36
“En 1859, la especie humana descubrió un enorme cofre del tesoro en su sótano: el petróleo y el gas, unas fuentes de energía que se encontraban con facilidad y a bajo coste. Hicimos, al menos algunos de nosotros, lo que nadie hace con un tesoro en el sótano, sacarlo y despilfarrarlo” . Kenneth Boulding, “Ecodinámica” (1978) “La energía de un simple litro de gasolina es prácticamente equivalente a la energía que gasta una persona en un mes trabajando duro (produciendo un cuarto de Caballo de Vapor), y un trabajador americano con un sueldo mínimo puede comprar un litro de gasolina con unos veinte minutos de trabajo. Es decir, una proporción de 600 a 1 (…) Por lo tanto, incluso para un trabajador con un sueldo bajo, la energía ha sido, y es todavía, tan increíblemente barata que prácticamente resulta gratis. De ahí nuestra capacidad para crear una sociedad en la que cualquier persona tiene cientos de esclavos energéticos. Esto es lo más cercano a la energía libre que jamás tendrá el hombre” Richard Heinberg, “Se Acabó la Fiesta” (2006) “La agricultura primitiva aunque sostenible había permitido que la población aumentara hasta cerca de mil millones al amanecer la Era del Petróleo. La población entonces se expandió seis veces, exactamente al tiempo que lo hacía la producción del petróleo. Una tasa de crecimiento sin precedentes en la historia de la Humanidad”. Colin Campbell, “El Final de la Primera Parte de la Era del Petróleo” (2006) “El pico del petróleo será un punto de inflexión histórico, cuyo impacto mundial sobrepasará todo cuanto se ha visto hasta ahora, y esto pasará en la vida de la mayoría de las personas que viven hoy en el planeta” W. Youngquist, carta citada en Duncan, 2006

Encarando Cenit Pc - castellano

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Encarando Cenit Pc - castellano

“En 1859, la especie humana descubrió un enorme cofre del tesoro en su sótano: el petróleo y el gas, unas fuentes de energía que se encontraban con facilidad y a bajo coste. Hicimos, al menos algunos de nosotros, lo que nadie hace con un tesoro en el sótano, sacarlo y despilfarrarlo” .

Kenneth Boulding, “Ecodinámica” (1978)

“La energía de un simple litro de gasolina es prácticamente equivalente a la energía que gasta una persona en un mes trabajando duro (produciendo un cuarto de Caballo de Vapor), y un trabajador americano con un sueldo mínimo puede comprar un litro de gasolina con unos veinte minutos de trabajo. Es decir, una proporción de 600 a 1 (…) Por lo tanto, incluso para un trabajador con un sueldo bajo, la energía ha sido, y es todavía, tan increíblemente barata que prácticamente resulta gratis. De ahí nuestra capacidad para crear una sociedad en la que cualquier persona tiene cientos de esclavos energéticos. Esto es lo más cercano a la energía libre que jamás tendrá el hombre”

Richard Heinberg, “Se Acabó la Fiesta” (2006)

“La agricultura primitiva aunque sostenible había permitido que la población aumentara hasta cerca de mil millones al amanecer la Era del Petróleo. La población entonces se expandió seis veces, exactamente al tiempo que lo hacía la producción del petróleo. Una tasa de crecimiento sin precedentes en la historia de la Humanidad”.

Colin Campbell, “El Final de la Primera Parte de la Era del Petróleo” (2006)

“El pico del petróleo será un punto de inflexión histórico, cuyo impacto mundial sobrepasará todo cuanto se ha visto hasta ahora, y esto pasará en la vida de la mayoría de las personas que viven hoy en el planeta”

W. Youngquist, carta citada en Duncan, 2006

Page 2: Encarando Cenit Pc - castellano

PermaCulturaPermaCultura CULTURA PERMANENTECULTURA PERMANENTE

Unha filosofía de deseño para un tempo de Unha filosofía de deseño para un tempo de TRANSICIÓNTRANSICIÓN e de e de descenso enerxético, que se amosa como alternativa para camiñar descenso enerxético, que se amosa como alternativa para camiñar

cara unhacara unha

SOCIEDADE e un PLANETA SOCIEDADE e un PLANETA SUSTENTABLESSUSTENTABLES

20082008 ENCARANDO O CENIT DO ENCARANDO O CENIT DO PETRÓLEOPETRÓLEO

DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON MENOSCON MENOS

Page 3: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 4: Encarando Cenit Pc - castellano

Unha cunca de té industrial

Page 5: Encarando Cenit Pc - castellano

¿Cal é a Pegada Ecolóxica?

A Pegada Ecolóxica é unha medida de canta natureza temos e canta natureza usamos.Rexistra a demanda e uso de auga, solos, enerxía, bosques e áreas de pesca, representadas por áreas biolóxicamente productivas necesarias para producir recursos e metabolizar os residuos dunha poboación en todo o planeta. Evidencia os nosos estilos de consumo e a contaminación e dependencia dos recursos naturais.

WWF “Living Planet Report” - 2004

Page 6: Encarando Cenit Pc - castellano

¿Cal foi o impacto na vida do planeta?

WWF: “Living Planet Report” - 2004 & “2010 and Beyond” - 2008

DÉBEDA ECOLÓXICA VS BIOCAPACIDADE AUMENTO DA TEMPERATURA DO PLANETA

ÍNDICES DE PLANETA VIVO: TERRESTRE, MARINO E DE´AUGAS CONTINENTAIS

Page 7: Encarando Cenit Pc - castellano

¿Cal é o rendemento da agricultura?

El flujo de energía en una sociedad agrícola. Roy A. Rappaport Scientific American Alianza Editorial. 1971Agricultura ecológica y rendimientos agrícolas: aportación a un debate inconcluso, Jorge Riechmann, 2000

David Pimentel: "Economics and energetics of organic and conventional farming" , 1993.

Page 8: Encarando Cenit Pc - castellano

0

20

40

60

80

100

120

1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990

VA

LO

RES

AB

SO

LU

TO

S

ELECTRICIDAD PRIMARIA

GAS NATURAL

PETRÓLEO

CARBÓN

MADERA Y BIOMASA

J. C. Debeir. “Les servitudes de la puissance. Une histoire de l’energie”. 1986

CURVA DO ASCENSO DO CONSUMO ENERXÉTICO MUNDIAL EN 130 ANOS, DE 1860 A 1990

¿Cal foi o consumo de enerxía?

Page 9: Encarando Cenit Pc - castellano

12,.000

11.,000

10.,000

9.,000

8.,000

7.,000

6.,000

5.,000

4.,000

3.,000

2.,000

1.,000

0

1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000

VATIOS

PER

CAPITA

MILLÓNS DE HABITANTES

E.E.U.U.

+

CANADÁ

ANTIGUAU.R.S.S.

EUROPA

ASIA PACIFICOY OTROS

LATINAMERICA CHINA

AFRICA INDIA

Consumo promedio mundial: 2,216 vatios

JAPAN

29

5

10

20

13

5 114 3

Porcentaxe mundial de consumo de enerxía primaria

¿Cal é a distribución da enerxía primaria mundial

Fonte: British Petroleum. Statistics 2003.

•O “American way of life” para todos multiplicaría cinco veces o consumo actual

•O modo de vida europeo para todos duplicaría o consumo actual mundial

•O 5% (os Norteamericanos) consumen casi o 30% da enerxía mundial

•O 17% (Primeiro mundo e antiga URSS) consumen o 65% da enerxía mundial

Page 10: Encarando Cenit Pc - castellano

¿Cal é o consumo de petróleo?

BP Statistics 2007

Page 11: Encarando Cenit Pc - castellano

UN SOSPEITOSO AUMENTO DO NIVEL DE RESERVAS DE PETRÓLEO EN 1989

• OS INCREMENTOS AMOSADOS NON SE CORRESPONDEN COAS EXPLORACIÓNS CIENTÍFICAS.

• A OPEP ASIGNABA COTAS DE EXPORTACIÓN EN FUNCIÓN DAS RESERVAS DECLARADAS

• TAMÉN ERAN UN VALOR PARA ACCEDER A CRÉDITOS NO SISTEMA FINANCIEIRO INTERNACIONAL

• SUPOÑEN UNHA ADICIÓN FICTICIA DE 287.000 MILLÓNS DE BARRILES, APROX. UN 25% DAS RESERVAS TOTALES

Colin J. Campbell. “The end of Cheap Oil”. Scientific American. March 1998

Page 12: Encarando Cenit Pc - castellano

Fuente: “ ASPO” (Asociation for Study on Peak Oil - BOLETÍN AGOSTO 2008

¿Qué é o Cenit do Petróleo?

Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008

Page 13: Encarando Cenit Pc - castellano

O ESGOTAMENTO DO PETRÓLEO É FÍSICO, NON ECONÓMICO

OS PREZOS NON TEÑEN NADA QUE VER

Jay Hanson. www.dieoff.com

En USA, en 1950, costaba 1 barril de enerxía (non de prezo) extraer 50 barriles en 2000, costaba 1 barril de enerxía extraer 5 barriles en 2005, costaba 1 barril de enerxía extraer 1 barril

seguindo esa relación exponencial descendente…

en 2008, costaría 1 barril de enerxía extraer -1,5 barriles

Estamos logo, perante o colapso enerxético productivo do petróleo en USA, porque FÍSICAMENTE (non económicamente) xa non é rentable

extraer máis, aínda que quede algo baixo a superficie.

Esta dinánica de proporción é valida para calquera outro escenario de producción e extracción. Só cambiará o resultado en anos segundo as reservas, o escenario final é o mesmo: non seren rentable a extracción.

BARRIL DE ENERXÍA

Coste enerxético da exploración, sondeos, perforación, bombeo,

almacenaxe, transporte,refino, distribución, etc.

50 anos 5 anos 3 anos

Page 14: Encarando Cenit Pc - castellano

Banco Mundial 2000 & 2008

¿Desenvolvemento? ¿Riqueza?

““O O DesenvolvementoDesenvolvemento perpetúa un modelo perpetúa un modelo económico inxusto e desigual, representa económico inxusto e desigual, representa riqueza para uns poucos ás costas das riqueza para uns poucos ás costas das mulleres, da natureza e das culturas mulleres, da natureza e das culturas subyugadas; é por iso que en todo o subyugadas; é por iso que en todo o Terceiro Mundo as mulleres, os Terceiro Mundo as mulleres, os campesiños e as comunidades indíxenas campesiños e as comunidades indíxenas están a loitar para se liberar do están a loitar para se liberar do DesenvolvementoDesenvolvemento, do mesmo xeito que , do mesmo xeito que loitaron antes para se liberar do loitaron antes para se liberar do colonialismo”.colonialismo”.

Vandana ShivaVandana Shiva

Page 15: Encarando Cenit Pc - castellano

COLAPSO ECOLÓXICO & ENERXÉTICOCAPACIDADE DE CARGA SUPERADA

ESGOTAMENTO DE RECURSOSPERDA DE BIODIVERSIDADECONSUMO IRRESPONSABLE

QUENTAMENTO GLOBALDEMANDA DE ENERXÍA

DÉBEDA ECOLÓXICACENIT DO PETRÓLEO

SUBA DE PREZOS

COLAPSO ECONÓMICODESENVOLVEMENTO DESIGUALGLOBALIZACIÓN CAPITALISTAESPECULACIÓN INMOBILIARIATRÁFICO DE ARMAS E DROGAS

CRISES HUMANITARIASCRISES ALIMENTARIASCRÉDITOS CON RISCOEMISIÓN DE DEBEDAPARAISOS FISCAIS

O Cenit do Petróleo afectará de cheo ao crecemento económico, iniciándose unha profunda recesión sen fondo e sen fin. Un século de decrecemento económico global está a piques de empezar. O decrecemento do fluxo energético global será un verdadeiro torpedo na liña de flotación do actual capitalismo globalizado, baseado na necesidade de crecemento e acumulación constante que, non nos esquezamos, baséase nun consumo enerxético ao alza indefinido.

NON É POSIBLE UN CRECEMENTO INFINITO NUN PLANETA FINITO.

A Natureza, e máis en concreto a súa xeoloxía, porán finalmente límite a este tolo crecemento sen fin, e iniciarase a éra do Decrecemento. E iso ocorrerá moi pronto, quizais antes de 2010, ou en torno a esa data.

“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004

Débeda nacional en USADébeda nacional en USA

Expansión bancaria InternacionalExpansión bancaria Internacional1970-20071970-2007

Reservas no crediticias en Institucións de depósito en USAReservas no crediticias en Institucións de depósito en USA

Previsións para España de Santiago Niño Becerra. Catedrático de Estrutura Económica. Facultade de Economía IQS. Universidade Ramon Llull. 26 setembro 2008

Page 16: Encarando Cenit Pc - castellano

A TEORÍA DE OLDUVAI establece que a esperanza de vida da civilización industrial é de aproximadamente 100 anos: aproximadamente. De entre 1930 a 2030.

Page 17: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 18: Encarando Cenit Pc - castellano

REALIDADE INMEDIATAREALIDADE INMEDIATA

É imposible escapar a un escenario inmediato de É imposible escapar a un escenario inmediato de PETÓLEO MÁIS PETÓLEO MÁIS CAROCARO, logo é inevitable vivir cun consumo de , logo é inevitable vivir cun consumo de

enerxía moito máis baixo.enerxía moito máis baixo.--------------------------------------

As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen de robusteza para permitir capear os severos choques de robusteza para permitir capear os severos choques

enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. --------------------------------------

Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en comunidade i en conexión directa co noso entorno comunidade i en conexión directa co noso entorno

local e bio-rexionallocal e bio-rexional--------------------------------------

Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar creativa e proactivamente o noso descenso enerxético, creativa e proactivamente o noso descenso enerxético,

poderemos construir formas de vida que podan poderemos construir formas de vida que podan ser verdadeiramente sustentables. ser verdadeiramente sustentables.

----------------------------------------

Para esta Para esta TRANSICIÓN TRANSICIÓN é mellor planificar e deseñar, é mellor planificar e deseñar, e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa. e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa.

Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org

Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/

Page 19: Encarando Cenit Pc - castellano

Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org

Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/

¿VIVIR MELLOR CON MENOS?Un futuro con menos petróleo podería ser, se se aplica pensamento e deseño suficiente por adiantado, preferiblemente no presente. Non hai ningunha razón pola que un futuro máis baixo en enerxía e máis robusto teña que ter unha calidade de vida máis baixa que o presente. De feito, un futuro cunha economía local revitalizada tería moitas vantaxes sobre o presente, incluíndo unha poboación máis feliz e menos estresada, un medio ambiente mellorado e maior estabilidade social.

Page 20: Encarando Cenit Pc - castellano

“O decrecemento demográfico e económico é inevitable pero podería ser controlado de xeito consciente, ter custos relativamente baixos e ser beneficioso nalguns aspectos importantes.A aplicación de principios máis axeitados a unha situación de recursos escasos (escala reducida, eficiencia e cooperación) pode facer que o decrecemento sexa benigno e compatible co mantenemento dun grado suficiente de benestar.

Os precedentes dos sistemas ecolóxicos suxiren que a sociedade global pode camiñar cara abaixo e descender prósperamente, reducindo equipamentos materiais, poboación e posesións non esenciais mentres mantense en equilibrio co sistema medioambiental que sustenta a vida.Conservando a información máis importante, unha sociedade máis “delgada” pode se reorganizar e seguir a progresar”

DESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEDESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEVSVS

DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON MENOSMENOS

“A Prosperous way down: Principles and Policies” - ODUM e ODUM 2001

Page 21: Encarando Cenit Pc - castellano

Do máis grande, máis rápido e máis centralizado… Do máis grande, máis rápido e máis centralizado…

Da competencia… Da competencia…

Do crecemento ilimitado…Do crecemento ilimitado…

“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004

……ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.

……á cooperación.á cooperación.

……á autolimitación.á autolimitación.

Page 22: Encarando Cenit Pc - castellano

“Permaculture: Principles and Pathways beyond sustainability ” - HOLMGREN 2004

Page 23: Encarando Cenit Pc - castellano

a cunca de té PERMACULTURAL

Page 24: Encarando Cenit Pc - castellano

3 Éticas para unha cultura permanente

e sustentable

Coidar Coidar á á TERRATERRA

Coidar ás Coidar ás PERSOASPERSOAS

Compartir Compartir os os

RECURSOSRECURSOS

11

22

44

33

55

7766

88

99

1100

1111

1122

OBSERVAR E INTERACTUAR

CAPTAR E CONSERVAR ENERXÍA

OBTER UN RENDEMENTO

AUTORREGULAR E RETROALIMENTAR

USAR SERVIZOS E RECURSOS RENOVABLES

DEIXAR DE PRODUCIR RESIDUOS

DESEÑAR DOS PATRÓNS CARA OS DETALLES

INTEGRAR NO CANTO DE SEGREGAR

USAR SOLUCIÓNS PEQUENAS E LENTAS

USAR E VALORAR A DIVERSIDADE

USAR OS BORDES E VALORAR O MARXINAL

USAR E RESPONDER CREATIVAMENTE AO

CAMBIO

12 Principios de actitude para o

deseño da vida en comunidade

Page 25: Encarando Cenit Pc - castellano

A proposta A proposta dada

PermaCulturPermaCulturaa

7 dimensións de acción a escala

local e bio-rexional, para un

impacto planetario.

Principios éticos e filosofía de deseño nun escenario de DECRECEMENTODECRECEMENTO

enerxético e TRANSICIÓNTRANSICIÓN cara

unha nova sociedade.

NATUREZANATUREZAVIVENDAVIVENDA

TECNOLOXÍATECNOLOXÍACULTURACULTURASAÚDESAÚDE

ECONOMÍAECONOMÍAGOBERNOGOBERNO

Page 26: Encarando Cenit Pc - castellano

CRITERIOS BÁSICOS PARA EL DISEÑO DE PROYECTOS – SOCIEDADES –

COMUNIDADES… ÉTICAS - SOLIDARIAS - SUSTENTABLES.

Adaptado de: ECOALDEAS, ALTERNATIVAS URBANAS Y RURALES para el Siglo XXIEl Nacimiento de una Nueva Cultura Planetaria de Paz

Por Alberto Ruz Buenfil - (Subcoyote Alberto), México 2005

Page 27: Encarando Cenit Pc - castellano

•PERMACULTURA COMO HERRAMIENTA DE DISEÑO

• Análisis y planeamiento del lugar, uso del terreno,• Observación de patrones y ciclos de la naturaleza,• Áreas verdes protegidas y de reserva, áreas de

alto y bajo impacto ambiental, • Planeación biorregional, corredores naturales • Urbanismo Ecológico Unitario. • Mejoramiento de suelos, control de erosión y

reforestación.

• VIVIENDA BIOLÓGICA Y SANA• Bio-construcción, bio-arquitectura, geo-biología • Materiales, localización, orientación, ventilación,

termicidad, • Tecnologías domésticas apropiadas, • Equilibrio en cuanto a la densidad de población

•MOVILIDAD SOSTENIBLE y REDUCCIÓN DE HUELLA ECOLÓGICA

• Calles peatonales y ciclovías, • Aparcamiento colectivo. transporte colectivo y no

contaminante, • Control efectivo de emisiones vehiculares,

industriales y de empresas de servicios para mantener la calidad del aire.

•PRODUCCIÓN Y CONSUMO DE ENERGÍA RENOVABLE.

• Calefacción de agua solar, • Energía eléctrica procedente de molinos de

viento, plantas hidroeléctricas, geotérmicas, mecánicas,

• Reducción del uso de hidrocarburos y sustitución por agro-combustibles

Page 28: Encarando Cenit Pc - castellano

• GESTIÓN SOSTENIBLE DEL AGUA•Tratamiento biológico de aguas grises, reutilización en jardines y huertos, acuicultura y plantas acuáticas comestibles.

•Paisajismo comestible, aprovechamiento de agua de lluvia, redes de distribución bien planeadas y mantenidas.

•Protección de manantiales, ríos, arroyos, costas y manto freático,

•Depuración de aguas negras: vateres secos, biodigestores, letrinas composteras,

•Detergentes biodegradables, eliminación de desechos químicos o radioactivos.

• RECICLAJE, REUTILIZACIÓN, REPARACIÓN, RRRRR…•Centros de acopio y programas de sensibilización y educación de la población,

•Separación de metal, vidrio, papel, baterías, telas, plásticos y residuos orgánicos

•Fabricación de artesanías, reparación de aparatos, tiendas de segunda mano,

• ALIMENTACIÓN NATURAL, BIOLÓGICA•Producción local de alimentos ecológicos, uso de espacios comunales, corredores verdes, abono biológico

•Huertos familiares y comunales, viveros, panaderías, producción de conservas, apicultura, piscicultura,

•Protección de zonas de reserva de bosques, regeneración

y recuperación de zonas desertificadas. •Restricción de producción y uso de substancias contaminantes en las zonas agrícolas: pesticidas, insecticidas y regulación de plagas mediante métodos biológicos.

•Diseño de cortinas de viento y producción de árboles para leña y construcción.

Page 29: Encarando Cenit Pc - castellano

• VIDA COMUNITARIA, SUSTENTABILIDAD SOCIAL

•Clubes, jardines, parques, lugares de ocio para actividades artísticas, culturales, recreativas, deportivas y espirituales,

•Promoción de festivales, celebraciones, actividades deportivas, carnavales, desfiles, paseos organizados, bailes y ceremonias.

• SALUD INTEGRAL Y HOLÍSTICA •Escuelas de medicina, alopáticas, bioenergéticas, homeopáticas y alternativas.

•Reconocimiento del saber tradicional indígena y de las nuevas terapias.

•Centros especializados y de rehabilitación para la mujer, l@s niñ@s y l@s ancian@s.

•Centros de educación y prevención de la salud y la drogadicción.

•Lugares para cuidar a las gentes de la tercera edad, y para prepararlas a tener una muerte digna.

•Jardines Zen y camposantos para el descanso final de los pobladores de la comunidad.

• COMUNICACIÓN BIO-REGIONAL Y GLOBAL•Intercambio cultural con comunidades vecinas, distintas biorregiones y resto del mundo a través de medios de comunicación cooperativos y comunitarios.

•Internet y radio para difusión de actividades culturales y deportivas a escala local.

•Software libre y acceso libre a las tecnologías •Apoyo mutuo en caso de desastres, •Ecoturismo como fuente “limpia” e importante de ingresos para la comunidad

Page 30: Encarando Cenit Pc - castellano

•SUSTENTABILIDAD COMUNITARIA • Toma de decisión por métodos democráticos como el consenso, • Gestión horizontal de la administración de la tierra,• Propiedad comunitaria, co-propiedad de

viviendas y tierras.

•EDUCACIÓN INTEGRAL Y HOLÍSTICA • Casas-hogar y hogares comunitarios para

madres que trabajan; • Talleres, escuelas de oficios, centros de

formación de adolescentes• Educación en el hogar, metodos

diferenciales e integrales: Montesori, Waldorf, Paideia…

• Educación en cultura popular, arte, música,

• Educación en salud integral y holística

•ECONOMÍA SOSTENIBLE. • Microempresas y empresas familiares,

tiendas cooperativas, grupos de consumo, • Cajas de ahorro comunitarias, mercados

de trueque, talleres colectivos, centros de acopio y reciclaje de materiales, banca ética.

• LETS (sistema de trueque e intercambio local), moneda complementaria, microcréditos

• Financiación de tecnologías apropiadas y de bajo impacto ambiental.

Page 31: Encarando Cenit Pc - castellano

Individu@>Familia>Comunidad>ECOBARRIO>ECOALDEA>ECOCIUDAD>Federación>bio-región>……>planeta

Individu@>Asociación-ONG-Cooperativa>ECO-EMPRENDIMIENTO>Federación>bio-región>……>planeta

DIMENSIONES DE SOSTENIBILIDAD

ECOLÓGICA

SOCIAL/COMUNITARIA CULTURAL/ESPIRITUAL

ECONÓMICA

TRANSICIÓN DECRECIMIENTOSOSTENIBILIDAD

Page 32: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 33: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 34: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 35: Encarando Cenit Pc - castellano
Page 36: Encarando Cenit Pc - castellano

Grupo de correo electrónico (desde septiembre de 2005)http://tech.groups.yahoo.com/group/permaculturagaliza

Web/wiki – PermaCultura na Galizahttp://permaculturagaliza.pbwiki.com

E-mail: [email protected]

PermaCultura na Galiza

REDE DE PERMACULTURA IBÉRICA NODO NOROESTE