1. KATTENBROEK Handleiding Activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 Stageopdrachtgever: ABC Kattenbroek Stagiaire: A. W. Duit Studentennummer: 3090469 Stagementor: P. Bitter Stagebegeleider: Drs. D. Vlaanderen Universiteit: Utrecht

2. Voorwoord De handleiding voor het activiteitenprogramma 2009/2010 van de brede school ABC Kattenbroek is het derde stageproduct voor de opdrachtgever, de stuurgroep van ABC Kattenbroek in Amersfoort. De totale stageopdracht is het ontwikkelen van een activiteitenprogramma voor deze brede school en vindt plaats in het kader van de Master Onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht. Dit derde stageproduct is het vervolg op de probleemanalyse met behoefte-inventarisatie en het projectplan met nadere analyses. Het vierde en laatste product wordt een legitimeringverslag met persoonlijk leerverslag. Het ontwerpproces voor het activiteitenprogramma vindt plaats volgens het model van Morrison, Ross en Kemp (2004). A.W. Duit 1

3. Inhoudsopgave Voorwoord 1 Inhoudsopgave 2 Samenvatting 3 Introductie van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 3 Inleiding 3 Algemeen doel 3 De opbouw van het activiteitenprogramma 4 Algemene verantwoording 5 Verantwoording vanuit de theorie en de praktijk 5 Verantwoording van het activiteitenprogramma 6 Gewenste effecten 7 Verantwoording van leerdoelen en volgorde van activiteiten 7 Algemene leerdoelen van het activiteitenprogramma 7 Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen 8 Bepalen van de volgorde of sequentering 8 Schematische opbouw van het programma 8 Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 9 1 Sportieve activiteit: voetbal (september 2009) 9 2 Overige activiteit: koken (november 2009) 11 3 Creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010) 14 4 Culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010) 16 5 Sociale activiteit: speurtocht (mei 2010) 18 Totaaloverzicht van het activiteitenprogramma 20 Evaluatie 21 Algemeen 21 Formatieve evaluatie 21 Summatieve evaluatie 21 Confirmatieve evaluatie 22 Literatuurlijst 24 Bijlagen 25 Bijlage 1 Aanbevelingen voor de activiteit Voetbal 26 Bijlage 2 Aanbevelingen voor de activiteit Koken 28 Bijlage 3 Aanbevelingen voor de activiteit Tekenen 30 Bijlage 4 Aanbevelingen voor de activiteit Toneel 31 Bijlage 5 Aanbevelingen voor de activiteit Speurtocht 32 Bijlage 6 Aanbevelingen in verband met de locatie het Katshuis 36 Bijlage 7 Reactiekaart 38 2

4. Samenvatting De handleiding voor het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 is gemaakt in opdracht van de stuurgroep van deze brede school in Amersfoort door een masterstudent Onderwijskunde van de Universiteit Utrecht. Het is een onderdeel van de stageopdracht om een activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek te ontwikkelen. In de handleiding is de uitwerking van vijf activiteiten te vinden: voetbal, koken, tekenen, toneel en een speurtocht. Het kan worden gebruikt door de organisatie en andere betrokkenen ter voorbereiding van, tijdens en bij de evaluatie van de activiteiten. Dit stageproduct is gebaseerd op twee eerdere stageproducten, de probleemanalyse met behoefte-inventarisatie en het projectplan met nadere analyses. In de handleiding wordt bij de introductie de inleiding, algemeen doel en opbouw van het programma besproken. Vervolgens komt de verantwoording (algemeen, activiteitenvolgorde en doelen) aan de orde, daarna de uitwerking van de activiteiten en tot slot de wijze van evalueren. Introductie van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek Inleiding De brede school ABC Kattenbroek is een samenwerkingsverband tussen de reguliere basisscholen, kinderopvang en een welzijnsorganisatie in de wijk Kattenbroek van Amersfoort. Hierbij is gekozen voor een verrijkingsprofiel, omdat de brede school door samenwerking een verrijking wil betekenen voor de ontwikkeling van kinderen tot 12 jaar met activiteiten op sociaal, cultureel en sportief gebied. Daarnaast is het vergroten van samenhang en ontmoeting van belang om te komen van individualisering naar cohesie. Het uitgangspunt is: geen kind van de school, maar kind van de wijk (ABC Kattenbroek, 2007). Het activiteitenaanbod van ABC Kattenbroek start met naschoolse activiteiten voor 9 tot 12 jarige kinderen gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden. Door vrije tijdsbesteding te stimuleren wordt mogelijk ook toekomstig overlast van jongeren verminderd. De primaire doelgroep van ABC Kattenbroek zijn kinderen van 0-12 jaar (ABC Kattenbroek, 2008). Het activiteitenprogramma 2009/2010 is opgesteld op grond van de probleemanalyse met behoefte- inventarisatie en nadere analyses. Het programma is ontwikkeld in overleg met diverse betrokkenen: de kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen, de leerlingenwijkraad, Medezeggenschap Raden van scholen en de stuurgroep ABC Kattenbroek. Algemeen doel Het algemeen doel voor het activiteitenprogramma van ABC Kattenbroek is bij de analyse van het curriculum als volgt geformuleerd: Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek biedt eenmalige, naschoolse en verrijkende activiteiten met een sociaal verbindend element voor 9 tot 12 jarige kinderen uit Kattenbroek gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden om de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen te stimuleren en de sociale samenhang en ontmoeting te bevorderen. 3

5. De opbouw van het activiteiten programma Om het algemene doel te bereiken is een programma voor 9 tot 12 jarige kinderen uit Kattenbroek ontwikkeld, mede op basis van de voorkeur van kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen in Kattenbroek. Uit de vragenlijst die onder deze kinderen is afgenomen, blijkt dat de meeste kinderen met interesse in naschoolse brede schoolactiviteiten het liefst eenmalige activiteiten doen. Ook is er gekeken naar de grootste voorkeur bij creatieve, sociale, culturele, sportieve en overige activiteiten. Dit heeft geleid tot de keuze van de activiteiten voor het programma. De vragenlijst is afgenomen met hulp van de leerlingenwijkraad. Deze leerlingen hebben tevens tijdens het ontwerpproces een adviserende rol gehad. Verder is op grond van de richtlijnen en aanbevelingen vanuit de stuurgroep van ABC Kattenbroek en Medezeggenschap Raden van betrokken basisscholen met hulp van inhoudsdeskundigen als een voetbaltrainer en een chef kok de volgende opbouw van het activiteitenprogramma ontstaan: 1. sportieve activiteit: voetbal (september 2009) 2. overige aciviteit: koken (november 2009) 3. creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010) 4. culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010) 5. sociale activiteit: speurtocht (mei 2010) Deze opbouw is schematisch weergegeven in het onderstaande totaaloverzicht van tabel 1. Tabel 1. Activiteitenkaart ABC Kattenbroek, totaaloverzicht van het activiteitenprogramma Voetbal Koken Tekenen Toneel Buiten spelen Wat - Panna Wedstrijd - ABCook - Workshop & - Workshop & - Speurtocht het Expositie Fotopresentatie ABC geheim Waar - Bij het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - Rond het Katshuis Eventueel ook op in de Verborgen Zone naastliggende schoolpleinen Wanneer - september 2009 - november 2009 - januari & - maart t/m - mei 2010 februari 2010, mei 2010, bijvoorbeeld 4 en/of 18 week 46 of week 2, 4, 6 week 10, 12, week 27 september 2009 week 48 en 8 14, 16, 18 en/of 20 - vrijdag - maandag, - woensdag: - woensdag: - donderdag: dinsdag, en donderdag: - Oefenen: - 16.00-18.00uur - 14.00-15.30 uur - 14.00-15.30 uur - 15.30- 17.30 uur 15.30-17.30 uur - Wedstrijd: 18.30-20.00 uur Voorkeur - 108 kinderen - 141 kinderen - 64 kinderen - 104 kinderen - 126 kinderen aantal Kinderaantal - 2 x 60 of 3 x 21 kinderen - 4 x 12 kinderen - 5 of 6 x - 100 kinderen 1 x 90 kinderen 15 kinderen in n keer Eigen - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 1,00 of 2,00 bijdrage per kind Mogelijk - Voetbal Kinderkookclub - Scholen - Scholen - Scouting vervolg verenigingen in het Katshuis in de Kunst in de Kunst verenigingen - Tekenwereld - Tekenschool Joke Korndewal 4

6. Algemene verantwoording Verantwoording vanuit de theorie en de praktijk Door veranderingen in de maatschappij verandert het onderwijs. De huidige kennismaatschappij vraagt van mensen om snel en adequaat te reageren op wensen van klanten. Dit vereist van het onderwijs aandacht voor zaken als samenwerking in teamverband, gezamenlijk beslissen, initiatief nemen, diversiteit, een holistische visie en netwerken (Reigeluth, 1999). Deze onderwijsbenadering sluit aan bij het constructivisme, de visie op leren die vanaf 1985 is ontstaan. Hierbij is geen sprake van passieve kennisoverdracht, maar wordt actieve kennisconstructie samen met anderen in een realistische situatie aangemoedigd (Kanselaar, de Jong, Andriessen & Goodyear, 2000). De maatschappij heeft behoefte aan competente burgers, waarbij competentie het vermogen is om met ontwikkelde kennis, vaardigheden en attitude adequaat en bekwaam te kunnen handelen in een sociale context (van Merrinboer, van der Klink & Hendriks, 2002). De brede school kan met activiteiten bijdragen aan de ontwikkeling van dergelijke competenties. Volgens de Onderwijsraad (2008) is meer samenwerking en inhoudelijke verbinding tussen onderwijs, opvang en vrije tijdsvoorziening gewenst. Een rijk activiteitenprogramma voor kinderen tot 12 jaar met op elkaar aansluitende voorzieningen kan tegemoet komen aan behoeften en kenmerken van kinderen en ouders. Zo kan het programma gericht zijn op ondersteuning of verrijking, afhankelijk van de bijbehorende doelgroep (Onderwijsraad, 2008). De Nederlandse overheid stimuleert samenwerking tussen onderwijs, kinderopvang en andere betrokkenen om te komen tot brede schoolontwikkeling. Scholen krijgen een bredere functie dan het geven van onderwijs. De hele ontwikkeling van kinderen ter voorbereiding op het maatschappelijk functioneren staat centraal (Kruiter, Oomen, van der Grinten, Dubbelman & Zuidam, 2007). De gemeente Amersfoort heeft de ambitie om in alle wijken een brede school te realiseren via het zogenaamde ABC concept. Hiermee wordt een Amersfoortse Brede Combinatie bedoeld met samenwerking tussen onderwijs -, welzijn en zorgvoorzieningen voor kinderen. Brede scholen in Amersfoort worden als Amersfoortse Brede Combinatie genoemd naar de wijk waar ze in staan (College van B en W, 2006). In oktober 2007 is de brede school ABC Kattenbroek opgericht, een samenwerkingsverband tussen de reguliere basisscholen, kinderopvang en een welzijnsorganisatie in de wijk Kattenbroek van Amersfoort. De partners van deze brede school zijn: - Katholieke Basisschool De Breede Hei - kinderopvang skon - Openbare Basisscholen De Dubbelster - Stichting Kinderopvang Amersfoort - Openbare Basisschool De Meander - Stichting Kinderopvang Kattenbroek - Protestants Christelijke Basisschool - Stichting Stap Gabrie Mehen School - Stichting Welzijn Amersfoort. ABC Kattenbroek wil een verrijking betekenen voor de ontwikkeling van kinderen, tevens vrije tijdsbesteding van 9 tot 12 jarigen stimuleren en zo bijdragen aan het voorkomen van toekomstig overlast van hangjongeren. De naschoolse activiteiten voor 9 tot 12 jarigen kinderen uit de wijk zijn gericht op diverse ontwikkelingsgebieden. Bij de verrijkende activiteiten staat het kind centraal met als motto Kind van de Wijk, ook worden ouders betrokken en wordt er gestreefd naar het vergroten van samenhang en ontmoeting (ABC Kattenbroek, 2008). 5

7. Verantwoording van het activiteitenprogramma Het activiteitenprogramma is ontwikkeld volgens het model van Morrison, Ross en Kemp (2004). Hierbij wordt een programma systematisch, volgens een cyclisch proces, op grond van verschillende analyses ontwikkeld. Er is gestart met een probleemanalyse en behoefte- inventarisatie door onder andere bij kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen een vragenlijst af te nemen. Ook zijn Medezeggenschap Raden van basisscholen als vertegenwoordigers van ouders geraadpleegd via interviews. Op grond van de resultaten van de probleemanalyse zijn aanbevelingen voor het programma geformuleerd: 1. Gedurende schooljaar 2009/2010 diverse eenmalige activiteiten voor kinderen uit groep 6, 7 en 8 na school of in de schoolvakanties en in of rondom het wijkcentrum het Katshuis 2. Een programma met activiteiten op creatief, sociaal, cultureel, sportief en overig gebied waar de meeste behoefte aan is volgens de vragenlijst: tekenen, buiten spelen, toneel, voetbal en koken 3. Die verrijkende activiteiten combineren met een sociaal aspect ter kennismaking om de sociale binding te versterken 4. Per activiteit indien mogelijk samenwerken met daarbij aansluitende instellingen 5. Ouders betrekken bij de activiteiten met of door aandacht voor verwachtingsmanagement en heldere communicatie over activiteiten naar kinderen en ouders toe 6. Bij teveel belangstelling desbetreffende activiteit meerdere keren op korte termijn achter elkaar aanbieden of uitwijken naar omliggende velden, schoolpleinen of gebouwen 7. Bij activiteiten ABC Kattenbroek promoten met inschakeling van lokale pers, websites van partners en een mogelijk nog op te richten website ABC Kattenbroek 8. Aan het eind van schooljaar 2009/2010 bekijken of de activiteiten aansluiten bij de behoefte van kinderen en ouders, hoe het programma wordt gecontinueerd, of er een follow-up wordt gecreerd en eventueel wat kinderen al aan vrije tijdsbesteding doen 9. Met de gemeente Amersfoort contact zoeken voor mogelijkheden om aan te sluiten bij bestaande beleidsketen, een follow-up en financile ondersteuning te realiseren. Na de probleemanalyse met behoefte-inventarisatie is een projectplan voor het ontwerpproces opgesteld, waarin zaken als de planning en de opdrachtgever zijn geformuleerd. Daarna is er een curriculumanalyse gedaan naar de brede schooldoelen van de Nederlandse overheid, gemeente Amersfoort, de stuurgroep en de doelgroep van ABC Kattenbroek. Vervolgens is bij de analyse van de lerende gekeken naar algemene en specifieke kenmerken van de doelgroep en kenmerken van de context van het activiteitenprogramma. Ook is bij de analyse van de domeinen en procedures een stappenplan per activiteit gemaakt op grond van aanbevelingen van deskundigen. Het heeft geleid tot de activiteitenkaart, het programmaoverzicht dat is te vinden op bladzijde 4. Op grond van het projectplan met nadere analyses is de handleiding voor het programma ontwikkeld. Hiervoor is gekeken naar de algemene verantwoording, de verantwoording van de leerdoelen en de volgorde van de activiteiten, de uitwerking van de activiteiten en de evaluatie van het activiteitenprogramma. Na de ontwikkeling van deze handleiding zal ter afronding van het ontwerpproces een legitimeringverslag (waarin wordt beschreven welke stageactiviteiten zijn gedaan en waarom) en een persoonlijk leerverslag worden geschreven. 6

8. Gewenste effecten De gewenste effecten van het programma voor ABC Kattenbroek zijn in het vorige stageproduct (het projectplan met nadere analyses) benoemd aan het eind van de curriculumanalyse. Voor het meten van de effecten van een brede school kan volgens van der Grinten, Walraven, Broekhof, Hoogeveen & Studulski (2007) worden gekeken naar de output (diversiteit van en deelname aan de activiteiten); outcome (ervaring/niveau van betrokkenen met de aangeboden activiteiten) en impact (het effect op de langere termijn). Voor het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek zijn de volgende gewenste effecten geformuleerd op grond van het projectplan met nadere analyses: 1. Output: 300 tot 320 kinderen van groep 6, 7 en 8 (60%) doen mee aan een activiteit, dus gemiddeld 60 tot 64 kinderen per activiteit 2. Outcome: Kinderen ervaren een verrijking door ervaring op te doen met de activiteit van hun voorkeur en door kinderen met dezelfde voorkeur te ontmoeten; wijkbewoners ervaren de brede schoolactiviteiten als een verrijking voor zowel de kinderen als de wijk. 3. Impact: Het activiteitenaanbod wordt geoptimaliseerd en daarmee de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd. Verantwoording van leerdoelen en volgorde van activiteiten De algemene leerdoelen van het activiteitenprogramma Het algemene doel van onderwijs en opvoeding is het overdragen, bewaren en vernieuwen van de cultuur voor degenen die daartoe behoren. Hierdoor kan een nieuwe generatie zich ontwikkelen tot volwassenen met een persoonlijke identiteit en het vermogen om zich aan te passen aan de snel veranderende wereld en samenleving. Daarvoor moeten zij nieuwe kennis construeren (Seel & Dijkstra, 2004). Deze visie op kennisconstructie sluit aan bij de (socio-) constructivistische leervisie. Hierbij wordt een lerende aangemoedigd tot actieve kennisconstructie in een realistische situatie samen met anderen (Kanselaar, de Jong, Andriessen & Goodyear, 2000). Dit algemene onderwijs en opvoedingsdoel is het uitgangspunt bij de keuze van brede schoolactiviteiten. De gerichtheid van een activiteitenprogramma is afhankelijk van de lokale omstandigheden en behoeften. Twee van de meest voorkomende brede schooldoelen zijn het aanbieden van verrijkingsactiviteiten en verbetering van de wijk met versterking van de sociale cohesie (Onderwijsraad, 2008). Deze twee doelen komen overeen met de richtlijnen voor het activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek (ABC Kattenbroek, 2008). De stuurgroep ABC Kattenbroek wil met het programma naschoolse en verrijkende activiteiten aanbieden gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden (sociaal, cultureel en sportief) voor 9 tot 12 jarigen kinderen uit Kattenbroek. ABC Kattenbroek wil een verrijking betekenen voor de ontwikkeling van de kinderen, daarnaast de vrije tijdsbesteding bij deze kinderen stimuleren en zo bijdragen aan het voorkomen van toekomstig overlast van hangjongeren. Tot slot wordt er gestreefd naar het vergroten van samenhang en ontmoeting (ABC Kattenbroek, 2008). 7

9. Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen zijn gericht op kennis, vaardigheden en attitude. Voor kennisontwikkeling kunnen cognitieve doelen worden opgesteld, voor vaardigheden psychomotorische doelen en voor attitude affectieve doelen (Morrison et al. , 2004). Brede schoolactiviteiten kunnen met dergelijke doelen bijdragen aan competentieontwikkeling, omdat competentie kan worden gezien als het vermogen om ontwikkelde kennis, vaardigheden en attitude toe te passen in een sociale context (van Merrinboer, van der Klink & Hendriks, 2002). Voor de leerdoelen in het cognitieve, psychomotorische en affectieve domein wordt als uitgangspunt de procedure analyse genomen. Hierbij is per activiteit een stappenplan opgesteld, vervolgens per stap bekeken wat kinderen moeten doen en weten en hoe ze genformeerd kunnen worden. Per activiteit worden op grond van deze stappenplannen competentiegerichte leerdoelen per activiteit geformuleerd die bijdragen aan het algemene doel van het activiteitenprogramma. Bepalen van de volgorde of sequentering Bij de volgordebepaling, ofwel sequentering, kan volgens Morrison en collegas (2004) worden uitgegaan van de elaboratie theorie van Reigeluth uit 1996. Hierbij wordt een kernbegrip als de brede school centraal gesteld. Van daaruit wordt gewerkt aan elaboratie ofwel uitbreiding door activiteiten vanuit diverse ontwikkelingsgebieden en met een wijkgevoel bevorderend aspect. Bij de elaboratie theorie wordt de volgorde bepaald door de leerstof of leertaak. Vanuit het kernbegrip brede school wordt op sportief, cultureel en sociaal gebied kennis, vaardigheden en attitudes ontwikkeld. Dit is uitgebreid met creatieve en overige gebieden om meer totaalomvattend te zijn. Er is hierbij gekozen voor de volgende eenmalige activiteiten koken, buiten spelen, toneel, voetbal en tekenen, op grond van de meeste voorkeur volgens ingevulde vragenlijsten door kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen. Naar aanleiding van de aanbevelingen vanuit Medezeggenschap Raden van basisscholen is gekozen voor activiteiten in en rond het wijkcentrum met een sociaal aspect die het wijkgevoel bevorderen. De activiteiten worden verdeeld over het jaar aangeboden, zodat er verschillende soorten activiteiten verspreid over het jaar zijn en tegemoet wordt gekomen aan de diverse voorkeuren van kinderen. Vanwege het weer vinden de voetbal -en buiten speelactiviteit aan het eind van de zomer of in het voorjaar plaats. De overige activiteiten zijn binnen in het Katshuis en kunnen ook tijdens andere jaargetijden gebeuren. Voorjaar 2009 is er een Vossenjacht als startactiviteit geweest. Dit is een soort speurtocht, daarom wordt het seizoen 2009/2010 geopend met de buitenactiviteit voetbal (september 2009) en afgesloten met een speurtocht als buiten speelactiviteit (mei 2010). Schematische opbouw van het programma De volgordebepaling heeft geleid tot de volgende schematische opbouw van het programma: De brede school ABC Kattenbroek Sportief Overig Creatief Cultureel Sociaal Voetbal Koken Tekenen Toneel Speurtocht Panna ABCook Workshop Workshop ABC geheim Wedstrijd & Expositie & Presentatie 8

10. Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 1 Sportieve activiteit: voetbal (september 2009) Activiteit: Panna Wedstrijd Locatie: Voor het Katshuis Datum: Vrijdag 4 (en/of 18) september 2009 Tijdstip: Van 15.30 -17.30 uur en van 18.30 -20.00 uur Inhoud: Oefenen (15.30 -17.30uur) en Panna Wedstrijd (18.30 -20.00 uur) Aantal: 60 of 90 kinderen, afhankelijk van 2 of 3 panna kooien. Voorkeursaantal was 108 kinderen Leerdoelen Door deelname aan deze ABC activiteit - ontwikkelen kinderen via het oefenen en meedoen aan de panna wedstrijd nadere kennis, vaardigheden en attitudes gericht op panna voetbal - ontmoeten kinderen andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor voetbal - wordt het wijkgevoel bevorderd, doordat de activiteit plaats vindt op de centrale plek in de wijk (het Katshuis) en wijkbewoners worden uitgenodigd om naar de wedstrijd te komen kijken. Stappenplan Stap 1 Vooraf: - Wat doen kinderen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis - Wat moeten kinderen weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en inschrijving is - Hoe informeren: Via een folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. Stap 2 Oefenen (Voor het Katshuis, vrijdag 4 en/0f 18 september 2009 van 15.30-17.30 uur) - Wat doen kinderen: Oefenen voor de Panna wedstrijd - Wat moeten kinderen weten: Panna regels en gang van zaken bij het oefenen en de wedstrijd (zie bijlage 1) - Hoe informeren: Bij de start van het oefenen door de begeleider en via gelamineerd papier. Stap 3 Panna wedstrijd (Zelfde plek en datum van 18.30 20.00 uur) - Wat doen kinderen: Panna wedstrijd met als publiek ouders en andere wijkbewoners - Wat moeten kinderen weten: Panna regels, gang van zaken bij de wedstrijd (zie bijlage 1) - Hoe informeren: Bij de start van de wedstrijd door de begeleider en via gelamineerd papier. 9

11. Benodigdheden - Folder (150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via nieuwsbrief, websites en locale media verstrekken. - De ruimte voor het Katshuis op vrijdag 4 en/of 18 september 2009 van 15.30 20.00 uur - Eventueel ook het schoolplein van de Boomfontein en/of de Meander. (De Boomfontein heeft maar 2 plekken van 9m x9m, dus 12 13 m doorsnede) - Huren van 2 of 3 Panna kooien. Dit kan via de Geprivatiseerde Dienst Sport, Recreatie en Onderwijsvoorzieningen (SRO): 123 voor 1 kooi en 70 bezorgkosten. (Als de SRO niet aan meer kooien kan komen dan elders huren voor ongeveer 175 per kooi) - Huren van een aanvullend spel. Volgens de SRO folder is de huur van een opblaasbare voetbal boarding 178,50 en een houten 89,25 - Kaartjes die kinderen kopen als toegangsbewijs voor het oefenen en de wedstrijd (Opbrengst: 2 kooien bv 60 kinderen x 2,00 = 120; 3 kooien 90 x 2,00= 180) - 2 begeleiders per kooi, dus 4 tot 6 begeleiders vanuit een voetbalvereniging of MBO studenten - Centraal aanspreekpunt ter begeleiding van de activiteit en ook 2 EHBOers (100) - Voetbal en reserve bal per kooi (4 tot 6 voetballen) - Uitleg van de Panna regels, de gang van zaken bij het oefenen en de wedstrijd (eventueel op gelamineerd papier). Nadere toelichting De activiteit zal (gezien de voorkeur van 108 kinderen) een aanmelding van ongeveer 100 deelnemers opleveren, maar is ook weersafhankelijk. Er kan daarom worden gekozen om de activiteit 2 keer te doen met 2 kooien. Ook kan het 1 keer worden gedaan met 3 kooien f met 2 kooien en een voetbal boarding ter aanvulling. Nadere toelichting over deze activiteit is te vinden in bijlage 1, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20. Evaluatie Voor de output wordt geteld hoeveel kinderen meededen aan de activiteit. Het gewenste effect is een deelname van 60%, dus 60 tot 64 kinderen per activiteit. Voor de outcome wordt naar de ervaringen van de deelnemende kinderen gekeken. Dit gebeurt na afloop van de activiteit op school in de klas door de leerlingen van de leerlingenwijkraad. Deze leerlingen kunnen hierbij de reactiekaart (zie bijlage 7) gebruiken bij de vragen aan schoolgenoten. Voor de ervaringen van ouders en andere wijkbewoners worden Medezeggenschap Raden van basisscholen geraadpleegd: - Was de activiteit een verrijking voor deelnemende kinderen? Waarom was het wel of geen bijdrage aan de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen? - Was de activiteit een verrijking voor de wijk? Waarom was het wel of geen bijdrage aan het wijkgevoel en de leefbaarheid in de wijk? - Wat kon beter of anders georganiseerd worden? Ook worden wijkbewoners uitgenodigd om te reageren via de website van ABC Kattenbroek en de wijk website. 10

12. Mogelijk vervolg Kinderen die voetballen leuk vinden kunnen lid worden van een plaatselijke voetbalvereniging als Voetbalvereniging Hoogland, VVZA, VV Hooglanderveen en ASC Nieuwland. 2 Overige activiteit: koken (november 2009) Activiteit: ABCook Locatie: In het Katshuis Datum: Week 46 of 48 van 2009 op maandag, dinsdag en donderdag Tijdstip: Van 16.00 18.00 uur Inhoud: Broodje hamburger maken en samen met wijkbewoners opeten Aantal: 21 kinderen per keer Voorkeursaantal was 141 kinderen Leerdoelen Door deelname aan ABCook ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en attitudes gericht op het bereiden van diverse soorten broodjes hamburger. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor koken. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat kinderen voor een ander wijkkind en 2 uitgenodigde wijkbewoners een broodje hamburger maken en op de centrale plek in de wijk (het Katshuis) samen met mede wijkbewoners eten. Stappenplan Stap 1 Vooraf - Wat doen kinderen: 1e Inschrijven bij het Katshuis voor maandag, dinsdag of donderdag 2e Uitnodigen van 2 wijkbewoners en vragen welke soort hamburger ze willen - Wat moeten kinderen weten: 1e Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en inschrijving is 2e Elk kind mag 2 gasten mag uitnodigen 3e De soorten hamburgers (bijvoorbeeld Amerikaans, Italiaans, Surinaams en Chinees) - Hoe informeren: Via een folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. Stap 2 De start (In het Katshuis, week 46 of 48 op maandag, dinsdag of donderdag om 16.00 uur) - Wat doen kinderen: Luisteren naar de uitleg en opzoeken in welke ploeg je zit - Wat moeten kinderen weten: Waar de activiteit en de uitleg is - Hoe informeren: Via folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. 11

13. Stap 3 Het klaarmaken van het gerecht (Zelfde plek en datum van 16.15 tot 17.00 uur ) - Wat doen kinderen: 1e In 1 van de 3 ploegen afwisselend de hamburgers, broodjes en garnituur maken (4 broodjes hamburger: 2 voor de gasten, 1 voor een ander kind en 1 reserve) 2e Afspreken per ploeg wie voor welk ander kind een hamburger maakt 3e De soort hamburger die de gasten en dat kind hebben opgegeven maken - Wat moeten kinderen weten: 1e In welke volgorde de ploeg van het kind de 4 broodjes hamburger maakt 2e Welke soort hamburger de 2 gasten en dat andere kind willen 3e Hoe de hamburger, het brood en het garnituur wordt gemaakt - Hoe informeren: 1e Via de centrale uitleg bij de start 2e Een overzicht met de indeling van de ploegen en de volgorde van het klaarmaken 3e Door de begeleiders bij het maken van de hamburgers, brood en garnituur. Stap 4 Het gerecht afmaken en het samen eten voorbereiden (Zelfde plek en datum, 17.00 uur) - Wat doen kinderen: 1e Van hamburgers, brood en garnituur broodjes hamburger maken 2e Saus erover doen. Een kind dat snel klaar is kan saus zelf zijn eigen saus maken 3e Broodjes hamburger met een eigen vlag erin op een bord doen 4e Samen opruimen en dan de tafels dekken - Wat moeten kinderen weten: 1e Snelle kinderen mogen eigen saus maken, er zijn ook al sausen 2e Broodje hamburger (met een vlag erin) op een bord doen, zorg dat je het herkent! 3e Het onderdeel waar de ploeg het laatst mee bezig was samen opruimen 4e De ploeg die klaar is begint met tafel dekken: servetten, bekers en drinken - Hoe informeren: 1e Een vel met daarop de volgorde van stap 4 2e Door de begeleiders die rondlopen ter ondersteuning. Stap 5 Het eten van het gerecht met de gasten (Zelfde plek en datum, 17.15 uur) - Wat doen kinderen: 1e De 2 gasten welkom heten en naar de plaats leiden 2e De broodjes hamburger van de 2 gasten en van zichzelf ophalen 3e De gasten en zichzelf drinken inschenken 4e Samen met de gasten eten - Wat moeten kinderen weten: De volgorde van wat te doen bij stap 5 - Hoe informeren: 1e een vel met daarop de volgorde van stap 5 2e Door de begeleiders die rondlopen ter ondersteuning. 12

14. Stap 6 De afronding (Zelfde plek en datum, 17.45 18.00 uur) - Wat doen kinderen: 1e Vertel aan degene die het broodje hamburger heeft gemaakt wat er lekker aan is 2e Aan de eigen gasten vragen of de hamburger naar tevredenheid is 3e Na afloop servet, bord en beker van zichzelf en de gasten weggooien - Wat moeten kinderen weten: Bovenstaande en waar de prullenbak staat - Hoe informeren: Door een begeleider om ongeveer 17.30 uur. Benodigdheden - Folder (150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via nieuwsbrief, websites en locale media verstrekken - Ruimte in het Katshuis (de keuken en de hal) op een maandag, dinsdag en donderdag van 16.00-18.00 uur in een even week van november 2009 - Drie begeleiders: het liefst een kok, iemand met ervaring met brooddeeg en nog iemand - Bij de start betaalt elk kind 2,00 om mee te doen, bij 21 kinderen is dit 42 per keer - Indeling van de 3 ploegen, per ploeg zijn 7 kinderen ingedeeld - Uitleg van de gang van zaken stap 3 tot en met 6 (op gelamineerd papier) - Materiaal dat minimaal nodig is per activiteit: 2 x een gasfornuis met 4 pitten, oven en bakplaat en pangerei gehakt (50 gram per hamburger, 200 gram per kind, per activiteit 4 kg x 6 = 24) bakboter of olie (kopen indien niet aanwezig: 10) gehaktkruiden als Italiaanse kruidenmix (AH: 20 gram per kg gehakt, 4x 20 gram = 10) zout (0,50) steekring, 1 per hamburger (Goedkoper: regenpijp van 15 laten snijden op 2 cm geeft 80 ringen. Bij de Formido voor 5, na een week ophalen en zelf even schuren) tonicstampertjes, 1 per kind ( Sligro 5 per doos van 100 stuks) brooddeeg (locale bakker, voor ruim 60 broodjes ongeveer 5) eiwit en sesamzaad (Sligro: 1 liter vloeibare eiwit 5, 1 liter sesamzaad 6,50) kwasten voor het insmeren van het brooddeeg garnering: krop sla, kilo tomaten, uien, komkommer augurken e.d. (Groentehal 20) 21 borden om gesneden sla, tomaten e.d. in te doen, per kind 1 bord minimaal 8 mesjes en 8 snijplanken sausen: mayonaise, curry, ketchup en dergelijke (5 flessen x 2,50= 12,50. Maar deze flessen worden 3x gebruikt in 1 week, dus het bedrag delen door 3. Per activiteit 5) mayonaise, azijn, mosterd, curry en groene kruiden voor het maken van een eigen saus (10) servetten of placemats, borden, bekertjes, vlaggetjes ( Sligro 30) drinken: 6 bekers uit 1 fles, dus 10 flessen frisdrank (60). Nadere toelichting Gezien de voorkeur voor koken van 141 kinderen worden rond de 75 aanmeldingen verwacht, per activiteit kunnen 21 kinderen deelnemen. De activiteit wordt daarom 3 keer in dezelfde week 13

15. aangeboden, zodat aan een groot deel van de vraag kan worden beantwoord. Een toelichting op deze activiteit is te vinden in bijlage 2, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20. Evaluatie Zie evaluatie bij activiteit 1 op bladzijde 10. Mogelijk vervolg Kinderen die koken leuk vinden kunnen terecht bij de Kinderkookclub van het Katshuis. 3 Creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010) Activiteit: Workshop & Expositie Locatie: In het Katshuis Datum: Week 2, 4, 6 en 8 van 2010 op woensdag Tijdstip: Van 14.00 -15.30 uur Inhoud: Workshop tekenen met aansluitend een expositie in het Katshuis Aantal: 12 kinderen per keer Voorkeursaantal was 64 kinderen Leerdoelen Door deelname aan deze ABC activiteit ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en attitudes gericht op tekenen. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor tekenen. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat kinderen de gemaakte tekening tentoonstellen aan andere wijkbewoners op de centrale plek in de wijk (het Katshuis). Stappenplan Stap 1 Vooraf: - Wat kinderen doen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis - Wat moeten kinderen weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is - Hoe informeren: Via een folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. Stap 2 Workshop (Katshuis, in week 2, 4, 6 of 8 op woensdag van 14.00-15.30) - Wat kinderen doen: Workshop tekenen (eerst limonade, dan uitleg en daarna aan de gang) - Wat moeten kinderen weten: De opdracht qua bedoeling, opbouw en techniek en materiaal (zie bijlage 3) - Hoe informeren: Uitleg door de tekendocent. 14

16. Stap 3 Na afloop expositie van de tekeningen in het Katshuis - Wat kinderen doen: eindproduct overhandigen aan medewerker van het Katshuis - Wat moeten kinderen weten: Het resultaat wordt 14 dagen tentoongesteld in het Katshuis - Hoe informeren: Op de wijk -en ABC website staat dat de resultaten in het Katshuis te zien zijn. Benodigdheden: - Folder (150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via nieuwsbrief, websites en locale media verstrekken - Ruimte in het Katshuis (hobbyruimte) op woensdag van 14.00- 15.30 uur in de even weken van januari en februari 2010 - Ruimte in het Katshuis in januari, februari en maart om de tekeningen 14 dagen te exposeren - Materiaal: speciale kleurpotloden, potloden, kneedgum, wascokrijt, ecoline, tekenvellen (minimaal A3), etalagekarton, limonade en bekertjes - Materiaalkosten: 100 per workshop met 12 kinderen - Personeelskosten: vergoeding tekendocent 120 per workshop - Entree: eigen bijdrage van kinderen, bijvoorbeeld 2,00 (Opbrengst 12 x 2,00 = 24). Nadere toelichting Per workshop kunnen maximaal 12 kinderen meedoen. Gezien de voorkeur van 64 kinderen voor tekenen is de verwachting dat er zich meer kinderen aanmelden en een of meerdere herhalingen van de activiteit voor deze kinderen gewenst is. Het kan eventueel in januari en februari om de 14 dagen worden herhaald, zodat de tekeningen van een workshop 14 dagen tentoon gesteld kunnen worden. De workshop kan mogelijk 4 x worden herhaald. Nadere toelichting over deze activiteit is te vinden in bijlage 3, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20. Evaluatie Zie evaluatie bij activiteit 1 op bladzijde 10. Mogelijk vervolg Een mogelijk vervolg van deze activiteit kan plaats vinden bij de Scholen in de Kunst, Tekenwereld en Tekenschool Joke Korndewal. 15

17. 4 Culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010) Activiteit: Workshop & Fotopresentatie Locatie: In het Katshuis Datum: Week 10, 12, 14, 16, 18 en/of 20 van 2010 op woensdag Tijdstip: Van 14.00 -15.30 uur Inhoud: Workshop toneel met fotopresentatie op de wijk website Aantal: 15 kinderen per keer Voorkeursaantal was 104 kinderen Leerdoelen Door deelname aan deze ABC activiteit ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en attitudes gericht op toneel. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor toneel. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat kinderen de ontwikkelde tableau vivants (met zelfbedachte en uitgebeelde wijktypetjes, die bezig zijn met een ABC activiteit) presenteren aan de wijk via fotos op de website van de wijk. Stappenplan Stap 1 Vooraf: - Wat kinderen doen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis - Wat kinderen moeten weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is - Hoe informeren: Via folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. Stap 2 De kennismaking (In het Katshuis, week 10, 12, 14, 16, 18 of 20 op woensdag 14.00 uur) - Wat kinderen doen: Eerst kennismaken met elkaar, dan met de techniek - Wat kinderen moeten weten: De kennismakingsopdrachten (zie bijlage 4) - Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of student. Stap 3 Het vervolg (Zelfde plek en datum, om ongeveer 14.15 uur) - Wat kinderen doen: Emoties uitwerken in toneeltypetjes, komen tot een zelfbedachte wijkbewoner - Wat kinderen moeten weten: Het hoe en wat van deze opdrachten (zie bijlage 4) - Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of student. Stap 4 Het toewerken naar een presentatie (Zelfde plek en datum, vanaf ongeveer 14.40 uur) - Wat doen: Met de zelfbedachte typetjes een toneelstuk van ongeveer 3 minuten en 3 tableau vivants maken over een ABC activiteit (in 5 groepen van 3 kinderen) - Wat weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4) - Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of -student. 16

18. Stap 5 Presentatie aan elkaar en maken van fotos (Zelfde plek en datum, ongeveer om 15.10 uur) - Wat kinderen doen: Toneelstukje en tableau vivants om de beurt presenteren en fotos maken - Wat kinderen moeten weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4) - Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of student. Stap 6 Afsluiting (Zelfde plek en datum, ongeveer 15.30 uur) - Wat kinderen doen: Om de beurt in 1 zin zeggen en dan in 1 gebaar uitbeelden hoe de activiteit was - Wat kinderen moeten weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4) - Hoe informeren: Uitleg van de toneeldocent of student. Stap 7 Na afloop - Wat kinderen doen: De fotos op de website van de wijk bekijken - Wat kinderen moeten weten: Waar de fotos en de website van de wijk is te vinden - Hoe informeren: Uitleg van de toneeldocent of student. Benodigdheden - Folder (150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via een nieuwsbrief, websites en locale media verstrekken - Ruimte in het Katshuis (de hobbyruimte) op de woensdagmiddagen van 14.00-15.30 uur in de even weken van maart en april 2010. - Verkleedkist en andere spullen in de ruimte van het Katshuis, zoals stoelen en tafels - De mogelijkheid om de fotos op de website van de wijk te plaatsen - Digitaal fototoestel om de fotos te maken - Bij de start betaalt elk kind 2,00 om mee te doen, bij 15 kinderen is dit 30 - Toneeldocent of (hbo) student, in het eerst geval zal een vergoeding nodig zijn. Nadere toelichting Per workshop kunnen maximaal 15 kinderen meedoen. Gezien de voorkeur van 104 kinderen voor toneel is de verwachting dat meer dan 15 kinderen zich aanmelden en dat meerdere herhalingen van de activiteit wenselijk is. Het kan eventueel in maart, april en mei om de 14 dagen op woensdag in de even weken worden herhaald. Het kan dan mogelijk 6 keer worden herhaald. Nadere toelichting op de activiteit is te vinden in bijlage 4, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20. Evaluatie Zie evaluatie bij activiteit 1 op bladzijde 10. Mogelijk vervolg Kinderen die toneel willen blijven spelen kunnen terecht bij Scholen in de Kunst. 17

19. 5 Sociale activiteit: speurtocht (mei 2010) Activiteit: Speurtocht het ABC geheim Locatie: Rondom het Katshuis in de Verborgen Zone Datum: Een week in mei 2007 (bijvoorbeeld week 27) op donderdag Tijdstip: Van 15.30 -17.30 uur Inhoud: Een geheim ontrafelen door het volgen van een route met spelletjes Aantal: 100 kinderen Voorkeursaantal was 104 kinderen Leerdoelen Door deelname aan deze ABC activiteit ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en attitudes rondom het buiten spelen in de wijk. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor speurtochten. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat de activiteit plaats in de Verborgen Zone van de wijk en het verhaal van de speurtocht met de wijk te maken heeft. Stappenplan Stap 1 Vooraf: - Wat kinderen doen: Inschrijven bij het Kashuis (als groep van 5 kinderen met begeleider) - Wat kinderen moeten weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is - Hoe informeren: Via een folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale media. Stap 2 De start van de speurtocht (Bij het Katshuis op een donderdag in mei om 15.30 uur) - Wat kinderen doen: Opzoeken van de groepsleden en de begeleiding - Wat kinderen moeten weten: Naam van de begeleider en de andere groepsleden - Hoe informeren: Een vel op het raam van het Katshuis met de groepsindeling. Stap 3 De speurtocht (Door de Verborgen Zone van 15.45-17.30 uur) - Wat kinderen doen: In een groep een route volgen in de Verborgen Zone - Wat kinderen moeten weten: Tijdens de tocht wordt het ABC geheim van het Katshuis ontrafeld door het doen van diverse spelletjes - Hoe informeren: 1e De groepsbegeleider geeft het verhaal, de route en de invulkaart 2e De spelbegeleider geeft na het spel een gegeven voor de invulkaart, zodat aan het eind met deze gegevens het geheim kan worden ontrafeld. Stap 4 De afronding van de speurtocht ( Bij het Katshuis van 17. 15- 17.30 uur) - Wat kinderen doen: Aan het eind van de speurtocht de ingevulde kaart inleveren - Wat kinderen moeten weten: Het drinken en het aandenken wordt gekregen na het inleveren van de kaart met daarop het ontrafelde geheim genoteerd 18

20. - Hoe informeren: Via de begeleider wordt het aandenken ontvangen. Benodigdheden: - Folder (150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via nieuwsbrief, websites en locale media verstrekken - De Verborgen Zone als het afgebakende gebied van de speurtocht op een donderdag in mei 2010 van 15.30 tot 17.30 uur - Het Katshuis als centraal punt voor de start, het eten/drinken halverwege en aan het eind - Een verhaal als leidraad met een thema, bv: Wat is het ABC geheim van het Katshuis? Dit verhaal kan een medewerker, die ook lid is van een scoutingvereniging bedenken - Invulkaarten, die kinderen kopen bij de begeleider voor 2,00 als entree - Verspreid door het gebied 9 posten voor de spelletjes, het Katshuis als eet en drinkpost - Er zijn 20 groepsbegeleiders nodig, maar kinderen geven zich op als groep met een begeleider - Er zijn 10 begeleiders nodig voor de 10 posten en ook 2 EHBOers (50 via een EHBO vereniging) - Per groep een gelamineerde routekaart: 5 verschillende routes (verschillende spelvolgorde, maar na het 4e spel volgt het drinken als 5e post) en per route 4 gelamineerde kaarten - Eten, drinken en bekertjes voor halverwege en aan het eind van de speurtocht (50) - Materiaal voor de 9 spelletjes (via SRO voor 66,80 inclusief BTW en met scholenkorting en bezorgkosten 70. Maar deze prijzen zijn volgens de SRO folder geldig tot 01-01-2010 en de activiteit is in mei 2010!) - Een aandenken voor de kinderen met het logo van ABC Kattenbroek. Via de scouting website zijn insignes te bestelen ( 1,50 per kind x 100 kinderen = 150). Nadere toelichting Er komen ongeveer maximaal 100 kinderen, maar waarschijnlijk minder. Bij scouting komen bij een dergelijke speciale activiteit namelijk ongeveer 75 % van de kinderen en 126 kinderen hebben een voorkeur voor buiten spelen uitgesproken (75% van 126 = 104 kinderen). Nadere toelichting over de activiteit is te vinden in bijlage 5, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20. Evaluatie Zie evaluatie bij activiteit 1 op bladzijde 10. Mogelijk vervolg Kinderen die dergelijke buiten speelactiviteiten als een speurtocht leuk vinden kunnen lid worden van een van de plaatselijke scoutingverenigingen. 19

21. Totaaloverzicht van het activiteitenprogramma Voetbal Koken Tekenen Toneel Buiten spelen Wat - Panna Wedstrijd - ABCook - Workshop & Expositie - Workshop & fotopresentatie - Speurtocht ABC geheim Waar - Voor het Katshuis, eventueel . - In het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - Rond het Katshuis in ook op pleinen Meander/ BF de Verborgen Zone Wanneer - September 2009, - November 2009, in - Januari en februari 2010, - Maart t/m mei 2010, in week - Mei 2010, vrijdag 4 en/of 18 september week 46 of week 48 in week 2, 4, 6 en 8 10, 12, 14, 16, 18 en/of 20 bijvoorbeeld in week 27 . Oefenen: 15.30-17.30 uur - Maandag, dinsdag, en - Woensdag: 14.00-15.30 uur - Woensdag: 14.00-15.30 uur - Donderdag:15.30- 17.30 uur . Wedstrijd: 18.30-20.00 uur donderdag: 16.00-18.00uur Voorkeursaantal - 108 kinderen - 141 kinderen - 64 kinderen - 104 kinderen - 126 kinderen Kinderaantal - Maximaal 60 of 90 kinderen - 21 kinderen per keer - 12 kinderen per keer - 15 kinderen per keer - 100 kinderen in n keer Eigen bijdrage - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 2,00 per kind - 2,00 per kind Begeleiding - SRO personeel of 4 of 6 - 3 begeleiders - Tekendocent - Toneeldocent of HBO student - 20 groepsbegeleiders begeleiders via ROC /een (1 kok en 1 iemand met - 10 postbegeleiders voetbalvereniging ervaring met brooddeeg) - 2 gediplomeerde EHBOers - 1 centraal aanspreekpunt - 2 gediplomeerde EHBOers Materiaal - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 2 of 3 Panna kooien - 2 gasfornuizen, met elk - (Kleur)potloden, kneedgum - Verkleedkist - Speurtochtverhaal - Voetbalboarding 4 pitten, oven en bakplaat - Wascokrijt, ecoline - Digitaal fototoestel - 5 verschillende routes - 4of 6 voetballen - pangerei, kwasten,21 borden - Tekenvellen, Etalagekarton - per route 4 kaarten - Entreekaartjes - 8 messen en snijplanken - Limonade bekertje - 100 invulkaarten - Vel met uitleg - gehakt, kruiden, zout en olie - 20 pennen - steekringen en stampers - eten/drinken/ bekertjes - brooddeeg, eiwit, sesamzaad - 100 x een aandenken - sla, tomaat, komkommer ed - 9 spelletjes: bibberspiraal - 5 sausflessen, mayo, azijn gatenbal, figurenspel, mosterd, curry, groene kruid poorthockey, rupsband, - 63 servetten, borden, bekers vliegend tapijt, 4 op 1 rij, & vlaggetjes; 10 flessen fris minibasket, stokken vangspel Kosten: - 150: 600 folders op A5 - 150: 600 folders op A5 - 150: 600 folders op A5 - 150: 600 folders op A5 - Materiaal - Via SRO: - 24 gehakt, 10 kruiden, - 100: tekenmateriaal - 150: 600 folders op A5 316,25 2 kooien 10 olie, 20 ringen, - Via SRO: of 501,25 3 kooien 5 stampers, 5 deeg, 66,80: 9 spelletjes 70 bezorgkosten 5 eiwit, 6,50 sesamzaad 70: bezorgkosten 178,50 opblaasbare 30garnituur, 5 saus, - 50: eten/drinken of houten 89,25 boarding 10 mayo, azijn ed, - 150: aandenken 30 servet ed 60 drinken - Begeleiding (- 1174 bij SRO personeel) - 120: tekendocent - 6x vergoeding docent? - 50: 2 EHBOers - 100: 2 EHBOers - Totaal - 1500 bij 2x met 2 kooien; - 150 + (225 per keer): - 150 + (220 per keer): - 150 +vergoeding docent: - 540 bij 1 keer ongeveer 1000 bij 1x met 3 kooien 825 bij 3 keer 1030 bij 4 keer 150 tot 1000 bij 6 keer Zonder inzet SRO personeel - Scholen in de Kunst - Mogelijk - Voetbalverenigingen - Kinderkookclub - Tekenwereld - Scoutingverenigingen vervolg in het Katshuis - Tekenschool Joke Korndewal - Scholen in de Kunst

22. Evaluatie Algemeen Evaluatie is gericht op waardebepaling gekoppeld aan gestelde doelen. Het algemene doel voor het activiteitenprogramma van ABC Kattenbroek is het stimuleren en bevorderen van de persoonlijke ontwikkeling, vrije tijdsbesteding, sociale samenhang en ontmoeting bij 9 tot 12 jarige kinderen uit Kattenbroek door het bieden van eenmalige, naschoolse en verrijkende activiteiten met een sociaal verbindend element gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden. Binnen het onderwijs wordt bij een evaluatie bepaald of het leerdoel is bereikt. Vanuit het model van Morrison en collegas (2004) wordt gekeken waar verandering en competentieontwikkeling heeft plaats gevonden. Bij evaluatie van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek wordt bepaald of er ontwikkeling van kennis, vaardigheden en attitudes, dus competentie, heeft plaats gevonden door deelname aan activiteiten met betrekking tot persoonlijke ontwikkeling, vrije tijdsbesteding en sociale cohesie. Dit gebeurt door formatieve, summatieve en confirmatieve evaluatie en wel op de volgende manier: Formatieve evaluatie Een formatieve evaluatie is een procesgerichte evaluatie tijdens het ontwerpproces. Tijdens de ontwikkeling van het activiteitenprogramma is steeds gekeken of de activiteiten aansluiten bij de behoeften van betrokkenen. Dit is in het begin gedaan door de diverse behoeften tijdens de behoefte inventarisatie te inventariseren. Er is gekeken naar normatieve, vergelijkende, gevoelde, geuite, toekomstige en kritische behoeften. Om af te stemmen op de gevoelde behoeften bij de kinderen is met hulp van de leerlingenwijkraad een vragenlijst afgenomen bij de kinderen van groep 6, 7 en 8 van de basisscholen in Kattenbroek. Ook zijn Medezeggenschap Raden van basisscholen uit Kattenbroek geraadpleegd als vertegenwoordigers van de ouders. De stuurgroep heeft gedurende de ontwikkeling van het programma en bij oplevering van stageproducten feedback gegeven op het ontwerpproces. Ook de leerlingenwijkraad is regelmatig geraadpleegd als vertegenwoordigers van de kinderen. Bij het ontwerpen van het programma zijn diverse deskundigen geraadpleegd. De aanbevelingen van deze inhoudsdeskundigen zijn meegenomen in het ontwerpproces. Op grond van de reacties van de kinderen, leerlingenwijkraad, MR leden, stuurgroep en deskundigen is het activiteitenprogramma tot stand gekomen. Tijdens het ontwerpproces is er dus sprake geweest van formatieve evaluatie aan de hand van opgeleverde en concept stageproducten. Summatieve evaluatie Summatieve evaluatie is de productgerichte evaluatie die na afloop van het activiteitenprogramma wordt gedaan om te kijken of de gewenste resultaten zijn bereikt. De gewenste effecten van het programma zijn allereerst dat 60 %, dus 300 tot 320 kinderen van groep 6, 7 en 8, meedoen aan een activiteit (output). Dat is 60 tot 64 kinderen per activiteit. Ten tweede is wenselijk dat de kinderen het ervaren als een verrijking door de ervaring met de activiteit van hun voorkeur en door kinderen met dezelfde voorkeur te ontmoeten. Ook is het gewenst dat wijkbewoners brede schoolactiviteiten als een verrijking ervaren voor zowel de kinderen als de wijk (outcome). Als

23. laatste is wenselijk dat het activiteitenaanbod wordt geoptimaliseerd en daarmee de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd (impact). Dit laatste effect op langere termijn komt aan de orde bij confirmatieve evaluatie. Bij summatieve evaluatie wordt gekeken naar de output en outcome om het activiteitenprogramma te kunnen optimaliseren. De output wordt zichtbaar door per activiteit te inventariseren hoeveel kinderen hebben deelgenomen aan de activiteit. Dit doet de activiteitencommissie. Aan het einde van het schooljaar 2009/2010 kan de totale deelname aan de activiteiten worden bepaald en of het aanbod breed en divers genoeg is geweest. Voor de outcome wordt na afloop van elke activiteit aan de deelnemende kinderen naar hun ervaringen gevraagd op school, in de klas. Zo horen ook de andere kinderen, die niet hebben meegedaan, hoe het is geweest. Dit wordt gedaan door de leerlingen van de leerlingenwijkraad met behulp van de reactiekaart (zie bijlage 7). Zij vragen aan hun achterban hoe de activiteit en ontmoeting met anderen kinderen is geweest, wat ze ervan hebben geleerd en wat verbeterpunten zijn. Dit koppelen zij terug naar de leerlingenwijkraad. Zo kan aan het einde van het jaar worden gekeken of de gewenste uitkomst is gehaald. Het is te adviseren om de leerlingenwijkraad ook de wensen van de kinderen voor de activiteiten van het volgende jaar te laten inventariseren. Om te achterhalen hoe ouders en andere wijkbewoners het programma hebben ervaren worden de Medezeggenschap Raden geraadpleegd door de basisschooldirecteuren. Tevens kunnen kinderen en andere betrokken worden uitgenodigd om via de (toekomstige) website ABC Kattenbroek aan te geven wat ze van de activiteiten en het programma vinden. Dit kan door de ABC cordinator worden genventariseerd. Vanuit de gemeente Amersfoort wordt voor brede scholen met een verrijkingsprofiel als kerndoelen gesteld dat er een toenemende deelname aan creatieve en sportieve activiteiten door de doelgroep plaats dient te vinden. Daarnaast dient de brede school ook zelf inhoudelijke criteria te ontwikkelen (Gemeente Amersfoort. 2007). Bij ABC Kattenbroek is met de gewenste effecten (output, outcome en impact) deze inhoudelijke criteria geformuleerd (zie bladzijde 7). Het optimaliseren van het programma kan op grond van de genventariseerde effecten, maar de impact wordt echter gemeten via de confirmatieve evaluatie. Confirmatieve evaluatie Bij confirmatieve evaluatie wordt gekeken naar impact, het effect op langere termijn en in de loop der jaren. Per jaar wordt het activiteitenaanbod geoptimaliseerd na de genventariseerde output en outcome (zie summatieve evaluatie) en daarmee wordt de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd. Om de impact te meten kan gebruik worden gemaakt van deze inventarisaties. Door jaarlijkse inventarisaties via de leerlingenwijkraad, de Medezeggenschap Raden en de reacties op de website kan worden aangetoond of het programma bijdraagt aan de ontwikkeling en vrijetijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk op langere termijn. Daarnaast is het i.v.m. de leefbaarheid aan te bevelen om jaarlijks de hoeveelheid jongeren in Kattenbroek, de aangiftes van jeugdoverlast en opvallende gegevens over het jongerenbeleid vanuit de gemeente te inventariseren. Door deze cijfers en gegevens van meerdere jaren te combineren kan een uitspraak over de leefbaarheid in de wijk en het effect van een ABC programma worden onderstreept. Gegevens over wijkbewoners en beleid worden verstrekt vanuit 22

24. de gemeente. Een overzicht van het inwoneraantal van Kattenbroek in 2008 staat in het tweede stageproduct, het project plan, bij de analyse van de lerende (GBA/OBS, 2008). Wat betreft de jeugdoverlast blijkt dat er in 2007 voor deze wijk een toename van meldingen is geweest t.o.v. 2006 van 40%, voor de gemeente Amersfoort was de toename toen 5%. Kattenbroek staat daarmee absoluut gezien op de eerste en relatief gezien op de tweede plaats. De exacte cijfers van het aantal meldingen worden in het document van de gemeente Amersfoort over de veiligheid overigens niet vermeld (Gemeente Amersfoort, 2008). Per jaar kan gekeken worden welke gegevens door de gemeente beschikbaar zijn gesteld. 23

25. Literatuurlijst ABC Kattenbroek (2007). Formulier voor het aanvragen van subsidie voor de ontwikkeling van een ABC -school. Amersfoort: ABC Kattenbroek. ABC Kattenbroek (2008). Werkplan ABC school Kattenbroek 2008-2009. Amersfoort: ABC Kattenbroek. GBA/O&S (2008). Kerncijfers bevolking. Gevonden op 7 december 2008 op http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=199576 Gemeente Amersfoort (2007). Informatiepakket ABC-scholen. Amersfoort: Gemeente Amersfoort. Gemeente Amersfoort (2008). Alle krachten gebundeld voor een Veilig Amersfoort, Intergraal Veiligheidsprogramma 2008-2009. Gevonden op 2 december 2008, op http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_actueel/_veiligheid/Integraal%20Veiligheidsprogr amma%202008-2009_LR.pdf Gemeentebestuur Amersfoort (2006). Collegeprogramma Amersfoort 2006-2010. Gevonden op 8 december 2008 op http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_bestuur/_college/collegeprogramma_2006- 2010.pdf Kanselaar, G., de Jong, T., Andriessen, J. A., & Goodyear, P. (2000). New Technologies. In P. R. J. Simons, J. L. van der Linden, & T. Duffy (Eds.): New Learning. Dordrecht: Kluwer Academic Publisher, 49-72. Kruiter, J., Oomen, C., van der Grinten, M., Dubbelman, E., & Zuidam, M. (2007). Brede scholen in Nederland Jaarbericht 2007. Utrecht: USP bv. Morrison, G. R., Ross, S. M., & Kemp, J. E. (2004). Designing Effective Instruction. Hoboken: Wiley / Josses-Bass Education. Onderwijsraad (2008). Een rijk programma voor ieder kind. Den Haag: OBT bv. Reigeluth, C. M. (1999). What is Instructional-Design Theory and How is it Changing? In C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional-Design Theories and Models, Volume ll. (pp.5-29). Mahwah, NJ: LEA. Seel, N. M., & Dijkstra, S. (2004). Curriculum, Plans, and Processes in Instructional Design. Mahwah: Lawrence Erlbaum Assoiates, Publicers Van der Grinten, M., Walraven, M., Broekhof, K., Hoogeveen, K., & Studulski, F. (2007). Handboek brede school 0-12 jaar. Utrecht: Oberon/Sardes, USP bv. Van Merrinboer, J. J. G., Van der Klink, M. R., & Hendriks, M. (2002). Competenties: van complicaties tot compromis. Over schuifjes en begrenzers. Een studie in opdracht van de onderwijsraad. Den Haag: Onderwijsraad. 24

26. Bijlagen De bijlagen bevatten aanbevelingen van geraadpleegde inhoudsdeskundigen en zijn overgenomen uit de bijlagen van het projectplan met nadere analyses. 25

27. Bijlage 1: Aanbevelingen voor de activiteit Voetbal De voetbalactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige M. van den Berg. Deze trainer van Voetbalscholen Nederland is leerkracht en werkzaam als ICT -er binnen de vereniging Protestant Christelijk Basis Onderwijs (PCBO) te Amersfoort. Hij geeft voetbaltraining op woensdagmiddag bij voetbalvereniging Eemdijk. Zijn aanbevelingen zijn als volgt: - Voetbal als eerste activiteit zal een pakkende, leuke start zijn van het activiteitenprogramma - Een voetbalactiviteit kan het beste vanaf het voorjaar tot in het najaar worden gehouden - Voetbal als eenmalige activiteit ter bevordering van het wijkgevoel kan rond het Katshuis plaatsvinden als er grasveld of schoolpleinen in de buurt zijn. Omdat het hoofdgebouw van de basisschool de Meander en het gebouw de Boomfontein (dependance van de basisscholen De Breede Hei en de Gabrie Mehen School) in de buurt van het Katshuis liggen kunnen deze schoolpleinen worden gebruikt. Mogelijk is er ook rondom het Katshuis voldoende ruimte - Te denken valt aan het huren van . Panna kooien, zodat er 1 tegen 1 of 2 tegen 2 gevoetbald kan worden . Opblaasbare voetbalveldjes, waarbij er 4 tegen 4 kan worden gevoetbald . Opblaasbaar tafelvoetbal, waarbij elke 10 minuten gewisseld kan worden (geen vaste teams) - De regels voor Panna voetbal staan op Internet. - Bij de opblaasbare voetbalveldjes gelden gewone voetbal regels - Om het wijkgevoel te stimuleren het volgende idee: De kinderen eerst een paar uur s middags vrij laten oefenen en daarna (na het avondeten) een wedstrijd regelen, waarbij ouders en andere wijkbewoners kunnen komen kijken - Kinderen betalen s middags al een klein bedrag en krijgen dan een kaartje. Bij het oefenen staan ze in de rij op hun beurt te wachten. Bij de wedstrijd staan ze ook in de rij en leveren hun kaartje in als ze gaan spelen. Na afloop krijgt de winnaar zijn kaartje terug en kan weer in de rij. Zo blijft er uiteindelijk een winnaar over - Aangezien 108 kinderen de meeste sportieve voorkeur voor voetbal hebben is de inschatting dat er ongeveer 100 kinderen komen. Maar dit is wel weersafhankelijk. Er kunnen 2 of 3 kooien worden gehuurd. Per beurt speelt een kind steeds ongeveer 3 minuten. Bij een grotere kooi spelen er 2 tegen 2, dus 4 spelers tegelijk; bij een kleinere kooi 1 tegen 1, dus 2 spelers tegelijk. In het laatste geval komen er ongeveer 40 beurten in een uur. Daarom bij 2 kooien maximaal 60 kinderen, bij 3 kinderen maximaal 90 kinderen. - De begeleiding kan plaats vinden door MBO studenten, zij kunnen hiermee studiepunten verdienen. Wel dient er ook een centraal aanspreekpunt aanwezig te zijn, die verstand heeft van voetbal. Te denken valt aan een vakleerkracht gym, voetbaltrainer en/of een ouder. - Het huren van een Panna kooi blijkt na zoeken via Google (zoektermen: Panna kooi huren) 175 tot 195 Euro te kosten, de doorsnede van de kooi is 7,5 tot 10 meter. Voor een doorsnede van 10 meter is een ruimte van minimaal 7m x7m nodig. Het advies is om een kooi van 2 tot 3 meter hoog te nemen. 26

28. Verder blijkt uit de folder Sportief Verhuur van de SRO de volgende prijzen tot 01-01-2010: Het huren van een Panna kooi via de SRO kost 175 (inclusief aanhangwagen) exclusief BTW, maar inclusief BTW en met 25% scholenkorting 123. Het niet zelf ophalen, maar laten bezorgen kost 2x 30 en de benzinekosten zijn 0,40 per kilometer. De bezorgkosten komen daardoor op 70. Verder kan een aanvullend spel worden gehuurd als een opblaasbaar of houten voetbal boarding tegen respectievelijk 178,50 of 89,25. Uit een Offerte SRO blijkt echter dat 1 kooi 131.25 kost. De SRO heeft zelf maar 1 kooi, maar kan elders kooien bijhuren: een 2e en 3e kooi kost dan elk 185 en samen 370. Bij 3 kooien en het geheel laten begeleiden (inclusief op en afbouwen) door personeel van het SRO kost 1770,78. Tot slot zijn de volgende regels op Internet gevonden op 03-03-09, op http://www.voetbaldump.nl/panna-toernooi-organiseren-en-een-panna-kooi-huren/ - Het idee achter een panna toernooi Het idee achter het panna toernooi mag duidelijk zijn. Ten eerste organiseer je een panna toernooi voor het plezier dat iedereen kan beleven aan een dergelijk toernooi. Ten tweede trekt een panna toernooi voor veel aandacht in de plaatselijke media. De animo is er altijd, waardoor kinderen aangezet worden tot het beoefenen van een sport. Ze zijn in beweging en hangen niet achter de computer. - De regels van het panna toernooi De regels van een panna toernooi zijn naar eigen inzicht te bepalen, maar eigenlijk spreekt het voor zich. Enkele richtlijnen waar de organisatie aan kan denken: Speeltijd: 2 3 minuten per wedstrijd Na een panna: wedstrijd afgelopen (bal moet wel in het bezit blijven) Scheidsrechter: beslist en legt de regels uit Na verloop van tijd geen panna (=door de benen spelen): team met meeste goals wint Gelijkspel: verlenging met Golden Goal, Het toernooi moet een vlot verloop hebben - Prijzen/kosten van de panna kooi De prijzen van de panna kooi verschillen nogal. Het is dus verstandig om goed te informeren. Er zijn namelijk verschillende pakketten beschikbaar, bij verschillende producenten. Zo kunt u verschillende pakketten bestellen, varirend in prijs en in mogelijkheden. Er is bij sommige aanbieders een kilometerheffing of de prijzen exclusief BTW (19%). Verder zijn de afmetingen ook verschillend. De prijzen variren in de hoogte van 150 euro (inclusief BTW) tot rond de 875 euro (exclusief BTW). Het kan dus erg verstandig zijn om u goed te laten informeren en daarnaast op zoek te gaan naar de goedkoopste panna kooi. 27

29. Bijlage 2 Aanbevelingen voor de activiteit Koken De kookactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige M. Oort. Deze deskundige is werkzaam als chef-kok in Merlot, een restaurant en wijnbar te Amersfoort. Hij begeleidt hierbij ook leerlingen, die een opleiding volgen om kok te worden. Zijn aanbevelingen voor een eenmalige kookactiviteit, waarmee het wijkgevoel wordt bevorderd zijn als volgt: - De kookactiviteit kan in het Katshuis plaatsvinden, dan gebeurt het op een plek dat volgens het behoefteonderzoek als een centrale plek in de wijk wordt ervaren - De faciliteiten van het Katshuis zijn medebepalend voor de kookactiviteit. Er is een keuken met 2 gasovens om te koken en een hal met stoelen en tafels waar gegeten kan worden - Een ludiek thema kan als uitgangspunt worden genomen, zoals het nadoen van bijvoorbeeld Mac Donalds als zogenaamde concurrent ABCook met Surinaamse, Chinese, Amerikaanse en Italiaanse hamburgers. Het idee kan ook worden toegepast bij pizzas, pannenkoeken, appelflappen e.d. - Een dergelijk idee maakt het herkenbaar, spreekt de jeugd aan en kan worden gebruikt bij het reclame maken voor de kookactiviteit - Om het wijkgevoel te stimuleren mogen de kinderen allemaal 2 mensen uit de wijk uitnodigen om een broodje hamburger, dat zij hebben klaargemaakt, te komen eten bij ABCook - De kookactiviteit bestaat uit 2 onderdelen, dat allebei ongeveer een uur duurt: het klaarmaken van het eten door kinderen en het opeten door kinderen en uitgenodigde wijkbewoners - Gezien de kookruimte is ontkoppeld koken een optie. Hierbij worden losse elementen van een gerecht aan het einde bij elkaar gedaan. Bij een broodje hamburger wordt het brood, het vlees, de garnering en de saus apart klaargemaakt en dan samengevoegd tot een broodje hamburger - Door de kinderen op te delen in 3 ploegen van 7 kinderen kunnen er ruim 20 kinderen meedoen aan de activiteit en wordt er eten gemaakt voor ruim 60 mensen - Een ploeg is bezig bij het gasfornuis met het gehakt, de andere ploegen werken aan een werkbank of tafel in de keuken of de hal. Daarbij is een ploeg bezig met het brooddeeg, de andere met de garnering. Elk onderdeel duurt ongeveer 15 minuten, daarna rouleren de ploegen - Er zijn 3 begeleiders nodig, per ploeg 1 begeleider. Het is ideaal als bij het vlees een kok staat en bij het brood iemand die wel eens heeft gewerkt met brooddeeg - Bij de begeleiding van het vlees vraagt het werken met het vuur bij het gasfornuis extra aandacht, bij de garnering het snijden met de messen - De opbouw bij het vlees is als volgt: gehakt klaarmaken met de kruiden, die horen bij desbetreffende soort hamburger gehakt in de ringvorm doen om en om bakken (zonder ring) even de oven in aan het eind als de broodjes eruit zijn - De opbouw bij de broodjes is als volgt: brooddeeg tot kleine bolletjes maken insmeren met eiwit en sesamzaad afbakken op de bakplaat - De opbouw bij het garnituur is al volgt: sla, tomaten e.d. wassen 28

30. sla, tomaten e.d. snijden en op een bord doen - Na 45 minuten zijn de broodjes hamburger klaar en wordt de saus toegevoegd. Als een ploeg of aantal kinderen snel klaar is kan zelf een saus worden gemaakt: maak de ultieme ABC- saus - Elk kind maakt 4 kleine broodjes hamburger: 2 voor de gasten, 1 voor een ander kind (om het wijkgevoel te bevorderen) en 1 extra (als reserve voor het geval er 1 aanbrandt e.d.) - Elk kind heeft van tevoren aan de gasten gevraagd welke hamburger men wil (bv Amerikaans) en dit bij de start ook gevraagd aan het kind waar hij of zij de hamburger voor gaat maken. - Na het klaarmaken van het eten wordt het op een bord gedaan. Elk kind prikt (ter herkenning) een herkenbaar vlaggetje in de eigen gemaakte hamburgers - Dan wordt de ruimte waar is gewerkt gezamenlijk schoongemaakt - Daarna wordt de tafels in de hal gedekt voor ruim 60 mensen met servetten of papieren placemats en de bekertjes en het drinken worden op tafel gezet - Na de komst van de gasten worden de broodjes hamburger gehaald en opgegeten, waarbij een kind het broodje hamburger dat een ander kind voor hem of haar heeft klaargemaakt opeet. - Aan het eind wordt tot slot de activiteit centraal afgerond met de opdracht om straks aan de maker van de hamburger te vertellen wat er lekker aan is en waarom het bord, beker en servet of placemats zelf weg te gooien - 141 kinderen hebben een voorkeur voor koken aangegeven. Ongeveer 75% hiervan wil dit echt, daarvan kan zon 10% op dat moment niet. Dus 95 kinderen, maar zon 75 kinderen lijkt reler - Door het in n week op 3 middagen na school aan te bieden is de kans groot dat alle kinderen, die mee willen doen ook kunnen meedoen aan de activiteit: steeds ruim 20 kinderen op een maandag, dinsdag en donderdag van 16.00 -18.00 uur - Door een bijdrage te vragen van 2,00 zal de activiteit meer serieus genomen worden, ook door de ouders. Het geld wordt niet bij de inschrijving, maar bij de start van de activiteit betaald - Leg uit aan de locale bakker en Groentehal waar het voor is, misschien willen ze sponsoren. 29

31. Bijlage 3 Aanbevelingen voor de activiteit Tekenen De tekenactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige E. van Olden uit Amersfoort. Deze leerkracht is jaren werkzaam geweest binnen het speciaal onderwijs en na het volgen van de basisopleiding Genezend tekenen creatief docent tekenen en schilderen geworden. Ze heeft momenteel een tekenpraktijk, zoals is te zien op www.tekenwereld.nl Dit overleg heeft geleid tot de volgende aanbevelingen: - Voor een eenmalige tekenactiviteit is 1 uur op woensdagmiddag van 14.00- 15.30 uur geschikt. - Omdat de activiteit binnen plaats vindt kan het in de wintermaanden gebeuren, bijvoorbeeld in januari 2010. Verder kan een de activiteit in het Katshuis plaatsvinden met 12 kinderen per keer. - Een mogelijke activiteit met eindproducten, die aan de wijk gepresenteerd kunnen worden door het als een expositie op te hangen in het Katshuis, is het volgende: . Gestart wordt met het drinken van een bekertje limonade . Met kleurpotloden wordt een tekening met golven gemaakt, door inleven wordt emotie getoond . Met wascokrijt wordt vanuit de emotie de tekening concreet ingevuld, bijvoorbeeld als vissen . Met ecoline wordt na dit inleven en uitleven de tekening gestructureerd en daarmee afgemaakt . Dan worden de tekeningen bij elkaar gelegd. Elk kind vertelt iets over de tekeningen en worden er vragen gesteld als wat is leuk of opvallend aan de tekening. Tot slot wordt aan de tekening een titel gegeven en het op een kartonnen passe-partout gedaan - Het wijkgevoel wordt bevorderd door het presenteren van de tekening aan elkaar en aan de wijk. - Bij de materiaalkeuze is rekening gehouden met het feit dat de grootste voorkeur is uitgesproken voor tekenen, niet voor tekenen en schilderen. Daarom is haar aanbeveling te werken met speciale dikkere kleurpotloden van goede kwaliteit, tekenpotloden en kneedgum. Om tegemoet te komen aan de kinderen die tekenen en schilderen leuk vinden kan een combinatie worden gemaakt met wascokrijt en eventueel ecoline. Daarnaast zijn tekenvellen van minimaal A3 formaat nodig en voor de passe-partouts etalagekarton dat groter is dan de tekenvellen. Tot slot zijn limonade en bekertjes gewenst voor een gezellige start van de activiteit. Het materiaal kost ongeveer 100 bij 12 kinderen, dus ongeveer 6,50 Euro per kind - Voor het geven van de activiteit vraagt deze tekendocent een vergoeding van 120. - Er zijn ook ander tekenopdrachten mogelijk. Zo heeft deze tekendocent een lessenserie gegeven met als thema Wereldreis met schilderen. Deze lessen vonden 1 x per maand plaats en elke les of workshop stond een land of werelddeel centraal: China, India, Australi, Afrika en Amerika. - Om de activiteit laagdrempelig te laten zijn is het belangrijk bij de activiteitintroductie (folder) te melden dat er geen teken of schilderervaring nodig is. Het gaat om het plezier met als motto is tekenen is meer dan je denkt. Voor vervolgactiviteiten kunnen kinderen naar bijvoorbeeld Scholen in de Kunst of haar tekenpraktijk - Ook hierbij is een eigen bijdrage redelijk, maar dient niet te hoog te zijn om het laagdrempelig te houden. Gedacht kan worden aan een bijdrage van 2,00 per kind. 30

32. Bijlage 4 Aanbevelingen voor de activiteit Toneel De toneelactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige J. J. van den Hoogen, een dramadocent uit Hoevelaken. Zij heeft de Theaterschool gedaan, een Hbo-opleiding in Kampen, en gewerkt als regisseur bij een rockopera en bij jongeren/volwassen toneel. Momenteel werkt zij als leerkracht van de Gabrie Mehen School in de wijk Kattenbroek. De aanbevelingen van deze dramadocent zijn als volgt: - Het gaat om een eenmalige toneelactiviteit met kinderen die elkaar mogelijk nog niet kennen, daarom is het afsluiten met een voorstelling aan bijvoorbeeld wijkbewoners te hoog gegrepen - Wel kan een link worden gelegd naar de wijk door fotos te nemen voor de website van de wijk - Voor het nemen van deze fotos is het werken met tableau vivant zeer geschikt - Door tableau vivants over ABC activiteiten te maken wordt een link gelegd naar ABC Kattenbroek - Een verbinding naar de wijk wordt ook gelegd door het uitbeelden van zogenaamde wijkbewoners - Een woensdagmiddag van 14.00- 15.30 uur is een geschikt moment voor deze activiteit - Bij een dergelijke activiteit is het aantal van maximaal 15 kinderen te adviseren - Als er meer kinderen de activiteit willen doen kan dezelfde activiteit later worden herhaald - De activiteit bestaat uit een inleiding ter kennismaking, een kern en een slot met een afsluiting - De inleiding (staande in een kring) van ongeveer 15 minuten bestaat uit kennismakingspelen: 1. kennis maken met elkaar Bijvoorbeeld een variatie op Ik ga op reis en ik neem mee met de eigen naam en een bijvoeglijk naamwoord met dezelfde beginletter (Jolige Jan, Boze Bart enzovoorts). Ook kan de toevoeging van een zin, zoals En ik ben gek op spruitjes 2. kennis maken met de techniek Bijvoorbeeld eerst uitbeelden van een emotie, dan uitspreken van een emotie en daarna uitspreken met een reden voor de emotie. Dit kan door in een kring na elkaar: . Een zogenaamd ding, dier of mens door te geven (lief klein kuikentje, vieze luier, enge spin) . Een zin als Waar ben