54
SİVİL VE ASKERİ UE SERTİFİKASYONUNDA FARKLILIKLAR VE İŞBİRLİĞİ KONULARI ALPER KÖSE SERTİFİKASYON MÜDÜRÜ [email protected] 1

SİVİL VE ASKERİ UE SERTİFİKASYONUNDA FARKLILIKLAR VE İŞBİRLİĞİ KONULARI

  • Upload
    seamus

  • View
    139

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

SİVİL VE ASKERİ UE SERTİFİKASYONUNDA FARKLILIKLAR VE İŞBİRLİĞİ KONULARI. ALPER KÖSE SERTİFİKASYON MÜDÜRÜ [email protected]. KAPSAM. SSM’de Askeri UE Sertifikasyonu SSM UE Sertifikasyonu Yapılan Projeler Asker-Sivil UE Sertifikasyonunda Farklılıklar - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

SİVİL VE ASKERİ UE SERTİFİKASYONUNDA FARKLILIKLAR VE İŞBİRLİĞİ KONULARI

ALPER KÖSESERTİFİKASYON MÜDÜRÜ

[email protected]

1

SSM’de Askeri UE Sertifikasyonu

SSM UE Sertifikasyonu Yapılan Projeler

Asker-Sivil UE Sertifikasyonunda Farklılıklar

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi (Sivil ve Askeri)

Asker-Asker ve Asker-Sivil UE Uyumu EDA-MAWA

EDA-EASA

NATO AwWG

USA DoD

Sonuç

KAPSAM

SSM’de Askeri UE Sertifikasyonu

A400M JSF (SSM-Hv.K.K.lığı) (SSM-Hv.K.K.lığı)

Katılım Sağladığımız Uluslararası Projeler

Uzmanlık Alanları

Yapısal

Hidromekanik Sistemler

Çevresel Kontrol Sistemleri ve Buz Önleme/Giderme Sistemleri

İnsan Faktörleri

Silah Sistemleri ve Harici Yük Sertifikasyonu

Aviyonik

Elektrik Sistemi

EMI/EMC

Yazılım

Güç Grubu ve Yakıt Sistemi

Uçuş/Performans

Kabin Emniyeti

Sürekli Uçuşa Elverişlilik

Süreç

Emniyet

Organizasyon Onayları

Sektörü askeri UE sertifikasyonu konusunda bilinçlendirmek amacıyla;

eğitimler verildi, konferanslar düzenlendi, makaleler hazırlanarak

dergilerde yayınlanması sağlandı.

Askeri Havacılık Otoritesi (TAHO) kuruluş çalışmalarına katılım sağlanarak,

destek verildi. Kanun taslağı MSB ile koordineli bir şekilde hazırlanarak,

MSB’ye gönderildi.

SSM’de askeri UE ile ilgili yönerge ve süreç dokümanları oluşturularak

altyapı kurma çalışmaları yapıldı ve günün gereklerine göre

güncellenmesine devam edilmektedir.

SSM Sertifikasyon Faaliyetlerimiz

Projelerimizde kalifikasyon ve UE sertifikasyon faaliyetlerini teknik

uzmanlıklar bazında yürütmekteyiz.

Sertifikasyon projeleri kapsamında TOYO/ÜROYO faaliyetlerini

gerçekleştiriyoruz.

Projelerimizde uçuş izni alınabilmesi için uçuş izni değerlendirmesi

yapıyoruz.

STM ile sertifikasyon konusunda hizmet destek almak amacıyla 3+5 yıllık

bir sözleşme yaparak uzman insan kaynağı oluşturulmasını sağlıyoruz.

Hürkuş projesi kapsamında, EASA ve SHGM ile birlikte çalışıyoruz.

SSM Sertifikasyon Faaliyetlerimiz

NATO çalışma gruplarına katılım sağlıyoruz;

NATO AwWG – NATO UE Çalışma Grubu

FINAS – IHA Çalışma Grubu

• STANAG 4671 – Sabit Kanatlı İHA’lar için UE Standardı

• STANAG 4702 – Döner Kanat İHA’lar için UE Standardı

• STANAG 4703 – Hafif Sabit Kanatlı İHA’lar için UE Standardı

• STANAG 4738 – Hafif Döner Kanat İHA’lar için UE Standardı

• SAA, Sense and Avoid Specialist Team

Ekipman kalifikasyonu , emniyet kritik yazılım geliştirme ve risk değerlendirme konularında

rehber doküman hazırlıyoruz.

EASA tarafından akredite bir kuruluşa kendi süreçlerimiz kapsamında ´´Gap´´ analizi

yaptırmak için görüşmeler yapıyoruz.

SSM Sertifikasyon Faaliyetlerimiz

Üretim YeterlilikOrg. Onayı

Tip TasarımaUygunluk

UE Sertifikası

Sertifikasyon Stratejisi

Sertifikasyon Temeli ve Sözleşme

Tasarım Yeterlilik Org. Onayı

Sertifikasyon Programı

Uyum Gösterimi ve Nihai Faz

Uyum Beyanı

Tip TasarımOnay Belgesi

SSM Tip Tasarım Onay Süreci

TipTasarım

Onay Belgesi

UESertifikası

Proje UE Sertifikasyon Organizasyonu

SertifikasyonKurulu

PSK

Pro

je S

ertif

ikas

yon

Gru

bu PANELLER Uçuş/ Performans Paneli Yapısal Paneli Aviyonik Paneli Elektrik Paneli Güç Grubu / Yakıt Sistemleri Paneli Hidromekanik Sistemler Paneli Çevresel Kontrol Sistemleri Paneli Kabin Emniyeti Paneli İnsan Faktörleri Paneli Yazılım Paneli Emniyet Paneli SUE Paneli Diğer

TOYO EkibiÜrOYO Ekibi

SÜREÇ VE İDARİ PERSONEL

Uyum Doğrulama Müh.leri Uçuş/ Performans Yapısal Aviyonik Elektrik Güç Grubu / Yakıt Sistemleri Hidromekanik Sistemler Çevresel Kontrol Sistemleri Kabin Emniyeti İnsan Faktörleri Yazılım Emniyet SUE Diğer

Otorite Temas NoktasıUE Ofisi

YükleniciTasarım Sorumlusu

Tasa

rım O

rgan

izas

yonu

SSM UE Sertifikasyonu Yapılan Projeler

HÜRKUŞ Projesi

Kapsamı: Türk Başlangıç Temel Eğitim Uçağı Geliştirilmesi.Yüklenici: TUSAŞSertifikasyon Otoritesi:

Sivil: SHGM, EASAAskeri: Sertifikasyon

Kurulu (SSM)Sertifikasyon Panelleri:

Aviyonik PaneliYapısal Paneli Hidromekanik PaneliYazılım PaneliElektrik PaneliBakım PaneliUçuş Performans PaneliTOYO

Sertifikasyon Temeli: CS-23+MCRIHedef: Tip Sertifikası (TC) ve Uçuşa Elverişlilik Sertifikası verilmesi

ERCİYES Projesi

Kapsamı: C-130B/E uçaklarının aviyonik modernizasyonuYüklenici: TUSAŞSertifikasyon Otoritesi: Sertifikasyon Kurulu (SSM+HvKK)Sertifikasyon Panelleri:

Aviyonik PaneliYapısal ve Hidromekanik PaneliYazılım PaneliElektrik PaneliBakım PaneliUçuş Performans PaneliEmniyet PaneliTOYO/ÜROYO

Sertifikasyon Temeli: FAR 25+ MCRIsHedef: Tamamlayıcı Tip Sertifikası (STC) ve Uçuşa Elverişlilik Sertifikası verilmesi

ÖZGÜR Projesi

Kapsamı: F-16 uçaklarının aviyonik modernizasyonuYüklenici: TUSAŞSertifikasyon Otoritesi: Sertifikasyon Kurulu (SSM+HvKK)Sertifikasyon Panelleri:

Aviyonik PaneliYapısal ve Hidromekanik PaneliYazılım PaneliElektrik PaneliBakım PaneliUçuş Performans PaneliEmniyet PanelTOYO

Sertifikasyon Temeli: MIL-HDBK-516BHedef: Tamamlayıcı Tip Sertifikası (STC)

KARAYEL Projesi

Kapsamı: Taktik İnsansız Hava Aracı (Pist – Katapult)Yüklenici: VESTEL SAVUNMAUçuşa Uygunluk Değerlendirme Grubu: SSM+KKKAlt Çalışma Grupları:

Aviyonik – Elektrik AÇGYapısal AÇGYazılım AÇGUçuş Performans İF AÇGUçak Yer Sistemleri AÇGTOY/ÜROY Değerlendirme Ekibi

UUDE Temeli: STANAG 4671Hedef: UUDE Belgesi verilmesi

ÖZGÜN Helikopter Projesi

Kapsamı: Sivil ve askeri kullanım amaçlı özgün helikopter geliştirilmesiYüklenici: TUSAŞSertifikasyon Otoritesi:

Sivil: EASA+SHGMAskeri: SSM

Sertifikasyon Panelleri:Henüz kurulmadı.

Sertifikasyon Temeli: Sivil: CS-29 SivilAskeri: MCRI

Hedef: TC (sivil) + STC (askeri)

OİMGP - Operatif İHA Motoru Geliştirme Projesi

Kapsamı: Operatif İHA Motoru Geliştirlimesi ProjesiYüklenici: TEISertifikasyon Otoritesi:

Askeri: Sertifikasyon Kurulu (SSM)Sertifikasyon Panelleri:

Motor PaneliEmniyet Paneli Sistem Müh & Konfigürasyon PaneliYapısal PaneliElektrik Sistemleri PaneliBakım Sürekli UE PaneliUçuş Performans PaneliTOYO

Sertifikasyon Temeli: CS-E + MCRIHedef: Tip Sertifikası (TC)

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Kullanım kalitesi (Handling qualities)

Silah sistemleri,

Kendini koruma sistemleri,

Savaşa yönelik harekatlar,

Askeri görevin getirdiği zorluklar,

Hareket ve kullanım ortamı,

Askeri teknolojideki hızlı gelişmeler.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Kullanım kalitesindeki farklılıklar:

Sivil uçakların kullanım kalitesine yönelik gereksinimler, askeri uçakların amaçlanan harekat ortamındaki taktik göreve yönelik gereksinimlerini karşılamamaktadır.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Silah sistemleri:

Sivil uçuşa elverişlilik standartları askeri silah sistemlerini kapsamamaktadır.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Kendini Koruma Sistemleri:

Askeri uçaklar ´´chaff´´, ´´flare´´ ve diğer kendini savunma teknoloji kullanımı gerektiren düşmanca bir ortamda görev yaparlar.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Savaşa Yönelik Harekatlar:

Askeri savaş operasyonları, görevin getirdiği şartlar altında, son derece tehlikeli görevleri kapsar.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Askeri Görevin Getirdiği Zorluklar:

Birçok askeri görev benzersizdir ve sivil havacılıkta hiçbir zaman uygulanmaz.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Harekat ve Kullanım Ortamı:

Genellikle askeri uçaklar, eşdeğer sivil uçak tiplerine kıyasla, daha şiddetli ve sert ortamlarda görev yaparlar.

Askeri-Sivil Havacılıktaki Farklılıklar

Askeri Teknolojideki Hızlı Gelişmeler:

Askeri hava araçlarının performans gereksinimleri teknolojide hızlı gelişmelere ihtiyaç duymaktadır. Öyle ki sistemler daha olgunlaşmadan askeri hava araçlarında kullanılabilmektedir.

Kabul Edilebilir Risk Seviyesi

(Sivil ve Askeri)

Teknik Nedenler

Gövde Yapısal arızaları

İniş Takımı arızaları

Yangın

Motor arızaları

Sistem arızaları

Operasyonel Nedenler

Hava Durumu

CFIT

Piste erken veya geç yaklaşma

Uçak Kazalarının Nedenleri

Sivil UE Otoriteleri Kanunlara uymak zorundadırlar. Sertifikasyon Temeline tam uyum beklenir. Ya tüm gereksinimlere uyarsınız, ya da istenen sertifikayı alamazsınız.

Askeri UE Otoriteleri, görevin gereklerini yerine getirebilmek için risk tanımlamak ve yönetmek durumundadırlar. Bu işi de Sıra dışı tasarımlarla ve Acil operasyon ihtiyacını dikkate alarak

gerçekleştirirler.

Sivil ve Askeri Risk Farkı

Büyük sivil nakliye sınıfındaki uçakların kaza oranları 60’lı yılların başından beri giderek azalarak düşmektedir.

Genel olarak, 1 milyon uçuş saatinde 1 kaza oranı büyük sivil yolcu nakliye uçakları için kabul edilebilir sayılır.

Bu nedenle ciddi bir kaza olasılığı 1 milyon uçuş saatinde 1 kazadan daha büyük olmamalıdır. (1x10-6)

Kazaların %10’u sistem arızalarından meydana gelmektedir. (kaza olma olasılığı 1x10-7)

100 potansiyel arıza durumunun 1 ölümcül (Catastrophic) etkiye neden olduğu kabul edilirse,

Ölümcül etkiye sahip her bir arıza durumunun olma olasılığı ortalama 1x10-9 olacaktır.

Arıza durumu olma olasılığı ile şiddeti arasında ters orantı vardır.

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Sivil

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Sivil

110-110-2

10-3

10-4

10-5

10-6

10-7

10-8

10-9

Ola

sılık

Şiddet

Kabul Edilemez

Not: Sivil Nakliye Sınıfı

Kabul Edilebilir

Ölümcül İhmal edilebilir

Askeri Havacılık Otoriteleri her zaman havacılık emniyeti ile ilgilenmişlerdir.

Bu yüzden birçok Askeri Havacılık Otoriteleri, Uçuşa Elverişlilik (UE) Programları

yürütmektedir.

Ancak askeri UE standartlarının eksikliği nedeniyle sivil UE standartları rehber

dokümanları kullanılmaktadır.

UE standartları (FAR, CAR, JAR, etc.)

Rehber Dokümanlar (FAA Advisory Circulars, RTCA DO-178B, DO-254, SAE ARP4754, SAE

ARP4761, etc.)

2004 yılında gerçekleştirilen Uluslararası Askeri Havacılık Otorite Konferansı‘nda

Askeri UE düzenleme Otoritesine olan ihtiyaç

Birçok askeri programın sivil havacılık emniyet programlarına göre modellenmesi

gerektiği belirtilmiştir.

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Askeri

Ancak, sivil havacılıkta beklenti seviyeleri askeri uçaklar, ekipmanlar veya

operasyonlar açısından yeterli olmayabilir.

Sivil uçuşa elverişlilik tasarım standartları genellikle belirli bir operasyonel

ortamda kullanılmak üzere tasarlanmış tanımlı uçak kategorileri için

geçerlidir.

Askeri uçakların yukarıdaki nedenlerden dolayı daha yüksek kaza yapma

olasılığı olduğu kabul edilebilir.

Eşdeğer bir sivil uçak tipi ile bir askeri uçak tipi karşılaştırılmasında

genellikle 10 çarpanı kullanılır.

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Askeri

Kabul Edilebilir Emniyet seviyesi - Askeri

10-9

Ola

sılık

Şiddet

Kabul Edilemez

Not: Nakliye Sınıfı

Kabul Edilebilir

Ölümcül İhmal Edilebilir

Askeri Nakliye

Sivil Nakliye

10-3

10-5

10-7

10-1

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Askeri

Ölümcül İhmal Edilebilir

Ola

sılık

Şiddet

Kabul Edilemez

Kabul EdilebilirAskeri Nakliye

Askeri Jet

Askeri Helikopter

Not: Askeri Uçak Tipleri

10-9

10-3

10-5

10-7

10-1

Sivil Nakliye

Askeri havacılıkta emniyet seviyesinin sadece kabul edilebilir/kabul edilemez

olarak tanımlanmasından daha fazla esneklik seviyeleri gerek duyulmaktadır.

UK MOD Def Stan 00-56: As Low As Reasonably Possible (ALARP)

MIL-STD-882: Risk İndeksi (RI = Şiddet x Olasılık)

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Askeri

DND/CF Risk tanımları:

Oldukça Yüksek Risk: Normal

şartlarda kabul edilmez

Yüksek Risk: Belki Kabul edilebilir

Orta Risk: Kabul edilmeli

Düşük Risk: Kabul edilebilir

Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi - Askeri

Şiddet

1

Ola

sılık

Düşük Risk(Kabul edilebilir)

Orta Risk(Kabul edilmeli)

Yüksek Risk(Belki Kabul edilebilir)

Extremely High Risk(normal şartlarda kabul edilemez)

Ölümcül İhmal Edilebilir

10-8

10-2

10-4

10-6

Otorite Mevzuatlarının Uyumu

(Asker-Asker ve Asker-Sivil)

ABD ve Avrupa’daki askeri havacılık pazarının farklılıkları nelerdir?

ABD firmaları, Avrupa’ya göre daha büyük bir pazarda ve aynı mevzuat setini

dikkate alarak çalışır.

Aynı hava aracı birden fazla sertifiye edilmesi durumunda tasarım ve

sertifikasyon maliyetleri ne olacaktır? (Örnek: NH-90)

Sivil ve Askeri Mevzuatın Uyumu

Avrupa semalarındaki sivil hava araçlarının uçuşa elverişliliğinden ve

emniyetinden EASA sorumludur.

EASA sivil havacılık emniyetinin kurallarını koyar ve üye ülkelerde bunu

uygular.

Askeri havacılık alanın da ise üye ülkeler kendi askeri emniyet sistemlerine

sahiptir.

Her bir üye ülkenin askeri havacılık düzenlemeleri farklı ve bağımsız olup,

askeri ve devlet hava araçları ile ilgili düzenlemelerden kendileri

sorumludur.

AB: Sivil ve Askeri Otoriteler

AB ülkeleri arasında askeri UE konusunda farklı yaklaşımların olması,

EC 216/2008 askeri havacılıkta üye ülkeler için herhangi bir bağlayıcılığının

olmayışı,

Çok uluslu askeri havacılık programlarında ortak bir UE yaklaşımı

yürütülmesinin zaman ve paradan tasarruf sağlayacak olması,

EASA’ya ve AB üyesi olmayan ülkelerin askeri otoritelerine karşı askeri UE

konularında tek bir askeri otoritenin temasta olması,

Havacılık sanayiinin UE konularında tek bir yaklaşıma göre süreci

yürütmesinin getireceği faydaların olması,

AB: Askeri Otorite İhtiyacı

AB ülkeleri arasında askeri uçuşa elverişlilik alanında daha fazla uyumun;

Maliyetlerin düşürülmesine,

Program sürelerinin kısalmasına,

Birlikte çalışabilirliğin (interoperability) daha da geliştirilmesine ve

Harekata yönelik faydalar sağlayacağı düşünülmektedir.

Askeri uçakların tip sertifikası süreçlerinde, uçuşa elverişlilik

organizasyonları ve personel onaylarında ortak yaklaşımlar oluşturulması,

askeri havacılık alanda yakın gelecekteki oluşturulması düşünülen kaynak

ve bilgi paylaşım faaliyetleri için zorunlu görülmektedir.

AB: Askeri Otoritelerin Uyumu

Etkenler ve Beklenen faydalar Askeri havacılıkta emniyetin arttırılması, Askeri-Askeri ve Sivil-Askeri işbirliğinin arttırılması, Yeni hava aracı geliştirme sürecinde maliyetlerin ve sürenin azaltılması, Bakım ve onarım için ortak yaklaşımların kullanılması, Bakım personeli için eğitim programlarının ve personel onay sürecinin ortak

uygulanması, Farklı UE otoritelerinin birbirlerini tanımasını mümkün kılması, Bakım ve onarım işlerinin dışarıya verilmesi durumunda seçeneklerin çok olması, Sınır ötesi bakım imkanlarının kolaylaşması, UE uyumu ile silahlanma işbirliği imkanlarının arttırılması, Sivil havacılık otoritelerinin daha kolay tanıması, Ortak hava operasyonlarında birlikte çalışabilirliğin arttırılması, Avrupa’da savunma teknoloji ve sanayiinde rekabetin arttırılması.

AB: Askeri Otoritelerin UyumuAskeri Otoritelerin Uyumunu Tetikleyen Nedenler

Avrupa Savunma Bakanları tarafından 2008 yılında EDA Military

Airworthiness Authorities (MAWA) Forum’u kuruldu.

MAWA Forumu, üye ülkelerin Askeri Uçuşa Elverişlilik Otoriteleri ve sanayii

temsilcilerinden (AeroSpace&Defence Industry Association-ASD)

oluşmakta olup, başkanlığı EDA tarafından yapılmaktadır.

ASD, oy hakkı olmasa da, EMAR çalışmalarına ve MAWA Forum toplantılarına

katılmakta, görüş ve tecrübelerini paylaşmaktadır.

AB: Askeri Otoritelerin UyumuEDA MAWA Forum

Çok uluslu askeri havacılık programlarının geliştirme aşamalarında

sertifikasyon yönergelerinin uyumunun sağlanmasının; sektörde ve de

hükümetler tarafında maliyetten en az %10, program takviminde de

%50’ye varan tasarruf sağlanmasının mümkün olduğu EDA çalışmalarında

vurgulanmaktadır.

AB: Askeri Otoritelerin UyumuEDA MAWA Forum

MAWA’nın amacı üye devletlerin askeri uçuşa elverişlilik düzenlemelerini

uyumlu hale getirmektir.

Ortak düzenleyici çerçeve

Ortak sertifikasyon süreci

Organizasyon onaylarına ortak yaklaşım

Ortak sertifikasyon/tasarım kodları

UE korunması/sürdürülebilmesi için ortak yaklaşım

Tanıma için düzenlemeler

´´European Military Joint Airworthiness Authorities Organisation´´ oluşturulması

AB: Askeri Otoritelerin UyumuEDA MAWA Forum

AB: Askeri Otoritelerin UyumuEDA MAWA Forum

EDA MAWA Forumu tarafından onaylanan dokümanlar;

EMAR 21: Askeri hava araçları için, tasarım ve üretim organizasyon onayları da dahil

olmak üzere, başlangıç ve sürekli uçuşa elverişlilik sertifikasyonu,

EMACC : UE sertifikasyon kriterleri (hangi hava araçları UE sertifikası alabilir?)

EMAR M: UE sürekliliğini sağlama için gerekli önlemler

EMAR 145: Bakım organizasyon onayları ve yürüttükleri faaliyetler,

EMAR 66 : Bakım personeli için eğitim gereksinimleri

EMAR 147: Bakım personelinin eğitiminden sorumlu organizasyonların sorumlulukları

2015 yılının sonuna kadar EMAR dokümanlarının tamamının set olarak

onaylanması hedeflenmiştir.

AB: Askeri Otoritelerin UyumuEDA MAWA Forum

18 Haziran 2013 tarihinde EASA ve EDA Paris Air Show’da bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Anlaşmanın kapsamı, uçuşa elverişlilik özelinde askeri havacılık emniyet gereksinimlerinin uyumunun sağlanması.

Özellikle A400M gibi çift kullanım alanı (dual use) yani hem sivil hem de askeri kullanım alanı olan uçaklar için bu işbirliği anlaşması her iki tarafa da katkı sağlayacaktır.

EDA, hali hazırda PART-21’i uyarlayarak, EMAR yayımladı. Ayrıca İHA’ların Avrupa semalarında kullanımı sivil ve askeri mevzuatın uyumunu ve

yakın çalışmayı zorunlu hale getirmektedir. EDA tarafından geliştirilmekte olan ´´traffic insertion´´ (DeSIRE) ve ´´Mid Air Collision

Avoidance´´ (MIDCAS) projeleri sivil-askeri ortak sertifikalandırmayı mümkün kılabilecek adımlar olarak değerlendirilmektedir.

EASA’nın daveti üzerine EDA uzmanları EASA’nın hava trafik yönetimi, uçuşa elverişlilik ve uçuş operasyonları ile ilgili kural koyucu gruplarına gözlemci olarak katılım sağlamaktadır.

AB: Havacılık Emniyetinde Sivil-Askeri İşbirliğiEASA & EDA

EASA & EDAEASA UE Doküman Yapısı

EASA & EDAEMAR Yapısı

Amaç: Kazaların azaltılması için UE sürecinin iyileştirilmesi,

İhtiyaç: UE politikasının, süreçlerinin ve standartlarının oluşturulması, Ortak UE kriterlerinin belirlenmesi, NATO’nun sorumluluk sınırlarının belirlenmesi.

Sonuç: AwWG (2010) kuruldu NATO AW Policy (Eylül 2011) onaylandı. UE süreci kapsamındaki tüm işler; NATO tarafından tanınan UE Otoritelerince

onaylanmış/akredite olmuş organizasyonlarda, onaylanmış süreçler kullanılarak yetkili kişilerce yapılacaktır.

Uygulama NATO Aw Executive (NAE) sürecin işletilmesinden sorumlu NAE otorite değildir.

NATO: Askeri Otoritelerin UyumuNATO AwWG

DoD Aw Direktifi

USAF, US Army, USN/USMC: Her biri kendi UE süreçlerini bağımsız olarak

yürütmektedir.

DoD: Ortak bir UE çerçevesi ihtiyacı olduğunu direktifini verdi.

İmza sürecinde.

Birbirlerini tanıma amaçlı ortak bir Soru Seti oluşturuluyor.

ABD: Askeri Otoritelerin Uyumu

Yasal mevzuatın yürürlüğe girmesinin ve TAHO’nun kurulmasının zorunluluğu Uluslararası sivil ve askeri sertifikasyon mevzuatına ters düşmeyecek ancak özgün

bir süreç ve sistem altyapısının kurulması SUE fazını da içerisine alacak şekilde sertifikasyon uygulamalarının genişletilmesi

gerektiği SSM havacılık projelerinde/sözleşmelerinde sertifikasyonun vazgeçilmez/standart

bir gereksinim olduğu aksi halde çıkan/çıkabilecek sorunların olduğu, Yabancı müşterilerin hava araçlarının sertifikasyonunu zorunlu tuttuğunu

unutmayalım, Diğer platformlarda yeterli iş gücü ve uzmanlığa ulaşılarak destek verilebileceği SHGM ve Askeri Havacılık Otoritesi arasındaki iş ortaklıklarının kurulabileceği

Özel görev yapan hava araçlarının sertifiye edilmesi, Organizasyon yeterliliklerinin sivil ve askeri alanda ortak tanınması, Tecrübe ve bilgi paylaşımı

Sonuç