5
Design Make Play - Designing for Tinkerability Mitchel Resnick and Eric Rosenbaum χεδιάηοντασ τθν Ικανότθτα «Μαςτορζματοσ» Ειςαγωγι: Τα τελευταία χρόνια όλο και περιςςότεροι άνκρωποι αςχολοφνται με τθν καταςκευι, τθ δθμιουργία, τθν προςωποποίθςθ, προςαρμόηουν τα πράγματα ςτον κόςμο γφρω τουσ, φτιάχνουν τα δικά τουσ κοςμιματα, τα ζπιπλά τουσ, το δικό τουσ ρομπότ . Το αναδυόμενο «Καταςκευαςτικό Κίνθμα» αποτελείται από δφο τεχνολογικζσ και πολιτιςμικζσ τάςεισ. Οι νζεσ τεχνολογίεσ κακιςτοφν ευκολότερθ και φκθνότερθ τθ δθμιουργία και τθ διανομι αγακϊν, τόςο ςτο φυςικό, όςο και ςτον ψθφιακό κόςμο. Τθν ίδια ςτιγμι το Καταςκευαςτικό Κίνθμα βαςίηεται ευρφτερθ πολιτιςμικι ςτροφι προσ τθν προςζγγιςθ του «κάνε το μόνοσ ςου», κατά τθν οποία οι άνκρωποι δθμιουργοφν πράγματα απολαμβάνοντασ τθ χαρά τθσ δθμιουργίασ, αντί να καταναλϊνουν μόνο μαηικϊσ παραγόμενα αγακά. Αν και οι περιςςότεροι άνκρωποι που ςυμμετζχουν ςτο Καταςκευαςτικό Κίνθμα δεν επικεντρϊνονται ρθτά ςτθν εκπαίδευςθ ι ςτθ μάκθςθ, οι ιδζεσ και τισ πρακτικζσ τθσ Καταςκευαςτικισ Κίνθςθσ αντθχοφν με μια μακρά παράδοςθ ςτον τομζα τθσ εκπαίδευςθσ , από το κίνθμα τουσ Ρροοδευτιςμοφ του John Dewey ( Dewey , 1938 ) ωσ ςτον οικοδομιςμό του Seymour Papert ( Papert , 1980 , 1993 ) - που ενκαρρφνει ζνα ζργο που βαςίηεται ςτθ βιωματικι προςζγγιςθ ςτθ μάκθςθ. Αυτι θ προςζγγιςθ δεν υιοκετείται αρκετά ςε πολλά από τα ςθμερινά εκπαιδευτικά ςυςτιματα, τα οποία δίνουν ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτο περιεχόμενο και ςτθν ποςοτικι εκτίμθςθ. Ωςτόςο, ο ενκουςιαςμόσ που περιβάλλει το Καταςκευαςτικό Κίνθμα παρζχει μια νζα ευκαιρία για τθν αναηωογόνθςθ και τθν επανακεϊρθςθ τθσ προοδευτικισ κονςτρουκτιβιςτικισ παράδοςθσ ςτθν εκπαίδευςθ. Για να γίνει αυτό όμωσ δεν αρκεί απλά το να «κάνει» ο μακθτισ. Ρολφ ςυχνά τα ςχολεία ειςάγουν αυτό το μοντζλο, με τρόπο που ηθμιϊνει το «πνεφμα τθσ δραςτθριότθτασ»: π.χ. «Εδϊ είναι οι οδθγίεσ για τθν καταςκευι του ρομποτικοφ αυτοκίνθτου ςασ. Ακολουκιςτε τισ οδθγίεσ προςεκτικά . Θα πρζπει και κα αξιολογθκείτε ςτο πόςο καλά λειτουργεί το αυτοκίνθτό ςασ» ε αυτζσ τισ δραςτθριότθτεσ, οι μακθτζσ κάνουν κάτι , αλλά θ εκμάκθςθ και θ εμπειρία είναι περιοριςμζνθ. Το να καταςκευάηει ο μακθτισ απλά τα πράγματα δεν είναι αρκετό. Υπάρχουν πολλζσ διαφορετικζσ προςεγγίςεισ για τθν καταςκευι πραγμάτων και κάποιεσ απ’ αυτζσ μποροφν να οδθγιςουν ςε πλουςιότερεσ εμπειρίεσ μάκθςθσ από άλλεσ. Αυτό το κεφάλαιο, κα επικεντρωκεί ςε μια ςυγκεκριμζνθ προςζγγιςθ του καταςκευαςτικοφ κινιματοσ, που είναι γνωςτό ωσ «μαςτορζματα». Θ προςζγγιςθ αυτι χαρακτθρίηεται από ζνα παιχνιδιάρικο, πειραματικό και επαναλθπτικό φφοσ τθσ εμπλοκισ, μζςα από το οποίο οι καταςκευαςτζσ χαράςςουν ςυνεχώσ και επαναξιολογοφν τουσ ςτόχουσ, διερευνώντασ νζεσ κατευκφνςεισ και δθμιουργώντασ νζεσ δυνατότθτεσ. Τα μαςτορζματα είναι υποτιμθμζνθ μζκοδοσ ςε πολλά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα ςιμερα, αλλά είναι καλά ευκυγραμμιςμζνθ με τουσ ςτόχουσ και το πνεφμα τθσ προοδευτικισ – κονςτρουκτιβιςτικισ παράδοςθσ που κατά τθν άποψι μασ είναι αυτό ακριβϊσ που χρειάηεται για να βοθκιςει τουσ νζουσ να προετοιμαςτοφν για τθ ηωι τουσ ςτθ ςθμερινι κοινωνία.

Design make play_Greek Translation

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Design make play_Greek Translation

Design Make Play - Designing for Tinkerability

Mitchel Resnick and Eric Rosenbaum

χεδιάηοντασ τθν Ικανότθτα «Μαςτορζματοσ»

Ειςαγωγι:

Τα τελευταία χρόνια όλο και περιςςότεροι άνκρωποι αςχολοφνται με τθν καταςκευι, τθ δθμιουργία,

τθν προςωποποίθςθ, προςαρμόηουν τα πράγματα ςτον κόςμο γφρω τουσ, φτιάχνουν τα δικά τουσ

κοςμιματα, τα ζπιπλά τουσ, το δικό τουσ ρομπότ . Το αναδυόμενο «Καταςκευαςτικό Κίνθμα»

αποτελείται από δφο τεχνολογικζσ και πολιτιςμικζσ τάςεισ. Οι νζεσ τεχνολογίεσ κακιςτοφν ευκολότερθ

και φκθνότερθ τθ δθμιουργία και τθ διανομι αγακϊν, τόςο ςτο φυςικό, όςο και ςτον ψθφιακό κόςμο.

Τθν ίδια ςτιγμι το Καταςκευαςτικό Κίνθμα βαςίηεται ευρφτερθ πολιτιςμικι ςτροφι προσ τθν

προςζγγιςθ του «κάνε το μόνοσ ςου», κατά τθν οποία οι άνκρωποι δθμιουργοφν πράγματα

απολαμβάνοντασ τθ χαρά τθσ δθμιουργίασ, αντί να καταναλϊνουν μόνο μαηικϊσ παραγόμενα αγακά.

Αν και οι περιςςότεροι άνκρωποι που ςυμμετζχουν ςτο Καταςκευαςτικό Κίνθμα δεν επικεντρϊνονται

ρθτά ςτθν εκπαίδευςθ ι ςτθ μάκθςθ, οι ιδζεσ και τισ πρακτικζσ τθσ Καταςκευαςτικισ Κίνθςθσ

αντθχοφν με μια μακρά παράδοςθ ςτον τομζα τθσ εκπαίδευςθσ , από το κίνθμα τουσ Ρροοδευτιςμοφ

του John Dewey ( Dewey , 1938 ) ωσ ςτον οικοδομιςμό του Seymour Papert ( Papert , 1980 , 1993 ) -

που ενκαρρφνει ζνα ζργο που βαςίηεται ςτθ βιωματικι προςζγγιςθ ςτθ μάκθςθ. Αυτι θ προςζγγιςθ

δεν υιοκετείται αρκετά ςε πολλά από τα ςθμερινά εκπαιδευτικά ςυςτιματα, τα οποία δίνουν ιδιαίτερθ

ζμφαςθ ςτο περιεχόμενο και ςτθν ποςοτικι εκτίμθςθ.

Ωςτόςο, ο ενκουςιαςμόσ που περιβάλλει το Καταςκευαςτικό Κίνθμα παρζχει μια νζα ευκαιρία για

τθν αναηωογόνθςθ και τθν επανακεϊρθςθ τθσ προοδευτικισ κονςτρουκτιβιςτικισ παράδοςθσ ςτθν

εκπαίδευςθ. Για να γίνει αυτό όμωσ δεν αρκεί απλά το να «κάνει» ο μακθτισ. Ρολφ ςυχνά τα ςχολεία

ειςάγουν αυτό το μοντζλο, με τρόπο που ηθμιϊνει το «πνεφμα τθσ δραςτθριότθτασ»: π.χ. «Εδϊ είναι οι

οδθγίεσ για τθν καταςκευι του ρομποτικοφ αυτοκίνθτου ςασ. Ακολουκιςτε τισ οδθγίεσ προςεκτικά . Θα

πρζπει και κα αξιολογθκείτε ςτο πόςο καλά λειτουργεί το αυτοκίνθτό ςασ»

ε αυτζσ τισ δραςτθριότθτεσ, οι μακθτζσ κάνουν κάτι , αλλά θ εκμάκθςθ και θ εμπειρία είναι

περιοριςμζνθ. Το να καταςκευάηει ο μακθτισ απλά τα πράγματα δεν είναι αρκετό. Υπάρχουν πολλζσ

διαφορετικζσ προςεγγίςεισ για τθν καταςκευι πραγμάτων και κάποιεσ απ’ αυτζσ μποροφν να

οδθγιςουν ςε πλουςιότερεσ εμπειρίεσ μάκθςθσ από άλλεσ. Αυτό το κεφάλαιο, κα επικεντρωκεί ςε

μια ςυγκεκριμζνθ προςζγγιςθ του καταςκευαςτικοφ κινιματοσ, που είναι γνωςτό ωσ «μαςτορζματα».

Θ προςζγγιςθ αυτι χαρακτθρίηεται από ζνα παιχνιδιάρικο, πειραματικό και επαναλθπτικό φφοσ τθσ

εμπλοκισ, μζςα από το οποίο οι καταςκευαςτζσ χαράςςουν ςυνεχώσ και επαναξιολογοφν τουσ

ςτόχουσ, διερευνώντασ νζεσ κατευκφνςεισ και δθμιουργώντασ νζεσ δυνατότθτεσ. Τα μαςτορζματα

είναι υποτιμθμζνθ μζκοδοσ ςε πολλά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα ςιμερα, αλλά είναι καλά

ευκυγραμμιςμζνθ με τουσ ςτόχουσ και το πνεφμα τθσ προοδευτικισ – κονςτρουκτιβιςτικισ παράδοςθσ

που κατά τθν άποψι μασ είναι αυτό ακριβϊσ που χρειάηεται για να βοθκιςει τουσ νζουσ να

προετοιμαςτοφν για τθ ηωι τουσ ςτθ ςθμερινι κοινωνία.

Page 2: Design make play_Greek Translation

Ο πρωταρχικόσ μασ ςτόχοσ ςε αυτό το κεφάλαιο είναι να εξετάςουμε ςτρατθγικζσ για τθν ενκάρρυνςθ

και τθν υποςτιριξθ μιασ μαςτορίςτικθσ προςζγγιςθσ για τθ μάκθςθ . Θεωροφμε ότι αποτελεί μια

πρόκλθςθ για το ςχεδιαςμό το εξισ: Ρϊσ μποροφμε να ςχεδιάςουμε τισ τεχνολογίεσ και τισ

δραςτθριότθτεσ για τθν αφξθςθ τθσ ικανότθτασ ςτα μαςτορζματα;

Σι είναι τα «μαςτορζματα»; (Tinkering)

Ο όροσ «μαςτορζματα» ςθμαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικοφσ ανκρϊπουσ . Δεν είναι

αςυνικιςτο να χρθςιμοποιείται περιφρονθτικά ο όροσ - απλά μαςτορζματα - ςε ςχζςθ με κάποιον

που εργάηεται χωρίσ ςαφι ςτόχο ι ςκοπό, ι χωρίσ αξιοςθμείωτθ πρόοδο. Πμωσ, κατά τθν άποψι μασ,

τα μαςτορζματα είναι ζνασ ζγκυροσ και αξιόλογοσ τρόποσ εργαςίασ, που χαρακτθρίηεται από ζνα

παιχνιδιάρικο , διερευνθτικό , επαναλθπτικό ςτυλ τθσ εναςχόλθςισ με ζνα πρόβλθμα ι ζργο . Πταν

οι άνκρωποι πειραματίηονται , δοκιμάηουν ςυνεχϊσ ιδζεσ κάνοντασ προςαρμογζσ και βελτιϊςεισ. Ζτςι

πειραματίηονται με νζεσ δυνατότθτεσ , ξανά και ξανά.

Πολλοί άνκρωποι ςκζφτονται ότι τα μαςτορζματα ζρχονται ςε αντίκεςθ με τον προγραμματιςμό -

και ςυχνά βλζπουν το ςχεδιαςμό ωσ μια εγγενϊσ ανϊτερθ προςζγγιςθ, γιατί ο ςχεδιαςμόσ φαίνεται να

είναι πιο οργανωμζνοσ, πιο άμεςοσ, πιο αποτελεςματικόσ. Οι ςχεδιαςτζσ ερευνοφν μια κατάςταςθ,

προςδιορίςουν τα προβλιματα και τισ ανάγκεσ, ϊςτε να αναπτφξουν ζνα ςαφζσ ςχζδιο και ςτθ

ςυνζχεια να το εκτελζςουν . «Να το κάνουμε μία φορά και να το κάνουμε ςωςτά». Τι καλφτερο κα

μποροφςε να γίνει από αυτό;

Θ διαδικαςία του μαςτορζματοσ είναι μπερδεμζνθ. Οι μαςτορευτζσ πάντα εξερευνοφν,

πειραματίηονται, προςπακοφν νζα πράγματα. Σε ςχζςθ με τουσ ςχεδιαςτζσ που ςυνικωσ βαςίηονται

ςε τυπικοφσ κανόνεσ και αφθρθμζνουσ υπολογιςμοφσ, οι μαςτορευτζσ τείνουν να αντιδροφν ςτισ

ειδικζσ λεπτομζρειεσ τθσ ιδιαίτερθσ κατάςταςθσ. Ο κεωρθτικόσ του ςχεδιαςμοφ Don Schoen, αναφζρει

ότι οι μαςτορευτζσ βρίςκονται ςε «μια ςυνομιλία με τθν φλθ» ( Schoen , 1983).

Μερικζσ φορζσ , οι μαςτορευτζσ ξεκινοφν χωρίσ κάποιο ςκοπό. Σε αντιδιαςτολι με τθν από πάνω

προσ τα κάτω προςζγγιςθ του παραδοςιακοφ ςχεδιαςμοφ, οι μαςτορευτζσ χρθςιμοποιοφν μια

προςζγγιςθ από κάτω προσ τα πάνω . Ξεκινοφν από διάφορα ανακατεμζνα υλικά (π.χ. Lego) και ο

ςτόχοσ αναδφεται μζςα από παιχνιδιάρικεσ εξερευνιςεισ (π.χ. αποφαςίηει να χτίςει ζνα κάςτρο

φανταςίασ).

Άλλεσ φορζσ , οι μαςτορευτζσ ζχουν ζνα γενικό ςτόχο , αλλά δεν είναι αρκετά ςίγουροι για το πϊσ κα

φτάςουν εκεί. Θα μποροφςαν να ξεκινιςουν με ζνα δοκιμαςτικό ςχζδιο, αλλά ςυνεχϊσ να το

προςαρμόηουν και να επαναδιαπραγματεφονται τα ςχζδιά τουσ με βάςθ τισ αλλθλεπιδράςεισ τουσ με

τα υλικά και τουσ ανκρϊπουσ που με τουσ οποίουσ εργάηονται.

Υπάρχει μια μακρά παράδοςθ του μαςτορζματοσ ςε πολλοφσ πολιτιςμοφσ ςε όλο τον κόςμο. Σε όλεσ

ςχεδόν τισ χϊρεσ, οι τοπικζσ παραδόςεισ που ζχουν εξελιχκεί με τθν πάροδο αιϊνων, χαρακτθρίηονται

από τον πειραματιςμό και τα μαςτορζματα με γιινα υλικά.

Page 3: Design make play_Greek Translation

Σε πολλά μζρθ, οι άνκρωποι αναπτφςςουν τθ νοοτροπία του «καν’το μόνοσ ςου», μερικζσ φορζσ από

οικονομικι αναγκαιότθτα, κάνοντασ χριςθ όλων των εργαλείων και των υλικϊν που τυχαίνει να είναι

ςτθ διάκεςι τουσ ςε μια δεδομζνθ ςτιγμι. Αυτό το φφοσ τθσ αλλθλεπίδραςθσ μερικζσ φορζσ

περιγράφεται και ωσ επιςκευζσ (μερεμζτια). Ο ανκρωπολόγοσ Claude Levi-Strauss (1966) περιγράφει

πϊσ οι άνκρωποι ςε πολλά μζρθ του κόςμου, που ενεργοφν ωσ επιςκευαςτζσ, ςυνεχϊσ

αυτοςχεδιάηουν με τα διακζςιμα υλικά για τθν καταςκευι ι επιςκευι αντικειμζνων ςτθν κακθμερινι

τουσ ηωι . Ο Strauss αντιπαρακζτει τον μαςτορευτι με τον μθχανικό, που αναπτφςςει ςυςτθματικά ζνα

ςχζδιο και κατόπιν ςυγκεντρϊνει τα υλικά που απαιτοφνται για το εκτελζςει.

Οι επιςκευζσ και τα μαςτορζματα ευκυγραμμίηονται ςτενά με το παιχνίδι. Ρολλοί άνκρωποι βλζπουν

το παιχνίδι ωσ μια μορφι ψυχαγωγίασ ι διαςκζδαςθσ, αλλά εμείσ το βλζπουμε κάπωσ διαφορετικά. Για

εμάσ, το παιχνίδι είναι ζνασ τρόποσ εναςχόλθςισ με τον κόςμο, μια διαδικαςία ελζγχου των ορίων

και πειραματιςμόσ με τισ νζεσ δυνατότθτεσ. Βλζπουμε το μαςτόρεμα ςαν ζνα παιχνιδιάρικο ςτιλ

ςχεδιαςμοφ και λιψθσ αποφάςεων, όπου τα παιδιά μποροφν να πειραματίηονται, να εξερευνιςουν και

να δοκιμάςουν νζεσ ιδζεσ κατά τθ διαδικαςία τθσ δθμιουργίασ.

Ραρόλα αυτά, το μαςτόρεμα μπορεί να είναι ςκλθρι δουλειά και μερικζσ φορζσ μπορεί να μθν μοιάηει

με παιχνίδι. Ωςτόςο, υπάρχει πάντα ζνα παιχνιδιάρικο πνεφμα που διζπει τθ διαδικαςία

μαςτορζματοσ. Οι άνκρωποι ςυχνά πειραματίηονται με φυςικι καταςκευι - οικοδόμθςθ ενόσ κάςτρου

με τουβλάκια LEGΟ, κάνοντασ ζνα ςπίτι δζντρο με το ξφλα, δθμιουργϊντασ ζνα κφκλωμα με

θλεκτρονικά ςτοιχεία.

Το Κίνθμα του Μαςτορζματοσ ζχει ενιςχφςει αυτι τθν εικόνα, δεδομζνου ότι εςτιάηει ςτο να

καταςκευάηει πράγματα ςτον φυςικό κόςμο. Εμείσ όμωσ ζχουμε μια ευρφτερθ άποψθ τθσ

μαςτορζματα . Βλζπουμε τθ μζκοδο τθσ καταςκευισ πραγμάτων ανεξάρτθτα από το αν τα πράγματα

είναι πραγματικά ι εικονικά. Μπορείτε να πειραματίηεςτε όταν κζλετε να προγραμματίςετε μια

κινοφμενθ εικόνα ι γράφοντασ μια ιςτορία, όχι μόνο όταν κάνετε κάτι χειροπιαςτό. Το βαςικό κζμα

είναι το ςτυλ αλλθλεπίδραςθσ και όχι τα μζςα ι τα υλικά που χρθςιμοποιοφνται.

ΓΙΑΣΙ ΕΙΝΑΙ ΗΜΑΝΣΙΚΑ ΣΑ ΜΑΣΟΡΕΜΑΣΑ;

Τα μαςτορζματα δεν είναι νζα ιδζα. Από τθ ςτιγμι που οι πρϊτοι άνκρωποι άρχιςαν να

παραςκευάηουν και να χρθςιμοποιοφν εργαλεία, το μαςτόρεμα αποτελεί μια πολφτιμθ ςτρατθγικι για

τθν καταςκευι πραγμάτων.

Παρόλα αυτά τα μαςτορζματα είναι πιο ςθμαντικά ςιμερα από ποτζ άλλοτε. Ηοφμε ςε ζναν κόςμο

που χαρακτθρίηεται από αβεβαιότθτα και ταχεία αλλαγι. Ρολλά από τα πράγματα που μπορείτε να

μάκετε ςιμερα ςφντομα κα είναι άνευ ςθμαςίασ. Η επιτυχία ςτο μζλλον δε κα εξαρτάται από το τι

ξζρετε, ι από πόςα γνωρίηετε, αλλά από τθν ικανότθτά ςασ να ςκεφτείτε και να δράςετε

δθμιουργικά – από τθν ικανότθτά ςασ να καταλιξετε ςε καινοτόμεσ λφςεισ ςε απρόβλεπτεσ

καταςτάςεισ και απρόβλεπτα προβλιματα.

Σε ζνα τζτοιο ταχζωσ μεταβαλλόμενο περιβάλλον , τα «μαςτορζματα» είναι μία ιδιαίτερα πολφτιμθ

ςτρατθγικι. Οι μαςτορευτζσ μποροφν να καταλάβουν πώσ να αυτοςχεδιάςουν, να προςαρμοςτοφν

Page 4: Design make play_Greek Translation

και να επαναλάβουν, ζτςι ώςτε να μθν είναι προςκολλθμζνοι ςε παλιά ςχζδια ενώ προκφπτουν νζεσ

καταςτάςεισ.

Τα μαςτορζματα δίνουν προτεραιότθτα ςτθ δθμιουργικότθτα και τθν ευελιξία και όχι ςτθν

αποτελεςματικότθτα και τθ βελτιςτοποίθςθ, πράγμα που αποτελεί δίλθμμα ςε ζναν διαρκϊσ

μεταβαλλόμενο κόςμο. Ραρά τα οφζλθ τθσ, θ τεχνικι αυτι ςυχνά υποτιμάται ςτθ ςθμερινι κοινωνία,

ιδίωσ ςε ςυςτιματα επίςθμθσ εκπαίδευςθσ.

Τα ςχολεία ζχουν τθν τάςθ να δίνουν ζμφαςθ ςτθν αξία του ςχεδιαςμοφ, τθ διδαςκαλία των μακθτϊν

να αναλφουν όλεσ τισ επιλογζσ, ϊςτε να αναπτφςςουν ςτρατθγικζσ που κα τουσ βοθκιςουν ςτθ

ςυνζχεια να πραγματοποιιςουν αυτά τα ςχζδια. Γι ' αυτό οι μακθτζσ που είναι από τθ φφςθ τουσ

ςχεδιαςτζσ τείνουν να τα πάνε πολφ καλά ςτο ςχολείο.

Αλλά τι γίνεται με τουσ μακθτζσ που είναι από τθ φφςθ τουσ μαςτορευτζσ; Συχνά αιςκάνονται ότι είναι

αποκλειςμζνοι ι αλλοτριωμζνοι, ιδίωσ ςτον τομζα τθσ επιςτιμθσ, τθσ τεχνολογίασ, τθ μθχανικισ και

των μακθματικϊν, που δίνουν ζμφαςθ ςτον από πάνω προσ τα κάτω ςχεδιαςμό. Ζτςι, πολλοί μακθτζσ

ζχουν «απενεργοποιθκεί» από τα μακθματικά και τισ κετικζσ επιςτιμεσ. (STEM μακιματα: Science,

Technology, Engineering, and Mathematics). Οι κλάδοι των κετικϊν επιςτθμϊν δεν είναι εγγενϊσ

προςανατολιςμζνοι ςτον ςχεδιαςμό. τθν πραγματικότθτα, οι ειδικοί εμπειρογνϊμονεσ ςε τομείσ

STEM αςχολοφνται πολφ περιςςότερο με μαςτορζματα ςτο ζργο τουσ από ό, τι κάνουν τα παιδιά

ςτθν τάξθ.( Brown , Collins , & Duguid , 1989 ).

Ρολλοί από τουσ μεγαλφτερουσ επιςτιμονεσ και μθχανικοφσ ςε όλθ τθν ιςτορία, από τον Leonardo da

Vinci ςτον Alexander Graham Bell και τθν Barbara McClintock ςτον Richard Feynman – κεωροφςαν τουσ

εαυτοφσ τουσ ωσ μαςτορευτζσ. Ζτςι, προκειμζνου να διευρυνκεί θ ςυμμετοχι και θ προϊκθςθ τθσ

καινοτομίασ ςε κλάδουσ STEM, πρζπει να επανεξετάςουμε και να ανακεωριςουμε τα προγράμματα

ςπουδών STEM ώςτε να γίνουν πιο φιλόξενα και ελκυςτικά για μαςτορευτζσ και όχι μόνο για τουσ

ςχεδιαςτζσ.

Οι Turkle και Papert ( 1990 ) υποςτθρίηουν τον «επιςτθμολογικό πλουραλιςμό» - που είναι ο

ςεβαςμόσ και θ αξιοποίθςθ πολλαπλϊν μορφϊν μάκθςθσ με πολλαπλοφσ τρόπουσ κατανόθςθσ.

Υποςτθρίηουν ότι θ λογικι και ο ςχεδιαςμόσ κα πρζπει να είναι «ςυνεχοφσ ροισ» (διακζςιμοσ για

ςυγκεκριμζνεσ καταςτάςεισ ), όχι ςτθν «κορυφι» ( δθλαδι να είναι ανϊτεροσ όλων) .

Επειδι θ κατάςταςθ τθσ λογικισ και ςχεδιαςμοφ είναι προνομιακι , οι Turkle και Papert ανθςυχοφν

ότι πολλοί άνκρωποι κα πρζπει να αποκλείονται από κλάδουσ STEM όχι από ρθτοφσ κανόνεσ, αλλά

από ζναν τρόπο ςκζψθσ που τουσ κακιςτοφν απρόκυμουσ να ενταχκοφν ςε αυτοφσ.

Πολλοί εκπαιδευτικοί είναι επιφυλακτικοί ςχετικά με μαςτορζματα . Υπάρχουν πολλά ςυνθκιςμζνεσ

κριτικζσ. Κάποιοι εκπαιδευτικοί ανθςυχοφν ότι οι μαςτορευτζσ κα μποροφςαν να δθμιουργιςουν

πράγματα χωρίσ να κατανοοφν πλιρωσ τι κάνουν. Αυτό μπορεί να είναι αλικεια ςε οριςμζνεσ

περιπτϊςεισ, αλλά ακόμθ και ςε αυτζσ, το μαςτόρεμα παρζχει μια ευκαιρία για τουσ μακθτζσ να

αναπτφξουν κομμάτια τθσ γνϊςθσ που μποροφν αργότερα να ενςωματϊςουν ςε μια πλθρζςτερθ

κατανόθςθ ( Hancock, 2003 ).

Page 5: Design make play_Greek Translation

Άλλοι ανθςυχοφν το μαςτόρεμα είναι πολφ αδόμθτο ϊςτε να οδθγιςει ςτθν επιτυχία. Αυτι θ κριτικι

ςυγχζει τον πειραματιςμό με τθν τυχαία εξερεφνθςθ. Θ διαδικαςία των μαςτορεμάτων ξεκινά με

εξερευνιςεισ από κάτω προσ τα πάνω που μπορεί να φαίνονται μάλλον τυχαίεσ, αλλά δε ςταματοφν

εκεί. Οι αλθκινοί μαςτορευτζσ ξζρουν πϊσ για να μετατρζψουν τισ αρχικζσ τουσ εξερευνιςεισ (κάτω)

ςε μια εςτιαςμζνθ δραςτθριότθτα (επάνω). Είναι αυτόσ ο ςυνδυαςμόσ τθσ εξερεφνθςθσ με τθν

εςτιαςμζνθ δεξιότθτα που κακιςτά το μαςτόρεμα μια πολφτιμθ διαδικαςία.

Φυςικά, και ο από πάνω προσ τα κάτω ςχεδιαςμόσ μπορεί να είναι πάρα πολφ πολφτιμοσ. Πμωσ, ςε

πολλζσ περιπτϊςεισ ο ςχεδιαςμόσ κεωρείται ωσ ορκι προςζγγιςθ για τθν επίλυςθ προβλθμάτων και

όχι ωσ μία από τισ πολλζσ εναλλακτικζσ λφςεισ. τόχοσ μασ είναι να δϊςουμε ζνα τζλοσ ςτο

προνομιακό κακεςτϊσ του ςχεδιαςμοφ και να δϊςουμε τθν απαιτοφμενθ ςθμαςία και ςτα

μαςτορζματα.

ΤΠΟΛΟΓΙΜΟ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΣΗΣΑ ΓΙΑ ΜΑΣΟΡΕΜΑ

Ρολλά υλικά υποςτιριξθσ (π.χ. ξφλινεσ πλάκεσ) ενκαρρφνουν τα μαςτορζματα, επιτρζποντασ ςτουσ

ανκρϊπουσ να δθμιουργιςουν ςπίτια, κάςτρα, γεφφρια, γλυπτά, και άλλεσ δομζσ. Τι γίνεται όμωσ αν

κζλετε να δθμιουργιςετε πράγματα που κινοφνται, αιςκάνονται, δρουν, αλλθλεπιδροφν και

επικοινωνοφν; Αυτό απαιτεί ςυνικωσ υπολογιςτικά εργαλεία και υλικά. Τα υπολογιςτικά υλικά μπορεί

να μθν φαίνονται και πολφ ςχετικά με τα μαςτορζματα, αφοφ θ ζννοια του υπολογιςμοφ ςυνδζεται

ςυχνά με τθ λογικι και τθν ακρίβεια. Και, πράγματι, οι υπολογιςτικζσ δραςτθριότθτεσ (ιδιαίτερα του

προγραμματιςμοφ) ςυχνά ζχουν ειςαχκεί με τρόπουσ που απευκφνονται περιςςότερο ςε ςχεδιαςτζσ

από μαςτορευτζσ.

Θ ερευνθτικι ομάδα του MIT, προςπακοφμε να αλλάξουμε τουσ τρόπουσ που οι νζοι άνκρωποι

χρθςιμοποιοφν και να ςκζφτονται τον υπολογιςμό. Ζχουμε αναπτφξει μια ςυλλογι υπολογιςτικϊν

ςυλλογϊν καταςκευισ και δραςτθριότθτεσ που ενκαρρφνουν ρθτά ςχεδιαςμό και τον πειραματιςμό με

τον υπολογιςμό. Σε ςυνεργαςία με τον Πμιλο LEGO , για παράδειγμα, αναπτφξαμε τισ εφαρμογζσ LEGO

Mindstorms και WeDo, οι οποίεσ επιτρζπουν ςτουσ νζουσ τθν καταςκευι ςυςκευϊν ρομποτικισ που

κινοφνται, αιςκάνονται, αλλθλεπιδροφν και επικοινωνοφν. Κατά τθ διαδικαςία αυτι, οι νζοι μακαίνουν

ςθμαντικζσ μακθματικζσ, μθχανικζσ και υπολογιςτικζσ ιδζεσ. Και το πιο ςθμαντικό, μακαίνουν να

ςκζφτονται δθμιουργικά και να εργάηονται από κοινοφ, που αποτελοφν βαςικζσ δεξιότθτεσ για τθν

ενεργό ςυμμετοχι ςτθ ςθμερινι κοινωνία.

Στθν ενότθτα αυτι, περιγράφουμε δφο υπολογιςτικά Kits καταςκευισ το Scratch και το MaKey MaKey

που ζχουν ςχεδιαςκεί ειδικά για να ενκαρρφνουν τθν ενεργό ςυμμετοχι των νζων ςτα μαςτορζματα.

Επιμζλεια: Κωνςταντίνα Κότςαρθ