Ang Sistema ng Edukasyon ng mga

Espanyol

ALAMIN

MO

Tingnan mo ang hagdanan ng pagdating ng iba’t ibang pangkat ng mga misyonero sa Pilipinas. Malaki ang bahaging ginampanan nila sa sistema ng edukasyon. Naging pangunahing layunin nila ang

pagpapalaganap ng Kristiyanismo sa bansa. Upang maisakatuparan ito, nagtatag sila ng iba’t-ibang paaralan sa bansa.

Anu-ano ang mga paaralang itinatag nila sa Pilipinas? Paano ang sistema ng edukasyon sa panahon ng Espayol?

Isa na rin namang paraan ng mga Espanyol na mahimok ang mga Pilipino sa Katolisismo ang edukasyon. Mga religious orders ang may hawak ng edukasyon. Aang mga misyonaryong prayleng ito ay nagpaakilala ng isang bagong paraan ng pag-aaral na ang binigyang diin ay ang pananampalatayang Kristiyano.

Ang unang ginawa ng mga Espanyol ay ang pagsunog ng mga tala na ginawa o sinulat ng ating mga ninuno sa mga dahon at balat ng punongkahoy. Ang sabi nila ang mga ito ay kagagawan ng diyablo. Ang mga talang sinunog ay pinalitan ng mga aklat-dasalan at mga babasahin tungkol sa relihiyong Katoliko.

PAGBALIK-ARALAN MOSabihin kung tama o Mali ang ipinapahayag ng bawat bilang.

1. Sa tahanan unang natutuhan ang sistema ng edukasyon.

2. May dalawampu’t walong titik ang alpabetong Pilipino.

3. Inihahanda sa buhay may – asawa at gawaing – pantahanan ang mga babae.

4. Gumamit ng pluma at makinis na papel sa pagsulat.

5. Tinuturuan ang mga lalaki ng pag-iigib ng tubig, pagsibak ng kahoy, pangangaso, pagsasaka, at iba pa.

PAG-ARALAN MONang dumating ang mga Espanyol sa

ating bansa nagkaroon ng pagbabago ang sistema ng kanilang edukasyon. Ang di-pormal na edukasyon sa panahon ng ninuno ay naging pormal. Tingnan mo ang larawan upang maunawaan mo kung bakit sinabing ang di pormal na sistema ay naging pormal.

Maraming paaralan ang itinatag ng iba’t-ibang misyonero sa ating bansa. Unang naitatag ang mga paaralang parokyal at ang mga paring misyonero ang naging mga unang guro. Itinuro dito ang relihiyong Kristiyanismo, wikang Espanyol, pagsulat, pagbasa, aritmetika, musika, sining at paggawa. Ipinasasaulo ang aralin sa mga mag-aaral maging ang mga dasal.

May mga paaralang itinayo para sa mga lalaki at babae. Ang unang paaralang itinatag para sa mga babae ay ang Sta. Potenciana noong 1589. Ang naitatag naman para sa lalaki ay ang Kolehiyo ng San Ignacio sa Maynila noong 1589.

Binigyang diin sa edukasyong primarya ang pagtuturo ng Doctrina Kristiyana at mga pagsasanay sa pagbasa ng alpabetong Espanyol at wikang Filipino.

Nagtatag din ng mataas na paaralan o sekondarya upang maragdagan ang kaalaman ng mga mag-aaral. Ang relihiyon at wikang Latin ang itinuro sa halip na wikang Espanyol.

May mga paaralang bokasyonal na naitatag din layunin nitong ituro ang iba’t-ibang karunungan tulad ng pananahi, paglililok, sining sa pagpipinta at pagdaragat. Nang naitatag na paaralan sa pagsasaka noong 1889 sa Maynila at paaralan sa mga sining at hanapbuhay sa Pampanga noong 1861.

Nagkaroon din ng mga pamantasan tulad ng Unibersidad ng San Ignacio, Nuestra Señora del Rosario na naging Unibersidad ng Santo Tomas, at marami pang iba. Dahil sa pangangailangan ng mga guro para sa paaralang primarya at sekondarya o mataas na paaralan, nagbukas ng mga paaralang normal para sa mga kalalakihan at kababaihan.

Mga Paaralang Primarya

Ito ay paaralang parokya na pinangangasiwaan ng mga kura-paroko. Ang mga asignaturang itinuturo sa mga paaralang ito ay relihiyon, pagsulat, pagbasa, pagbilang, musika at paghahanapbuhay. Wikang Kastila naman ang ginamit sa pagtuturo ng mga prayle.

Mga Paaralang Sekundaryang at PangkolehiyoItinatag ang mga paaralang ito

upang maihanda ang mga mag-aaral sa pagpasok sa mataas na paralan. Ang mga kasanayang itinuro ay ang banal na Kasulatan, ang Doctrina Krsitiyana, Etika, Heogarpiya, mga Balarilang Kastila at Latin, Matematika, Pilosopiya, Lohika, Retorika at Panulaan. Kastila ang ginagamit na wikang panturo. Mga misyonerong pari ang mga guro sa paaralang ito.

Ang mga paaralang sekundaryang itinatag ay ang mga sumusnod:

1. Kolehiyo ng San Ignacio, itinatag ng mga paring Heswitang prayle noong 1589 sa Maynila na ngayon ay kilala bilang Ateneo de Manila;

2. Kolehiyo ng San Ildefeonso, itinatag ng mga Heswita sa Cebu, na ngayon ay ang San Carlos University;

3. Kolehiyo ng San Jose, itinatag pa rin ng mga Heswita noong 1601;

4. Kolehiyo ng Santo Rosario, itinatag noong 1611 ng mga misyoneryong Dominikano na naging Kolehiyo ng Santo Tomas noong taong 1655.

Mga PamantasanAng mga nakapagtapos sa

kolehiyo ay maaaring makapagpatuloy ng pag-aaral sa mga pamantasang itinatag ng mga prayleng espanyol. Ang kauna-unahang unibersidad sa Pilipinas ay ang Unibersidad ng San Ignacio na itinatag bilang Kolehiyo ng San Ignacio noong 1589 ng mga Heswita.

Itinatag naman ng mga Dominikano ang Unibersidad ng Santo Tomas noong 1655. Ito ay ang dating Kolehiyo ng Santo Rosario na itinayo noong 1611. Ang pamahalaan naman ay nagtayo ng sariling pamantasan – ang Unibersidad ng San Felipe noong 1707. Ito ay naging Unibersidad ng Pilipinas sa taong 1908.

Ang mga kursong ipinagkaloob ng mga pamantasang ito ay ang medisina at abogasya. Hindi nagtagal ay idinagdag ang mga kursong arkitektura, pagpipinta at eskultura.

Nagtatag naman ng paaralang pambabae na may layuning hubugin maging mabuting maybahay ang mga kababaihan. Ang mga asignaturang pinag-aralan ay ang Doktrina Kristiyana, Latin, Kastila, Kasaysayan, Musika, Matematika, Kagandahang-Asal, at mga Sining Pantahanan.

Mga Paaralang Pambabae1. Kolehiyo ng Santa Potenciana,

15942. Kolehiyo ng Santa Isabel, 15963. Beateryo ng Santa Catalina,

16964. Kolehiyo ng Santa Rosa, 17505. Kolehiyo ng Concordia, 18696. Assumption Convent, 1892

Ang lugar ng mga kababaihan sa lipunan ay higit na napagbuti noong panahon ng mga Espanyol. Sila ay iginalang at binigyang karangalan ng mga kalalakihan. Ang isang dalaga ay hindi maaaring pumunta sa mga handaan at sayawan o kahit saan man na walng kasama. Gayundin kung sila ay mayroong manliligaw. Ang mga babae noon ay hindi malayang makihalubilo sa mga kalalakihan.

Ang mga dalagita ay iniiwan lamang sa bahay oo kaya sa paaralan. Ang mga paaralan na tinatawag na kolehiyo ay pinangasiwaan ng mga madre. Hindi sila nakapag-aral sa mga pamantasan upang mag-aral ng propesyong gaya ng abogasya, medisina at inhenyeriya. Tinuruan lamang sila na maging mabuting asawa at ina sa hinaharap. Marami ring pumasok sa kumbento upang maging madre.

Mga Paaralang NormalAng paaralang ito ay

nagkaloob ng katibayan sa pagtuturo matapos makapag-aral dito ng dalawang taon. Noong 1865, isang paaralang normal para sa mga lalaki ang itinatag. Hindi nagtagal ay dumami ang bilang ng mga paaralang ito at ang ilan ay binuksan para naman sa mga kababaihang nais maging guro.

Mga Paaralang BayanTaong 1896 nang itadhana ng batas

ang pagbubukas ng mga paaralanng bayan na tinustusan ng pamahalaan. Sapilitan ang pagpasok sa mga paaralang ito at walang matrikula ang mga mag-aaral. Pinapangasiwaan ito ng kura-paroko ng bawat bayan. Ginawang sapilitan ang pagpasok dito dahil marami sa mga magulang noon na walang interes na pag-aralin ang kanilang mga anak. Marami rin sa mga kabataan ang takot mag-aral.

Ang mga araling pinag-aralan ng mga batang lalaki ay Kasaysayan ng Espanya, Heograpiya, Pagsasaka, Pagsulat. Aritmetika, Doktrina Kristiyana, Pag-awit at kagandahang-Asal.

Ang mga batang babae naman ay tinuruan ng mga Sining Pantahanan bukod sa Pagsulat, Aritmetika, Doktrina Kristiyana, Pag-awit at Kagnadahang-Asal.

Hindi naging matagumpay sa simula ang pag-aaral ng mga katutubo sa maraming kadahilanan. Una, may kalayuan ang mga pamantasan at mga kolehiyo na matatagpuan lamang sa malaking bayan o sa kabiserang lalawigan. Pangalawa, ang mga maykaya at mga Espanyol lamang ang may kakayahang pumasok sa mga paaralang ito. Karamihan pa sa mga ito ay hindi para sa Pilipino. Binuksan lamang ito sa kanila noong huling bahagi ng ika-18 siglo. Noon lamang naipamalas ng mga Pilipino ang kanilang taglay na katalinuhan.

TANDAAN MO• Nagkaroon ng pormal na edukasyon

nang dumating ang mga Espanyol sa bansa.

• Maraming paaralan ang naitatag ng mga misyonaryo sa ating bansa.

• Nagbukas ng mga paaralang normal para sa mga lalaki at babae na nais maging guro.

PAGTATAYAIsulat ang wastong sagot sa iyong kuwadernong sagutan.

1. Ang mga paaralang parokyal ay pinamahalaan ng mga ____________.

a. guro b. kagawad c. pari d. sundalo

2. Ang binigyang diin sa edukasyong primarya ay ang pagtuturo ng __________.

a. bibliya b. doctrina cristiana c. matematika d. wika

3. Ang sumusunod ang mga kasanayang bokasyonal maliban sa isa. Ito ay ang _________.

a. pagpipinta b. paglililok c. pagkukulot d. paggagamot

4. Ang mga paaralang normal ay itinatag upang sanayin ang mga lalaki at babae na maging __________.

a. doktor b. guro c. nars d. manananggol

5. Ang sumusunod na pangungusap ay nagpapatunay na nagkaroon ng pormal na sistema ng edukasyon sa panahon ng Español maliban sa isa. Alin ito?

a. nagtatag ng mga pribadong pamprimarya at sekondarya

b. nagtatag ng mga paaralang normal para sa mga babae at lalaki na nais maging guro

c. nagtayo ng mga sentrong pangkompyuter upang maginng makabago ang pagtuturo

d. nagtatag ng mga pamantasan para sa mataas na antas ng pag-aaral

1. May pagkakaiba at pagkakatulad ba ang sistema ng edukasyon sa panahon ninuno at panahon ng Espanyol? Ipaliwang ang mga ito.

2. Saan nagkakaiba at nagkakatulad ang sistema ng edukasyon sa panahon ng ninuno at panahon ng Espanyol? Isa-isahin ang mga ito.

3. Nagkaroon ba ng pagbabago ang edukasyon ng mga ninuno nang dumating ang mga Espanyol? Ano-ano ang mga ito?

TAKDANG-ARALIN

Mag-aral nang mabuti