1. Nocioni financa rrjedh nga fjala latine “finantio” qe ka te bej me pagesat.ndersa sot rrjedh nga fjala fringe “finance” qe dmth financim.

2. Financat publike definohen si aktivitete te shtetit lidhur me mbledhjen e te hyrave publike me qellim te mbulimit te te dalave publike.

3. Ne grupin e disiplinave financiare perveq financave publike bejn pjes: Financat monetare F.nderkombetare Institucionet financiare dhe tregjet financiare Financat afariste

4. Funksionet e financave publike sippas R.Musgrave jane : Alokimi Shperndarja Stabiliteti

Alokimi – nenkupton alokimin optimal te burimeve Brenda shtetit apo shoqeris ne pjesen qe sherben per plotesimin e nevojave publike dhe ne pjesen qe sherben per sigurimin e ofertes private.

Shperndarja – nenkupton rishperndarjen e te ardhures midis individeve dhe familjeve si dhe rishperndarjen ndersektorial dhe nderregjionale.

Stabiliteti – nenkupton nderhyrjen e shtetit me masat e politikes ekonomike ne rastet kur ekonomia gjindet ne disekujliber.(realizimin e stabilitetit te qmimeve , punzenjen e plot, bilanc te ekujlibruar te pagesave , etj.

5. Metodat e hulumtimit ne financa publike – metoda normative- niset nga sygjerimet e caktuara teorike dhe nga

vleresimet se si du duhej te ishte. Metoda pozitive – niset nga realiteti dhe nga ajo se si diqka eshte

net e vertet.6. Qeverit - jane organizata te formuara per te ushtruar pushtet mbi

veprimet e njerezve te cilet jetojn se bashku ne shoqeri per te siguruar dhe financuar sherbimet qenesore ne shoqeri.

7. Institucionet politike – i ndertojn rregullat,krijojn rregullat dhe menyrat e veprimit me qellim te percaktimit te menyres se veprimit te qeveris dhe te mynerys se financimit te te dalave te qeverise.

8. Kostoja reale e te mirave dhe sherbimeve qeveritare – eshte vlera e te mirave dhe sherbimeve private te cilat duhet sakrifikuar kur burimet transferohen ne shfrytezim te qeveris.

9. Burimet e qeverise – perdoren per tju siguruar qytetareve te mira dhe sherbime siq jane :rruget,sigy=uria nga ana policore,sherbimi I zjarrefikesve, etj.

10. Kurba e mundesive te prodhimit – shpreh te gjitha kombinimet e ndryshme te te mirave dhe sherbimeve qeveritare dhe atyre private qe tem und te prodhohet ne nje ekonomi.

11. Te mirat dhe sherbimet private – jan ata artikuj te cilet mund te gjinden ne treg.

12. Ekonomiksi pozitiv – eshte qasja shkencore e analizes qe e verteton shkakun dhe efektin e bashkveprimit midis variablave ekonomike.

13. Ekonimiksi normative – sherben per te formuluar rekomandimet e llojit se qfar duhet te jet e perkryer.

14. Teoria pozitive - tenton te jet objektive duke mos ber supozime se qka eshte mire e qka keq apo qka duhet te jet e perkryer.

15. Qasja normative – bazohet ne vleren e gjykimeve lidhur me ate se qka eshte e deshirueshme apo qka duhet ber qe te arrihet nje rezultat I deshiruar.

16. Me qka karakterizohen te mireat private – Me rivalitet (konkurenc dhe konsum) Mundesia e perjashtimit

17. Karakteristikat e te mirave publike – Eshte konsum jorival Eshte i paperjashtueshem

18. Kemi te mira te perziera te cilat financohen nga mjete e buxhetit dhe nga mjetet e tjera ne form te kontributeve dhe donacioneve .

19. Eksternalitetet e jashtme jan kosto apo perfitime te transaksioneve te tregut qe nuk reflektohen ne qmime.

20. Eksternalitetet mund te jen : Positive dhe negative

Positive – nese perfitimi shoqeror nga efektet e jashtme eshte me i madh se perfitimi privat atehere paraqitet ekonomia ekstenale.

Negative - kur kostoja shoqerore eshte me e madhe se ajo private paraqitet disekonomit eksternale.

21. Zgjedha publike - studion menyren e marrjes se vendimeve nga ana e strukturave pilitike te vendiot lidhur me alokimin e burimeve dhe rishperndarjen e te ardhures.

22. Te dalat publike - perfshijn te gjitha shpenzimet qe I ben shteti me qellim te kryerjes se funksionev ete tij te caktuara me kushtetut dhe ligje.

23. Te mirat publike - perfshijn :mbrojtjen kombetare,sigurimin social,mbrojtjen e mjedisit,arsimin ,mbrojtjen shendetsore etj.

24. Financat publike sipas DOKTRINES KLASIKE – te dalat publike jan konsideruar si shpenzime joproduktive nga ana e shtetit per kryerjen e funksioneve klasike te saj.

25. Teoria moderne fiskale – te dalat publike i trajton sin je materie mjaft komplekse si shume te rendesishme per formimin dhe rregullimin e agregateve kryesor makroekonomik.

26. Klasifikimi I te dalave publike – Te dalat e rregullta –qe perfshijn te dalat qe paraqiten rregullisht

ne intervale te caktuara kohore zakonisht Brenda 1 viti.

Te dalat e jashtzakonshme – qe nuk mund te parashikohen dhe nuk mund te planifikohen dhe qe paraqiten ne situate te jashtzakonshme ndonje fatkeqesi elementare ,luft etj.

27. Sipas qellimit te dalat publike ndahen ne : Personale –qe jan te dedikuara per pagimin e pagave te

puntoreve te administrates shtetrore. Materiale – jan ted ala te kryera nga subjektet publike-juridike

gjat furnizimit me te mira dhe sherbime te karakterit civil dhe ushtarak.

28. Sipas rendesis te dalat publike ndahen ne : Reale (jan shpenzime qe kryhen per blerjen e te mirave

produkrive dhe sherbimeve dhe per pagimin e rrogave te nenpunesve dhe punetoreve te administrates shtetrore

Investuese (jan ted ala produktive sepse ndikojn ne rritjen e te ardhures kombetare dhe keshtu ne menyr indirekte edhe ne rritjen e te hyrave buxhetore.

Transfere (jan ted ala qe ndikojn ne menyr te drejtperdrejt ne rritjen e te ardhures kombetare edhe pse kan efekte positive, perveq te tjerave edhe ne planin ekonomik.me ane te ketyre te dalave kryhet rishperndarja e te ardhures.

29. Kategorit e transfereve – Kamata mbi borgjin publik Subvencionet ekonomike Transferet per qellime sociale

30. Klasifikimi funksional i te dalave publike – te dalat per administraten shtetrore Per rendin publik dhe sigurin Per mbrojtje Per mbrojtjen sociale dhe sigurin socilae Per arsimim dhe culture Per sherbimet shendetsore Per nderhyrjet ekonomike Per servisim te borgjit shtetror dhe garancive Per mbrojtje ekologjike.

31. Klasifikimi bugjetor it e dalave – Te dalat kurrente (qe kan te bejn me aktivitetin e vazhdueshem te

shfrytezuesve te buxhetit. Te dalat kapitale (ose investuese ne baz te te cilave krijohen

aktivet afatgjata si blerja e mjeteve dhe pajosjeve kapitale, transferet kapitale.)

32. Te dalat publike sipas VAGNERIT – kan tendency te rritjes e si pasoj kemi edhe rritjen e ngarkeses fiskale dhe rritjen e GDP –se te dedikuar per financim publik.

33. Parimet e te dalave publike – parimi i sendertimit te interesit te pergjithshem – esenca e

ketij parimi qndron ne kerkesen qe te dalat publike te sherbejn per plotesimin e qellimeve dhe nevojave me interes te perjithshem.

Parimi i matures (arsyeshmeris)- nenkupton se te dalat ne raport me madhesin e tyre duhet te jen te matyra dhe te arsyeshme.

Parimi i proporcionalitetit – nenkupron sistemin e te dalave publike sipas destinimit me qellim te plotesimit proporcional te nevojave me te mira te caktuara publike.

Parimi i kursimit – eshte nje prej parimeve me te rendesishme ne teorin klasike por qe ka rendesi ehde sot ku konsumi publik fiton dimensone te medha dhe kur ngarkesa fiskale gati e arrin maksimumin e saje.

34. Te hyrat publike – paraqesin mjetet financiare te cilat shteti i mbledh nga qytetaret dhe ekonomia e tij e qe sherbejn per mbulimin e te dalave publike.

35. Karakteristikat e te hyrave publike – Jan mjete financiare te cilat shteti i realizon dhe i perdor, Perdoren per financimin e te dalave publike, Relizohen ne menyr kontinuele, Ato nuk formohen sipas kritereve te tregut.

36. Te hyrat publike mund te permbledhen ne keto FORMA : Ne form te tatimeve Kontributeve Taksave Doganave Kompensimeve Borxhit publik.

37. Klasifikimi it e hyrave publike: Te hyra te zakonshme dhe te jashtzakonshme (TE

ZAKONSHME jan te hyrat qe mblidhen per qdo vit rregullisht)Te hyrat e JASHTZAKONSHME (jan te hyra qe sherbejn per mbulimin e te dalave te jashtzakonshme.)

Te hyrat fillestare dhe te hyrat derivate – (TE HYRAT FILLESTARE rrjedhin drejtperdrejt nga administrimi i burimeve vetjake te shtetit,TE HYRAT DERIVATE nxirren ne menyr te detyrueshme nga pasuria dhe nga veprimtaria ekonomike e personave fizik dhe juridik.)

Te hyrat e niveleve te larta dhe te ulta – Te hyra te destinuara dhe te pergjithshme- (TE DESTINUARA

jan ato te hyra te te cilat saktessht eshte i caktuar qellimi i shpenzimit,

TE HYRAT E PERGJITHSHME jan ato te hyra te cilat shfrytezohen per mbulimin e te gjitha te dalave publike pra nuk e kan te caktuar qellimin.)

Te hyrat fiskale dhe jo fiskale – (FISKALE ne esenc jan dhenje te detyrueshme te cilat shteti ne baz te sovranitetit te vet fiscal i mbledh nga te ardhurat e personave fizik dhe juridik,TE HYRAT JOFISKALE jane tatimet, kontributet e detyrueshme,te hyrat parafiskale dhe taksat.)

38. Taksat – eshte nje product i kekuar per tu paguar nga qdo person i cili drejtperdrejt perfiton nje sherbim publik.

39. Dallimi ne mes te TATIMEVE dhe TAKSAVE - eshte se taksapaguesit perfitojn sherbim te veqant ndersa tatimpaguesit perfitojn ne menyr te pergjithsheme pra jo individi.

40. Parimet e taksave: Univesaliteti i tarifes se takses(kerkohet qe tarifa te

percaktohet ne menyr te pergjithshmee jo per secilin ne menyr te veqant.)

Inpersonaliteti i tarifes se takses –(kerkohet qe per sherbimin e njejt tarifa te jet e njejt per secilin individ)

Thjeshtesia e tarifes se takses (kerkohet qe tarifa e takses te mos jet e nderlikuar por ajo te perbehet nga nja taks unike e jot e jet e ndar ne shume pages ate imta).

41. Metodat e arketimit te taksave – Direkte – taksa paguhet ne par ate gatshme ne llogari te organit

publik) Indirekte- pagimi i takses mund te behet me pulla takes ose me

shfryteziomin e formulareve te taksuar)42. Klasifikimi i taksave :

Sipas destinimit te te hyrave te arketuara – Taksat fiskale – paraqesin te hyrat e buxhetit Taksat e nenpunesit – u takojn nenpunesve te organit publik si

shperblim per punen e kryer gjat ofrimit te shperblimit. Sipas organeve qe i kryejn sherbimet e kerkuara –

Taksat administrative –i arketojn organet shteterore dhe institucionet

Taksat gjyqesore – arketohen gjat procedurave gjyqesore . Sipas nivelit te pushtetit –

Taksat qendrore –i zbatonn dhe i mbledh pushteti qendror Taksat lokale – i zbaton dhe i mbledh pushteti lokal (Komuna)

Sipas destinimit – Te destinuara dhe te padestinuara

43. Burimet jotatimore te te hyrave publike – Huat publike Mjetet nga emitimi monetar Donacionet

Huat publike – Te brendshme – kur merr kredi nga qytetaret,bankat

tregtare,banka qendr. Te jashtme – kur merr hua nga shtetet tjera.

Mjetet nga emitimi monetar – kur emiton para qe te financohet deficit

Donacionet - paraqesin contribute te vullnetshme qe i jepen shtetit nga ana e qytetareve ose organizatave.

44. Sistemi tatimor ne Kosove – TVSH 16% Tatimi mbi korporata 10% Tatimi mbi te ardhurat personale: 0-80=0%; 80-250= 4%;

250-450=8% mbi 450 = 10%45. Investimet e huaja direkte :

Investimet e huaja direkte ne kerkim te resurseve natyrore Ne kerkim te tregjeve te reja Ne kerkim te efikasitetit me te lart te kapitalit te angazhuar Ne kerkim te te mirave kapitale dhe avancimin e strategjis

regjionale.46. Parimet tatimore (kanonet e Adam Smithit :

Barazia - Secili qytetar duhet te paguaj tatmimin Saktesia - Obligimi tatimor duhet te jet i obliguar e ligj Pershtatshmeria - Tatimi duhet te mblidhet dhe arketimi te

behet atehere kur per obliguesin tatimor eshte me e pershtatshme,

Laverdia e vjeljes - Shpenzimet e caktimit dhe te mbledhjes se tatimit duhet te jen sa me te vogla

47. Parimet tatimore te VAGNERIT : Parimet financiare (mjaftueshmeria e tatimit,elasticieti i tatimit) Parimet ekonomike (zgjedhja e burimit tatimor dhe zgjedhja e

llojeve te tat.) Parimet socio –politike(pergjithsia e tatimit,barazpesha e tatimit) Parimet administrative (caktimi i tatimit,pagimi i volitshem i

tat.,mbledhja e lire e tatimit.)48. Parimet e STIGLITZ – it -

Efiqenca ekonomike Thjeshtesia e administrates Fleksibiliteti Pergjegjesia politike Paansia.

49. Paansia horizontale – zbatohet kur njerezit me kushte identike ekonomike paguajn shume te njejt te tatimit.

50. Paansia vertikale – zbatohet kur tatimpaguesit me kushte te ndryshme ekonomike trajtohen ne menyr te ndryshme.

51. Normat tatimore – Progresive-norma tatimore rritet me rritjen e te ardhurave

Proporcionale- Norma tatimore mbetet e pandrysshuar me rritjen e te ardhurave

Regressive- sasia e paguar si tatimi zvoglohet me rritjen e te ardhurave.

52. Efiqenca e sistemit tatimor mund te jet :- Ekonomike- nenkupton gjendjen ne te cilen rritja e nje faktori

ekonomik behet duke cenuar faktorin tjeter. Prodhuese – nenkupton nje sasi ted hen prodhimi me minimumin

e investimeve ne te. Alokative – nenkupron qe burimet duhet te jen te alokuara ne

prodhimin e atyre mallrave qe kerkohen ne treg. Efiqenca e shperndarjes - eshte e lidhur me konsumimin dhe te

ardhurat e disponueshme te konsumatoreve.53. Efiqenca e sistemit tatimor – nenkupton minimizimin e

shpenzimeve lidhur me percaktimin ,arketimin dhe kontrollin e arketimit te tatimeve.

54. Barra tatimore – barra e tepert tatimore e zvoglon mundesin e investimeve dhe ne pergjithsi e destimulon zhvillimin e vendit.

55. Borxhi publik – definohet s shume e mjeteve monetare te huazuara te cilat shteti ua ka borxh kreditoreve te tije ne nje moment te caktuar.

56. Borxhi pblik sipas Traktatit te Maastrichit – deficiti buxhetor nuk guxon te jet me i madh se 3 % kurse borgji publik se 60%.

57. Bruto borxhi publik – paraqet borxhin qe shteti ia ka bankes qendrore, ajensive shtetrore, fondeve sociale etj.

58. Neto borxhi publik – perfshin borxhin qe shteti ua ka publikut do te thot ndermarrjeve, amvistrive,qytetareve etj.

59. Llojet e borxhit publik – Sipas burimit kemi : borxhin e brendshem dhe te jashtem Sipas voluntarizmit : vullnetar dhe te detyrueshem Sipas kohzgjatjes : fluturues dhe te konsoliduar. Sipas afatit te pagimit afat shkurt,afatmesem dhe afatgjat.

60. Metodat e emisionit te borxhit publik – Metoda e drejtperdrejt - kur ne menyr te drejtperdrejt i

drejtohet kreditoreve,personave fizik dhe juridik me qellim t regjistrimit te huas.

Metoda indirekte –regjistrimi i huas realizohet me ndermjetesimin e bankave ose konsorciumit banker.

61. Amortizimi i borxhit mund te jet : I kontraktuar – paraqet amortizimin e borxhit ne baz te planit me

ane te anuiteteve te barabarta ose te ndryshme. Fakultativ-shteti e mban te drejten te vendos vet se a so te kthej

borxhin dhe nese e kthen kur do ta kthej.62. Definicione te tatimeve –

Profesori gjerman Eberg – me qellim te plotesimit te te dalave publike,tatimi ne parim eshte dhenje ne para shtetit ose organeve

te tjera juridike-publike duke percaktuar njeanshem menyren dhe lartesin e pageses,e mbledhin me forcen e autoritetit te vet,duke mos dhen si kompenzim asnje kundershperblim te veqant.

Gaston Zhez - tatimi eshte dhenje ne par ate cilat shteti i mbledh prej individeve ne baz te sovranitetit te vet,pa kundershperblim te drejtperdrejt,me qellim te nevojave publike.

Montesquieu – tatimi eshte ajo pjes e pasuris te cilen qdo qytetar ia jep shtetit,ne menyre qe pjesen tjeter ta ket te cigurt.

De Viti de Marco – tatimi eshte qmimi te cilin qytetari ia paguan shtetit per te kompenzuar pjesen e vet te qmimit kushtues te sherbimeve publike te cilat do ti shpenzoj.

Adolph Vagner – tatimet jan dhenje te detyrueshme te njesive ekonomikete cilat me nje pjes te sherbejn per mbulkimine nevojave te perbashketa shoqerore kurse me pjesen tjeter shperndarjen tjeterfare te te ardhurave kombetare.

Homes – thot se tatimet jane qmimi qe duhet paguar per funksionimin e nje shoqerie te civilizuar dhe demokratike.

63. Tatimet - jan dhenje te detyrueshme ne para ,shtetit, pa kundershperblim te drejtperdrejt,me qellim te mbledhjes se mjeteve per mbulimin e te dalave publike.

64. Karakteristikat e tatimit – Detyrimi – personat fizik dhe juridik jan te detyruar ta paguajn

tatimin, Dhenje pa kundershperblim - nuk ka kundershperblim te

drejtperdrejt per individ te caktuar por por ne menyr te pergjithsheme.

I dedikohen te dalave me interes te pergjithshem - Jan dhenje ne para –

65. Qellimet e tatimit - në rastet më të shpeshta kanë të bëjn me “nxitjen dhe shpejtimin e rritjes dhe të zhvillimit ekonomik, stabilizimin e rrjedhave ekonomike dhe ndarjen e të ardhurave”.

66. Fazat kryesore te zhvillimit te tatimit – Merkantilizmi – fi frym e mendimit ekonomik kishte si imperative

fuqizimin e shtetit nepermjet te shtimit te pasuris, duke nenkuptuar me kete futjen e arit ne vend.

Liberalizimi ose Leissez-faire – kemi tregeti te lire (tatimet neutral)

Imperializmi dhe intervancionizmi shtetror – 67. Qendrimet me te rendersishme makroekonomike jane:

Qendrueshmeria e qmimeve Punezenja e plot Bilanci i ekuilibruar i pagesave

68. Klasifikimi i tatimit : Tatimet e drejtperdrejta dhe te terthorta

Reale dhe personale Analitike dhe sintetike Te pergjithshme dhe me destinim te caktuar Ad valerom(sipas vleres) dhe specifike Burimore dhe jo burimore Te rregullta dhe te jashtzakonshme Kadastrale dhe tarifore Qendrore dhe lokale Klasifikimi i tatimeve te OECD – se

69. OECD (organizata per bashkpunim dhe zhvillim ekonomik ) –eshte formuar me 1961, perfshin 30 ekonomi te zhvilluarate tregut.

70. Teorit per arsyetimin e mbledhjes se tatimit – Teorit e vjetra –bazohen ne “tatim-kombinim” Teorit e reja -tatimi konsiderohet “detyre kombetare”.

71. Teorit e vjetra si teoria e “ekujvalences sigurimit dhe ineteresit” – e shekullit XVII dhe XVIII,bazohen ne teorin juridike-shteterore te marrveshjes shteterore.Tatimi eshte qmimi te cilen qytetaret jan te pajtimit te paguajn e ne kembim ti shfrytezojn te mirat dhe sherbimet e shtetit.

72. Te metat e teorive te Vjetra – eshte se bazohen ne parimin e kompenzimit special e ky parim eshte i taksave dhe kontributeve e jo i tatimit.

73. Teorit e reja – ne shtetin bashkohor tatimi ehste detyre,obligim i shtetaseve nga fakti se ata jan pjese e asaj bashkesie politike,i takojn atij dhe per kete arsye i kan borxh mbeshtetje fiskale.

74. Terminologjia e tatimit – Obliguesi tatimor – eshte person ii cili sipas ligjit eshte i

detyruar te paguaj tatimin. Tatimpaguesi – eshte personi fizik ose juridik i cili e paguan

tatimin por nuk do te thot te jet njekohesisht obligues tatimor. Destinuesi tatimor - personi fizik ose juridik i cili me te vertet e

paguan tatimin dhe e mban ngarkesen tatimore. Autoriteti (pushteti) tatimor – eshte subjekti aktiv tatimor

gjegjesisht shteti dhe bashkesit shoqerore politike te cialt kan te drejt ta bejn arketimin e tatimit.

Aftesia tatimore – paraqet aftesin apo fuqin ekonomike e cila e mundeson pagimin e tatimit.

Burimi tatimor – jan mjetet material me te cilat disponon obliguesi tatimore dhe per te cilat paguan tatim.

Objekti tatimor – e tregon ate object ( te ardhurat,pasurin, duhanin , sheqerin etj.)dhe ate veprim (konsumin , qarkullimin etj.)per te cilin eshte i lidhur tatimi dhe per shkak te te cilit paguhet tatimi.

Baza tatimore – eshte madhesi teknike-fizike ose monetare qe sherben si si baz per te caktuar borxhin tatimor.

Njesia tatimore – eshte njesia e bazes tatimore qe e percakton ligjdhensi dhe mbi te cilin zbatohet nmorma tatimore.

Norma tatimore – paraqet Shumen e tatimit e cila paguhet ne nje njesi tatimore.

Tarifa tatimore – eshte nje pasqyr sistematike e bazave tatimore dhe e normave gjegjese tatimore me ndihmen e se ciles llogaritet obligimi tatimor.

Emri i tatimit – eshte emri me te cilin identifikohet qdo tatim.75. Efektet e tatimit –

Bartja e tatimit – Transformimi i tatimit Kundershtimi i tatimit Ikja e pagimit (evazioni i tatimit)

76. Bartja e tatimit – paraqet dukurin kur obliguesi tatimor me qellim qe ti shmanget ngarkeses tatimore ate e bart ne tersi apo pjeserisht ne personin tjeter.

77. Teorit per bartjen e tatimit – Teoria e fiziokrateve – Definitive e bartjes se tatimit E difuzionit Agnostike ose pesimiste Elektike E socialisteve.

78. Teoria e fiziokrateve – tehmelues Franqois Qyesney ,te gjitha tatimet dihet ti paguajn bujqit.

79. Teoria definitive e bartjes se tatimit – perfaqesues Adam Smith dhe David Ricard.sipas tyre tatimet duhet ti paguajn eshte veprimtarit e tjera te prodhimit e jo vetem bujqesia.

80. Teoria e difuzionit ose shperndarjes se barabart– perfaqesues Pietro Verri dhe Lordi Mansfield. Sipas tyre rendesi te madhe ne bartjen e tatimit ka mekanizmi i tregut dhe se te gjitha tatimet jan te bartshme,dhe se ngarkesa tatimore duhet te shperndahet ne menyr te barabart ne subjektet tatimore varesisht prej fuqis ekonomike te tyre.

81. Rrymat e ketyre teorive – Optimiste – bartja e tatimit perhapet si vale neper ter shoqerin

duke shperndar tatimin ne menyr te barabart ne te gjitha shtresat e shoqeris.

Pesimiste – tatimet barten te konsumatoret dhe se kryesisht i ngarkojn shtresat e varfera.

82. Teoria agnostike – sipas tyre qdo tendency qe dukuria e bartjes se tatimeve te shpjegohet eshte e kot dhe e pazgjidhshme.

83. Teoria elektike – sipas tyre tatimet nuk i ngarkojn vetem konsumatoret por nje pjes bie edhe mbi prodhuesin.

84. Teoria e socialisteve – Ferdinand Lassal sipas tij te gjitha tatimet barten ne shtresat e varfera dhe ne klasen puntore.

85. Fazat e bartjes se tatimit –

Perkusioni- caktohet obliguesi tatimor me ligj. Reperkusioni – eshte faza e dyt e bartjes se tatimit ne te cilen

obliguesi tatimor pranon te bart ngarkesen tatimore ne personin tjeter.

Incidence – paraqet situaten kun nuk egziston mundesia qe ngarkesa tatimore te bartet tek personi tjeter.

Difuzioni – tatimi i bartur ne kete faz derdhet sikur val ne ter ekonomin nacionale.

86. Rezistenca e pagimit te tatimit – kur obliguesi tatimor nuk deshiron ta paguaj tatimin dhe mundohet ti ik atij.

87. Transformimi ose kompenzimi i tatimit – eshte kur obliguesi tatimorgjen mundesit dhe metodat per zvogelimin e shpenzimeve te afarizmit .

88. Ikja e pagimit te tatimit(evazioni tatimor)- kur obliguesit tatimor mundohen qe ti ikin pagimit te tatimit ne menyra te ndryshme ilegale.