ARKEOLOJI NEDIR?

HİTİT ÜNİVERSİTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ

Fatih Mehmet ER

Arkeoloji Nedir ?

Arkeoloji, geçmiş uygarlıkları, yazılı belgelerle birlikte, maddi kalıntılara bakarak inceleyen bilim dalıdır.

Arkeolog ? Kazı Bilimci demektir.

Arkeolojik Kazılar Neden Yapılır ?

Arkeolojik kazı milyonlarca, yüz binlerce ve binlerce yıl önce yaşamış insanların, yaşam tarzlarını, kullandıgı eşyalarını, kültürlerini, dinlerini, dillerini ve yaşadıgı alanları tespit etmek amacıyla yapılır.

Arkeolojik Kazı Nasıl Yapılır ?

Arkeolojik kazı yapılacak alanın bilimsel yöntemlerle incelenmesine yüzey ara tırması şdenir.

Henüz bilinmeyen alanlar açık arazide yürüyerek veya araba ile gezilerek tespit edilmeye çalışılır.

Çalışma sırasında toprak üzerinde bulunan bina kalıntısı, çanak-çömlek, cam ve maden parçası eski bir yaşamın, bir toplumun, bir uygarlıgın izidir.

Bir höyük üzerinde toplanan çanak çömlek parçaları bir çok kültürün habercisidir.

Bu buluntular arkeolojik kazının temelini oluşturur.

Yüzey Araştırması

Kazı yapılacak alan belirlenir. Burada ilk önce 5X5 ya da 10X10 metrelik alan

işaretlenerek kazı çalışmasına başlanır. Çalışma sırasında bulunan çanak-çömlek

parçaları her kazılan tabakaya göre ayrı kasalarda biriktirilir.

Belirli bir derinlikten sonra ise insanların eski dönemde yaşadıkları evlerin taş temellerine ulaşılır. Ya da mezarları bulunur.

Kazı Çalışmasının Başlaması.

Kazı Çalışması

Kazı sırsında bulunan ev temelleri

Kazı Çalışmaları

Boyalı Höyük Kazısı

Resuloğlu Mezarlık Kazısı

Günümüzden 5000 yıl öncesine ait mezarlar

Su altında yapılan arkeolojik kazı

Kazı Malzemeleri

Kazı malzemeleri arasında kazma, kürek, çapa, el arabası, metre, kova, mala, süpürge ve fırça bulunmaktadır.

Bu malzemelerle birlikte çeşitli elektronik eşyalarda kullanılır. Bunlar jps cihazı, teodolit ve fotoğraf makinesidir.

Kazma, topragın kazılmasında kullanılır. Bu toprağın dışarı atılması kürek ile olur.

Bir eser bulundugunda ya da bir mezar çıktığında fırça ve mala kullanılır.Gerekirse daha ince aletler de kullanılabilir. Çünkü, kırılmadan çıkarılması gerekmektedir.

Bunların yerlerinin ölçülmesinde metre kullanılır. Bu ölçümler sayesinde çıkan eser plan üzerine işaretlenmiş olur.

Kazı malzemesi olarak kullanılan fırça ve mala

Arkeolojik kazılarda neler bulunur ?

Arkeolojik kazılarda bulunan eserler

Kazıda bulunan eserler nasıl degerlendirilir ?

Eser ilk önce Kazı yada Müze Laboratuarında temizlenir.

Sonra benzer parçalar bir araya getirilmeye çalışılır.

Uygun bir yapıştırıcı ile tümlenir. Eksik kalan yani kazıda bulunamayan parçalar alçı

ile tamir edilir. Müzede sergilenmek amacıyla vitrin içerisine

yerleştirilir.

Tamir edilen eserler Müzeye kazandırılır.

Eserlerin yaşı nasıl tespit edilir ?

Arkeolojik yöntemler Tabakalama Biçimlendirme Yazılı kaynaklar Arkeometrik yöntemler Radyoaktif Yöntem Karbon14 (C 14) yöntemi Dedrokronoloji (Agaç halkaları yöntemi)

Höyük nedir, Tümülüs Nedir ? Höyük: Tarih boyunca deprem, savaş ve terk

edilme gibi nedenlerle yerleşme bölgelerinde, yıkıntıların üst üste birikmesiyle oluşan ve içinde yapı kalıntılarının gömülü bulundugu tepelerdir.

Tümülüs:Yıgma tepelerdir. Kral, komutan gibi önemli bir kişinin ölümünün ardından mezar odasına gömüldükten sonra üzerinin başka bir yerden çekilen toprakla tepe haline getirilmesidir.

Yani höyükler kendiliginden oluşan, Tümülüsler ise yıgılarak oluşturulan tepeciklerdir.

Niçin Korumalıyız?

Tarihi eserler bir ülkenin ve bulundugu şehrin hazinesidir.

Bu eserleri korumayı, sizden sonra gelecek nesillerin de sizin gördüklerinizi görmelerini istiyorsanız, tarihi eserleri ve yapıları korumanız gerekir.

Onlara zarar vermek isteyenleri uyarmalı ve şehrimizdeki ve ülkemizdeki eserlere sahip çıkmalıyız.

Gittiginiz her yerde müzeleri ve tarihi yerleri gezin ve ülkemiz topraklarında yaşamış degişik kültürlerin izlerini takip edin. Etrafınızdaki insanları bilgilendirmeye çalışın.

Tarihi yapılara isimlerini kazıyan ya da onlara zarar verenleri, izinsiz kazı yapanları, etrafa çöp atanları, tarihi eserleri çalanları uyarın!!!

Katkılarından DolayıÇorum Müzesi Müdürü Sayın, Dr. Önder İpek’e

Teşekkür Ederim.