YAZIM (İMLA) KURALLARIYAZIM (İMLA) KURALLARI

www.videodershane.comwww.videodershane.com

www.edebiyatogretmeni.netwww.edebiyatogretmeni.net

1. “ÇİRKİNCE” HİKAYESİNDEN ALINAN PARÇADA BÜYÜK HARF KULLANIMIYLA İLGİLİ YAZIM YANLIŞLARINI BULUNUZ.

“ Evet, en iyi çare buydu. Şimdi bir at tedarik edip çirkince köyüne gider, akşama kadar kalır, gece mehtapta ağır ağır dönerdim. hatırladığıma göre yol bir buçuk iki saat çekiyordu. Gece on da yola düzülsem on iki sıralarında gelirdimki, geri kalan birkaç saat te nasıl olsa geçerdi.

Selçuk, eski adıyla ayasuluğ kasabasının şimal tarafında kisırtların arkasına düşen bu güzel köye, otuz sene önce, dokuz

onyaşında bir çocukken gelip birkaç gün kalmıştım. Annem ve beş yaşında ki erkek kardeşimle beraber, Çanak kalede asker olan babamın yanından, çivril’de asker olan dedemin yanına

gidiyorduk.babam bizi bir gambotla bandırmaya kadar getirmiş, trene bindirmiş, İzmir’de ki bir arkadaşına yazdığı mektubu annemineline verip dönmüştü.”

www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net

2. METİNDEKİ “DE” VE “Kİ” LERLE İLGİLİ YAZIM YANLIŞLARINI BULUNUZ.

“ Evet, en iyi çare buydu. Şimdi bir at tedarik edip çirkince köyüne gider, akşama kadar kalır, gece mehtapta ağır ağır dönerdim. hatırladığıma göre yol bir buçuk iki saat çekiyordu. Gece on da yola düzülsem on iki sıralarında gelirdimki, geri kalan birkaç saat te nasıl olsa geçerdi.

Selçuk, eski adıyla ayasuluğ kasabasının şimal tarafında kisırtların arkasına düşen bu güzel köye, otuz sene önce, dokuz

onyaşında bir çocukken gelip birkaç gün kalmıştım. Annem ve beş yaşında ki erkek kardeşimle beraber, Çanak kalede asker olan babamın yanından, çivril’de asker olan dedemin yanına

gidiyorduk.babam bizi bir gambotla bandırmaya kadar getirmiş, trene bindirmiş, İzmir’de ki bir arkadaşına yazdığı mektubu annemineline verip dönmüştü.”

www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net

3. “ÇİRKİNCE” METNİNDE GEÇEN “ÇANAK KALE” KELİMESİNİN DOĞRU YAZILIP YAZILMADIĞINI SÖYLEYİNİZ.

“ Çanak kale” sözcüğünün yazımı yanlıştır. Sözcüğün doğru

yazılışı “Çanakkale” şeklindedir. Birleşik sözcükler bitişikyazılır.

www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net

1. ETKİNLİK: BİRLEŞİK KELİMELERİN YAZIM KURALLARIİki ya da daha çok sözcüğün yeni bir kavramı karşılamak üzere birleşip kalıplaşmasıyla oluşan sözcüklere

birleşik

sözcük denir.

Birleşik sözcüklerden  bazıları bitişik yazılırken bazıları da ayrı yazılır.Bir birleşik sözcüğün bitişik yazılması için

şu özellikleri taşıması gerekir:

 a)Anlam Kaymasıyla Oluşmuş Birleşik Sözcükler: Bitişik yazılır.

Hanımeli, Kabakulak,Suçiçeği,Kuşpalazı,

 

b)Ses Değişikliği Yoluyla Oluşmuş Birleşik Sözcükler: Bitişik yazılır.

Sütlaç,Kaynana,Cumartesi,Nasıl,Niçin,Zannetmek,Hissetmek,Emretmek,Sabretmek,

Kaybolmak,Kahrolmak,reddetmek

c)Tür Değişmesi Yoluyla Oluşmuş Birleşik Sözcükler: Bitişik yazılır.

 Gecekondu,Biçerdöver,Bilirkişi,Dedikodu,Ateşkes

 

d)Kurallı Birleşik Fiiller Bitişik Yazılır:

 *Yapıverdi,Alıverdi,Öpüver,Koşuver (Tezlik birleşik fiili)

*Yapabildi,Yürüyebiliyor,Çalışabilmiş (Yeterlilik birleşik fiili)

*Bakakaldı,Süregelmiştir,Koşadursun (Süreklilik birleşik fiili)

*Düşeyazdı,Öleyazdı(Yaklaşma birleşik fiili)

 Not:

 Etmek, olmak yardımcı eylemleri önündeki isimle birleşirken önündeki isimde bir ünlü düşmesi

ya da bir ünsüz türemesi varsa bitişik, yoksa ayrı yazılır:

*Hissetmek ,Reddetmek,Emretmek, Terk etmek,Hasta olmak,Ayırt etmek…

www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net

www.edebiyatogretmeni

.netwww.videodershane.co

m

2.ETKİNLİK: BÜYÜK HARFLERİN KULLANIM KURALLARIa- Cümlelerin ilk sözcüğünün ilk harfi büyük olur."Kurdu kuşu,

börtü böceği uykuya yatmıştı."Eve gelir gelmez yemek yedi." 

b- Her çeşit özel adın ilk harfi büyük olur.1- Kişi Adları: Mehtap, Serkan, Özer2- Soyadları: Kemaloğlu, Akdağ, Berçin3- Hayvanlara Verilen Adlar: Boncuk, Tekir, Çomar4- Ulus Adları: Alman, Türk, İspanyol     5- Devlet ve Ülke Adları: Türkiye, Fransa, Hindistan6- Kent, Köy, Sokak Adları: Adana, Kadirli, Hardallık,

Bayındır Sok.7-  Coğrafya ile ilgili kıta, bölge, ova, dağ, deniz, göl,

akarsu, orman adları (Bu adlar birden çok söz cükten oluşmuşsa, her sözcüğün ilk harfi büyük olur): Avusturalya, Gülek Boğazı, Bayındır Barajı, Doğu Anadolu,..

8-  Kurum ve Kuruluş Adları: (Birden çok sözcük ten oluşmuşsa, her sözcüğün ilk harfi büyük olur): Adana Valiliği, Sigorta Hastanesi, Türkiye Halk Bankası

29-  Yapı, Kitap ve Benzeri Yapıt Adları: Sürmeli Oteli,

Neşe Apartmanı, Çalıkuşu, Adam Sanat (Dergi), Bir Gün Mutlaka (Şiir Kitabı) 

10-  Dil Adları: Arapça, Türkçe, Fransızca, İspanyolca,...11-  Din, Mezhep, Tarikat Adları: İslâmlık, Budistlik,

Şiîlik,... c- Ulus, din, dil, mezhep, kişi vb. adlarından türemiş

sözcükler.( Türkçü, Türkçülük, Yunanlılar, Afrikalı,...) d- Özel adlara bağlı saygı sözcükleri, sanlar, meslek adları

büyük harfle başlatılır.ÖRNEK Ekrem Bey, Bay Kenan Öniz, Doçent Erdoğan

Berçin, Marangoz Hasan,... e- Kitaplarda bölüm, dergi ve gazetelerde yazı ve haber

başlıklarının her sözcüğü büyük harfle başlatılır.(Bu yazılarda bulunan ve, de, ile, ya, ya da, ki bağlaçları ve soru eki olan mi küçük harfle yazılır.)

f- Mektuplarda ve konuşma metinlerinde hitap söz cükleri ve zarf üzerine yazılan her sözcük büyük harfle başlatılır.(Sevgili Dostum, Aziz izleyicilerim, Değerli Ahmet,…)

www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net

3. ETKİNLİK3. ETKİNLİK

Yanlış Yazılmış Sözcükler Sözcüklerin Doğru YazımıKarla birlikte İstanbul belediyesi yolları tuzlama

çalışmalarına başladı.İstanbul Belediyesiİstanbul Belediyesi

Buradaki çiçeklerin bakımını Belediye yapıyor. belediyebelediye

Açık hava da biraz gezinirsen açılırsın. Açık havadaAçık havada

İşe girmek için TEK’na dilekçe vermiş. TEK’eTEK’e

Kalabalığı dağıtmak için sisbombası attılar. Sis bombasıSis bombası

Eski mezunlar her yıl Eylül ayının ilk haftası toplanıyorlar.

eylüleylül

Ona öyle alışmışki nereye gitse onu da yanında götürüyor.

Alışmış kiAlışmış ki

Yaş otuzbeş yolun yarısı eder, diye söyleniyordu. Otuz beşOtuz beş

Yeni aldığı kitapları birerbirer raflara yerleştirdi. Birer birerBirer birer

Şairin son şiir kitabı “uzak ülkeler” adını taşıyor. Uzak ÜlkelerUzak Ülkeler

Sel felaketi Amerika’nın Kuzeyini felç etmiş durumda.

Sendemi başını alıp gidiyorsun.

kuzeykuzey

Sen de mi Sen de mi

ANLAMA VE YORUMLAMA

1. “ Bilmem ki Hacer abla duvardaki saz onun mu? “

BAĞLAÇ SIFAT YAPAN -Kİ

Yukarıdaki cümlede kullanılan “ki” ekinin görevlerinedir?

www.edebiyatogretmeni.net www.videodershane.com

2. “Esma da uykudan birdenbire uyandırıldığı ve ne

olduğunu anlamadığı için avaz avaz bağıran çocuğunu

kucağında sallıyordu.” cümlesindeki “da(de)”lerin

görevleri nedir?

Bağlaç Hal eki olan –da\-de

5. ETKİNLİKTABLODA VERİLEN YAZIM YANLIŞI YAPILMIŞTIR. KELİMELERİN DOĞRU ŞEKLİNİ VE YANLIŞ YAZILIŞ SEBEBİNİ TABLOYA YAZINIZ.

Yanlış Yazılmış Kelimeler Kelimelerin Doğru Yazımı Yanlış Yazılış Sebebi

onbeş on beş Rakamlar ayrı yazılır.

tv’de TV’de Televizyonun kısaltması büyük harflerle yazılır.

baştanbaşa baştan başa İkilemeler ayrı yazılır.

evde ki hesap evdeki hesap Sıfat yapan –ki bitişik yazılır.

deniz altı denizaltı Araç adları bitişik yazılır.

yaptıki yaptı ki Bağlaç olan “ki” bitişik yazılır.

ağırağır ağır ağır İkilemeler ayrı yazılır.

Ahmet bey Ahmet Bey Kişi adlarından sonra gelen unvan isimleri büyük harfle yazılır.

hiçmihiç hiç mi hiç “mi” soru eki daima ayrı yazılır.

gelmiyen gelmeyen -yor ekinden önce gelen “e” ünlüsü daralır. Bu sözcükte

daralma olmaz.

bir takım insanlar birtakım (insanlar) Birtakım belgisiz sıfat olduğunda birleşik yazılır.

www.videodershane.com

www.edebiyatogretmeni.net