Bow Thruster, Tugs, Tug Boats

1

Bow thruster andBow thruster and

TugsTugs

2

Bow thruster

•Bow thruster suyu başın bir tarafından diğer tarafına tünel vasıtasıyla verir

•Gemi ileri gitmiyor ve başka kuvvetlerin etkisinde değilse pivot noktası kıçtan bir gemi eni kadar baştadır

p.p

3

Effect of bow thruster

G p.p

Bow thruster force

Effect of Lateral thrust

•Gemi baş tarafın dödüğü yere yana hareket eder

•Yana direnç dönüşün karşısında engeldir

++

4

Bow thruster

p.p

•Dönüşün başlaması için tünelde çok iyi bir su akışının sağlanması gerekir

•Rotational inertia yenildikten sonra dönüş başlar

•Fakat bu arada geminin ileriye hareket ettiği görülür

•Sebepi;bow thrusterın çektiği suyun bir kısmı geminin ön tarafından gelir

5

•Bow thruster ve dümeni iyi değerlendirmeli

•Biri geminin başında diğeri geminin kıçındadır

•İleri yolda bow thurster kuvveti azalır,dümen yana kuvveti etkilenmez

•Bow thruster gemiyi istenen istikamette döndürür

•Dümen, kıçı savurur ve başı istenen yönde savurmak için ilerletir

•Bow thruster ve dümen ,beraber gemiyi daha hızlı döndürür

•Ayrıca parelel hareket ettirebilir

G p.p

Bow thruster force

G p.p

Bow thruster force Transvers

e rudder force

Transverse rudder force

6

Comparing the effect of rudder and bow thruster

Gp.p

Bow thruster force


G p.p

Ship dead in the water

•Dümen kullanarak iskeleye savrulduğumuzda ağrlık merkezi sancağa

•Bow thruster kullanarak iskeleye savrulduğumuzda ağırlık merkezi iskeleye hareket eder

•İlk durumda kıç fazla

•İkinci durumda baş fazla hareket eder

7

G

p.p


Lateral resistance

++ +

Resultant Bow thruster force

G p.p

Lateral resistance

++

+

Ship moving ahead at very slow speed

•İleri doğru harekette yana direnç merkezi başa kayar

•Dümenle dönüşlerde yardımcı kuvvet olur

•Bow thruster’la yapılan dönüşlerde yana direnç dönüşü önleyicidir

•İleri yol direnci arttırır

•Bow Thruster’ın etkisini azaltır

•Kuvvet kolunu kısaltır

8

G

p.p

Lateral resistance

++ +

G

p.p

++

+

Effect of rudder and bow thruster under speed

+

+

•Tam yolda bow thruster ağırlık merkezini savrulmanın tersine hareket ettirir

•Direnç çok olduğundan kıçı ve başı savuramaz

•Ayrıca tünele giren sularda büyük azalma olur

•Aynı etkiler bow thruster bölgesinden yaslanan romorkör için de geçerli olur

•Gemi ileri hızı arttıkça romorkör etkisi azalır ve doğru açıyı korumakta zorlanır

9

Effect of bow thruster during sternway

Bow thruster force

G p.p

Lateral resistance

+ ++

Bow thruster under sternway

•Bow thruster tornistanda çok etkilidir

•Pivot point kıçta,kuvvet kolu uzun

•Bununla beraber dönüş tarafı omuzluğunda yardımcı direnç oluşur

10

•Pervane sağa yada sola devirli önemli değildir•Sağa devirlide başı biraz iskelede,sola devirlide biraz sancakta tutmakla thrust etkisi kolayca yenilir

•Kıç taraf önce yanaşacaksa bow thruster çok yardımcıdır

•Tornistanda bow thruster mükemmel yardımcıdır

•Önce tornistanla gelinerek yanaşmalarda,ileri yolla gemiyi hemen durudurmak

•İleri yolla hareket eden gemiyi durdurmaktan daha kolaydır

•Pirensip olarak stern-first docking,head-in docking’den emniyetlidir

11

Rudder or bow thruster/Tug

G

•50.000 dwt tanker loaded,docking with rudder and engine

•Dümen ve makineyle yanaşmak, sadece dönüş değil,aynı zamanda ileri ve yana harekete sebep olur

•Parmak iskelede dönüş, yana momentuma sebep olur

•Kıç dışa savrulur,tornistanla karşılanabilir,

•Fakat gemi hala yana hareket etmektedir ve bu yan hareketi pervane thrust etkisi durduramaz,gemi iskeleden uzak kalır

Rudder and propeller effect

12

Effect of using bow thruster/forward tug

•Düşük hızda bow thruster etkilidir

•Baş romorkör doğru açıyla bağlamışsa geminin başlangıç hızını arttırabilir

•Yana kuvvet başı içeri alır ve yana hareketi önler(kıçın savrulması okadar olmaz)

•Baştan romorkör yaslarsa, yavaşlayan geminin pivot noktası geriye gelir

•Tornistanla yavaşlanır pervane kuvvet kolu kısalır

•Kıçı yanaştırmak için kick-ahead on full left rudder iskeleye yaklaşır

•Baş hızlı geliyorsa bow thruster’la dengelenir

•Flat landing

13

Effect of using rudder/propeller

•50.000 dwt tanker iskeleden yanaşılacak

•Başı açmak için sancağa dönmek,tornistanla kıça gelmek gerekebilir

•Bunun için yaklaşma hızı ve açısı önemlidir

•Sancağa dönüş başladığında tornistan yapmak zorunda kalınırsa pervane thrust etkisi kıçın iskeleye dönüşünü arttırır,

•İskeleye kıçın gelişi hızlıysa ,iskele alabanda kick ahead’le durdurulur

•Çünkü ileri hareket pivot başta

•Özellikle büyük ve yavaş dönen pervaneli gemilerde bu etki çok olur

•Yana momentum gemiyi iskeleye yanaştırır

14

Bow thruster effect

•Bow thruster başı bir içeri bir dışarı hareket ettirir;kıç rıhtıma yaklaşamaz

•Baş taraftan sağlanan yana hareket etkisi sırasında

•Tam yol tornistanda kıçın iskeleye gelmesi oldukça zordur;pivot noktası kıça gelir

•Bow thruster uygun olamyan durumlarda kullanılması manevrayı verimsizleştirir

•Buradaki durumda bow thruster/baş romorkör rıhtıma parelel gelene kadar kullanılmamalı

•İleri gidilen durumlarda kıç romorkörü kullanmayı düşünmemeliyiz

•Bunun yerine Alabanda ve kick ahead’le istenen etki kısa sürede sağlanır

•Kıç romorkörü;baş romorkörle birliktede olabilir;sığ su etkisini yenmek,akıntı ve rüzgarla baş edebilmek için kullanmalıyız

15

Comparing use of tug and bow thruster

•Romorkörler,gemilerde istenmeyen yana ve dönme hareketine sebep olurlar

•Yanaşmak için rıhtıma ilerlerken halat almak için yaslayan R

•Halatın boşunu almak için yaslamaya devam etmesi

•Yaslandığı bordanın düz olmaması ve kendini tutabilmek için daha fazla yaslaması

•Romorkör istenmeyen boyuna harekete de sebep olur;

•Geminin üstünde fazla yol varsa, R istenen pozisyona gelebilmek için, mk gücünü boyuna hareketin hızlanmasına harcıyacak

•Ayrıca dar alanlarda R yaslayabilmek için daha dar açı kullanacak ve yine hızlanmaya sebep

Restricted in space reduces efficiency of tug

16

Tug pulling and pushing at an angle

•Romorkör’ün bow thruster’a avantajı,çeker yada iterken geminin hızını azaltabilmesi

•Romorkörü sınırlandıran halatların kopma kuvveti ve güvenilirliğidir

•Romorkör halatlara bindirirken yavaş yavaş bindirir ve gecikmeye sebep olur

•Romorkör’ün pervane suları bordaya çarparak etkiyi azaltır

•Bow thruster her iki yöne her an hazırdır fakat sadece borda istikametine etkilidir

•Bow thruster sınırlı alanlarda baş tarafta, romorköre karşı avantajlıdır

•Geminin çok hızlı olması hem R,hemde bow thruster’ın etkisini azaltır

17

Tug and pivot point

Pulling the stern off

•50.000 dwt tanker ballast cond. ready to sail

•Tornistanla geri gelirken rıhtım usturmaçaları ve gemi boyası zarar görür

•Bunu önlemek için gemiyi rıhtımdan açık tutmamız lazım

•Büyük yüklü tankerlerde kıç romorkörün önce kıçı açması gerekir

18

Tug and pivot point

Pulling the stern off

•Kıç romorkör tornistanla geminin kıçını açar

•Gemi tornistan yola başlamadıkça pivot noktası baştadır

19

Pulling the ship out by the tug alongside

•Mk tornistana başladığında pivot kıça hareket eder

•Tornistanda pervane yana etkisi gemiyi rıhtıma doğru iter

•Eğer rüzgar yoksa gemi rıhtım boyunca geriler

Propeller thrust effect

20


•Sancak baş omuzluktan rüzgar varsa baş taraf rıhtıma düşer ve sürtünebilir

•Bunu önlemek için gemi mümkün olduğunca rıhtıma paralel tutulmalı

•Bunun için de kıç romorkörün gemiyi dışa doğru çekmesi yeterli olur

Propeller thrust effect

wind

21


•Bu tip ayrılma balastlı kıça 10 feet trimli gemide çok iyi çalışır

•Tornistanda trim sebebiyle pivot noktası kıça çok yaklaşmaz

•Gemi önce rıhtımdan uzaklaşır ve paralel geriler

•Ve tornistan mk yı rahatlıkla kullanırız çünkü pervane thrust etkisi çok etkili olamaz (pervane yüzeye yakın)

Propeller thrust effect az

Balastlı

kıça trim=10 feet

22


•Yüklü even keel geminin pivot noktası oldukça kıça gelir

•Romorkör de genelde bağladığı yer yaşam mahalli ve manifolt arasındadır(yani pivot point romorkörün gerisinde kalır)

•Hem propeller thrust hem de romorkörün dik çekmesi

•Yüklü even keel bir gemide parmak iskele daha bitmeden kıçın iskeleye yaklaşmasına sebep olur

•Bu durumu önlemek için kıç romorköre 45° açıyla kıça doğru çekmesi söylenir

Propeller thrust effect fazla

Loaded

Even keel

23

36 tons

25 knts

Wind on the beam

•70.000 dwt tanker in ballast

•Draft f:16 feet aft:26 feet

•To dock stern first

•Starboard alongside

•Gemi ilerliyor,pivot başta,

•Rüzgara doğru dönme eğiliminde

•Romorkörler en iyi pozisyon için yavaş yaslanırlar

•Baş romorkör az yada çok bow thruster gibi çalışır

•Fakat R’lerin itmeleri çekmelerinden kuvvetlidir

•Sancağa dönersek,tornistandan önce manevraya yardımcı olur

24

27 tons

25 knts

Wind 60° on the bow

•Geminin bu pozisyonu önemlidir

•Tornistanda pivot kıça kayar

•Baş romorkör gemi bu pozisyona gelmeden önce tam yol yaslanmalıdır

•Rüzgar başı tutmadan, baş romorkör çok iyi bir savrulma başlatmış olmalıdır

•Kıç R pervane suyu etrafında savrulur

•Yardımcı olacağı zaman çekmesi söylenir

•Tornistan yol başladığında Pervane yana etkisi kuvvetlenir

•Fakat pivot kıça geldiğinden rotational effect azalır

2 tons

Transverse thrust 16 tons

25

15 tons

25 knts

Wind 30° on the bow

•Gemi pruvası rüzgara geldikçe yana rüzgar kuvveti azalır

•Eğer sancağa savrulma çok yavaşsa!

•Pivot point kıça geldiğinden

•Rüzgar kuvvet kolu uzamıştır

•Rüzgar kuvveti momenti büyür!

•Kıç R,gemi pervane suyu sebebiyle yerini korumada zorlanır

•Gemi yavaşladığında pervane çekme etkisi azalır

•Boyuna rüzgar kuvveti artar

4 tons

8 tons

26

25 knts

Head Wind

•Şu anda sancağa dönüş tamamen durdu

•Eğer hala dönüş devam ediyorsa rüzgarı kullanarak dengeleriz

•Baş Romorkör savrulmayı kontrol edemezse

•Pivot point oldukça kıçtadır

•Rüzgar yana kuvveti hemen artar

•Baş romorkör başı biraz açık tutarak gerilemek emniyetlidir

•Savrulmayı çekerek kontrol edemeyebilir

•Halat kopar veya romorkör kpt hatasıyla tehlike olabilir

•Çekerek kontrol etmektense iterek kontrole al

6 tons

8 tons

Line from tug’s stem to keep tug in position

27

Use of tugs

Tugs assisting ULCC

On the hook

•Baş romorkör baştan halat alır

•Gemi durduğu yada hareket etmediği zaman bordaya gelebilir

•Sancaktan iskeleye veya tersine gelmesi zaman alır

•Yanaşmanın son anlarında bu romorkör,yaslayarak yana hareketi kontrol eder

28

Tugs assisting ULCC

Alongside

•Yaslama işi için bu romorkör iyidir

•Çünkü balastlı gemilerin, freeboard’ları çekmek için uygun değildir

•Ayrıca deniz durumu, yaslanma ve çekmek işini güç yada imkansız hale getirebilir

•Çünkü Romorkörün usturmaçaları yada halatları kopabilir

29

Tugs assisting ULCC

As tractor

•Kancadaymış gibi,fakat halatlar R’ün başında volta

•Geminin hızını azaltmada, kıç R iki kat avantajlıdır

•Çünkü hızlı cevap ve iyi bir yön kontrolü sağlar

•Yanaşmanın sonunda içe doğru hareketi kontrol etmek için bu R bordadan dışa çeker

30

Römorkör nedir ve neden kullanılır?Römorkör nedir ve neden kullanılır?

Römorkör çeşitleri ve uygun römorkör seçimiRömorkör çeşitleri ve uygun römorkör seçimi

Gemi ile römorkör arasındaki haberleşmeGemi ile römorkör arasındaki haberleşme

Römorkör kullanma yöntemleri ve yöntem seçimiRömorkör kullanma yöntemleri ve yöntem seçimi

Kısa ve uzun bağlamaKısa ve uzun bağlama

Römorkör ile yapılan manevra çeşitleriRömorkör ile yapılan manevra çeşitleri

31

Römorkör nedir ve neden kullanılır?Römorkör nedir ve neden kullanılır?

Römorkör Nedir?Römorkör Nedir?

Gemilerin dar sularda karşılaştığı kendi olanakları ile güvenlik içinde Gemilerin dar sularda karşılaştığı kendi olanakları ile güvenlik içinde kullanılamama sorununu çözmek için gereksinilen ek dış kuvvetleri kullanılamama sorununu çözmek için gereksinilen ek dış kuvvetleri

sağlamadaki en uygun yolun “ KÜÇÜK TEKNELERİN BÜYÜK sağlamadaki en uygun yolun “ KÜÇÜK TEKNELERİN BÜYÜK TEKNELERE YARDIM ETMESİ” gerekliliği doğurmuştur.TEKNELERE YARDIM ETMESİ” gerekliliği doğurmuştur.

Manevra kabiliyeti sınırlı olan gemi veya böyle bir imkandan yoksun Manevra kabiliyeti sınırlı olan gemi veya böyle bir imkandan yoksun bulunan deniz araçlarının çekilmesi, itilmesi , döndürülmesi ve yangın bulunan deniz araçlarının çekilmesi, itilmesi , döndürülmesi ve yangın

işlemlerinde kullanılan , nehirde limanlarda ve açık denizlerde hizmet veren işlemlerinde kullanılan , nehirde limanlarda ve açık denizlerde hizmet veren gemilere RÖMORKÖR denir. gemilere RÖMORKÖR denir.

32

Neden Römorköre Gerek Duyulur ?Neden Römorköre Gerek Duyulur ?

•Geminin yapısal ve donanımsal özelliklerinden ileri gelen manevra yeteneği Geminin yapısal ve donanımsal özelliklerinden ileri gelen manevra yeteneği eksikliği.eksikliği.•Geminin bazı yükleme koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan, manevra Geminin bazı yükleme koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan, manevra yeteneği eksiği.yeteneği eksiği.•Geminin sualtı boyutlarına oranla manevra alanlarının sınırlı olmasının Geminin sualtı boyutlarına oranla manevra alanlarının sınırlı olmasının doğurduğu, manevra yeteneği eksikliğidoğurduğu, manevra yeteneği eksikliği•Geminin,rüzgar ve akıntı gibi doğa koşullarından etkilenmesine bağlı olarak Geminin,rüzgar ve akıntı gibi doğa koşullarından etkilenmesine bağlı olarak oluşan , manevra yeteneği eksiği.oluşan , manevra yeteneği eksiği.

33

Neden Römorköre Gerek Duyulur ?Neden Römorköre Gerek Duyulur ?

Normal Bir Ticaret Gemisi ( Sancağa Devirli Tek Pervane ) Normal Bir Ticaret Gemisi ( Sancağa Devirli Tek Pervane ) Yapamayacakları;Yapamayacakları;

Düz bir çizgi boyunca geriye doğru hareket etmeDüz bir çizgi boyunca geriye doğru hareket etme

Dönme çemberinden daha küçük bir alanda dönme Dönme çemberinden daha küçük bir alanda dönme

Pruva dışındaki,Rüzgar ve akıntılarda belirli bir yerde beklemeyiPruva dışındaki,Rüzgar ve akıntılarda belirli bir yerde beklemeyi

Aykırı bir rüzgara karşı ,kemeresel yönde bordasal olarak hareket etmeAykırı bir rüzgara karşı ,kemeresel yönde bordasal olarak hareket etme

Tornistan yapıldığı zaman başta ve kıçta ortaya çıkan savrulmaları Tornistan yapıldığı zaman başta ve kıçta ortaya çıkan savrulmaları önleyip ,belirli bir rotayı korumaönleyip ,belirli bir rotayı koruma

34

Römorkör çeşitleri ve Römorkör çeşitleri ve uygun römorkör seçimiuygun römorkör seçimi

RöMORKÖRLERİN SINIFLANDIRMASI• LİMANLARDA, KANALLARDA, NEHİRLERDE

VE OKYANUS HİZMETİ VEREN RöMORKÖRLERİ 4 ANA SINIFTA TOPLAYABİLİRİZ

• BU SINIFLANDIRMA, RöMORKÖRÜN ÇALIŞTIĞI YERE, VERDİĞİ HİZMETE VE BEYGİR GÜCÜNE GÖRE YAPILABİLİR.

35

RIVER TUG(NEHİR ROM.)HARBOUR TUG(LİMAN ROM.)

COASTAL TUG( KIYI ROM.)OCEAN-GOING TUG(OKYANUS ROM.)

36

RIVER TUGRIVER TUG 1500HP’LİK BEYGİR GÜCÜNE 1500HP’LİK BEYGİR GÜCÜNE

SAHİPTİRLER.SAHİPTİRLER. BİRBİRİNE BAĞLI ŞATLARIN ÇEKİMİNDE BİRBİRİNE BAĞLI ŞATLARIN ÇEKİMİNDE

KULLANILIRLAR.KULLANILIRLAR. ÖZELLİKLE SIĞSULARDADA GEMİ ÖZELLİKLE SIĞSULARDADA GEMİ

YEDEKLEMEDE KULLANILIR.YEDEKLEMEDE KULLANILIR.

37

HARBOUR TUGHARBOUR TUG 3000HP’LİK GÜÇLERE SAHİP BOYLARI 3000HP’LİK GÜÇLERE SAHİP BOYLARI

3OM’DEN KÜÇÜK RÖMORKÖRLERDİR.3OM’DEN KÜÇÜK RÖMORKÖRLERDİR. ÇOK YÜKSEK MANEVRA KAABİLİYETLERİVE ÇOK YÜKSEK MANEVRA KAABİLİYETLERİVE

DİĞERLERİNE GÖRE DAHA YÜKSEK İTME DİĞERLERİNE GÖRE DAHA YÜKSEK İTME GÜÇLERİ VARDIR.GÜÇLERİ VARDIR.

GÜNÜMÜZDE “TRAKTÖR RöMORKÖR” OLARAK GÜNÜMÜZDE “TRAKTÖR RöMORKÖR” OLARAK ADLANDIRILABİLİRLER.ADLANDIRILABİLİRLER.

38

•COASTAL TUG•3000 İLE 4000 HP’LİK GÜÇLERE SAHİP OLABİLİRLER.BOYLARI 35M’YE KADAR

OLABİLİR.•KURTARMA İŞLERİNDE KULLANILIRLAR.

•YANGINLA MÜCADELE DONANIMINA SAHİP OLABİLİRLER.

39

•OCEAN-GOING TUG•5000HP VE DAHA YÜKSEK GÜÇLERE

SAHİPTİRLER•AÇIK DENİZDE VE OKYANUSTA YAPILAN

KURTARMA OPERASYONLARINDA VE GEREKLİ HİZMETLERDE KULLANILIRLAR.

40

Gemi ile römorkör arasındaki Gemi ile römorkör arasındaki haberleşmehaberleşme

ÇEKİTLERE KUMANDA ETME YOLLARI

Bir gemide karşılaşılan manevra yeteneği eksikliğini gidererek hem güvenliği sağlamak hem iş hızını yükseltmek amacıyla ek dış kuvvet kaynağı olarak başvurulan çekitlerden tam ve etkin biçimde yararlanabilmek için gemi kullanıcının:a)İstediklerini çekite tam ve çabuk anlatabilmesib)Gereksindiği dış kuvvetin 1.Uygulama noktasına 2.Doğrultusuna 3.Yönüne 4.Şiddetineher an eksiksiz kumanda edebilmesi gereklidir.

41


Manevraya yardıma gelmiş çekite geminin neresinden,nasıl bağlayacağı,hangi doğrultuda duracağı,hangi yönde kuvvet sağlayacağı ve ne şiddette kuvvet istediği tam anlatılamıyor,gerektiği anda gecikmeden kumanda edilemiyorsa,bunun anlamı, o gemide çekit kullanılıyor gibi görünmesine karşın,gerçekte tam kullanılmadığıdır;çekitin tam kullanılamaması ise,ondan tam yararlanamama sonucunu doğuracağından,geminin güvenliğinin sağlanamamasına neden olur;üstelik,çoğu kez bununla da kalmaz,kumanda yetersizliği,çekitin isteneni hiç yapmaması,eksik yada yanlış yapması olasılıklarını büyüterek,geminin güvenliğini tehlikeye bile düşürebilir;oysa,bilindiği üzere,çekit kullanmanın temel amaçlarından ilki,geminin güvenliğini sağlamaktır.

42


Telsiz telefonların yeterince gelişip,yaygınlaşmadığı yıllarda,çekitlere el yada düdük işaretleriyle kumanda edilirdi.Ancak,el yada düdük işaretleriyle,bir çekite istenenlerin tam anlatılamaması ve çabuk kumanda edilememesi,güvenliği tam sağlayamadığı tehlikeye bile düşürmekteydi.Bu nedenle,bugün artık,zorunlu durumda kalınmadıkça,el yada düdük işaretleriyle kumanda etme yollarına başvurulmamaktadır.

Günümüzde,gemiden çekite kumanda etmenin en sağlıklı ve etkin yolu,telsiz telefondan yararlanmaktır.Bir gemi kullanıcı,telsiz telefon aracılığıyla,konuşarak,çekite isteklerini tam olarak ve anında anlatıp,kumanda edebilir.

43


TELSİZ TELEFONLA KUMANDA ETMEK

Çekitlere telsiz telefonla kumanda ederken etkin sonuçlar alabilmek,istenenlerin az sözle,karışıklığa meydan vermeden,açık,doğru ve tam anlatılmasına bağlıdır.Bunun için,komutları belirli kalıplara uygun biçimde vermek,büyük yarar sağlar.

Uygulamalar sonucunda edinilen deyimlere göre,kısa bağlama yöntemiyle kullanılan çekitlere,aşağıdaki kalıba uygun kumanda etmek,en yararlı sonuçları vermektedir:Çekitin adı\gemiye göre istenen doğrultu\makine yolu\makine yönü

44


Örneğin:--ATILGAN,gemiye dik olarak,yarım yol,dayan (ileri)--ATILGAN,geminin üzerine yatarak,ağır yol,tornistan (çek)

Bu kumanda kalıbında,çekit geminin belirli bir yerinde bağlı bulunduğundan,çekitin adı kuvvetin dört öğesinden uygulama noktasını,öbürleri de sırasıyla,doğrultusunu,şiddetini, yönünü belirleyerek,kısa,açık,öz ve tam anlatın sağlar.Daha ayrıntılı anlatım gerektiren durumlarda,kalıptaki kumanda sırası gözetilmek koşuluyla,aşağıdaki gibi,biraz daha uzun komutlar da verilebilir:--KORKUSUZ,başını kıça doğru çevirip,geminin üstüne yatarak,ağır yol tornistan

45


Uzun bağlama yöntemiyle kullanılan çekitlere ise,çekitin uzun bit halatın ucunda hareket ettiği ve bulunduğu doğrultunun yalnızca tek yönüne kuvvet sağlayabildiği göz önüne alınarak,aşağıdaki kalıba göre kumanda edilmesi yararlı olmaktadır:Çekitin adı\gemiye göre istenen doğrultu\makine yoluÖrneğin:--ATILGAN,açarına(dikine),ağır yol çek

Çekmekte bulunduğu konumdan,bir yandaki konuma geçirilmek istenen çekit için,kalıpta,adından sonra,dönmesi istenilen tarafı belirten,<<biraz daha sancağına gel>> yada <<biraz daha iskelene gel>> deyimlerinden birisi getirilir.Örneğin;geminin sancak tarafında bulunup,baştan,açarına yarım yol çekmekte olan ATILGAN adlı çekitin,sancak başomuzluğa geçip öyle çekmesi istenirse,şu komut verilir:

46


--ATILGAN,biraz daha iskelene gel,omuzluğa,yarım yol çek.

Uzun bağlama yöntemiyle çekmekte olan bir çekit,geminin başkıç çizgisine göre bir taraftan öbür tarafa geçirilecekse,kalıpta,adından sonra,bu kez,dönmesi istenilen tarafı belirten,<<sancağına doğru dön>> yada <<iskelene doğru dön>> deyimlerinden birisi getirilir.Örneğin,geminin sancak tarafında bulunup,kıçtan omuzluğa tam yol çekmekte olan KORKUSUZ adlı çekitin,iskele tarafa geçip açarına çekmesi istenirse,şu komut verilir:--KORKUSUZ,sancağına doğru dön,açarına,tam yol çek.

47


Gerçekte,çekitin çekme doğrultusu değiştirilirken,daha önce bildirilmiş makine yolunda herhangi bir değişiklik yapılmayacaksa kısa ve çabuk bir anlatım sağlamak için,yeni komutta makine yolunu tekrar etmeye gerek yoktur.Yukarıda verilen son iki örnekte durum böyle olduğundan,uygulamada,komutların aşağıdaki biçimde olması daha uygundur:--ATILGAN,biraz daha iskelene gel,omuzluğa çek--KORKUSUZ,sancağına doğru dön,açarına çek

Aynı biçimde,çekme doğrultusu değiştirilmeyip,yalnız makine yolu değiştirilecekse, kumanda kalıbında,çekit adından sonra yeni istenen makine yolunu belirtmek yeterlidir;<<ATILGAN,ağır yol>>, <<KORKUSUZ,yarım yol>> vb.

48


Uzun bağlama yöntemiyle kullanılan çekitlere,telsiz telefon yardımıyla kumanda edilirken,bir çekitin bulunmakta olduğu konumdan yeni girmesi istenen konuma gelmesi için, dönmesi gereken yön <<sancağına>>,<<iskelene>> biçiminde çekite göre,yeni çekmesi istenen doğrultu ise <<pruvaya>>,<<omuzluğa>>,<<açarına>>(yada <<dikine>>), <<iğneciğe>>(yada <<pupaya>>)biçiminde gemiye göre belirtilir.Çekitin,bulunduğu taraftaki gemi bordasına iyice yaklaşarak çekmesi istendiğinde de << yatarak>> komutu kullanılır.

49


Bu kumandalarda,çekitin gelmesi ve dönmesi istenilen yön ile çekmesi istenilen doğrultu bildirimleri arasındaki farka iyi dikkat edilmelidir.Çünkü,yukarda da söylediğimiz gibi,gelme ve dönme yönünü bildiren <<sancağına>> ve <<iskelene>> sözleri çekitin kendi sancak ve iskelesini belirtirken,çekme doğrultusunu bildiren <<pruvaya>> ,<<omuzluğa>> , <<açarına>>(<<dikine>>),<<iğneciğe>> (<<pupaya>>) sözleri,yedeklenen geminin omurgasına göre olan doğrultuları belirtir.Bunun amacı,çekit kaptanı ile gemi kullanıcıya uygulama kolaylığı sağlamak,yanılgı ve karışıklıkları önlemektir.Eğer böyle yapılmayıp da,örneğin,çekite <<geminin sancağına dön>>yada <<geminin sancak kıçomuzluğuna çek>>gibi bir komut verilirse,özellikle,geminin kıçından yedekleyen çekitin kaptanı,dümen kullanırken yüzü kendi teknesinin pruvasına dönük olacağından,elindeki dümeni basacağı tarafı şaşırır.Oysa,çekitin kendi sancak ve iskelesine göre verilen komutlar,çekit kaptanları için hiçbir karışıklık yaratmaz.Üstelik,çekitleri dışarıdan gördüğünden,onların sancak ve iskelesine göre komut vermek,gemi kullanıcı için de daha kolaydır.

50

Römorkör kullanma yöntemleri ve Römorkör kullanma yöntemleri ve yöntem seçimiyöntem seçimi

Bir gemide römorkör yada römorkörler kullanmanın ana amacı gemilerin karşılaştığı manevra yeteneği eksikliğini ortadan kaldırmaktır.

51

Römorkör kullanma yöntemleri ve Römorkör kullanma yöntemleri ve yöntem seçimiyöntem seçimi

52

Kısa ve uzun bağlamaKısa ve uzun bağlama

KISA BAĞLAMA YÖNTEMİ

-Römorkör gemi bordasına 'yedekleme koltuğu' ya da 'dayanma halatı' adı verilen kısa halatlarla bağlanır.-Römorkör dayanma ve çekme kuvveti uygulayabilir.-İstenilen her yönde kuvvet uygulanabilir fakat bu kuvvet uzun bağlama kadar büyük değildir.-Gemiye zarar vermemesi için römorkör usturmaçalarla donatılmalıdır.-Römorkörün bağlanacağı yer başa kıça ne kadar yakınsa savrulma o kadar fazla olur.-'Açılım' adı verilen küpeştenin izdüşüm noktası ile borda arası açı römorkörün hasar vermemesi için büyük olmamalıdır.

53

KISA BAĞLAMA YÖNTEMİ

Boş, yüksek küpeşteli ve ince çizgili gemilerde römorkör göğsün ve kepçenin altından bağlanmamalıdır. Dolgun gemilerde 'başhavuz' ve 'kıç havuz' en uygun bağlama

yeridir.

-Ağırlık merkezi bordasından dayanmada gemi kemeresel hareket eder, ağırlık merkezinden

uzaklaştıkçe savrulma artar.

-Omurgaya dik itmede gemi ileri-geri yol kazanmaz. Dikey olmayan bir açıda ise kemeresel ve ileri veya geri bir hareket yapar. Omurgaya kesit bir itmede ise sadece

ileri veya geri yol kazanır.

54

UZUN BAĞLAMA YÖNTEMİ

-Römorkör baştan veya kıçtan yedekleme kancasına iki uzun 'yedekleme halatı' veya 'çekme halatı' ile bağlanır.-Gemi bordasal olarak, ileri- geri hareket ettirilebilir, savurtulabilir, kısıtlı bir alanda döndürülebilir, dönme çemberi küçültülebilir.-Uzun halat boyu nedeniyle büyük manevra alanına gerek vardır.-Çekme ve dayanma işlemlerini ardarda yapamaz aynı kuvveti sağlayamaz.-Römorkör gemi tarafından asılabilir, alabora olabilir.

55

Asılma: Geminin çekilirken römorkörden daha hızlı hareket Asılma: Geminin çekilirken römorkörden daha hızlı hareket etmesi veya dönmesiyle çekme halatı römorkörün bordasına etmesi veya dönmesiyle çekme halatı römorkörün bordasına kumanda eder ve römorkör bayılarak sürüklenmeye başlar.kumanda eder ve römorkör bayılarak sürüklenmeye başlar.

-Asılmayı önlemek için römorkörün kıçına omurga çizgisi üzerine bir 'köstek' tutturulur ve yedekleme noktası kıça kaydırılır. Sürüklenme boysal olur ve tehlike oluşturmaz.

-Bu yöntem römorkörün hareketlerini kısıtlar ve baş-kıç çizgisine yakın çekmelerde kullanılır.

-Uzun bağlamada çekme açısı sıfır olduğunda gemi sadece ileri ve geri yol kazanır.

-Çekme açısı 0-90 derece arasındaysa çekilen uç çekilen tarafa diğer uç karşı tarafa savrulur. Aynı zamanda gemi

boysal hız kazanır. Açı büyüdükçe savrulma artar boysal hız azalır.

56

57

UZUN BAĞLAMA YÖNTEMİ

-Çekme açısı 90 derece iken savrulma en yüksektir.-Çekme açısı 90-180 derece arasında ise yine savrulma etkisi görülür ve bağlı ucun aksine doğru boysal hızlanma başlar. Açı büyüdükçe savrulma azalır hız artar.-Römorkörün etkinliğini azaltan 3 etmen vardır:

1)Gergin halatın yaptığı yedekleme yatay açısı2)Gergin halatın yaptığı yadekleme düşey açısı. Açı arttıkça etkinlik azalır.3)Yedekleme hız payı. Gemi hızıyla römorkörün duran gemiyi çekme hızı arasındaki farktır. Hız payı azaldıkça etkinlik azalır.

58

Römorkör ile yapılan manevra Römorkör ile yapılan manevra çeşitleriçeşitleri

59


60


61


62


63


64


65


66


67


68


69


70


71


Education

Bow Thruster, Tugs, Tug Boats