GENEL SAĞLIK ve İLKYARDIM

DERSİNE HOŞ GELDİNİZ

HİZMET BİR ORTAK SAĞLIK Ve GÜVENLİK BİRİMİ

DERS : GENEL SAĞLIK ve İLKYARDIM

HİZMETBANK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİ

1- İLKYARDIM NEDİR?

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, Sağlığı görevlilerinin yardımı

sağlanıncaya kadar Hayatın kurtarılması ya da

durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde

Tıbbi araç gereç aranmaksızın Mevcut araç ve gereçlerle yapılan

ilaçsız uygulamalardır.

ACİL TEDAVİ NEDİR? Acil tedavi ünitelerinde,

hasta / yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir.

İlkyardım ve Acil Tedavi Arasındaki Fark

İlkyardım

İlkyardım eğitimi almış herkes yapabilir.

Acil tedavi

Özel eğitim almış sağlık personeli ve ambulans ekibi yapar.

Acil sağlık hizmeti konusunda eğitim almış uzman personel yapar.

İlkyardımcı kimdir?

Hasta veya yaralıya tıbbi

araç gereç aranmaksızın

mevcut araç gereçlerle,

ilaçsız uygulamaları yapan

eğitim almış kişi ya da

kişilerdir.

İlkyardımın öncelikli amaçları nelerdir?

Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak

Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini

sağlamak

Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini

önlemek

İyileşmeyi kolaylaştırmak

İlkyardımın Temel Uygulamaları Nelerdir?

Koruma Bildirme:

112 Kurtarma

İLKYARDIM TEMEL UYGULAMALARI

KURTARMA BİLDİRME KORUMA

K B K

Hayat Kurtarma Zinciri Nedir?

111. Halka

• Sağlık kuruluşuna haber verme (İlkyardımcı)

2. Halka • Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği (İlkyardımcı)

3. Halka • Ambulans ekiplerince yapılan müdaleler

4. Halka • Hastane acil servisleridir.

İlkyardımın ABC’si Nedir? A Hava yolunun

açıklığının değerlendirilmesi (Airway)

B Solunumun

değerlendirilmesi (Bak-Dinle-Hisset) (Breathing)

C Dolaşımın

değerlendirilmesi (Circulation)

İlkyardımın ABC si nedir?

Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise hızla (ABC) değerlendirmesi yapılır

A. Hava yolu açıklığı değerlendirilir. B. Solunumu değerlendirilir (Bak- Dinle- Hisset) C. Dolaşımın değerlendirilmesi ( 5 sn. şah damarından nabız alınır)

Hasta/yaralının ilk değerlendirilme aşamaları

nelerdir?

Bilinç kontrolünün yapılması

HAVA YOLUNUN AÇILMASI İÇİN YAPILAN UYGULAMALAR

Ağzın içinin kontrol edilmesi

Hasta veya yaralının ağzında tıkanmaya neden olan yabancı cisim için ağız içi kontrol edilmelidir.

Baş-çene pozisyonu

verilmesi Alt çenenin yukarı kaldırılması

SOLUNUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ

BAK - DİNLE - HİSSET

*SOLUNUM YOKSA!*

DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Dolaşımın değerlendirilmesi için ilkyardımcı

çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde kol atardamarından 3 parmakla 5 saniye süre ile nabız almaya çalışılır. Bu süre içinde nabız alınmıyorsa derhal dış kalp masajına başlanır.

1. Kalp masajı noktasının belirlenmesi

2. Ellerin masaj noktasına yerleştirilmesi

3. Kalbe doğru göğsün bastırılması

KALP MASAJI

KALP MASAJI

Yetişkinde kalp masajı için uygun duruş

ERİŞKİNDE SUNİ SOLUNUM ERİŞKİNDE KALP MASAJI

Yaşam Bulguları Kan Basıncı: Kalbin kasılma ve gevşeme anında damar duvarına yaptığı

basınçtır. Kalbin kanı pompalama gücünü gösterir. Normal değeri 120/80 mm Hg’dir.

Nabız: Kalp atımlarının damar duvarına yaptığı basıncın vücudun

belli bölgelerinde hissedilmesidir. Yetişkin bir kişide -normal nabız sayısı dakikada 60-100’dür. -çocuklarda 100-120’dir.

Vücutta nabız alınabilen bölgeler

Şah damarı (adem elmasının her iki yanında)

Ön-kol damarı (Bileğin iç yüzü, baş parmağın üst hizası)

Bacak damarı (Ayak sırtının merkezinde)

Kol damarı (Kolun iç yüzü, dirseğin üstü)

Hasta/yaralıların dolaşımını değerlendirirken,

çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde kol atardamarından nabız alınır.

OLAY YERİNİ DEĞERLENDİRMENİN AMACI

Olay yerinde tekrar kaza olma

riskini ortadan kaldırmak,

Olay yerindeki hasta/yaralı sayısını ve türlerini belirlemek.

Olay yerinin hızlı bir şekilde değerlendirilmesinin ardından yapılacak müdahaleler planlanır

SOLUNUM ve KALP DURMASI

Kalp durması: Bilinci kapalı kişide büyük arterlerden

nabız alınamaması durumudur. Kalp durmasına 5 dakika içinde müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacağı için beyin hasarı oluşur.

HAVA YOLU TIKANIKLIĞI NEDİR? Hava yolunun, solunumu gerçekleştirmek için gerekli havanın geçişine engel olacak şekilde tıkanmasıdır. Tıkanma tam tıkanma yada kısmi tıkanma şeklinde olabilir.

Tam Tıkanma Belirtileri

•Nefes alamaz

•Acı çeker kollarını boynuna götürür

•Konuşamaz

•Rengi morarır

•Heimlich Manevrası gerekir

Kısmi Tıkanma Belirtileri

• Öksürür

•Nefes alabilir

•Konuşabilir

•Dokunulmaz ve öksürmesi istenir

YABANCI CİSİMLER

1. Yemek parçaları

2. Leblebi / Nohut

3. Çengelli iğneler

4. Kolyeler

5. Çiviler

6. Düğmeler

İLK YARDIM

Öksüren Hastanın Sırtına Vurulmaz!

HEMLİK MANEVRASI

http://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=pxWWC5mn3ol3MM&tbnid=dSvHKV582to3pM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.ahmetalpman.com%2Fdefsssoku.asp%3Fid%3D2591&ei=6JNqUvbaJsuKswbXz4DYDg&bvm=bv.55123115,d.Yms&psig=AFQjCNEkRnA3_WXS0TkurB3GfD-uo2TB3A&ust=1382802781509403

2-KANAMALARDA İLKYARDIM

Damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına (vücudun

içine veya dışına doğru) doğru akmasıdır. Kanamanın ciddiyeti

aşağıdaki durumlara bağlıdır:

KANAMA NEDİR?

Kanamanın hızına,

Vücutta kanın aktığı bölgeye,

Kanama miktarına,

Kişinin fiziksel durumu ve yaşına.

Vücutta kanın aktığı bölgeye göre 3 çeşit kanama vardır :

1. Dış kanamalar: Kanama yaradan vücut dışına

doğru olur.

2. İç kanamalar: Kanama vücut içine olduğu için gözle görülemez.

3. Doğal deliklerden olan kanamalar: Kulak, burun,

ağız, anüs, üreme organlarından olan kanamalardır.

KANAMA ÇEŞİTLERİ

ARTER-VEN-KILCAL KANAMA

Arter kanamaları kalp atımları ile uyumlu

olarak kesik kesik akar ve açık renklidir. Ven kanamaları ise koyu renkli ve sızıntı

şeklindedir. Kılcal damar kanaması küçük kabarcıklar şeklindedir.

Kanamanın değerlendirilmesinde, şok belirtilerinin izlenmesi çok önemlidir.

Vücutta baskı uygulanacak noktalar nelerdir?

1-Boyun : Boyun atardamarı (şah damarı) baskı yeri

2-Köprücük kemiği üzeri : Kol atardamarı baskı yeri

3-Koltukaltı : Kol atardamarı baskı yeri 4-Kolun üst bölümü : Kol atardamarı baskı

yeri 5-Kasık : Bacak atardamarı baskı yeri 6-Uyluk : Bacak atardamarı baskı yeri

Boyun

Köprücük kemiği

Koltuk altı

Kolun üst bölümü Kasık

Uyluk

Karın ortası

Dış Kanamalarda ilkyardım 1- Hasta/yaralının durumu değerlendirilir (ABC), 2- Tıbbi yardım istenir (112), 3- Yara ya da kanama değerlendirilir, 4- Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır, 5- Kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak

basıncı arttırılır, 6-Gerekirse bandaj ile sararak basınç uygulanır, 7- Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı

uygulanır, 8- Kanayan bölge yukarı kaldırılır,

9- Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda tek

ilkyardımcı varsa, yaralı güç koşullarda bir yere taşınacaksa, uzuv kopması varsa ve/veya baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa turnike uygulanır,

10- Yapılan uygulamalar ile ilgili bilgiler (turnike uygulaması

gibi) hasta/yaralının üzerine yazılır, 11- Hızla sevk edilmesi sağlanır.

İç kanamalarda ilkyardım:

1-Hasta/yaralının bilinci ve ABC si değerlendirilir,

2- Üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır,

3- Tıbbi yardım istenir (112),

4- Asla yiyecek ve içecek verilmez,

5- Hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa),

6- Yaşamsal bulguları incelenir,

7- Sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.

Doğal deliklerden çıkan kanamalarda ilkyardım:

Burun kanamalarında ilkyardım 1- Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir,

2- Oturtulur,

3- Başı hafifçe öne eğilir,

4- Burun kanatları 5 dakika süre ile sıkılır,

5- Uzman bir doktora gitmesi sağlanır.

Kulak kanaması:

1- Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir,

2- Kanama hafifse kulak temiz bir bezle temizlenir,

3- Kanama ciddi ise, kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapanır,

4- Bilinci yerinde ise hareket ettirmeden sırt üstü yatırılır, bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır,

3-YARALANMALARDA İLKYARDIM

Yara nedir? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.

Yara çeşitleri; 1. Kesik yaralar 2. Ezikli yaralar 3. Delici yaralar 4. Parçalı yaralar 5. Kirli (enfekte) yaralar

YARALANMALARDA İLKYARDIM

Yaraların ortak belirtileri nelerdir?

Ağrı Kanama Yara kenarının ayrılması

Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?

Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), Yara yeri değerlendirilir, - Oluş şekli, süresi, yabancı cisim varlığı, kanama vb. Kanama durdurulur,üzeri kapatılır,

Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır,

Tetanos konusunda uyarıda bulunulur,

Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır!

1. Yoğun ağrı 2. Solunum zorluğu 3. Morarma 4. Kan tükürme 5. Açık pnömotoraks

(Göğüsteki yarada nefes alıyor görüntüsü)

DELİCİ GÖĞÜS YARALANMALARI

Göğsün içine giren cisim, akciğer zarı ve akciğeri yaralar. Bunun sonucunda şu belirtiler görülebilir:

Normal akciğer

Delici yara nedeniyle sönmüş akciğer

DELİCİ GÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM

1. Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, yaşam bulguları değerlendirilir (ABC),

2. Yara üzerine plastik poşet naylon vb. sarılmış bir bezle kapatılır,

3. Nefes alma sırasında yaraya hava girmesini engellemek, nefes verme sırasında havanın dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine konan bezin bir ucu açık bırakılır,

4. Hasta/yaralı bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda oturtulur, 5. Ağızdan hiçbir şey verilmez, 6. Açık pnömotoraksta şok ihtimali yüksektir. Şok önlemleri alınmalıdır 7. Tıbbi yardım istenir (112).

Kafatasında çökme kırığı

Kafatası ve omurga yaralanmaları neden önemlidir?

1. Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi etkilenebilir.

2. Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani sıkışma yada ayrılma meydana gelebilir.

3. Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir.

4. Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır

Kafatası ve omurga yaralanmalarında belirtiler nelerdir?

Bilinç düzeyinde değişmeler, hafıza değişiklikleri yada hafıza kaybı

Başta, boyunda ve sırtta ağrı Elde ve parmaklarda karıncalanma yada his kaybı Vücudun herhangi bir yerinde tam yada kısmi hareket

kaybı Baş yada bel kemiğinde şekil bozukluğu Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesi Baş, boyun ve sırtta dış kanama Sarsıntı

4-YANIK VE SICAK ÇARPMALARINDA

İLKYARDIM

Yanık nedir? Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. Yanık, genellikle; 1. Sıcak su veya buhar teması 2. Sıcak katı maddelerle temas, 3. Asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, 4. Elektrik akımı etkisi yada radyasyon nedeni ile

de oluşabilir.

Kaç çeşit yanık vardır?

Fiziksel yanıklar: -Isı ile oluşan yanıklar -Elektrik nedeni ile oluşan yanıklar -Işın ile oluşan yanıklar -Sürtünme ile oluşan yanıklar -Donma sonucu oluşan yanıklar Kimyasal yanıklar: - Asit alkali madde ile oluşan yanıklar

Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler nelerdir?

1.Derinlik 2.Yaygınlık 3.Bölge 4.Enfeksiyon riski 5.Yaş 6.Solunum yoluyla görülen zarar 7.Önceden var olan hastalıklar

1. Derece yanıklar

Deride kızarıklık, ağrı, yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir

Ör:Güneş yanıkları

ÖRNEK

2. Derece yanıklar

Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır. Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi Kendine iyileşir. Örn. Haşlanmalar, Alev yanığı

ÖRNEK

3. Derece yanıklar Derinin tüm tabakaları etkilenmiştir. Özellikle de kaslar, sinirler ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı yoktur.

ÖRNEK

Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım işlemleri nedir?

Kişi hala yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir, Hasta/yaralının üzeri battaniye yada bir örtü ile kapatılır ve

yuvarlanması sağlanır, Yaşam belirtileri değerlendirilir (ABC), Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir, Yanık bölge en az 20 dakika soğuk su altında tutulur (yanık

yüzeyi büyükse ısı kaybı çok olacağından önerilmez),

Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım işlemleri nedir?

Ödeme karşı; yüzük, bilezik, saat gibi eşyalar çıkarılır,

Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan giysiler çıkarılır,

Takılan yerler varsa kesilir, temizliğe dikkat edilir,

Su toplamış yerler patlatılmaz,

Yanık üzerine ilaç yada yanık merhemi gibi maddeler de sürülmemelidir,

Yanık üzeri temiz bir bezle örtülür,

Hasta/yaralı battaniye ile örtülür,

Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım işlemleri nedir?

Yanık bölgeler birlikte bandaj yapılmamalıdır,

Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzaksa hasta / yaralının kusması yoksa bilinçliyse ağızdan sıvı (1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz karışımı) verilerek sıvı kaybı önlenir,

Tıbbi yardım istenir (112).

Kimyasal yanıklarda ilkyardım nasıl olmalıdır?

Deriyle temas eden kimyasal maddenin en kısa sürede deriyle teması kesilmelidir,

Bölge bol tazyiksiz suyla, en az 15-20 dakika yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır,

Giysiler çıkarılmalıdır,

Hasta/yaralı örtülmelidir,

Tıbbi yardım istenmelidir (112).

Elektrik yanıklarında ilkyardım nasıl olmalıdır?

Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır, Hemen elektrik akımı kesilmelidir, Hasta/yaralının ABC’si değerlendirilmelidir, Hasta/yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir, Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir, Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle örtülmelidir, Tıbbi yardım istenmelidir (112).

Sıcak Çarpması Belirtileri Kas Krampları

Güçsüzlük, yorgunluk

Baş dönmesi

Davranış bozukluğu

Sinirlilik

Solgun ve sıcak deri

Bol terleme Mide krampları Kusma, bulantı Bilinç kaybı Hızlı nabız

Sıcak çarpmasında ilkyardım nasıl olmalıdır?

Hasta serin ve havadar bir yere alınır, Giysiler çıkarılır, Sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar

yükseltilir, Bulantısı yoksa ve bilinci açıksa su ve

tuz kaybını gidermek için 1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz karışımı sıvı yada soda içirilir.

5-KIRIK,ÇIKIK VE BURKULMALARDA

İLKYARDIM

KIRIKLAR Kırık : Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar darbe sonucu yada kendiliğinden oluşabilir. Yaşlılık ile birlikte kendiliğinden kırık oluşma riski de artar.

1. Kapalı kırık 2. Açık kırık

KIRIK ÇEŞİTLERİ

Kırık belirtileri neler olabilir?

1. Hareket ile artan ağrı

2. Şekil bozukluğu 3. Hareket kaybı

4. Ödem ve kanama nedeniyle morarma

5. Ağrılı bölgelerin tespiti için elle muayene gereklidir.

Kırıklarda İlkyardım

Hayatı tehdit eden yaralanmalara öncelik verilir,

Hasta/yaralı hareket ettirilmez, sıcak tutulur,

Kol etkilenmişse yüzük ve saat gibi eşyalar çıkarılır Tespit ve sargı yapılırken parmaklar görünecek şekilde açıkta bırakılır. Kırık şüphesi olan bölge, ani hareketlerden kaçınılarak bir alt ve bir üst eklemleri de içine alacak şekilde tespit edilir. Açık kırıklarda, tespitten önce yara temiz bir bezle kapatılmalıdır, Kırık bölgede sık aralıklarla nabız, derinin rengi ve ısısı kontrol edilir Tıbbi yardım istenir 112

Burkulma nedir?

Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır. Zorlamalar sonucu oluşur.

Burkulma belirtileri nelerdir? -Burkulan bölgede ağrı -Kızarma, şişlik -İşlev kaybı

Burkulmada ilkyardım nasıl olmalıdır?

Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem

tespit edilir, Şişliği azaltmak için bölge yukarı

kaldırılır, Hareket ettirilmez, Tıbbi yardım istenir (112).

Çıkık nedir?

Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.

Kendiliğinden normal konumuna dönemez.

Belirtileri nelerdir? Yoğun ağrı Şişlik ve kızarıklık İşlev kaybı Eklem Bozukluğu

Çıkık omuz eklemi

KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMALARDA TESPİT

6- KAN ŞEKERİ DÜŞÜKLÜĞÜ

Herhangi bir nedenle vücutta glikoz eksildiği zaman ortaya çıkan belirtilerdir. Kan şekeri düşmesinin nedenleri nelerdir? •Şeker hastalığı tedavisine bağlı •Uzun egzersizler sonrası •Uzun süre aç kalma •Barsak ameliyatı geçirenlerde yemek sonrası

Kan şekeri aniden düştüğünde hangi belirtiler görülür?

Korku Terleme Hızlı nabız Titreme Aniden acıkma Yorgunluk Bulantı

Kan şekeri düşüklüğü yavaş ve uzun sürede oluşursa hangi belirtiler

görülür?

Baş ağrısı Görme bozukluğu Uyuşukluk Zayıflık Konuşma güçlüğü Kafa karışıklığı Sarsıntı ve şuur kaybı

Kan şekeri düşmesinde ilkyardım nasıl olmalıdır?

Hastanın ABC’si değerlendirilir, 15-20 dakikada belirtiler geçmiyorsa

sağlık kuruluşuna gitmesi için yardım çağırılır ,

Hastanın bilinci yerinde değilse koma pozisyonu verilerek tıbbi yardım çağırılır(112).

7-ZEHİRLENMELERDE İLKYARDIM

Zehirlenme nedir?

Vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır. Vücuda dışarıdan giren bazı yabancı maddeler, vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verebileceğinden zehirli (toksik) olarak kabul edilirler.

Zehirlenmelerde genel belirtiler nelerdir?

Sindirim sistemi : Bulantı, kusma, karın

ağrısı, ishal Sinir sistemi : Bilinç kaybı, havale, rahatsızlık

hissi, hareketlerde uyumsuzluk Solunum sistemi bozuklukları: Nefes darlığı,

morarma, solunum durması Dolaşım sistemi:Nabız bozukluğu, kalp

durması

8-GÖZ, KULAK VE BURUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

Göze yabancı cisim kaçmasında ilkyardım nasıl olmalıdır?

Toz gibi küçük madde ise; Göz ışığa doğru çevrilir ve alt göz kapağı içine

bakılır,

Gerekirse üst göz kapağı açık tutulur, Nemli temiz bir bezle çıkarılmaya çalışılır, Hastaya gözünü kırpıştırması söylenir, Göz ovulmamalıdır, Çıkmıyorsa sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.

Kulağa yabancı cisim kaçmasında ilkyardım nasıl olmalıdır?

Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle

müdahale edilmez, Su değdirilmez, Tıbbi yardım istenir (112).

Yabancı cisim

Buruna yabancı cisim kaçmasında

ilkyardım nasıl olmalıdır?

Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir

nefes verme ile cismin atılması sağlanır,

Çıkmazsa tıbbi yardım istenir (112).

ACİL TAŞIMA TEKNİKLERİ

Destek olma

Sırtta taşıma

İtfaiyeci tekniği Ayak

bileklerinden tutarak sürükleme

Koltuk altından tutarak sürükleme Kolların üzerinde taşıma

Kolların üzerinde taşıma

Sedye ile taşıma teknikleri nelerdir?

1-Sedyenin iki kişi tarafından taşınması 2-Sedyenin dört kişi tarafından taşınması 3-Bir battaniye ile geçici sedye oluşturma 4-Bir battaniye ve iki kirişle geçici sedye

oluşturma

Bir battaniye ile geçici sedye oluşturma

Tek bir battaniye ile sedye oluşturmada, battaniye yere serilir kenarları rulo yapılır. Yaralı üzerine yatırılarak kısa mesafede güvenle taşınabilir.

Bir battaniye ve iki kirişle geçici sedye

oluşturma

93

İşyerlerimizde ve gündelik hayatımızda vazgeçilmeyen bir olgu olan temizlikten bahsetmek istiyorum. Sizce neden ve niçin temizlik yaparız ?

9- TEMİZLİK

94

* SAĞLIK * YASAL GEREKLİLİK * EMNİYET * EKİPMANLARIN VE YÜZEYLERİN ÖMRÜ * HAŞARAT * İMAJ

A-TEMİZLİK

Yüzeyleri ve malzemeleri koruma, bakımını yapma ve kullanıma hazır hale getirebilme amacı ile yapılan her tür etkinlik

95

B-BAKIM

Temizlenmiş yüzeylerde, yüzeyin korunması, temizlik periyodunun uzatılması için yapılan ve estetik açıdan değer katan her türlü işlem

96

Çıplak gözle görülmeyecek kadar küçük, ancak mikroskopla görülebilen canlılar

Çeşitleri;

• Bakteriler

• Virüsler

• Mantar ve küfler

• Mayalar

C- MIKRO-ORGANIZMALAR

97

• Ortamın ve gıdaların zararlı olan mikroorganizmalardan arındırılması işlemi

• Mikroorganizma sayısının hastalık yapıcı seviyenin altında olması

D- DEZENFEKSIYON

98

DEZENFEKSİYON YÖNTEMLERİ

•Kimyasal maddelerle (dezenfektan) •Yüksek sıcaklık kullanarak

• Su • Buhar

99

• Sterilizasyon bir nesne ya da obje üzerinde ki tüm zararlı zararsız mikroorganizmaların yok edilmesidir.

Başlıca sterilizasyon yoları şunlardır. 1. ısı ile sterilizasyon

basınçlı buhar ile sterilizasyon kuru sıcak hava ile sterilizasyon

2. süzme ile sterilizasyon (filtrasyon) 3. ışınlar ile sterilizasyon (ışınlama)

E- STERILIZASYON

100

• Gıdanın temas ettiği yüzeylerde

• Elin temas ettiği yüzeylerde

“temizlik ve dezenfeksiyon” bir arada yapılmalı

F- HİJYENİK ORTAM

101

G- SU

•Temizlik ürünleri ve kirler için çözücü işlevi görür •Sıcaklık, mekanik ve kimyasal etkilerin taşıyıcısı •Kirlerin yüzeylerden uzaklaştırılmalarında araç

102

• Ürün isimleri öğrenilmeli

• Etiketler okunmalı, üzerindeki uyarıcı yazı ve işaretlere dikkat edilmeli

• Ürünler orijinal ambalajları dışında başka kaplarla kullanılmamalı

• Ürünler birbirleri ile karıştırılmamalı, amacı dışında kullanılmamalı

• Ürünler koklanmamalı, tadına bakılmamalı ve içilmemeli

• Cilt mutlaka korunmalı

I- TEMIZLIK YAPARKEN

103

• Yararlı ve Zararlı bakteriler

• Bölünerek çoğalırlar

• Üremeleri için gerekli koşullar

• Gıda

• Nem

• Sıcaklık

• Zaman

İ- BAKTERİLER

104

K- SICAKLIK

105

L-PERSONEL

... her zaman temiz iş giysileri kullanmalı ... bone veya kep takmalı ... ellerini yıkayıp dezenfekte etmeli ... tırnakları kısa ve bakımlı olmalı ... mutfak içinde mücevher takmamalı ... üretim alanlarında sigara içmemeli

106

HİJYENİK EL YIKAMA İŞLEMİ

107

10-TOZLAR

ÜRETİM SIRASINDA:

KAZMA, DELME, KIRMA, KESME, AŞINDIRMA, PARÇALAMA GİBİ İŞLEMLERİN SÜRDÜRÜLMESİNDE ORTAYA ÇIKAR… BU İŞLEMLERİN AMACI NEDİR?

TOZ:

TANE BÜYÜKLÜKLERİ 300 MİKRON VE DAHA KÜÇÜK OLAN, KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ KENDİSİNİ OLUŞTURAN MADDENİN YAPISINA BENZEYEN VE UZUNCA SÜRE HAVADA ASILI OLARAK DURABİLEN MADDECİKLERDİR.

TANE BÜYÜKLÜĞÜ

ÖZELLİKLERİ

300 - 100 mikron Uzun süre havada askıda kalamazlar. Vücuda giremezler

100 - 50 mikron Üst solunum yollarında tutulur.

Gözle görülebilir

50 - 5 mikron

5 - 0,5 mikron

Üst solunum yollarında tutulur, Cinsine göre ÜSYE..

Akciğere kadar ulaşır, Alveollerde birikir, tehlikeli ?

< 0,5 mikron Vücut için zararsız, akciğerlere girip çıkarlar.

TEKNİK KORUMA

EN ÖNEMLİ OLAN METOD, ORTAMDA BULUNAN TOZ MİKTARINI AZALTMAKTIR.

BUNUN İÇİN ORTAMDA BULUNAN TOZUN SAYISI, YAPISI VE ÇAPI

ÖLÇÜLMELİDİR.

ELDE EDİLECEK SONUCA GÖRE;

1- TOZUN MEYDANA GELİP ÇEVREYE YAYILMASINI ÖNLEMEK.

2- MEYDANA GELEN TOZU ORTAMDAN UZAKLAŞTIRMAKTIR.

TEMEL İLKELER -TEKNOLOJİK METODLAR,

-HAVALANDIRMA,

-TOZSUZLAŞTIRMA (TOZ TOPLAMA),

-KİŞİSEL KORUYUCULAR

SAĞLIK VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ:

•Eğitim,

•Kapalı Sistemle Çalışma,

•İşyeri ortam temizliği-Çalışanların temizliği,

•Aspirasyon Sistemleri,

•İşe giriş ve periyodik sağlık muayeneleri,

•Sosyal tesisler,(Banyo,soyunma yeri,elbise dol.)

•Asbest depoları,

•Atıkların kontrolü,

•Kişisel koruyucular,

•İşyeri ortam ölçümleri,

•Çalışma Süresi.

Sağlıklı bir yaşam için, Lütfen;

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURALLARINA UYUNUZ…

HİZMETBANK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

BİRİMİ

SUNDU KATILIMCILARIMIZA TEŞEKKÜR EDER,

SAĞLIKLI VE KAZASIZ GÜNLER DİLERİZ…

10 DAKİKA ARA VERİYORUZ...