autonomie en bevrijding van hetde meest verregaande vorm van autonomie en bevrijding van het
individu bewerkstelligt, de ontvoogding van alles wat de mensindividu bewerkstelligt, de ontvoogding van alles wat de mens
aan banden legt en van alles wat hem in verslaving enaan banden legt en van alles wat hem in verslaving en
onmondigheid duwt. Dus ook van God, als God de mens zouonmondigheid duwt. Dus ook van God, als God de mens zou
kluisteren of hem geboden zou opleggen. Spiritualiteit voert dekluisteren of hem geboden zou opleggen. Spiritualiteit voert de
aandacht van buiten naar binnen, van het oppervlakkige naar hetaandacht van buiten naar binnen, van het oppervlakkige naar het
diepzinnige, naar het wezen en de intieme verbondenheid van dediepzinnige, naar het wezen en de intieme verbondenheid van de
dingen.dingen.
2525
een uitweg voor de heersende enggeestigheideen uitweg voor de heersende enggeestigheid
veel te maken met zelfvertrouwenveel te maken met zelfvertrouwen
beginnerbeginner s minds mind
humanisme en spiritualiteit vinden elkaarhumanisme en spiritualiteit vinden elkaar
2626
In de huidige angstverwekkende sfeer, in de existentiIn de huidige angstverwekkende sfeer, in de existentiëële wanhoople wanhoop
en het heersende nihilisme, in een tijdperk waar men de indruken het heersende nihilisme, in een tijdperk waar men de indruk
heeft dat er niet alleen geen piloot meer is in het vliegtuig, mheeft dat er niet alleen geen piloot meer is in het vliegtuig, maaraar
misschien zelfs gewoon geen stuurhut meer is, is een positievemisschien zelfs gewoon geen stuurhut meer is, is een positieve
visie over de menselijke mogelijkheden meer dan welkom. visie over de menselijke mogelijkheden meer dan welkom.
De gunstige veranderingen waarnaar we streven hangen nochtansDe gunstige veranderingen waarnaar we streven hangen nochtans
niet alleen af van een hervorming van de economische, politiekeniet alleen af van een hervorming van de economische, politieke
en sociale structuren. Zoals geweten bevindt de kern van deen sociale structuren. Zoals geweten bevindt de kern van de
huidige (financihuidige (financiëële en economische) crisis zich in het gebrek aanle en economische) crisis zich in het gebrek aan
vertrouwenvertrouwen en is vertrouwen geen wezenlijk spiritueelen is vertrouwen geen wezenlijk spiritueel
onderwerponderwerp ? ?
2727
Enkele statements:Enkele statements:
NietNiet--thetheïïstische dimensiestische dimensie
De zonen en dochters van Descartes spiritualiteit De zonen en dochters van Descartes spiritualiteit bijbrengen, is niet evidentbijbrengen, is niet evident
Socialisten en hun koudwatervrees t.o.v. spiritualiteitSocialisten en hun koudwatervrees t.o.v. spiritualiteit
V.V. ConclusieConclusie
2828
VergankelijkheidVergankelijkheid
Zelfloze aard van de verschijnselenZelfloze aard van de verschijnselen
Spirituele kracht als een bron voor vredeSpirituele kracht als een bron voor vrede
Mediteren, een handige toegangsweg tot die bronMediteren, een handige toegangsweg tot die bron
2929
Een bos dat groeit,Een bos dat groeit,
maakt geen lawaai.maakt geen lawaai.
Een boom die valt,Een boom die valt,
kraakt geweldig.kraakt geweldig.
3030
Het is de wijsheid die het bestaan ziet Het is de wijsheid die het bestaan ziet
als een dans zonder danser.als een dans zonder danser.
Als de spirituele reis naar onze eigen geest Als de spirituele reis naar onze eigen geest
ons naar deze wijsheid leidt,ons naar deze wijsheid leidt,
is alles wat ons nog te doen staat is alles wat ons nog te doen staat
lachen en aan die dans deelnemen.lachen en aan die dans deelnemen.
(Ron Leifer)(Ron Leifer)
