Gokken gedijt op een ondergrond vaneconomische malaise.Geert Noels

Gokken is van alle tijden. Een loterij speelt in op de irrationaliteit van de mens: we zijn bereid proportioneel teveel te betalen voor een erg kleine kans op een zeer grote winst.

Geert Noels, partner en hoofdeconoom van de vermogensbeheerder Econopolis

Loterijen zijn kansspelen waarvan de winstkansen met wiskundige zekerheid kunnen worden bepaald. Dewinst is 100 procent zeker voor de organisator. Daarom heeft de staat zich in de meeste landen het rechttoegeëigend om loterijen te organiseren.Blijft dan te bepalen hoeveel van de inzet wordt uitgekeerd aan despelers: in België ongeveer 54 procent, in Nederland 62 en Frankrijk 60 procent. Er is dus een implicietebelasting van bijna 50 procent. Daarom schreef de Engelse dichter Henry Fielding in 1732 'A Lottery is aTaxation, Upon all the Fools in Creation'. In het Nederlands klinkt dat als 'Lotto is een belasting op domheid'.

De klassieke kansspelen zoals de Lotto of Euro Millions zijn stevig ingeburgerd in België. Er wordt ook duchtiggespeeld, zo'n 400 euro per gezin per jaar. De Nationale Loterij wil nu haar aanbod uitbreiden. Naast debestaande mogelijkheden gaat ze ook 'event betting' aanbieden. Dat wil zeggen de klassiekesportweddenschappen, maar daarnaast ook bijvoorbeeld 'wie zal de volgende koning zijn' (sic) en 'wie winteurosongfestival'.

In de praktijk kan dat tot de situatie leiden dat we massaal zullen mogen gokken op de Tourwinst van JurgenVan den Broeck die voor de Lotto-wielerploeg rijdt. Belangenconflicten zijn niet uit te sluiten. Omkoping enmatch-'fixing' zijn uitwassen die in dit soort activiteiten altijd een risico zijn, zeker als de inzet hoog genoeg is.

Maar veel belangrijker is de discussie of een overheidsinstelling wel actief aan gokontwikkeling moet doen.Omdat de overheid het gokken promoot, geeft ze het credibiliteit, duwt ze mensen over de drempel die henweerhoudt in het marginale gokkantoor. Stel dat de overheid sigaretten zou verkopen, dat zouden we raarvinden. Die vergelijking is niet zo gek. Gokken is verslavend, en potentieel gevaarlijk voor een kwetsbaar deelvan onze bevolking. Op dit moment gaan veel lezers zeggen: men wil toch niet ons plezier afnemen? Uiteraardniet! Maar de mensen die gokken en loterijen als ontspanning zien, kunnen het nog rationeel vatten. Maar bijelke discussie over loterijen krijg je al een groot aantal mensen die dat bekijken als een belegging: 'elke maandsystematisch een gokje plaatsen geeft op termijn een gegarandeerd rendement'.

'Een kansspel is geen belegging', 'Gokken kan verslavend zijn' zou op elk biljet moeten staan. In grote letterszoals op het pakje sigaretten. Je bent zeker van een verlies van ongeveer 50 procent van je geld als je het langgenoeg blijft volhouden. En we kunnen even grappen dat beleggingen tegenwoordig ook geen goed rendementgeven, maar met een garantie op 50 procent verlies zou je niet veel klanten in een beleggingsproduct lokken.

De Nationale Loterij vindt zich geen ordinair gokkantoor zoals ze zich dinsdag verdedigden op televisie, wantze 'wil het gokgedrag kanaliseren'. Dat klinkt allemaal goed maar hoe doe je dat dan? In België zouden tussende 36.000 en 48.000 mensen verslaafd zijn aan Euro Millions en Lotto, de twee paradepaardjes van deNationale Loterij. Dat is geen klein aantal.

Die instelling heeft daarom nu besloten om de Lottery Academy op te richten die als taak heeft om de uitbatersvan Lotto-verkooppunten meer te leren over gokverslaving en preventie. Maar dat is een moeilijke oefening,

Krant On Line http://krant.tijd.be/

1 van 2 23/05/12 08:07

omdat de krantenverkopers erg afhankelijk zijn geworden van gokopbrengsten voor het overleven van hunzaak. De opbrengsten van de loterij gaan voor een groot deel naar de staat, maar ook naar allerlei goededoelen, of doelen die nuttig zijn voor het grote publiek. In 2010 gaf de Nationale Loterij zelfs een royale 0,025procent van haar inkomsten (of 179.541 euro) uit aan het bestrijden van gokverslaving, een belangrijkneveneffect van hun activiteiten. Een loterij is een luchtkasteel bouwen voor sociaal zwakkeren. Vooral dezegroep zie je in onzekere situaties naar dit soort vluchtroutes grijpen. Een lotto gedijt op een ondergrond vaneconomische malaise, net dan de promotie opvoeren is niet ethisch en maatschappelijk verantwoord.

De loterij is niet alleen een hoge en weinig transparante ontspanningsbelasting, het is taks die vooral wordtgeheven op de lagere inkomens. 'Event betting' zet ons verder op een glijbaan naar een maatschappij waargokken in het dagelijkse beeld verschijnt. Onze jeugd koketteert nu al met de pokercultuur, die als cool wordtvoorgesteld. Gokzalen verschijnen op invalswegen, internet lokt elke dag met loterijen en weddenschappen.Het is het teken van economisch verval waarop de gokcultuur floreert.

Copyright © De Tijd

Krant On Line http://krant.tijd.be/

2 van 2 23/05/12 08:07