Dạy con phát triển tư duy sáng tạo bằng cách không áp đặt

Hầu hết các bậc làm cha mẹ đều nghĩ tới những cách này nhưng hiếm ai thực hiện được vì quá nôn

nóng. Các mẹ đọc rồi từng bước áp dụng nhé. Con mình là một cá nhân riêng biệt, cần phải được

hiểu để "đào tạo" cho đúng cách.

Dạy con phát triển tư duy sáng tạo bằng cách không áp đặt

Anh Minh (Ba Đình - Hà Nội) là một nhà báo có cá tính. Anh rất chịu khó học và làm bài tập cùng

cậu con trai đang ở lứa tuổi tiểu học. Cách đồng hành của anh với con khác biệt ở chỗ, anh luôn

khuyến khích con tìm ra những cách để phản biện trên lớp.

Có lần, cậu bé tự tin tranh luận với cô giáo dạy toán đến mức bị cô mắng vì sai. Một vài lần bị thầy

cô có thái độ đã khiến cậu bé "nhụt chí" và quay sang trách bố là "con không thích học kiểu đấy

nữa".

Nhìn con nhụt chí, anh Minh thấy tiếc: "Vì có nhiều giáo viên quá máy móc đưa ra một bài mẫu và

học sinh cứ thế là copy + paste. Ít người dám công nhận cái lệch chuẩn của học sinh". Làm sao để

dạy cho con phương pháp tư duy độc lập, theo bản chất của vấn đề chứ không phải cách tư duy

máy móc, sao chép là một trăn trở của nhiều phụ huynh ngày nay. Đó là những phụ huynh tiến bộ

với quan niệm học không chỉ lấy kiến thức mà quan trọng hơn là cách tư duy để ứng xử và hành

động trong cuộc sống.

Với mỗi đơn vị kiến thức, các thầy cô luôn kích thích học sinh tự tìm ra khái niệm (mà không phải là

cung cấp khái niệm cho học sinh thuộc lòng). Trong ảnh là một buổi ôn tập tổng kết bằng hình thức

khá độc đáo: Thiết kế poster Toán học.

Thay vì giảng giải để tr nhớ tr hiểu các kiến thức thì hãy dạy cho tr cách tư duy sáng tạo. Trong

khi dạy kiến thức trong khi yêu cầu tr thực hiện các quy định có s n tr cần được thách thức

được đ t trong tình huống được tìm t i và phát hiện ra. Từ đó tr phát huy được năng lực của bản

th n và hiểu bản chất.

Nhà giáo Vũ Thị Diệu Lý, Hiệu trưởng trường Tiểu học Olympia cho biết đ y là phương pháp được

chú trọng tại Trường phổ thông liên cấp Olympia và để làm được điều này thì nguyên tắc ch nh là

không áp đ t.

Trước tất cả các vấn đề người lớn không vội vàng cung cấp truyền đạt mà chỉ cần l i lại một chút

để thách thức để tr tự tìm ra. Tạm coi những kiến thức những quy định là chưa có là chưa ai phát

hiện và tr ch nh là người phát hiện ra kiến thức làm ra các quy định theo cách nhà khoa học

người đời đã làm. Tr tập là nhà khoa học nh phát huy khả năng tiềm ẩn của mình.

Dạy tr viết được văn thì đầu tiên hãy dạy tr trở thành người biết đồng cảm nhiều cảm úc.

Dạy tr có tư duy logic thì phải đưa ra tình huống buộc tr phải suy nghĩ tìm t i phát hiện.

Dạy tr làm theo các quy định thì ch nh tr phải là người nghĩ ra các quy định ấy. Tr hiểu r tại

sao phải làm như vậy tự lựa chọn tự quyết định t m phục khẩu phục và s n sàng làm theo.

Cách học này không chỉ áp dụng trong các giờ học mà cả các giờ chơi. Vào ngày 11/4 nhà trường

sẽ có một buổi hội thảo về phương pháp giáo dục tư duy bản chất vấn đề để giúp phụ huynh có thể

hỗ trợ con hiệu quả trong việc học tập và ra quyết định trong cuộc sống.

Phụ huynh có thể tham khảo một số lời khuyên sau:

Để trẻ tự quyết định

Một sai lầm mà nhiều phụ huynh hay mắc phải là lúc nào cũng áp đ t con phải làm cái này, phải làm

cái kia, phải chào h i, phải đánh răng…Rồi đưa ra các phán ét: ngoan nếu tr làm theo và hư

khi tr làm những việc cha mẹ cấm.

Để con nghe và tự giác làm mọi việc thì trước hết cha mẹ phải chỉ ra cho chúng biết lý do tại sao

phải làm thế. Tại sao phải đi vệ sinh, tại sao phải rửa tay, tại sao phải đánh răng …Cha mẹ có thể

đ t ra các tình huống cùng bàn luận với tr để chúng tự nói lên, tự viết ra những lý do vì sao phải

làm thế.

Khi đã hiểu, tr sẽ tự ra quyết định, tự viết nội quy, tự giác làm và tự giám sát. Tr làm không phải vì

sợ vì bị ép buộc mà vì đó là điều đúng cần thiết.

Chọn việc dễ làm trước

Thành công sẽ giúp con tự tin và phấn khởi để tiếp tục thực hiện các yêu cầu tiếp theo. Vì vậy để

con thành công bố mẹ hãy bắt đầu từ những yêu cầu ph hợp yêu cầu d thực hiện d kiểm soát

ví dụ như: ăn ong cất bát. Việc này có thể rất lâu mới đi vào quy củ nhưng khi con đã thực hiện

được thì những việc sau sẽ d dàng hơn. Không nên tham lam bắt ép ngay từ đầu giao cho con

yêu cầu khó thực hiện ho c nhiều yêu cầu một lúc. Yêu cầu khó và nhiều khiến con không thực hiện

được, d b cuộc và d thất bại không tự tin.

Động viên khích lệ khi làm tốt

Dù chỉ thành công một việc nh nhưng được cha mẹ động viên, tr sẽ hiểu rằng cha mẹ luôn yên

thương và quan t m đến mình, chúng sẽ tự tin vào bản thân có thể làm tốt được tất cả mọi việc.

Động viên, khích lệ sẽ làm con th ch thú có động lực và nhớ để thực hiện.

Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lưu ý rằng động viên khích lệ chứ không phải so sánh với ai khác. Cha

mẹ có thể nói với con bằng những câu khích lệ như Mẹ tin con có thể làm được Mẹ tự hào về

con Mẹ nghĩ bố sẽ th ch điều này Việc này có v đúng với khả năng của con Chỉ cần cố gắng

một chút là con đã làm được …

Không trách cứ khi mắc lỗi

Để tập một thói quen tốt cho con cần có kế hoạch, từ từ, chậm chạp không được nóng vội. Khi tr

mắc lỗi thì nên giúp con tìm ra giải pháp khắc phục chứ không nên mắng m , chê trách.

Sẽ không mấy hiệu quả khi cha mẹ vội khuyên bảo, trách mắng đúng lúc tr mắc lỗi. Lúc này con sẽ

tìm ngay lý do bào chữa cho mình và đôi khi sẽ phản ứng tiêu cực như cãi lại, chối tội. Ngay cả khi

biết mình sai con cũng không muốn thừa nhận.

Hãy bình tĩnh để cho con cảm thấy cha mẹ đang là đồng minh của con. Hãy cố gắng tìm ra cái lý

của con, t ra đồng l ng đứng về ph a con để con có thể bình tâm lại. Một lát sau ho c chờ khi

thích hợp, cha mẹ thảo luận cùng con về việc đã xảy ra c ng con ph n t ch để con tìm ra giải pháp.

B qua lỗi lầm tạm thời chứ không có nghĩa là b qua luôn.

Những lỗi mà con vi phạm lần đầu với những lỗi mà con đã l p lại nhiều lần sẽ cần có cách giải

quyết khác nhau:

Khi con g p lỗi lần đầu cha mẹ giúp con tự nhận ra lỗi nói ra được tên của lỗi đó và cam kết không

l p lại.

Khi con l p lại lỗi cũ nhiều lần cha mẹ cần t thái độ không hài l ng và yêu cầu nghiêm túc thực

hiện cam kết. Lúc này có thể không cần ph n t ch khuyên bảo nữa.

Không so sánh

Cha mẹ thường hay có thói quen nói ra những c u so sánh bởi vì trước đ y ch nh cha mẹ cũng

thường được người lớn mang ra để so sánh và cha mẹ cũng luôn có t m lý mong con tốt hơn

ho c tốt bằng một bạn nào đó.

o sánh sẽ làm tr lầm tưởng là mình chỉ gi i khi mình hơn người khác . o sánh hơn người khác -

con sẽ tự kiêu sẽ ch k và sự tự tin có được chỉ là quả bóng ảo tưởng không phải sự tự tin thật.

o sánh kém người khác – con sẽ tự ti mất đi sự tự tin (nghĩ là mình là người kém c i không làm

được sẽ phiền muộn và lo u.

Kiên trì với con

Để tập cho tr một thói quen nào đó không thể một sớm một chiều mà cần sự kiên trì của cha mẹ.

Duy trì củng cố thì tự nhiên những yêu cầu sẽ trở thành luật thành nguyên tắc mà cha mẹ mong

đợi. Thái độ nhất quán của cha mẹ (kiểm soát những yêu cầu đã đề ra l p đi l p lại nhiều lần trong

một thời gian dài) sẽ khiến con (không bằng lời hiểu mình cần phải làm gì. Đừng vội vàng đừng sốt

ruột muốn mọi thứ phải tốt ngay cha mẹ cần kiên trì củng cố cho con.