Upload
amber-cornet
View
214
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
DE KOUDE O
ORLOG
KENMERKEN VAN DE KOUDE OORLOG
• Dreiging atoomoorlog
• Wapenwedloop
• Communusme tegen Kapitalisme
• Vs tegen SU
Gebaseerd op wederzijds wantrouwen
Conflicten waren buiten grondgebied van de VS en SU, Vandaar de naam Koude Oorlog (Churchill kwam met deze naam)
SOVJET-UNIE ONDER LENIN (1817-1924)
Leninisme/marxisme
Het communisme van Lenin was uit op een wereldrevolutie
Alles is van iedereen
VERDILING VAN DUITSLAND (WEST-OOST)• De Duitse deling is veroorzaakt door de verdeling na de
tweede wereldoorlog van de wereld in twee machtsblokken
• De ervaring met Duitsland in de twintigste eeuw waren voor de omringende landen niet positied. (eerste en tweede wereldoorlog weden gezien als door Duitsland veroorzaakt)
ATOOMBOM
Bedoeld om:
• Japan onder druk te zetten, het veroveren van Japan zou teveel Amerikanen kosten
• Su- afschrikken
1949: SU ook een atoombom
1949• Su een atoombom
• China werd communistisch (red scare)
• Berlijnse blokkade
• NAVO opgericht
• BDR en DDR
Navo: Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, opgericht nadat de SU de oor de westerse geallieerden bezette zones van Berlijn blokkeerde. De NAVO is een defensieve organisatie met her doel de lidstaten bij een aanval te verdedigen. Een aanval op 1 van de landen werd beschouwd als een aanval op eigen land. Later werd het doel verschoven naar bescherming tefen eventuele aanval van het Waschaupact.
HET GROOTSTE DOEL WAS DAT ER GEEN OORLOG ZOU KOMEN IN EUROPA
Waschaupact: doel was het communisme in de Russische invloedsfeer beschermen. Tegenhanger van de NAVO.
HET WANTROUWENTussen oost en west,
Ontstond door de oprichting van de Sovjet-Unie
Oorzaken toename van het wantrouwen tussen Oost en West:
• Het Communistisch worden van staten in Oost-Europa
• Het aannemen van de Trumanleer door de VS
• Uitvoering Marshallplan
Trumanleer: Met de Trumanleer wilden de Amerikanen het communisme dus indammen. Dit is de zogenaamde containment. Deze indamming is in het begin een succes maar later blijkt het toch niet helemaal te werken. Deze leer werd door De Sovjet-Unie (namelijk) gezien als de verklaring van de oorlog aan het communisme. De Koude Oorlog was nu echt begonnen.
Marshallhulp: Economische hulp van de Vs aan landen in Europa zodat ze niet voor het communisme zouden kiezen
Het economische doel van het plan was om meer wereldhandel te krijgen en een beter geldverkeer tussen alle landen. Dit had dus voordelen voor Europa en zeker voor de VS zelf
Het marschallplan was ook tegen de SU en het communisme
Chroetsjov en Kennedy hebben een hoofdrol gespeeld bij de Berlijnse muur en de Cuba crisis
De belangrijkste reden om de Berlijnse muur te bouwen was om te voorkomen dat miljoenen Oost-Duitsers naar het Westen vluchtten via Berlijn
Cuba crisis: Cuba was communistisch. Amerika ontdekte da daar door de SU lanceerbasissen werden gebouwd geschikt voor atoomwapens.
Koude oorlog conflict omdat:
-buiten VS SU grondgebied
-conflict kapitalisme tegen communisme
-gepaard gaande met een wapenwedloop
-dreiging van een atoom oorlog
EINDE VAN DE KOUDE OORLOG
De grootste reden voor Gorbatsjov om een einde te maken aan de koude oorlog was omdat de wapenwedloop te duur werd voor de zwakke economie van de SU
SALT: verdrag over kernwapenbeheersing die werd gesloten tussen SU en VS
LEIDERS TIJDENS DE KOUDE OORLOG
VS
Franklin D. Roosevelt (1882-1945)
Harry S. Truman (1884-1972)
Dwight D. Eisenhower (1890-1969)
John F. Kennedy (1916-1963)
Lyndon B. Johnson (1917-1963)
SU
GEBEURTENISSEN DIE JE KAN ZIEN ALS BEGIN KOUDE OORLOG1917-1920: Oktober revolutie, Communisme komt aan de
macht. Er begon een tegenstelling tussen het Communisme en Kapitalisme + grootmachten Engeland en Frankrijk in puin
1938: Conferentie van München, Stalin was niet uitgenodigd en het westen verkwanselde TS aan Hitler, de weg naar de SU lag open (appeasementpolitiek)
1940-1945: Weigering van het westen om een tweede front te openen om Hitler te bestrijden
1945: atoombom op Japan
1945: Twee nieuwe grootmachten: VS en SU (conferentie Potsdam, Verdeling Duitsland)
1949: Begin wapenwedloop + eerste atoombom van de SU + oprichting NAVO
BELANGRIJKE TIJDEN
1943: Bijeenkomst VS, UK en SU (Conferentie Therean)
1945: Begin Koude Oorlog
1947: Trumanleer
1949: NAVO
1950/3: Koreaoorlog
1955: Warschaupact
1961: Berlijnse muur
1962: Cuba crisis
1968: praagse lente
1989: in Malta einde Koude Oolog. DIE WENDE communisme meer vrijheid
1917- 1
945
COMM
UNISM
E
TOTALITARISME
Bijna volledige controle van de staat op dagelijks leven op het gebied van
politiek cultuur godsdienstsociale zakeneconomie
Heersende ideologie is de enig mogelijke weg naar een betere toekomst.
COMMUNISME
Rusland 1917-1990Kenmerken Massale ellende boeren en
arbeiders Beroepsrevolutionairs Gebaseerd op Marx Iedereen gelijk Sommigen meer gelijk dan
anderen Leidersbeginsel
Symbool: hamer en sikkel, rode ster
MARXISMEHoe komt de arbeider van de ellende van de uitbuiting en onderdrukking in de hemel
van de klassenloze maatschappij.
Socialisme is streven naar het ideaal dat de gemeenschap alle productiemiddelen bezit en –via haar vertegenwoordigers – beheert.
De opbrengst van de productie moet zodanig worden verdeeld dat ieder een redelijk aandeel ontvangt
Twee klassen:
heersende klasse/kapitalisten/uitbuiters/machthebbers/rijke bovenlaag
arbeidende klasse/proletariaat/onderdrukten/machtelozen/arme onderlaag
Proletarische revolutie
04/09/2
023
INDIRECTE OORZAKEN RUSSISCHE REVOLUTIE
Kloof rijk-arm
Autocratie tsaarSDAPMensjewieken: (minderheid) eerst industrie, dan revolutie
Bolsjewieken (meerderheid): meteen revolutie, dus met boeren en arbeiders
revolutie
DIRECTE OORZAAK
WOIProblemen door oorlog alleen maar groter
HongerDood en ellendeOpstandenBlunders tsaarGeen goede regering
04/09/2023
DE SOVJETUNIE ONDER LENIN 1917-1924
Maatregelen Lenin: Bolsjewieken worden de
communistische partij Andere partijen verboden Rusland wordt de Unie van
Sovjetrepublieken Wereldrevolutie Terreur Gelijke rechten voor
vrouwen Kerk verloor macht en
bezittingen Boeren kregen grond Fabrieken aan de
arbeiders
04/09/2023
STALIN 1925-1940
Stalin wilde: Alleenheerschap
pij Socialisme in 1
land Achterstand op
het westen inhalen
Communisme/socialisme
Sterke militaire mogendheid
04/09/2023
STALIN EN DE LANDBOUW
Industrie kost geld
Wie heeft kapitaal? Rijke boeren: koelakken
Hoe? Collectivisatie
Alle boerderijen in een streek samen in 1 grote gemeenschappelijke boerderij
Kolchozen en sowchozen
Efficiënt en goedkoop 5 jarenplannen
Vernietig de koelakken
04/09/2023
REACTIE VAN DE BOEREN
Koelakken: Altijd hard gewerkt Veel geïnvesteerd Mooi vee en gereedschap Eigen baas Verkocht op vrije markt
NOOIT NAAR DE KOLCHOZ!!
Landarbeiders Geen verantwoordelijkheid meer Veiligheid Vast loon Eten
Liever vandaag dan morgen
04/09/2
023
STALIN EN DE INDUSTRIE
Kapitaal koelakken naar zware industrie
Tractoren Infrastuctuur Wapens Grondstoffen
Staat bepaalde wat en hoeveel er geproduceerd werd = planeconomie
Geen verspilling Geen tekorten
5 jarenplan voor landbouw en industrie
1e: 1928-1933
Jaar Tractoren
Graan
1928 100 100 ton
1929 150 120
1930 200 150
1931 220 175
1932 500/670
200/545
1 9 4 5 - 19 9 0
KOUDE OORLO
G
WOII
GeallieerdenVSSUEngFr
DriehoekNazi-Duitsland Italië Japan
WANTROUWEN
Westen
Angst voor
communisme
Angst voor
wereldrevolutie
Angst voor
economische crisis
SUAngst voor kapitalisme
AppeasementAngst voor kapitalistisch westen aan de westgrens
Westen komt SU niet helpen
Atoombom
CONFERENTIE VAN POTSDAM JULI 1945demilitarisatie,
denazificatie en democratisering van Duitsland
Duitsland en Berlijn verdeeld in vier bezettingszones
Oder-Neissegrens
Herstelbetalingen
ATOOMBOM
Begin wapenwedloop
Redenen gebruik: Veroveren Japan zou te
veel Amerikanen kosten Veroveren Japan zou te
veel Japanse levens kosten Japan onder druk zetten SU afschrikken Voorsprong op SU
1949: SU had atoombom
Red Scare
OVERW
INNAARS, M
AAR
NIET
VAN HARTE
….
MIL ITA IR: E C O N O M I S C H :
kan de een de ander verslaan?
te ver ( 7000 km ) niet voldoende
mankracht om tegenstander te verslaan en te bezetten
Atoombom alleen in VS en nog niet echt van betekenis
Oorlogsmoeheid
kan de een de ander met economische middelen (handel/leningen/giften)zijn wil op leggen?
KRACHTSVERHOUDINGEN SU-VS IN 1945
CONCLUSIE: VS KAN DE SU NIET MILITAIR VERSLAAN, MAAR WEL ECONOMISCH ZIJN WIL OPLEGGEN EN ZO INVLOED KRIJGEN
VS SU
Volop draaiend machinepark
Machinepark verwoest door Duistland
Consumptiegoederenindustrie
Militaire goederen industrie
Nauwelijks schade door oorlog
Niets staat meer overeind
Kapitaal zat ???
SITUATIE IN 1945
1945
KOUDE OORLOG
VS-SU
Kapitalisme – communisme
Democratie-democratie
Gebaseerd op wederzijds wantrouwen
Gepaard gaande metconflicten buiten grondgebied VS en SU
wapenwedloop
IRON CURTAIN 1946
ChurchillFulton
SU heeft Oost-Europa ingepikt
Communisme rukt op
Europa verdeeld
ANGST VOOR ELKAAR
VS: Trumanleer
Communisme indammenEconomischMarshallhulp
MilitairNavo
Wat
zie
n wij
hier?
Wie
zie
n wij
hier?
NAVO
Noord
-Atla
ntisch
e Ver
dragso
rgan
isat
ie
één v
oor a
llen, a
llen v
oor é
én
V.S. +
BONDGEN
OTEN
USSR + B
ONDGENOTE
N
Twee
mac
hts-b
lokk
en
WAPENWEDLOOP
DE
EE
RS
TE
CO
NF L I C
TE
N E
N D
E R
ED
SC
AR
E
KOUDE OORLO
G 1945-
1955
1. BERLIJN 1948-1949
West-Berlijn krijgt Marshallhulp
Kapitalistische etterpuist in SU-zone
Stalin blokkeert toegangswegen
Luchtbrug
S U H E E F T E E N A T O O M B O M
C H I N A W O R D T C O M M U N I S T I S C H
2. 1949
1949
VS: Koude Oorlog beneden het vriespunt
China wordt communistisch
Berlijnse Blokkade
Gevaar van uitbreiding
Containment in Azië
Proletariërs aller landen, oriënteert U!
3. KOREA 1950-1953
1945: Noord-Korea bezet door SU: communistisch
Zuid-Korea bezet door VS: kapitalistisch
1950:Noord-Korea wil 1 communistische staat
Valt Zuid-Korea binnen….
38e breedtegraad
Invasie: doel 1 verenigd communistisch Korea
Troepen van Verenigde Naties, o.l.v de VS vallen aanDoel: 1 verenigd kapitalistisch Korea
De Chinezen komen en worden weer verdreven
Wapenstilstand:Status quo
Fases in de Koreaanse oorlog 1950-1953
REACTIE IN DE VS
Paniek in de VS – ‘red scare’, McCarthyism
regering-Truman onder druk – ‘soft on communism’
Angst voor domino-effect: verspreiding van communisme in Azië
JOSEPH MCCARTHY 1949-1954
Red Scare Angst in samenleving,
media en politiek dat het communisme de orde in de VS zou vernietigen
Republikeins senator
Hele samenleving dankzij Democraten vol met communisten
Ook leger Slaat terug
MCCARTHYISMVrijheid van meningsuiting.
Het vuur in de toostrsvan het vrijgeidsbeeld wordt geblust door de anticommunistische hysterie
Fire!
1 9 5 3 - 19 5 6
DESTA
LINIS
ATIE
EN
HONGAARSE OPSTA
ND
EVEN TERUG NAAR 1949
SU atoombom
China communistisch
Berlijns blokkade
NAVO opgericht
West-Duitsland wordt BRD
Oost-Duitsland wordt DDR
04/09/2
023
opstanden in Oost-Europa 1945-1968
DE JAREN VIJFTIG
54
Dieptepunt in Koude Oorlog
Maar:1953: Stalin sterft
Destalinisatie 1956
Vreedzame co-existentie
Eerste topconferentie oost en west
DESTALINISATIE 1956
Machtstrijd
Nikita Chroetsjov
Rede tot partijcongres ‘geheime rede’ Stalin had alles fout gedaan Landbouw verwaarloosd Einde aan
persoonsverheerlijking Naam Stalin overal
verwijderd
Via Polen naar westen
EINDE VAN DE ROMMELMARKT
Alles moet weg
HET IS AFGELOPEN MET DE VERHEERLIJKING VAN STALIN!
GEVOLGEN DESTALINISATIE
Oost-Europa:Erkenning van recht om eigen weg naar het socialisme te volgen
Geen terreurGeen onderdrukking
Vrijheid?
04/09/2
023
opstanden in Oost-Europa 1945-1968
HONGAARSE OPSTAND 1956
59
Aanloop tot de crisis
1948: communistische staat o.l.v partijleider Rákosi
Partijen door druk van SU opgeheven
SovjetiseringZuiveringenPremier Nagy wilde meer vrijheid en welvaart maar werd afgezet
04/09/2
023
opstanden in Oost-Europa 1945-1968
HONGAARSE OPSTAND 1956
60
DestalinisatieKunstenaars, journalisten, geleerden, technici en vooral ontgoochelde jongeren richtten de Schrijversbond op
Binnen de partij ontstond oppositieStudenten en arbeiders volgden
16 eisenVrijheidTerugtrekken SovjettroepenVerkiezingenHervormingen in economie
REACTIE COMMUNISTISCHE PARTIJ
Leger grotendeels pro-opstand
Regering roept Russische steun in
Schrijversbond roept westen op tot steun
Russen sturen 100.000 man en 2000 tanks
Opstand bloedig neergeslagen
Westen grijpt niet in
04/09/2
023
opstanden in Oost-Europa 1945-1968
GEVOLGEN
62
Meeste verzet van arbeiders
Men houdt een week stand
Regering Nagy afgezet
200.000 Hongaren vluchten o.a naar Nederland
Anticommunisme aangewakkerd
Heksenjacht op communisten in VS
Hongaarse vluchtelingen
NEDERLANDSE REACTIE
4 nov 1956:Bestorming van Felix Meritis
Partijgebouw van de CPNRedactiekantoor ‘de Waarheid’
De Waarheid kapot, Felix op slot
Boycot Olympische Spelen Melbourne
04/09/2
023
opstanden in Oost-Europa 1945-1968 64
KOUDE OORLOG CONFLICT?
Kapitalisme – communisme
Buiten grondgebied VS en SU
Geen betrokkenheid westen
Binnen Russische invloedssfeer
Geen wapenwedloop
1 9 6 1 - 19 6 2
BERLI
JNSE
MUUR E
N
CUBACRISIS
CONTAINMENT VAN DE SU
Stemmen met de voeten
KaderRijkenKunstenaars
DDR + SU: vlucht stoppen
Muur dwars door Berlijn
Antifascistische Schutzwall
OOST-DUITSERS VLUCHTEN NAAR WEST-DUITSLAND
Aantallen vluchtelingen van Oost- naar West-Duitsland
1949 129.245
1951 165.648
1953 331.396
1954 184.198
1955 252.870
1956 279.189
1957 261.622
1958 204.092
1959 143.917
1960 199.188
1961 258.668
BERLIJNSE MUUR 13-08-1961
GEVOLGEN
Berlijn definitief verdeeld
Geen mogelijkheid tot reizen/vluchten
1963 KennedyIch bin ein Berliner
CUBACRISIS 1962
CUBA
Tot 1958: Pro-amerikaansKapitalistischGeen oog voor gewone Cubanen
1958: Castro aan de macht
Cuba voor de Cubanen
NationalisatieSteun van de SU
Che Guevara en Fidel Castro in 1959
HET RUSSISCHE PLAN
Kernwapens op Cuba
Achterstand gecompenseerd
Verhoging militaire bescherming Cuba
VS bewegen tot soepelere houding in Berlijn
Checkpoint Charly Berlijn 1961
AANLOOP TOT DE CRISIS
CIA ontdekt plannen voor Russische kernwapens op Cuba
SU ontkent: het zijn defensieve wapens
VS roept troepen op
VS maakt foto’s van raketbases op Cuba
REACTIE VS
O V E R L E G
Kennedy vergadert met
Adviseurs Vice-president Legertop Minister van defensie Minister van justitie
R E S U LT A A T
SU machtsmiddel in besprekingen rond Berlijn
VS internationale nederlaag
DUS: KOM MAAR MET EEN GOED PLAN!!!!
MOGELIJKHEID 5
Blokkade ( min. Van justitie en broer van Kennedy)
Geen geweldSU onder drukWeigeren ze dan bombardement en/of invasie
Reactie Kennedy: Briljant!!Geheime voorbereidingenWe noemen het quarantaine
DE TOESPRAAK
22 oktober 1962Prime timeHele land
InhoudCuba in VS invloedssfeer
Dus geen kernwapensQuarantaineHarde reactie
Chicken-riding
EINDE VAN DE CRISIS
Druk onderhandeld
Vaak gedreigd
Russische schepen keren om
SU trekt raketten terug
Hot-line
1 9 6 2 - 19 9 0
HET E
INDE
VAN DE
KOUDE OORLO
G
OP WEG NAAR DÉTENTE = ONTSPANNINGVreedzame
CoexistentieChroetsjov
Cubacrisis: oeps!KernstopakkoordHotline
Moord op KennedyOverleg over niet verspreiden van kernwapens ging door…………MAAR……..
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968
DE PRAAGSE LENTE 1968
81
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968
1 9 1 8 1 9 3 8
Ontstaan door zelfbeschikkingsrecht
Moderne industriestaat
Stabiele democratie
82
TSJECHOSLOWAKIJE 1918-1938
Conferentie van München: verraden door Fr en Eng.
Ook SU deed niets
NIET UITGENODIGD
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968
TSJECHOSLOWAKIJE 1948
83
1945-1948: Min of meer
democratisch Binnen SU invloedssfeer Opkomst comm. Partij1948: Moskou en
Tsjechoslowaakse comm partij: staatsgreep
Communistische politiestaat
Sovjetisering Veel communisten
teleurgesteld
Stalin en Gottwald
PRAAGSE LENTE 1968
Destalinisatie pas in 1968
Alexander Dubček
Wil hervormingen opheffing censuur ‘destalinisatie’ Democratisering partij Radicale hervormingen: bv
oppositiepartij
Communisme met een menselijk gezicht
GEVOLGEN
Hervormingsgezinde regering
Actieprogramma van de partij:
DemocratiseringVrijheden
Handelsbetrekkingen met westen
REACTIE MOSKOU
Sinds 1964 Leonid Breznjew
Dit kan absoluut niet!!!!
Angst voor Toenemende westerse
invloed Ingrijpen NAVO Uitbreiding naar andere
oost-europese landen
INGRIJPEN DUS!!!!
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968
DE RUSSISCHE INVAL
87
21 augustus:Inval legers Warschaupact
Hervormers: gevangen en naar Moskou
Hervormingen stap voor stap onmogelijk gemaakt
1969: Dubcek ontslagen
Bevolking in gesprek met Russische tankbestuurders
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968
WAAROM
88
SU: TS heeft zelf om ‘hulp’gevraagd
Domino-theorie
Gesteund door VS-imperialisme
Breznjew-doctrine
Communistische landen zijn gelijkwaardig
1 front tegen kapitalisme
Recht op interventie als contra-revolutie dreigt
H O N G A R I J E 1 9 5 6 P R A A G 1 9 6 8
Opstand van buiten de partijTerugtrekking SU-troepenPersvrijheidMeerpartijenstelselUit Warschau-pactNeutraliteit
Partijleiding kan ontwikkelingen niet in de hand houden
Ingrijpen SU: ca. 10.000 doden
Terug bij af
Hervorming vanuit de partij
Grotere economische vrijheid
Meer handel en toerisme met het westen
Persvrijheid
Democratisering partij
Partij is zelf motor van de ontwikkelingen
Ingrijpen leger SU
Repressie
Terug bij af
EEN VERGELIJKING
04/09/2
023
Opstanden in Oost-Europa/Praag 1968 90
EEN VERGELIJKINGHongarije 1956Tsjecho-Slowakije 1968
Hervorming vanuit de partij Grotere economische vrijheid Meer handel en toerisme met het westen Persvrijheid Demicratiseringf partij
Partij is zelf motor van de ontwikkelingen Ingrijpen leger SU Repressie Stalinist: Husak
19
62
-1
99
0
DE
EL
2
HET E
INDE
VAN DE
KOUDE OORLO
G
EEN EINDE AAN DE WAPENWEDLOOP?Oorzaken van Détente Ruzie SU-China over communismeNederlaag VS in VietnamWe bemoeien ons te veel met andermans zaken
Angst voor een kernoorlogHet kost zoveel dollars en roebels
Dus: onderhandelen……
SALT-I
1972strategic arms
Iimitation talks = saltNiet meer intercontinentale raketten
Stop op luchtverdedigingssystemen met raketten
Geen voordeel halen ten koste van de ander
OPNIEUW BEVRIEZING…..
1975SU middellange afstandsraketten kunnen Europa treffen
NAVO: idem in Europa
Angst in Europa voor kernoorlog
DemonstratiesNederland: 1981 en 1983
HET COMMUNISME IN DE PROBLEMEN
Ontevredenheid door Economie stagneert Wapenwedloop kost veel geld Corruptie Onvrijheid
Vanaf de jaren zestig dissidentenbewegingen
stelden de maatschappelijke problemen openlijk aan de kaak.
CCP: geen antwoord meer op de
maatschappelijke problemen.
Andrej Sacharow, beroemd dissident SU
POLEN
Vakbond Solidariteit in havenstad Gdansk eist hervormingen
1981 staatsgreep leger om onrust te bestrijden
SU wil niet ingrijpen
1988 Solidariteit aan de macht = einde communisme
Lech Walesa
04/09/2
023
midden- en oost-Europa
DE SU IN DE JAREN ‘80
97
SU in crisisEconomische achteruitgang
Stagnatie op alle gebied
KO kostte handen vol geld
Verjonging binnen communistische partij
1985 Michael Gorbatsjov
04/09/2
023
midden- en oost-Europa
D O E L S T E L L I N G E N M I D D E L E N
Economische groei
Communisme handhaven, maar versoepelen
Steun van volk om starre communistische systeem te democratiseren
Perestroika: hervormingen op economisch en maatschappelijk gebied
planeconomie versoepelen
Glasnost: openheid en transparantie
Democratisering vrijheid van
meningsuiting voorwaarde voor
perestrojka98
WAT WIL GORBI….?
04/09/2
023
midden- en oost-Europa
S U O O S T - E U R O P A
Kritiek op centralisatie van macht
Onafhankelijk van Moskou
Bloei nationalisme: conflicten en onrust
Verdeeldheid in volk en partij
Overgang naar vrije markt economie ging te snel
Glasnost sloeg over anti-russische gevoelens
onafhankelijkheid van Moskou
Democratisering betere welvaart
Die WENDE…
99
GEVOLGEN
1989 DIE WENDE
Ronald Reagan in 1987: Mr. Gorbachev, tear down this wall!
DE PICKNICK DIE EUROPA VERANDERDE
Augustus 1989: Minister Gyula Horn, rechts, en zijn Oostenrijkse collega, Alois Mock knippen het ‘IJzeren Gordijn' door aan de Hongaars-Oostenrijkse grens.
OOSTENRIJK-HONGAARSE GRENS
De nacht van 10 op 11 september 1989: Hongarije opent de grens met Oostenrijk voor burgers van de DDR In de daarop volgende dagen kwamen tienduizenden Oost-Duitse burgers, via Oostenrijk, de Bondsrepubliek binnen.
40 JAAR DDR
VAL VAN DE MUUR 9 NOVEMBER 1989
OOST-DUITSERS VLUCHTEN NAAR WEST-DUITSLAND
04/09/2
023
midden- en oost-Europa 106
1947
04/09/2
023
midden- en oost-Europa 107
1991
DE VAL VAN DE SU