Upload
om-muktar
View
48
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
การถ�อศ�ลอดชดใช เราะมะฎอน ควรทำ�าก�อนหร�อหล�งการถ�อศ�ลอด
ส�นนะฮ� 6 ว�น?
ถามการเกาะฎออ�ถอศ�ลอดเดอนเราะมะฎอนท��ขาด ควรถอก�อนหรอหล�ง
การถอศ�ลอดส�นนะฮ� 6 ว�นของเดอนเชาวาล?
ตอบป ญหาน�" คอป ญหาข�ดแย%งอ�กเร�องหน&�งซ&�งม�มานาน, ต�"งแต�ย�คของ
เศาะหาบะฮ�มาแล%วท�านอ*บน�อ�บบาส, ท�านม�อาซ บ*นญะบ�ล, และบางรายงานจากท�า
นอะบ,ฮ�ร-อยเราะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮ�ม ม�ท�ศนะว�า อน�ญาตให%ถอศ�ลอดชดใช%เราะมะฎอน ในล�กษณะยดเวลาออกไปก-ได%, และไม�ต�อเน�องก�นก-ได%
ท�านหญ*งอาอ*ชะฮ�, ท�านอ*บน�อ�ม�ร2, ท�านอะล� อ*บน�อะบ�ฏอล*บ, ท�านอ�ม�ร, และบางรายงานจากท�าน อะบ,ฮ�ร-อยเราะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮ�ม ม�ท�ศนะว�า ให%ร�บถอศ�ลอดชดใช%เดอนเราะมะฎอนท��ขาดไป, และให%ถอต�อเน�องก�นเลย หากม�การขาดศ�ลอดเราะมะฎอนหลายว�น1
1น��คอบทสร�ปจาก ฟ ตห�ลบาร� โดย อ*บน�หะญ�ร อ�ลอ�สเกาะลาน� เล�ม “ ” 4 หน%า 189
2
อน&�งม�การกล�าวอ%างว�า2 ม�รายงานท��ถ,กต%องจากท�านหญ*งอาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา ว�า ท�านเคยขาดศ�ลอดเดอนเราะมะฎอน แล%วมาถอชดใช%ในเดอนชะอ�บาน (ของป6ถ�ดมา), ท�"งๆ ท��ท�านก-ม�ความสามารถท��จะถอศ�ลอดชดใช%โดยร�บด�วนได% ข%ออ%างด�งกล�าวน�"ถอว�าคลาดเคล�อนจากข%อเท-จจร*งของหะด�ษท��ถ,กต%องด�งการบ�นท&กของท�านบ�คอร�และท�านม�สล*มท��รายงานมาว�า ท�านหญ*งอาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา แจ%งว�า ท��ท�านม*ได%ถอศ�ลอดชดใช%โดยร�บด�วน ก-เพราะท�านไม�สามารถจะท9าอย�างน�"นได% ด�งท��ผ,%เข�ยนจะได%น9าหะด�ษบทน�"มาเสนอให%ทราบก�นต�อไป
ส9าหร�บหล�กฐานของแต�ละท�ศนะท��ข�ดแย%งก�น ม�ด�งต�อไปน�"
ทำ�ศนะทำ�"หน#"ง ถอว�า อน�ญาตให%ถอศ�ลอดชดใช%เดอนเราะมะฎอนล�าช%าก-ได%, โดยอ%างหล�กฐานด�งต�อไปน�"
(1). พระองค�อ�ลลอฮ� ได%ตร�สไว%ว�า
� �ام �ي ف�ر� ف�ع�د�ة� م� أ ع�ل�ى س� � 'م م�ر�يض$ا أ �ان� م�نك ن�ف�م�ن ك ن� ﴿ 'خ� ��﴾أ ر
“ด�งน�$นหากส%เจ าคนใดเจ'บป)วย หร�ออย%�ในภาวะเด,นทำาง ก'ให เขาชดใช (ศ�ลอดท��ขาดน�"น) ในว�นอ�"น”3
ค9ากล�าวของพระองค�อ�ลลอฮ�ท��ว�า ให เขาชดใช ใน“ ว�นอ�"น” เป<นค9าส� �งรวมๆ, คอ ม*ได%ก9าหนดช�ดเจนว�า ค9าว�า ว�นอ�"น“ ” ท��กล�าวน�"น คอว�นไหน? เร-วหรอช%า ให%ต�อเน�องหรอถอบ%างหย�ดบ%าง จ&งถอว�า ข%อความด�ง
2“ฟ=กฮ�สส�นนะฮ� ” โดย ส�ยย*ด สาบ*ก เล�ม 1 หน%า 3973ส,เราะฮ� อ�ลบะเกาะเราะฮ� อายะฮ�ท�� 184
3
กล�าวเป<นการผ�อนผ�นในเร�องน�"ให%ผ,%ท��ขาดศ�ลอดในเดอนเราะมะฎอน จะถอศ�ลดอดชดใช%ในว�นไหนก-ได%ตามความสม�ครใจของเขา
(2). ช�ยค�ส�ยย*ด สาบ*ก ได%อ%างหะด�ษบทหน&�ง4 โดยรายงานมาจากท�านอ*บน�อ�ม�ร เราะฎ*ย�ลลอฮ� อ�นฮ�มา ว�า
�م� ق�ال� ف�ى1 ل 1ه� و�س� �ي �ه' ع�ل �ي� ص�ل�ى الل �ب ن� الن� أ
�ع$ �اب آء� ت ق�، و�إن1 ش� آء� ف�ر� م�ض�ان� : إن1 ش� ق�ض�اء�ر�
ทำ�านนะบ� ศ'อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ,วะส�ลล�ม เคยกล�าวในเร�"องการเกาะฎออ�ศ�ลอดเด�อน เราะมะฎอนว�า หากเขาประสงค�จะ“
แยก (คอ ถอบ%างหย�ดบ%าง) ก'ให เขาแยก, และหากเขาประสงค�จะถ�อต�อเน�"อง ก'ให เขาต�อเน�"อง”
แต�ท�านอ�ลอ�ลบาน� ได%กล�าวว*จารณ�ว�า5 หะด�ษบทน�"เป<นหะด�ษเฎาะอ�ฟ,
เพราะในสายรายงานของม�นม�ช�อของ ส�ฟยาน บ*นบ�ชร� ซ&�งเป<นบ�คคล“ ”
ม�จญ�ฮ,ล คอ ไม�ม�ใครทราบหรอเคยบ�นท&กประว�ต*เอาไว%สร�ปแล%ว หล�กฐานท��ม�น9"าหน�กท��ส�ดส9าหร�บผ,%อน�ญาตให%ถอศ�ลอดชดใช%
เดอนเราะมะฎอนล�าช%าได% และไม�ต�อเน�องได% ก-คอ ข%อความกว%างๆ ของอ�ลก�รอานข%างต%นเพ�ยงบทเด�ยว
ทำ�ศนะทำ�"สอง ถอว�า ไม�อน�ญาตให%ล�าช%าในการถอศ�ลอดชดใช%เดอนเราะมะฎอน เว%นแต�ม�อ�ปสรรคจนท9าให%ชดใช%ร�บด�วนไม�ได% โดยอ%างหล�กฐานด�งต�อไปน�"
4บ�นท&กโดยอ�ดดาร�ก�ฏน�ย� ใน อ�สส�น�น เล�ม “ ” 2 หน%า 1935“ตะมาม�ลม*นนะฮ� โดย อ�ลอ�ลบาน� หน%า ” 423
4
(1). พระองค�อ�ลลอฮ� ได%ตร�สไว%ว�า
1 ار�ع'وHا �ة� ﴿و�س� ـن ' و�ج� �ك ب ة� م�ن ر� ف�ر� �ى م� �ل ﴾إ ن ن
“และส%เจ าจงร�บเร�งก�นไปส%�การอภ�ยโทำษจากพระผ% อภ,บาลของส%เจ า และ (ไปส,�) สวรรค� (ของพระองค�)”6
ท�านอ�ลอ�ลบาน�ย� ได%กล�าวว�า7
�م1ر' 1أل ة� و�ا �عـ� �اب 1م'ت �ض�ي1 و'ج'و1ب� ال �ق1ت ع�ة� ي ار� 1م'س� �ال يR ب ـ� آن 1ق'ر1 ال�ع'ذ1ر� � ل إال
“ค9าส��งจากอ�ลก�รอานท��ให%ร�บเร�งก�น (ไปส,�การอภ�ยโทษจากอ�ลลอฮ�) บ�งบอกความหมายว�า วาญ*บจะต%องให%ต�อเน�อง (คอ ร�บเร�งในการเกาะฎออ�ศ�ลอดรเราะมะฎอน) ยกเว%นม�อ�ปสรรค”
ท�านอ*บน�ห�ซม� ก-ได%กล�าวในล�กษณะท��คล%ายคล&งก�นน�"8
โดยน�ยน�" ผ,%ซ&�งม�ศ�ลอดต*ดค%างจากเดอนเราะมะฎอน แล%วม�วพะวงอย,�ก�บการถอศ�ลอดส�นนะฮ� 6 ว�น หากเขาเส�ยช�ว*ตลงไปในระยะเวลาน�" เขาก-จะม�บาปฐานม*ได%ร�บเร�งไปส,�การอภ�ยโทษจากพระองค�อ�ลลอฮ� ตามท��พระองค�ได%ส� �งไว% ด%วยการร�บชดใช%ศ�ลอดท��ต*ดค%างอย,�
อายะฮ�ด�งกล�าวน�"จ&งถอเป<นหล�กฐานท��ม�น9"าหน�กมากท��ส�ดของท�ศนะน�"(2). ท�านยะห�ยา บ*นสะอ�ด, ได%รายงานจากท�านอะบ,สะละมะฮ�, ซ&�ง
รายงานมาจากท�านหญ*ง อาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา ซ&�งกล�าวว�า
6ส,เราะฮ� อาล*อ*มรอน อายะฮ�ท�� 133 7“ตะมาม�ลม*นนะฮ� โดย อ�ลอ�ลบาน� หน%า ” 4248“อ�ลม�ห�ลลา เล�ม ” 6 หน%า 261
5
1ع' أن1 �ط�ي ت ، ف�م�اأس1 م�ض�ان� 'و1ن' ع�ل�ي� الص�و1م' م�ن1 ر� �ك �ان� ي ك�ان� ع1ب � ف�ي1 ش� ه' إال ـ� �ق1ض�ي أ
“ฉ�นเคยต,ดค างศ�ลอดจากเราะมะฎอน, แล วฉ�นก'ไม�สามารถทำ�"จะชดใช ม�นได นอกจากในเด�อนชะอ�บาน (ของป6ถ�ดไป)”
ซ&�งท�านยะห�ยา บ*นสะอ�ด อ�ลอ�นศอร� (เส�ยช�ว*ต ฮ.ศ. 144) ได%กล�าวเพ*�มเต*มว�า สาเหต�ก-เน�องมาจากการท��ท�านหญ*งอาอ*ชะฮ�ต%องปรนน*บ�ต*ท�านเราะส,ล�ลลอฮ� ศ-อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ*วะส�ลล�ม เป<นประจ9าน��นเอง9
อ�กส9านวนหน&�งของหะด�ษบทน�"ท��ท�านม�ห�มม�ด บ*นอ*บรอฮ�ม, ได%รายงานมาจากท�านอะบ�สะละมะฮ�, จากท�านหญ*งอาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา ซ&�งกล�าวว�า
ه� ص�ل�ى ـ� و1ل� الل س' م�ن� ر� ف�ي1 ز� 'ف1ط�ر' �ت �ا ل �ت1 إح1د�ان �ان إن1 كو1ل� س' �ه' م�ع� ر� �ق1ض�ي �ن1 ت ع�ل�ى أ �ق1د�ر' ، ف�م�ات �م� ل 1ه� و�س� �ي ه' ع�ل ـ� الل
�ان' ع1ب �ي� ش� 1ت �أ �ى ي �م� ح�ت ل 1ه� و�س� �ي ه' ع�ل ـ� ه� ص�ل�ى الل ـ� الل
“ขอย�นย�นว�า คนหน#"งจากพวกเรา (ภร*ยาของท�านเราะส,ล�ลลอฮ� ศ-อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ*วะส�ลล�ม) เคยขาดศ�ลอดเราะมะฎอน ในสม�ยของทำ�านเราะส%ล�ลลอฮ� ศ'อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ,วะส�ลล�ม แล วนางก'ไม�สามารถทำ�"จะชดใช ม�นพร อมก�บทำ�านเราะส%ล�ลลอฮ� ศ'อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ,วะส�ลล�มได จนกระทำ�"งต องถ#งเด�อนชะอ�บาน”10
9บ�นท&กโดยบ�คอร� หะด�ษเลขท�� 1950; ม�สล*ม หะด�ษเลขท�� 151/1146; และมาล*ก บ*นอะน�ส ใน อ�ลม�ว�ฏเฏาะอ� หะด�ษเลขท�� “ ” 693
10บ�นท&กโดยม�สล*ม หะด�ษเลขท�� 152/1146
6
หะด�ษบทน�"ท�านหญ*งอาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา เองได%ระบ�เหต�ผลไว%อย�างช�ดเจนว�า สาเหต�ท��ท�านม*ได%ร�บด�วนในการถอศ�ลอดชดใช% เพราะท�านไม�สามารถจะปฏ*บ�ต*ม�นได% อ�นหมายถ&ง ว�าทำ�านม�อ�ปสรรคบางประการ (ซ&�งท�านยะห�ยา บ*นสะอ�ด อธ*บายว�า เพราะท�านต%องคอยปรนน*บ�ต*ร�บใช%ท�าน นะบ�) จนไม�สามารถจะชดใช%ม�นโดยรวดเร-วได% ซ&�งจากเหต�ผลด�งกล�าวท9าให%เข%าใจได%ว�า ถ%าหากไม�เพราะม�อ�ปสรรคแล%ว ท�านก-คงจะต%องร�บด�วนในการถอศ�ลอดชดใช%แน�นอน
ด�งน�"นค9าอธ*บายหะด�ษบทน�"ของท�านอ*บน�หะญ�ร อ�ลอ�สเกาะลาน�ท��ว�า11
م�ض�ان� 1ر�ق�ض�اء� ر� ي خ�1 �أ �ة� ع�ل�ى ج�و�از� ت �ل 1ث� د�ال 1ح�د�ي و�ف�ي ال
1ر�ع'ذ1ر�. �غ�ي �ع'ذ1ر� أو1ل �ان� ل و�اء� ك �ق$ا، س� م'ط1ل“และในหะด�ษบทน�" เป<นหล�กฐานบ�งช�"ว�า อน�ญาตให%ยดเวลาการเกาะฎ
ออ�ศ�ลอดเราะมะฎอนออกไปได%โดยไม�ม�เง�อนไข, ไม�ว�าจะเพราะม�อ�ปสรรคหร�อไม�ก'ตาม”
จ&งเป<นเร�องข�ดแย%งก�บข%อเท-จจร*งและค9ากล�าวของท�านหญ*งอาอ*ชะฮ� เราะฎ*ย�ลลอฮ�อ�นฮา เองในหะด�ษน�"ท��กล�าวว�า สาเหต�ท��ท�านต%องล�าช%าในการเกาะฎออ�ศ�ลอดท��ขาด ก'เพราะทำ�านไม�ม�ความสามารถ อ�นแสดงถ&งว�า ท�านม�อ�ปสรรคน��นเอง
สร�ปแล%ว ในท�ศนะส�วนต�วของผ,%เข�ยน เห-นว�า การร�บถ�อศ�ลอดชดใช ในเดอนเราะมะฎอน ก�อนการถอศ�ลอดส�นนะฮ�เดอนเชาวาล จะเป<นวาญ*บหรอไม�? ผ,%เข�ยนไม�แน�ใจ, แต�ท��แน�ใจก-คอ เป5นส,"งทำ�"ด�ทำ�"ส�ดด วยมต,เอกฉ�นทำ�ของบรรดาน�กว,ชาการ แม%กระท��งจากผ,%ท��อน�ญาตให%ยดเวลาในการถอศ�ลอดชดใช%ออกไปได%ก-ตาม
11“ฟ ตห�ลบาร� เล�มท�� ” 4 หน%า 191
7
ท�านอ*บน�หะญ�ร อ�ลอ�สเกาะลาน� ได%กล�าวไว%ว�า12
و1ل�ى� 'ع� أ �اب �ت �ن� الت 1ق� أ ف1ر�ي ـ� �لت و1ن� ل 1ز' ي 1م'ج� �ل�ف' ال ت �خ1 � ي و�ال
“และบรรดาผ,%ท��ม�ท�ศนะว�า อน�ญาตให%ม�การเกาะฎออ�ศ�ลอดเราะมะฎอนในแบบไม�ต�อเน�องได% ก'ไม�ม�ความข�ดแย งก�นเลยว�า การเกาะฎออ�ศ�ลอดด�งกล�าวในแบบต�อเน�"องเป5นส,"งทำ�"ด�ทำ�"ส�ด ”
อย�างน%อย หากจะเปร�ยบเท�ยบค�ณค�าและน9"าหน�กระหว�างศ�ลอดฟ รฎAท��ขาด ก�บศ�ลอดส�นนะฮ� 6 ว�นน�"น ม�นก-ไม�แตกต�างอะไรก�บการเอาเพชรไปแลกก�บพลอย
เคราะห�หามยามซวย เก*ดเส�ยช�ว*ตข&"นมาในช�วง 6 ว�นน�"น ขณะท��ก9าล�งถอศ�ลอดส�นะฮ�อย,� แล%วเราจะเอาอะไรไปแก%ต�วก�บอ�ลลอฮ� เร�องไม�ยอมชดใช%ศ�ลอดวาญ*บท�"งๆ ท��ม�เวลาแล%ว?
والله أعلم .
الله عبد بن محمودالهواسى
tel. 08 6685 9660
12“ฟ ตห�ลบาร� เล�ม ” 4 หน%า 189
8
جمع39328 : يصح ال قضاء رمضان مع ست شوال بنيــة
واحدة
هل يجوز أن أصوم الستة أيام من شوال
بنفس النية بقضاء األي$$ام ال$$تي أفط$$رت
.فيها في رمضان بسبب الحيض ؟
الحمد لله ال يص$$ح ذل$$ك ، ألن ص$$يام س$$تة أي$$ام من ش$$وال ال تك$$ون إال بع$$د ص$$يام رمض$$ان
Gكامال.
ق$$ال الش$$يخ ابن ع$$ثيمين في "فت$$اوى( 438الصيام" ( :
9
من صام يوم عرفة ، أو ي$$وم عاش$$وراء" وعليه قضاء من رمضان فصيامه صحيح ، لكن ل$$و ن$$وى أن يص$$وم ه$$ذا الي$$وم عن قضاء رمضان حصل له األجران: أجر يوم عرف$$ة ، وأج$$ر ي$$وم عاش$$وراء م$$ع أج$$ر القض$$اء ، ه$$ذا بالنس$$بة لص$$وم التط$$وع المطل$$ق ال$$ذي ال يرتب$$ط برمض$$ان ، أم$$ا صيام ستة أيام من شوال فإنها مرتبط$$ة برمض$$ان وال تك$$ون إال بع$$د قض$$ائه، فل$$و ص$$$امها قب$$$ل القض$$$اء لم يحص$$$ل على أجره$$ا ، لق$$ول الن$$بي ص$$لى الل$$ه علي$$ه وسلم : (من صام رمضان ثم أتبعه بست من شوال فكأنما ص$$ام ال$$دهر) ومعل$$ومGأن من علي$$ه قض$$اء فإن$$ه ال يع$$د ص$$ائما
. رمضان حتى يكمل القضاء" اه$اإلسالم سؤال وجوابhttp://islamqa.info/ar/39328
การต�$งเจตนาถ�อศ�ลอด 6 ว�นเชาวาลพร อมก�บชดใช ทำ�"ค างจากเราะมะฎอนด วยน�ยะฮ�เด�ยว
10
ถามฉ�นสามารถท��จะถอศ�ลอดหกว�นในเดอนเชาวาลด%วยการต�"งเจตนา (น�
ยะฮ�) พร%อมๆ ก�บน�ยะฮ�ถอศ�ลอดชดใช%ของเดอนเราะมะฎอนท��ค%างอย,�ด%วยสาเหต�ของการมาประจ9าเดอนได%หรอไม� ?
ตอบอ�ลห�มด�ล*ลลาฮ� การท9าเช�นน�"นไม�ถ,กต%อง เพราะการถอศ�ลอดหกว�นใน
เดอนเชาวาลจะไม�สมบ,รณ�นอกจากต%องถอศ�ลอดของเดอนเราะมะฎอนให%เสร-จเส�ยก�อน
ช�ยค�อ*บน�อ�ษ�ยม�น ได%กล�าวใน ฟะตาวา อ�ศศ*ยาม หน%า “ ” 438 ว�า“ผ,%ใดท��ถอศ�ลอดว�นอะเราะฟะฮ� หรอ ว�นอาช,รออ� ท� "งๆ ท��ย�งต%อง
ถอศ�ลอดชดใช%ของเดอน เราะมะฎอนอย,� การถอศ�ลอดน�"นย�อมใช%ได% แต�ถ%าหากเขาต�"งเจตนาว�าจะถอศ�ลอดในว�นเหล�าน�"พร%อมๆ ก�บการชดใช%ของเดอนเราะมะฎอน เขาก-จะได%สองผลบ�ญคอ ผลบ�ญของว�นอะเราะฟะฮ�หรอว�นอาช,รออ�พร%อมก�บผลบ�ญของการชดใช%ของเดอนเราะมะฎอน อ�นน�"ส9าหร�บการถอศ�ลอดส�นนะฮ�ท� �วๆ ไปท��ไม�เก��ยวพ�นก�บเราะมะฎอน ส�วนการถอศ�ลอดหกว�นในเดอนเชาวาลน�"น (แตกต�างจากการถอศ�ลอดท��วไป) เพราะม�ความเก��ยวพ�นก�บเราะมะฎอน กล�าวคอจะไม�ม�นอกจากต%องถอศ�ลอดชดใช%ของเดอนเราะมะฎอนเส�ยก�อน ถ%าหากถอก�อนท��จะชดของเราะมะฎอนก-จะไม�ได%ร�บผลบ�ญน�"น (ตามความเห-นหน&�งของม�ซฮ�บห�นบะล�ย� ผ,%แปล– ) เพราะหะด�ษของท�านนะบ� ศ-อลล�ลลอฮ�อะล�ยฮ*วะส�ลล�ม ท��ม�ความว�า ผ% ใดทำ�"ถ�อศ�ลอดเราะมะฎอนแล วถ�อศ�ลอดตาม“
11
หล�งจากน�$นหกว�นในเด�อนเชาวาล น�"นเสม�อนว�าเขาได ถ�อศ�ลอดถ#งหน#"งป6 ” (บ�นทำ#กโดยม�สล,ม 1984) และเป<นท��ร, %ก�นว�าผ,%ใดท��ย�งต%องม�ภาระชดใช%ของเดอนเราะมะฎอน เขาจะไม�น�บว�าถอศ�ลอดเราะมะฎอนครบจนกว�าจะชดใช%จนสมบ,รณ�”