Chłopska Ekonomia Społeczna - instrukcja

Kraków 2014

DODATEK DO GRYSYMULACYJNEJ

Chłopska Szkoła Biznesu

INSTRUKCJA DLA UŻYTKOWNIKÓW

Chłopska Ekonomia Społeczna

Spis treści

I Wprowadzenie II Elementy dodatku Chłopska Ekonomia Społeczna III Cel gryIV Przygotowanie rozgrywkiV Rozgrywka VI Zakończenie gryVII Wybrane akcje graczy w skrócie

23889

1115

2

I Wprowadzenie

Gra symulacyjna Chłopska Szkoła Biznesu (CSB) służy jako narzędzie do integracji grup oraz edukacji ekonomicznej. W działaniach z wykorzystaniem CSB w latach 2010–2013 wzięło udział łącznie ponad 27 000 uczestników szkoleń, warsztatów, turniejów i konferencji. W klasycznej grze Chłopska Szkoła Biznesu gracze wy-stępują w rolach przedsiębiorców (piekarzy, tkaczy lub kowali) z andry-chowskiego ośrodka tkackiego. Ich zadaniem jest pomnożenie mająt-ku, którego wartość mierzona jest w złotych górskich (zg).

W 2012 roku w Małopolskim Instytucie Kultury został opracowany dodatek Chłopska Ekonomia Społeczna (CES), który wprowadza do gry CSB nowe cele i możliwości działania. Gra CES toczy się w dwuoso-bowych spółkach. Zadaniem graczy jest fundowanie w mieście dóbr publicznych, np. orkiestry dętej, szpitala, straży pożarnej itp. Zwycięża spółka, która okaże się najhojniejszym fundatorem wspierającym cele społeczne. Wszystkich graczy obowiązują prawa ekonomiczne. Gracze realizują swoje fundacje z pieniędzy zarobionych na prowadzeniu dzia-łalności gospodarczej. Zbyt hojni ofiarodawcy mogą utracić płynność finansową potrzebną do produkcji i organizacji wypraw handlowych. Przebieg rozgrywki zależy od decyzji podejmowanych przez graczy. Uczestnicy muszą w taki sposób wspierać cele społeczne, by nie zanie-dbywać zasad prowadzenia działalności gospodarczej.

Chłopska Ekonomia Społeczna może służyć do realizowania zajęć i warsztatów wprowadzających do ekonomii społecznej i społecznej odpowiedzialności biznesu.

3

II Elementy dodatku Chłopska Ekonomia Społeczna

Uwaga! Do przeprowadzenia rozgrywek Chłopskiej Ekonomii Społecznej konieczne jest posiadanie wersji klasycznej Chłopskiej Szkoły Biznesu oraz znajomość jej zasad zawartych w instrukcji CSB. Skrót tych zasad został zamieszczony na stronach 15–16 niniejszej instrukcji.

W zestawie Chłopskiej Ekonomii Społecznej znajdują się następujące elementy: • plansza Chłopskiej Ekonomii Społecznej zawierająca informacje

o kosztach fundacji oraz liczbie punktów, jakie zdobywają za nie gracze,

• karty fundacji,• karty wyróżnień za zrealizowane fundacje.

4

ChłopskaEkonomia SpołecznaChłopskaEkonomia Społeczna

PLANSZA CHŁOPSKIEJ EKONOMII SPOŁECZNEJ

5

KARTY FUNDACJI – 27 SZTUKR

EWER

S

3 SZTUKI

3 SZTUKI3 SZTUKI

3 SZTUKI3 SZTUKI

3 SZTUKI 3 SZTUKI 3 SZTUKI

3 SZTUKI

AWER

SAW

ERS

AWER

S

6

3 SZTUKI 3 SZTUKIR

EWER

SAW

ERS

3 SZTUKIR

EWER

SAW

ERS

1 SZTUKA 1 SZTUKA 1 SZTUKA

KARTY WYRÓŻNIEŃ ZA ZREALIZOWANE FUNDACJE – 15 SZTUK

7

REW

ERS

AWER

S

1 SZTUKA 1 SZTUKA 1 SZTUKA

8

III Cel gry

Uczestnicy rozgrywki działający w dwuosobowych spółkach czerpią przy-chody ze sprzedaży wyprodukowanych towarów (chlebów, płócien lub bryk) oraz z organizacji wypraw handlowych. Osiągane przychody mogą przeznaczać na cele biznesowe lub na cele społeczne. Celem gry jest zebranie jak największej liczby punktów za fundacje na cele społeczne.

IV Przygotowanie rozgrywki

Chłopska Ekonomia Społeczna jest przeznaczona dla 12–30 graczy od 12. roku życia. Przygotowanie rozgrywki przebiega kilkuetapowo. W pierwszej kolejności należy przygotować pomieszczenie i planszę Chłopskiej Szkoły Biznesu (mapę Europy) zgodnie z wytycznymi instruk-cji CSB (strony 6–7).

Następnie obok planszy CSB (mapy Europy) należy rozłożyć planszę Chłopskiej Ekonomii Społecznej. Plansza CES powinna być zwrócona tekstem w kierunku graczy, tak aby mogli oni łatwo odczytać informacje o kosztach wybranych fundacji. Na odpowiednich polach planszy CES należy rozłożyć karty fundacji (po 3 identyczne karty fundacji na każdym polu).

Graczy należy podzielić na dwuosobowe spółki i przydzielić im karty postaci (Piekarz, Tkacz, Kowal) zgodnie z instrukcją CSB (strona 13). Każdej spółce należy przekazać: • 6 kart czasu (kart miesiąca) – po 3 karty czasu dla każdego wspólnika, • 12 złotych górskich (zg).Warto zapisać na tablicy lub kartce imiona wspólników lub nadać spółce numer w celu łatwiejszego przeprowadzania podsumowania rozgrywki.

Dodatkowo ze strony 13 niniejszej instrukcji można skserować dla każ-dej spółki tabelę z informacjami o kosztach fundacji oraz uzyskiwanych przez graczy punktach. Kosztem fundacji jest określona ilość towarów oraz gotówki w złotych górskich, które spółka musi zgromadzić, aby uzyskać punkty za wybraną fundację.

9

V Rozgrywka

Rozgrywka wymaga osoby prowadzącej (bankiera). Spółki prowadzą działalność gospodarczą. Produkują towary (chleby, płótna lub bryki), handlują nimi oraz organizują wyprawy handlowe. Zgromadzony mają-tek (złote górskie lub towary) przeznaczają na rozwój swojego biznesu lub na fundacje (np. straży pożarnej, cechu tkaczy itp.). Za każdą doko-naną fundację spółka otrzymuje punkty, które widnieją na karcie funda-cji. Zwycięzcą zostaje spółka, która uzyska największą liczbę punktów. W grze występują następujące akcje graczy:• Produkcja, • Handel na jarmarku, • Wyprawa handlowa, • Fundacja,• Wyróżnienie za zrealizowane fundacje (jest to wariant zaawansowany

Chłopskiej Ekonomii Społecznej).

Akcje: Produkcja, Handel na jarmarku oraz Wyprawa handlowa zo-stały szczegółowo opisane w instrukcji do Chłopskiej Szkoły Biznesu (strony 9–11).

Akcja: FundacjaNa planszy Chłopskiej Ekonomii Społecznej znajduje się 9 rodzajów fun-dacji (po 3 identyczne karty fundacji na każdym polu). Przy każdym polu fundacji znajduje się informacja o koszcie fundacji, tj. o ilościach towarów i gotówki potrzebnych do zrealizowania wybranej fundacji. Po zebraniu odpowiedniej liczby kart towarów i gotówki gracze podchodzą do planszy i wskazują bankierowi, którą fundację chcą zrealizować. Następnie przeka-zują bankierowi zebrane karty towarów i gotówki niezbędne do zrealizowa-nia danej fundacji i otrzymują od niego kartę fundacji. Ponadto za każdą fundację o wartości 6 punktów spółka otrzymuje od bankiera 1 wybraną przez spółkę kartę czasu o wartości 1 miesiąca. Musi to być karta czasu jednego ze wspólników spółki, np. w przypadku spółki Kowal – Tkacz otrzy-muje ona 1 kartę czasu Kowala albo 1 kartę czasu Tkacza. Z kolei za każdą fundację o wartości 5 punktów spółka otrzymuje od bankiera 2 wybrane przez siebie karty czasu. Muszą to być karty czasu przypisane do kart postaci wspólników, np. w przypadku spółki Kowal – Tkacz spółka może otrzymać 2 karty czasu Kowala albo 2 karty czasu Tkacza, albo 1 kartę czasu Kowala i 1 kartę czasu Tkacza.

10

Karty fundacji nie podlegają obrotowi gospodarczemu, tzn. nie można nimi handlować. Na stronie 13 niniejszej instrukcji znajduje się tabela z informacjami o punktach za fundacje oraz o kosztach fundacji. W celu ułatwienia roz-grywki tabelę można skserować i wręczyć każdej spółce przed rozgrywką.

Akcja: Wyróżnienie za zrealizowane fundacje Uwaga! Ta akcja dotyczy tylko zaawansowanego wariantu Chłopskiej Ekonomii Społecznej i może być użyta w grze, jeśli prowadzący uzna to za potrzebne.

W tym wypadku przed rozpoczęciem gry należy rozłożyć karty wyróżnień obok planszy Chłopskiej Ekonomii Społecznej według tabeli zamiesz-czonej na stronie 14 niniejszej instrukcji. Karty wyróżnień pozwalają graczom zdobyć dodatkowe punkty za zrealizowane zestawy fundacji. Gracze otrzymują od bankiera kartę wyróżnienia po spełnieniu warun-ku, który jest opisany na tej karcie. Przykład:Aby otrzymać Order Krzewiciela Zdrowia i Kultury Fizycznej, spółka musi dokonać dwóch fundacji: • Szpital Miejski,• Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.Po zrealizowaniu tych fundacji spółka podchodzi do bankiera i informu-je go, że chce otrzymać Order Krzewiciela Zdrowia i Kultury Fizycznej. Bankier sprawdza, czy spółka posiada odpowiednie karty fundacji i przekazuje spółce kartę Orderu Krzewiciela Zdrowia i Kultury Fizycznej. Na stronie 14 niniejszej instrukcji znajduje się tabela z informacjami o punktach za poszczególne karty wyróżnień oraz o warunkach ich otrzymania. W celu ułatwienia rozgrywki tabelę można skserować i wrę-czyć każdej spółce przed rozgrywką. Karty wyróżnień za zrealizowane fundacje nie podlegają obrotowi go-spodarczemu, tzn. nie można nimi handlować.

11

VI Zakończenie gry

Gra kończy się, gdy wystąpi jeden z poniższych przypadków:• wszystkie karty fundacji znikną z planszy Chłopskiej Ekonomii Spo-

łecznej (gracze zrealizują wszystkie dostępne fundacje), • graczom skończą się możliwości działania (brak towarów, gotówki

lub kart czasu do akcji: Produkcja, Handel na jarmarku, Wyprawa handlowa lub Fundacja),

• bankier ogłosi koniec gry.

Podsumowanie rozgrywki i wyłonienie zwycięskiej spółkiPo zakończeniu rozgrywki należy zsumować punkty na kartach fundacji zgromadzonych przez spółkę. Zwycięzcą zostaje spółka, która zgroma-dziła największą liczbę punktów.

Podsumowanie rozgrywki w wariancie zaawansowanym Po zakończeniu rozgrywki w wariancie zaawansowanym należy zsumo-wać punkty na kartach fundacji oraz kartach wyróżnień zgromadzonych przez spółkę. Zwycięzcą zostaje spółka, która zgromadziła największą liczbę punktów.Uwaga! Bankier powinien zwrócić szczególną uwagę na to, czy spółka spełnia warunek konieczny do posiadania karty wyróżnienia.Przykład:Jeżeli spółka posiada Order Szacownego Obywatela, to bankier powi-nien sprawdzić, czy spółka posiada również odpowiednie karty fundacji:• Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych,• Orkiestra Dęta.

Wyłonienie zwycięzcy przy punktacji ex aequo Jeśli kilka spółek (w dowolnym wariancie rozgrywki) ma taką samą liczbę punktów, o zajętym przez spółkę miejscu decyduje dodatkowe kryterium – ilość posiadanej przez spółkę gotówki w złotych górskich. Jeśli w dalszym ciągu gra nie jest rozstrzygnięta, należy doliczyć do po-siadanej przez spółkę gotówki wartość posiadanych przez nią towarów wyrażoną w złotych górskich (1 zg za każdy chleb, 2 zg za każde płótno, 3 zg za każdą brykę). Wygrywa wówczas spółka z największym mająt-kiem liczonym w złotych górskich.

12

W celu urozmaicenia podsumowania gry, podczas ogłaszania wyni-ków osoba prowadząca może przyznać tytuły spółkom, które zajęły najlepsze miejsca, np.:• za zajęcie IV miejsca – tytuł Sponsora Strategicznego,• za zajęcie III miejsca – tytuł Lokalnego Darczyńcy,• za zajęcie II miejsca – tytuł Szlachetnego Fundatora,• za zajęcie I miejsca – tytuł Przedsiębiorcy Społecznego.

Chłopska Ekonomia Społeczna – punkty za fundacje oraz koszty fundacji

Chłopska Ekonomia Społeczna – punkty za fundacje oraz koszty fundacji

+ 7 punktów+ 0 kart miesięcy

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCH

0 zg1 płótno1 bryka

STRAŻ POŻARNA

2 zg1 chleb1 płótno

SZPITAL MIEJSKI

1 zg1 chleb1 bryka

+ 6 punktów+ 1 wybrana

karta miesiąca wspólnika

CECH PIEKARZY


CECH KOWALI


CECH TKACZY

2 zg1 chleb1 bryka

+ 5 punktów+ 2 wybrane karty

miesiąca wspólnika

OŁTARZ ŚW. HOMOBONUSA


ORKIESTRA DĘTA


TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE

„SOKÓŁ”3 zg

1 chleb1 bryka

PUNKTY MOŻLIWE FUNDACJE

+ 7 punktów+ 0 kart miesięcy

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCH


STRAŻ POŻARNA


SZPITAL MIEJSKI

1 zg1 chleb1 bryka

+ 6 punktów+ 1 wybrana

karta miesiąca wspólnika

CECH PIEKARZY


CECH KOWALI


CECH TKACZY

2 zg1 chleb1 bryka

+ 5 punktów+ 2 wybrane karty

miesiąca wspólnika

OŁTARZ ŚW. HOMOBONUSA


ORKIESTRA DĘTA


TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE

„SOKÓŁ”3 zg

1 chleb1 bryka

PUNKTY MOŻLIWE FUNDACJE

+ 8 punktów

ORDER SZACOWNEGO OBYWATELA

warunek:Towarzystwo Ubezpie-

czeń Wzajemnych,Orkiestra Dęta

3 sztuki

ORDER ŚW. FLORIANA warunek:

Straż Pożarna, Ołtarz św. Homobonusa

3 sztuki

ORDER KRZEWICIELA ZDROWIA I KULTURY

FIZYCZNEJwarunek:

Szpital Miejski, Towa-rzystwo Gimnastyczne

„Sokół”3 sztuki

+ 6 punktów

STARSZY CECHU PIEKARZYwarunek:

2 × Cech Piekarzy1 sztuka

STARSZY CECHU TKACZY

warunek:2 × Cech Tkaczy

1 sztuka

STARSZY CECHU KOWALIwarunek:

2 × Cech Kowali1 sztuka

+ 5 punktów

SKARBNIK TOWARZY-STWA UBEZPIECZEŃ

WZAJEMNYCHwarunek:

2 × Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych

1 sztuka

ORDYNATOR SZPITALAwarunek:

2 × Szpital Miejski 1 sztuka

KOMENDANT STRAŻY POŻARNEJwarunek:

2 × Straż Pożarna1 sztuka

+ 8 punktów

ORDER SZACOWNEGO OBYWATELA

warunek:Towarzystwo Ubezpie-

czeń Wzajemnych,Orkiestra Dęta

3 sztuki

ORDER ŚW. FLORIANA warunek:

Straż Pożarna, Ołtarz św. Homobonusa

3 sztuki

ORDER KRZEWICIELA ZDROWIA I KULTURY

FIZYCZNEJwarunek:

Szpital Miejski, Towa-rzystwo Gimnastyczne

„Sokół”3 sztuki

+ 6 punktów

STARSZY CECHU PIEKARZYwarunek:

2 × Cech Piekarzy1 sztuka

STARSZY CECHU TKACZY

warunek:2 × Cech Tkaczy

1 sztuka

STARSZY CECHU KOWALIwarunek:

2 × Cech Kowali1 sztuka

+ 5 punktów

SKARBNIK TOWARZY-STWA UBEZPIECZEŃ

WZAJEMNYCHwarunek:

2 × Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych

1 sztuka

ORDYNATOR SZPITALAwarunek:

2 × Szpital Miejski 1 sztuka

KOMENDANT STRAŻY POŻARNEJwarunek:

2 × Straż Pożarna1 sztuka

Chłopska Ekonomia Społeczna (wariant zaawansowany) – punkty za karty wyróżnień oraz warun-ki ich otrzymania

Chłopska Ekonomia Społeczna (wariant zaawansowany) – punkty za karty wyróżnień oraz warun-ki ich otrzymania

15

VII Wybrane akcje graczy w skrócie

Produkcja • Do wykonania produkcji potrzebne są pieniądze (karty złotych gór-

skich) i karty czasu. Każdy rzemieślnik realizuje produkcję u bankiera.• Tylko Kowal może u bankiera wyprodukować (nabyć) brykę. Koszt

produkcji jest stały i wynosi 3 zg/szt. oraz odpowiednią liczbę kart czasu. Za 1 kartę czasu Kowal może wyprodukować 1 lub 2 bryki.

• Tylko Tkacz może u bankiera wyprodukować (nabyć) płótno. Koszt pro-dukcji jest stały i wynosi 2 zg/szt. oraz odpowiednią liczbę kart czasu. Za 1 kartę czasu Tkacz może wyprodukować od 1 do 3 płócien.

• Tylko Piekarz może u bankiera wyprodukować (nabyć) chleb. Koszt pro-dukcji jest stały i wynosi 1 zg/szt. oraz odpowiednią liczbę kart czasu. Za 1 kartę czasu Piekarz może wyprodukować od 1 do 4 chlebów.

Handel na jarmarku Gracze na jarmarku mogą handlować ze sobą według dowolnych sta-wek i przeliczników (np. towar za towar, towar za pieniądze, towar na kredyt). Uwaga! Karty czasu nie podlegają obrotowi gospodarczemu, tzn. nie można nimi handlować.

Wyprawa handlowa Spółka wybiera miasto, do którego chcą jechać wspólnicy. Na planszy Chłopskiej Szkoły Biznesu (mapie Europy) oraz rewersie karty postaci znajduje się informacja, ile chlebów, płócien i bryk jest konieczne do wyprawy do danego miasta. Po zebraniu wymaganych towarów spółka zgłasza wyprawę handlową bankierowi, podając nazwę wybranego miasta. Spółka wręcza bankiero-wi odpowiednią ilość towarów oraz 1 kartę czasu wybranego wspólnika. Zadaniem bankiera jest sprawdzenie, czy ilość poszczególnych towarów jest zgodna z ilością wymaganą w wybranym mieście. Bankier odbiera od spółki towary wraz z kartą czasu i dokonuje losowania przychodu z wybranego miasta. Następnie wypłaca spółce wylosowaną kwotę w złotych górskich.

16

Przykład:Spółka Kowal – Tkacz jedzie na wyprawę handlową do Krakowa. Musi zgromadzić 3 chleby, 1 płótno oraz 1 brykę. Następnie zgłasza wyprawę bankierowi, przekazuje mu zgromadzone towary oraz 1 kartę czasu Kowala albo 1 kartę czasu Tkacza. Spółka sama decyduje, którą kartę czasu oddaje. Bankier odbiera kartę czasu wraz z kartami towarów i sprawdza, czy ich liczba jest zgodna z wymaganiami. Następnie losuje przychód z talii kart na planszy przy mieście Kraków i wypłaca spółce wylosowaną kwotę w złotych górskich.

17

18

Małopolski Instytut Kulturyul. Karmelicka 2731-131 Krakówtel.: +4812 422 18 84fax: +4812 422 55 [email protected]

Wydawca:

Koncepcja i opracowanie merytoryczne CES:Piotr Idziak Sebastian Wacięga

Współpraca merytoryczna:

Towarzystwo Miłośników Andrychowa

Projekt:Agnieszka Buława-OrłowskaStefan Hamiga

Ilustracje: – materiały ilustracyjne ze zbiorów Towarzystwa Miłośników Andrychowa – mapa Europy z 1789 roku z kolekcji Davida Rumseya, www.davidrumsey.com

© by MIK, Kraków 2014

instytucja kulturyWojewództwa Małopolskiego

Education

Chłopska Ekonomia Społeczna - instrukcja