Οι οικονομικές συνθήκες κατά την περίοδο 1910-1922

Ελ. Βενιζέλος , ο εκφραστής της

πολιτικής αντίληψης του Βενιζελισμού

Βενιζελισμός:νέα πολιτική αντίληψη(1910-1922)

εκφραστής Ελ. Βενιζέλος

• Οικονομικός τομέας: ελληνικό κράτος= μοχλός έκφρασης και ανάπτυξης του ελληνισμού

Προϋποθέσεις: 1. Θεσμικός εκσυγχρονισμός κράτος αποτελεσματικό και αξιόπιστο 2. Ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων

Επιδίωξη: ενσωμάτωση του εκτός συνόρων ελληνισμού- διεκδίκηση θέσης στο σύγχρονο κόσμο

αστική τάξη = στήριγμα Βενιζέλου

• Αιτίες – Επιδιώξεις: 1. πολιτική κυριαρχία στο χώρο που αναπτύσσει δραστηριότητες

• 2. διασφάλιση πλούτου με τη δημιουργία ισχυρού εθνικού κέντρου, που να μπορεί να προστατεύσει τα συμφέροντά της

Οι παραπάνω επιδιώξεις = Μεγάλη Ελλάδα

• Ύπαρξη εθνικιστικών κινημάτων στην περιοχή

2. Ισχυρά ερείσματα (στηρίγματα) ιδεολογικά, πολιτικά, οικονομικά, που εξασφαλίζουν την επιτυχία: Μεγάλη Ιδέα και εκσυγχρονισμός

κρίσιμο αίτημα

με

δυνατότητες επιτυχίας

• Η Ελλάς και ο εν τη δούλη Ελληνισμός της Ανατολής, επιδιώκοντες την εμπορικήν επικράτησιν, ήτις και ιστορικώ και εθνολογικώ δικαιώματι ανήκει αυτοίς …

• Εις την εργασίαν ταύτην η ειρηνική κατάκτησις, ην λυσσωδώς απεργάζονται οι αλληλομαχούμενοι αυθαίρετοι αληθώς διεκδικηταί Ευρωπαίοι, ας μη νομίσωμεν ότι μόνον η στρατιωτική οργάνωσις και η ναυτική παρασκευή ημών εισίν αρκετοί δια να φέρωσι εν τη κρισίμω ημέρα τελειωτικόν αντιπερισπασμόν. Οφείλωμεν να κατακτήσομεν εμπορικώς καθ’ όλην την γραμμήν τα υπό την δούλην ελληνικά μέρη, άνευ δε της κατακτήσεως ταύτης εξ ης και μόνης η οικονομική ανεπάρκεια του μικρού Κράτους θα αναπληρωθή δια τας σχετικώς δυσαναλόγου δαπάνας δια την παρασκευήν του κατά ξηράν και θάλασσαν στρατού.

• (Λεκός Π., Διάλεξις περί ελληνικού εμπορίου και βιομηχανίας εν τω Ελληνικώ Εμπορικώ Επιμελητηρίω Αλεξανδρείας )

1910 : πρόοδος οικονομίας

Μετανάστευση στις ΗΠΑ

• Αντιμετώπιση αγροτικής κρίσης• Εκτόνωση κοινωνικών εντάσεων (σταφιδική

κρίση)• Ενίσχυση της οικονομίας της υπαίθρου(εμβάσματα μεταναστών)

• Με τους βαλκανικούς πολέμους αυξήθηκε δραστικά το μέγεθος της εγχώριας αγοράς: η Ελλάδα του 1917 περιλάμβανε δυο φορές τον πληθυσμό του 1909, τέσσερις αυτόν του 1880. Οι άνεργοι, οι μη παραγωγικοί καταναλωτές, μπορούσαν τώρα πια να μεταναστεύουν μαζικά στην Αμερική. Αυτοί που έμεναν δούλευαν για σχετικά χαμηλούς μισθούς και ύστερα τους ξόδευαν ολόκληρους, τροφοδοτώντας έτσι τον νεανικό βιομηχανικό τομέα με κέρδη και τον κρατικό προϋπολογισμό με εισπράξεις από έμμεσους φόρους. Οι πολεμικές δαπάνες όχι μόνο τόνωσαν την παραγωγή, αλλά εξασφάλισαν και παχυλά άμεσα κέρδη: τις πεδιάδες του Βορρά, τον πλούτο της Κρήτης, το εμπόριο της Θεσσαλονίκης. Μια ακμάζουσα παγκόσμια οικονομία δημιούργησε ή ξάνοιξε αγορές για τα ελληνικά προϊόντα και ευκαιρίες για τους Έλληνες έμπορους και εφοπλιστές. Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία έφτασε σε πλήρη άνθηση στον πυρετό του μεγάλου πολέμου…

• (Γ. Δερτιλή, Κοινωνικός μετασχηματισμός και στρατιωτική επέμβαση, 1880- 1909)

Βαλκανικοί πόλεμοι: κέρδη

• Ενσωμάτωση πλούσιων περιοχών

• Αύξηση εδαφών (70%)• Αύξηση πληθυσμού

(80%)• Νέες οικονομικές

προοπτικές (πεδινά και αρδευόμενα εδάφη = ανάπτυξη γεωργικής παραγωγής)

• Ελλάδα = υπολογίσιμη δύναμη = εμπιστοσύνη ξένων αγορών

Προβλήματα

Μειονοτικές ομάδες

(π.χ. Ήπειρος: Αλβανοί, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι)

ΓΕΝΙΚΑ• Η Ελλάδα έγινε υπολογίσιμη δύναμη

• Ενέπνεε εμπιστοσύνη στις αγορές χρήματος και πιστώσεων

• Ήταν έτοιμη να αφιερωθεί στο έργο ενσωμάτωσης των νέων περιοχών, όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος

ΤΕΛΟΣ