BOŞALTIM VE SİNDİRİM SİSTEMLERİ

1.Besinlerin Taşınması

Vücudumuzun enerjiye gereksinimi vardır. Gerek duyduğumuz enerjiyi vücudumuzun her bir noktasında üretiriz. Bunun içinde besinlerin vücudumuzun bütün yapılarına dağıtılması gerekir. Sizce besinler vücudumuzun her yerine nasıl ulaşır? Bunun için bir taşıyıcı olması gerekir değil mi? Geçen yıldan hatırlayacağınız gibi vücudumuzda taşıma işini kan yapar. Yediğimiz besinler kanımıza nasıl karışır? Bir bardak suya küp şeker atıp karıştıralım. Bir süre sonra şekerin çözündüğünü görürüz. Karıştırdığımızda şeker suyun içine dağılır ve şekeri göremeyiz. Ama şeker suyun içindedir. Bunu suyu tadarak anlarız.

İşte bizim yediklerimizde aynı suda çözünen küp şeker gibi önce küçük parçalara ayrılır. Değişik işlemlerden geçirilir ve kana geçebilecek hale getirilir. Bu işlemler sırasında vücudumuz tarafından salgılanan çeşitli sıvılar kullanılır. Besinler sonra kana geçer ve kanla vücudumuzun her yerine taşınır.

1.1 Sindirimle Görevli Yapılar

Yediklerimizi nasıl küçük parçalar haline getiririz? Vücudumuzun besinleri parçalayan, öğüten bir makinesi vardır. Bu makine vücudumuzdaki besinleri çok küçük parçalara ayırır ve yararlı hale dönüştürür. Bu makinenin gerçekleştirdiği işleme sindirim adını veririz.

Sindirim çeşitli yapı ve organların iş birliği ile gerçekleştirilir. Bu yapı ve organlar eksiksiz çalıştığı için besinleri sindirebilir, kanımıza karıştırabiliriz. Bütün bu işleri meydana getiren yapı ve organları iki kısımda inceleriz. Bunların ilkini sindirim kanalı olarak adlandırırız. Bu kanalda besinlerin değişikliğe uğradığı ve sindirildiği organlar bulunur. Sindirim kanalını iki ucu açık bir boruya benzetebiliriz. Bu borunun giriş kısmına ağız, çıkış kısmına anüs adı veririz. Sindirim kanalı dışında, bir de sindirime yardımcı organlar vardır. Bu organlar çeşitli sıvılar salgılar ve bu sıvılar sindirim sırasında kullanılır.

AĞIZ

Ağızda dişler ve dil bulunur. Ayrıca ağızda bazı yapılar tükürük oluşturur. Tükürük besinleri ıslatır, kayganlaştırır.

Dişler yiyecekleri parçalar, öğütür.

Dil lokmayı yutağa iter.

YEMEK BORUSU

Yiyecekleri midemize taşıyan bir borudur.Yutak ile mide arasında bulunur.

İNCE BAĞIRSAK

İnce bağırsakta besinler emilecek hale getirilir.Sindirilen besinler burada emilerek kana geçer.Emilimden sonra besinlerin kalan kısmını kalın bağırsağa gönderir.

YUTAK

Besinlerin ağızdan yemek borusuna iletilmesini sağlar.

MİDE

Yediğimiz besinleri depolar.Yiyecekleri küçük parçalara dönüştürür,çorba kıvamına getirir.Bu karışımı ince bağırsağa gönderir.

KALIN BAĞIRSAK

Buraya gelen posa içinde sıvı ve mineraller kalmıştır.Posadaki su ve mineraller emilir.Geriye kalan atık maddeleri son kısım olan anüsten dışarı atar.

-------------------------------------------

1.Boşaltımda Görevli Organ Ve Yapılar

Evimizde hergün ne kadar çöp birikir değil mi?Bu çöpleri hergün atarız.Bunlar evimizin atılarıdır.Bunları biriktirsek ne olur? Çöplerle dolu bir evde yaşamak zorunda kalırız.

Çöplerden yayılan mikroplarda bizi hasta eder.

Bizim vücudumuzda da atık maddeler oluşur.Bunların vücudumuzdan atılması gerekir.Atılmayan maddeler vücudumuzun işleyişine zarar verir.Vücudumuzda atık maddeleri uzaklaştırmaya yarayan bazı yapı ve organlar vardır.Bu yapı ve organlar aracılığıyla boşaltım işlemi gerçekleştirilir.Boşaltım işleminde, böbrekler, idrar kanalı, idrar kesesi, idrar borusu görev alır.Aşağıdaki şekil, boşaltımda görevli yapı ve organları göstermektedir.

BÖBREKLER

Vücudumuzda, omurganın iki yanında, bel hizasında iki adet böbrek bulunur.Şekli kuru fasülyeye benzer.Kanı süzer, zararlı maddelerden arındırır.

İDRAR KANALI

İdrarı, böbrekten idrar kesesine taşıyan kanaldır.

İDRAR KESESİ

İdrarın toplandığı yerdir.

İDRAR BORUSU

İdrarın vücuttan dışarı atıldığı kısa borudur