Upload
nandacepteorg
View
665
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
BULANTI
TANIM
Kusmaya yol açabilen, boğazın arkasında,
epigastriumda veya tüm abdomende tatsız,
dalgalanma halinde, insana kusacağı duygusu veren bir
duygu yaşayan bireydeki durumdur.
Emezis refleksini aktive eden stimuluslar
Gastrointestinal sistem ve diğer
organlardaki duyusal sinir uçları
SSS içinde oluşan uyarılar
İç kulaktaki denge organının
uyarılması
TANIMLAYICI ÖZELLİKLER
Genellikle kusmadan öncedir ancak, kusma olmaksızın ya da kusmadan sonrada olabilir
Deride solgunluk, soğukluk ve nemlenme, salivasyonda artma, taşikardi, gastrik staz ve diyare ile birliktedir.
Yutma hareketlerinin iskelet kasları tarafından etkilenimi söz konusudur.
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER(ETYOLOJİ)Aşağıdaki durumlara sekonder olarak meydanagelen gastrointestinal irritasyona bağlı:• Akut gastroenterit• Peptik ülser• İrritabl barsak sendromu• Pankreatitis• Migren baş ağrısı• Gebelik• Enfeksiyonlar(örn:besin zehirlenmesi)• Aşırı dozda ilaç alma• Böbrek taşı• Araba tutması/seyahat hastalığı
Tedavi ile ilişkili• Kemoterapi, teofilin, dijital ve antibiyotiklerin etkilerine bağlı• Anestezinin etkilerine bağlı
Amaç
Kişi, bulantısının azaldığını bildirecektir.
HEDEFLER
Oral alıma başlaması
İştahın geri getirilmesi
Hastanın yeniden hidrate edilmesi
Kusmanın azaltılması ya da durdurulması
Geri döndürülebilir nedenlerinin belirlenmesi ve mümkünse tedavi edilmesi
GÖSTERGELER/ SONUÇ KRİTERLERİ
Bulantıyı arttırmayan gıda ve içeceklerin adlarını söylemesi
Bulantıyı arttıran faktörleri tanımlaması
Bulantısının olmadığını ifade etmesi
Bulantı esnasında ortaya çıkan tanımlayıcı kriterlerin gözlenmemesi
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Eğer biliniyorsa bulantının nedenini ve ne kadar süreceğinin açıklanması gerekir.
Hastanın yakın gözlemi, izlenmesi, kayıt edilmesi ve rapor edilmesi gerekir.
Pozisyon değişimi kusmayı engelleyebilir. (Hastayı dik pozisyonda tutmak yararlı olabilir)
Ağız bakımı verilmeli ve uygun çevre hazırlanmalıdır.
Yüzün (özellikle başın ön tarafının) serin tutulması hastayı rahatlatır.
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Soğuk, hafif-fazla tatlı olmayan besinler ve sıvılar genellikle iyi tolere edilir. Tuzlu yiyecekler örneğin kuru bisküvi iyi gelir. Bireyi az az ve sık sık yemeye , yavaş yemeye teşvik ediniz.
Yemek yenilen yerde tatsız, hoşa gitmeyen görüntülerin ve kokuların olmamasını sağlayınız
Yemekten sonra semifowler pozisyonunda(karın üzerindeki baskıyı hafifletmek için) dinlenmesi ve pozisyonu yavaşça değiştirmesi için bireyi cesaretlendiriniz
Antiemetik ilaçları, kemoterapiden önce ve sonra, agresif olarak nasıl kullanılacağını öğretiniz
Gevşeme – oyalanma tekniklerini öğretiniz
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Bireye şunlardan kaçınması için öğretim yapınız.
Sıcak ya da soğuk sıvılar
Yağ ve posa içeren gıdalar
Baharatlı gıdalar
Kafein
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Yemekten en az 2 saat sonrasına kadar uzanmaktan, düz yatmaktan kaçınınız.
Açık havada oturtunuz ya da bir havalandırma aracı kullanınız
Yemekten önce giysilerinizi gevşetiniz
Yemek hazırlanırken oluşan kötü kokulardan ve diğer rahatsız edici uyaranlardan kaçınınız
Yemek yerken beraberinde sıvı içmeyi kısıtlayınız
Bulantıyı azaltma tekniklerini öğretiniz
AMELİYAT SONRASI (POST-OPERATİF) DÖNEMDE BULANTI-KUSMA
Bulantı ve kusma erken ameliyat sonrası dönemde hastada sıkıntı oluşturan önemli bir sorundur.
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ (Genel girişimlere ek olarak)
Yavaş ve derin solunumun bulantının azaltılmasındaki etkisini unutmayınız.
Yeterli nazogastrik aspirasyon uygulayınız.
Anestezinin etkisi ile hasta uyurken kusma olursa, aspirasyon riski için gerekli önlemleri alınız(Hastanın başını yan çeviriniz,
aspiratörü hazır bulundurunuz.)
Öncelikli girişimler kapsamında antiemetik ve proknetik ilaçlar (order dahilinde) uygulayınız.
Hasta oral sıvıları tolere edinceye kadar, hidrasyonu sağlamak amacıyla IV sıvılar veriniz.
Oral sıvıları sadece gerektiğinde ve tolere edildiğinde veriniz.
KAYNAKLAR
1.Carpenito-Moyet L.J. (Çeviren:Erdemir F.)(2012)Hemşirelik Tanıları El kitabı2.Akyolcu N., Aksoy G., Kanan N.(2011) Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi3.Karadakovan A., Eti Aslan F. (2010)Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım4.Aksoy ve arkadaşları (1998) Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı5.Doenges M.E., Frances Moorhouse M., Murr A.C. (2010) Nursing Care PlansGuidelines for Individualizing Client Care Across the Life Span, Edition 8