Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju

Nobody’s Unpredictable Novembar 2011.

Inkluzija djece sa

smetnjama u razvoju

© 2

011 I

psos

2

Sadrţaj

• METODOLOGIJA

• STAVOVI O UNICEFU

• INTERAKCIJA SA DJECOM SA SMETNJAMA U RAZVOJU

• SOCIJALNA DISTANCA PREMA DJECI SA SMETNJAMA U

RAZVOJU

• INKLUZIJA DJECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU

• STAVOVI GRAĐANA O DNEVNIM CENTRIMA I GRUPNIM KUĆAMA

• VIDLJIVOST I OCJENE KAMPANJE „GOVORIMO O

MOGUĆNOSTIMA“

• IMIDŢ KAMPANJE „GOVORIMO O MOGUĆNOSTIMA“

• SAŢETAK

© 2

011 I

psos

3

Metodologija

• Ad hoc f2f anketa u kući ispitanika

• Prikupljanje podataka na uzorku reprezentativnom za populaciju graĎana Crne Gore starih 18+ godina

• Veličina ciljne populacije: 474 655

• Veličina uzorka: 1207(sa 152 uzoračke tačke)

• Tip uzorka: stratifikovani troetapni uzorak verovatnoće sa sledećim etapama:

Jedinica prve etape - teritorija biračkog mesta – pribliţna veličina oko of 200 HH (PPS sa

verovatnoćom proporcionalnom veličini)

Jedinica druge etape - domaćinstva odabrana metodom slučajnog koraka počev od datih adresa

(SRSWoR)

Jedinica treće etape – članovi domaćinstva izabrani sa istom verovatnoćo (SRSWoR) – Kish tablice

• Stratifikacija se vrši po:

Tipu naselja – urban/rural

4 geo-ekonomska regiona

• Post stratifikacija se vrši po: polu, starosti, tipu naselja i geo-ekonomskim regionima

• Kontrola terenskog rada obuhvata 12% od ukupnog broja anketiranih u svim stratumima proporcionalno veličini

uzorka, alogička kontrola i kontrola konzistencije se vrši u 100% slučajeva

• Period prikupljanja podataka: od 11. novembra do 22. novembra 2011.

• 95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 05% je (03.6%, 06.4%)



© 2

011 I

psos

4

Uzorak

49%51%

23%19%

18%

27%

13%

25%

54%

21%

32%

18%

28%

21%

63%

37%

Mu

ška

rac

Ţe

na

18

-29

30

-39

40

-49

50

-64

65

+

Osn

ovn

o i n

iţe

Sre

dn

je

Viš

e i v

iso

ko

Po

dg

ori

ca

Pri

mo

rje

Sje

ve

ro-z

ap

ad

Isto

k

Urb

an

Osta

lo

Pol Godine Obrazovanje Stratum Tip naselja

© 2

011 I

psos

5

Interakcija sa djecom sa

smetnjama u razvoju

Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori

© 2

011 I

psos

6

Možete li mi reći koji izraz Vi lično najčešće koristite kada su u pitanju djeca čije su tjelesne, umne ili čulne sposobnosti ispod prosječnih mogućnosti djece u njihovom uzrastu?

23%

17%

12%

10%

7%

6%

3%

3%

3%

2%

20%

27%

4%

9%

19%

2%

0%

1%

6%

2%

19%

24%

12%

3%

20%

0%

1%

1%

5%

2%

Hendikepirana djeca

Djeca sa posebnim

potrebama

Djeca sa invaliditetom

Bolesna djeca

Djeca ometena u razvoju

Jadni, ţalosni, nesrećni

Djeca, kao i druga djeca, ne

pravi razliku

Djeca sa nedostatkom

Zaostala djeca/ zaostala u

razvoju

Retardirana djeca

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Izraz koji se najčešće koristi kada su u pitanju djeca

sa smetnjama u razvoju – spontani odgovori

Baza: Ukupna ciljna populacija


© 2

011 I

psos

Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju ili nekoga (rođak,

prijatelj, poznanik i sl.) čije dijete ima ovakve ili slične smetnje?

7


Kao i u prethodnim talasima,

velika većina graĎana (68%)

poznaje neko dijete sa

smetnjama u razvoju ili roditelja

čije dijete ima ovakve ili slične

smetnje - nisu naĎene razlike

izmeĎu 1.2. i 3. talasa

68

32

68

32

68

33

Da

Ne

% Avgust 2010.% Decembar 2010.% Novembar 2011.


© 2

011 I

psos

8

Koliko često dolazite u kontakt sa djecom sa

smetnjama u razvoju?


13%

5%

4%

11%

8%

10%

11%

11%

14%

10%

4%

8%

11%

5%

14%

8%

8%

8%

8%

12%

20%

0%

17%

10%

5%

15%

13%

12%

8%

9%

6%

4%

Svakodnevno

Nekoliko puta nedjeljno

Jednom nedjeljno

Nekoliko puta mjesečno

Jednom mjesečno

Jednom u 2-3 mjeseca

Jednom u 6 mjeseci

Jednom godišnje

RjeĎe od jednom godišnje

Nemam nikakav kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju

Ne zna / Bez odgovora

Avgust 2010. Decembar 2010. Novembar 2011.


© 2

011 I

psos

9

Druţenje sa djecom sa smetnjama u razvoju


Da li ste se Vi liĉno ikada druţili sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju?

A da li se Vaše dijete ikada druţilo ili se sada druţi sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju?

Ne, 41%

Nemam

djecu, 36%

Da, 21%

Ne

zna/Odbija,

2%

Ne, 60%

Ne

zna/Odbija,

1%

Da, 39%


© 2

011 I

psos

10

Sveukupno gledano, koliko ste informisani o djeci sa

smetnjama u razvoju?


7%

38%

44%

43%

12%

9%

3%

9%

32%

40%

45%

14%

11%

3%

8%

27%

35%

47%

16%

11%

5%

Ne znam ništa o djeci sa smetnjama u

razvoju

Veoma malo znam o djeci sa

smetnjama u razvoju

Sum -

Znam ponešto o djeci sa smetnjama u

razvoju

Sum +

Znam mnogo o djeci sa smetnjama u

razvoju

Znam veoma mnogo o djeci sa

smetnjama u razvoju


Moţe se reći da je zadrţan

pozitivan trend informisaosti

graĊana o djeci sa smetnjama u

razvoju .


© 2

011 I

psos

11

Po Vašem mišljenju, među djecom starosti do18 godina,

koliki procenat čine djeca sa smetnjama u razvoju?


18%

16%

18%

13%

6%

30%

20%

19%

25%

14%

6%

17%

23%

23%

18%

11%

5%

20%

Do 3%

3.1-5%

5.1-10%

10.1-20%

Preko 20%

Ne zna / Bez

odgovora


• U odnosu na period prije

sprovoĎenja kampanje

“Govorimo o

mogućnostima” znaĉajno

je porastao procenat

graĎana koji smatraju da

populaciji djece do 18

godina ima do 5 djece sa

smetnjama u razvoju.

• TakoĎe, znaĉajno je

smanjen procenat

graĊana koji nemaju

jasnu predstavu o tome

koliko ima djece sa

smetnjama u razvoju.


© 2

011 I

psos

12

Po Vašem mišljenju da li bi dijete sa smetnjama u razvoju jednoga

dana moglo da postane poznati umjetnik, biznismen, uspješan političar

ili drţavnik u Crnoj Gori?


Ne, to nije

moguće, 14%

Ne

zna/Odbija,

9%

Da, to je

moguće, 77%


© 2

011 I

psos

13

Poznatost ličnosti sa smetnjama u razvoju –

spontani odgovori


% Iz Crne Gore?

Za koje poznate ličnosti sa smetnjama u razvoju ste čuli?

% Van Crne Gore?

11.4

2.5

0.7

0.5

0.3

0.3

0.2

0.1

0.1

Darko

Martinović

Marijana

Mugoša

Naod Zorić

Fadil Muĉić

Nebojša

Šofranac

Majda Muĉić

(slikarka)

Boţidar

Denda

Mima Đurović

Slobodan

Mirjaĉić

24.6

18.3

3.0

2.7

0.8

0.6

0.5

0.4

0.3

0.2

0.2

Saša Matić

Dejan Matić

Andrea Bocheli

Stivi Vonder

Rej Ĉarls

Betoven

Van Gogh

Suzan Bojl

Niko Vujiĉić

Steven Hokings

Dzulia Robrts

© 2

011 I

psos

14

Socijalna distanca prema djeci

sa smetnjama u razvoju


© 2

011 I

psos

15

Dijete sa teţim oštećenjem vida - Koji od sljedećih

odnosa su za vas prihvatljivi

Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija

76%

57%

51%

48%

35%

9%

7%

2%

69%

59%

57%

48%

16%

13%

8%

82%

72%

61%

58%

49%

18%

13%

6%

79%Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom

Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim

djetetom?

Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom

Druţi se / igra se sa Vašim djetetom

Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom

U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim

djetetom

U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom


Avgust 2010 Decembar 2010 Novembar 2011


© 2

011 I

psos

16

Slijepo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas

prihvatljivi


78%

49%

44%

41%

29%

3%

2%

4%

61%

53%

51%

41%

7%

5%

12%

82%

66%

55%

53%

44%

9%

7%

11%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

17

Dijete sa teţim oštećenjem sluha - Koji od sljedećih



73%

55%

47%

45%

30%

6%

4%

4%

67%

60%

54%

43%

13%

9%

11%

79%

67%

58%

54%

42%

14%

10%

10%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

18

Gluvo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas

prihvatljivi


75%

46%

40%

39%

26%

3%

2%

6%

59%

50%

47%

36%

7%

5%

13%

78%

60%

51%

49%

38%

8%

7%

13%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

19

Dijete sa tjelesnim oštećenjem, kao što su trajna deformacija ili

nedostatak nekog dijela tijela - Koji od sljedećih odnosa su za

vas prihvatljivi


79%

43%

35%

33%

23%

3%

1%

6%

59%

48%

44%

35%

7%

4%

13%

80%

61%

51%

46%

37%

8%

5%

11%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

20

Dijete koje se oteţano kreću ili su sasvim nepokretna - Koji od

sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


76%

43%

35%

34%

25%

2%

1%

6%

57%

49%

43%

35%

4%

3%

14%

80%

58%

49%

44%

37%

6%

4%

11%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

21

Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što

su astma,srčane mane,hemofilija,leukemija i druga - Koji od sljedećih



73%

49%

41%

36%

28%

3%

2%

3%

57%

47%

44%

35%

9%

6%

13%

79%

60%

50%

45%

37%

11%

7%

12%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

22

Intelektualni nedostatci i oštećenja,kao što su niska

inteligencija,autizam,teţi poremećaj paţnje,trajen poteškoće u učenju

i sl. - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


73%

37%

28%

23%

14%

1%

1%

8%

54%

39%

35%

23%

3%

2%

14%

81%

56%

40%

36%

25%

5%

3%

13%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

23

Dijete sa teţim emocionalnim poremećajima,kao što su diječije

neuroze,psihoze,emocionalne promene nastale neurološkim

oštećenjima - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


68%

29%

19%

13%

8%

1%

0%

16%

39%

24%

18%

13%

2%

1%

18%

79%

42%

27%

21%

14%

3%

2%

20%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

24

Dijete sa teţim poremećajima socijalizacije, kao što su hiperaktivno,

agresivno ili neko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje - Koji od

sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


71%

30%

20%

15%

9%

2%

0%

11%

37%

23%

16%

12%

2%

1%

20%

76%

40%

25%

18%

13%

3%

2%

20%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

25

Dijete sa poremećajima govora - Koji od sljedećih



75%

49%

41%

39%

28%

5%

5%

2%

64%

54%

51%

41%

14%

11%

9%

84%

68%

56%

52%

42%

16%

12%

9%



djetetom?





djetetom





© 2

011 I

psos

26

PRIHVATLJIVOST ODNOSA


2.0

2.0

2.3

2.8

2.8

3.0

3.0

3.1

3.1

3.3

3.5

2.3

2.2

3.0

3.4

3.5

3.5

3.6

3.7

3.8

4.0

4.1

2.5

2.3

2.9

3.3

3.4

3.5

3.6

3.7

3.8

3.9

4.0

Dijete sa teţim emocionalnim poremećajima, kao što su dječje neuroze, psihoze,

emocionalne promjene nastale neurološkim oštećenjima

Dijete sa teţim poremećajima socijalizacije, kao što su hiperaktivno, agresivno ili

neko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje

Intelektualni nedostaci i oštećenja, kao što su niska inteligencija, autizam, teţi

poremećaji paţnje, trajne poteškoće u učenju i sl.

Dijete koje se oteţano kreću ili su sasvim nepokretna

Dijete sa tjelesnim oštećenjima, kao što su trajna deformacija ili nedostatak nekog

dijela tijela

Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što su astma,

srčane mane, hemofilija, leukemija i druga

Gluvo dijete

Slijepo dijete

Dijete sa poremećajima govora

Dijete sa teţim oštećenjem sluha

Dijete sa teţim oštešenjem vida

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

© 2

011 I

psos

27

Socijalna distanca prema djeci


Socijalna distanca prema razliĉitim grupama djece sa smetnjama u razvoju se

razlikuje:

• Kao i u prethodnim krugovima najveću socijalnu distancu graĊani imaju

prema djeci sa teţim emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i

prema djeci sa teţim poremećajima socijalizacije (socijalno neprihvatljivo

ponašanje).

• Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa

teţim oštećenjima vida i sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.

Kada posmatramo pojedinaĉne odnose, u odnosu na period prije realizovanja

kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti prema odreĊenim

kategorijama djece sa teškoćama se statistiĉki znaĉajno povećao ali je u

odnosu na talas iz decembra 2010. godine, odrţan gotovo na istom nivou.

© 2

011 I

psos

28

INKLUZIJA DJECE SA

SMETNJAMA U RAZVOJU


© 2

011 I

psos

29

Odnos društva prema djeci sa smetnjama u razvoju


• U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju

jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je porastao za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05.

Procenat gradjana koji smatraju djecu sa smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao se za

18% u odnosu na period prije kampanje.

• Ogromna većina graĎana (94%) smatra da drţava i društvo treba da učine sve što je u njihovoj moći da obezbijede jednake

mogućnosti za djecu sa smetnjama u razvoju.

• Da pomoć društva i drţave ne moţe znaĉajno da pomogne djeci sa teškoćama smatra 22% graĊana Crne Gore što

je ĉak za 14% manje nego u periodu prije kampanje „Govorimo o mogućnostima“.

2

1

61

94

92

22

Drţava i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj moći, kako bi

obezbijedili jednake mogućnosti i šanse za djecu sa smetnjama u

razvoju, bez obzira na troškove

Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva kao i

svi ostali graĎani.

Drţava i društvo nijesu u mogućnosti da značajno pomognu djeci sa

smetnjama u razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca.

% Ne slaţem se % Slaţem se


© 2

011 I

psos

30


Drţava i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj moći, kako

bi obezbijedili jednake mogućnosti i šanse za djecu sa smetnjama u

razvoju, bez obzira na troškove.

4

1

2

92

95

94

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011



© 2

011 I

psos

31


Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva

kao i svi ostali građani.

11

4

1

74

84

92

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011



© 2

011 I

psos

32


Drţava i društvo nijesu u mogućnosti da značajno pomognu djeci sa

smetnjama u razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca.

47

63

61

36

22

22

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011



© 2

011 I

psos

33

Koja od sledeće dvije tvrdnje je bliţa Vašim stavovima?


28

40

36

72

59

63

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

% Dijete sa smetnjama u razvoju bi prevashodno trebalo da se prilagoĊava ţivotu u društvu, uzpomoć porodice i okoline

% Društvo i sredina u kojoj dijete ţivi bi prevashodno trebalo da se prilagoĊavaju djetetu sasmetnjama u razvoju, uvaţavajući sve njihove sprecifiĉnosti


© 2

011 I

psos

34

Koja od sledećih tvrdnji je bliţa Vašim

stavovima?


15

21

18

80

71

78

5

7

3

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

% Pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama urazvoju U POTPUNOSTI osposobiti za ţivot u društvu

% Pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama urazvoju DONEKLE osposobiti za ţivot u društvu

% Bez obzira na struĉnu pomoć i poseban odnos drţave i društva, nije moguće uĉiniti NIKAKAV IOLEZNAĈAJAN NAPREDAK kada je rijeĉ o osposobljavanju djece sa smetnjama u razvoju za ţivot u društvu.


© 2

011 I

psos

35

Stav prema inkluzivnom obrazovanju


53

26

19

7

10

12

9

4

20

34

42

65

66

66

67

68

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja

nego što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama

u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika

koji bi radili sa tom djecom.

PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju

dovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga

djeca ostaju pomalo uskraćena.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohaĎaju

specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi

boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se

na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.


pozitivno utiče na njihov razvoj

I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju

manje šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja.

Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa

smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova

potrebama ove djece trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i

društva.



© 2

011 I

psos

36

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih

tvrdnji? – Slaţem se ( 4 + 5 )


74%

66%

64%

59%

57%

50%

41%

17%

80%

66%

69%

64%

64%

45%

41%

20%

68%

65%

67%

66%

66%

42%

34%

20%

Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama

u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece

trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i društva.





Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na

taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.


pozitivno utiče na njihov razvoj.



PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi

do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju

pomalo uskraćena.

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego

što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju,

kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa

tom djecom.

Avgust 2010

Dec 2010

Novembar 2011


© 2

011 I

psos

37


tvrdnji? – Ne slaţem se ( 1 + 2 )


63%

24%

23%

18%

18%

12%

11%

7%

64%

24%

27%

14%

14%

8%

9%

5%

53%

26%

19%

12%

10%

9%

7%

4%

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego

što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju,

kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa

tom djecom.

PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi

do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju

pomalo uskraćena.




pozitivno utiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na

taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.





Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama

u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece


Avgust 2010

Dec 2010

Novembar 2011


© 2

011 I

psos

38

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji?

Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri ĉemu 1 znaĉi Uopšte se ne slaţem a 5 U potpunosti se slaţem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od proĉitanih tvrdnji.

3.9

3.5

3.6

3.7

3.7

3.4

3.2

2.4

4.0

3.7

3.7

3.7

3.7

3.3

3.2

2.4

4.0

3.8

3.8

3.9

3.7

3.4

3.1

2.4

Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u

razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece


PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno

utiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na taj

način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju manje

šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem

razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.



PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do

toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju pomalo

uskraćena.

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego što

je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju,

kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom

djecom.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

© 2

011 I

psos

39

Stav prema inkluzivnom

obrazovanju

GraĊani imaju pozitivnije stavove prema inkluziji nego što je to bio sluĉaj u periodu prije kampanje

“Govorimo o mogućnostima”

• U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa

smetnjama u razvoju jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je

porastao za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Procenat gradjana koji

smatraju djecu sa smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao

se za 18% u odnosu na period prije kampanje.

• TakoĊe, procenat graĊana koji smatraju da je pruţanjem struĉne pomoći i posebnim

odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLE

osposobiti za ţivot u društvu porastao je za 7%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou

0.05.

Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene moţemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug

istraţivanja porastao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:

• PohaĊanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiĉe

na njihov razvoj.

• Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĊaju redovne škole, jer se na taj naĉin

razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

• I kad djeca sa posebnim potrebama proĊu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse

da se zaposle nego ostali graĊani istog nivoa obrazovanja.


© 2

011 I

psos

40



28

38

11

15

20

10

4

4

33

35

53

53

53

66

77

84

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga

djeca obično bivaju zapostavljena.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim

ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze

stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše

zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od

druge djece.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje

je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su

ţrtve nesrećnog slučaja.

Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti

moraju da mu podrede ţivot.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u

razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve

izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva



© 2

011 I

psos

41


Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri ĉemu 1 znaĉi Uopšte se ne slaţem a 5 U potpunosti se slaţem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od proĉitanih tvrdnji.

3.3

3.9

3.9

3.5

4.0

4.1

3.3

3.7

3.0

4.0

3.8

3.5

3.7

4.1

3.1

3.5

3.0

3.9

3.7

3.5

3.5

4.1

3.1

3.5

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim

ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze

stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju,

nauče da budu paţljivija i tolerantnija.

Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti

moraju da mu podrede ţivot.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje

je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve

nesrećnog slučaja.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve

izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva



Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički

stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011


© 2

011 I

psos

42


tvrdnji? – Slaţem se ( 4 + 5 )


84%

80%

77%

76%

62%

51%

46%

43%

85%

84%

73%

68%

59%

52%

40%

40%

84%

77%

66%

53%

53%

53%

35%

33%

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe

očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je

podrška šireg društva

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama

u razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.

Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u

potpunosti moraju da mu podrede ţivot.

Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer

su ţrtve nesrećnog slučaja.


zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije

djeteta od druge djece.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog

staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u

specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama,

jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa

njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju,

druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Avg 2010

Dec 2010

Novembar 2011


© 2

011 I

psos

43


tvrdnji? – Ne slaţem se ( 1 + 2 )


29%

22%

18%

12%

7%

6%

6%

5%

34%

31%

14%

14%

14%

3%

7%

4%

38%

28%

15%

11%

20%

4%

10%

4%

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u

specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer

se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima.



Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog

staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.


zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta

od druge djece.

Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su

ţrtve nesrećnog slučaja.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati

da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg

društva

Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obièno u

potpunosti moraju da mu podrede ţivot.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u

razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

© 2

011 I

psos

44

PORODICA I DJECA SA

SMETNJAMA U RAZVOJU

•Mišljenja o tome da li je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da borave u specijalizovanim

ustanovama ili da ţive u sopstvenim porodicama su i dalje podijeljena – znaĉajno je da

institucionalizaciju podrţava 11% graĊana manje nego u periodu koji je prethodio

kampanji “Govorimo o mogućnostima”(5% manje nego u prethodnom krugu ). TakoĎe, za

10% se smanjio procenat graĎana koji se slaţu sa trvdnjom da su druga djeca obično

zapostavljena u porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju (7% u odnosu na

prethodni krug).

•Većina (84%) smatra da je porodicama u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju neophodna

podrška šireg društva. Ako detaljnije ispitamo percepciju ovih porodica, vidjećemo da dvije

trećine graĎana takoĎe smatra da roditelji ove djece obično u potpunosti moraju da im podrede

ţivot a svaki drugi da roditelji ove djece često zauzimaju previše zaštitnički stav, što vodi većoj

izolaciji djeteta.

Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene moţemo zaključiti da je u odnosu na

prethodni krug istraţivanja značajno opao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:

•Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede

ţivot.

•Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja. (


© 2

011 I

psos

45

Po vašem mišljenju da li bi drţava trebala da pruţi finansijsku

pomoć porodicama sa djecom sa smetnjama u razvoju?


97

89

93

1

4

2

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

% Da % Ne


© 2

011 I

psos

46

Prava djece u Crnoj Gori


• Mišljenja o poštovanju prava djece sa smetnjama u razvoju u odnosu na ostalu djecu su i dalje podijeljena – 41%

graĊana smatra da se njihova prava poštuju podjednako kao prava druge djece što je za 3% manje nego u

prethodnom talasu,a 47% da se njihova prava poštuju u manjoj mjeri.

• Preostalih 12% smatra da se prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju više nego prava ostale djece.

40

43

47

51

44

41

10

13

12

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u manjoj mjeri nego prava druge djece

% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se podjednako kao prava druge djece

% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u većoj mjeri nego prava druge djece

© 2

011 I

psos

47

STAVOVI GRAĐANA O DNEVNIM

CENTRIMA I GRUPNIM KUĆAMA


© 2

011 I

psos

48

Da li znate šta su Dnevni centri za djecu sa smetnjama

u razvoju?


Ne, 41%

Ne

zna/Odbija,

2%

Da, 57%

49

U dnevnim centrima, djeca sa smetnjma u razvoju svakodnevno učestvuju u raznim edukativnim i

kreativnim aktivnostima koje pospješuju njihov razvoj i organizovane su od strane stručnjaka raznih profila.

Djeca borave u dnevnom centru nekoliko sati dnevno, što njihovim roditeljima omogudava da budu

zaposleni ili da za to vrijeme završe neke od kudnih obaveza. Na ovaj način, pruža se pomod porodicama

djece sa smetnjama u razvoju i sprečava se odvajanje djece od njihovih porodica.

Stvaranjem mreže dnevnih centara, koja de obuhvatiti svaku opštinu u Crnoj Gori, spriječide se odvajanje

djece sa smetnjama u razvoju od njihovih porodica, pa de se tako i smanjiti broj djece u institucijama.

Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju


© 2

011 I

psos

50

Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Dnevni centar

za djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni koji smatraju da u njihovom gradu nije potrebno

otvoriti dnevni centar (14% od ciljne populacije)

Zašto mislite da u Vašem gradu nije potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Ne, 14%

Ne

zna/Odbi

ja, 1%

Da, 85%

44%

0%

33%

23%

Nema potrebe /

Nema dovoljno

dece za to

Takvoj deci je bolje

da budu sa svojim

porodicama

Već postoji takav

centar

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

51

A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem

gradu otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom gradu

otvori dnevni centar (2% od ciljne populacije)

Zašto bi Vam to smetalo?

Ne, 96%

Ne

zna/Odbi

ja, 2%

Da, 2%

4%

3%

3%

90%

Diskriminacija

dece

Bilo bi me strah

Teško mi je da

gledam takvu

decu

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

52

Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom

komšiluku otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom neposrednom

komšiluku otvori dnevni centar( 3% od ciljne populacije)


Ne, 94%

Ne

zna/Odbi

ja, 2%

Da, 3%19%

13%

7%

6%

6%

3%

47%

Nema dovoljno

mesta / prostora za

takvu instituciju

Teško mi je da

gledam takvu decu

Volim miran ţivot /

radi moje dece

Zbog druge dece iz

okoline / njihove

reakcije

Bolje je u drugom

delu grada / van

grada

Bilo bi me strah

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

53

Dnevni centri


8

3

2

85

94

96

3

2

8

Oni koji smatraju da je u

njihovom gradu potrebno

otvoriti Dnevni centar za

djecu sa smetnjama u

razvoju

Oni koji nemaju ništa protiv

da se u njihovom

neposrednom komšiluku

otvori Dnevni centar za


razvoju


da se u njihovom gradu

otvori Dnevni centar za


razvoju


© 2

011 I

psos

54

Da li znate šta su Grupne kuće za djecu sa smetnjama u

razvoju?


Ne, 66%

Ne

zna/Odbija,

1%

Da, 34%


© 2

011 I

psos

55

Grupne kuće imitiraju porodiĉno okruţenje i

predstavljaju alternativu za djecu koja borave u

instituciji, ali ne i zamjenu za pravo djeteta da

ţivi u porodici.

Radi se dakle, o privremenom smještaju dok se

ne stvore uslovi da se dijete vrati u biološku

porodicu; da se za njega naĊe odgovarajuća

hraniteljska porodica; da se dijete usvoji ili

pripremi za samostalan ţivot.

U jednoj grupnoj kući ţivi najviše petoro djece

sa struĉnjacima koji im pruţaju ljubav i struĉnu

pomoć za pravilan rast i razvoj u atmosferi u

kojoj se imitira porodiĉno okruţenje.

Grupne kude za djecu sa smetnjama u razvoju


© 2

011 I

psos

56

Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Grupnu kuću za

djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni koji smatraju da u njihovom gradu nije

potrebno otvoriti Grupnu kuću (21% od ciljne populacije)

Zašto mislite da u Vašem gradu nije potrebno otvoriti Grupnu kuću za djecu sa smetnjama u razvoju?

Ne, 21%

Ne

zna/Odbi

ja, 1%

Da, 79%

42%

12%

9%

14%

1%

25%

Nema potrebe /

Nema dovoljno

dece za to

Takvoj deci je bolje

da budu sa svojim

porodicama

Dovoljan je Dnevni

Centar

Već postoje veliki

domovi za tu decu

Drugo

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

57

A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem

gradu otvorila Grupna kuća za djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom

gradu otvori Grupnu kuću (2% od ciljne populacije)


Ne, 97%

Ne

zna/Odbi

ja, 0%

Da, 2%

4%

3%

5%

88%

Diskriminacija

dece

Teško mi je da

gledam takvu

decu

Drugo

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

58

Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom

komšiluku otvorila Grupna kuća za djecu sa smetnjama u razvoju?

Baza: Ukupna ciljna populacija Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom neposrednom

komšiluku otvori Grupnu kuću (3% od ciljne populacije)


Ne, 96%

Da, 3%

24%

20%

17%

6%

4%

1%

3%

25%

Bolje je u drugom delu grada / van

grada

Nema dovoljno mesta / prostora za

takvu instituciju

Teško mi je da gledam takvu decu

Zbog druge dece iz okoline / njihove

reakcije

Volim miran ţivot / radi moje dece

Bilo bi me strah

Drugo

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

59

Grupne kuće


11

2

1

79

96

97

2

1

11

Oni koji smatraju da je u

njihovom radu potrebno

otvoriti Grupnu kuću za


razvoju


da se u njihovom

neposrednom komšiluku

otvori Grupna kuća za


razvoju


da se u njihovom gradu

otvori Grupna kuća za


razvoju

Ipsos Strategic Marketing

© 2

011 I

psos

60

VIDLJIVOST I OCJENE KAMPANJE

„GOVORIMO O MOGUĆNOSTIMA“


© 2

011 I

psos

61

Da li ste prethodnih mjeseci primijetili neke kampanje vezane za djecu sa

smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju

javnih ličnosti ili intervjue?


• Na pitanje da li su u

prethodna 3 mjeseca

primijetili neku kampanju

vezanu za djecu sa

smetnjama u razvoju, 55%

ispitivane populacije je

odgovarilo potvrdno.

Da, 55%

Ne, 46%


© 2

011 I

psos

62

Da li se sjećate ko je pokretač/ ko su pokretači

inicijatori ove kampanje?

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji,

radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue: (55% ukupne ciljne populacije)

59%

19%

8%

7%

4%

2%

1%

0%

1%

29%

UNICEF

Vlada Crne Gore

Udruţenje roditelja hendikepirane

dece

Evropska unija

NVO

Lokalna samouprava

Sponzori/ privatna lica

Mediji, štampa, TV

Ostali odgovori

Ne zna/Odbija

68%

39%

61%

64%

23%

24%

13%

9%

3%

29%

2%

0%

13%

0%

3%

8%

1%

4%

6%

10%

Podgorica

Primorje

Sjevero-

zapad

Istok

Re

gio

n

UNICEF

Vlada Crne Gore

Udruţenje roditelja

hendikepirane dece

Evropska unija

NVO


© 2

011 I

psos

63

Unicef, Vlada Crne Gore, Delegacija Evropske unije i Udruţenja roditelja djece sa

smetnjama u razvoju su u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra imali

kampanju vezanu za djecu sa smatnjama u razvoju „Govorimo o mogućnostima“. Da li

ste primijetili ovu Unicefovu kampanju?


• I na promptno pitanje da li

su vidjeli kampanju

Unicefa, Vlade Crne Gore,

Delegacije Evropske unije i

Udruţenja roditelja djece


62% graĊana je odgovorilo

potvrdno%. Da, 62%

Ne, 38%


© 2

011 I

psos

64

Da li se sjećate nekog slogana, poruke iz ove kampanje?

Višestruki odgovori; Baza: oni koli su primetili ovu kampanju UNICEF-a (62% ukupne ciljne populacije)

34%

14%

13%

12%

11%

6%

3%

2%

1%

1%

1%

0%

0%

0%

0%

0%

1%

17%

24%

Govorimo o mogućnostima

Vidimo mogućnosti

Vidimo našu Ďecu

Vidimo ljubav

Vidimo prijateljstvo

Vidimo snagu

Svi smo jednaki

Prijateljstvo/ pruţimo im prijateljstvo

Normalno / prirodno je biti drugačiji

Pruţimo im pomoć

Pruţiti im šansu/ uključiti ih u društvo

Gdje mnogi vide teret, mi vidimo ljubav/ sreću

Ljubav/ pruţimo im ljubav

Gdje mnogi vide teškoće, mi vidimo mogućnosti

Gdje drugi vide prepreke, mi vidimo budućnost

Gdje mnogi vide slabost, mi vidimo snagu

Ostali odgovori

Nijedan

Ne zna/Odbija

• Slogan „Govorimo o mogućnostima“

spontano navodi najveći broj graĊanja, njih

34%, a uz to još 14% navodi i slogan

„Vidimo mogućnosti“.

• Na trećem mjestu se nalazi slogan „Vidimo

našu Ċecu“, kog se sjeća 13% graĊana. Za

njim slijedi, na ĉetvrtom mjestu slogan

„Vidimo ljubav“ (12%) a na petom mjestu

se nalazi slogan „Vidimo prijateljstvo“

(11%).

• 24% graĊana od onih koji su primjetili

kampanju Unicefa nije moglo da se sjeti ni

jednog slogana


© 2

011 I

psos

65

Da li je bilo koja od ovih ključnih poruka

pokrivena u okviru ove kampanje?


56

47

38

37

35

28

44

53

62

63

65

72

Govorimo o

mogućnostima

Vidimo mogućnosti

Vidimo našu djecu


Vidimo ljubav

Vidimo snagu

% Da % Ne


© 2

011 I

psos

66

Gdje ste, na kojim mjestima i u kojim medijima,

videli ili čuli za ovu kampanju?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli bilo koju od ovih poruka (65% ukupne ciljne populacije)

78%

48%

26%

20%

12%

12%

1%

1%

TV reklama (spot)

Bilbordi i ulični posteri

Reklama u novinama

TV emisija (vesti, prilozi ili

posebne emisije)

Članak u novinama

Radio emisija (vesti, prilozi ili

posebne emisije)

Bioskop Ster Cinema u

Podgorici

Ne zna/Odbija

• Najveći broj graĊana je

vidio emitovani tv spot

(78% od svih koji su ĉuli za

neki od slogana iz

kampanje), a zatim putem

bilborda (48% od svih

graĊana koji su ĉuli za neki

od slogana iz kampanje).

© 2

011 I

psos

67

TV KAMPANJA


© 2

011 I

psos

68

Da li ste primetili TV reklamu, u okviru

kampanje koju je pokrenuo Unicef, u kojoj se

pojavljuje DJEVOJĈICA SA SMETNJAMA U

RAZVOJU KAKO SVIRA BUBNJEVE?.


0%

1%

1%

17%

83%

41%

41%

Veoma loš

Uglavnom loš

Sum -

Niti dobar niti

loš

Sum +

Uglavnom

dobar

Veoma

dobar

Kakav Vam je opšti utisak o ovoj

reklami?

Baza: Oni koji su primetili reklamu (55% ukupne ciljne

populacije)

• Opšti utisak o ovom

spotu je loš samo za 1%

onih koji su je primijetili,

dok je za 83% on dobar(

za 41% je u veoma

dobar).

Da, 55%

Ne, 45%

• 55% graĊana je primjetilo tv spot u kom se

pojavljuje DJEVOJĈICA SA SMETNJAMA U

RAZVOJU KAKO SVIRA BUBNJEVE.


© 2

011 I

psos

69

Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova reklama

ostavi DOBAR utisak na vas?

Višestruki odgovori; Baza: ako je generalni utisak o ovoj TV reklami bio dobar (83% ukupne ciljne populacije)

21%

17%

10%

9%

8%

5%

5%

5%

4%

3%

3%

2%

3%

Mogućnosti djece/ način da dokaţu svoje

sposobnosti

Pozitivan utisak, dobro osmišljeno

Hrabrost, snaga, borbenost djece

Uključivanje djece u društvo/

ravnopravnost u društvu

Djevojcica/ djeca koja učestvuju u

kampanji

Promoviše ljubav, humanost, prihvatanje

Ubjedljiva, realna, edukativna poruka

Optimizam, radost djevojčice

Skretanje paţnje/ angaţovanje društva

Pomoć/ paţnja/ briga o toj djeci

Optimizam/ vesela atmosfera

Dirljivost/ saţaljenje

Ostali odgovori

9%

17%

30%

17%

12%

6%

3%

16%

11%

13%

6%

1%

21%

19%

8%

1%

Podgorica

Primorje

Sjevero-

zapad

Istok

Re

gio

n

Pozitivan utisak, dobro

osmišljeno

Hrabrost, snaga,

borbenost dece

Uključivanje dece u

društvo/ ravnopravnost

u društvu

Ne zna/Odbija

© 2

011 I

psos

70

KAMPANJA - DOGAĐAJI

© 2

011 I

psos

71

Tokom kampanje „Govorimo o mogućnostima“ koja je nastavljena i u 2011.

godini, Unicef je organizovao razliĉite dogaĊaje kao što su:

• predstavljanje Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom na Brajevom

pismu i znakovnom jeziku prvi put na Balkanu;

• uĉestvovanje djece sa smetnjama u razvoju na raznim djeĉjim festivalima

po prvi put - na festivalu „Zlatna pahulja“ u Roţajama, na MeĊunarodnom

festivalu pozorišta za djecu u Kotoru, na Whitefield dţez festivalu u Bijelom

Polju i na Vidrafestu – festivalu prirode i nauke na Skadarskom jezeru;

• otvaranje posebno opremljenih inkluzivnih igraonica u osnovnim školama;

• obuka za Ċaĉke parlamente o inkluziji djece sa smetnjama u razvoju;

• razgovari djece o inkluziji sa predstavnicima Vlade i opština iz Crne Gore,

predstavnicima ambasada i UNICEF-om;

• posjeta djece sa smetnjama u razvoju Iitalijanskoj ambasadi u Podgorici,

itd.

•

U tim dogaĊajima su uĉestvovali Predsjednik Crne Gore, Premijer, predstavnici

Vlade Crne Gore, visoki zvaniĉnici UNICEf-a, Delegacije Evropske unije,

diplomate, djeca sa i bez smetnji u razvoju, roditelji, Ambasador dobre volje

Unicefa Rambo Amadeus...


© 2

011 I

psos

72

Da li ste ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od

događaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o

mogućnostima“


Da

36%

Ne

60%

Ne

zna/Odbij

a

4%

Baza: oni koji su ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi

sa nekim od tih dogaĎaja koji su organizovani u sklopu

kampanje „Govorimo o mogućnostima“ (36% ukupne

ciljne populacije)

Kakav Vam je opšti utisak o

ovim događajima?

2%

2%

4%

21%

60%

36%

24%

15%

Veoma loš

Uglavnom loš

Sum -

Niti dobar niti loš

Sum +

Uglavnom dobar

Veoma dobar

Ne zna / Bez

odgovora

• Nešto više od jedne trećine populacije je ispratilo ili

ĉulo neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od

dogaĊaja koji su organizovani u sklopu kampanje

„Govorimo o mogućnostima“.

© 2

011 I

psos

73

OUTDOOR I PRINT KAMPANJA


© 2

011 I

psos

74

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i

opšti utisak (jun)


36%

34%

32%

32%

32%

32%

31%

46%

35%

32%

Govorimo o

mogućnostima 1

Vidimo

mogućnosti 1

Vidimo našu djecu

1

Vidimo snagu

Vidimo

prijateljstvo 2

Vidimo našu djecu

2

Vidimo

prijateljstvo 3

Vidimo ljubav

Vidimo

mogućnosti 2

Vidimo

prijateljstvo 1

1%

2%

1%

2%

1%

1%

2%

1%

3%

2%

89%

91%

86%

90%

91%

88%

93%

90%

91%

90%

Nepovoljan ( 1 + 2 ) Povoljan ( 4 + 5 )

Baza: oni koji su primetili bilo koju od sledećih

reklama na bilbordima/uličnim panoima ili u

novinama

Prosjek: 4,52

Prosjek: 4,51

Prosjek: : 4,49

Prosjek: 4,54

Prosjek: : 4,46

Prosjek: 4,61

Prosjek: 4,53

Prosjek: : 4,42

Prosjek: : 4,53

Prosjek: : 4,50

41%

33%

31%

31%

29%

29%

29%

27%

29%

28%

Procenat povoljnih ocjena (4+5) u

ukupnoj ciljnoj populaciji


© 2

011 I

psos

75


opšti utisak (avgust)


1%

1%

1%

2% 88%

93%

89%

89%




novinama

Prosjek: : 4,50

Prosjek: 4,59

Prosjek: : 4,52

Prosjek: 4,48

41%

38%

38%

36%

Vidimo našu djecu

3

Vidimo našu djecu

4


4


5

36%



35%

34%

32%


© 2

011 I

psos

76


opšti utisak (oktobar)


43%

43%

34%

Govorimo o

mogućnostima 3

Govorimo o

mogućnostima 4

Govorimo o

mogućnostima 2

1%

2%

2%

89%

93%

92%




novinama

Prosjek: : 4,58

Prosjek: 4,63

Prosjek: 4,49

39%



40%

30%


© 2

011 I

psos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost

77


• 74% graĊana Crne Gore je

vidjelo makar jedan bilbord ili

reklamu u novinama koji su

korišćen u ovoj kampanji”

• Bilborde su vidjeli u nešto

manjoj mjeri osobe koje imaju

65 ili više godina, oni koji su

završili samo osnovnu školu,

oni koji ţive u sjevero-zapadnom

dijelu Crne Gore kao i oni koji

ţive u prigradskim i seoskim

naseljima. Da

74%

Ne

26%


© 2

011 I

psos

Vidljivost kampanje “Govorimo o mogućnostima”

78


Total Da li imate djecu u domaćinstvu? Da li poznajete neko

dijete sa smetnjama u razvoju?

Koliko ste informisani o djeci

sa smetnjama u razvoju?

Da

Ne

Da

Ne

Ne z

naju

niš

ta ili

malo

Zn

aju

ponešto

Zn

aju

mnogo

ili v

eom

a

mnogo

N 1207 445 762 815 392 423 572 197

sig 0.73 0.17 0.00

Da 81.9 81 82 83 80 72 87 87

Ne 18.1 19 18 17 20 28 13 13

Total 100%

Total Pol Starost Obrazovanje Prihod po ĉlanu

domaćinstva Region Tip naselja

Muški

Ţe

nski

18-2

9

30-3

9

40-4

9

50-6

4

65+

Osnovno i

niţ

e

Sre

dnje

Viš

e i v

isoko

Obra

zovanje

u t

oku

Do 1

00 €

101-2

00 €

Viš

e o

d 2

00

€

Odbija

da

odgovori

Podgorica

Prim

orje

SJevero

-

zapad

Isto

k

Gra

d

Osta

lo

N 1207 590 617 281 234 214 325 154 279 573 249 106 371 368 304 165 391 222 337 257 763 444

sig 0.06 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Da 81.9 80 84 90 80 81 82 71 67 83 91 93 74 87 85 81 91 85 78 71 88 72

Ne 18.1 20 16 10 20 19 18 29 33 17 09 07 26 13 15 19 09 15 22 29 12 28

Total 100%


© 2

011 I

psos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost

79


Total Pol Starost Obrazovanje Prihod po ĉlanu

domaćinstva Region Tip naselja

Muški

Ţe

nski

18-2

9

30-3

9

40-4

9

50-6

4

65+

Osnovno i

niţ

e

Sre

dnje

Viš

e i

vis

oko

Obra

zovanj

e u

toku

Do 1

00 €

101-2

00 €

Viš

e o

d 2

00

€

Odbija

da

odgovori

Podgorica

Prim

orje

Sje

vero

-

zapad

Isto

k

Gra

d

Osta

lo

N 1207 590 617 281 234 214 325 154 279 573 249 106 371 368 304 165 391 222 337 257 763 444

sig 0.29 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Da 74.5 73 76 84 74 75 76 55 55 76 88 85 65 80 79 76 84 83 67 63 80 65

Ne 25.5 27 24 16 26 25 24 45 45 24 12 15 35 20 21 24 16 17 33 37 20 35

Total 100%

Total Da li imate djecu u domaćinstvu? Da li poznajete neko dijete sa

smetnjama u razvoju? Koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju?

Da

Ne

Da

Ne

Ne z

naju

niš

ta ili

malo

Zn

aju

ponešto

Zn

aju

mnogo ili

veom

a

mnogo

N 1207 445 762 815 392 423 572 197

sig 0.91 0.00 0.00

Da 74.5 74 75 77 69 63 80 82

Ne 25.5 26 25 23 31 37 20 18

Total 100%


© 2

011 I

psos

80

Da li ste u okviru ove kampanje čuli neke podatke o istraţivanjima koje je Unicef do sada uradio,

npr. procenat građana koji bi prihavatili da djete sa smetnjama u razvoju ide u istu školu koju

pohađa i njihovo djete ili procenat građana kojima ne bi smetalo da dijete sa smetnjama u

razvoju bude najbolji prijatelj njegovom djetetu?


Da

15%

Ne

75%

Ne

zna/Odbija

10%• 15% stanovnika Crne Gore je ĉulo

makar neki podatak o

istraţivanjima koje je Unicef

sproveo do sada, npr. procenat

graĊana koji bi prihavatili da djete

sa smetnjama u razvoju ide u istu

školu koju pohaĊa i njihovo djete

ili procenat graĊana kojima ne bi

smetalo da dijete sa smetnjama u

razvoju bude najbolji prijatelj

njegovom djetetu.

Imidţ kampanje


© 2

011 I

psos

82

Generalno, koliko mislite da Vam je ova nedavna Unicefova

kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se odnosila na djecu

sa smetnjama u razvoju privukla paţnju?

Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogućnostima“( 82% od ciljne populacije)

22%

41%

63%

25%

12%

9%

2%

Veoma mi je privukla paţnju

Uglavnom mi je privukla

paţnju

Sum +

Niti mi je privukla paţnju niti

nije

Sum -

Uglavnom mi nije privukla

paţnju

Uopšte mi nije privukla

paţnju

• 63% graĊana Crne Gore misli da im je nedavna

Unicefova kampanja „Govorimo o

mogućnostima“ koja se odnosila na djecu sa

smetnjama u razvoju privukla paţnju

• Nasuprot njima, 12% smatra da im kampanja

“Govorimo o mogućnostima” nije privukla paţnju.

• Moţe se reći da je kampanja u manjoj mjeri

privukla paţnju osobama koje ţive na

sjeverozapadu Crne Gore, muškarcima, kao i

koji imaju 65 ili više godina.


© 2

011 I

psos

83

Koliko Vam se generalno dopala ova kampanja?


31%

45%

20%

4%

3%

1%

76%

Veoma mi se dopala

Uglavnom mi se dopala

Sum +

Niti mi se dopala, niti mi se

nije dopala

Sum -

Uglavnom mi se nije dopala

Uopšte mi se nije dopala

• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je,

generalno gledano, ostavila veoma pozitivan

utisak na graĊane Crne Gore (76%).

• Samo 4% populacije kaţe da im se kampanja nije

dopala.

• GraĊani koji ţive u sjeverozapadnom dijeli Crne

Gore, oni koji ţive na primorju, muškarci i stariji

od 65 godina daju nešto niţe ocjene kampanji.

Suprotno njima, visoĉije ocjene su dali oni koji

ţive u Podgorici, kao i ţene


© 2

011 I

psos

84

Da li ste tokom kampanje saznali nešto novo, o čemu ranije niste razmišljali

ili što niste znali, kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju i njihova

uključenost u zajednicu?


16%

38%

54%

13%

33%

7%

26%

Saznao/la sam dosta

novih stvari

Saznao/la sam

ponešto novo

Sum +

Niti sam saznao/la niti

nisam saznao/la nešto

novo

Sum -

Uglavnom nisam

saznao/la ništa novo

Ništa novo nisam

saznao/la

“GraĎani koji imaju više od 65 godina

godina i oni koji ţive u sjevero-

zapadnom dijelu Crne Gore, kao i na

primorju, u manjoj mjeri navode da su

saznali nešto novo”

“GraĎani koji od 18 do 29

godina, oni koji ţive u

istočnom dijelu Crne Gore i

Podgorici u većoj mjeri

navode da su saznali nešto

novo”


© 2

011 I

psos

Šta je to novo što ste saznali iz ove kampanje?

85

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su saznali nešto novo tokom kampanje (61% ciljne populacije)

36%

30%

27%

25%

24%

20%

19%

14%

14%

11%

10%

9%

8%

1%

2%

5%

Saznao/la sam za grupne kuće.

Saznao/la sam da djeca sa smetanjma u razvoju mogu da napreduju

Saznao/la sam za dnevne centre za djecu sa smetnjama u razvoju

Da im treba prići i tretirati ih kao svu drugu djecu.

Da mogu da izrastu u uspješne umjetnike, sportiste, novinare

Da mogu da pohaĎaju redovne škole.

Da je obaveza društva da im omogući da rastu u porodici, p

Da treba da im se omogući da ţive u porodici umjesto u institucijama

Da mogu da budu dobri prijatelji sa djecom koja nemaju smetnje u razvoju

O dobrobitima koje donosi druţenje djece sa i bez smetnji u razvoju

Saznao/la sam kako da pomognem djeci sa smetnjama u razvoju.

Saznao/la sam da je najbolje za djecu da rastu u porodici.

Saznao/la sam o negativnim posljedicama boravka djece u instucijama

Sve/ mnogo toga

Ništa/ ništa što već nisu znali

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

86

Generalno, koliko mislite da je ova Unicefova kampanja uticala

na Vas da ozbiljno razmislite o djeci sa smetnjama u razvoju i

odnosu društva prema njima?


20%

38%

59%

29%

11%

6%

5%

1%

Veoma je

uticala

Uglavnom je

uticala

Sum +

Niti je uticala niti

nije uticala

Sum -

Uglavnom nije

uticala

Nije uopšte

uticala

Ne zna / Bez

odgovora

• 59% graĎana Crne Gore kaţe da je

Unicefova kampanja “Govorimo o

mogućnostima” uticala na njih da

ozbiljno razmisle o djeci sa smetnjama

u razvoju i odnosu društva prema

njima. To su češće ţene ili oni koji ţive

na istoku zemlje.

• S druge strane 11% kaţe da kampanja

nije imala uticaja na njih (to češće

kaţu muškarci, graĎani koji imaju 65 ili

više godina, kao i oni koji ţive na

primorju)


© 2

011 I

psos

87

Da li je ova kampanja uticala da

promijenite neke vaše stavove kada su

u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o

mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)

Moţete li mi reći koje stavove ste promijenili?

34%

33%

30%

24%

20%

17%

2%

MeĎu djecom sa smetnjama u razvoju

sada vidim i potencijalne buduće

umjetnike i uspješne/istaknute članove

naseg društva

Više vjerujem da je moguće obezbijediti

kvalitetan ţivot djece sa smetnjama u

razvoju u našem društvu

Manje su mi djeca sa smetnjama u razvoju

nepoznata – bolje ih razumijem

Više mi ne smeta druţenje sa djecom sa

smetnjama u razvoju u školi, na igralištu i

tome slično

Više posmatram djecu sa smetnjama u

razvoju kao i svu ostalu djecu

Manje se plašim kontakta sa djecom sa

smetnjama u razvoju/osobama sa

invaliditetom

Ne zna/Odbija

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili stavove

(22% ukupne ciljne populacije)

• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je na 22% graĎana

uticala tako da promjene neke svoje stavove o djeci sa

smetnjama u razvoju. 22% kaţe da kampanja na njih nije

uticala, jer se njihovi stavovi donekle razlikuju ali ne misle

da treba da ih mijenjaju, a 56% smatra da kampanja na

njih nije uticala uopšte jer se sve što su vidjeli u kampanji

podudara sa njihovim stavovima o pravilnom odnosu

prema djeci sa smetnjama u razvoju

1%

22%

22%

56%

Nije uticala uopšte jer se sve što sam vidio u kampanji podudara sa

mojim stavovima o pravilnom odnosu

prema

Uticala je da promijenim neke svoje

stavove

Nije uticala, moji stavovi se

donekle razlikuju ali ne mislim da

treba da ih mijenjam

Ne zna/Odbija


© 2

011 I

psos

88

Da li je ova kampanja uticala da

promijenite neko vaše ponašanje kada su

u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?

Moţete li mi reći koje ponašanje ste

promijenili?

53%

40%

15%

15%

13%

9%

2%

Manje mi je nelagodno kada vidim dijete sa

smetnjama u razvoju/osobu sa invaliditetom

Lakše komuniciram sa djecom sa smetnjama u

razvoju /osobama sa invaliditetom

Počeo/la sam da podstičem/podrţavam

donacije za inkluzivno obrazovanje i podršku

porodicama sa djecom sa smetnjama u razvoju

Počeo/la sam da podstičem/podrţavam

volontersku podršku dnevnim centrima i

udruţenjima roditelja djece sa smetnjama u

razvoju

Više se druţim/komuniciram sa djecom sa

smetnjama u razvoju/osobama sa invaliditetom

Počeo/la sam da podsticem druţenje sa djecom


Ne zna/Odbija

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili ponašanje

(23% ukupne ciljne populacije)

• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je na 23% graĎana

uticala tako da promjene neko svoje ponašanje kada su u

pitanju djeca sa smetnjama u razvoju. 77% kaţe da

kampanja na njih nije uticala,

77%

23%

Da

Ne

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o

mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)


© 2

011 I

psos

89

Generalno gledano, kada mislite o Unicefovoj kampanji „Govorimo

o mogućnostima“ čega se najviše sjećate iz te kampanje?

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)

11%

10%

7%

7%

4%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

1%

Reklame

Devojčica koja svira bubnjeve

Deca/ lica dece/ slike dece

Bilbordi

Osmeh/ veselost/ radost dece

Slogani, poruke

Paţnja/ briga o deci

TV reklame

Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje

Da su ravnopravni/ prihvaćeni/ uključeni u društvo

Druţenje/ igra dece

Devojčica

Deca koja se bave sportom ( tenis, atletika)

Otvaranje dnevnih centara/ radionica

Mogućnosti, sposobnosti te dece

• Kada je sjećanje na kampanju

“Govorimo o mogućnostima” graĊani

najviše pamte spot, djevojĉicu koja

svira bubnjeve, djecu i bilborde.


© 2

011 I

psos

90

Šta vam se najvise dopalo?


20%

8%

5%

4%

4%

4%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

2%

2%

29%

Sve

Reklame

Osmeh/ veselost/ radost dece

Dobra ideja, pokretanje, organizacija

kampanje

Devojčica koja svira bubnjeve

Paţnja/ briga o deci

Deca/ lica dece/ slike dece

Da su ravnopravni/ prihvaćeni/

uključeni u društvo

Slogani, poruke

Bilbordi

Akcije, dogadjaji, utakmica, članci,

emisijeSkretanje paţnje/ budjenje svesti

društva

Otvaranje dnevnih centara/ radionica

Mogućnosti, sposobnosti te dece

Ne zna/Odbija

14%

18%

24%

26%

11%

6%

5%

8%

3%

7%

5%

6%

6%

5%

5%

1%

4%

3%

5%

3%

Podgorica

Primorje

Sjevero-

zapad

Istok

Str

atu

m

Sve

Reklame

Osmeh/ veselost/

radost dece

Dobra ideja,

pokretanje,

organizacija

kampanje

Devojčica koja svira

bubnjeve

• 20% graĊana kaţe da im se u kampanji “Govorimo o mogućnostima” sve dopalo.

• Osmjeh, veselost, radost djece naglašava 5%, spot 8%.


© 2

011 I

psos

91

Šta bi vi promijenili kad ova sama kampanja u

pitanju? Šta biste uradili drugačije?


3%

3%

2%

1%

1%

1%

1%

0%

1%

54%

35%

Više akcija, veće, duţe kampanje

Veća zastupljenost u medijima

Uključiti veći broj dece, gradova, radionica, ustanova

Više konkretnih akcija, dela a ne reči

Više brige, paţnje, pomoći

Više finansijskih sredstava, ulaganja, donacija

Uključivanje poznatih ličnosti u kampanju

Uključenje većeg broja ljudi, institucija, drţave

Ostali odgovori

Ništa

Ne zna/Odbija

• Ĉak 54% graĊana kaţe da ništa ne

bi mijenjali u kampanji “Govorimo

o mogućnostima”.

• 35% ne zna šta bi promijenilo

• 4% navodi više akcija, veće, duţe

kampanje, a 3% veću prisutnost u

medijima a

92

Sažetak

© 2

011 I

psos

93

SAŢETAK (1)

• Kao i u prethodnom krugu najveću socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim

emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i prema djeci sa teţim poremećajima socijalizacije

(socijalno neprihvatljivo ponašanje).

• Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim oštećenjima vida i

sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.

• U odnosu na period prije realizacije kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti

odnosa prema svim kategorijama djece sa teškoćama je zadrţao pozitivan trend.

© 2

011 I

psos

94

SAŢETAK (2)

• U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa

smetnjama u razvoju jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je porastao

za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Procenat gradjana koji smatraju djecu sa

smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao se za 18% u odnosu

na period prije kampanje.

• TakoĊe, procenat graĊana koji smatraju da je pruţanjem struĉne pomoći i posebnim

odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLE

osposobiti za ţivot u društvu porastao je za 7%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05.

• Odnosno , da pomoć društva i drţave ne moţe znaĉajno da pomogne djeci sa teškoćama

smatra 22% graĊana Crne Gore što je ĉak za 14% manje nego u periodu prije kampanje

„Govorimo o mogućnostima“.

• TakoĊe, nastavljen je pozitivan trend i kad je u pitanju mišljenje o pozitivnom uticaju

pohaĊanja redovne nastave djece sa smetnjama u razvoju.

95

Vidljivost

Unicefovu kampanju

„Govorimo o mogudnostima“ je vidjelo 82% građana Crne

Gore.

96

Najzapaženiji dio kampanje

Pojedinačno gledano, najzapaženiji dio kampanje

je bio TV spot koji je vidjelo 55% ciljne populacije. Opšti utisak

o ovom spotu je pozitivan za 75% od svih onih koji

su vidjeli taj spot a negativan za samo 1%. Osim

toga, bilborde korišdene u ovoj kampanji je vidjelo 75%

građana Crne Gore.

97

Utisak

Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno

gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na građane Crne Gore (76%) a

samo 4% onih koji su primjetili kampanju kaže da im se nije dopala”

98

Uticaj

Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno gledano, snažan uticaj na građane Crne Gore. 54% građana Crne Gore je tokom

kampanje saznalo nešto novo o djeci sa smetnjama u razvoju a 23% kaže da je

promjenilo svoje ponašašanje prema djeci sa smetnjama u razvoju.


© 2

011 I

psos

99

Uticaj


39

18

12

9

23%

54%

76%

82%

18

12

9

39

GraĎani Crne Gore koji su

promjenili svoje ponašanje

prema djeci sa smetnjama u

razvoju


tokom kampanje saznali nešto

novo

GraĎani Crne Gore kojima se

dopala kampanju


vidjeli kampanju


© 2

010 I

psos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama -

Poznatost i opšti utisak

100

Od svih bilborda

koji su bili dio kampanje

najveću paţnju je

privukao bilbord

“Pridruţite nam se”,

a zatim bilbord sa

atletičarkama.

Najbolju

prosječnu ocjenu (4,63)

je dobio bilbord na kom

se nalazi djevojčica tokom

šminkanja,

zatim slijedi bilbord

“Vidimo našu Ďecu” na kom

Su 2 dječaka sa

loptom (4.61).

Svi bilbordi su ostavili

dobar opšti utisak,

budući da preko 80%

onih koji su ih primijetili

daje pozitivne ocjene

(4 i 5 na skali od 1 do 5).

75% graĎana Crne Gore

je vidjelo makar jedan bilbord

koji je korišćen u

ovoj kampanji”

© 2

011 I

psos

101

Hvala na povjerenju!

Education

Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju