ΕΝΟΤΗΤΑ 29Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913

Η βαλκανική χερσόνησος πριν τους βαλκανικούς πολέμους

Μετά την ήττα του ελληνικού στρατού από τον οθωμανικό στον πόλεμο του 1897 τα σύνορα του ελληνικού κράτους παρέμειναν σε γενικές γραμμές έτσι όπως είχαν διαμορφωθεί το 1881 με την προσάρτηση της Θεσσαλίας και της περιοχής της Άρτας στην ελληνική επικράτεια.

http://www.fhw.gr/chronos/13/gr/general/maps/index1.html

Μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων έγινε φανερό ότι

κύριος στόχος τους ήταν:

ο πλήρης εκτουρκισμός του οθωμανικού κράτους,

πράγμα που σήμαινε:

διώξεις σε βάρος των αλλοεθνών πληθυσμών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας

Η πολιτική αυτή αναζωπύρωνε τα εθνικά αισθήματα

των γειτονικών βαλκανικών λαών

που επιδίωκαν:

την προστασία των ομοεθνών τους

την ενσωμάτωση των οθωμανικών εδαφών στα οποία αυτοί κατοικούσαν.

Η Γερμανία

είχε διεισδύσει οικονομικά στην Οθωμανική αυτοκρατορία,

ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Ανάμειξη των Δυνάμεων.

Η Ιταλία,

επιτέθηκε, τον Σεπτέμβριο του 1911, εναντίον της Λιβύης,

ενώ κατέλαβε τα Δωδεκάνησα (Μάιος 1912).

Ανάμειξη των Δυνάμεων.

Η Αυστροουγγαρία,

η οποία είχε αναλάβει από το 1878 τη διοίκηση

της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης,

προχώρησε, το 1908, σε πλήρη προσάρτηση αυτής της περιοχής.

Ανάμειξη των Δυνάμεων.

Όλα αυτά έπλητταν

συμφέροντα των άλλων Δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία)

και αποκάλυπταν τις αδυναμίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας .

Προς τη σύγκρουση – Οι βαλκανικές συμμαχίες

Ο Βενιζέλος ακολουθούσε

πολιτική κατευναστική απέναντι στις νεοτουρκικές προκλήσεις,

εκτιμώντας ότι:

η Ελλάδα δεν ήταν επαρκώς προετοιμασμένη

για πόλεμο.

έκρινε ότι μια πολεμική σύγκρουση δεν ήταν μακριά ,

υιοθέτησε την τακτική της βαλκανικής συνεννόησης.

υπογράφτηκαν συνθήκες συμμαχίας ανάμεσα στη

Σερβία, Βουλγαρία, Ελλάδα και Μαυροβούνιο.

Άνοιξη του 1911

Άνοιξη του 1912

Ο Α΄ βαλκανικός πόλεμος (Οκτώβριος 1912-Μάιος

1913)

ΑΦΟΡΜΗΗ ένοπλη σύρραξη ξεκίνησε όταν

οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι απαίτησαν από τον σουλτάνο

να σέβεται τα δικαιώματα των χριστιανικών εθνοτήτων

και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις (αρχές Οκτωβρίου 1912).

Η απροθυμία του σουλτάνου στάθηκε η αφορμή του πολέμου.

Αμέσως ξεκίνησε η σύγκρουση,

που ονομάστηκε Α‘ βαλκανικός πόλεμος.

Η κήρυξη του Α‘ βαλκανικού πολέμου: Το διάγγελμα του Γεώργιου

• ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΜΟY• Αι ιεραί υποχρεώσεις προς την φιλτάτην πατρίδα, προς τους

υποδούλους αδελφούς μας και προς την ανθρωπότητα επιβάλλουσιν εις το κράτος, μετά την αποτυχίαν των ειρηνικών προσπαθειών του προς επίτευξιν και εξασφάλισιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των υπό τον τουρκικόν ζυγόν Χριστιανών, όπως διά των όπλων θέσει τέρμα εις την δυστυχίαν την οποίαν ούτοι υφίστανται από τόσων αιώνων.

• Η Ελλάς πάνοπλος μετά των συμμάχων αυτής, εμπνεομένων υπό των αυτών αισθημάτων και συνδεομένων διά κοινών υποχρεώσεων, αναλαμβάνει τον ιερόν αγώνα του δικαίου και της ελευθερίας των καταδυναστευομένων λαών της Ανατολής. [ . . . ]

• Η Ελλάς, μετά των αδελφών συμμάχων κρατών, θα επιδιώξη πάση θυσία τον ιερόν αυτόν σκοπόν, επικαλούμενοι δε την αρωγήν του Yψίστου εν των δικαιοτάτω τούτω αγώνι του πολιτισμού, ανακράζομεν Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω το Έθνος.

• Αθήναι, 5 Οκτωβρίου 1912• Ο βασιλεύς Γεώργιος Το υπουργικόν Συμβούλιον

• Πηγή: Η Αθήνα των βαλκανικών πολέμων, 1912-1913, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, ΕΛΙΑ, Αθήνα 1993, σ. 20.

Ο ελληνικός στρατός, με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο,

προέλασε στη Μακεδονία καταλαμβάνοντας πολλές περιοχές.

Τα σερβικά στρατεύματα

κατέλαβαν τα Σκόπια και το

Μοναστήρι και προωθήθηκαν μέχρι το Δυρράχιο

 

Bουλγαρικές δυνάμεις έφτασαν σε μικρή απόσταση από την Κωνσταντινούποληκατέλαβαν τη Δ. Θράκη και την Α. Μακεδονία, κατευθύνονταν στη Θεσσαλονίκη.

http://www.fhw.gr/chronos/13/gr/general/maps/index2.html

Μπροστά στο σοβαρό ενδεχόμενο να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από βουλγαρικές δυνάμεις,

ο Βενιζέλος :διέταξε τον διάδοχο Κωνσταντίνο

να κινηθεί ταχύτατα προς τη Θεσσαλονίκη.

Παρά τις αντιρρήσεις του Κωνσταντίνου, το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου 1912 ελληνικός στρατός έμπαινε στην πόλη.

*Λαϊκή λιθογραφία, με τον Ταχσίν Πασά να παραδίδει τη Θεσσαλονίκη

στον Διάδοχο Κωνσταντίνο

Λίγες μέρες αργότερα έφτασε στη Θεσσαλονίκη και ο βασιλιάς Γεώργιος.

Ο Γεώργιος Α’ και η βασίλισσα Όλγα σε έναν περίπατό τους στη Θεσσαλονίκη,

λίγο πριν τη δολοφονία του πρώτου. Πίσω τους, ο Κωνσταντίνος.

Μετά από επίπονη πολιορκία καταλήφθηκαν τα Ιωάννινα (22 Φεβρουαρίου 1913)

και εξασφαλίστηκε ο έλεγχος ολόκληρης της Ηπείρου.

*Ο Εσάτ Πασάς, που παρέδωσε τα Ιωάννινα http://sitalkisking.blogspot.com/2010/04/blog-post_15.html

Τούρκοι στρατιώτες, αιχμάλωτοι στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο

Από τις επιχειρήσεις στο μέτωπο της Ηπείρου το 1913. Ο αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος παρακολουθεί τις επιχειρήσεις εναντίον

του οχυρού του Μπιζανίου. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Πολεμικού Μουσείου αρ. εισ. 0363.

© Πολεμικό Μουσείο, Αθήνα.

Ομάδα στρατιωτών κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων.

Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α. © Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.

Ο διάδοχος Κωνσταντίνος και μέλη της βασιλικής οικογένειας στο μέτωπο.

http://ey-test.sch.gr/Lists/List24/per_880930.aspx

http://ey-test.sch.gr/htmls/istoria/maps/files/mapsn2/B5G.jpg

Άνδρες του Πυροβολικού σύρουν με σκοινιά ένα πυροβόλο.

Ήπειρος 1912-1913

Ελληνική γραμμή: σημείο αποθήκευσης εφοδίων.

http://eliaserver.elia.org.gr/elia/site/content.php?sel=22&showimg=true&firstDt=7&present=536903

κανόνι χτυπημένο από πυρά.

o διοικητής Ιωάννης Ε. Ιωαννίδης, ταγματάρχης Πυροβολικού, έξω από τη σκηνή του.

Ήπειρος 1912-1913

Μέλη της βασιλικής οικογένειας και πολίτες στο μέτωπο.

ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο πρίγκιπας Γεώργιος.

μεταφορά τραυματισμένων Τούρκων αιχμαλώτων.

αξιωματικοί του ελληνικού Πυροβολικού δίπλα σε κανόνι.

ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο Ιωάννης Μεταξάς σε στρατιωτικό καταυλισμό.

ο διάδοχος Κωνσταντίνος και αξιωματικός παρατηρούν το τοπίο κοντά στην λίμνη των Ιωαννίνων. Διακρίνεται ο πρίγκιπας Γεώργιος.

Ο ελληνικός στόλος,

με επικεφαλής τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη,

ανάγκασε τον τουρκικό στόλο να κλειστεί στα Στενά

και έθεσε υπό τον έλεγχό του

τα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου

(Θάσος, Σαμοθράκη, Λέσβος, Χίος, Λήμνος,

Τένεδος, Ίμβρος, Σάμος, Ικαρία).

•η Οθωμανική αυτοκρατορία εγκαταλείπει σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη της.

• •Το μέλλον των νησιών του Β. και Α. Αιγαίου,

της χερσονήσου του Αγίου Όρους και το καθεστώς της Αλβανίας,

θα καθορίζονταν από τις Δυνάμεις.

•Λίγο αργότερα (29 Ιουλίου 1913) η Αλβανία αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος.

Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλική κατοχή και διοίκηση.

Η συνθήκη του Λονδίνου (17 Μαΐου 1913)

Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913

• Ίδρυμα Ιστορίας Ε.. © Ίδρυμα Ιστορίας Ε. Βενιζέλου, Αθήνα.

• Αναμνηστική φωτογραφία των αντιπροσώπων των βαλκανικών κρατών από τη Διάσκεψη του Λονδίνου που συνήλθε το Δεκέμβριο του 1912 για να ρυθμίσει την τύχη των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αθήνα.

Η δολοφονία του βασιλιά Γεώργιου

Το κλίμα ευφορίας ήρθε να ταράξει η δολοφονία του βασιλιά Γεώργιου στη

Θεσσαλονίκη.

5ης Μαρτίου 1913.

Η είδηση της δολοφονίας, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Νέα Αλήθεια" 7 Μαρτίου 1913

*Ο δράστης της δολοφονίας Αλέξανδρος Σχινάς

Στις 9/22 Απριλίου, ο Αλέξανδρος Σχινάς, μεταφερόμενος στον πάνω όροφο του κτηρίου όπου εκρατείτο, «διέφυγε της προσοχής των χωροφυλάκων και ηυτοκτόνησε πεσών εκ του παραθύρου» (όπως ανέφερε η σχετική ανακοίνωση της αστυνομίας).

Οι Πρίγκιπες μεταφέρουν το φέρετρο του Βασιλέως Γεωργίου Α

Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος και οι Πρίγκιπες ακολουθούν τη νεκρώσιμη πομπή

Η ορκωμοσία του Βασιλέως Κωνσταντίνου

Στις 8 Μαρτίου 1913 έγινε στη Βουλή, η πανηγυρική συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία του νέου βασιλέως του Κωνσταντίνου.

Ο Β‘ βαλκανικός πόλεμος (Ιούνιος-Ιούλιος 1913)

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Βενιζέλος συνεργαζόμενοι, στη διάρκεια του Β' Βαλκανικού Πολέμου, στο στρατηγείο του Χατζή-Μπεηλίκ. Μαζί τους και ο αρχηγός του επιτελείου, υποστράτηγος Δούσμανης.

Η συνθήκη του Λονδίνου άφησε πολλές εκκρεμότητες.

αφορούσαν κυρίως τη Μακεδονία,

που ελεγχόταν από τον ελληνικό στρατό,

αλλά τμήματά της διεκδικούνταν τόσο από τη Βουλγαρία όσο και από τη Σερβία.

Ο Β‘ βαλκανικός πόλεμος (Ιούνιος-Ιούλιος 1913)

Η Ελλάδα και η Σερβία συμμάχησαν για να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της

Βουλγαρίας.

Στα μέσα Ιουνίου 1913, ο βουλγαρικός στρατός επιτέθηκε

εναντίον τόσο των ελληνικών θέσεων όσο και των σερβικών.

Ο Β‘ βαλκανικός πόλεμος (Ιούνιος-Ιούλιος 1913)

ο ελληνικός στρατός κατέλαβε ολόκληρη την Α. Μακεδονία και τη Δ. Θράκη ,

φτάνοντας ως την Αλεξανδρούπολη.

Επιτυχίες σημείωσαν και οι Σέρβοι στη Δ. Μακεδονία.

οι Ρουμάνοι εισέβαλαν στη Βουλγαρία, φτάνοντας τριάντα χιλιόμετρα από τη Σόφια,

οι Τούρκοι ανακατέλαβαν την Αδριανούπολη

http://www.fhw.gr/chronos/13/gr/general/maps/index2.html