Janusz Sanocki

Obywatelski Ruch Pawła Kukiza na rzecz Referendum „JOW”

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze

Naprawić państwo – to zmienić ordynację wyborczą

Ordynacja „proporcjonalna” (1)

Duże (czasem kilkumilionowe) okręgi wyborcze Głosowanie na listy ułożone przez partie Przydział mandatów „proporcjonalnie” wg różnych

metod poszczególnym listom, a dopiero potem mandaty otrzymują kandydaci umieszczeni na tych listach. Znaczenie ma kolejność na liście.

1859 - Thomas Hare - angielski adwokat; 1865 - prof.. Eduard Hagenbach-Bischoff, Genewa; 1868 - Henry Droop, adwokat brytyjski; 1882 - Victor d’Hondt profesor matematyki z Uniwersytetu w Gandawie, Belgia; 1910 - prof. Andre Sainte-Lague, Paryż; 1986 - prof. D.R.Woodall, amtematyk, Anglia

Ordynacja „proporcjonalna” - niezrozumiała dla wyborców (2)

Partie A, B, C, D, E wystawiają listy kandydatów i otrzymują następujące poparcie:

A - 34%; B - 28%; C - 20,%; D - 10%, E - 8%. Partie A i B są przeciwnikami.

W metodzie d’Hondta obliczamy tzw. dzielniki dzieląc wyniki przez kolejne liczby naturalne : 1, 2, 3, 4, 5, 6, itd

Ordynacja „proporcjonalna” - tworzy system wielopartyjny, (Prawo Duvergera) (3)

A 34; 17; 11,3; 8,5; 6,8; B 28; 14; 9,33; 7; C 20 ; 10,; 6,7; 5,0 D 10; 5; 3,3; E 8; 4; 2,7

Do podziału 10 mandatów A - 4; B - 3; C - 2; D - 1; E - 0

Ordynacja „proporcjonalna” - nie oddaje woli wyborców, zawiera liczne absurdy (4)

A 34; 17; 11,3; 8,5; 6,8; B 26; 13; 8,66; 7; C 20 ; 10,; 6,7; 5,0 D 10; 5; 3,3; E 10; 4; 2,7

Partia B straciła poparcie na rzecz partii E, ale mandat straciła partia A

A - 3; B - 3; C - 2; D - 1; E - 1

Ordynacja „proporcjonalna” - osłabia rządy, permanentny konflikt w rządzie (5)

A - 3; B - 3; C - 2; D - 1; E - 1 Żadna z partii nie może samodzielnie

stworzyć rządu - musi zawrzeć koalicję. A(3)+C(2)+D albo E (1) = 6 albo: B(3)+C(2)+D albo E (1) = 6 Partia C bez której nie można stworzyć koalicji,

dostanie wszystko co będzie chciała, chociaż poparło ją jedynie 20% wyborców.

Ordynacja „proporcjonalna” - wyborcy nie mogą odsunąć od władzy nie akceptowanych polityków, o możliwości kandydowania decydują bowiem partie

(6) A - 4; B - 3; C - 2; D - 1; E - 0 Koalicje w wersji 1 albo 2: A(4)+C(2) lub: B(3)+C(2)+D(1) Wyborcy w wyborach proporcjonalnych o niczym

nie przesądzają, o niczym nie decydują - wszystko jest w rękach polityków.

Ordynacja „proporcjonalna” - jest istotną wadą ustrojową, taką jak niegdyś było liberum veto (7)

Rozbija parlament i tworzy układ wielopartyjny Uniemożliwia skuteczne rządzenie krajem Uniemożliwia wyborcom zmianę rządu Oddaje decyzje o tym, kto będzie posłem w ręce partyjnych,

liderów i degeneruje struktury wszystkich partii (tworzy partie leninowskie)

Odrywa posłów od wyborców („System wyborczy reprezentacji proporcjonalnej odziera posła z odpowiedzialności osobistej. Czyni zeń maszynkę do głosowania, a nie myślącego i czującego człowieka” - Karl Popper -”The Economist” lipiec 1988)

Pozbawia wyborców biernego prawa wyborczego System proporcjonalny jest skomplikowany i niezrozumiały dla

wyborców, zawiera liczne absurdy.

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze - zrozumiała, naturalna demokracja dla ludzi (1)

Wybory w JOW są proste: w małym okręgu (w Polsce ok. 84 tys.

mieszkańców) wyborcy głosują na ludzi, nie na partie, wybranym jest ten kandydat, który uzyskuje najwięcej głosów (tak jest w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie, Japonii (od 1996), Włoszech (od 1994).

Każdy może kandydować, po spełnieniu prostych warunków, wszyscy rozumieją zasady.

Poseł jest związany z wyborcami w okręgu, bo to dzięki nim, a nie partii został posłem. Regularnie utrzymuje z ludźmi kontakty.

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze - prowadzą do systemu dwupartyjnego, inna struktura partii

(2)

W wyborach w jednomandatowych okręgach wyborczych (JOW) różne grupy społeczne muszą dogadać się przed wyborami (inaczej ich kandydat przegra). Powstaje w ten sposób czytelny, prosty układ dwupartyjny (prawo Duvergera) i wyborcy decydują, kto będzie premierem.

Partie nie znikają, ale przyjmują otwartą, obywatelską strukturę.

Prawo Duvergera

Głosowanie w okręgach wielomandatowych prowadzi do wytworzenia systemu wielopartyjnego

Głosowanie w jednomandatowych okręgach wyborczych, w jednej turze wytwarza system dwupartyjny Maurice Duverger - francuski socjolog, sformułował swoje prawo w

1946 r.

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze - zmuszają do zawierania kompromisu przed wyborami (3)

JOW prowadzi do systemu dwupartyjnego A - 34%; B - 28%; C - 20,%; D - 10%, E - 8%. Partie A i D to prawica (34+10=44%) B i C to lewica (28+20=48) E (8%) to elektorat niezdecydowany Jeśli A i D wystawią osobnych kandydatów, a B i C się

zjednoczą i wystawią kandydata wspólnego to kandydat zjednoczonej lewicy uzyska 48% głosów, a dwaj kandydaci prawicy A -34% i D 10% - przegrają.

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze - stabilizują rządy, zapewniają rozwój gospodarki (4)

System wyborów jednomandatowych (JOW) ma 6 krajów grupy G-7 (najbogatsze państwa świata) - Stany Zjednoczone, Wielka Brytania , Kanada, Francja (od 1958 r.), Japonia (od 1996 r. 2/3 JOW), Niemcy (1/2) JOW.

„Zreformować Europę, to zmienić systemy wyborcze” - James Sproule „The Wall Street Journal Europe” - 12.03.1998 r.

Systemy wyborcze stosowane na świecie

JOW: 65 państw (31,6%) – 2.672 mln mieszk. – 38% ludności Ziemi (m.in.USA, Wielka Brytania, Kanada, Francja, Indie)

Listy partyjne (tzw. proporcjonalny): 82 państw (39,8%), (m.in. Belgia, Holandia, Szwecja, Finlandia)

Mieszane: 59 państw (28,6%), (m.in.Niemcy, Rosja)

Porównanie

Test Poppera: jak często w wyniku wyborów następuje zmiana partii u władzy?

JOW Wielka Brytania (1945-97): 6 na 15 Kanada: (1949-93) : 6 na 15 Indie: (1952-98) : 6 na 12 Nowa Zelandia (1946-90) : 7 na 16 System proporcjonalny Belgia (1946-98): 3 na 17 RFN (1949-98): 0 na 13 Włochy (1945-94): 0 na 12 Japonia (1946-96): 0 na 16 Holandia (1946-98): 1 na 16 Szwecja (1946-98): 2 na 16 Szwajcaria (1944-98): 0 na 13

Ordynacja proporcjonalna = paraliż władzy wykonawczej

Jak długo trwa formowanie rządu? W JOW rząd jest gotowy na drugi dzień po

wyborach. W systemach partyjnych Austria (1945-96): 814 dni Finlandia: (1945-95): 1.182 dni Belgia (1946-95): 1.241 dni Holandia (1945-94): 1.253 dni Włochy( 1945-1994): 1.374 dni

Holandia: 1977 - 208 dni; 1973 - 163 dni Belgia: 1988 - 148 dni Włochy: 1979 - 126 dni

Jednomandatowe Okręgi Wyborcze - Świat idzie w kierunku JOW (5)

•W 1994 roku Włosi zmienili swój system wyborczy, odrzucili czysty system proporcjonalny i wprowadzili JOW (3/4 posłów wybieranych było w JOW). •W 1996 r. dokonali tego Japończycy (2/3 posłów w JOW).•W lutym 2003 r. z wnioskiem zmianę niemieckiego systemu wyborczego wystąpił związek niemieckich przedsiębiorców. Niemcy zauważyli, że ich mieszany system wyborczy osłabia konkurencyjność niemieckiej gospodarki i sprzyja korupcji. Żądają wprowadzenia JOW

Ruch Obywatelski na rzecz JOW w Polsce - Publiczna dyskusja - JOW jedyny ratunek!

Rok 2003 - afera Rywina, rozpad koalicji, poważny kryzys III RP.

Postulat zbudowania IV Rzeczypospolitej (Paweł Śpiewak)

Apel 72 intelektualistów do Prezydenta w sprawie JOW. Apel podpisali m.in.. Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi, Paweł Śpiewak, a także prof. Jerzy Przystawa, prof.. Antoni Kamiński i prof. Witold Kieżun z Ruchu JOW

Na zdjęciu: „Rzeczpospolita” z 15-16 marca 2003 r.