87

Một năm trong trại

  • Upload
    bau-loc

  • View
    206

  • Download
    29

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ngày xưa con khóc mẹ ru bây giờ mẹ khóc tiễn con đi tù thu đi để lại lá vàng con tầu chuyển bánh hai hàng lệ rơi.

Citation preview

MỘT NĂM TRONG TRẠI

một năm trong trại

trang 2

...... Chiều xuôi bóng, xót xa lòng mẹ thương con Tình thương con, đong đầy trong khóe mắt

Trại Bình Sơn*, tường cao cao chắn gió Bóng con gầy, con nằm lại nơi đây

Con nằm đây, bạn bè con cũng nằm đây

Áo số đắp cho thân gầy, cùng chung cái kiếp tù đầy Con nằm đây, cơm ngày hai gạt bát*

Chiều chiều ra trông đàn én, kiếm mồi nháo nhác bay quanh

Xoong dồn xoong, chiều về xoong lại dồn xoong** Tiếp nối những âm thanh buồn, tâm tư day dứt trong lòng

Trăng mờ soi, trăng mờ trăng soi ngục tối Cuộc đời con đi lầm lối, nên bị bắt giữ nơi đây

Sáng cùm tay, chiều về xích lại cùm chân

Nối tiếp những âm thanh buồn, tâm tư day dứt trong lòng Trăng mờ soi, trăng mờ trăng soi ngục tối

Cuộc đời con đi lầm lối, nên bị bắt giữ nơi đây.......... Tiếp:

.......Mẹ mới lên thăm anh

Nói rằng em biếng học hành Theo chúng bạn đổi tâm đổi tính

Nhà chỉ có hai anh em Anh thành thật khuyên em

Trong tình thương tay đứt ruột mềm Mẹ già đầu bạc răng long

Tóc mẹ bạc như sương, khác gì đèn treo trước gió Em lớn khôn, em hãy chăm chỉ học hành

Vững bước đi vào cuộc đời Đừng đi theo vết xe lăn dài, đừng đi theo cái quân bụi đời

Nhà xa núi thẳm càng xa

Thương mẹ già giùm anh em nhé Lúc anh chưa kịp về.....

....Chuyện ngày xưa nhắc lại mà đau thương, ôi nhắc lại càng thê lương.....

một năm trong trại

trang 3

......Sáu tháng dài đằng đẵng cuối cùng cũng đã qua, cầm tờ lệnh tha mà tôi ngỡ như mình đang mơ. Cái ngày mà tôi mong chờ nhất suốt thời gian qua, có những khi ngồi đếm từ giờ một trôi qua tưởng chừng như vô tận cuối cùng cũng đã đến. Chân bước bâng khuâng vừa đi vừa hát mấy bài hát tù mà chúng tôi đã hát suốt mấy tháng qua, hát cho quên đi thời gian, hát cho quên đi sự giam hãm tù đầy và hát cho quên đi những lỗi lầm quá khứ để mong ngày trở lại. Sáu tháng tù nếu so với những phạm nhân tù cao án nặng thì án của tôi chỉ là "muỗi", nhưng tôi lại là kẻ đi tù khá đặc biệt. Chỉ có sáu tháng tù nhưng tôi trải qua ba nơi tạm giữ, hai nhà tạm giam từ Hà Nội đến Ninh Bình, hai lần di chuyển trích xuất phạm nhân và hàng chục lần đổi buồng tù, quen biết và đối mặt với hàng trăm phạm nhân đủ các thể loại án tù khác nhau.

Thầy quản boong*** sau khi mời uống trà, hút thuốc và dặn dò về xã hội phấn đấu trở thành người lương thiện, trao cho tôi tờ giấy ra trại để ký và điểm chỉ đầy đủ rồi bắt tay từ biệt thầy. Tôi ra khỏi cửa mà lòng như trút được gánh nặng ngàn cân đè nén suốt hơn 180 ngày qua, chân bước nhanh như chạy về phía cổng trại. Cậu chuếch**** trẻ đang gác nhìn tôi mỉm cười "về xã hội cố gắng nhé", tôi khẽ mỉm cười gật đầu đáp lại lời chào xã giao của cậu ta, một lời chào giống nhau vốn dành cho bất kỳ một phạm nhân nào có lệnh tha rời trại đi qua chỗ này. Chân tôi tấp tểnh bước qua cổng trại cỏ lác um tùm, phía xa xa mẹ tôi vài mấy đứa bạn thân đã đứng đợi ở quán nước từ bao giờ, tay vẫy vẫy. Tôi đi như chạy, mắt nhòe đi..................... Chú thích: * Tên một trại tạm giam thuộc công an tỉnh Ninh Bình ** Cơm tù được đựng trong bát sắt, mỗi lần được đong đầy và cầm đũa gạt ngang một phát. Tuy nhiên giai đoạn chúng tôi đi tù thì được chia mỗi phòng (khoảng 5 đến 7 phạm nhân) một xoong cơm, tự chia nhau ăn *** Xoong cơm, sau khi ăn xong thì thầy quản giáo mở cửa cho để xoong ra mộ cái bục bê tông bên ngoài cửa, đến giờ đám tù tự giác đi lấy xoong về dồn lại để đánh rửa tạo ra một loạt âm thanh dồn dập **** Boong là một dẫy nhà tù gồm 10 phòng chạy thành hàng ngang, mỗi phòng rộng khoảng 7m2 cho cả nhà vệ sinh. Mỗi dãy như thế có một thầy quản giáo trực tiếp quản lý phạm nhân trong dẫy đấy **** Chuếch - Tên mà giới tù vẫn gọi những người thuộc đội bảo vệ trại giam, thường là những người lính nghĩa vụ công an

Chuyện này là chuyện của chính em, em chẳng copy ở đâu cả ạ. Nói chung những người đã từng trải qua những chuyện như thế này thì cũng đều có tâm trạng muốn một lúc nào đó nói ra cho nhẹ lòng, em vừa gửi bài xong cũng đã có bác tâm trạng gửi thêm một bài thơ tù rồi đấy ạ.

Về cơ bản, đây chỉ là một trong những nông nổi, thiếu kinh nghiệm của tuổi trẻ và phải trả giá thôi. Cũng may là cái giá của em phải trả cũng nhẹ nhàng và đổi lại được một bài học lớn. Bản thân em là người ngay ngắn, đàng hoàng nên cũng không có gì phải lăn tăn nhiều cả, các bác cứ từ từ rồi em sẽ

một năm trong trại

trang 4

kể hết có đầu có đuôi ạ. Tuy nhiên có một điều em phải thừa nhận là em may mắn chỉ đi một thời gian ngắn chứ nếu đi dài hơn cũng chưa biết điều gì sẽ xảy ra vì trong môi trường nhà tù con người có thể bị cuốn theo, thay đổi và sa ngã một cách nhanh chóng mà khi quay lại tất cả đều đã muộn.

Thế hệ chúng tôi sinh ra trong hoàn cảnh đất nước còn chia cắt, lớn lên trong giai đoạn khó khăn nhất của đất nước khi trải qua liên tiếp các cuộc chiến biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc và sự bành trướng của quân xâm lược. Dù không đeo ba lô vác súng ra trận như thế hệ cha, anh nhưng chúng tôi cảm nhận được rất rõ những nỗi đau mà chiến tranh mang lại và sự nghèo khó của một đất nước trải qua những cuộc chiến khốc liệt. Như bao nhiêu chàng trai tỉnh lẻ trẻ tuổi khác, học là mục tiêu duy nhất của chúng tôi, chúng tôi học để hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn, thay đổi cuộc đời mình và mục tiêu cao cả hơn nữa là góp phần xây dựng đất nước.

Mười bảy tuổi, lần đầu tiên đặt chân lên đất Thủ Đô, bước chân vào giảng đường đại học khi đất nước vừa bước sang một trang mới với những thay đổi quan trọng về phát triển kinh tế. Đất nước vừa mở cửa, cơ hội giao thương với Quốc tế ngày một hiện rõ. Vì thế sau hai năm học đại cương, tôi đã chọn một ngành học thời thượng ở một ngôi trường cũng thời thượng không kém, để rồi hơn hai năm sau tôi ra trường với tấm bằng khá chuyên ngành tiếng Anh. Hà Nội đang thay da đổi thịt từng ngày, những khách sạn, nhà hàng, quán bar mọc lên ngày một nhiều, quanh hồ Gươm đã xuất hiện những tốp khách du lịch với ví tiền nặng trịch đến từ những nền kinh tế phát triển.

Trong thời gian học đại học tôi đã đi làm thêm ở một số nhà hàng, quán bar để tích lũy kinh nghiệm và kiếm thêm thu nhập trang trải cho việc học. Vì vậy khi ra trường, với kinh nghiệm đã trải qua tôi dễ dàng xin được một chân lễ tân ca đêm tại một khách sạn tương đối lớn, còn ban ngày tôi chuyển sang làm ca sáng ở vị trí Bartender ở một quán bar mà tôi đã làm việc và học được nghề pha chế từ hơn một năm qua. Một tuần ba buổi tối tôi dành thời gian học thêm một ngành cũng thời thượng không kém thời bấy giờ: tin học, một buổi tối khác thì sinh hoạt định kỳ ở một CLB tiếng Anh dành cho sinh viên. Cuộc sống của một thanh niên ngoài hai mươi tuổi trôi qua có thể nói là khá êm đềm và thoải mái, tôi thậm chí còn được cho là thành công sớm trong số những bạn bè cùng lứa.

Bao kế hoạch và dự định cho tương lai được quy hoạch rất khoa học cho các thời hạn ngắn, trung và dài hạn đựoc tôi thực hiện một cách nghiêm túc. Ngày tôi vẫn làm ở quán bar, tối vẫn đi học đều đặn và đêm thì làm việc trong khách sạn, thu nhập cũng khá khiến tôi có điều kiện mua được xe đạp đắt tiền và thuê một mình một căn phòng riêng để sinh hoạt. Cuộc sống cứ êm đềm trôi qua và có lẽ sẽ chẳng có gì thay đổi được tương lai tốt đẹp đang chờ tôi phía trước nếu không có một ngày tôi gặp lại một thằng bạn học cùng cấp III lên Hà Nội chơi. Nói đúng ra là nó tìm đến chỗ tôi ở thì đúng hơn, hai thằng lâu lâu mới gặp nhau tay bắt mặt mừng, tôi dẫn nó đi chiêu đãi ở một quán cafe mới mở khá hoành tráng dành cho sinh viên.

một năm trong trại

trang 5

Công, tên thằng bạn học cấp III của tôi vốn là thằng khá hiền lành và nhút nhát ngày còn đi học, chính tôi đã không ít lần bênh vực nó trong những lần bị bắt nạt ở trường. Sau khi học xong cấp III, Công không học tiếp như bọn tôi mà quyết định ở nhà làm việc tại một cửa hàng sơn xì xe đạp của bố cậu ta, nhà cậu ta vốn nổi tiếng về dựng và sơn xe đẹp nên việc nó thường sở hữu một chiếc xe đẹp để đến trường là điều không hề ngạc nhiên trong ký ức của bọn tôi. Nhưng hôm nay lên chơi với tôi nó có một sự thay đổi nho nhỏ là không đi những chiếc xe đạp khung dựng kiểu giả xe Peugeot mà nhà nó vẫn sản xuất mà đi một chiếc xe mini Nhật gần như mới cứng. Sau khi cafe vui vẻ chúng tôi trở về nhà trọ của tôi, đêm nay nó sẽ ngủ lại phòng của tôi còn tôi sẽ đi làm đêm theo đúng lịch làm việc hàng ngày. Trước khi tôi chuẩn bị đi làm nó bỗng đề nghị với tôi một việc...........

Thằng Công đi thẳng vào việc luôn, lần này nó lên Hà Nội là muốn bán chiếc xe mini Nhật kia, nhưng vì lạ nước lạ cái nên nó chưa biết đường đi thế nào, bán ở đâu thì được giá? Tôi hỏi nó "mày bỏ nhà đi bụi hay sao mà cần bán xe, xe này của ai?" Nó nói "không, làm sao đâu mà phải đi bụi" và trình bày rằng nó có ông anh chuyên đánh xe Nhật hàng bãi từ Hải Phòng về cho nhà nó mông má lại rồi mang bán. Thị trường ở dưới kia khó tiêu thụ hàng cao cấp nên nó tìm lên thị trường ở Hà Nội để bán xe, nó hỏi tôi có quen nhiều bọn sinh viên hay ai đó có nhu cầu mua xe không. Sinh viên thì cơm còn chưa đủ mà ăn thì lấy tiền đâu ra mua xe xịn, người quen có nhu cầu thì tôi cũng chưa biết cụ thể là ai nhưng chỗ để bán được xe thì tôi biết. Chẳng là thời sinh viên cũng có vài lần bọn tôi bí quá đi bán xe của một đứa trong hội để trang trải, ngày ấy cứ mang xe ra dọc đường Bà Triệu là khối anh ngồi vỉa hè hỏi mua xe, việc mua bán cũng diễn ra nhanh chóng, đơn giản, chỉ cần viết cái giấy viết tay bán xe và cam đoan xe này là của tôi là tiền trao cháo múc luôn. Thế là tôi khuyên nó nên mang xe ra Bà Triệu mà bán, có điều "mày phải tự định được giá xe kẻo bán hớ". Nó bảo "tao chẳng biết đường lối lại thế nào, mày dẫn tao đi được không?", "Ok, vậy mày phải đợi tao đến đầu giờ chiều mai, xong việc ở chỗ tao làm tao sẽ về dẫn mày đi". Nó đồng ý với phương án của tôi và tôi lên đường đi làm việc đêm, nó ngủ lại ở phòng trọ của tôi qua đêm đấy.

Về công việc lễ tân đêm ở khách sạn, khách sạn chúng tôi làm việc luôn mở cửa 24/24 giờ và ca đêm được chia làm hai: một ca trực từ 22h tối đến 2h30 sáng, ca kia trực từ 2h sáng đến 7h sáng, trong khi ca này trực thì ca kia có quyền đi ngủ và chỉ có thể bị đánh thức để hỗ trợ nhau trong trường hợp có việc đặc biệt cần thiết xảy ra. Vì tôi đi làm tiếp vào ca sáng hôm sau nên tôi luôn chọn trực ca từ 22h đến 2h30 và ngủ để giữ sức sáng hôm sau dậy đi làm luôn chỗ mới, buổi trưa tôi được tranh thủ ngủ khoảng một tiếng ở chỗ mới và 3h chiều là kết thúc công việc.

Chiều hôm sau khi kết thúc công việc xong tôi trở về dẫn thằng Công đi bán xe, nó có vẻ sốt ruột và muốn bán xe xong sớm để còn bắt xe khách trở về. Hai thằng đạp xe lên phố Bà Triệu và tìm một anh trông mặt mũi cũng không bặm trợn lắm để bán xe. Thằng Công ra giá hai triệu đồng, sau một hồi kỳ kèo mặt cả cuối cùng hai bên cũng đi đến thống nhất giá là 1.850.000 đồng, một số tiền khá lớn thời bấy giờ nên anh kia không đủ tiền phải đi vay mượn thêm mấy anh "hàng xóm" nữa mới đủ tiền trả. Cuộc mua bán diễn ra chóng vánh sau khi thằng Công viết tờ giấy bán xe cam đoan là xe của nó và ký

một năm trong trại

trang 6

tên đưa cho anh kia làm bằng chứng. Sau khi bán xe xong hai thằng đạp xe của tôi ra về, nhìn đồng hồ lúc đấy đã 17h15 rồi chắc chắn không kịp ra Giáp Bát đón chuyến xe cuối cùng lúc 17h30, mà thằng Công thì cứ sốt ruột muốn về ngay tối hôm đấy, thế nên tôi đưa ra cho nó một phương án hai là đi chuyến tàu thống nhất lúc 19h30 để về. Thằng Công nhất trí phương án này và mời tôi đi ăn cơm tối, vì buổi tối hôm đấy tôi phải đi học nên hai thằng vòng lại nhà trọ của tôi lấy sách vở rồi ra hàng cơm bụi. Hai thằng ăn cơm và uống thêm hai chai bia Tiger to, rồi tôi vội vã đưa nó ra ga để lên tàu, còn tôi ngược về đi học. Trên đường đi nó ngỏ ý tặng tôi 50.000 vì đã giúp nó bán xe được giá, tôi cương quyết từ chối và nói "chỗ bạn bè với nhau, tao giúp được mày cái gì thì giúp chứ có thiếu tiền đâu?", sau đấy nó có nói đại ý lần sau nó lên có nhu cầu tương tự thì tôi cố gắng dành thời gian giúp nó, vì nó khai thác để bán xe cho thị trường trên này. Với tôi đó chỉ là chuyện nhỏ, có gì đâu mà không giúp được bạn bè nên bảo nó cứ vô tư đi, mang xe lên đây tao dẫn mày đi hoặc có thời gian thì tao đi bán hộ cho. Hai thằng chia tay nhau ở ga Hàng Cỏ rồi mỗi thằng đi một hướng, hẹn gặp lại...........

Sau lần đấy thằng Công bắt đầu thiết lập với tôi một hệ thống "làm ăn", thực ra chỉ là việc làm

ăn của nó thôi chứ tôi coi như là giúp, hầu như không dính dáng gì đến chuyện tiền nong của nó, tôi vẫn làm công việc của tôi. Mỗi tháng trung bình khoảng từ hai đến ba lần vào các khoảng thời gian không cố định trong tháng thằng Công mang xe lên Hà Nội và gặp tôi, có lần nó mang một chiếc xe, cũng có lần nó mang liền lúc hai chiếc. Lần thì tôi và nó cùng đi bán, có lần thì mình tôi đi bán hộ cho nó còn thằng Công chưa bao giờ tự đi bán xe một mình. Sau mỗi lần bán được xe, Công thường rủ tôi đi ăn uống một chầu và dúi cho tôi 50.000 gọi là chè nước, lúc đầu tôi không nhận nhưng nó cứ năn nỉ là mày giúp tao cũng mất thời gian, hơn nữa đây là việc làm ăn lâu dài nên cứ cầm lấy một chút lộc cho mua may bán đắt. Nghe cũng bùi tai nên tôi cũng cầm tiền đút túi, và cứ mặc định như vậy sau mỗi lần bán một chiếc xe cho thằng Công tôi được nó đưa cho 50.000 đồng.

Để bán xe được giá tốt hơn tôi đã tìm hiểu nhiều thị trường và dần dà mang xe vào bán hẳn cho những người buôn xe trong chợ trời Hà Nội. Sau một thời gian bán hộ xe cho nó tôi đã có kha khá kinh nghiệm nhận định về chất lượng và giá cả của những chiếc xe đạp dạng này và nhận ra rằng mỗi chiếc xe thằng Công bán thường có giá rẻ hơn so với thị trường thực tế một chút, khoảng 100.000 đến 200.000 đồng cho mỗi chiếc xe. Vì bán giá hời hơn thị trường nên xe của thằng Công mang lên bán đều được các anh buôn xe rất thích, mua bán nhanh gọn và vài anh còn cho số điện thoại để có thể mang đến mua bán tại nhà anh ấy. Sau nhiều lần mua bán cuối cùng tôi chọn một anh khá vui tính, mua sát giá và thoải mái và có xe là chỉ mang bán cho anh này. Nhà anh ở gần chợ Mơ, trong một con ngõ nhỏ có khá nhiều lò giết mổ gia cầm nên khu vực này cũng không được vệ sinh lắm, mới đầu tôi cũng ái ngại khi phải đến những chỗ như thế này vì dọc ngõ có một số hàng nước thường ngày tụ tập những thanh niên trông không được tử tế lắm. Tuy nhiên ở đây lại có một động lực khá hấp dẫn là anh ấy có

một năm trong trại

trang 7

một cô em gái rất xinh, không rõ đang đi học hay đã đi làm ở đâu nhưng chắc chắn chỉ trong độ tuổi sinh viên năm 2 hoặc năm 3 là cùng.

Qua khoảng 6 tháng bán xe như vậy, thằng Công liên hệ được một phương pháp mới: nó gửi xe theo xe khách có lái xe và phụ xe đảm bảo để tôi đến gặp và nhận xe mang đi bán, sau đó bán xong tôi lại hẹn giờ mang ra giao tiền cho đúng chủ xe đó để mang về cho nó. Tất nhiên trước mỗi lần nó gửi xe lên nó đều điện báo trước cho tôi, lần thì nó điện đến khách sạn, lần thì nó điện đến quán bar nơi tôi làm việc hoặc điện đến gia đình nhà chủ tôi đang thuê trọ. Nói chung nó căn ngày, giờ tôi đi làm ở đâu hay ở nhà để gọi và nếu không gặp thì nó hỏi thông tin để gọi lại nên việc gặp và trao đổi với nhau qua điện thoại là khá dễ dàng dù ngày ấy tôi chưa có điện thoại di động. Kể từ đó phương án giao dịch làm ăn cũng thay đổi, thằng Công tăng tiền gọi là công bán xe của tôi lên thành 100.000 đồng mỗi xe, ngoài ra nó đưa ra một mức giá và bảo tôi cứ được giá đấy là bán. Trường hợp không bán được giá đấy thì gọi lại với nó để trao đổi về giá, tuy nhiên điều này hầu như không bao giờ xảy ra vì mức giá nó đưa ra luôn mềm hơn thị trường rồi. Vả lại anh Hùng, người tôi mới quen và mua bán tại nhà anh cũng là người mua giá tốt nhất ở khu vực đấy, mua bán quen nhiều lần nên anh cũng không bao giờ dìm giá xe tôi bán. Và vì thế, mỗi chiếc xe tôi bán đều tăng được khoảng 100.000 đồng so với giá thằng Công đưa ra, vị chi sau mỗi chiếc xe bán giúp thằng Công tôi được lợi khoảng 200.000 đồng.

Dần dần cứ lấy xe và mang bán như thế, tôi đã trở thành tay buôn xe lúc nào không rõ. Trung bình mỗi tháng tôi bán từ ba đến bốn chiếc xe, tất cả đều là hàng mini Nhật, khi thì xe thuộc loại mới nhập, lúc lại là xe thuộc loại hàng bãi. Cũng có đôi lần tôi thấy xe đẹp và giới thiệu bán cho một vài người quen của tôi hoặc của bạn tôi, còn lại tất cả tôi đều mang bán cho anh Hùng. Việc đến nhà anh Hùng giao dịch đã trở thành thói quen của tôi, mỗi lần có xe tôi đều gọi điện hẹn hò anh trước và thường là mua bán tại nhà anh vào thời điểm khoảng 6h30 đến 7h tối là khoảng thời gian anh ấy vừa từ chợ xe trở về. Nhà anh có một loại trà khá ngon mà tôi thích, lần nào đến tôi cũng chủ động ăn cơm sớm để uống trà nhà anh, và ở đây có một niềm vui giản dị khác là ngắm cô em gái xinh đẹp của anh.

Anh Hùng tuy là dân chợ trời nhưng tôi thấy ở anh có sự tin tưởng và khác khá nhiều so với

những người buôn bán ở khu vực này cùng anh. Mỗi lần đến nhà anh và uống trà tranh thủ lúc giao dịch anh thường kể cho tôi nghe một chút về gia đình anh. Nhà anh chỉ có hai anh em sống cùng mẹ anh còn bố anh đã mất khá lâu, anh năm nay 27 tuổi là anh cả và cô em gái khá xinh mà tôi vẫn thường nhìn thấy. Cô em gái anh đúng như tôi dự đoán năm nay 20 tuổi và cô ấy sau khi học xong lớp 12 đã nghỉ học, hiện đang đi phụ và học nghề may ở một tiệm may khá lớn trên phố Huế. Mẹ anh hiện đang có một sạp hàng bán đồ khô nhỏ trong chợ Mơ, theo lời anh kể thì mẹ anh là một người phụ nữ tuyệt vời, tần tảo đã hy sinh khá nhiều một mình nuôi hai con trong suốt thời gian bố anh đi bộ đội. Ngày bố anh ra đi anh vẫn chưa ra đời và sau bao năm mong mỏi bố anh đã may mắn trở về nhưng ông bị nhiều vết thương và di chứng chiến tranh khiến sức khỏe không được tốt. Em gái anh sinh ra sau khi bố anh trở về từ chiến trường vì thế nên khoảng cách tuổi giữa anh và em gái anh mới xa như thế.

một năm trong trại

trang 8

Chuyện của anh kể với tôi còn nhiều, chắp nhặt qua bao nhiêu lần tôi đến trà nước cùng anh.

Theo lời anh kể thì bố anh mất khi em gái anh được 10 tuổi vì một căn bệnh lạ và bởi sự suy giảm sức khỏe nghiêm trọng sau những vết thương và di chứng từ chiến tranh. Ngày bố anh mất mẹ anh suy sụp nặng bởi sau bao năm mong ngóng chồng trở về từ chiến trường, hạnh phúc mới chỉ được chưa đầy mười năm, các con còn chưa trưởng thành thì bố anh đã ra đi mãi mãi. Sau khi bố anh mất độ dăm năm, cũng có nhiều lời khuyên ra vào là mẹ anh nên đi bước nữa, cũng đã có sự mai mối từ những người ruột thịt cho bà vài người đàn ông cùng cảnh ngộ nhưng bà nhất định không nghe, chỉ một mình tần tảo lo cho gia đình. Tôi thực sự ngưỡng mộ người mẹ của anh, người mà tôi chỉ gặp vài lần trong suốt những lần đến đây do tôi luôn đến chỉ khoảng một tiếng vào khoảng hơn 6h tối đến hơn 7h tối là cùng, khoảng thời gian này cũng là lúc bác mới dọn hàng ở chợ về nhà.

Tôi hết sức thông cảm với hoàn cảnh của anh và bản thân anh như lời anh kể là ngày xưa anh học cũng rất khá, nhưng vì hoàn cảnh gia đình quá nghèo và bố ốm nặng nên anh nghỉ ngang từ năm lớp 9 (hệ 10 năm ngày trước) để đi làm kiếm tiền giúp đỡ gia đình. Đầu tiên anh đi làm cho một xưởng cơ khí, rồi chuyển sang nhà máy xe đạp Thống Nhất. Sau đó qua vài lần buôn bán xe và có người mai mối, giới thiệu, rủ rê cuối cùng anh cũng nghỉ làm có mặt ở khu buôn xe đạp chợ trời, một công việc mà theo anh là tự do thoải mái và có thu nhập tốt hơn là đi làm thuê. Tôi hiểu những bộn bề trong sự chia sẻ của anh, nhưng kể từ đó cô em gái anh mà ban đầu tôi thấy rất thích thì sau đó mỗi lần đến tôi chỉ ngắm thôi chứ không còn thích nữa. Cũng có lần tôi hỏi tên em và anh Hùng có nói nhưng lâu rồi và vì không còn thích nên nó cũng chẳng đọng gì trong tâm trí tôi, tôi cũng chẳng nhớ nữa.

Ngày ấy ở lứa tuổi mới ngoài hai mươi nhưng tôi cũng có rất nhiều tiêu chí dành cho cuộc sống tương lai, trong đó có tiêu chí chọn bạn gái cho mình và một trong những tiêu chí cơ bản của tôi về người bạn gái tương lai là phải có cùng trình độ học vấn. Đó cũng là lý do tại sao sau khi biết được cô em gái anh Hùng đã nghỉ học, tự nhiên tôi không còn hứng thú về em nữa dù rằng trước đó tôi khá thích em và cũng đã từng có suy nghĩ sẽ cưa em bằng bệ phóng thuận lợi là sự thân thiết với anh trai em. Ngoài ra hoàn cảnh nhà em khác nhà tôi nhiều quá, bố mẹ tôi đều là cán bộ công chức nhà nước, anh em chúng tôi được tại điều kiện học hành hết sức cơ bản và khi đó em gái tôi kém tôi ba tuổi, bằng tuổi em anh Hùng cũng đang là sinh viên năm thứ ba của một trường đại học, còn cậu em út cũng đang học năm cuối cấp chuẩn bị thi đại học năm sau. Ở trong suy nghĩ của tôi vào thời điểm bấy giờ, những rào cản như thể là không thể vượt qua. Nào ngờ, số phận đưa đẩy còn khiến bản thân tôi trở nên tệ hại hơn những gì mà tôi từng thành kiến........................ .

một năm trong trại

trang 9

Tôi quen với việc mang xe đi bán, đưa tiền về cho thằng Công như một công việc tay trái, việc

này cũng mang lại cho tôi một số tiền kha khá từ 600 đến 800 nghìn đồng mỗi tháng, ngang với tiền lương tôi đi làm nhân viên Bartender mà lại nhàn hơn rất nhiều. Cũng vì có thu nhập thêm nên tôi đã xin nghỉ ở quán bar và chuyển sang làm lễ tân khách sạn ca ban ngày, dành nhiều thời gian hơn cho bản thân, cho học hành và cho bạn gái, người con gái tôi đã quen và yêu trong một hoàn cảnh khá tình cờ. Sau một số lần dẫn khách nước ngoài đi chơi khi bước chân vào sàn nhảy tôi khá quê khi chẳng biết nổi một điệu nhảy nào, và để khắc phục điểm yếu này tôi quyết định dành thời gian một tuần hai buổi đi học nhảy ở một trung tâm nằm trên tầng hai hội trường của một trường đại học khá nổi tiếng. Trung tâm này đại đa số là các bạn sinh viên của trường đại học này và vài trường lân cận đăng ký học, lớp học không đông lắm, mỗi buổi chỉ khoảng trên dưới 40 người và có một vũ sư cùng vài đệ tử phụ đạo.

Sau một số buổi học những bước cơ bản, chúng tôi đã hoàn thành xong một số điệu nhảy và có thể mời nhau ghép cặp để nhảy cùng. Ở lớp học này có một điều lạ là học viên không hề cố định, hôm nay có thể tôi trông thấy một số bạn nhưng buổi sau các bạn ấy lại biến mất và đến mấy buổi sau nữa tôi mới thấy các bạn ấy xuất hiện trở lại. Nhưng có một điều lạ là sau đấy các bạn ấy vẫn bắt nhịp được với các bài dạy mà tôi nghĩ là họ chưa học, sau tôi tìm hiểu mới biết là thày bán thẻ và dạy cùng một chương trình cho tất cả các ngày trong tuần, ai có điều kiện học hôm nào thì đi hôm đấy chứ không nhất thiết phải học cố định ngày như tôi tưởng. Và buổi nhảy đầu tiên ấy là một bản Vienna Waltz, một trong những điệu nhảy classic chỉ có bốn bước cơ bản nhất dành cho những người mới học nhảy. Đa số là lần đầu mời nhau nhảy nên mọi người khá e ngại, lúng túng khi mời các bạn nữ. Tôi nhìn quanh quẩn ngắm nghía một lúc thì tìm được một bạn không xinh lắm nhưng cao ráo, dáng có thể nói là khá ổn để học môn này. Bạn này không hiểu sao cứ lảng lảng ra góc khác chứ không có chủ ý đứng ra chỗ dễ quan sát để các bạn nam mời như những bạn nữ khác. Có thể bạn này thể hình đẹp hơn nên hơi kiêu hay kén cá chọn canh chăng? Tôi nghĩ bụng thế nhưng cứ đánh liều tiến nhanh đến mời. Bản nhạc vang lên du dương, thầy giáo đứng quan sát từng cặp nhảy và thỉnh thoáng nắn người này một chút, chỉnh người kia một tẹo, khi thì động tác tay, lúc thì tư thế chân cho phù hợp.

Lần đầu tiên nhảy cùng bạn nữ nên cảm giác tôi có hơi run một tẹo và bước nhảy chuệch choạc

dù Vienna Waltz vốn được coi là bản nhạc khá dễ dành cho học viên mới. Chúng tôi cầm tay, đỡ eo nhau và hòa cùng vào điệu nhảy, tôi có hỏi tên em và khá ấn tượng với một cái tên hoàn toàn rất đàn ông, em tên Thành đang học năm thứ hai trường đại học này và quê ở Hà Nam. Tuy nhiên mới chỉ xoay được vài vòng thì môt cảm giác gì đấy rất khó tả xộc vào mũi tôi, rồi dần dần nó thành một cảm giác khó chịu thực sự, sự khó chịu mỗi lúc một dâng cao khiến tai tôi chẳng còn nghe được đúng nhạc

một năm trong trại

trang 10

mà nhảy nữa. Các bước nhảy cứ loạng choạng, loạng choạng và bạn gái nhảy cùng có lẽ cũng cảm nhận được sự chuệch choạc của tôi, em hỏi tôi có bị làm sao không? Nhưng tôi nói không sao, cứ nhảy tiếp đi em. Miệng nói thế nhưng quả thật tôi chỉ mong điệu nhảy kết thúc thật nhanh, càng nhanh càng tốt vì cái cảm giác khó chịu kia của tôi mỗi lúc một rõ dần là em thực sự bị mắc bệnh hôi nách khá nặng, dù rằng em đã sử dụng một loại lăn nách hay nước hoa gì đó nhưng càng thảm hại hơn khi hai cái mùi đó quyện vào nhau thành một cảm giác cực kỳ tra tấn người đứng cạnh. Nhảy mãi rồi điệu Waltz cũng đến hồi kết thúc, tôi chia tay em rất nhanh và tranh thủ chạy ra ngoài hành lang hít thở tí không khí trong lành cho xua đi cái mùi khó chịu kia. Khi trở lại em có vẻ vẫn rất vô tư nhìn tôi mỉm cười, nhưng kể từ đó và mãi về sau này dù có nhiều lần em nhìn tôi rất mời gọi nhưng tôi cũng không bao giờ đủ can đảm đến mời em nhảy thêm lần nữa. Tuy nhiên tôi vẫn thấy em học say sưa và vẫn có một số bạn trai nhảy cùng em ở các lần tiếp theo, không hiểu cảm giác của các bạn trai sau này như thế nào, có lẽ bộ phận khứu giác của tôi nhạy cảm hơn những người khác chăng?

Sau lần dính vụ nhảy với một bạn gái bị viêm cánh đó tôi như con chim sợ cành cong, mỗi khi muốn mời một bạn gái nào nhảy thì trong buổi học trước đó tôi giả vờ lượn lờ quanh bạn ấy xem có phát hiện ra mùi gì đặc biệt không nhưng may mắn thay là từ đấy về sau tất cả các bạn nữ tôi mời nhảy đều ở trạng thái bình thường cả, có lẽ cả lớp chỉ có duy nhất em gái kia mà thôi. Cho đến một hôm tôi đặc biệt ấn tượng khi chạm mặt một bạn, bạn này thì không cao, dáng cũng không đẹp thậm chí còn hơi thấp nhưng có khuôn mặt rất thanh tao và đôi mắt đặc biệt đẹp. Có thể nói em đẹp như khuôn mặt đức mẹ đồng trinh mà tôi vẫn thường xem trong tranh. Em để tóc dài, làn da trắng muốt, mũi thẳng dọc dừa và đôi mắt đen láy lúc nào cũng long lanh rất sáng. Giờ giải lao tôi chủ động làm quen và biết được em tên Ngọc, người Hà Nội gốc. Em đang học năm thứ hai của trường đại học gần đấy và môn nhảy là môn học bắt buộc trong giáo trình nên em phải đi học thêm chứ bản thân em cũng không ham học nhảy lắm.

Tôi cũng kể cho em nghe về bản thân tôi, về cuộc sống và công việc của tôi, em tỏ vẻ rất thích thú với khả năng ngoại ngữ của tôi và đề nghị có lúc nào đấy tôi giúp em đi giao lưu cùng các bạn nước ngoài. Gì chứ với tôi đấy chỉ là chuyện nhỏ, hàng ngày tôi tiếp cả tá các bạn nước ngoài chỉ mong được tôi dẫn đi chơi để tìm hiểu, khám phá Hà Nội. Tôi nói rằng thậm chí tôi còn có thể dành thời gian phụ đạo ngoại ngữ cho em, em cười rất tươi và hỏi "thật không anh?" và tất nhiên tôi có thể cam đoan rằng trước người đẹp như em, tôi không bao giờ nói dối. Và cũng kể từ đấy em và tôi trở thành bạn và thành cặp nhảy của nhau trong suốt thời gian học tại đây. Bản nhạc đầu tiên hôm nay tôi còn nhớ như in, tôi và em đã cùng nhau nhảy bản Tango theo tiếng nhạc và lời nhắc bước của thầy giáo: chậm chậm nhanh nhanh chậm, chậm chậm nhanh nhanh chậm, chậm chậm nhanh nhanh chậm.............

một năm trong trại

trang 11

Và từ đó tôi và Ngọc nhanh chóng thân nhau, chúng tôi rủ nhau đi chơi, cùng nhau tâm sự về

cuộc sống, về hoài bão của tuổi trẻ, về học hành.......tóm lại về tất cả những gì mà một đôi bạn trẻ lúc đó quan tâm. Một số lần tôi dẫn em đi chơi cùng những người khách nước ngoài của tôi, em thích thú nhưng tỏ ra khá khó khăn khi giao tiếp dù vốn từ vựng của em là hoàn toàn không tồi, điểm yếu của em giống như tất cả những bạn sinh viên khác khi học ngoại ngữ ở các trường đại học, trong đó có cả tôi trước đây. Và sau những lần đó, để giúp em phát triển khả năng ngoại ngữ tốt hơn, tôi chính thức trở thành gia sư của em với tuần hai buổi đến dạy tại nhà em. Nhà Ngọc nằm ngay mặt đường của một con phố khá sầm uất cách bờ Hồ Hoàn Kiếm khoảng hơn 4km và nằm trên trục đường thẳng chạy từ chợ Mơ lên bờ hồ. Ngày trước ở đây có tuyến tàu điện chợ Mơ - bờ Hồ nhưng tôi chỉ được thấy chúng trong năm đầu tôi lên Hà Nội, còn sau đó tuyến tàu điện này bị dỡ bỏ, hình như cùng năm với việc hoàn thành con đường Đại Cồ Việt.

Nhà Ngọc thực ra rất neo người, chỉ có em ở cùng mẹ và một người chị họ hơn em hai tuổi cũng ở quê nên ở nhờ và học đại học ở đây. Qua tìm hiểu tôi được biết bố và anh trai em hiện đang sống và làm việc ở CHLB Đức, lâu lâu mới về nên nhà chỉ có hai mẹ con. Qua những lần đến dạy và chơi với em tôi mới biết Ngọc là con nhà giàu, thậm chí rất giàu dù rằng bản thân em từ dáng vẻ bên ngoài hay khi đi cùng tôi chưa bao giờ em thể hiện điều đấy. Nhà em theo đạo Thiên chúa giáo, điều này tôi nhận ra ngay khi nhìn thấy bàn thờ và những tranh ảnh mang đặc trưng của dòng đạo này mà tôi đã từng được biết khi đến chơi nhà một số đứa bạn học cấp III cùng tôi. Tôi nhận ra rằng con mắt của một người con gái đi đạo thường rất đẹp, không chỉ riêng Ngọc mà tôi cũng đã từng gặp một số bạn gái theo đạo và thấy rằng có điểm chung khá thú vị về đôi mắt. Tôi không dám khẳng định gì nhưng theo cảm nhận của tôi, hình như có mối liên hệ nào đó giữa đôi mắt đẹp của người con gái và dòng đạo họ theo chăng?

Chúng tôi đi chơi với nhau thường xuyên hơn và thường chỉ đi hai đứa với nhau, cũng có đôi lần Ngọc rủ thêm người chị họ cùng đi nhưng có vẻ sở thích và cách nói chuyện của người chị kia không được hợp gu với chúng tôi lắm. Tần suất đi chơi cùng nhau ngày một nhiều hơn và cảm giác nhung nhớ mỗi khi xa nhau hơi lâu ngày càng hiện rõ. Tình cảm của chúng tôi cứ lớn dần lên như thế và rồi chúng tôi chợt nhận ra đã đến lúc cần thuộc về nhau, khi ấy được khoảng hơn bốn tháng kể từ ngày tôi quen em....................

Tôi không rõ chính xác nguồn xe của thằng Công ở đâu ra, nhưng cho đến sau này gặng hỏi nó thì nó vẫn bảo của ông anh đánh từ Hải Phòng về và quả thật nếu cứ bán mỗi xe cho nó thì tôi chẳng sao cả, bằng chứng là sau này tôi đi tù rồi thì nó vẫn tiếp tục mang xe đi bán và còn bán nhiều năm nữa mà không bị sờ gáy lần nào. Nhưng sự việc tôi bị đi tù cũng bắt đầu bằng cái kinh nghiệm bán xe cho nó rồi nảy lòng tham khi thấy có lãi nhiều hơn.

một năm trong trại

trang 12

Ở gần chỗ tôi trọ có thằng tên là Tuấn, thằng này quê Ninh Bình bảo đang đi học ở một trường đại học và trọ gần khu với tôi, thỉnh thoảng vẫn gặp nhau trò chuyện và nó biết tôi hay đi bán xe cho thằng Công. Một hôm nó xách ở đâu về một con mini Nhật bảo mày định giá hộ tao con xe này bao tiền, tôi nhìn qua con xe cũng còn khá mới liền bảo nó tầm hai triệu, nó bảo xe này của thằng học cùng lớp tao nó muốn bán tầm triệu tám thôi. Thế là máu tham nổi lên, tiện thể túi cũng có tiền tôi liền bảo nếu triệu tám để cho tao, thằng Tuấn ok và tôi nhanh chóng trả tiền cho nó. Việc còn lại của tôi chỉ là đạp cái xe mua của nó đến bán cho anh Hùng, cái xe đầu tiên tôi mua của thằng Tuấn là cái màu đỏ đun, hôm đấy bán được 2.130.000 sau khi anh Hùng bớt hai chục. Tự nhiên lãi 330.000 tôi vui mừng với "chiến tích" lập được sau khi tích lũy được kinh nghiệm mua bán xe và tự thưởng cho mình mấy cốc bia hơi, lòng thầm nghĩ làm nghề mua đi bán lại này cũng hay đấy chứ. Hôm đấy tôi nhớ chính xác là vào đúng Noel và tối hôm đấy là buổi đi chơi thú vị một mình, tôi lang thang ngoài đường chờ Ngọc vì em và mẹ vào lễ trong nhà thờ đến gần một giờ sáng mới ra, còn tôi thì không vào được nhà thờ.

Thằng Tuấn bán cho tôi mỗi chiếc xe đấy rồi bẵng đi hơn tháng sau, hôm đấy là 20 tháng giêng

âm lịch, tết vừa qua được gần ba tuần. Buổi chiều tôi vừa đi làm ca sáng về thì thằng Tuấn đến bảo tao mới có con xe ngon lắm, của thằng bạn tết đánh bạc hết tiền nên nó muốn bán, mày xem có mua được thì mua. Tôi hỏi nó xe đâu, nó bảo xe thằng kia nó gửi trên gần bờ Hồ, ừ thì cũng đang rảnh, đi xem sao có khi lại kiếm được mấy trăm, thế là tôi xách xe của tôi chở thằng Tuấn đi xem xe. Lên đến nơi thì gặp thằng bạn nó đứng ở gần đấy, hỏi xe đâu nó bảo tao chờ lâu quá nên gửi xe vào bãi trong kia đi lòng vòng bờ Hồ chơi, giờ ra lấy để xem. Thế là cả ba thằng kéo nhau ra lấy và xem xe, thằng kia vào lấy xe, tôi và thằng Tuấn đứng chờ bên ngoài. Chiếc xe này màu xanh ngọc, cũng rất mới và tôi ướm giá nếu bán cũng phải tương đương với chiếc xe cũ dù bị mất cái cụm đèn, chắc giảm độ năm chục. Thế là tôi bảo hai thằng kia là xe này tương đương với xe trước, mất cái cụm đèn giảm năm chục còn 1.750.000, nếu ok thì đạp về phòng tao lấy tiền giao xe.

Hai thằng kia ngập ngừng một chút rồi cũng đồng ý, thế là cả ba thằng chuẩn bị về lại phòng tôi để lấy tiền, lúc đấy đồng hồ trên tay tôi chỉ gần năm giờ chiều. Vừa lên xe đạp được vài vòng thì có cảm giác như ai đó ép mình vào lề đường, quay lại thì thấy bốn anh đi trên hai xe máy ép cả thằng Tuấn và thằng bạn nó vào lề, một anh rút thẻ đỏ ra nói chúng tôi là công an, đề nghị các anh cho kiểm tra. Tôi giật mình và lờ mờ nhận ra là xe của thằng kia chắc là xe ăn cắp rồi, và quả đúng như thế, thằng ôn bạn thằng Tuấn là một thằng ăn cắp xe chuyên nghiệp, chiếc xe này nó ăn cắp ngay ở gần đấy buổi sáng và mang vào bãi gửi chờ thằng Tuấn đi liên hệ với tôi để bán. Nhưng cho đến lúc đấy tôi vẫn rất bình tĩnh vì nghĩ mình không ăn cắp ăn trộm gì thì có gì phải sợ. Sau khi kiểm tra hỏi han một lúc, bốn anh áp tải ba thằng chúng tôi cùng hai cái xe đạp về công an phường làm việc.

Về đồn công an chiếc xe nhanh chóng được xác minh làm rõ vừa mất sáng nay ở cửa một nhà thuốc ở gần đấy vì bị hại cũng mới vào trình báo tại công an phường này vào buổi sáng, qua quá trình tìm kiếm thông tin công an đã lần ra được dấu vết chiếc xe vẫn đang gửi trong bãi và lập kế hoạch đón

một năm trong trại

trang 13

lõng kẻ ăn trộm để bắt tại chỗ, và chúng tôi đã bị hốt gọn theo đúng kịch bản. Ba thằng bị xích ngay vào ghế ngay trước cửa ra vào của công an phường, đến lúc này tôi vẫn đinh ninh mình sẽ được minh oan ngay thôi, nhưng sự đời không đơn giản như tôi tưởng. Ngồi bên cạnh thằng Tuấn mặt thất thần, có lẽ nó cũng bị lừa thôi chứ cũng chưa rõ đầu cua tai nheo như thế nào, còn thằng bạn ngồi sát cạnh nó cứ ra một ngón tay rồi chỉ chỉ vào người nó nhấm nháy tôi và thằng Tuấn, tôi chẳng hiểu nó định nói gì và cũng không muốn hiểu vì vẫn đang rất cay với nó, chính nó là thủ phạm đẩy tôi phải vào đây.

Thằng bạn thằng Tuấn lúc này tôi đã biết tên là Linh được đưa đi lấy cung đầu tiên, khoảng gần tiếng sau nó được trả về chỗ, mặt nó lầm lì không nói gì nhưng qua lời mấy anh công an nói với nhau thì đã khám được trong người nó một lá thép mỏng và một chìa đa năng chuyên dùng mở khóa xe đạp. Thôi, thế là đích thị thằng này là thằng ăn cắp rồi. Thằng Tuấn đi lấy cung thứ hai, nó đi một lúc chừng ba mươi phút thì xuống, mặt mày tươi tỉnh bảo các chú bảo khai báo xong hết sẽ cho về. Đến lượt tôi lên lấy cung, tôi được dẫn lên tầng hai đi lòng vòng qua hành lang có mấy phòng thấy các chiến sĩ công an đang tập thể dục thể thao, phòng thì tập tạ, phòng thì đang đánh bóng bàn cười nói rôm rả. Rồi tôi được dẫn lên tầng ba vào một căn phòng nhỏ chừng 15m2, đối diện cửa ra vào có một cửa sổ nhưng không mở cửa, ở ngay lối ra vào có một cái bàn và một cái ghế dài còn ở góc phía trong có một chiếc tủ tài liệu hai hay ba buồng gì đấy.

Và tôi được hỏi cung, đầu tiên là một chú chừng gần 40 tuổi tiếp tôi, chú hỏi tên tuổi, cha mẹ, quê quán, địa chỉ, anh chị em, trình độ học vấn, tiền án tiền sự gì chưa....nói chung là tất cả những cái liên quan đến hồ sơ cá nhân tôi. Sau đó là hỏi về mối quan hệ với hai thằng kia, đi với chúng nó lâu chưa, tham gia những gì với chúng nó. Tôi khai tất cả đúng như những gì tôi biết và quan hệ với thằng Tuấn, còn thằng kia thì tôi vừa gặp nó chưa đầy nửa giờ thì bị bắt, có biết gì đâu mà khai. Tôi hỏi "cháu có phạm tội gì không, khi nào các chú cho cháu về?", chú trả lời "cháu cứ thành khẩn khai báo tất cả, khai xong hết nếu không liên quan là được về". Vậy là tôi khai có liên hệ với thằng Tuấn hai lần, một lần là mua chiếc xe đỏ đun lần trước của nó và lần này là chiếc xe xanh ngọc chưa kịp giao dịch. Tất cả chỉ có thế, "còn gì nữa không cháu?", "dạ không, chỉ có thế thôi ạ", "chắc chắn chưa, nhớ kỹ lại xem nào?", "không, cháu chắc 100%, không còn gì nữa ạ".

Rồi chú bảo tôi đứng lên bỏ hết tất cả mọi đồ vật trong túi ra gồm ví, bút, sổ điện thoại, một cái nhẫn vàng ta và một đồng hồ. Chú đứng dậy khám hết người tôi một lượt, sờ nắn tất cả các túi, bắt cởi giày cởi tất ra để kiểm tra. Xong xuôi lại đi vào lại như ban đầu, sau đấy là kiểm tra toàn bộ ví và giấy tờ của tôi, tất cả đều không phát hiện được gì vì tôi có gì đâu. Cuối cùng chú trả lại toàn bộ giấy tờ và tài sản cho tôi và nói tôi tạm thời xuống tầng một ngồi chờ. Buổi hỏi cung đầu tiên của tôi kết thúc nhanh chóng trong 30 phút, và tôi lại được dẫn xuống, khóa chân ngồi cạnh thằng Tuấn. Tôi ngơ ngác hỏi tôi có phạm tội gì đâu mà khóa chân tôi thì được trả lời rằng cứ tạm thời làm thế chờ làm rõ sự việc, nếu không phạm tội thì sẽ được mở khóa cho về thôi.

một năm trong trại

trang 14

Sau khi tôi xuống thì lại đến lượt thằng Linh bị gọi lên, khoảng ba mươi phút sau thì thấy nó xuống, mặt mày đầu tóc phờ phạc, tôi đoán chắc nó bị ăn đòn rồi. Nó xuống nhìn tôi lắc đầu đầy khó hiểu. Rồi lại đến lượt thằng Tuấn lên, lúc sau xuống thấy nó khóc thút thít, mặt mũi cũng phờ phạc không kém gì thằng kia, chắc cũng bị ăn đòn rồi đây, tôi chuẩn bị tinh thần cho đến lượt mình. Và không lâu sau tôi được gọi và dẫn lên đúng cái phòng cũ, chỉ khác là lần này không chỉ có mình chú kia mà còn có thêm hai anh nữa mặc quần công an nhưng áo may ô, mồ hôi nhễ nhại, tôi đoán chắc hai anh này vừa chơi thể thao ở tầng hai lên. Vừa vào bàn chú lúc trước hỏi cung tôi nói "B này, chú thấy cháu còn chưa thành khẩn, cháu nên khai rõ đầy đủ hết số lần mua bán xe", "không, cháu chỉ có hai lần, một lần trước và lần này chưa mua bán được thôi ạ", chú nhìn tôi từ đầu xuống chân rồi nói "cháu cứ nghĩ và nhớ cho kỹ, cháu ở lại đây hai anh này sẽ làm việc tiếp với cháu", chú nói rồi khép cửa đi ra.

Chú ra rồi một anh lại ngồi hỏi tôi trình tự về nhân thân, quan hệ với hai thằng kia hệt như chú

lúc trước hỏi. Tôi cũng kể lại giống như những gì tôi đã khai báo trước đây, rồi anh đề nghị tôi đứng lên để kiểm tra người, tôi nói lúc nãy chú đã kiểm tra kỹ hết rồi thì anh ta bảo cứ để anh kiểm tra lại một lượt. Anh ta sau khi kiểm tra xong cũng đúng trình tự như chú kia đã kiểm tra trước đó, chỉ khác là lần này tôi không được đi giầy đi tất lại và đồ vật cá nhân của tôi vẫn để nguyên trên bàn. - Mày khai thế này đã đầy đủ chưa? Một anh lên tiếng hỏi sau khi cầm bản khai báo chú kia đã ghi lời khai của tôi - Dạ thưa anh có gì em khai đấy đủ hết rồi ạ Bỗng nhiên tôi thấy có cái gì bay rất nhanh đến ngực tôi, rồi mắt tôi hoa lên, ngực tôi tức gần như không thở được. Tôi hự lên một tiếng và quỵ xuống nền nhà. Phải độ mươi giây sau tôi mới có thể thở trở lại và nhận ra mình vừa nhận một quả đấm vào giữa ức. - Anh ơi em có gì em khai hết rồi, anh tha cho em - Tha cái đ. mẹ mày, khai bố láo thế này mà đòi tha à? - Dạ em khai đúng mà - Đúng này! lần này thì không phải vào ngực mà là một quả giật tóc lên gối và cùi trỏ vào lưng tôi. Anh còn lại tiến đến gần túm tóc ngửa mặt tôi lên và nói: - Đ. mẹ mày, hai thằng kia khai hết rồi, hơn chục vụ cơ mày không khai hết ra bố mày đánh đến khai ra thì thôi, hiểu chưa? - Không em nói thật mà - Thật cái cmm, có muốn bố mày treo lên kia đánh không? Vừa nói tay anh ta vừa chỉ vào những chấn song cửa sổ bằng sắt. - Dạ không! các anh cho em xin

một năm trong trại

trang 15

- Xin thì khai đi, khai hết ra, thành khẩn

Sau đấy tôi còn ăn thêm trận đòn nhừ tử nữa nhưng xin không kể thêm, cuối cùng thì họ cũng cho tôi xuống và chấp nhận lời khai ban đầu của tôi vì tất cả chỉ có thế. Sau đấy tôi mới biết là tôi và thằng Tuấn khai ra hai vụ, còn thằng Linh nó chỉ khai duy nhất một vụ hôm nay, thằng Linh bị ăn đòn đau nhất nhưng nó chịu được và chỉ đến khi công an chìa ra bằng chứng của tôi và thằng Tuấn khai thì nó mới chịu nhận ký vào biên bản hai vụ. Thì ra lúc nó ra dấu hiệu một ngón tay và chỉ chỉ vào người nó là ý muốn bảo khai một vụ thôi và đổ hết tội cho nó, nhưng chúng tôi thì làm sao mà hiểu được cái ký hiệu ma mãnh đấy của nó? Quả thực nếu cương quyết chỉ khai như thế và chịu đòn một chút thì có lẽ tôi đã được thả ngay hôm đấy rồi, tôi ngu quá! Nhưng có biết gì đâu mà ngu?

Sau khi lấy cung và tra khảo đủ cả ba thằng chúng tôi lại bị cùm chân vào ghế, ngồi cạnh sát

nhau. Cùm là mỗi vị trí có một cái vòng sắt to uốn thành hình chữ U, ở hai đầu có bo lại thành hình tròn để xuyên một cái suốt sắt dài chạy dọc theo gầm ghế, mỗi thằng chúng tôi bị cùm một cổ chân và một cái cùm như thế và ngồi luôn trên ghế. Khoảng chín giờ tối thì có mấy anh đi từ cầu thang xuống, một anh hỏi "tao đi ăn tối đây, chúng mày có tiền nong gì thì đưa đây tao mua hộ đồ ăn cho, tí xong tao mang về", ba thằng líu ríu móc tiền ra nhờ vì cũng đói sắp lả đến nơi rồi, tôi nhờ anh mua cho vài cái bánh bao, lúc đấy không hiểu sao tôi lại muốn được ăn bánh bao đến thế, và mua giúp một chai nước suối. Còn hai thằng kia thì nhờ mua xôi hoặc bánh mì pate và nước, thuốc lá. Khoảng gần một tiếng sau thì các anh ấy về và đưa đủ đồ chúng tôi nhờ mua cho, một anh còn dăn dò "chịu khó ăn đi mà giữ sức khỏe, đi đường dài đấy", tôi lờ mờ hiểu rằng thôi thế là khả năng không được thả tối nay là rất cao rồi.

Ba thằng cắm cúi ăn, đang ăn thì chú lấy cung tôi lúc đầu đi ra hỏi "giờ chú đi về, chúng mày có thằng nào có người nhà muốn nhắn nhủ gì thì đưa số điện thoại đây chú nhắn giúp", "đêm nay cháu không được về hả chú?" tôi hỏi đầy lo âu. "chưa về được đâu, còn nhiều vấn đề cần làm rõ, chúng mày có nhắn nhủ gì thì viết nhanh nhanh lên". Sẵn cái bút bi và mấy tờ giấy vẫn vương trên cái bàn bên cạnh, ba thằng mỗi đứa xe một mẩu rồi lục lọi trí nhớ và số điện thoại để liên lạc với người thân ra ghi ghi chép chép, tôi thì chỉ ghi mỗi số điện thoại của em gái tôi, nó đang học ở trường không có điện thoại nhưng ký túc xá có dịch vụ gọi nhờ, người ta sẽ đến tận phòng gọi giúp. Sở dĩ tôi chỉ muốn thông báo cho em gái tôi bởi vì tôi không muốn có nhiều người biết chuyện vì tôi nghĩ sớm muộn tôi cũng sẽ được về thôi. Đưa giấy và dặn dò chú xong, cả ba thằng lại tập chung ăn nốt chỗ bánh đang ăn dở, uống nước rồi ngồi suy tư không nói với nhau câu nào.

Lúc đấy nhìn đồng hồ đã khoảng 22h đêm, đường phố vẫn khá đông người qua lại, nhìn dòng người lượn qua mà lòng tôi rối bời, lúc này mới cảm nhận được giá trị của sự tự do mà tôi vẫn thường thấy hết sức bình thường hàng ngày. Chỉ vài bước chân thôi là tôi có thể chạy sang bên kia vườn hoa, ngay bên cạnh là nhà hát lớn thành phố đèn đuốc vẫn sáng choang. Nhưng thực tế là tôi đang ngồi đây,

một năm trong trại

trang 16

chân bị cùm vào gầm ghế thế này và tất cả những ước mơ nhỏ nhất về tự do ấy bõng trở thành thứ xa xỉ mà tôi không thể có được. Lúc này đầu óc tôi nghĩ vẩn vơ đến những người thân yêu xung quanh mình, giờ này chắc bố mẹ tôi vẫn sinh hoạt bình thường thôi, họ chắn chắn chưa hề biết gì về sự việc của tôi cả. các em tôi cũng thế, kể cả chú công an kia có liên lạc thì ít nhất cũng phải sáng mai mới gặp được em gái tôi vì giờ này cũng đã muộn, ký túc người ta không gọi giúp nữa.

Bất chợt tôi nghĩ đến em, buổi tối nay vắng tôi em có mong tôi đến không? Và em sẽ nghĩ như thế nào nếu tôi không đến dù rằng tôi thường đến mà chẳng bao giờ báo trước trừ hai buổi dạy em học, còn lại tôi đều gặp và hẹn em ngay ở trường em. Liệu em có lúc nào thoáng hình dung ra một thằng người yêu khốn khổ đang ngồi bị cùm chân vào ghế cách nhà em chỉ mấy cây số không? Liệu có thể nào em sẽ đi qua con đường này và trông thấy tôi không, khi ấy em sẽ phản ứng như thế nào nhỉ? Nhưng chắc chắn là em không thể đi được rồi, em đang yếu như thế, vừa mới mổ xong làm sao đi được, tôi thật tồi tệ khi không ở bên cạnh em. Tôi cứ nghĩ vẩn vơ như thế và sợ không dám có ý nghĩ đến việc sẽ phải xa em nhiều hơn, có thể mất em mãi mãi........

Rồi tôi lại nghĩ về công việc, sáng mai là ca làm việc của tôi chắc chắn là không kịp xin phép hay bàn giao công việc rồi, cũng không ai có thể liên lạc được với tôi. Tất cả sẽ nghĩ gì về tôi, có ai đó sẽ tìm đến tận nơi tôi ở để xem tôi mất tích vì lý do gì không? Lòng tôi cứ luôn tự đưa ra những câu hỏi không có lời giải đáp như thế, những câu hỏi lặp đi lặp lại như một mớ bòng bong quay cuồng trong đầu tôi. Rồi mắt tôi bắt đầu díp lai, cơ thể tôi bải hoải vì trận đòn vừa qua bắt đầu ngấm. Bên cạnh tôi thằng Tuấn đã gục đầu xuống bàn ngủ từ lúc nào rồi, còn ở cạnh nó thằng Linh kia vẫn đang ngồi trầm ngâm hai tay ôm đầu không biểu tỏ thái độ.

Khoảng hai giờ sáng tôi bất chợt bị đánh thức bởi có tiếng ồn ào rất to, rồi tiếng phụ nữ kêu khóc ầm ĩ. Thì ra một thằng mới bị bắt đưa vào công an phường, thằng này sau đó tôi biết được tội danh của nó là nhảy vào nhà người ta đêm hôm đập hộp bị bắt quả tang. Nhà nó ngay ở phố Hàng Khoai và đi ăn trộm ở gần đấy nên bị phát hiện bắt giữ thì mẹ và vợ nó cũng biết luôn, vậy là cả hai người phụ nữ khốn khổ ấy đêm hôm kéo đến đồn công an vừa van xin, vừa than khóc, vừa kể lể. Một lúc sau thì thằng kia bị đưa lên tầng hai lấy cung, mẹ nó và vợ nó chờ một lúc rồi cũng rút, hình như bảo nhau đi mua cho nó đồ ăn và về lấy cho nó thêm một ít quần áo vì đang độ tháng giêng âm lịch, trời vẫn còn rất lạnh.

Thằng Tuấn và thằng Linh cũng tỉnh từ lúc nào, chúng nó rút thuốc châm lửa hút, thằng Tuấn đưa thuốc cho tôi nhưng tôi lắc đầu vì tôi có hút thuốc đâu. Trong đầu tôi lại nghĩ vẩn vơ, và rồi tôi nghĩ đến Ngọc, nghĩ đến những chuyện đã xảy ra xung quanh tôi từ tết đến giờ, tết năm nay quả thật là cái tết chẳng vui vẻ gì với tôi, có lẽ là điềm báo không may mắn từ đó chăng?

Tết năm đấy vì mới có người yêu ở Hà Nội nên tôi xin khách sạn cho trực tết ba ngày liền gồm ngày 29, 30 và mùng một tết để những nhân viên khác về quê ăn tết trước, sau đó tôi sẽ được nghỉ liền

một năm trong trại

trang 17

bốn ngày kể từ sáng mùng hai và cũng thông báo với bố mẹ kế hoạch năm nay tôi trực tết và sẽ về ăn tết muộn, tiện thể dự định sẽ dẫn cả Ngọc về chơi với gia đình tôi. Tối giao thừa tôi tuy phải trực nhưng cũng tranh thủ đi chơi với em được khoảng hơn một tiếng, chủ yếu là lượn quanh bờ Hồ bởi vì sau đấy em cũng lại vào lễ nhà thờ đến quá nửa đêm mới về. Ngày mùng một qua nhanh và buổi tối hôm đấy tôi cũng dành thời gian nhờ người trông hộ để đến nhà em chúc tết và đưa em đi chơi vài nhà người thân quen trong gia đình em rồi lại về khách sạn tiếp tục công việc. Sáng mùng hai tôi hết ca trực tết, buổi sáng tôi tranh thủ mựon xe máy đi chúc tết một số nhà người họ hàng trước khi về quê, sau đó gần trưa tôi đến nhà em định bụng sẽ chào bác và chia tay em để về quê và hẹn em ngày mùng 4 xuống nhà tôi chơi như kế hoạch đã bàn, em sẽ đi xe khách xuống và tôi đón em ở bến xe.

Không ngờ khi tôi đến thì nhà em cửa khóa to tướng, không hiểu hai mẹ con đi đâu? Em đã hẹn với tôi là sáng nay tôi sẽ tới cơ mà? Lúc ấy khoảng mười giờ sáng, hầu hết các nhà hàng xóm xung quanh cửa vẫn còn đóng im ỉm, hơn nữa mới đầu năm mới lại đường đột vào nhà người ta hỏi chuyện không đâu nên ý định sang nhà hàng xóm hỏi thăm của tôi đã bị bỏ qua. Tôi về trả xe rồi thu xếp hành lý ra ngay bến xe lên đường về quê, ở nhà cả nhà tôi cũng mong tôi về lắm rồi. Định bụng về đến nhà sẽ gọi điện liên lạc lại với em nhưng cả buổi chiều gọi điện đến số nhà em đều không có người nhấc máy, linh tính về một việc không may xảy ra lòng tôi như có lửa đốt. Buổi tối hôm ấy tôi đi chúc tết mà lòng cứ bồn chồn không yên, đến tối muộn về nhà thì nhận được tin từ mẹ tôi là có điện thoại từ khách sạn gọi về bảo nếu B về thì liên lạc lại. Chẳng là trong hồ sơ của tôi nộp tại khách sạn có số điện thoại liên lạc của gia đình tôi ở quê, và cũng chỉ ở đấy mới có số điện thoại nhà tôi mà thôi còn Ngọc cũng chưa được biết số này. Khi tôi gọi lại khách sạn tưởng có chuyện gì liên quan đến công việc, nào ngờ nhận được tin sét đánh ngang tai: Ngọc đã vào viện Bạch Mai cấp cứu từ đêm hôm qua, chiều nay có người gọi điện đến khách sạn thông báo tin cho tôi.

Tai tôi ù đi, chẳng hiểu có chuyện gì xảy ra với em mà cấp cứu ngay đầu năm mới thế này? Tôi cố gặng hỏi lại khách sạn thì chỉ nhận được thông tin là nội dung cuộc gọi đến tất cả chỉ có vậy. Tôi điện thoại luôn đến số của nhà em thì vẫn điệp khúc máy đổ chuông nhưng không có ai trả lời. Tôi lo lắng đoán già đoán non nhưng cũng không thể đoán ra được lý do tại sao Ngọc lại phải đi cấp cứu, tôi đã nghĩ dại đến một vụ cướp vì nhà em chỉ có hai mẹ con, nhưng cũng không phải vì như thế xung quanh nhà em sẽ phải ồn ào lắm chứ không thể yên ắng như sáng nay lúc tôi đến được. Vậy là tôi nhanh chóng đưa ra một quyết định sáng mai phải đi sớm ngược lên Hà Nội xem cụ thể sự việc ra sao. Tôi nói với bố mẹ tôi rằng ở trên khách sạn tết quá đông khách, thiếu người quá mà chỉ chuyên môn của con mới giải quyết được công việc nên họ gọi về năn nỉ con lên để giúp đỡ. Mẹ tôi tỏ vẻ không đồng ý vì tôi đã không đón giao thừa ở nhà và vừa mới chỉ về đầu giờ chiều nay, sáng mai lại đi sớm nữa thế thì hết tết còn đâu, tôi phải vừa năn nỉ vừa giải thích với mẹ rằng công việc của con cũng rất quan trọng, khi họ cần mới nhờ đến mình và chỗ đấy lại là nơi mình tạo thu nhập quanh năm. Cuối cùng bà cũng đồng ý dù không vui. Còn bố tôi thì tâm lý hơn, ông ủng hộ quyết định của tôi và nói mình làm gì cũng cần có trách nhiệm, lúc khó khăn chính là lúc cần thể hiện trách nhiệm nhiều nhất và không quên khuyên tôi cố gắng trong công việc, nếu có thể giải quyết công việc xong sớm thì lại về.

một năm trong trại

trang 18

Vậy là vỏn vẹn từ chiều đến tối, mừng tuổi được bố mẹ và hai đứa em cùng đến chúc tết ông bà

tôi cùng gia đình một bác trên mẹ tôi, ăn với gia đình được đúng một bữa cơm chiều mùng hai tết và giờ đây tôi chui lên giường đi ngủ mong trời nhanh nhanh chóng chóng sáng để còn ra bến xe ngược lên Hà Nội. Cái tết năm Đinh Sửu qua nhanh với tôi như vậy, có lẽ tôi tuổi Dần gặp năm con Trâu là có vận hạn chăng?

Hai mẹ con bà kia đi về một lúc thì quay lại, trên tay bà mẹ lủng lẳng cặp lồng phở, mấy cái bánh mì, rồi thuốc lá và cả vài vỉ thuốc tây mà tôi không rõ là thuốc gì, vợ nó thì ôm túi quần áo đứng cứ khóc thút thít mắt mũi đỏ hoe. Tôi nghĩ thầm trong bụng thằng này được mẹ và vợ chiều như thế kia thảo nào sinh hư là phải, đêm hôm khuya khoắt thế này mà còn tìm đâu ra được đủ bằng kia thứ để mua về phục vụ nó. Hai mẹ con bà ấy ngồi ở ghế tiếp dân phía đối diện, mặt đối mặt với bọn tôi và nhìn bọn tôi với ánh mắt đầy khinh khỉnh, tôi nghĩ bụng đành chấp nhận thôi vì mình dù gì giờ cũng đang bị nhìn nhận như một thằng tội phạm rồi, mặc dù con bà ấy cũng có khác gì đâu? Đợi phải đến hai tiếng sau thì thằng kia mới được cho xuống, mặt mũi nó cũng phờ phạc, người nó rũ ra rõ ràng vừa bị ăn tẩn một trận ra trò. Bà mẹ trông thấy thế rú lên "ôi con ơi sao con lại ra nông nỗi này, ôi các ông ơi sao các ông lại đánh con tôi thế này, thằng bé có làm sao thì các ông bảo ban nó chứ", vợ nó thì cứ ôm chặt lấy chồng khóc rưng rức chẳng nói được cài gì. Mẹ nó lấy phở ra bảo nó ăn, vợ thì lấy áo ra cho nó mặc nhưng nó đẩy ra hết, không ăn cũng không mặc mà chỉ rút thuốc rít liên hồi. Mặt nó lầm lì và vô cảm trước sự đau khổ của mẹ và vợ nó, lúc đấy tôi trông cái mặt nó thật đáng ghét, chỉ muốn đạp cho nó một phát cho đỡ bực mình.

Thằng kia bị cùm ngồi ngay cạnh thằng Linh, nó lấy thuốc đưa cho thằng Linh hút rồi đưa cho thằng Tuấn và cả tôi, nhưng tôi như thường lệ vẫn lắc đầu từ chối. Hút xong điếu thuốc nó mới phán mỗi một câu với vợ nó "việc đ óe gì phải khóc, chết mẹ nó đến nơi rồi còn ngồi đấy khóc thì giải quyết được việc đ óe gì?". Rồi nó quay sang mẹ nó nói đi tìm ông A ông B nào đấy có quen người trên quận lo xem thế nào để chạy cho nó ra, hết tiền thì về bán cái nọ cái kia ở nhà đi mà chạy, kiểu gì nó về cũng xoay được tiền. Mẹ nó cứ ngồi im nghe như nuốt từng lời, đầu gật gật lia lịa. Nó dặn dò mẹ nó về lo nhanh nhanh đi, có 24h ở phường thôi chứ đừng để lên quận, lên quận "nặng đô" lắm mà chưa chắc đã ra được, sau đó thì phán mỗi câu nhạt toẹt "thôi về đi". Vợ nó chạy lăng xăng gom phở, bánh và mấy thứ mua lúc nãy dặn dò bị nó chửi luôn "về cm mày đi, dặn cái đ ịt gì mà dặn, về lo cho bố mày ra đi đã, cứ để hết đấy". Con vợ sợ quá luống cuống vừa chạy ra ngoài vừa sụt sịt khóc, mẹ nó cũng cắp nón về luôn. Hai người vừa đi khuất khỏi cửa nó phang luôn một câu làm tôi sốc thêm lần nữa "đ. mẹ, đúng là lấy phải con vợ ngu khổ cả một đời", chẳng hiểu cụ thể vợ chồng nó ra sao và vợ nó như thế nào nhưng tôi lúc đấy nhìn nó như một người hành tinh khác xuống.

Thế rồi nó lại rút thuốc hút rồi quay sang hỏi chuyện thằng Linh, chẳng hiểu hai thằng thì thụt chuyện gì mà rì rầm ra chiều tâm đầu ý hợp lắm, chốc chốc lại thấy thằng Linh gật gật đầu. Nói chuyện một lúc thằng đập hộp kia quay sang chỗ tôi với thằng Tuấn rồi hất hàm hỏi thằng Linh "đồng bọn

một năm trong trại

trang 19

ông à?", thằng Linh khẽ gật gật, mẹ nó chứ tôi mà thèm là đồng bọn của nó à? Nó chính là thằng đang gieo họa cho tôi thì có. Rồi thằng kia quay sang phía hai thằng tôi "phở với bánh đấy các ông có đói thì ăn đi, tôi nhậu lúc tối rồi nên không đói, mẹ nó chứ có tí rượu vào mất cả tỉnh táo, sai một li đi một dặm". Tôi và thằng Tuấn đều lắc đầu, lúc này cũng tờ mờ sáng rồi, tôi cũng hơi đói nhưng không muốn ăn đồ của nó.

Trời sáng dần, ngoài kia lác đác có người đi tập thể dục, thỉnh thoảng lại có người khẽ liếc vào trong trụ sở công an nơi chúng tôi đang ngồi, chẳng biết diện mạo tôi lúc đấy trông thế nào nhưng không thấy họ để lộ biểu cảm gì cả. Đêm đầu tiên đi tù của tôi đã qua nhanh như thế, nhưng tất cả mới chỉ bắt đầu, còn chuỗi ngày dài đằng đẵng tù đầy đang đợi tôi phía trước mà lúc đấy tôi có biết đâu, tôi vẫn đang nuôi hy vọng là nội nhật ngày hôm nay được gặp gia đình và có người nhà sẽ bảo lãnh cho tôi ra về. Tôi thật ngây thơ vì thực tế đâu có dễ dàng với tôi như vậy.

Trời sáng, chúng tôi lần lượt xin đi vệ sinh và lần lượt được trực ban mở cùm cho từng thằng đi một, vào nhà vệ sinh tôi không còn nhận ra tôi nữa, mới chỉ qua một đêm thôi mà tôi đã mặt mày hốc hác râu ria tua tủa. Lúc này mới thấm thía đến câu thơ trong tập Ngục Trung Nhật Ký "Một ngày tù nghìn thu ở ngoài, lời nói người xưa đâu có sai, sống khác loài người vừa bốn tháng.....", tôi thì mới chỉ bị giam giữ hơn 12 giờ đồng hồ thôi, cũng chưa cách ly xã hội mà trông đã như thế này rồi. Còn em, nếu em trông thấy tôi trong diện mạo thế này em sẽ nghĩ sao?

Sáng hôm mùng ba tết tôi bắt xe thật sớm, chuyến gần sớm nhất để ngược lên Hà Nội, tôi mang theo xe đạp vì theo thói quen tôi vẫn thường mang xe đạp đi và về và ngày ấy xe khách vẫn còn cho mang xe đạp chất lên nóc xe. Xe ngày tết vắng teo chỉ có tôi và lèo tèo vài người khách, đám cửu vạn cũng biến đâu cả nên tôi lại phải làm cửu vạn tự trèo lên nóc rồi nhờ người đưa cái đầu xe của tôi lên, xếp ngay ngắn buộc cẩn thận rồi nhảy xuống. Tôi cũng xác định chỉ còn phải đi xe đạp mấy tháng nữa thôi, tôi gom tiền cũng được hơn chục triêu rồi và đang ngắm một con Win 100, khi ấy tôi có thể thoải mái vi vu về quê bất cứ lúc nào. Lên đến nơi tôi phi thẳng xe vào Bạch Mai gửi xe và chạy như bay đến............chẳng biết sẽ đến đâu cả, vì lúc đấy tôi chỉ có thông tin em nằm cấp cứu ở viện này thôi, còn bệnh gì và khoa nào tôi đâu có biết? Loay hoay một hồi chạy đi hỏi lăng xăng khắp các phòng cấp cứu tôi cũng tìm được tên em, thì ra em bị cấp cứu mổ ruột thừa, rõ khổ!

Tôi tìm đến phòng em, mẹ em và bà chị họ cùng vài người thân quen cũng đã ở đấy, tôi chào xong và nhào đến giường em còn mẹ em thì còn phải giới thiệu hay thanh minh thì đúng hơn với mấy người kia về lý do tôi xuất hiện ở đây. Gặp tôi em nước mắt ngắn dài, tôi chỉ biết nắm chặt tay nói em cố gắng, mổ ruột thừa chỉ là chuyện hết sức bình thường thôi và chịu khó bồi dưỡng điều trị để chóng khỏe về nhà. Ba đêm liền tôi túc trực trong viện cùng em và động viên mẹ và bà chị họ em thay nhau về cho đỡ mệt, có mấy thằng bạn làm khách sạn cùng tôi đêm hôm rảnh rỗi cũng mò vào, vậy là có cạ đánh tá lả trông người ốm qua đêm. Em nằm viện độ gần một tuần thì được cho về nhà, từ hôm đó hầu như hôm nào tôi cũng bố trí thời gian đến thăm em một lần mỗi ngày cho đến ngày tôi bị bắt.........

một năm trong trại

trang 20

Đã bảy giờ rưỡi sáng, nắng sớm đã rộ lên bên ngoài dù rằng tiết trời xuân vẫn còn lạnh lắm. Lúc

này tôi cũng thấy hơi đói nhưng chưa biết kiếm cái gì ăn bằng cách nào, bát phở và bánh mì của thằng kia thì sau khi nó cá trê lúc đầu và mời bọn tôi không ăn lúc sau nó với thằng Linh cũng bảo nhau ăn sạch rồi. Sáng nay lần đầu tiên tôi đánh răng kiểu không có bàn chải, nói là đánh răng thế thôi chứ thực tế là súc miệng rồi cho ngón trỏ vào cọ cọ răng mấy lần rồi lại súc miệng thôi chứ ở đồn công an đào đâu ra bàn chải mà đánh. Một lúc sau thì các cán bộ công an phường lục tục kéo đến làm việc, một ngày mới thực sự bắt đầu, vậy là tôi đã bước sang ngày thứ hai đối mặt với sự đe dọa số mệnh của mình ở đồn công an mà chưa biết rồi sẽ đi về đâu.

Khoảng tám rưỡi sáng thì bố thằng Tuấn lên đến nơi, ông ta trông có vẻ phong độ và phong cách có vẻ oách xà lách lắm, ông vào hỏi chuyên thằng con trai rồi lăng xăng chạy lên xin gặp cán bộ điều tra và trưởng đồn công an. Chẳng biết ông ấy lên đấy nói được những chuyện gì nhưng được một lúc thì chạy xuống thì thầm điều gì với thằng Tuấn tôi không rõ nhưng thấy mặt nó hớn hở lắm, rồi bảo chúng tôi ngồi đợi, bác đi mua cái gì về cho mà ăn. Bố nó vừa đi khuất thì thằng Tuấn quay sang thì thầm với tôi "bố tao có quen chú X làm to trên quận, đã nói chuyện sơ bộ với trưởng phường rồi, ông ấy bảo trên quận có ý kiến là dưới này sẽ thả tụi mình ra thôi, yên tâm đi", tôi nhìn mặt nó đầy nghi ngờ nhưng cũng đầy hy vọng, có lẽ nào cái phao cứu sinh cho lũ chết đuối đang chơi vơi giữa dòng lại đến bất ngờ thế sao? Rồi thằng Tuấn lại quay sang thì thầm với thằng Linh, hình như nó nói hơi to nên thằng đập hộp cũng nghe thấy chuyện, nó chõ mồm sang nói "có chú to thế trên quận thì sợ đ éo gì, bảo bố mày đẩy mạnh vào là ra thôi". Lúc thằng kia đang bô bô nói thì nó không để ý đến một chú công an cũng đang tiến đến phía đằng sau lưng nó, vì nó ngồi trong cùng còn tôi ngồi ngoài cùng sát cửa ra vào. Bốp! Một cái tát rất kêu vả ngay vào mồm thằng kia "bố láo, ai bảo mày thế?", "ơ, ơ, cháu, cháu......", "im đi!". Nói rồi chú kia rút chìa khóa loạch xoạch mở cùm rút chân thằng kia ra rồi lại khóa cùm lại, thằng kia được đưa lên trên gác, chắc tiếp tục lấy cung.

Bố thằng Tuấn đi một lúc thì về, ông mua cho mỗi đứa gói xôi, mấy cái bánh giò và mấy chai nước rồi lại đi ngay, sau đấy thằng Tuấn bảo bố tao đi gặp chú X trên quận đấy. Từ lúc nó cho thông tin bọn tôi cũng có thêm tí hy vọng, tinh thần cũng khá hơn vì dù mong manh nhưng cũng có thêm một nguồn tin để bám víu. Mấy thằng cặm cụi ăn với nhau, tinh thần phấn chấn lên lại đang đói nên chỉ một loáng đã hết cả xôi lẫn bánh. Đến giữa trưa thì em gái tôi hốt hoảng phóng xe đến, nó nói vừa đi học về nhận được tin là phóng vội đến đây chưa kịp ăn uống gì cả. Rồi nó khóc sụt sịt hỏi tôi lý do tại sao lại ra nông nỗi này, anh là niềm tin và sức mạnh của chúng em, là điểm tựa để chúng em phấn đấu.....sao lại thế hả anh? Lòng tôi lúc đấy lại rối tung, chẳng biết giải thích thế nào cho nó hiểu rõ, chỉ nói anh không làm gì phạm pháp và trái đạo đức cả, đây có lẽ chỉ là một sự hiểu lầm thôi, em yên tâm rồi mọi chuyện sẽ được giải quyết và anh lại về thôi. Nói vậy thôi nhưng tôi cũng phòng xa tình huống xấu nhất, từ đêm hôm qua đến giờ ở đây tôi cũng đã vỡ ra được nhiều chuyện, đặc biệt là từ câu chuyện thì thầm của thằng Linh và thằng đập hộp, hai thằng đấy đã từng đi tù một tăng rồi.

một năm trong trại

trang 21

Tôi tháo đồng hồ, nhẫn vàng, ví và vài vật dụng khác đưa cho em gái tôi, bảo nó cầm hộ anh chứ ở đồn công an này không tiện giữ. Rồi nhờ nó lấy tiền trong ví đi mua đồ ăn giúp tôi, tiện thể mua cả cho mấy thằng kia nữa rồi tí về nói chuyện tiếp, tôi không quên dặn nó là cứ đi ăn cái gì đi đã rồi hãy mua mang về kẻo đói. Nó vâng dạ chạy đi, khoảng hai mươi phút sau thì chạy về với cơm hộp, mấy quả táo và nước suối. Tôi hỏi nó ăn chưa thì nó nói em ăn rồi, em ăn vội vàng thôi còn mua đồ cho anh vì lúc này còn bụng dạ nào mà ăn uống nữa, tôi nghe nó nói mà lòng đắng ngắt. Lại ăn uống thủ tục xong, tôi dặn nó đừng vội nói gì với bố mẹ, chuyện của anh chắc chỉ ngày một ngày hai là giải quyết xong thôi. Tôi cũng dặn nó đến xin nghỉ tạm thời ở khách sạn cho tôi và lấy chìa khóa về mở cửa phòng tôi dọn giúp tôi ít đồ đạc rồi chiều tối lại đến đây. Nó ngồi với tôi khoảng một tiếng nữa, gọt táo cho bọn tôi ăn rồi đi về làm những việc tôi dặn. Tôi phân vân mãi không biết có nên nhờ nó nói cho Ngọc biết không nhưng cuối cùng tôi chọn phương án là không vì hai lý do: tôi sợ em sốc và vì em vừa mới mổ sức khỏe vẫn còn yếu. Tôi cũng chẳng biết là làm như thế là đúng đắn hay sai lầm nữa nhưng chỉ biết rằng tại thời điểm đó tôi không hề muốn bất cứ một ai biết được chuyện đang xảy ra với tôi.

Thằng đập hộp đi cả buổi sáng lấy cung đến trưa mới xuống đúng lúc em tôi đi mua đồ ăn về, tiện thể mời nó ăn cùng luôn. Nó buồn bã nói quả này có khi đi xa rồi, mà tội của nó rành rành ra thế thì đi xa là phải thôi, đến tôi chỉ dây dưa có tí chút mà giờ cũng đang chuẩn bị đi tù đây. Tôi hỏi nó "sao mày biết là đi xa?", nó nói "nhìn kiểu lấy cung của xxx là biết thôi, nếu mẹ nó lo lót được đã có cung kiểu khác", thằng này đúng là tù nhiều có khác, kinh nghiệm thế. Y ngay rằng lúc sau mẹ nó đến, lần này đến cùng một ông khác chứ không đi cùng vợ nó nữa, thấy mẹ con nó thì thầm với nhau rồi lắc đầu ra chiều không ổn, lại thấy thằng kia vẽ lối chạy ông C ông D nào đấy, nếu chạy phường không được thì phải chạy quận, còn nước còn tát. Ba cái đầu chụm vào nhau gật gật lắc lắc một lúc rồi hai cái lại tỏa đi sau khi để lại một gói đồ ăn còn một cái lại rút hai tay lên ôm lấy đầu gục xuống.

Đến chiều thì bố thằng Tuấn quay lại đi cùng với một người nữa hình như là họ hàng gì đấy, lại thì thầm nhỏ to với thằng Tuấn, trong câu chuyện tôi nghe được lõm bõm bố nó nói chú X kia bảo cứ để đưa lên quận chú sẽ giải quyết chứ ở dưới phường này "ngang" lắm, chú nói không nghe. Thế là thế nào? Rõ ràng thằng đập hộp đầy kinh nghiệm tù tội kia nó bảo là lo ở phường là dễ nhất, còn lên quận cửa khó hơn nhiều, tôi nghe thấy cũng có lý mà giờ ông bố thằng Tuấn lại bảo lên quận chú X lo dễ hơn thì chẳng hiểu dễ hơn kiểu gì? Mãi sau này tôi mới hiểu đây chỉ là phương pháp câu giờ của những mối quan hệ không tới tầm hoặc những cú "chạy" không đủ đô mà thôi chứ làm gì có chuyện ngược đời đấy.

Cũng buổi chiều thì có một chú công an xuống ngồi trực tiếp lấy cung ở bàn chúng tôi ngồi, chú đọc lại toàn bộ bản cung khai mà chúng tôi đã khai ngày hôm qua và tổng kết lại thành một bản chung có tình tiết tổng hợp những gì chúng tôi đã khai nhận rồi cho cả ba thằng đọc lại, ký vào đấy ghi rõ ký nhận trong tình trạng tỉnh táo, không bị đánh đập hay ép buộc. Tôi đề nghị sửa lại vài chỗ, cụ thể là tình huống mua xe của tôi là do Tuấn chủ động mời chứ tôi không tìm đến Tuấn để mua,

một năm trong trại

trang 22

nhưng tôi dở ở chỗ mua xe của nó mà không có bất cứ bằng chứng gì, đại loại như nó phải viết cái giấy cam kết nó bán xe thuộc sở hữu của nó cho tôi. Sau đấy là chúng tôi kết thúc buổi lấy cung ở phường, không còn phải lấy cung thêm lần nào nữa, có vẻ như tội của chúng tôi đã được định luận rõ ràng.

Buổi tối em gái tôi đến với cơm hộp và nước uống trên tay cùng vài bộ quần áo của tôi, nó thông báo đã làm tất cả những việc mà tôi nhờ, nó ngồi cùng với tôi cho đến tận khi có quyết định chuyển chúng tôi lên quận, lúc đấy là khoảng 20h30 phút tối. Tôi lờ mờ nhận ra là mình đã thực sự phải đối mặt với việc đi tù rồi, hầu như không còn cơ hội chạy chọt nhỏ nhất nào dành cho chúng tôi cả. Tôi vội dặn em tôi những tình huống xấu nhất nó cần phải xử lý như về ở phòng của tôi lấy tiền của tôi trả hoặc dọn đi nơi khác, lấy lý do tôi có việc đặc biệt đột xuất để xin nghỉ làm ở khách sạn và cuối cùng là sau khi tôi bị giải lên quận rồi hãy thông báo cho bố mẹ biết. Nó khóc như mưa nghe tôi nói câu được câu mất làm tôi cũng khóc theo cùng nó, cuối cùng phải mượn giấy bút gạch vội ra mấy việc cần làm sợ nó quên. Chiếc xe của tôi sau khi xác minh xong không phải là xe phạm pháp cũng được họ trả lại, vậy là em gái tôi sẽ phải mang cả hai cái xe một của nó và một của tôi về.

Đúng 21 giờ tối chúng tôi được đưa ra xe chuyển lên quận gồm tôi, thằng Tuấn, thằng Linh và cả thằng đập hộp đêm qua cũng đi luôn. Cho đến tận giờ phút này cũng không thấy thằng Linh có bất kỳ người nhà nào đến với nó cả, có lẽ bọn đi tù vài tăng rồi người nhà nó cũng chán không muốn thăm hỏi nữa, trừ trường hợp của thằng đập hộp kia. Xe chuyển bánh em gái tôi đứng khóc hu hu vẫy tay, bố thằng Tuấn cũng vẫy vẫy còn mẹ và ông bác gì đấy của thằng đập hộp thì lấy xe hình như là chuẩn bị chạy theo xe lên quận. Vậy là sau hơn 24 giờ tạm giữ ở công an phường, tôi đã bị chuyển lên quận và chuẩn bị đối mặt với một việc không mong muốn trong đời: đi tù!

Chưa đầy mười phút sau khi lên xe tôi đã có mặt ở trụ sở công an quận, Hồ Gươm, chỗ tôi vừa bị bắt buổi chiều hôm qua vừa loáng qua trong mắt tôi. Lúc xe chạy qua cổng tôi thấy lố nhố có đám đông đứng ngoài hàng rào, chắc là lại có đám bắt bớ nào mới đưa vào đây và người thân đang nháo nhác ngoài kia. Tiếng mở khóa cửa xe thùng lạch cạch rồi chúng tôi lóp ngóp từng thằng một mò xuống, "xếp hàng ngồi gọn vào kia" có tiếng quát tôi liếc qua chỗ phát ra tiếng quát, thì ra một anh công an trực ban đang ngồi trên chiếc bàn kê ngay gần đó vừa quát vừa chỉ tay cho chúng tôi ngồi nép sát vào bức tường thẳng trước mặt. Cán bộ công an phường dẫn giải chúng tôi đi lúi húi làm gì đó với anh trực ban một lúc, rồi lại chạy đi đâu đó một lúc thì quay lại và dẫn chúng tôi từng thằng một bàn giao. - Thằng B đâu? - Dạ _ Mày lên đây, mang cả đồ dùng tư trang luôn

một năm trong trại

trang 23

Thế là tôi là thằng đầu tiên được gọi, lại thấy hỏi han tên tuổi địa chỉ rồi lăn dấu tay rồi có tiếng gọi, một chú khác ở hành lang phía sau cái bàn chạy ra "cho thằng này về buồng". Khu tạm giữ của công an quận chỉ có một dãy phòng, hình như chẵn là nữ còn lẻ là nam, mỗi phòng có một cái cửa sắt bằng thép tròn to đan kiểu ô vuông, bên cạnh là cái cửa sổ hình chữ nhật be bé cũng có chấn song bằng sắt đan thành những ô vuông. Sát cửa buồng là cái hành lang, tiếp theo là bức tường chẳng biết nó ngăn cách với khu nào, trên nóc hành lang được che bởi mái tôn cuốn thành vòm. Cừa sắt xịch mở, có bàn tay đẩy lưng tôi một phát rồi tiếng cửa đóng xuỳnh cái sau lưng "nhận người mới nhé" tiếng chú công an dẫn tôi vào nói vọng vào khi lách cách khóa cửa.

Định thần lại một chút tôi thấy cái buồng này áng chừng khoảng 20m2, bên tay trái có cái bục xi măng to chạy dài ước chừng rộng hai mét và dài phải 5m, bên dưới cái bục là lối đi chạy xuống nhà vệ sinh rộng chừng 1m, ở cuối phòng là khu vệ sinh gồm cái bể nước bên phải và hố vệ sinh bên tay trái được che chắn với cái bệ xi măng bằng bức tường cao khoảng một mét. Trên trần nhà chỉ có duy nhất một bóng đèn dây tóc đỏ quạch khiến ánh sáng trong căn phòng chỉ lờ mờ, tôi tối, ở gần phía cửa ngoài thì sáng hơn một chút do có ánh đèn neon từ hành lang hắt vào. Lố nhố bên trong phòng có khoảng 5, 6 người gì đấy, già có, trẻ có tất cả đều đang nhìn tôi. - Dạ em chào các anh ạ. Tôi tay vẫn ôm bọc quần áo và vài cái bánh mì khom khom người chào. - Mày tên gì, ở đâu? Một anh áng chừng ngoài ba mươi hỏi - Dạ em tên B, ở xyz - Bị bắt vì tội gì? - Dạ, em cũng không biết ạ Có tiếng bật cười hô hố của một anh nhìn già hơn, rồi anh đang hỏi tên cũng cười, rồi cả phòng cùng cười như nắc nẻ. - Ơ, đ. mẹ thằng này đi tù mà không biết tội gì à? - Em cũng không biết nữa... - Thế mày làm sao bị bắt? - Dạ em do mua xe thế này.....(tôi kể lại đầu đuôi câu chuyện dẫn đến việc tôi bị bắt) - Thế là mua bán tài sản phạm pháp, mày đi tăng nào chưa? - Dạ tăng là gì ạ? Có tiếng văng tục từ anh già hơn đang nằm phía đầu: - Đ. mẹ, thằng ngáo ngơ thế này thì đã biết đ ịt gì mà hỏi, thằng này đi tù là phải rồi, cho biết. Tôi lờ mờ đoán ra là anh ấy hỏi đã đi tù lần nào chưa, vội vàng nói:

một năm trong trại

trang 24

- Em chưa đi tù lần nào đâu ạ, nhân thân em tốt lắm abc - Đ. mẹ thằng dở hơi, chuyện đấy ra tòa mà khai. Thôi mang nội vụ về chỗ ngồi sát dưới kia, thằng Nhất chỉ chỗ và huấn luyện cho nó. Nhớ chấp hành nghe chưa. - Dạ vâng ạ Thằng Nhất đang ngồi phía trong vẫy vẫy tôi lại, "em xin phép các anh ạ", tôi vừa nói vừa lom khom chạy lại phía thằng Nhất. Nó chỉ cho tôi chỗ cất quần áo, giới thiệu sơ qua anh nào là trưởng buồng, anh nào phó buồng, đồ dùng và quà tắc tế ở đây phải nộp vào tài sản chung các anh cho dùng gì mới được dùng, đi vệ sinh, hút thuốc hay làm gì đều phải xin phép các anh cho mới được làm..v.v.....tôi nghe và nhập tâm những lời thằng Nhất nói, chuyện đi tù tôi chưa chứng kiến bao giờ nhưng cũng nghe qua, nghe nói là tù mà không chấp hành bị hành hạ đánh dã man lắm nên những chuyện nội quy tù tôi nhất định phải lưu tâm, để bảo toàn tính mạng. - Mày mới ở phường về nếu mệt thì nằm xuống mà ngủ đi. Tiếng anh già nằm phía ngoài cùng vọng xuống, tôi vâng dạ và chỉ chờ có thế tôi nằm luôn xuống sàn, hơn một ngày nay rồi tôi đã được ngả lưng tí nào đâu.

Nằm xuống tôi mới thấy cái lưng mình ê ẩm, mà không phải chỉ riêng cái lưng mà tất cả mọi

chỗ đều ê ẩm thì phải, phần vì phải ngồi một chỗ lâu quá, phần vì những trận đòn tối hôm qua, cả người tôi rã rời. Tôi mệt nhưng đầu óc căng thẳng nên không sao ngủ được, thế này là hết rồi, hết thật rồi, đã bị giam giữ vào đến nơi đây thì coi như hết cửa về rồi. Ngẫm nghĩ lại mọi việc tôi thấy sao mình ngu thế, sao lại phải giấu gia đình và mọi người những lúc hoạn nạn như thế này? Tôi nhẩm tính các mối quan hệ của gia đình, bạn bè tôi ở thành phố này cũng không đến nỗi nào, nếu thông báo cho tất cả đến và biết sự việc của tôi biết đâu tôi đã được cứu thoát rồi? Tiền tôi cũng có một ít có lẽ đủ nếu cần phải chạy chọt để giải thoát cho tôi, tại sao tôi đã không làm như thế? Tại sao phải giấu rồi tự đẩy mình đến hoàn cảnh này? Càng nghĩ tôi càng tự trách mình, những câu hỏi tại sao cứ luẩn quẩn trong đầu như một vòng tròn vô tận. Giờ này bố mẹ tôi đã biết tôi bị bắt chưa? Mà chẳng sớm thì muộn họ cũng biết cả thôi, làm sao mà giấu được mãi. Còn Ngọc nữa, hôm nay là hai ngày liền rồi, từ hôm em bị mổ đến giờ đã hôm nào tôi xa em mà một ngày không đến đâu, không biết giờ đây em đang làm gì, nghĩ gì về tôi? Em có biết đến hoàn cảnh khốn nạn của tôi hiện nay hay không?

Nằm nghĩ miên man, đầu óc quay cuồng mãi cũng không ngủ nổi, tôi nhìn sang bên cạnh thằng Nhất đã lăn quay ngủ từ lâu, một thằng nằm bên cạnh nó cũng đã ngủ, một ông già lúc này tôi mới nhìn rõ đang nằm co quắp, anh già nằm chỗ đầu giường vẫn đang trầm ngâm ngồi hút thuốc còn anh trẻ hơn vừa hỏi tôi lúc nãy đang vung vẩy điếu thuốc tiến ra phía cửa sắt. Có tiếng thì thào gọi: - Lan ơi, em ngủ chưa? - Em đây, chưa đâu anh

một năm trong trại

trang 25

- Ừ, khó ngủ quá em ạ - Thế à, tối nay có gì mới không anh? - Buồng anh có thằng mới vào, nhưng ngáo ngơ lắm chẳng có chuyện gì để hỏi cả. Buồng em vẫn một mình à? - Vâng, có mỗi mình em, đ éo có đứa nào đi tù cùng cho nó vui - Mẹ nó, thế mà đ éo cho anh sang đi tù cùng với em có phải chúng mình đ éo cần về nữa luôn không Có tiếng cười rúc rích phía bên kia, tôi lờ mờ nhận ra có phòng giam nữ ở ngay bên cạnh và chị Lan kia đang bị giam ở bên đấy một mình. - À, em kể cho anh nghe chuyện này lúc tối nhé - Ừ, có gì hay kể đi - Lúc tối, lúc em tắm ấy...... - Úi, lạnh thế này mà cũng tắm à, có nước nóng không? - Đào đâu ra nước nóng hả bố, nhưng mà khó chịu quá nên cứ tắm - Ừ, rồi sao? - Lúc em đang dội nước thì lão quản giáo đi qua, lão ấy cứ đứng nhìn chằm chằm, em thấy thế em quay mẹ nó người ra cho lão nhìn và dội nước, lão sợ quá chạy mẹ nó mất, hí hí, hí - Em không sợ lão ấy nhìn hết mất hàng à? - Đi tù rồi anh, đời còn đ éo gì mất nữa đâu mà phải sợ, lão đấy mà thích hiếp thì vào đây em cũng cho hiếp luôn...hí..hí..hí - Thế cho anh hiếp đi, cho lão đấy làm đ éo gì, lão ấy già rồi - Anh sang đây em cũng cho hiếp..hí..hí..hí - Lan ơi, anh hỏi này - Gì anh? - Vú em to không, bằng nào? - Đủ dùng - Em có gương không thò ra soi cho anh xem - Eo đ éo có cái gương nào chứ có thì cũng cho anh xem luôn, mà vừa tắm cho đỡ khó chịu lại hỏi linh tinh, khó chịu bỏ mẹ...hí..hí..hí - Lan ơi, khó chịu thì cho anh hiếp em nhé - Anh thích thì hiếp đi, đời em còn cái L gì đâu mà tiếc - B tù cu hãm khó chịu quá em ạ, em tụt quần ra đi - Em tụt đây....... .............................. ............................. Còn một loạt những ngôn ngữ bậy bạ mà tôi không thể tưởng tượng được ra người ta có thể nói với nhau ở chỗ công cộng như thế này, tai tôi ù dần đi trong khi đôi kia còn tiếp tục phải gần nửa tiếng

một năm trong trại

trang 26

nữa mới hết những chuyện đấy. Tôi mệt quá thiếp đi và lờ mờ nhận ra mình phải chấp nhận đối diện với cả những thứ văn hóa mà người ta cho là cặn bã của xã hội, ở nơi đây.

Phòng giam ở công an quận nói chung là sạch, đẹp và điều kiện hơn nhiều nếu sau này so sánh

với phòng giam của trại tạm giam, ở đây sinh hoạt cũng thoải mái tự do hơn, không có giờ quy định phải ngủ hoặc phải dậy mà do phạm nhân tự giác là chính, miễn là không gây ồn ào ảnh hưởng đến bên ngoài. Cơm ở đây cũng ngon hơn, có thể nói là một trời một vực nếu so sánh với cơm ở trại tạm giam Hà Nội sau này mà tôi trải qua. Quà cáp tắc tế vào đây đều nộp chung vào một chỗ nhưng sau đó cũng được chia rất đều, hầu như ít phân biệt giữa trưởng buồng với phạm nhân khác, kể cả những phạm nhân vô gia cư không có quà cáp cũng được chia tí phần cho đỡ tủi. Quà tù người nhà gửi vào ở quận thường là những quà có thể ăn ngay, ăn nhanh và không để được lâu ví dụ như xôi, bánh chưng, bánh nếp, bánh quy, bánh mì, lương khô, chuối....... Ngoài ra còn có thể gửi thuốc lào, thuốc lá, nước suối và chè cùng một số đồ vệ sinh cá nhân nữa nên sinh hoạt ở đây khá phong phú, đảm bảo sau một tuần chỉ có nằm với ăn chú nào cũng béo trắng ra.

Khu giam giữ này có tổng cộng 9 buồng đánh số từ 1 đến 9, buồng tôi bị giam giữ là buồng số 7, buồng nữ bên cạnh là số 6 và chỉ có 2 buồng nữ là số 2 và số 6 thôi. 4 thằng bọn tôi bị đưa từ công an phường lên thì thằng Linh nằm ngay buồng số 1, thằng Tuấn buồng số 3 còn thằng đập hộp kia nằm buồng số 9. Thường một nhóm phạm nhân đưa lên từ cùng một phường bao giờ người ta cũng giam tách riêng ra mỗi thằng một buồng, nếu đông quá thì có thể hai thằng một buồng nhưng phải kiểm tra không cùng vụ với nhau để tránh thông cung. Mỗi ngày đều được cung cấp nước uống và cơm ăn hai bữa, mỗi bữa một bát tô cơm có rau, thịt hoặc đậu và canh rau muống là chủ yếu, thức ăn thì ít thôi nhưng so với chế độ tù như thế là khá tử tế. Vì thế đồ tắc tế gửi vào chủ yếu để dùng ăn sáng với các loại bánh trái, bánh quy hay lương khô thì thường để dùng lúc uống trà buổi tối. Nước pha trà thì thường xin tự giác hoặc quản giáo cho, cũng phải đút lót tí chút tiền hoặc bao thuốc lá từ quà tắc tế, nếu không có thì tự đun nước uống, lửa ở đây có mà đầy từ diêm hoặc bật lửa ga đều có cả. Đun nước thì có thể sử dụng cái vỏ chai lavie bôi một lớp kem đánh răng xuống phần bên ngoài đáy chai rồi dùng mội sợi vải bện lại buộc vào cổ chai treo lên tường góc dưới nhà vệ sinh và đốt bằng các loại túi nylon tắc tế quà gửi vào. Những cái vỏ túi nylon này phải bện thật chặt đốt mới đượm và đun kiểu này thường nước sôi rất nhanh, sau đó đổ vào một cái chai lavie khác đã cho trà vào rồi cuốn quần áo ủ kỹ cho nóng, thỉnh thoảng lại mang ra rót vào những chiếc cốc cũng cắt bằng *** chai lavie và ngồi nhâm nhi chuyện đời, chuyện án, chuyện tù........

Sáng ngủ dậy chúng tôi làm vệ sinh, ở đây có đầy đủ bàn chải và kem đánh răng, hầu hết là của ai người đấy dùng vì khi từ phường lên nhà nào cũng chủ động mua mấy thứ này dúi cho mang đi, lên quận cũng không ai lấy của ai những thứ này. Sau khi vệ sinh thì ăn sáng rồi pha trà uống, phì phèo thuốc lá hoặc thỉnh thoảng thì có anh bắn điếu thuốc lào buổi sáng cho nó phê. Trưa khoảng 10 giờ thì có một anh tự giác (cũng là phạm nhân nhưng nhà có điều kiện hoặc quen biết chạy chọt cho được

một năm trong trại

trang 27

lăng xăng ở ngoài, không bị nhốt) mang cơm canh đi tuồn vào các buồng qua cái ô cửa to, đếm đủ mỗi người một bát cơm và canh thì dùng chung một cái âu to. Chiều khoảng 16h30 cũng lại cơm và trình tự cũng hệt như buổi trưa. Cơm canh ở quận luôn nóng sốt và có thể nói cơm ở quận là thiên đường của tù tội, sau này sau hơn hai tháng tạm giam trong trại giam Hà Nội tôi được trích xuất về lại công an quận ăn bữa cơm đầu tiên ở đây ngon không thể tả nổi, dù thực tế cơm này mà nấu ở nhà thì chỉ có mang đổ thùng rác.

Qua tìm hiểu dần tôi biết ở phòng giam tôi có hai "bộ đội" cứng, một anh già được tôn làm trưởng buồng lúc đấy đã ngoài bốn mươi, bị bắt do điều hành một đường dây "trắng" và đàn em bị bắt khai ra. Đến lúc này tôi mới bắt đầu lờ mờ hiểu được trắng là cái gì vì khi ấy thuốc phiện là thứ duy nhất mà tôi biết có người nghiện, còn heroin mãi sau này vào tù tôi mới biết có tồn tại thêm loại chất gây nghiện ấy nữa. Anh đã từng đi khoảng 5 tăng tù, trong đấy có tăng đi hơn năm năm án cao su (loại án bắt đi cải tạo tập trung theo chiến dịch 135 của TBT Nguyễn Văn Linh ký, đi án này không có xét xử, đưa đi trại đến bao giờ được cho là cải tạo tốt thì được về, nghe mà choáng). Anh ta cũng đã từng kinh qua nhiều trại giam từ Hỏa Lò cũ đến Hỏa Lò mới hay các trại cải tạo ở miền Bắc như Phú Lương - Phú Thọ, Thanh Lâm, Thanh Cẩm - Thanh Hóa, Văn Hòa - Hà Nội......

Anh thứ hai chính là anh hỏi tôi hôm trước và có cuộc trao đổi choáng váng với chị Lan ở phòng bên cạnh đêm qua, anh này bị bắt vào đây do chỉ huy hai thằng đàn em đi đập hộp một cửa hàng rượu trên phố Nguyễn Siêu, tập kết hàng về nhà rồi đang định mang đi tiêu thụ thì bị tóm. Anh này cũng đã qua hai tăng tù, một tăng ở Văn Hòa và một tăng cũng ở Phú Lương cùng đợt anh kia bị cải tạo ở đấy nên hai anh em cũng biết nhau. Anh biết khá nhiều chuyện về tù tội và kể nhiều về việc làm kinh tế trong tù, ví dụ như có một đại ca khá nổi tiếng ở Hà Nội cải tạo ở trại Văn Hòa không khác gì ông vua con. Sáng ra đi lao động có thằng kéo xe bò chở đi, ra đến nơi pha trà hút thuốc hoặc đi thị sát loanh quanh anh em lao động, sinh hoạt cùng mâm với quản giáo và hàng tháng gửi về bét nhất cũng phải từ ba đến năm chỉ vàng cho gia đình. Tôi trộm nghĩ đi tù thế này thì oách quá, có khi chấp nhận đi tù độ vài ba năm thì giàu to, mang ra tâm sự với anh kia thì anh ấy bảo "mày ngu bỏ mẹ, có phải thằng đ éo nào cũng làm được đâu, nghe tiền thì dễ nhưng cũng toàn xương máu cả đấy", tôi chột luôn.

Còn lại mấy người thì thằng Nhất, cái thằng hôm qua làm công tác huấn luyện cho tôi phạm tội buôn bán ma túy, nó làm chân loong toong lấy thuốc lẻ của các mối mang đi tiêu thụ ăn hoa hồng, thằng này nghiện lòi, ở trong buồng giam này tôi được chứng kiến nó hít một lần mà choáng với cảnh nghiện ngập. Một thằng nữa nằm cạnh thằng Nhất phạm tội móc túi trên xe buýt, thằng này quê tận Sơn Tây mà thân cô thế cô mò về Hà Nội móc túi mới máu chứ. Người tiếp theo là một ông già, năm đấy cũng đã ngoài sáu mươi tuổi chẳng biết đến bây giờ ông ta còn sống không. Ông ta phạm một tội rất buồn cười, ông ấy vô gia cư nằm ngủ ở gốc cây sáng dậy thấy có cái xe đạp dựa ngay gần đấy chẳng biết của ai thế là lấy luôn mang đi gạ bán cho mấy bà buôn tiền ở đầu Tràng Tiền, đang bán thì bị công an bắt thế là cũng chung số phận vào đây luôn. Nghe nói lúc đầu ông ta vào người hôi khủng khiếp,

một năm trong trại

trang 28

anh em phải cho tắm đến ba lượt và cho quần áo mới thì mới được như bây giờ. Lúc vào anh em bảo tội ông thế bắt làm gì, thế nào một hai ngày ông cũng được về thôi, ông ấy nói thích cho về thì cho mà không thì thôi, ở trong này thấy còn thích hơn ở ngoài. Đúng là xã hội, mỗi người mỗi cảnh. Và người cuối cùng tất nhiên là tôi, phạm nhân vô tình phạm tội khốn khổ khốn nạn nhất.

Ngày đầu tiên ở công an quận tôi nhận được quà của em gái tôi gửi, sang ngày thứ hai thì nhận

được quà ghi tên mẹ tôi, vậy là cuối cùng bố mẹ tôi cũng đã biết chuyện rồi, chắc bố mẹ phải lo lắng khổ sở lắm, nhưng biết làm sao đây? Đến lúc này gần như tôi đã xác định tư tưởng chấp nhận đi tù, mất hết. Ngày hôm qua họ đã gọi tôi ra lăn tay và cầm theo một cái bảng có dãy số như là số tù thực sự để chụp ảnh rồi, còn gì nữa đâu? Em gái tôi có lẽ vì quá thương anh nên nó gửi cho tôi cả đống quần áo, gần như nó phải bê đến một nửa số quần áo tôi có gửi cho tôi một cái túi to đùng. Tội nghiệp em gái bé bỏng của tôi, nó có biết đâu gửi nhiều như thế thì thằng anh khốn khổ của nó sau này cũng đâu có được sử dụng, chỉ là gánh nặng phải mang từ đây đến trại tạm giam mà thôi. Nhưng dù sao một tuần ở đây tôi hầu như vẫn được phép sử dụng hết tư trang của mình một các tự do, thích mặc gì thì mặc vì cả hai anh già trưởng và phó buồng theo tôi là sống khá tử tế với anh em trong buồng.

Cũng vì cái sự tử tế ấy của họ mà tôi vào buồng ở quận này không phải chịu một trận đòn nào,

cũng chẳng bị tước đoạt cái gì mà thậm chí còn được "hưởng sái" thêm trà và thuốc lá của họ, trước đây tôi không hút thuốc nhưng sang đến ngày thứ hai ở quận tôi đã bắt đầu biết hút thuốc và trước khi rời quận đi trại tạm giam tôi còn tập hút cả thuốc lào. Như thế có được gọi là sa ngã không? Tôi nghĩ là chưa đến mức phải dùng đến hai từ đấy cho việc hút thuốc của tôi nhưng chắc chắn rằng ở trong môi trường như thế này con người sẽ cực kỳ dễ sa ngã. Chỉ một phút cao hứng thiếu kiểm soát, rất có thể tôi sẽ thử hít heroin hay thử chích, xăm mình hay còn nhiều trò quái quỷ mà chỉ có tù mới nghĩ được ra, chuyện này tôi sẽ kể sau.

Do anh trưởng buồng tử tế và thông cảm nên tôi luôn được sinh hoạt trà thuốc, bánh kẹo cùng các anh, và cũng trong những lần tâm sự ấy tôi hiểu biết nhiều hơn về chuyện tù tội, chuyện sống và cách cư xử trong tù và đặc biệt hầu hết giới đi tù đều rất thuộc luật, rất hiểu biết về tội của mình sẽ bị áp khung hình phạt như thế nào, điều khoản ra sao. Như đã nói, anh này đã từng trải qua rất nhiều nhà tù nên với anh việc tiếp tục đi tù chẳng có gì là ghê gớm cả, tuy nhiên anh ta biết cách để không khai ra những điều bất lợi, biết chấp nhận chịu đòn đau đánh chết cũng không khai và biết cả cách tổ chức cho gia đình "chạy án" như thế nào. Tất nhiên với tội trạng buôn bán ma túy có tổ chức như anh ta thì không có cách nào để cho anh ta về luôn được, nhưng án nhẹ ít năm là hoàn toàn có thể.

Cũng những buổi "đàm đạo" như thế, anh ta phân tích nếu nhà tôi chạy ở phường và tách vụ ra riêng với hai thằng kia thì xong luôn rồi. Giờ lên đây lại dính vào hai thằng đấy thì khó thoát, tội của

một năm trong trại

trang 29

tôi sẽ chỉ bị truy cứu theo khoản I điều 201, khung hình phạt từ án treo đến 3 năm tù, tôi lại có tình tiết giảm nhẹ là chưa có tiền án, tiền sự gì nên nếu nhà tôi có tí lo lót thì chắc chắn chỉ ra xử án treo là về. Còn không thì xác định tầm một năm tù! Tôi nghe xong khá choáng, nếu cứ để tình hình buông xuôi thế này thì có thể tôi phải đi tù một năm thật, mà một năm có nghĩa là mất luôn cả cái tết dù còn rất lâu nữa mới đến, tức là phải hơn 360 ngày nữa? Tôi đi tù thấy kha khá lâu rồi mà mới được có.......bốn ngày, thời gian dài đằng đẵng thế kia thì chịu thế nào nổi? Thế là từ lúc đấy trong đầu tôi bắt đầu nung nấu ý định phải liên lạc với gia đình, xem xét lại các quan hệ và bỏ tiền ra để chạy cho tôi, còn người là còn tất cả. Thời thế này thì mình phải tự tìm cách cứu mình thôi chứ không thể trông mong vào cái gì khác được nữa.

Rồi anh ta cũng nói anh khá thích và hâm mộ những người chịu khó học hành như tôi ???, hai

đứa con anh ta cũng rất ngoan và anh cấm tuyệt đối chúng nó không được đi theo con đường của bố. Tất nhiên tôi tin anh, nhưng chỉ ở phần anh mong muốn con anh thành người tử tế thôi, còn sự thực thì với "thành tích lẫy lừng" đó của anh, những mối quan hệ xã hội của anh như thế, giờ anh lại đi tù thế này thì dạy sao nổi con anh? Tôi cũng cầu mong cho những mong muốn của anh sẽ thành sự thật, các con anh sẽ không đi vào vết xe đổ của bố, xã hội sẽ bớt đi được phần nào những kẻ phạm tội và những tệ nạn tồi tệ. Nhưng quả thật điều đấy sẽ là khó, rất khó bởi vì ngay hôm sau tôi được anh cho biết con gái anh gửi quà vào cho bố, trong đó có kèm được cả "hàng trắng" vào cho anh. Cũng không hiểu tại sao và bằng cách nào mà anh ta có thể mang "hàng trắng" vào sử dụng khá thoải mái, anh ta thường rút đầu lọc điếu thuốc và bỏ bớt thuốc ở đầu đi, cho một ít "trắng" vào và cắm điếu thuốc vào đầu lọc như cũ, rồi châm lửa hút như người ta hút điếu thuốc bình thường. Cũng đôi lần anh ta hỏi tôi "chú có thử tí không, hay lắm, hút một vài lần không sợ nghiện đâu mà lo" nhưng tất nhiên là tôi cương quyết từ chối, tôi đủ nhận thức được sự tồi tệ mà việc thử ấy sẽ mang lại nó khủng khiếp đến mức như thế nào. Nhưng thằng Nhất thì không, nó rất cần những chất gây nghiện ấy, dù chỉ là ăn sái, và nó cũng một số lần được hưởng sái từ anh già kia.

Lần đầu tiên tôi nhìn thấy "hàng trắng" là chính tại đây, trong buồng giam công an quận này.

Hàng được tuồn vào qua đường gửi quà của anh già kia như đã kể, và vì anh ấy là "đại lý" khá xông xênh nên thằng Nhất cũng được ăn sái, mà sái hàng "xịn" luôn. Hôm đấy sau khi nhận quà và hút say sưa, anh già nổi hứng gọi thằng Nhất đấm bóp xong và thưởng cho nó một "tép", thằng Nhất rú lên như bắt được vàng, tất nhiên là rú nho nhỏ thôi chứ rú to thì đại họa. Nó mang lại gần chỗ tôi, tôi kịp nhìn thấy đó là một mẩu giấy màu trắng cuộn lại và bịt kín hai đầu như hình con tằm nhưng nhỏ và ngắn hơn một chút. Thằng Nhất kiếm đâu được tờ giấy bạc bọc kẹo cao su, hình như với bọn nghiện thì đồ nghề để sử dụng là vật bất ly thân của chúng, mọi lúc, mọi nơi chúng đều cố gắng cất giấu phòng khi hữu sự.

một năm trong trại

trang 30

Thằng Nhất mở "tép" thuốc ra rồi đổ vào trên tờ giấy bạc, mặt có bạc quay xuống dưới để khi đốt nóng sẽ làm thuốc ở trên bốc hơi và cái hơi đấy là thứ "quý giá nhất" mà nó cần. Nó cẩn thận lấy cái tăm gạt gạt thuốc san mỏng ra cho đều rồi khum khum tờ giấy bac lại một chút cho dễ cầm, tay trái nó cầm giấy, tay phải bật lửa gas và châm lửa hơ hơ bên dưới. Một làn khói bất chợt xộc lên, thằng Nhất cúi đầu hít vội hít vàng chỗ khói đấy, nó còn há miệng ngáp hết tất cả không cho thoát bất kỳ một chút khói nào. Tờ giấy bạc bị cháy một khoảng vàng khè ở chỗ có "trắng" lúc nãy, phải công nhận là cái mùi heroin này cháy thơm kinh khủng, một mùi thơm rất quyến rũ mà tôi chưa từng ngửi thấy bao giờ, thơm mù mịt cả phòng phải mất mấy phút mới hết. Thằng Nhất ngả dần lưng vào tường, một tay vẫn chưa buông tờ giấy bạc, tay kia vẫn cầm cái bật lửa gas đang cháy, tôi phải giật vội cái bật lửa gas ra khỏi tay nó. Đầu nó gục sang một bên, mắt nó đờ đẫn lòng trắng ngược cả lên làm tôi hơi hoảng nhưng anh "đập hộp" đã trấn an "không sao đâu, nó phê đấy kệ mẹ nó".

Trái "máu" với anh già, anh "đập hộp" không chơi "trắng" cũng chẳng chơi đen, đối với anh ta ma túy là thứ cần phải tránh, ở khoản này tôi thấy anh ta là một người cương quyết và đúng đắn. Tuy vậy anh ta lại rất am hiểu về ma túy, về cách pha chế, cách chơi cả "trắng" lẫn "đen" và tác dụng của nó như thế nào. Ví dụ như chơi "trắng" thì phê nhanh nhưng rất tốn tiền và nguy hiểm, hầu hết bọn chơi "trắng" nhiều xương đều rất giòn và rụng răng sớm, có thằng đi ăn gặm xương gà cũng gãy mất cái răng. Chơi "trắng" thì tốn kém nhưng theo anh ta là nếu có tiền thì chơi thế là tốt, an toàn hơn nhiều so với chơi đen khi chích dùng chung kim tiêm, dễ dính HIV. Có một số tác dụng cực lạ mà khi sử dụng ma túy có thể mang lại như bọn chơi ma túy xong có thể uống nước sôi sùng sục dễ như người khác uống nước lã, các thể loại đau bụng mà không thuốc nào chữa khỏi chỉ làm một tí ma túy là êm ngay và đặc biệt bọn chơi ma túy có khả năng đàn ông rất dai khi quan hệ với phụ nữ, có thằng chơi xong nó chủ động phải chơi được vài ba tiếng??? Nhiều con cave gặp bọn này khóc bằng tiếng Mán, phải quỳ xuống mà xin. Tôi nghe mà choáng váng, hỏi lại anh ta "em thấy anh cũng máu gái lắm, thế mà không sử dụng để thể hiện bản lĩnh đàn ông à?" anh ta trả lời là "tao có cách khác, gái mà gặp tao chỉ có nhấc người lên, đố đứa nào quên được". Cái cách khác này của anh ta sau này tôi được chứng kiến một thực tế khi đã di chuyển xuống trại Bình Sơn - Ninh Bình, một hình thức chơi đúng là chỉ có tù mới nghĩ được ra và cực kỳ sốc.

Anh ta tuy thế nhưng khá vui tính, nhanh mồm miệng và chẳng mấy chốc vài hôm sau tôi đã có

thể bắt chuyện khá hợp với anh ta và từ anh tôi cũng khai thác thêm được khối chuyện của giới đi tù. Ngoài những lúc vui vẻ chuyện trò, đôi khi anh ta cũng làm điếu thuốc đi đi lại lại trong phòng miệng liên tục ca thán câu "đi tù rồi, đi tù rồi" hay "đi tù rồi, đời ơi tao chán mày quá!". Hoặc lại rêu rao bài hát tù: Tòa là một nơi xem ra rất oai Tòa nằm gần đường lớn cách không xa Hỏa Lò Một bà thẩm phán có cặp kính rất to

một năm trong trại

trang 31

Lạnh lùng bà hỏi cái anh kia tội gì? Cái anh kia tội gì?...........

Vậy là đã được năm hôm ở cái chốn này, chỉ năm hôm nhưng tôi đã quen hầu hết chuyện tù ở đây và dần quen với cuộc sống tù, quen tai cả câu chuyện "Lan ơi, anh bảo này...." của anh "đập hộp" gọi chị Lan kia mỗi đêm. Chị Lan sau tôi mới biết hóa ra là một gái già U40 đã đi tù tăng này là tăng thứ ba rồi, một tăng mua bán chất ma túy và hai tăng gồm cả tăng này là tội môi giới mại dâm.

Cuộc sống tôi ngẫm nghĩ ra cái môi trường sống là cực kỳ quan trọng, dù anh có bản lĩnh đến bao nhiêu chăng nữa cũng rất có thể một lần vì một thoáng nông nổi nào đó anh sẽ sa ngã, và mỗi lần như thế thường cái giá phải trả là không hề rẻ. Nhớ lại chuyện cũ ngày xưa có lần tôi đi làm thêm ca đêm lúc còn đi học ở một khách sạn, nó là nhà nghỉ cao cấp thì đúng hơn dù rằng nó có nội thất đẹp như khách sạn và treo biển là khách sạn. Ở nơi này mới chứng kiến được bao nhiêu chuyện ái ố, hỉ nộ của chuyện cặp bồ, đánh ghen, tình công sở hay tình nội trợ, thậm chí tình ông chủ - oshin nữa. Hồi ấy có một cô bạn cũng bằng tuổi tôi cũng xin vào làm thêm, nhưng cô ấy đi học sáng và làm ca chiều từ 14h đến 22h, cô ấy làm được khoảng hơn tháng thì có lần nói chuyện, tôi khuyên cô nên nghỉ làm ở đây vì những việc xảy ra không hay cho bản thân cô ấy.

- Cậu cứ yên tâm mình vững vàng lắm. Cô ấy trả lời. - Vậy cậu làm được hơn tháng rồi, thấy công việc ở đây thế nào? - Công việc thì bình thường nhưng nhiều chuyện buồn cười lắm. Nói xong cô ấy cười rúc rích rồi tiếp: Có hôm mình gặp một bà đi chợ về, rõ ràng là đi chợ vì giỏ trước xe bà ấy vẫn còn nguyên cả rau, thịt vừa mua về chuẩn bị bữa chiều, thế mà cũng hẹn với một ông đến tranh thủ khoảng hơn một tiếng. Lần khác thì một ông ra dáng bệ vệ lắm chở theo một con bé rất trẻ nhưng dáng hơi quê quê, lúc xong xuôi xuống thanh toán tiền thì bảo vệ phát hiện mất mấy cái cốc uống nước và khăn trong nhà vệ sinh, thế là yêu cầu kiểm tra mới phát hiện ra con bé kia là oshin chính hiệu, nó vơ tất cả những thứ có thể lấy được định mang về, kể cả giấy vệ sinh và bàn chải đánh răng. - Thế cậu thấy những chuyện đấy xảy ra thế nào? - Trước quả thật mình cũng sốc lắm ý, nhưng lâu lâu cũng đỡ, giờ quen rồi kệ thôi. Việc ai người đấy làm. - Thì đấy, rõ ràng cậu đang bị tha hóa từng ngày, trước cậu thấy sốc với những chuyện như thế mà chỉ sau một tháng cậu đã thấy những chuyện đấy là bình thường rồi? Cô ấy ngẩn ra một lúc và ra chiều nghĩ ngợi, nhưng chắc là lời khuyên của tôi có tác dụng vì hết tháng đấy cô ấy lĩnh lương và xin nghỉ luôn. Sau đó cô ấy vẫn liên lạc với tôi và xin vào làm ở một nhà hàng chuyên Âu khác lịch sự hơn.

một năm trong trại

trang 32

Kể như thế để thấy rằng không có lời khuyên nào tốt hơn là mình tự tìm cho mình một môi

trường sống lành mạnh và cách làm ăn chính đáng, tránh xa tới mức tốt nhất có thể những chuyện có thể dần dần dẫn mình vào vòng lao lý mà khi nhìn lại, rất có thể mọi thứ đã muộn. Giống như tôi, trước chỉ vì giúp bạn, sau thành thói quen kiếm tiền và tăng lên mức độ tham tiền và cuối cùng rơi vào hoàn cảnh bi đát như thế này.

Thằng Nhất đi cung về phải có người dìu vào phòng, mặt nó tái dại dáng đi lòng khòng, nó bị đẩy vào buồng mà nếu không có ông anh "đập hộp" đứng gần đỡ thì nó đã ngã cắm đầu vào bục xi măng rồi. Thằng này vừa ăn táng một trận nên thân, điều đấy là chắc chắn, nhìn người nó nhũn ra như dưa thế kia. Anh già chẳng biết lấy từ đâu ra một hộp cao sao vàng còn non nửa, bảo tôi xoa vào thái dương và vài chỗ huyệt anh ấy chỉ trên người nó, còn anh kia thì pha cho nó một ít sữa nóng, sữa tươi hộp kiểu cô gái Hà lan pha với nước sôi thôi. Thằng Nhất uống được vài ngụm, lầm rầm cảm ơn rồi nó thiếp luôn đi. Tôi nhìn nó mà nghĩ cho hoàn cảnh của mình, cũng may là vụ của tôi đơn giản nên việc lấy cung hầu hết đã xong ở dưới phường, lên đây tôi không phải đi cung ngày nào chứ nếu không, ốm đòn! Vụ của tôi thằng Linh hình như phải đi cung thêm một lần nữa, tôi nghe loáng thoáng thôi chứ không rõ lắm vì buồng nó xa, còn thằng Tuấn thì cũng như tôi, không đi cung thêm lần nào.

Thằng Nhất nằm li bì từ lúc đi cung về khoảng 11 giờ trưa không ăn uống gì cho đến sáu giờ tối mới ngóc đầu dậy được, mấy anh em lại pha sữa và mì tôm cho nó ăn, nó húp uể oải được nửa bát rồi lại nằm vật ra. Mãi đến khoảng chín giờ tối nó mời ngồi dậy được, và nó kể bị ăn các kiểu đòn tôi nghe mà rùng rợn, nó bị ăn đòn nhiều bởi nó không khai nguồn thuốc lấy từ đâu mang bán, nó nói có đánh chết nó cũng không khai được, chỉ biết lấy của một người quen nhưng không rõ địa chỉ, tên thì nó khai ra một cái tên giả, thế là tịt đầu mối. Và vì khai kiểu đấy nên nó mới bị "quay" cho ra bã, nhưng cuối cùng cũng không khai thác được gì thêm nên đành thả nó về. Anh già nghe nó nói đến đấy thì vỗ đùi đánh đét "đ. mẹ thằng này khá, mày lẽ ra làm em anh mới phải, tí tao thưởng", thưởng ở đây nghĩa là nó sẽ có thêm một "tép" heroin để hít, mắt nó sáng lên đôi chút sau phần thưởng của anh già. Và đêm đấy nó lại làm tiếp cái việc hít heroin giống như hôm qua, hệt như tôi đã tả.

Đêm đấy tôi còn được chứng kiến một chuyện ở phòng nữ bên cạnh, đánh nhau ỏm tỏi. Số là lúc chập tối thì có một chị được đưa vào nhốt chung phòng với chị Lan mại dâm, chị kia theo lời quản giáo nói thì là nhân viên một quỹ tín dụng nào đó phạm tội lừa đảo tiền. Chị này chẳng biết oan khuất thế nào mà suốt từ lúc bị nhốt vào cứ i ỉ khóc rồi kêu hết "cháu bị oan" lại "em bị oan" rồi "tôi bị oan, thả tôi ra ngay", cứ điệp khúc bị oan như thế suốt từ bảy giờ tối đến mười giờ, cũng nhiều lần nghe tiếng chị Lan nhắc nhở nhưng không ăn thua, nguy cơ đổ bể vụ chuyện đêm của chị với anh "đập hộp" là nhãn tiền rồi. Thế là một lúc sau xuất hiện đoạn hội thoại: - ĐCM mày, có im đi không con điên?

một năm trong trại

trang 33

- Tôi bị oan, tôi phải kêu oan, tôi kêu lên công an, lên chủ tịch nước tôi cũng kêu - Oan ra tòa mà kêu, chỗ này để mẹ mày nghỉ ngơi chứ, a, đ. mẹ con này dám chống đối à, này thì chống đối này, này thì chống đối này. Thế là huỵch, chạt, ự rồi tiếng chị tín dụng kia hét ầm lên: - Ối công an ơi, ối các ông ơi con này nó đánh tôi, nó định giết tôi

Hai phút sau công an có mặt, cánh cửa mở xoang xoảng, và lần này đến lượt Lan ăn đòn, mấy phát vụt bôm bốp chắc là dùi cui táng thẳng cánh, chị Lan cũng lì đòn ra phết, chẳng thấy kêu ca gì và cuối cùng là chị tín dụng kia được cho chuyển phòng khác, chắc là sang phòng số 2 ngay đầu dãy. Đêm đấy anh "đập hộp" và chị Lan lại tâm sự mải miết đến tận khuya.

Đêm đấy không ngờ cũng là đêm cuối cùng của tôi ở quận, bởi ngày hôm sau ăn trưa xong chúng tôi có lệnh chuyển trại, lênh ra rất gấp nên tôi chỉ kịp thu xếp vội đống quần áo nhét vào cái túi và hộp bánh quy cùng mấy miếng lương khô rồi lên đường. Cùng đi với tôi là ông anh "đập hộp" cũng nhận lệnh chuyển trại hôm đấy, anh ấy đi mỗi người không, hai tay đút túi quần cầm theo mấy điếu thuốc lá, tôi hỏi thì anh ấy chỉ nói là để lại cho anh em dùng, mình lên trại kiếm sau. Sau này mới biết mình dại, biết mang cả đống đồ lên không được dùng cái gì thì để mẹ nó ở lại hết cho anh em còn hơn. Bọn tôi bị đẩy ra ngoài ngồi xếp hàng một dãy sát chỗ tường hôm nọ chờ đọc tên, ở ngoài kia đường phố vẫn tấp nập người qua lại, đã một tuần bị cách ly khỏi sự ồn ào của xã hội, lúc này đây cái cảm giác được trở lại xã hội nó mới khao khát làm sao, nhưng còn xa vời lắm, lúc này tôi biết rất rõ. Tôi chợt nhớ đến Ngọc, không biết giờ này em đã biết chuyện của tôi chưa? Chắc là chưa vì nếu biết thì ít nhất chắc em cũng đã đến gửi cho tôi được một lần quà, như là tín hiệu báo rằng em đã biết về số phận của tôi. Tôi chợt mong ước giá như giờ này em xuất hiện đi qua đây, dù chỉ một thoáng thôi để tôi được nhìn thấy em sau gần chục ngày xa cách. Rồi lại bất chợt cầu mong điều đấy đừng đến vì nếu em nhìn thấy tôi trong bộ dạng thế này tôi cũng không mặt mũi nào dám nhìn em nữa. Nhưng tất cả chỉ là ước mơ thôi, ở ngoài hàng rào chỉ có thấp thoáng bóng người lố nhố, chắc lại là người thân của đám nào đấy vừa bị đưa vào đây.

Lần lượt anh em chúng tôi cứ hai thằng một chung cái còng số 8 rồi được đẩy lên thùng xe. Ngoài tôi và ông anh "đập hộp" còn thằng Linh, thằng Tuấn và thêm 5 người khác nữa, tổng số là 9 người nhét lên cái xe đặc chủng bé có không gian bé bằng độ nửa cái giường. Nóc xe có mấy lỗ thông hơi bé tí bằng cái đầu đũa to, trong lòng xe có hai bên mỗi bên một cái ghế sắt dài chạy dọc theo thùng xe, còn ở phía sau cùng là hai cánh cửa được đóng và khóa lại từ bên ngoài. Hai bên thùng xe có hai cái cửa sổ nho nhỏ có nan sắt và lưới mắt cáo bên ngoài, bịt kính ở bên trong nên không có tác dụng thông hơi mà chỉ có thể nhìn đường phố qua lớp kính mờ mờ ảo ảo mà thôi.

một năm trong trại

trang 34

Trên thùng xe quá chật chội và bí bách khó thở, nhưng mấy anh em vẫn chuyền tay nhau điếu thuốc phì phèo. Xe chuyển bánh nhằm hướng trại tạm giam Hà Nội thẳng tiến, những chặng đường đầy chông gai và cay đắng đang chờ tôi phía trước, lần này thì đi xa, đi xa rồi B ơi!

Những con phố thân thuộc hiện ra trước cửa kính lờ mờ, mấy thằng tù lần đầu nháo nhác nhòm

qua lớp kính mờ ngắm nghía đường phố hoặc xem có tìm thấy được khuôn mặt thân quen nào không, chẳng biết thấy thì để làm gì? Nhưng vẫn hy vọng. Còn mấy thằng tù nhiều tăng và anh "đập hộp" chỉ ngồi hút thuốc và trầm ngâm, không biểu cảm, có lẽ đối với họ việc này đã quá quen rồi. Những con phố loang loáng hiện ra, Điện Biên, Trần Phú, Sơn Tây rồi Kim Mã, chẳng mấy chốc đã đến Cầu Giấy, đến đây thì xe phải đi chậm lại vì con đường dẫn xuống Mai Dịch đang được sửa sang, công trường đang ngổn ngang cát đá. Tôi cảm nhận được rất rõ những âm thanh ồn ào ngoài xã hội dù thùng xe khá kín, những tiếng xe lu ì ì, tiếng cuốc bổ xuống đường chan chát, tiếng động cơ xe máy, ô tô, tiếng còi xe bim bim và những khuôn mặt hối hả ngược xuôi giữa dòng đời vội vã. Ôi, sao mà thân thương thế, sao tuyệt vời thế. Tự do ơi! Xã hội ơi! Chợt nhớ đến câu thơ trong tập "Từ ấy" của Tố Hữu mà ghép vào phận mình "Rứa là hết chiều ni em đi mãi, còn mong chi ngày trờ lại B ơi". Ôi, sao nó giống với hoàn cảnh của tôi thế, ngày nào tôi mới được trở lại xã hội đây?

Trước mắt tôi là một thách thức mới, thách thức mà tôi đã được cảnh báo trước từ lúc còn bị giam ở nhà tạm giữ công an quận, là Hỏa Lò mới sẽ là một nơi rất khốc liệt. Tuy nhiên anh già trưởng buồng cũng đã an ủi tôi là nơi tôi đến sẽ là nơi ít khốc liệt nhất trong cái trại giam này vì nơi đây toàn là đám tù đầu mà theo cách gọi của anh là "bọn trẻ trâu đầu còn *** trâu". Ái chà, đi tù mà cũng phân chia thứ hạng ghê thế, tuy nhiên với tôi thì việc phải đi gặp đám này vẫn là nỗi sợ hãi vô hình. Trước hôm chuyển trại ngồi nói chuyện anh già có nói rằng khu trại giam này được chia làm hai, bên chẵn và bên lẻ. Bên chẵn sẽ dành cho đám tù cán bộ công chức nhà nước và tù án lần đầu, còn bên lẻ là dành cho đám tù tái phạm, đặc biệt là các đối tượng cộm cán, đầu trâu mật ngựa sẽ chủ yếu ở hai khu vực phòng giam số 5 và 21. Đây là khu vực giam giữ khét tiếng nhất Hỏa Lò, tất nhiên là trừ bọn án cao chung thân hoặc chờ tử hình sẽ bị giam riêng. Anh cũng ngỏ ý là tiếc là mày chưa đủ tuổi để vào 5-21???? chứ nếu vào đấy thì kiểu gì cũng có người quen anh, toàn anh em cả cứ bảo là em anh thì thế nào cũng được nâng đỡ, rồi mấy hôm nữa anh chuyển lên liên lạc anh em là ngon ngay, còn bên kia toàn bọn trẻ trâu, anh không biết.

Xe đã vượt qua đoạn đường đầy ổ gà ổ trâu, cảm nhận rõ ràng là thành phố đã lùi xa về phía sau qua một lần rẽ, những cánh đồng loang loáng hiện ra hai bên đường, xe di nhanh hơn và tôi chẳng còn định hình được nơi này là nơi nào nữa. Hôm nay tuy vẫn còn mùa xuân, mới chỉ cuối tháng giêng thôi nhưng trời nắng nóng kỳ lạ, nóng như mùa hè luôn nên không khí trong thùng xe rất bí bách, ngột ngạt và thằng nào thằng đấy mồ hôi mồ kê nhễ nhại. Rồi xe cũng tới nơi nó cần đến, có tiếng dừng xe rồi cửa xịch mở, chúng tôi lóp ngóp bò xuống tay vẫn xích chặt hai thằng vào nhau bởi cái còng số 8, cổ tay tôi hơn to nên cái còng siết chặt vào tay tạo ra vết thâm tím lúc từ lúc nào không rõ. Chúng tôi

một năm trong trại

trang 35

đã ở phía trong cổng trại, trời nắng chang chang, mắt mũi tôi hoa lên. Lần lượt chúng tôi được dẫn vào trong theo hàng một như một đoàn tù dây, vào phòng trong thấy dễ chịu hẳn, do tường xây rất dày nên bên trong này rất mát. Chúng tôi được dẫn đến trước một cái bàn to và dài, ở đấy đã có một chú cán bộ đang ngồi làm việc, cán bộ này mà từ nay trở đi chúng tôi sẽ phải gọi bằng thầy. Chỉ định cho chúng tôi xếp hàng ngồi chờ xong mấy anh dẫn giải bên công an quận lăng xăng chạy đi chạy lại làm giấy tờ bàn giao, thế là từ giờ phút này, tôi đã chính thức trở thành tù, tù chính cống có số tù hẳn hoi.

Lần lượt từng người được gọi lên, đến lượt tôi lên hỏi tên tuổi, địa chỉ..v..v....rồi thầy ghi ghi chép chép, rồi lăn tay rồi thầy quẳng cho tôi một miếng nhôm trên có dãy số và ở góc có đục một cái lỗ tròn và có sợi dây màu xanh buộc xuyên qua đủ để tạo thành vòng đeo vào cổ tay "tên mày đấy, từ nay vào trại cứ nhớ cái này mà gọi, quên cái tên mày đi nghe chưa, về chỗ", tôi đeo vội vào cổ tây rồi lom khom chạy về chỗ ngồi. Thấy bên cạnh thầy có xếp một sấp áo tù màu xam xám, nhưng không thấy phát cho ai cả, thằng nào vẫn mặc nguyên quần áo thằng đấy từ lúc ở quận lên. Sau khi đăng ký nhận số tù xong thì đến mục khám bệnh, có mấy người lên trước tôi nên cũng có dịp ngồi quan sát, thầy "bác sĩ" khám bệnh cũng ngồi luôn ở cái bàn đăng ký đấy gọi lần lượt từng thằng lên để thăm khám. "Bệnh nhân" đứng cách thầy khoảng hai mét, cởi hết quần áo chỉ mặc mỗi quần đùi và nhận được các câu hỏi "mày cao bao nhiêu, cân nặng bao nhiêu, có bệnh nặng gì không, có bệnh truyền nhiễm gì không..v..v....", tóm lại là một cuộc hỏi bệnh, rồi "mày quay đằng trước, đằng sau tao xem" và cuối cùng là thầy ghi ghi chép chép rồi cho về chỗ.

Chúng tôi tiếp tục được dẫn giải vào bên trong, đi qua một con đường nhỏ xíu dích dắc đổ bê tông có mái lợp mái nhựa ở bên trên, rồi vào đến một khoảng hiên như một vỉa hè, bên trái là đường bê tông còn bên phải sát với một hàng rào kẽm gai trông ra một khu vực khá rộng, hình như là vườn tăng gia của trại. Ở phía con đường bê tông, từng tốp tù tự giác mặc áo màu xám đẩy xe cút kít, loại xe gò bằng tôn có một bánh và hai càng để đẩy, không rõ họ đang đẩy gì nhưng thấy chất đống đồ, tôi lờ mờ đoán là đang chuyển quà tắc tế của phạm nhân chăng? Chúng tôi được lệnh ngồi chờ ở chỗ này, ngồi khá lâu ước chừng đến hai mươi phút thì có một thầy mới đến, tay cầm tờ lệnh dẫn bon tù đầu chúng tôi đi, còn mấy thằng "nhiều thành tích" cùng anh "đập hộp" thì ngồi lại, chúng tôi bin rịn chia tay nhau vội vã ở đây rồi tấp tểnh lên đường. Đi sâu vào bên trong thì trại giam dần dần hiện ra, tất cả tường trại đều quét vôi màu vàng, trại này nghe nói mới di chuyển từ Hỏa Lò về được vài ba năm nhưng nhiều hạng mục xem ra đã xuống cấp lắm. Cũng phải thôi bởi cái tiến độ sớm ngày nào hay ngày ấy để dành đất cho Hanoi Tower mọc lên, với thời gian thi công và hoàn thành cả cái quy mô trại giam lớn như thế này trong vòng có hai năm, có lẽ nếu làm tài liệu để tranh kỷ lục Guinness được cũng nên. Càng vào sâu bên trong bầu trời càng tối dần, khuôn viên trại được xây thành hai tầng với những dãy phòng giam chạy vòng quanh tạo thành hình chữ U, ở giữa là vườn hoa của trại, không rộng lắm. Bên tay trái từ phía ngoài vào là dãy phòng giam chẵn giam chung bao gồm cả tầng một và tầng hai, buồng giam lẻ nằm bên tay trái và hình như toàn bộ tầng một là phòng giam riêng dành cho tù án nặng, còn tầng hai như tôi đã nói là giam chung nhưng dành cho đám tù nhiều "thành tích". Còn khu phạm nhân nữ tôi không rõ nó nằm ở chỗ nào?

một năm trong trại

trang 36

Chúng tôi tất nhiên là được dẫn đi về phía bên tay trái, nhìn vào trong cái phòng đầu tiên ở tầng

một tôi bỗng nổi da gà, bên trong cái "lồng sắt" này khoảng gần trăm phạm nhân, thằng nào thằng nấy cởi trần trùng trục, mấy thằng đứng gần lồng nói vọng ra "cho thằng kia vào đây thầy ơi", "thầy cho con thằng áo kẻ kia vào đây đi", "Đ. mẹ thằng kia, vào đây bố mày chăm sóc"....v.v.....rồi cả bọn cười hô hố. Ở phía bên kia, phòng đầu tiên tầng một bên dãy lẻ cũng có một thằng trông bặm trợn đang lồng lộn như con thú dữ trong lồng sắt, luôn miệng gọi sang chửi "Đ, mẹ thằng cán bộ kia, cho bố mày một thằng vào đây, nhanh lên!", Đ. mẹ thằng cán bộ, có nghe thấy bố mày nói gì không?", "A, Đ. mẹ thằng cán bộ bố mày giết chết mẹ mày", "Đ. mẹ cán bộ, đ. mẹ cán bộ, bố mày giết chết hết chúng mày".....v.v....hắn chửi một tràng rồi có tiếng đạp chân vào cửa sắt kêu xuỳnh xuỳnh. Thằng này chắc án rất nặng, chung thân hoặc tử hình là cái chắc, hình như đang được mở cùm cho ra đứng ngoài lồng và nó bất mãn quá chửi quàng chửi xiên.

"Thằng cán bộ" kia không quan tâm đến việc gọi của đám tù hay việc chửi bởi của thằng kia, "nó" cứ thẳng tiến dẫn chúng tôi đi vòng qua dãy hành lang bên trái, rồi lên cầu thang ở chỗ giữa dãy bên trái đi lên qua mấy lượt cầu thang sắt thì đến tầng hai, từ đây một dãy hành lang có lợp mái che ngang dọc chạy tỏa về các buồng giam giữ. Đến một ngã tư hành lang, chúng tôi được lệnh dừng lại và ngồi xuống chờ. Thầy quản đi đâu một lúc thì quay lại rồi chỉ thằng Linh và một thằng nữa đi theo tao, còn chúng tôi tiếp tục ngồi lại. Lúc ngồi đây tôi ngắm nghía mới thấy nhà tù này xây đúng kiểu......nhà tù thật, mấy cái hành lang nhìn như ma trận, tôi chính thức mất phương hướng từ chỗ này và nghĩ bụng nếu cho trốn thì có khi tìm đường ra cũng khó phết. Ngồi một lúc thì thầy quay lại chỉ tôi và một thằng khác đứng lên, thế là giờ phút "nhập buồng" cũng đã điểm, chân tôi bước đi hơi run run, tim đập nhanh hơn..............

Hai thằng tôi được dắt đi dọc hành lang, rẽ một hai lần gì đó rồi đến một dãy hành lang hẹp hơn nhiều, rộng ngang chỉ khoảng 0.8m và có rào sắt đan thành ô vuông bao bên ngoài chạy dọc lên đến sát trần. Đến gần một gian phòng nhỏ đầu hồi, hình như là phòng của thầy chịu trách nhiệm quản lý dẫy phòng giam này chúng tôi được lệnh ngồi lại, thầy quản dẫn chúng tôi đến vào làm việc ký ký ghi ghi gì đó bàn giao xong rồi lại quay ngược trở ra. Một lúc thì thầy quản giáo dãy này ra vẫng tay gọi một anh tù tự giác, anh này to béo ục à ục ịch lại nói giọng hơi eo éo nhưng có vẻ rất đanh đá. Thầy quản giáo bàn giao hai thằng tôi cho anh ta để dẫn vào buồng, trên đường vào anh ta cũng hỏi han mấy câu đại thể tội gì, ở đâu, nhà có hay thăm nuôi thường xuyên không.....rồi cánh cửa buồng giam xuỵch mở, anh ta đẩy chúng tôi vào rồi cánh cửa buồng giam lại đóng xuỳnh sau lưng. Hai tay ôm khư khư đống quần áo và túi bánh mì lủng lẳng, tôi và thằng kia từ từ tiến vào phòng, đảo mắt nhìn quanh thì bên trong cũng phải gần trăm người lố nhố. Tôi nhanh chóng phát hiện ra phía bên trái chắc chắn là đám quản buồng, có mấy anh trông mặt cũng hiền hiền và mấy thằng trông rất ngầu đang nằm ngồi ngả ngốn, thằng nào cũng như thằng nào áo tic-ke trắng (tù gọi thế, loại áo kiểu dệt kim cổ tròn cộc tay dệt bằng sợi cotton), quần ga xanh. Còn bên phải thì trăm phầm trăm là đám thứ dân như đã kể, thằng nào nhìn cũng quần áo nhom nhem đang ngồi túm tụm thành từng nhóm.

một năm trong trại

trang 37

"Có hàng mới rồi", bên trong có tiếng nói vọng ra, hàng chắc chắn là hai thằng khốn khổ chúng tôi đang từ từ tiến vào ra mắt: - Em chào các anh ạ - Chào cụp mẹ mày "pha" xuống, cả thằng kia nữa Hai thằng không đứa nào bảo đứa nào cụp "pha" xuống ngay tắp lự. - Mày tên gì, ở đâu, tội gì? - Em tên B, ở xyz, tội tiêu thụ tài sản ăn cắp ạ - Em tên C ở abc tội trộm cắp ạ - Hơ, một thằng ăn cắp, một thằng mang bán, hai thằng này hợp cạ quá nhỉ. Nhà chúng mày hoàn cảnh thế nào, có thăm nuôi đầy đủ không? - Dạ chúng em hoàn cảnh bình thường, ở quận vẫn có quà thăm nuôi đều ạ - Được rồi, chim cút về chỗ, xuống sát "tủ lạnh" Hai thằng tôi được một thằng, có lẽ thuộc hàng "bộ đội" dẫn giải xuống sát bên dưới cùng, đi dọc theo một cái lòng hình máng nằm giữa hai bên hai cái bục xi măng chạy dài, sau này tôi biết nó được gọi là "mà". Chúng tôi được dẫn xuống cạnh hai khối bê tông xây cao hơn cái bục xi măng khoảng hơn một mét, khoảng 1,2m, nằm ngay cạnh cái mà sau này tôi biết đấy là bể chứa nước, thì ra cái bể nước này được gọi là tủ lạnh. Để gọn đồ đạc vào một góc tôi đảo mắt quan sát toàn phòng, phòng giam này rộng chừng 80m2, bên ngoài cùng là một khoang chừng 10m2 được thiết kế như cái nhà bếp, có dãy tủ treo tường chạy vòng quanh và bên dưới có dãy bàn bằng xi măng. Ngoài cùng là cái cửa khung sắt ở chính giữa, hai bên là hai ô cửa rất lớn cũng được bao bằng khung sắt đan thành hình vuông tạo thành cái lồng sắt. Lớp cửa bên trong cũng tương tự như thế, cũng một cửa sắt ở chính giữa và hai ô cửa lớn bằng sắt ở hai bên. Cửa ngoài luôn luôn khóa, sau tôi mới biết là cửa ngoài cũng không khóa mà chỉ cài then từ phía ngoài, còn cửa trong thông ra cái lồng luôn luôn mở suốt ngày, trừ buổi ngủ trưa và buổi tối thì tự giác sẽ vào khóa lại.

Phòng này có chiều ngang độ 6m và chiều dài tôi ước chừng khoảng gần 15m, chạy dọc hai bên kể từ chỗ cái cửa sổ bên trong là hai cái sàn bê tông cao khoảng 60cm so với cái lòng mà bên dưới. Hai cái sàn bê tông này mỗi cái rộng chừng hơn hai mét và chạy dài khoảng 10m xuống đến sát bể nước, như đã nói thì bên trái từ cửa vào là dành cho đám tù trực buồng, đám bộ đội và đám ưu tiên, tất cả đều được trải chiếu nhìn khá sạch sẽ, tất nhiên là chiều đoạn đầu buồng nhìn sạch đẹp hơn chiếu đám cuối buồng. Bục xi măng bên phải là đám dân đen, đám dân đen cũng chia làm ba loại, đám ưu tiên một phía ngoài cùng, đối diện với đám trực buồng, đám ưu tiên hai tiếp theo đám này và cũng được trải chiếu dù chiếu hơi bẩn và rách hơn so với bên kia. Tiếp theo là đám thứ dân không chiếu nằm trực tiếp xuống nền bục xi măng chạy dài xuống tận chỗ tủ lạnh tôi đang ngồi. Tất cả đồ nội vụ cá nhân đều được gấp

một năm trong trại

trang 38

gọn xếp ngay ngắn ở phía trên đầu "gường", sát và chân tường. Nói là nội vụ cho oai thôi chứ trừ dãy bên trái, còn bên phải bọn dân đen chắc nội vụ của mỗi người là vài bộ quần áo rách, chấm hết!

Tôi chợt thấy hơi đoi đói, có lẽ do thói quen ăn uống nhiều ở trên quận rồi nên lúc này thấy khá

đói, nước thì vừa uống trước lúc chia tay anh em ở ngoài kia rồi nên cũng không khát mấy. Định bụng dở cái bánh mì ra ăn thì thằng ngồi gần đấy khẽ nói vọng sang "cất đi, mày ăn là no đòn đấy, đồ vào đay là của các anh rồi, ăn có giờ có giấc thôi, đồ đâu để nguyên đấy", thế là tôi có thêm một bài học và cũng hết đói luôn sau khi nghe thằng kia nói. Được một lúc thì thằng "bộ đội" ban nãy lại chạy xuống túm tóc tôi và thằng mới vào đứng dậy "hai thằng mới xuống đi tắm, mau", thế là tôi lồm cồm bò dậy đi theo nó vòng xuống dưới bể nước, lúc xuống đây mới thấy dưới này cũng khá rộng, hai bên là hai cái bể chứa nước to tướng và phía đối diện cái bể, sát với bức tường cuối cùng có cái bồn xí theo dạng ngồi xổm. Nhà vệ sinh của tù mà khá sạch, tôi chỉ thấy có cảm giác mùi hơi nồng nồng tanh tanh thôi chứ tuyệt nhiên không có mùi khai hay uế khí. "cởi mẹ mày đồ ra, nhanh" thằng bộ đội quát, chúng tôi luýnh quýnh cởi đồ đặt lên thành bể, chỉ còn mỗi cái quần sịp, lại nghe thằng kia quát "cởi mẹ mày hết ra, cởi hết" và thế là cởi hết. Nó bắt hai thằng quỳ xuống cạnh nhau rồi dội uồm uồm mỗi thằng một gáo nước sau đó ném cho hai thằng một gói dầu gội đầu bảo chia nhau, tôi nhìn và chịu không luận được ra nó là loại dầu mang thương hiệu gì nữa, thôi thì cứ gội bừa. Nó lại dội cho mỗi thằng một gáo và bảo kỳ cọ đi, lại kỳ kỳ cọ cọ một lúc rồi nó dội cho mỗi thằng hai gáo nữa, xong! Tất cả là bốn gáo nước, được cái gáo cũng to nên cũng không đến nỗi tệ lắm, tất nhiên là làm sao mà sạch được.

Lúc tắm xong và lấy quần áo cũ lau người tôi định xin cho lên lấy quần áo để mặc thì nó bảo từ từ, rồi nó nhảy xuống vớ túi đồ nội vụ của tôi nghiêng ngó rồi bảo chờ tao một tí. Nó chạy đi vài phút rồi quay lại vứt cho tôi hai bộ quần áo không biết của ai nhưng rách rưới như thằng ăn xin, may mà không hôi. Tôi ý kiến với nó cho xin lại một bộ để mặc, tức thì nó nhảy từ trên bể xuống song phi cho tôi một phát. "quỳ mẹ mày xuống, giật hai tay ra đằng sau", tôi lờ mờ nhận ra mình vừa phạm phải một sai lầm nào đó, đành quỳ và làm theo nó. Hự, một cú sút ức chân vào đúng chỗ giữa ngực tôi đúng như hôm nọ, cảm giác khó thở hệt như hôm bị đánh ở phường, phải một lúc sau tôi mới có thể thở được và nói "em xin anh, tha cho em", "xin cái đcm mày, vào tù bố mày có gì mà cho, thẳng người lên", tôi lại ưỡn thẳng người lên rồi lại hự một phát nữa, cuối cùng tổng cộng là ba phát giống hệt nhau, mẹ thằng ch ó này nó đánh tù quen rồi thì phải, đá ba phát trúng đích giống nhau cả ba. "mặc quần áo vào cút mẹ mày về chỗ, sống đừng đòi hỏi nghe chưa?", tôi vâng dạ rồi mặc vội quần áo vào và cum cúp chuồn lên nằm chỗ tủ lạnh ban nãy, đồ đạc của tôi đã biến mất từ bao giờ, chỉ còn mỗi bộ quần áo rách sơ cua nó vừa "phát" cho, tôi gấp gọn để lên phía đầu giường giống như tất cả những người còn lại.

Về chỗ ngồi được một chút, tôi định thần là ở đây bọn "dân" cũng không đến nỗi bị đối xử "ghê răng" như nghe kể ở quận. Dân ở đây thì chủ yếu là ngồi dựa lựng vào tường, tuy nhiên nếu thích vẫn có thể di chuyển sang ngồi cạnh nhau hoặc mon men sang ngồi cùng đám ưu tiên thành một hội vào ba thằng một để buôn chuyện. Thậm chí có thằng còn có cả báo để đọc, sau mới biết là báo "các anh" cấp

một năm trong trại

trang 39

cho để cuốn thuốc lào, báo này bọn ưu tiên một giữ nhưng cũng có thể truyền cho nhau đọc, lúc nào cần giấy cuốn thì lại thu về. Báo thì đương nhiên là không có tờ nào ra hồn rồi, toàn mẩu nọ xọ mẩu kiểu nhưng có cái gì có chữ để mà đọc ở chỗ này mà chẳng tốt hơn là bó gối ngồi không? Ngồi một lúc thì nghe tiếng cửa buồng ngoài mở đánh xoảng một cái, rồi tiếng anh tự giác vang lên eo éo "buồng ra lấy cơm", hai cái xoong quân dụng to tướng được mấy thằng "bộ đội" lao ra kéo vào trong, chúng nó lấy "bo" nhựa ở những cái ngăn ở tủ treo bên ngoài rồi hí hoáy chia cơm, chia xong lại đẩy hai cái nồi quân dụng ra ngoài và anh tự giác lại cài cửa lại như cũ.

Chúng nó chia một lúc là xong và vào trong hô "buồng xếp hàng ăn cơm", tất cả lần lượt đứng dậy, tôi cũng đứng theo và để ý chỉ có bọn dân đen và đám ưu tiên đứng xếp hàng, còn "quẫy" lãnh đạo thì chưa ăn vội, chắc phải cho bọn dân ăn xong thì chúng mới ăn. Lần lượt xếp hàng ra ăn cơm, tôi để ý thấy chúng chia khẩu phần cơm đều nhau nhưng rõ ràng có sự khác biệt về phân chia thức ăn, bọn ưu tiên ngồi dưới "quẫy" lãnh đạo nhận cơm trước, bát chúng nó mỗi thằng có vài miếng dừa kho và ít ruốc cùng rau trại, loại rau muống già dành cho lợn nấu lẫn cả rễ lẫn rau nhìn rất kinh và bẩn. Xong đến bọn ưu tiên nhưng ngồi bên phía dân đen mỗi thằng cũng có rau và được thêm tí vừng lạc giã xay nhỏ và bột canh, còn lại cuối cùng là cơm dân đen dạng như tôi, "bo" cơm có rau và khoảng nửa thìa bột canh, chấm hết! Bo cơm ở đây làm bằng nhựa và mỗi bo cơm cũng được cắm sẵn một cái thìa nhựa để xúc ăn, nhưng nó không phải là hình thù cái thìa mà nó luôn bị cụt mất cán tay cầm, cái thì cụt ngang, cái lại cụt van vát, có cái lại còn cụt sâu cả xuống dưới phần thìa thành ra cái thìa trong chỉ to hơn cái đồng xu một tí, thò mỗi tí chóp nhọn lên để cầm. Còn một loạt cơm của bộ đội và lãnh đạo thì chúng vẫn để nguyên trong bát, chưa cho thức ăn và xếp thành một dãy trên bàn bê tông.

Cứ thế bốn thằng ngồi với nhau thành một đám, dân ra dân, ưu tiên ra ưu tiên, bọn ưu tiên ngồi bên quẫy lãnh đạo thì ngồi túm tụm với nhau ở bên trái từ cửa chính vào, bọn ưu tiên bên dân thì ngồi lẫn với đám dân ở bên phải. Trước khi cầm bát ăn phải có màn "em mời các anh ăn cơm ạ", cứ bốn thằng tự động xếp thành một nhóm ngồi ăn chung và chung nhau một bát canh rau trại cũng là rau muống bẩn nốt, nước đen xì như nước cống và vị thì đắng chát vì chỉ có muối chứ đào đâu ra nước mắm. Vừa ở quận lên lại nhìn thấy bát cơm như thế này, tôi ngán ngẩm nghĩ không ngờ có lúc mình được cho ăn suất ăn còn không được tử tế và sạch sẽ như cho lợn ăn thế này, vậy mà nhìn quanh đám tù cũ xúc và nhai rau ráu, ăn rất ngon lành, chỉ có tôi và thằng ăn trộm mới đến là uể oải không muốn ăn thôi. Mà quả thật tôi không nuốt được, cố đưa lên mồm nhai tí cơm nhưng cổ họng cứ tắc lại, nuốt không trôi. ăn được chừng ba bốn miếng cơm không với bột canh thì tôi chào thua, không ăn thêm được nữa, chỗ cơm tôi bỏ thừa thằng bên cạnh xin luôn và nó chia cho hai thằng kia mỗi thằng một ít nữa, ba thằng nó ăn vèo cái hết. Có hai thằng bộ đội luôn luôn đi đi lại lại canh chừng đám dân ăn cơm, ăn xong nó hô "xếp hàng về chỗ", thế là lại lần lượt kéo nhau về chỗ, thời gian ăn cơm diễn ra khoảng 10 đến 15 phút gì đó.

Ăn xong lần lượt từng thằng dân bắt đầu mang bát và thìa xuống để ở bể và tranh thủ uống nước rồi lên chỗ thằng nào thằng ấy ngồi. Lúc này một thằng bộ đội đứng lên hô "buồng trật tự ngồi dựa

một năm trong trại

trang 40

lưng vào tường, sinh hoạt nhẹ nhàng", thế là đám dân thằng nào thằng nấy đều tăm tắp dựa lưng vào tường. Lúc này là lúc đám bộ đội và quẫy lãnh đạo đi ăn cơm nhưng vẫn có hai thằng bộ đội ở lại canh chừ và bọn này ăn sau cùng, tất cả các hàng thứ dân đều phải ngồi im dựa lưng vào tường, tay ôm gối khom khom chứ không thằng nào được phép di chuyển hay túm tụm chuyện trò nữa. Bọn lãnh đạo và bộ đội ăn xong vào buồng bắt đầu có thằng lái xe cũng nằm trong nhóm bộ đội đi đun nước pha trà, phải nói rõ là nhóm bộ đội này cũng được chia làm hai, bộ đội trật tự là bọn đầu gấu xịn vừa quản lý buồng vừa là vệ sĩ thân cận của quẫy lãnh đạo, còn bọn bộ đội tiền là bọn gia đình có đièu kiện lo lót được nhấc lên làm bộ đội, chuyên điếu đóm phục vụ và theo đóm ăn tàn, thằng ôn đánh tôi lúc chiều cũng thuộc loại bộ đội này.

Lãnh đạo trà thuốc xong thì đến lượt ưu tiên và thứ dân, hai thằng ưu tiên ở hai đầu được giao nhiệm vụ cuốn thuốc lào, lần đầu tiên tôi trông thấy cái điếu thuốc lào cuốn nó to đến như thế, cuốn bằng giấy báo và mỗi điếu phải hết cả gói thuốc lào chứ không ít, cái điếu cuốn phải dài gần 50cm. Bắt đầu từ thằng ưu tiên đầu tiên được hút, quay vòng cho bọn ưu tiên hai lượt rồi đến bọn thứ dân, bọn thứ dân thì cứ quay vòng chỗ còn lại cho đến bao giờ hết thì thôi, nước thì hãm bằng nước bể múc ra cái ca nhựa chuyền nhau từ đầu đến cuối. Bọn dân hút thuốc lào có thằng phê qua đổ uỵch cả ra sàn, có thằng ho sặc sụa. Còn tôi cũng đã tập rít qua vài lần ở quận rồi nhưng lên đây vẫn bị ho và thấy chóng mặt, rít xong là đầu óc quay cuồng khó thở, chân tay có cảm giác tê tê rất lạ phải một lúc sau mới định thần lại được

Lúc sau thì giám thị xuống khóa cửa buồng, trưởng buồng hô "buồng điểm", tất cả đều ngồi im

trật tự chờ giám thị mở cửa đi vào, từ trưởng buồng đến thứ dân đều ngồi nghiêm tăm tắp, một điều con chào thầy ạ, hai điều con chào thầy ạ. Trường buồng đứng lên báo cáo quân số trong buồng, giám thị cầm cái dùi cui vung vẩy đi đi lại lại từ đầu đến cuối lòng mà, nghiêng nghiêng ngó ngó ra dáng kiểm đếm phạm nhân rồi buông một một câu vu vơ "chấp hành nghiêm chỉnh nghe chưa", tất cả đồng thanh dạ ran. Rồi giám thị đi ra ngoài, tiếng đóng cửa xoành xoành, tiếng khóa cửa lách cách, lần này thì cả cửa trong thông ra buồng ngoài cũng bị khóa, và cửa ngoài cùng cũng khóa nốt, từ lúc này buồng chỉ sinh hoạt khu vực từ đầu hai cái sàn bê tông đổ lại mà thôi. Trưởng buồng lại hô "buồng nghỉ, sinh hoạt nhẹ nhàng" và buồng lại trở lại trạng thái sinh hoạt như cũ.

Cửa khóa xong thì bọn lãnh đạo ngồi trà thuốc, có thằng dở bài tú lơ khơ ra chơi, cũng có thể chúng chơi chắn hoặc đánh cờ, còn không thì tán gẫu hoặc đi đi lại lại.

Buổi tối là tiết mục văn nghệ, trưởng buồng ra lệnh trong đám dân có thằng nào hát được thì lên biểu diễn, một anh hơi già người lẻo khà loẻo khoẻo ước chừng trên bốn mươi xung phong đứng lên và bắt đầu ê a một bài hát theo giai điệu của bài Phượng Buồn:

Anh đến với em vào một ngày tiền đầy túi

một năm trong trại

trang 41

Tiền nhiều cả núi em thích gì anh mua Vàng hay đô la, đồng hồ hay xi men

Dây đeo và nhẫn kim cương, hạt xoàn........

Trong số tôi yêu nàng là người đẹp nhất Nàng cười một cái chín mười thằng theo ngay

Nhưng nàng hay loăng quoăng, và nàng hay lang thang Không may bị nhiễm hắt I vê thì toi.........

Cả trực buồng lẫn đám bộ đội cười nghiêng ngả làm đám dân cũng được đà cười theo. Anh

trưởng buồng chỉ tay bảo "thằng này hát được, hay! Cho mày tiến lên bốn bậc", thế là anh kia ôm đồ nội vụ tiến dần lên về phía đầu buồng đúng bốn bậc, một sự ưu ái rất văn nghệ. Màn văn nghẹ còn diễn ra một lúc nữa với màn hát hò của vài ba người khác, sau đó quẫy lãnh đạo lại làm tuần trà thuốc và........

Tôi là thằng được gọi lên đầu tiên sau khi có tiếng nói từ phía trên "cho hai thằng mới lên làm luật", một thằng bộ đội lại gần chỉ mặt tôi "thằng kia, lên đây". Thế là tôi loạng quạng đi lên bên trên, trông bộ dạng tôi lúc đấy chắc thảm hại lắm vì bộ quần áo thằng kia đưa cho của ai đó bé hơn tôi, áo thì hơi chật lại thủng lỗ chỗ vào nơi còn quần thì cộc lơ lửng cao hơn mắt cá chân đến dăm phân. Tôi tiến lên đến sát chỗ trưởng buồng, ngay cửa ra vào và tất nhiên là cụp pha xuống theo kinh nghiệm đã được học hỏi: - Quỳ xuống. Có tiếng quát khi tôi còn chưa kịp bước đến nơi. - Vâng, em chào các anh - Mày tên gì, bao tuổi, ở đâu, phạm tội gì..v.v......một loạt câu hỏi mang tính tra cứu về nhân thân, tôi trả lời lần lượt hết các câu hỏi, đầu vẫn cúi xuống. - Mày vào đây đã biết luật chưa? - Dạ, các anh bảo em xin nghe ạ - Tốt, chúng mày dậy luật cho nó Tôi bỗng nghe thấy bụp, huỵch, ự........ và không hiểu có đến bao nhiêu cái chân cái tay đang đánh mình nữa, tôi chỉ kịp đưa tay lên ôm gáy theo phản xạ tự nhiên. Rồi thì đầu, vai, lưng, mạng sườn..v..v...không chỗ nào thiếu đấm thiếu đá. Tất cả diễn ra rất nhanh, chỉ chừng hai phút đồng hồ nhưng tôi đã nhận được không dưới năm chục cú đấm đá. Sau màn đấm đá một thằng bộ đội túm tóc tôi giật ngươc lên hỏi: - Mày đã biết luật chưa? - dạ, em biết rồi ạ - Chưa đâu, đấy mới chỉ là khai luật thôi. Giờ có ai hỏi mày vào đây có bị đánh không thì mày bảo sao?

một năm trong trại

trang 42

- Dạ không ạ, các anh đối xử tử tế...... - Tốt, thằng này có vẻ tiếp thu nhanh. Vào đây là phải theo các anh, các anh bảo gì phải nghe, có mắt như mù, có tai như điếc, có mồm như câm, hiểu không? - Dạ vâng, em xin chấp hành - Có biết có tai như điếc là như thế nào không? - Dạ......... Nó rút cái dép tổ ong ở dưới mà vụt bốp một phát vào mang tai tôi, tai tôi ù đi, đầu óc ong ong như nghe tiếng ong bay vù vù trong tai. - Có biết có mắt như mù là như thế nào không? - Dạ em xin anh........ - Có mắt như mù là....... - Thôi, tạm tha cho nó, thằng này biết chấp hành. Có tiếng nói vọng ra, thì ra là tiếng của trưởng buồng. Lúc này trưởng buồng bắt đầu đứng lên hỏi han: - Nhà mày tình cảnh thế nào, có điều kiện không? - Dạ thưa anh, nhà em bình thường, bố mẹ em công chức nhà nước - Có cán bộ không, tiền nhiều không? - Dạ thưa anh, nhà em không giàu cũng không nghèo ạ - Ở quận mày có được tiếp tế đầy đủ không? - Dạ, ngày nào em cũng nhận được quà ạ - Giờ cho viết thư về nhà xin tiền liệu có tiền không? - Dạ, em cũng không rõ....... Có tiếng thằng bộ đội nào đấy nói vọng ra: - Thằng này chỉ có tướng làm dân thôi, không tiền thì suốt đời làm dân con ạ. Tù bây giờ là tù tiền nghe chưa, viết thư bảo bố mẹ mày gửi tiền vào rồi các anh nâng đỡ. Tiếng trưởng buồng tiếp tục: - Mày biết tình hình rồi đấy, về suy nghĩ kỹ đi nghe chưa - Dạ vâng - Thôi, anh mới có giấy báo xử nên đang vui, hôm nay tha cho mày. Về sống chấp hành nghe chưa? - Dạ vâng, em xin nghe. Em xin anh em về chỗ ạ Có tiếng thằng bộ đội nào đó nói với theo:

một năm trong trại

trang 43

- Mẹ thằng này may vãi, gặp đúng hôm đại ca đang vui chứ không còn học thêm vài tiếng nữa.

Hôm đấy tôi cứ tưởng mình may thật, nhưng ở đây một thời gian tôi mới nhận ra đấy là văn dọa của bọn bộ đội, hầu như đánh thằng mới nhập buồng nào nó cũng nghĩ ra một lý do trưởng buồng đang vui nên được nương tay, ý là nếu không chấp hành tốt thì còn những trận đòn nhừ tử hơn thế nữa để tù sợ mà chấp hành. Rồi đến lượt thằng ăn cắp cũng bị lên tra khảo như tôi, tôi để ý có năm thằng bộ đội quây để đánh, hai thằng đứng sau, hai thằng đứng trước, một thằng trực tiếp tra hỏi, thảo nào mà lúc nãy tôi thấy đòn dồn dập thế. Hai thằng mới chúng tôi học luật xong một lúc thì đến giờ đi ngủ, lúc này khoảng 21h tối. Một thằng bộ đội hô "buồng chuẩn bị" thế là tất cả lao lên phía đầu giường sát với tường lấy nội vụ chuyển ra phía sau kê làm gối, ở phía đầu giường giờ tôi mới nhận ra là có một cái chăn bằng sợi bông ép mỏng rất dài màu hồng nhạt được cuốn sát vào chân tường. Tất cả đều đạp hai chân vào tường, tay cầm mép chăn và chuẩn bị, thằng bộ đội hô tiếp "buồng đổ", tức thì toàn bộ đổ rào rào và nhắm mắt luôn, từ lúc này trở đi tất cả nằm im tại chỗ, không thằng nào được chuyện trò hay quay ngang quay ngửa. Kể cả ban đêm cũng nằm thẳng, không được nằm nghiêng hay dở mình, chỉ cần nằm nghiêng một cái là có thằng bộ đội đánh cho tỉnh ngủ luôn. Cái này tù cứ thằng trước bảo thằng sau, cũng không thằng nào quên cả nên từ lúc tôi vào cho đến lúc ra cũng chỉ có một thằng bị đánh lúc nửa đêm do nằm sai tư thế thôi. Và thế là tôi bắt đầu đêm đầu tiên trong trại tạm giam Hà Nội.

Tôi mơ màng nằm ngủ, toàn thân mệt mỏi và đau rã rời, phần vì đói do không ăn được suất cơm trại chiều nay, phần vì vừa ăn thêm trận đòn giờ vẫn đau ê ẩm, cái tai bị thông lúc tối giờ đau buốt cả vào bên trong. càng nghĩ càng thèm cuộc sống tự do, càng thèm được trở về xã hội với công việc, với gia đình. Không biết giờ này khách sạn tôi làm đã biết tôi đi tù chưa? Cho tôi nghỉ thì đương nhiên rồi và chắc em tôi cũng sẽ xin cho tôi nghỉ luôn ở đấy, nhưng còn bao nhiêu người quen biết họ có biết không, nếu biết họ sẽ nghĩ gì về tôi? Đầu tôi cứ vẩn vơ những ý nghĩ như thế, hết câu hỏi này đến câu hỏi khác, mông lung không có lời giải đáp. Bất chợt tôi nhớ đến em, từ hôm bị bắt đến nay đã là chín ngày rồi, hôm tôi bị bắt là 25/2 dương lịch, giờ đã là đầu tháng ba nhưng vẫn chưa nhận được bất cứ tin tức gì chứng tỏ là em biết tôi bị bắt hay tìm tôi???? Một tuần ở quận tôi nhận được sáu lần quà từ gia đình, trong đó có bốn lần em gái tôi gửi và hai lần mẹ tôi, chắc chắn không có ai khác ngoài những người ruột thịt của tôi vì tôi đã dặn em gái không cho ai biết và bản thân gia đình tôi chắc chắn bố mẹ cũng không muốn để người ngoài biết được chuyện của tôi.

Nhưng Ngọc thì khác chứ, em là mối quan hệ đặc biệt của tôi, là người yêu của tôi và em cũng biết em gái tôi, cả hai cũng cùng đi ăn, đi chơi với nhau vài ba lần rồi. Liệu Ngọc có tìm đến gặp em gái tôi để hỏi sự tình không? Hay em gái tôi có chủ động đến gặp để báo tin cho Ngọc không? Những câu hỏi được đặt ra nhưng tôi chẳng có câu trả lời nào thỏa đáng cả, bởi vì tôi mù thông tin, bởi vì tôi mất tự do, bởi vì tôi đang là thằng tù chính hiệu dù chưa bị tước quyền công dân. Tự nhiên tôi nhớ em da diết, nhớ những buổi đi nhảy cùng nhau, nào Cha cha cha, nào Rumba, nào Tango...v.v......em không có dáng đẹp như nhiều cô gái khác nhưng em nhảy rất dẻo và đặc biệt rất mê say, có lẽ cũng một phần bởi em luôn nhảy cùng tôi, người bạn và người yêu của em nên niềm đam mê tăng lên gấp bội. Nhớ

một năm trong trại

trang 44

những buổi luyện nói cho em, uốn nắn cái mồm cứng đờ của em những từ this, middle, soldier...v.v.....và những buổi xếp hàng ăn kem Tràng Tiền, đi chơi hồ Tây ăn bánh tôm mà có lần tôi mời em nhưng lúc tăm xong sát giờ hẹn quá vội đi nên quên ví ở túi quần cũ, báo hại em phải đạp xe về nhà người quen ở Thụy Khuê vay tiền để trả vì em cũng không mang đủ tiền.

Ngày ấy chúng tôi đến với nhau bằng tình cảm thực sự, trong sáng và ít quan tâm đến những vấn đề vật chất, kinh tế dù rằng sau khi biết rằng nhà em rất giàu, tôi cũng cảm thấy hơi phấn chấn. Tiếng là yêu nhau nhưng đến vài tháng chúng tôi vẫn đi chơi cùng nhau như những người bạn, mà cũng em cũng chưa bao giờ nói yêu tôi, chỉ là một sự bật đèn xanh và đồng ý mà tôi tự cảm nhận được. Khi ngỏ lời yêu em, tôi phải hết sức khó khăn để lấy tinh thần thốt ra được ba từ ấy, tôi cũng chẳng chắc hôm đấy tôi có nói được rõ ràng vào tai em không bởi vì tôi nói trong trạng thái hết sức khó khăn khổ sở. Nhưng em hiểu những gì tôi nói và nói rằng hãy cứ làm bạn em, việc đấy cho em thêm thời gian suy nghĩ, một cách nhận và trả lời rất điển hình của các cô gái thời bấy giờ. Nhưng em nói vậy mà không phải vậy bởi vì tôi biết chắc chắn em đã yêu tôi, những lần đi chơi sau tôi đều chủ động cầm tay, thậm chí ôm em khi cùng ngồi và tất nhiên là em không hề phản ứng. Phải yêu nhau khá lâu tôi mới có được nụ hôm đầu tiên, đó chính là hôm tết âm lịch vừa rồi khi đưa em từ nhà thờ về nhà, mẹ em vào trước còn tôi và em đứng nói chuyện ở ngoài đường, hôm đấy là đêm giao thừa nên tôi cũng ngại không vào nhà em xông nhà đầu năm. Thì thầm nhỏ to một lúc thì tôi quyết định hôn em, em cũng không kịp phản ứng gì, gần như môi chúng tôi chạm nhau chỉ trong vài giây vì ngoài đường khi ấy khá đông người qua lại. Trời lúc đấy lất phất mưa nên em chỉ kịp cấu tay tôi một cái rõ đau và bảo vào nhà lấy áo mưa cho tôi mặc đi về. Đêm ấy tôi về trực ở khách sạn mà tâm hồn cứ lâng lâng, tôi hát hò suốt cả đêm khiến thằng cu trưc cùng bảo ông này hâm, tết xa nhà buồn bỏ bố mà cứ hát hò suốt, đành bảo nó là tao hát cho quên đi nỗi buồn, nó thì làm sao mà hiểu được tôi đang buồn như thế nào. Còn nụ hôm thứ hai là trong viện hôm tôi mới lên, lúc em vẫn còn trên giường bệnh, còn từ lúc về nhà em do lúc nào cũng có người nên tôi ngại, chưa thực hiện được lần thứ ba. Nằm vơ vẩn nghĩ với những kỷ niệm quá khứ lần lượt hiện về, bỗng từ xa xa một giọng hát quan họ vang lên ngọt ngào rất mượt vọng về: Làng Quan Họ quê tôi Tháng giêng mùa hát hội Những đêm trăng hát gọi Con sông Cầu làng bao xanh Làng những làng quan họ xanh xanh...........

một năm trong trại

trang 45

Có tiếng bàn tán từ quẫy lãnh đạo và đám bộ đội: - Lại Tùng "con" bên tử hình đấy - Đcm, thằng này hát hay vãi loàn mà chết sớm hơi phí - Tội nó lên báo thế thì thoát thế đ éo nào được, Tùng Dương ngày trước "cứng" thế mà còn tèo nữa là À, thì ra là Tùng "con" gây ra vụ đâm chết công an ở đầu phố Huế dịp tết năm ngoái bị xử tử hình vẫn đang nằm xà lim ở đây, vụ này đợt đấy lên báo rầm rộ một thời nên tôi vẫn nhớ. Phải nói là Tùng có giọng hát hay, cực mượt mà và truyền cảm như một liền anh chính cống: ............Người ơi, làng quan họ quê tôi Những năm bom Mỹ thả, loan phượng vẫn ăn xoài Hương thơm đồng lúa chín. Quan họ về mà là về trao duyên Ấy quan họ về là về trao duyên Những đêm trăng lên trên nhịp cầu thương nhớ Tiễn đưa anh đi em hát bài quan họ Xin gửi cả ánh trăng quê mình Trong lời hát, tiễn anh lên đường..... Tôi cố gắng nằm nghe bằng hết bài hát Quan Họ, hay quá là hay dù là hát chay trong tù không nhạc đệm. Và tôi chìm dần vào giấc ngủ lúc nào không hay.

Buổi sáng ở trại tạm giam này tù nhân thường dậy từ rất sớm, khoảng 6h30 bọn bộ đội đã dậy

tập thể dùng chạy quanh mà và vệ sinh cá nhân, khoảng 7 giờ sáng một thằng bộ đội khác hô "buồng dậy" thế là đám dân nhất tề ngồi phắt dậy, đa số đã thức từ bao giờ vì trời sáng đã lâu nhưng cũng có đứa còn đang mơ màng ngơ ngác cũng bật dậy. Sau khi dậy thì việc tiếp theo là thu dọn nội vụ và gấp chăn cuốn lên trên đầu giường, lúc này tôi mới để ý cái chăn vừa đắp đêm qua, chính xác là dạng chăn chiên, nó tơi tả ở chỗ đường viền thành tua rua vì có thể bị tuột chỉ, cũng có thể bị tù dứt ra lấy bông hay vì lý do gì đấy, phần chăn đắp cũng thủng lỗ chỗ, có lẽ do bị mài xuống nền xi măng nhiều.

Dậy rồi thì đến màn đi vệ sinh, cứ bốn thằng một xuống đi tiểu tiện trước và quay ra được bọn bộ đội phát cho một cái bàn chải có quệt một tí tẹo kem đánh răng mỏng dính như giấy Pơ luya vào cái

một năm trong trại

trang 46

bàn chải mà tôi không biết tả như thế nào cho đúng. Cái bàn chải nó cụt lủn mất cái cán chỉ còn trơ khấc cái chỗ đầu chải, mặt bàn chải cũng mòn vẹt hầu như không còn chút độ đàn hồi nào và cứ thế mỗi thằng được cấp một ca nước, đánh hết là thôi. Sau khi đánh răng đến tiết mục rửa mặt, tôi không thể tưởng tượng được ở đâu trên thế gian này lại có thể tồn tại một cái khăn mặt như thế, nhưng ở đây đó là sự thực. Cái khăn mặt chỉ bé bằng 1/2 cái khăn nhỏ nhất bình thường và không những nó không còn tí chút độ xốp nào mà nó còn xơ xác hơn bất kỳ một cái khăn lau nào mà tôi đã từng sử dụng, tuy nhiên vẫn phải lau thôi vì bọn bộ đội nó nhúng nước giặt sẵn cho rồi, cũng không được phép tự lấy nước để rửa mặt.

Việc đi vệ sinh nặng ở trong này là không giới hạn, miễn là phải xin phép hai thằng bộ đội trực buồng nếu nó đồng ý là được phép xuống đi vào giờ sáng hoặc chiều theo quy định, tất nhiên là cũng chẳng thằng nào dám xin đi quá một lần mỗi ngày, và thường cũng phải cả tuần mới có nhu cầu đi một lần vì ăn uống kham khổ thế làm gì có chất mà thải nữa. Tù nhân ở đây đại đa số mắc bệnh táo bón, lúc đi vệ sinh nặng có khi cả tiếng đồng hồ mới xong và đây cũng là cách tôi hay sử dụng để câu giờ, xuống nhà vệ sinh ngồi vừa mát hơn lại đỡ phải ngồi kiểu tư thế gò bó. Cũng chính vì thiếu chất như thế nên dẫu có đi vệ sinh cũng chẳng bốc chút mùi nào dù lúc nào bọn tù cũng quy định là đi một cái phải dội nước ngay. Đó là lý do tại sao nhà vệ sinh ở tù luôn sạch, không có mùi xú uế dù rằng nó cũng thường xuyên được đám dân cắt cử thay nhau dọn dẹp dội rửa sạch sẽ. Sau màn vệ sinh cá nhân tất cả tù đều tập trung ngồi chờ để điểm danh, điểm danh ở đây cũng rất đơn giản, thầy trực sẽ đến mở cửa lồng ngoài và lồng trong, nghiêng ngó lấy lệ và chờ trưởng buồng báo cáo, đại khái "báo cáo cán bộ buồng 14-74, báo cáo đủ", có nghĩa là buồng số 14 có 74 phạm nhân, không thiếu người nào.

Sau đó bọn bộ đội ra chuồng ngoài chuẩn bị đồ ăn sáng và quay vào hô "buồng xếp hàng ăn sáng", như thường lệ bọn dân lại được "quan tâm" trước. Ăn sáng thường là hai loại thức ăn chủ yếu, vài lát bánh mì cắt lát sấy khô hoặc một nửa gói mì tôm cân (loại mì tôm lột trần đóng vào túi nylon bán theo cân) dội nước lã cho trương phềnh lên, những thứ này bán đầy ở cổng trại và hầu như không thiếu trong bất kỳ gói quà tắc tế nào. Cũng có hôm xông xênh, thường là sau ngày thứ sáu được nhận quà tắc tế bọn bộ đội cho thứ dân "thưởng thức" thêm món lương khô ăn sáng. Còn lại tất cả các loại như bánh chưng, bánh nếp, bánh mì, bánh quy..v.v... và các loại hoa quả, dân chưa "đến tuổi" được ăn. Tuy nhiên tôi cũng phải thừa nhận ở đây có chút tử tế nhất định của bọn làm buồng, bởi trại không cung cấp ăn sáng cho phạm nhân, hoàn toàn phải dựa vào quà tắc tế để chia nhưng bọn nó cũng không phân biệt mà không chia cho bọn "vô gia cư" tức là muôn thủa nhà nó không bao giờ tắc tế cho bất cứ thứ gì. Bọn vô gia cư này cũng vẫn được chia một suất ăn sáng như thứ dân bình thường khác, chỉ có điều loạng quạng ngứa mắt là ăn tẩn bất cứ lúc nào.

Sau khi bọn dân ăn sáng xong lại lần lượt vác bát xuống để ở dưới bể, sẽ có đứa làm vệ sinh rửa hết đống bát thìa này rồi tranh thủ uống nước bể và lên ngồi đúng vị trí. Bọn bộ đội lại hô để dân ngồi bó gối dựa lưng vào tường chờ bọn lãnh đạo ra ăn sáng. Sau màn ăn sáng xong bọn bộ đội sẽ pha trà hút thuốc với nhau và màn chạy thuốc lào của bọn ưu tiên và dân lại bắt đầu như cũ, cũng có hôm vào

một năm trong trại

trang 47

dịp tắc tế nhiều, bọn dân cũng được mưa móc vài ba điếu thuốc lá chuyền tay nhau và có thêm cốc chè nước hai cũng chuyền nhau uống và phì phèo ra chiều tâm đắc lắm. Sau màn thuốc lào thì dân được tự do hơn, có thể lê la đến chỗ những thằng gần đấy để buôn, chuyện chủ yếu là tệ nạn xã hội, luận tội hộ nhau để xem thằng nào sẽ bị xử khung gì hoặc thằng nào có cáo trạng (bản luận tội của viện kiểm soát trước khi chuyển tòa án xét xử) thì cũng dự tính hộ luôn xem khả năng đi bao lâu.

Bọn khác rảnh rỗi thì có thể giở mấy mẩu báo nham nhở ra đọc, hoặc "xe râu" cho nhau, đúng là ở hoàn cảnh khó khăn trong tù có những sáng tạo không thể tưởng tượng nổi. Xe râu là một sợi chỉ đủ độ dài cần thiết được buộc lại thành vòng tròn rồi xoay cho đan chéo vào nhau, thằng xe giữ hai đầu cái vòng chỉ ấy bằng hai ngón tay cái và trỏ của hai bàn tay rồi dí sát vào râu thằng được xe, cứ bên này co thì bên kia nhả cứ thể mà râu nhổ ra phừn phựt, ra tận gốc luôn. Hơi đau khi bị dứt râu kiểu này nhưng khá sạch sẽ và phải lâu lâu râu mới mọc trở lại, mới phải xe tiếp. Ở trong tù có ít ngày mà tôi cũng học được cách xe râu khá thành thạo và thường xuyên đi xe cho những thằng khác.

Sau màn ăn sáng và ngồi buôn rồi lại đến màn lấy cơm, chia cơm và ăn trưa vào lúc 10h rồi lại

tuần tự mang bát xuống nhà vệ sinh, sau đó là buồng điểm để ngủ trưa, thường là ngủ từ 10h30 đến 2h chiều được dậy. Buổi chiều sẽ có quà tắc tế, vì buồng giam rất đông nên hầu như ngày nào buồng nào cũng sẽ có một số quà tắc tế nhất định. Quà sẽ được chuyển từ bộ phận dưới lên trên sau khi đã được kiểm tra vòng ngoài xem có tuồn đồ cấm gì vào theo quà không, ví dụ bánh trái sẽ bị bóc hoặc cắt đôi ra xem thử. Quà thì muôn hình vạn trạng tùy theo điều kiện của mỗi gia đình phạm nhân, có thằng chỉ nhận duy nhất cân mì tôm nhưng cũng có thằng nhận cả đống quà, thậm chí là cả nửa con gà luộc. Nhưng đa số là người nhà phạm nhân mua quà của trại bán, ở đây cũng bán đầy đủ từ đồ khô, bánh trái đến thịt kho, ruốc..v..v... đóng sẵn vào túi nylon. Việc nhận quà cũng diễn ra rất đơn giản, anh tự giác (sau này tôi biết tên là anh Hiếu, cái anh nói giọng ai ái) sẽ chuyển và tập kết quà của buồng nào về chỗ buồng ấy lúc khoảng 15h chiều và sẽ mở cửa gọi từng phạm nhân có tên ra nhận quà. Túi quà sẽ gồm có một tờ giấy ghi tên người gửi, danh sách quà được gửi và phạm nhân ký nhận là đã nhận đủ ở bên dưới, nhận xong mang vào để ở cái bàn xi măng bên lồng ngoài vì trại quy định tất cả đồ ăn thức uống của phạm nhân phải để ở các tủ treo ở lồng ngoài, vả lại phạm nhân cũng chưa "đến tuổi" để được quyền tự sử dụng số quà của mình.

Sau khi nhận quà và để gọn vào một chỗ xong xuôi, vài thằng bộ đội sẽ đi kiểm quà và chia ra cất giữ từng loại quà vào chỗ chúng quy định. Quà sẽ chủ yếu chỉ toàn đồ ăn còn thuốc lá, thuốc lào tuyệt đối không được gửi kèm với quà bới đấy là đồ vi phạm, tất nhiên vi phạm gì thì vi phạm cứ có tiền là sẽ có tất cả. Việc lo trà thuốc sẽ là việc làm của lãnh đạo buồng, nếu thích chúng còn xoay được cả vài chai rượu để liên hoan trong những dịp đặc biệt và thậm chí là cả hàng đen và hàng trắng để chơi nữa, tôi cũng không biết các loại mặt hàng này chúng xoay bằng nguồn nào và vào phòng bằng cách nào, chỉ biết trong thời gian tạm giam ở đây có vài ba lần chúng rủ nhau chơi hàng. Việc chơi hàng tất nhiên phải diễn ra bí mật, thường là phải sau khi buồng điểm ngủ đêm, bọn xe sẽ chuẩn bị

một năm trong trại

trang 48

hàng hóa cho các anh chơi ở khu dưới nhà vệ sinh, sau đó lần lượt lãnh đạo và bộ đội sẽ thay nhau xuống chơi, có khi là hàng trắng, cũng có lúc là hàng đen.

Lại nói về việc chia quà tắc tế, thường sau khi có quà tắc tế bọn bộ đội sẽ nhớ thằng nào vừa được tắc tế để bố trí cho vài bữa ăn tươi phù hợp với tinh thần có tiền là được ưu tiên, tất nhiên chỉ với những thằng quà ra quà chứ thằng chỉ có cân mì tôm hay gói bánh mì khô thì không ăn đòn thêm còn là may. Bọn có quà nếu có đồ tươi ngon thì bao giờ cũng được bọn bộ đội chia cho tí quà gia đình gửi vào, giả sử được gửi miếng gà luộc thì nó cũng cắt cho một miếng be bé mà thưởng thức, hay vài miếng thịt, một nửa quả trứng luộc hoặc tí ruốc và có thể được chia một hoặc vài ba bữa tùy theo món quà nhận được to hay nhỏ. tất nhiên bọn có quà kể cả ưu tiên hay thứ dân thì cũng chỉ được chia một phần từ rất nhỏ đến nhỏ thôi, số còn lại chắc chắn phải để cho các anh sử dụng, những món lìu tìu các anh không dùng thì sẽ để chia dần cho các cấp dưới cho đến dân đen tùy theo tình hình.

Bọn chuẩn bị đi xử mới là nguồn lợi nhuận quan trọng của đám lãnh đạo buồng, chúng luôn xác minh hoàn cảnh gia đình của những thằng có giấy báo xử để chăm sóc và làm công tác tư tưởng. Trừ những thằng vô gia cư "hết vẹo", còn lại đều được chăm sóc và chuẩn bị tinh thần chu đáo như phải kể lể với gia đình trong này khổ sở như thế nào, không có tiền sẽ bị chèn ép tồi tệ ra làm sao, phải phóng đại gấp chục lần thực tế trong tù để gia đình buộc phải thương mà cho tiền, vàng. Nếu cho tiền thì mượn cớ đi vệ sinh cuộn tròn lại cắm sâu vào trong hậu môn còn nếu được cho vàng thì an toàn nhất là cứ nuốt thẳng vào bụng, về buồng sẽ được "vỗ béo" tức là cho ăn no, ăn nhiều để đi vệ sinh nặng sớm cho ra sản phẩm, sẽ có thằng làm công đoạn đi bới chỗ sản phẩm thải ra này để "đãi vàng". Và tất nhiên sẽ được tư vấn phải làm thế nào cho đầu xuôi đuôi lọt để mang được vào trại. Và cuối cùng trước ngày đi xử độ mấy hôm, thằng chuẩn bị đi xử kiểu gì cũng được cho ăn ngon hơn, thậm chí được thưởng thuốc lá, đối đãi tử tế để mang tiền về. Còn nếu phụ lòng các anh đi xử mà không có tiền về thì có sống cũng thành tật.

Nói về quẫy lãnh đạo trong buồng giam của tôi, chức trưởng buồng thuộc về một anh thuộc

dạng "ngáo ngơ" không số má gì nhưng cũng áo tic-kê, quần ga và dép con gà rất oách, anh này là một điển hình cho loại "tù tiền" hiện đại. Anh hình như dân Đồng Kỵ - Bắc Ninh, bị bắt vì tôi buôn gỗ lậu và vì lo lót tốt nên được "cất nhắc" lên chức trưởng buồng, bản chất anh này vốn cũng hiền lành thôi nhưng vì lên chức trưởng buồng nên cũng phải phồng mang trợn má ra oai với đám tù. Tất nhiên hiền thì hiền nhưng đã là trưởng buồng tiếng nói của anh rất có trọng lượng, kể cả đám bộ đội đầu gấu cứng cựa bên dưới cũng phải nghe lời răm rắp một điều anh hai điều em. Anh này sau khi tôi nhập buồng độ một tháng thì ra xử phúc thẩm, trước đó anh ta bị xử sơ thẩm 30 tháng, sau khi phúc thẩm thì án đúng gần bằng số ngày anh ta đã ngồi. Và sau khi xử về chỉ độ một tuần là anh ta có lệnh tha được rời trại.

Anh thứ hai phó buồng thì đích thực là một đầu gấu xịn, anh này nghe nói "dính" cùng vụ án Phúc Bồ hồi bấy giờ và là một trong những cánh tay thân tín của "chị Phúc". Anh này mặt lúc nào cũng

một năm trong trại

trang 49

lầm lì ít nói nhưng nhìn rất ngầu, tuy nhiên trong tất cả thời gian tôi ở buồng giam này anh ta chưa từng chửi hay đánh bất kỳ một phạm nhân nào, còn anh ta có chỉ huy ngầm đám bộ đội bên dưới thế nào thì tôi không biết. Anh này tạo thành một "cạ" cứng với anh trưởng buồng kia và khi anh trưởng buồng kia ra trại thì anh này chính thức lên nắm quyền trưởng buồng. Nói chung với trưởng và phó buồng này, buồng giam của tôi thuộc dạng "dễ thở" nhất trong số các buồng giam cùng dãy. Bên dưới hai anh này có một anh nữa cũng dạng "tù tiền" nhưng luôn luôn được ngồi cùng hai anh trưởng và phó buồng, có vẻ như anh này là một dạng "quân sư" cho hai anh kia. Anh này thì hầu như ít va chạm với đám tù, việc của anh ta chỉ là ngồi trà thuốc quan sát và tư vấn, thỉnh thoảng cũng bông đùa và chuyện phiếm với đám bộ đội.

Bên dưới ba anh này là đám bộ đội, đầu tiên phải kể đến hai thằng gấu nhất, một thằng nghe nói cũng là đàn em "chị Phúc", tầm quan hệ thì chắc dưới tầm anh phó buồng môt chút. Thằng này thuộc loại tay dao có số má ở ngoài xã hội, nó thường xuyên cởi trần trùng trục, người cao lênh khênh và xăm trổ vằn vện. Cách đánh người của nó cũng thuộc dạng "tanh tưởi", nó ít đánh phạm nhân nhưng đã đánh là đánh rất dã man, thằng nào ăn xong trận đòn của nó thì chắc chắn là "bệt". Thằng thứ hai cũng thuộc dạng bộ đội gấu ngoài xã hội, thằng này bé loắt choắt nhìn cái đấm thì thiếu cái đá thì thừa nhưng nghe nói đã từng "xiên" nhiều thằng và sẵn sàng chơi cả hàng nóng. cả hai thằng này vào đây không vì tội gì khác ngoài tội tàng trữ vũ khí trái phép và cố ý gây thương tích và như chúng nó tâm sự thì mỗi thằng cũng đi vài tăng rồi. Ở phòng này mang tiếng là án đầu nhưng ngoài hai thằng này tôi còn biết vài trường hợp nữa cũng đã đi tăng hai, tăng ba nhưng không hiểu bằng cách nào vẫn chui vào phòng chưa án.

Sau hai thằng này là hai thằng choai choai dạng chỉ đâu đánh đấy, chắc cũng có tí lo lót hoặc tí quan hệ ngoài xã hội gửi gắm vào đây nên được ăn trên ngồi chốc. Hai thằng này tuy không "gầm gừ" bằng hai thằng kia nhưng chúng thuộc loại không biết sợ là gì, sẵn sàng nghe theo sự chỉ bảo của các anh và bọn này có lẽ bảo nó đánh chết người ngay chúng nó cũng làm luôn mà không cần suy nghĩ. Dưới bọn bộ đội "cứng" này là bốn thằng bộ đội "ăn theo", một thằng chính là thằng đánh tôi hôm vào tắm. Tiểu sử của thằng này nghe nói là con một giáo viên dạy ở một trường đại học nào đấy nhưng bất trị, vào đây với tội danh cướp giật và được bố mẹ gửi tiền lo lót cho nên được nâng đỡ. Một thằng bộ đội nữa cũng vào với tội trộm cắp và cũng vì có lo lót nên được thành bộ đội, thằng này thì không ác, lúc cần hoặc bị yêu cầu nó cũng đánh phạm nhân nhưng chỉ đánh a dua kiểu phong trào mà thôi.

Sau cùng là hai thằng bộ đội can án hiếp dâm, hai thằng này nghe nói dính cùng vụ với ba thằng nữa và đã xử xong thành án chờ đi trại nên được giam cùng nhau. Tội của bọn này rất vớ vẩn mà đi tù oan khá dài, một thằng thì bốn năm rưỡi còn thằng kia năm năm dù gia đình nó đã có tí "chạy chọt". Hai thằng này nhà ở bên Gia Lâm, nguyên nhân chúng nó đi tù là do đi chơi đêm về gặp một con cave chính cống vừa đi khách xong thế là rủ đi chơi, đầu tiên chỉ có một thằng vào làm giá nhưng sau đó cả năm thằng xông vào chơi. Ban đầu con kia không chịu, nhưng sau một hồi mặc cả thương lượng nó cũng chịu và cho chơi. Nhưng đến lúc xong thì cả bọn quỵt tiền và chỉ trả tiền cho mỗi một thằng, con

một năm trong trại

trang 50

kia cự cãi thì bọn này ngứa mắt mới tát cho nó mấy phát rồi bỏ về. không ngờ con kia nó cay cú quá mới vào đồn công an trình báo bị bọn kia hiếp dâm. Ngày hôm sau bọn kia bị triệu tập lên đồn, cãi thế nào cũng không thoát và kết quả là cả năm thằng rũ tù vì một lý do rất ngớ ngẩn.

Hai thằng này tuy được nâng lên bộ đội nhưng chúng nó hiền khô, suốt ngày cười cười với đám dân và chẳng bao giờ động thủ đánh thằng dân nào bao giờ nên khá thân thiện. Nghĩ cũng tội nghiệp chúng nó, sai một ly đi ngàn dặm! Lúc mới vào tôi hỏi han biết hai thằng này can án hiếp dâm tôi rất ngạc nhiên, hỏi bọn bên cạnh là "tao nghe nói bọn hiếp dâm vào tù bị "xử" kinh lắm?". Bọn nó trả lời là "thời đại bây giờ là tù tiền rồi, mày không thấy chúng nó đang là bộ đội đấy à? Có tiền thì hiếp dâm hiếp dập gì cũng ngon hết, chẳng thằng nào động đến lông chân". Quả có thế thật.

Và cuối cùng trong đám ăn trên ngồi chốc đấy là hai thằng xe, hai thằng này chuyên điếu đóm, rửa bát, pha trà, cuốn thuốc lào hoặc đấm bóp cho các anh từ lãnh đạo đến bộ đội khi cần thiết, tất nhiên bộ đội thì chỉ ưu tiên cho hai thằng gấu nhất thôi, còn bọn bộ đội còn lại cũng chưa đến tuổi đấm bóp nốt.

Tôi kể như thế để thấy rằng trong buồng tù cũng không khác gì một xã hội thu nhỏ, cũng có

lãnh đạo, có trật tự và có cố vấn như ai. Bọn lãnh đạo và bộ đội cả ngày chúng luôn ngồi hoặc nằm lặng im quan sát và thường thay nhau túc trực để "soi" bọn dân xem có "thái độ" gì không. Tất nhiên chúng nó chỉ phòng xa việc bọn dân câu kết nổi loạn, ảnh hưởng đến cuộc sống tù của chúng chứ trừ buổi làm luật đầu tiên ra chúng cũng ít đánh phạm nhân, trừ những trường hợp hiếm hoi vi phạm quy định trong buồng hoặc thuộc dạng "cò quay", tức là tìm cớ nọ cớ kia để trốn tránh hoặc chống đối nhằm qua mặt bọn chúng. Bản chất của thằng dân đen ở đâu cũng thế là luôn sợ và thiếu đoàn kết, dù rằng suốt ngày chúng ca thán bị áp bức bóc lột. Cũng bởi vì hai yếu tố ấy mà bọn dân, nếu có tí nhen nhóm phản kháng thế nào cũng bị chúng nó "dập" cho ra bã một vài thằng đầu trò, và thế là sợ tụt hết cả ý chí chiến đấu lại và rồi cuối cùng thằng dân đen vẫn là thằng dân đen, không khác được. Tuy nhiên, cũng không phải là không có những ngoại lệ.

Lần ấy trong buồng "nhập kho" một thằng can tội cố ý gây thương tích, thằng này cũng bé loắt choắt cái đấm thì thiếu cái đá thì thừa giống như thằng bộ đội tôi đã kể. Và tất nhiên ngày đầu nhập kho của nó cũng kinh qua mọi thủ tục như xuống ngồi sát tủ lạnh, tắm cho trôi hết mùi "xã hội" và bị thu nội vụ để đổi cho đồ xấu hơn. Và cuối cùng là buổi tối trước khi đi ngủ nó cũng được bố trí cho học luật. Không hiểu nó khai báo thế nào với bọn kia nhưng cuối cùng bị thằng bộ đội cao lênh khênh đánh một trận cực kỳ dã man, nó "quay" thằng kia phải đến một tiếng đồng hồ và khi về chỗ, thằng loắt choắt kia bệt luôn. Thằng kia về đến hôm sau thì lên cơn sốt đùng đùng, không ăn uống gì được và bọn bộ đội trong buồng phải cho nó uống sữa và ăn mì tôm nóng, có thằng còn sợ nó chết không qua khỏi.

một năm trong trại

trang 51

Thằng cố ý gây thương tích bệt mất hai hôm thì ngóc đầu dậy được, đến ngày thứ ba thì ra ăn cơm được bình thường. Thằng nào cũng bảo nhìn gương nó mà chấp hành kẻo sớm muôn cũng ăn một trận "bệt" như nó. Bọn bộ đội và lãnh đạo thì có vẻ phấn chấn lắm vì vừa dập được một thằng bố láo làm gương cho bọn dân sợ vãi ra quần. Thằng kia sau khi bị đánh thì lầm lì không nói gì nhưng có vẻ ngoan ngoãn, ra chiều chấp hành nên chuyện tưởng cũng qua luôn. Nhưng đến ngày thứ tư nhân lúc chia cơm trưa ở bên ngoài bỗng xảy ra một chuyện ngoài dự đoán. Thằng bộ đội cao lênh khênh chính là thằng trực tiếp đứng chia cơm, lúc đến lượt thằng cố ý gây thương tích ra nhận cơm, theo thói quen nó lại chửi vài câu mang tính chất đe dọa "cụp mẹ mày pha vào không bố mày khêu ốc mày luôn bây giờ". Thằng kia không nói không rằng cầm bát cơm. Rồi thật bất ngờ, nó úp cả bát cơm vào mặt thằng bộ đội cao lênh khênh và nhảy vào tẩn thằng kia mấy phát vào mặt, thằng này bé nên nó cứ nhảy lên như con choi choi táng thằng kia ba bốn quả rất nhanh. Vì sự việc xảy ra quá nhanh và bất ngờ nên thằng cao lênh khênh không kịp phản xạ, dính mấy chưởng vào mặt, vừa hoàn hồn thì đã thấy thằng loắt choắt đạp cửa ầm ầm "báo cáo cán bộ, đánh người, báo cáo cán bộ, đánh người".

Ô, hay! Phen này kẻ cắp gặp bà già rồi, rõ ràng thằng kia vừa ăn cắp vừa la làng nhưng mà hay phết, bọn dân hớn hở ngoái hết cả lại xem. Cả bọn lãnh đạo và bộ đội từ trong phòng lao ra, thằng cao lênh khênh cũng đã hoàn hồn xông ngay đến, nhưng không kịp! Anh Hiếu ai ái và thầy quản giáo có mặt ngay tắp lự "đ. mẹ buồng này làm sao thế?", cả bọn lãnh đạo và bộ đội đành lùi lại. Quản giáo mở cửa vào buồng hỏi tội, cả bọn nhao nhao đổ tội cho thằng kia và tường thuật sự việc, thằng kia thì khai rằng thằng bộ đội đổ cơm không cho ăn và đánh nó. Thế là a lê hấp, cả hai thằng cùng trưởng buồng lên phòng quản giáo để thầy xét xử, buồng trở lại sinh hoạt như chưa có gì xảy ra. Một lúc sau thì thấy trưởng buồng về bảo thầy táng cả hai thằng một trận dùi cui no nê rồi, trưởng buồng can cũng không cứu được thằng bộ đội. Một lúc nữa thì thấy lần lượt từng thằng về phòng thu xếp nội vụ đi cùm kỷ luật, mỗi thằng nhận hai lệnh, mỗi lệnh là ba ngày.

Hai thằng đi cùm đúng sáu ngày thì thằng bộ đội được về trước, trông nó cũng bình thường cười cười nói nói hớn hở bảo cùm chẳng là cái đ éo gì cả, mỗi tội hơi tê chân tí thôi và phải đi tắm ngay bởi mùi buồng kỷ luật hơi kinh. Của đáng tội khi nó đi kỷ luật thì buồng trưởng buồng phó cũng mưa móc với anh Hiếu và thầy kết nối với khu kỷ luật để "giúp đỡ" nó. Một lúc sau thì thấy thằng loắt choắt kia xách nội vụ về, nhưng nó không vào buồng cũ mà anh Hiếu dẫn đi qua cửa để sang buồng phía sau, lúc sau anh Hiếu quay lại bọn lãnh đạo nhao nhao hỏi "buồng nào đấy anh Hiếu ơi?", "16", anh Hiếu đáp cụt lủn. Ngay lập tức bọn lãnh đạo lại a lô kết nối sang buồng 16 "16 ơi! 16 ơi! Cho gửi thằng bật buồng mới đi cùm về nhé". Bên kia có tiếng đáp lại "đã nhận". Chẳng biết bên đấy nhận người thế nào nhưng hai hôm sau lại thấy thằng loắt choắt kia được thầy dẫn ôm nội vụ đi ngang qua ra phía ngoài, lúc nó đi qua mấy thằng bộ đội trong buồng chõ mồm chửi "đcm mày" nó cũng chửi lại "đcm mày", nó đi lần đấy rồi không thấy quay trở lại nữa, chẳng biết nó đi đâu?

một năm trong trại

trang 52

Tôi bắt đầu cuộc sống hòa nhập với chế độ sống trong buồng tù, mà không hòa nhập làm sao

được vì tôi làm gì có lựa chọn nào khác đâu? Và cũng bắt đầu quen dần với việc ăn cơm và rễ rau muống già chấm bột canh, thậm chí dần dần ăn rất ngon và hôm nào được cho thêm tí vừng lạc thì quá ngon, còn những hôm có quà tắc tế được chúng chia thêm cho tí thịt kho hoặc tí ruốc thì không khác gì đặc sản. Thỉnh thoảng trại cũng có tổ chức cho phạm nhân ăn tươi, tức là tổ chức cho phạm nhân tự giác giết lợn và chia cho toàn trại, lợn ở đây hình như là lợn xề quá già hoặc là giống lợn gì đó rất to bởi tôi thấy bì và mỡ nó dày hơn bình thường. Miếng thịt trại chia cho từng phạm nhân khoảng bằng 1/3 lòng bàn tay, sau khi vào đến buồng thì bọn bộ đội sẽ chia lại bằng cách cấu hết phần nạc để chia cho đám ưu tiên, còn phần bì đầy lông và mỡ có dính tí xíu nạc sẽ được quẳng lại cho suất ăn của dân, bọn lãnh đạo và bộ đội không bao giờ chúng ăn loại thịt trại này. Miếng thịt đấy cộng với một nồi canh rễ rau muống nấu lõng bõng với nước luộc lợn đục ngầu là niềm mơ ước của đám dân, mà cũng phải khoảng nửa tháng mới có một lần nên thằng nào thằng đấy ăn như chết đói. Có một đặc điểm là bọn tù chúng chia cơm cho phạm nhân rất ít nên dân lúc nào cũng trong tình trạng rất đói, sau này tôi mới tìm hiểu được mục đích của chúng là để cho phạm nhân lúc nào cũng cảm thấy đói khổ mà phải tìm cách cầu cứu gia đình gửi quà và mang tiền vào, đấy mới là mục đích chính của chúng. Vì ăn uống mất vệ sinh và đói khổ, lại suốt ngày ngồi như thế nên hầu như ai cũng mắc bệnh phù. Đã thế lại thiếu ánh sáng nên trông người nào người đấy da xanh lét, nhìn mặt tưởng béo tốt nhưng quả thật là bệnh chứ béo gì, làm gì có chất gì bổ sung cho cơ thể mà béo được.

Tôi lên trại được bốn hay năm hôm gì đó thì có quà gửi từ gia đình vào, lúc được gọi tên nhận quà tôi khá hồi hộp. Tôi hy vọng rằng rất có thể sẽ có điều bất ngờ xảy ra, đấy là Ngọc đã biết và đến gửi quà cho tôi, dù rằng hy vọng này là cực kỳ mong manh còn nếu không, sẽ chỉ có em gái tôi là người gửi quà. Và quả thật như vậy, đã không có bất ngờ nào xảy ra ngoài một cái tên quen thuộc của em gái tôi. Khổ thân nó con gái mới lớn phải một thân một mình vượt chặng được dài để thăm nuôi anh ở nơi khốn khổ khốn nạn này. Ở trong trại giam này việc gửi quà thăm nuôi được chia theo khu vực, nghĩa là ai bị bắt ở quận huyện nào thì sẽ đăng ký theo quận huyện đấy để gửi quà và mỗi quận huyện sẽ được chia ra một ngày trong tuần để gửi nhận quà tắc tế, người nhà sẽ căn cứ vào đấy mà làm sổ đăng ký. Lần đầu tiên thường sẽ có rất nhiều gia đình đi nhầm ngày và vì thế quà chuẩn bị trước sẽ phải mang về mà không gửi được. Gói quà tôi nhận được khá to nên bọn "trách nhiệm" có cái nhìn ưu ái hơn với bữa ăn của tôi, tất nhiên là chỉ được chúng chia cho một phần nhỏ xíu trong số quà mà tôi nhận được gồm ba bữa liên tiếp mỗi bữa có thêm tí thịt rang hoặc tí ruốc và bữa sáng được ăn bánh quy hoặc miếng lương khô thay vì suất ăn nửa gói mì tôm cân ngâm nước bể. Và cũng nhờ có gói quà to mà tôi được "nâng cấp" tiến thêm năm vị trí trong bảng "xếp hạng" dân, nghĩa là tiến thêm năm vị trí hướng về phía đầu buồng. Lúc đấy vị trí của tôi đang là năm kể từ "tủ lạnh" vì đã nhường bốn vị trí từ chỗ tủ lạnh cho các phạm nhân mới vào thay thế. Sau này nhờ vào mấy gói quà nữa và những lần "thể hiện" giọng hát của tôi phục vụ bọn lãnh đạo, chúng nhấc dần tôi lên vị trí ưu tiên hai, tức là vị trí chính giữa cái bục xi măng tính khoảng cách từ chân tường ngoài cùng vào đến sát tủ lạnh.

một năm trong trại

trang 53

Vị trí chỗ ngồi trong buồng tù rất quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống thằng tù từ

việc sinh hoạt thoải mái hơn bọn dân cho đến bữa ăn, hơi thuốc lào, sái nước chè hay các loại thuốc bôi ngoài da cho đến nhiều việc khác nữa. Từ lúc được nhấc lên vị trí ưu tiên hai tôi có thể tụ tập tán gẫu thoải mái hơn chỗ dân một chút, tất nhiên là vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt luật lệ đi nhẹ, nói kẽ của buồng. Bữa ăn thì thường được thêm thìa muối vừng và thuốc lào thì được hút những sái đầu tiên, cũng được uống thứ trà nước hai nhạt toẹt sau khi hút thuốc lào. Chỗ nằm thì có thêm manh chiếu rách thay vì nằm trực tiếp xuống bục xi măng. Ngoài ra còn được hưởng một "ân huệ" vô cùng quan trọng là được thay phiên nhau đi làm vệ sinh, đối với tù suốt ngày ngồi khom lưng bó gối thì việc được đi lại một chút quả là điều mong ước của bất cứ thằng tù nào. Vệ sinh ở đây gồm những việc như rửa bát sau khi ăn cơm, giặt quần áo tù, ngày hai lần lau sạch hai cái bục xi măng và cái lòng "mà" và kỳ cọ dọn dẹp khu vệ sinh. Nước cũng được tiết kiệm tối đa tức là rửa bát xong thì để dành để dội nhà "mét", chẳng biết tên gọi này có từ bao giờ và xuất xứ như thế nào nhưng tù gọi khu quanh cái hố xí là nhà mét và tên gọi này thì từ hồi ở Hỏa Lò cũ cũng đã có rồi. Giặt quần áo cũng vậy, giặt xong nước xà phòng thì nước tráng quần áo sẽ được sử dụng để lau sàn, sau đấy dồn cả lại để dội nhà mét dần.

Cũng có lần tôi được tham gia cả việc tổng vệ sinh, đó là thời điểm mà thời tiết giao mùa lúc mùa xuân sắp qua đi và thời tiết đã nóng dần lên, quản giáo cho phép buồng làm tổng vệ sinh và mang hết chăn chiên ra giặt sạch để cất đi cho mùa đông sau. Tất cả nội vụ của buồng sẽ được thu về một bên sàn xi măng, còn bên kia bọn bộ đội múc nước dội ào ào, chúng tôi lấy bàn chải cùn và vẩy ít xà phòng vào rồi kỳ cọ, xong bọn nó lại dội nước ào ào, lại kỳ cọ tiếp và cuối cùng sau lần dội nước thứ ba thì sẽ lau sàn. Việc lau sàn cũng rất sáng tạo, cái chăn chiên to được vắt kiệt nước rồi trải ra hết chiều ngang cái sàn xi măng cho thật phẳng sát vào đầu tường phía ô cửa sổ, sau đó bốn thằng túm lấy cái chăn mà kéo xuống đến tật dưới tủ lạnh, rồi vắt kiệt và lại trải rồi kéo như cũ, độ ba bốn lần như thế là sàn sạch khô. Sau đó mấy thằng khác cầm giẻ khô đi lau những chỗ sát tường và vài chỗ lõm đọng nước nữa là xong. Xong bên này lại chuyển quân và nội vụ sang bên kia làm y như thế, sau đó là rửa cái chuồng bên ngoài và cái lòng "mà", cuối cùng là khu vệ sinh. Xong xuôi thì mang tất cả chăn chiên xuống khu vệ sinh giặt và vắt cho kiệt nước, rồi anh Hiếu "ái" mở cửa buồng ngoài cho bọn tôi mang chăn ra phơi ở cái lan can bên ngoài cùng, nơi có một lồng sắt khác bao bọc từ chân lan can phía ngoài lên đến sát trần nhà. Đứng từ đây chúng tôi có thể trông thấy toàn bộ khu trại hình chữ U, nhìn thấy khu phạm nhân tử hình và cả cái sân vườn của trại, bên dưới lác đác có đám phạm nhân tự giác đang đi lại làm việc. Việc ra ngoài phơi chăn chỉ diễn ra trong vòng năm phút đồng hồ nhưng đó là cơ hội hiếm hoi chúng tôi được thò mặt ra khỏi cái buồng giam để hít thở tí không khí tạm gọi là bên ngoài.

Mặc dù chăm chú đến vấn đề vệ sinh như thế nhưng các bệnh ngoài da đối với phạm nhân là không thể tránh khỏi, 100% bọn tù bên dãy ưu tiên một và hai cùng đám dân đen bị dính ghẻ. Đầu tóc thì thằng nào cũng cả đống chấy cắn nhay nháy, ngứa điên cuồng. Nhưng chấy không dã man bằng ghẻ, thằng nào nhẹ thì bị ở hai chân hoặc vùng quanh bẹn còn nặng thì cả tay và bụng, lưng, nghĩa là khắp người trừ mỗi cái mặt. Phạm nhân thằng nào thằng đấy suốt ngày gãi sột soạt, có thằng cũng cố

một năm trong trại

trang 54

nhịn ít gãi nhưng cũng có thằng không thể nhịn được gãi liên tục. Có thằng ngứa quá gãi như lên đồng, gãi như thể muốn xé toang cả cơ thể ra cho thoát cơn ngứa hành hạ. Mà giống ghẻ này nó tự lây lan rất nhanh, thằng nào khômg gãi thì những chỗ lở loét bị ít còn đỡ, thằng nào gãi nhiều thì nó càng lở loét nhiều và đương nhiên là dính ghẻ nhiều hơn, và lại lao vào vòng xoáy ghẻ-gãi-ghẻ. Bọn ưu tiên như đã nói ở trên sẽ được cấp chung một lọ thuốc Dep nước, loại chuyên dùng để bôi ghẻ, thuốc này là loại thuốc được bọn đi gặp gia đình sau khi xử mang vào nên khá hiếm, mỗi thằng ngứa quá thì chia nhau lấy cái bông dứt từ chăn ra thấm một tí rồi bôi bôi cọ cọ cho đỡ ngứa thôi chứ chưa chắc đã chết được con ghẻ nào. Thế mà vẫn là ưu ái đấy bởi với bọn dân đen thì còn lâu, ghẻ chỉ có mỗi cửa gãi thôi chứ đào đâu ra thuốc.

À, thuốc cũng có, đấy là mỗi lần đi khám bệnh, từ lúc vào đây đến lúc tôi ra khỏi trại giam này được đi khám hai lần, chẳng biết có phải khám định kỳ không nhưng không ốm cũng được gọi ra khám. Việc khám bệnh cũng không khác lúc khám bệnh khi vào trại là bao, cũng hỏi bệnh và ghi chép nhưng khác hơn là có một cán bộ y tá nữ khẩu trang găng tay kín mít đứng cầm một cái vợt như vợt bắt cá loại nhỏ có cán dài chừng gần một mét. Sau khi khám xong nữ y tá bỏ mấy viên thuốc dạng nén vào đấy rồi phạm nhân nhận thuốc qua cái vợt, cảm ơn cán bộ rối rít rồi xin về phòng. Số thuốc này chủ yếu là thuốc cảm hoặc kháng sinh loại nhẹ gói vào giấy mang về gối đầu giường, thằng nào ốm sốt thì lấy thuốc cảm ra uống còn thằng nào bị xước sát chỗ nào hay thậm chí là vết ghẻ thì nghiền nát thuốc ra mà bôi vào. Cũng may là gần hai tháng nằm đây tôi không bị ốm ngày nào nên mấy viên thuốc sau khi đi khám bệnh về vẫn vứt chỏng chơ ở đấy.

Việc sinh hoạt trong tù cứ diễn ra như thế thành vòng tròn lặp đi lặp lại, sáng dậy vệ sinh và đánh răng, sau đó ăn sáng và hút thuốc lào rồi ngồi bó gối nói chuyện chờ ăn cơm. Sau khi ăn cơm sáng xong thì nghỉ ngơi một lát rồi buồng đổ ngủ trưa. Chiều dậy thì chờ buồng nhận quà rồi lại cơm chiều, hầu như ngày nào buồng cũng có quà trừ chủ nhật vì như đã nói, việc gửi quà là luân phiên cho từng khu vực và mỗi buồng đều có phạm nhân từ tất cả các quận, huyện. Sau khi cơm chiều xong thì buồng điểm khóa cửa lồng, rồi lại thuốc lào và ngồi bó gối chuyện phiếm, sau đó là đến màn sinh hoạt văn nghệ hát hò hoặc làm trò của tù rồi lại hút thuốc lào, hôm nào có thêm phạm nhân mới nhập kho thì có thêm màn chào buồng dành cho tù mới. Rồi 21h thì buồng đổ đi ngủ, lúc này thường là lúc bắt đầu sinh hoạt đêm của quẫy lãnh đạo, chúng thường thức rất khuya có hôm đến hai ba giờ sáng nói chuyện rì rầm. Chúng cũng không bao giờ đi ngủ hết cả đám, lúc nào cũng có tối thiểu hai thằng bộ đội trực đến sáng để đề phòng bị "bật" buồng, tức là dân trong buồng nổi loạn. Chúng rất hay chọn chỗ giữa lòng "mà" để ngồi nói chuyện, phần vì chỗ này chính giữa buồng và thụt xuống so với hai cái bục xi măng khoảng năm mươi phân nên việc nói chuyện cũng đỡ gây tiếng ồn hơn, tránh sự để ý của cán bộ trực đêm. Cũng vì việc chúng chọn chỗ ngồi ngay phía trên đầu tôi nên hàng đêm tôi thường nghe được khối chuyện hay ho từ những tâm sự của chúng.

một năm trong trại

trang 55

Buổi chiều hôm nay cũng như mọi buổi chiều sau khi buồng dậy chúng tôi lại ngồi thẫn thờ

nhìn ra phía ngoài chuồng, đã sang đầu tháng tư, tiết trời đã ấm dần. Nhẩm tính kể từ ngày tôi bị bắt đến hôm nay đã được 37 ngày và tôi đã có mặt ở trại tạm giam này được 29 ngày rồi. Ngồi đếm từng ngày một trôi qua là một cực hình với mỗi thằng tù như tôi, nhưng cũng là một cách để tự động viên rằng mỗi một ngày qua đi, ngày trở về của tôi sẽ ngắn lại, dù chẳng biết cụ thể là sẽ ngắn lại bao nhiêu? Ngồi nghĩ vẩn vơ bỗng tiếng anh Hiếu "ái" bên ngoài vang lên: - Thằng B xxxxxx chuẩn bị cung nhé. xxxxxx chính là số tù của tôi đấy.

Viết đến đây lại phải nói lại một chút, đấy là thường những người đi tù một lần duy nhất hoặc những người có ý định viết hồi ký họ sẽ rất nhớ cái số tù của mình, bởi vì nó là một kỷ niệm nhớ đời khó có thể quên. Tuy nhiên với tôi lại khác, ngày ra tù tôi đã quyết tâm rũ bỏ tất cả quá khứ tai hại này, tôi đã không quay lại thăm hỏi thầy quản giáo, người đã nâng đỡ tôi khá nhiều sau này ở trại Bình Sơn. Tôi cũng không gặp lại bất kỳ một bạn tù nào cho đến nay trừ hôm có lệnh tha về tôi đi gửi cho bọn họ mấy lá thư viết vội bằng muội cao su trong tù. Thư này tôi về phải chép lại ra giấy rồi bỏ phong bì gửi đến tận nhà từng người qua đường bưu điện cho dễ đọc, tất nhiên là kèm theo cả lá thư gốc. Ở gia đình tôi cũng thế, mọi chuyện quá khứ của tôi không bao giờ được nhắc lại dù chỉ một lần, đó cũng là lý do tại sao tôi quên béng mất cái số tù của tôi ở trại tạm giam Hà Nội.

Lại nói chuyện gọi đi cung, tôi cũng đã được chứng kiến khá nhiều vụ đi cung của phạm nhân kể từ ngày vào buồng giam này nên không lạ gì việc đi cung cả, mà gần đây nhất là một thằng phạm tội cố ý gây thương tích, sau khi đi cung về thì chính nó trở thành nạn nhân của việc cố ý gây thương tích. Giờ là đến lượt tôi, tôi cũng đã chuẩn bị tâm lý và sẵn sàng đón nhận việc bị đối xử giống như nó, với tù đang trong giai đoạn cung khai đấy là việc mà ai cũng phải chấp nhận. Trước khi đi cung bao giờ bọn bộ đội cũng lấy ra bộ quần áo tù cho thằng được đi cung xuống dưới bể nước thay đồ ra để mặc bộ này vào. Quần áo này là trại cấp cho mỗi buồng mấy bộ để phục vụ cho việc đi cung, đi xử vì tôi cũng đã chứng kiến một số người đi xử cũng phải thay quần áo ở trong buồng. Quần áo này bọn bộ đội cất ở các ngăn tủ treo ở phía ngoài lồng, nơi chúng cũng cất giữ số quần áo lột được của phạm nhân mới. Số quần áo lột được chúng sẽ để chia cho bọn có số má khi đi trại trong đó có cả bọn chúng hoặc để đổi lấy thuốc lào hoặc vài thứ khác. Một thằng bộ đội nhanh chóng nhảy ra ngoài vứt cho tôi bộ quần áo tù màu ghi xám hơi pha xanh để tôi xuống bể nước thay đồ. Một lát sau thì có tiếng anh Hiếu "ái" vào mở cửa xuỳnh một cái gọi tên tôi ra, ra đến cửa nó vứt thêm cho tôi đôi dép tổ ong rách. Lần đầu tiên sau gần một tháng tôi mới đi lại dép bởi từ ngày nhập buồng đến giờ tôi cũng giống như tất cả các phạm nhân ngoài quẫy lãnh đạo đều đi chân đất hết, chỉ riêng bọn lãnh đạo và bộ đội là được phép đi dép trong phòng mà thôi.

một năm trong trại

trang 56

Tôi đi ra phía cửa và theo một cán bộ khác đã đến tận nơi từ lúc nào dẫn tôi đi theo lối cầu thang cũ ngược ra ngoài cổng trại. Buồng hỏi cung nằm ở phía bên tay trái cửa ra vào tính từ trong ra, đi vào trong có một hành lang dài và được chia thành nhiều buồng cung khác nhau. Tôi đảo mắt nhìn quanh nghĩ bụng chỗ này thiết kế được lắm, ở chỗ này mà có bị ăn đòn thì miễn kêu vì có kêu chắc cũng chẳng ai nghe thấy dù rằng đa số các buồng khi lấy cung đều mở cửa. Tôi bước vào buồng số 3 kể từ cửa vào, đã có một cán bộ công an đang ngồi sẵn với cặp tài liệu trên bàn: - Dạ con chào cán bộ ạ! - Mày tên B cùng vụ với bọn thằng Linh thằng Tuấn đúng không? - Dạ thưa cán bộ đúng con ạ! - Vào đi, ngồi xuống ghế Tôi bước vào khẽ ngồi xuống ghế, bụng bảo dạ có hỏi hay đánh thì làm luôn đi cho nó nhanh, nhưng cán bộ lại hí hoáy giở hồ sơ ra rồi lấy ra một tập tờ khai và nhẹ nhàng: - B, mày hút thuốc không? - Dạ thưa cán bộ con có hút ạ - Làm điếu đi, lửa đây Vậy là tôi khẽ rút điếu Vina châm lửa hút. - B này, bọn thằng Linh thằng Tuấn khai và ký hết vào đây rồi, giờ mày đọc lại đi rồi ký nốt vào, nếu có thắc mắc gì thì nói luôn. Tôi cầm tờ khai cung đã được chép tay khá đẹp, tình tiết thì cũng ghi lại những vấn đề như tôi đã cung khai ở phường, hai vụ ăn cắp và mua bán xe trong đó một vụ tôi mua chưa thành công, bên dưới đã có chữ ký của thằng Linh và thằng Tuấn. - Dạ thưa cán bộ con xác nhận đúng rồi ạ - Chắc chắn chưa? Có thắc mắc gì không? - Dạ thưa cán bộ con không thắc mắc gì ạ - Vậy ký vào đây, ghi rõ họ tên vào Tôi hý hoáy ký và đưa trả lại cho vị cán bộ công an, ông ta xem qua rồi cất luôn vào cặp. - Mày học hành tử tế thế sao lại lao vào mấy trò này? - Dạ thưa cán bộ con vô tình thôi ạ, không biết là xe ăn cắp ạ - Chúng mày cứ nhố nhăng, làm đ éo gì có chuyện không biết, việc xong rồi đây là tao nói chuyện thoải mái thôi

một năm trong trại

trang 57

- Dạ thưa cán bộ con nói đúng sự thật ạ - Rồi, thế gia đình mày biết cả chưa, có thăm nom gì không? - Dạ nhà con biết rồi ạ, cũng có thăm nom đầy đủ ạ - Thế cũng đỡ khổ, không thì mày ra tóp. Thế đã yêu đương gì chưa? - Dạ thưa cán bộ con có người yêu rồi, nhưng........ - Nó biết chưa? - Dạ con cũng không biết nữa....... - Nó ở đâu? - Dạ ở Hà Nội thôi ạ - Chỗ nào Hà Nội? Có muốn nhắn gửi gì không?

Câu hỏi làm tôi hơi bất ngờ, có nên nói địa chỉ của Ngọc và nhờ ông ta gửi lời nhắn không? Một thoáng cân nhắc trong đầu tôi rồi tôi quyết định dứt khoát, Không! Một phần tôi sợ ông ta nếu giúp thật sẽ mang tin tới tận nhà Ngọc và rất có thể sẽ gặp mẹ Ngọc, lúc đấy sẽ ăn nói thế nào nếu bác biết chuyện tôi đi tù? Mặt khác tôi không muốn ông ta gặp và tiếp xúc với Ngọc, một cô bé sinh viên mới lớn như thế làm sao biết được có trò gì xảy ra đằng sau ý định giúp đỡ này? Thế nên tôi trả lời: - Thưa cán bộ không ạ, thân con đi tù thế này rồi còn mặt mũi nào mà nhìn nhau, xác định là bỏ thôi ạ. Tôi nói xong mà thấy tim đau nhói, hình như tôi vừa thốt ra những lời xác định cho số phận của tôi với tình yêu này rồi thì phải? Tôi hơi lặng người đi một chút, có lẽ ông ta cũng nhìn thấy những điều khó nhọc trong mắt tôi: - Thôi, chuyện đấy chúng mày sau gặp nhau mà giải quyết, làm điếu thuốc nữa đi.

Tôi châm thêm điếu thuốc, rồi ông ta hỏi thêm về chuyện gia đình, về bố mẹ tôi, về công việc trước khi vào tù và việc sinh hoạt ở trong tù có ổn không, có bị chèn ép gì không..v.v........tôi trả lời chung chung mọi vấn đề đểu ổn. Ở chỗ này im lặng là vàng! Tôi đã biết quy luật đấy từ lúc nói chuyện với đám bạn tù. Đừng có dại mà nghe lời khơi chuyện ngọt nhạt mà bép xép bất cứ chuyện gì, kể cả trong buồng giam hay ở đây hoặc ở bất cứ chỗ nào trong cái trại giam này, chỗ nào cũng có thể có tai mắt của một ai đó và chuyện sẽ được chuyển đến tai của những người có liên quan. Và khi ấy thì, phó thác số phận cho sự may mắn dần đi là vừa.

Ngồi một lúc hút hết điếu thuốc thứ hai rồi cũng đến lúc tôi trở lại buồng giam, ông ta hỏi tôi có muốn lấy mấy điếu thuốc cầm về buồng hút không, tôi xin ba điếu cầm tay và chào cảm ơn ông để quay lại buồng giam. Buổi đi cung của tôi thật nhẹ nhàng, không có ép cung cũng chẳng có đòn vọt nào, cũng may vì vụ của tôi tất cả cũng chỉ có vậy, xong lâu rồi.

một năm trong trại

trang 58

Tôi được dẫn trở lại buồng giam, lúc ra ngoài tôi mới để ý xung quanh cái trại này là mộ bức tường khá cao quét vôi màu vàng phủ lẫn rêu mốc theo năm tháng. Bức tường áng chừng phải cao gần chục mét xây phẳng phiu từ chân đến đỉnh không có chỗ nào để bám víu mà trèo lên trên được, phía trên thành tường cắm chi chít thủy tinh và các vòng dây thép gai cuộn tròn xoắn như ruột gà kéo dài khắp mặt thành tường ước chừng phải cao trên 50cm. Xuyên giữa những vòng dây thép gai ấy là hai hàng dây điện trần được chăng qua những thanh thép chữ V ngả vào phía trong, kiểu để chống trèo từ phía trong ra ngoài. Chẳng biết mấy sợi dây trần này có phải lúc nào cũng có điện hay không nhưng nhìn cũng sởn da gà, đã thế cứ cách một đoạn lại có một cái chòi canh được xây cao hơn thành tường một chút, ở trên này lúc nào cũng có một người lính gác bồng súng đi đi lại lại đảo mắt nhìn quanh. "Thế này có trời mà trốn được", tôi nghĩ bụng và sau này khi về rồi đọc báo thấy có những vụ tù vẫn trèo được qua những bức tường này để trốn trại thì quả đúng là......tù, không có cái gì là không thể. Trở lại buồng giam lúc cơm trại đã được lấy và chia sẵn, thằng bộ đội đánh tôi hôm nọ đứng án ngữ ở lối vào hất hàm hỏi: - Có quà gì không? có nhắn gửi được gia đình không? - Dạ thưa anh em có mấy điếu thuốc này, còn nhắn gửi thì cán bộ không cho nhắn gì ạ Tôi đưa cho nó mấy điếu thuốc lá vừa xin được lúc nãy, bằng hai tay. Nó cầm thuốc rồi đạp cho tôi một phát ngã chúi: - Đcm mày, thế này mà cũng gọi là quà à? Ngu! Có mỗi cái việc nói khéo để nhắn tin về nhà rồi bố mẹ mày lo chứ mày có phải lo đâu mà cũng không biết đường nói. Cút mẹ mày xuống thay quần áo đi.

Tôi ngoan ngoãn đi xuống dưới bể nước thay đồ, mặc lại bộ khố rách áo ôm kia rồi trở lại ngồi đúng vị trí. Về chỗ ngồi mấy thằng xung quanh xúm vào hỏi lấy cung ra sao, bọn kia khai thế nào, có bị tẩn không..v.v......tôi trả lời rằng chỉ có mỗi việc ký cung, vụ của tôi xong lâu rồi nên không có gì mới cả, không đánh cũng không ép gì. Cả bọn cụt hứng vì mỗi lần có thằng đi cung về cũng là lúc khai thác tí chuyện buôn cho đỡ buồn, tù mà. Nhưng cũng vẫn còn có thằng còn cố vớt vát hỏi "mày Hoàn Kiếm à, thế thằng nào lấy cung?", tôi nói tên cán bộ vừa lấy cung, nó liền ra vẻ hiểu biết lắm "may cho mày rồi, tay này có tình lắm, mềm nhất quận đấy". Ô hay, việc của tôi hai năm rõ mười thế rồi, còn gì nữa đâu mà mềm với cứng? Ừ, mà xem ra ông cán bộ này cũng có vẻ dễ chịu, mềm thật! - Buồng xếp hàng ăn cơm. Có tiếng thằng bộ đội quát lên, lại đến giờ cơm chiều rồi đấy. Tù ơi!

một năm trong trại

trang 59

Lại đến thứ năm, bây giờ thì tôi đã ý thức được việc nhận quà của tôi cố định vào thứ năm hàng tuần, đây là ngày mà trại chia cho khu vực quận Hoàn Kiếm được đăng ký gửi và nhận quà tắc tế. Tôi thì không quan tâm gì đến gói quà lắm vì thực ra có được nhận và sử dụng gì đâu, chỉ béo lũ lãnh đạo và bộ đội mà thôi. Nhưng tôi còn một sự quan tâm, một hy vọng mong manh nào đấy là em sẽ đến và gửi quà thăm nuôi tôi, Ngọc ơi! Giờ này em ra sao?

Nhưng bọn bộ đội thì chúng quan tâm đến gói quà của tôi thật sự, quan tâm nhiệt tình! Chính vì thế mà trong đầu chúng luôn luôn để ý và nhớ là thằng nào có quà, thằng nào không, thằng nào quà nhiều, thằng nào quà ít, thằng nào quà thường xuyên và thằng nào quà cách tuần hay tháng một lần..v.v......Ngay đầu giờ chiều thằng bộ đội đánh tôi lần trước đã đi qua nháy mắt nói kháy "mày chuẩn bị nhận quà nhé, chịu khó gửi nhiều vào rồi các anh quan tâm". Thằng ranh con này tôi khá cay với nó, thằng này nếu ở ngoài xã hội chắc chắn không phải là đối thủ của tôi rồi. Thực sự thì trong chuyện nếu phải dùng đến nắm đấm, tôi cũng không phải loại không biết gì. Ít nhất tôi cũng đã có hơn ba năm trực tiếp học võ và thậm chí còn tham gia đứng lớp đào tạo môn sinh giúp thầy. Cho đến ngày tôi vào đại học thì tạm thôi và sau đấy tôi chỉ tự tập luyện là chính. Tuy nhiên số lần tôi phải sử dụng đấm đá chỉ đếm chưa đủ mười đầu ngón tay, chủ yếu là giai đoạn năm đầu tiên mới học võ cũng hơi "ngứa cựa" theo đúng kiểu ngựa non háu đá, còn sau này tính tôi cứ điềm đạm dần và thường là nhịn trong mọi trường hợp, trừ khi bị xúc phạm đến bản thân, mà điều đó chưa xảy ra cho đến trước khi tôi đi tù.

Tôi đi học võ cũng rất tình cờ, số là sau khi học xong lớp 8 và thi xong kỳ tuyển sinh vào cấp III, tôi được nghỉ xả hơi chờ đón năm học mới. Tình cờ một hôm có anh hàng xóm rủ đi xem anh ấy tập võ, ngày đấy thanh niên có phong trào học võ rất đông, trẻ con vốn tính tò mò nên tôi đồng ý đi cùng anh đến nơi anh học. Xem qua cũng thấy hay hay và sau mấy buổi đi xem cùng sự động viên của thầy, người mà tôi và anh lúc đấy đều gọi bằng chú xưng cháu, tôi đồng ý đăng ký tham gia học, nhưng tất nhiên phải về xin phép bố mẹ tôi đã. Ban đầu bố mẹ tôi không đồng ý, các cụ cho rằng học võ chỉ để đánh đấm rồi dẫn đến đánh nhau hư hỏng, sau rồi thuyết phục mãi bố mẹ cũng đồng ý cho tôi tham gia một tuần ba buổi tối với một điều kiện: cấm được lơ là việc học, học lực mà giảm sút là nghỉ hết võ vẽ luôn.

Võ thuật là môn học lý thú, nó mang đến cho người tập luyện sự dẻo dai về thể lực, kiên cường về lý trí, kiên trì để đạt được mục đích, quyết đoán trong xử lý và biết cương, nhu đúng lúc cần thiết. Tuy nhiên không có cái gì là dễ dàng đến một cách tự nhiên cả, môn gì thì cũng phải khổ luyện thì mới thành tài được. Võ thuật còn là môn học phải khổ luyện, phải hành xác và việc thành công là phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt và thậm chí là cả đổ máu nữa. Nhưng do tập luyện ham mê và theo nhận xét của thầy là có chút năng khiếu nên tôi nhanh chóng lĩnh hội được những bài học của thầy một cách thuận lợi hơn các bạn đồng trang. Thời gian qua nhanh và tôi trưởng thành dần, từ cậu bé chập chững

một năm trong trại

trang 60

vào học những thế tấn đầu tiên, tôi đã học qua đủ Ngũ Hình Quyền, các đòn thế đối kháng và những trận đấu đối kháng không khoan nhượng với các môn sinh khác. Rồi rèn nội công với các bài tập Thiết Tý công, Khí công và cả Khinh công nữa. Sau khi tập nhuyễn các bài quyền và đối kháng tay không, tôi tập lên cao dần với binh khí, ban đầu là tập đồ giả bằng bìa và gỗ, sau là dùng đồ thật từ trường côn, đoản côn, nhị khúc côn, đơn đao, song đao..v..v......tôi học đến đây thì dừng vì phải nhập học đại học. Sau khoảng hơn hai năm tập luyện, tôi bắt đầu tham gia đứng lớp giúp thầy dạy và thị phạm cho các lớp mới, tôi vừa là đệ tử học võ của thầy lại vừa là thầy dạy của khá nhiều môn sinh khác.

Môn võ tôi học là Thiếu Lâm Hồng Gia, một môn võ thuật nỏi tiếng có xuất xứ từ Trung Hoa

tương truyền là do Tổ sư Hồng Hy Quan sáng lập. Tất nhiên là việc này trong giới võ thuật còn có nhiều tranh cãi, tôi xin phép không bàn. Đệ tử nổi tiếng của môn phái này có thể kể đến Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn hay Hoàng Phi Hồng, một nhân vật lịch sử nổi tiếng đã được xây dựng hình tượng trên phim ảnh. Môn phái này sau đó du nhập vào Việt Nam và người thành danh xuất sắc nhất ở Việt Nam có thể kể đến cố Võ Sư - Đại lực sĩ Hà Châu nổi tiếng. Như tất cả đại đa số các môn phái xuất phát từ chùa Thiếu Lâm khác, các bài quyền thuật của Hồng Gia cũng thường mô phỏng theo những điệu múa, những đòn thế phòng thủ và tấn công xuất sắc của các loài động vật nổi tiếng là tinh tế, khôn ngoan và dũng mãnh. Ngũ Hình Quyền có những bài quyền tiêu biểu dành cho người mới tập luyện cơ bản gồm Long quyền (con Rồng, chủ luyện thần sắc), Xà quyền (con Rắn, chủ luyện khí), Hổ quyền (con Hổ, chủ luyện gân cốt), Báo quyền (con Báo, chủ luyện lực) và Hạc quyền (con Hạc, chủ luyện sự mềm dẻo, tinh tế). Mục đích của các bài quyền này là luyện cho con người trở nên dẻo dai, phản xạ nhanh nhẹn, linh hoạt, phòng thủ chắc chắn cũng như tấn công chính xác. Những bài quyền này lại kèm theo những bài thơ rất thú vị, mỗi thế quyền là một câu thơ dễ thuộc, dễ nhớ, môn sinh mới thì vừa đi quyền vừa đọc cho thuộc còn khi đã tập luyện quen rồi thì chỉ cần nhớ trong đầu mà thôi. Sau hơn ba năm tập luyện tôi đã được học và trưởng thành khá nhiều. Tất nhiên tôi vẫn chỉ là một dạng võ sinh mới tập tành thôi chứ để tập luyện lên cao còn rất nhiều nữa như Thập Hình Quyền, Thập Nhị Hình Quyền, nhiều bài luyện nội công, khí công, thiết công..v.v..cao hơn. Nhiều đòn thế cùng các loại binh khí khác, có thể nói là cực kỳ phong phú và một khi đã trở thành cao thủ thượng thừa rồi thì công phu luyện tập của các vị ấy thật là khủng khiếp!

Hạng tép riu như tôi luyện tập mà cũng không ít lần đau phát khóc, đau không thể nhấc chân nhấc tay, đau không đứng dậy được hay đau ròng rã cả tháng trời là chuyện bình thường ở huyện, một dạng ví von khá phổ biến thời bấy giờ. Những lần ép dẻo giãn cơ đau nhức cả tháng, những lần đấm bao cát bật máu tay, những lần tập xỉa thóc xước xác hết cả bàn tay rỉ máu hay những lần tập Thiết Tý (sử dụng phần bắp tay dưới đoạn từ cổ tay đến khuỷu tay đánh đủ bốn mặt bắp tay vào thân cây gỗ tròn) đến mức nhấc cánh tay lên không còn cảm giác gì nữa. Và còn rất nhiều, rất nhiều sự chịu đựng khổ tâm hành xác. Nhưng đổi lại tôi có được sức khỏe tốt, sự bình tĩnh tự tin, sự suy tính chín chắn và bản lĩnh hơn nhiều trong các tình huống cam go.

một năm trong trại

trang 61

Nói như thế để thấy rằng tôi hoàn toàn không sợ thằng oắt con kia, kể cả hôm đầu tiên nhập buồng tôi bị nó đánh vì tội "đòi hỏi" không phải là tôi không nhớ lời anh già dặn ở quận. Mà bởi vì có một chút hơi tự tin của tuổi trẻ, muốn thử đối thủ xem sao và vả lại những loại đòn đánh đấy tôi chịu đựng được. Vậy với khả năng như thế liệu tôi có "bật buồng" được không? Nếu chỉ một lần thì đương nhiên là được, mấy thằng bộ đội tay bo không có binh khí chắc gì đã động được vào người tôi, chưa kể là khi chủ động thì hoàn toàn có thể làm như thằng cố ý gây thương tích hôm nọ. Tuy nhiên sau khi làm thế thì tôi sẽ sống ở đâu? Liệu chúng và thầy quản giáo có để cho tôi yên không? Đấy mới là điều quan trọng và là lý do tại sao tôi phải nhũn, phải chấp nhận bị đánh bị chửi và xúc phạm cốt để đảm bảo sự an toàn cho bản thân mình. Đòn thù trong tù là nguy hiểm lắm, tôi ý thức được điều này. Tôi cần có ngày về, bố mẹ tôi cũng cần như vậy và tất nhiên là cả em nữa, đúng không hả Ngọc ơi?

Ngồi ngẫm nghĩ tôi thấy cái trò bắt tù ngồi bó gối thế này thật là hiểm độc, chắc phải có từ thời

xa xưa và là kinh nghiệm của một anh tài cao thủ nào đấy chứ không thể của bọn lãnh đạo kiểu này mà nghĩ ra được. Đây là trò triệt tiêu sức chiến đấu của đối thủ rất tinh vi, khi anh ngồi nhiều bó gối một chỗ, sự thiếu vận động sẽ làm các cơ lỏng ra, yếu đi và phản xạ cũng sẽ ngày một chậm hơn. - B xxxxxx ra nhận quà.

Tiếng anh Hiếu gọi rồi. Tôi bước ra và kiểm qua loa rồi chuẩn bị ký nhận như thường lệ. Cầm tờ phiếu gửi quà và cái bút trên tay anh Hiếu "ái", mắt cũng chẳng buồn liếc xem có những loại quà gì trong danh sách nữa, được gì đâu? Nhưng, cái gì thế này? Một luồng điện như chạy dọc sống lưng tôi, tôi lặng đi giây lát rồi vội đọc lại, chính xác rồi, 100%. Tôi vội lục tùng gói quà bên trong, vẫn là thịt, ruốc, mì tôm, bánh mì, bánh chưng, mấy quả quýt và đặc biệt có thêm gói kẹo lạc, loại mà tôi và em vẫn thường mua ăn. Loại kẹo này tôi nhìn cái là nhận ra ngay, vì nó hơi khác những loại kẹo thông thường một chút và chỉ mua ở đấy mới có. Vậy là em đã biết tôi đi tù rồi, bằng chứng rành rành đây rồi còn gì nữa. Anh Hiếu cũng ngạc nhiên sao hôm nay thằng này lại xem quà rồi ngẩn ra như thế, mọi khi có bao giờ tôi để ý quà cáp gì đâu? Thực ra phần vì tâm lý dồn nén bấy lâu nay như vừa bung ra làm tôi bối rối, phần vì tôi muốn lục tìm trong túi quà xem có mẩu giấy hay thư từ gì không, biết đâu đấy. Nhưng tuyệt nhiên không có gì cả. Ký vội tờ giấy cho xong thủ tục vì anh Hiếu giục rồi, tôi cầm gói quà để lên bục xi măng rồi bước về chỗ ngồi, chân tôi nhẹ bẫng bước đi như kẻ mộng du.

Tôi mong tin em, tôi mong tin em thật sự, tôi mất liên lạc với em suốt từ ngày tôi bị bắt đến giờ và mong ngày mong đêm, mong từng giờ tin tức của em. Nhưng đến bây giờ nhận được quà của em bỗng nhiên tôi lại sợ, một nỗi sợ vô hình nào đó thoáng qua mà tôi không thể lý giải nổi, mắt tôi tự nhiên rơm rớm, mũi cay sè. Buổi chiều hôm ấy dù là hôm có quà tắc và như mọi lần bọn bộ đội lại chia thêm đồ ăn tươi cho tôi, đáng ra là sẽ ăn rất ngon nhưng hôm nay tôi lạ cảm thấy mồm đắng ngắt, tôi nhai uể oải mãi mới hết bát cơm. Nhưng đến buổi tối thì tôi lại vui trở lại, tự nhiên thấy lòng phấn chấn lạ lùng, lúc chương trình văn nghệ buổi tối tôi xung phong xin hát mấy bài liền, hát hăng hái, hát

một năm trong trại

trang 62

say xưa như chưa bao giờ được hát. Nhưng cuối cùng chẳng biết tại sao tôi lại chọn kết thúc bằng một bài hát khá buồn: Em, giờ hai đứa mình xa nhau rồi! Đường em đi mây dăng đẹp lối, đường anh về gió mưa tơi bời Em, anh xin em kỷ niệm ngày xưa, dù hun hút tựa như giấc mơ, đừng vội xóa, đừng quên nhé em Thôi, mình nhìn nhau lần cuối đi em, mai xa cách biệt chừng nào thấy nhau? Thôi, mình nhìn nhau lần cuối đi em, mai xa cách rồi nhớ nhau nhiều hơn Anh, chắc không bao giờ quên được bóng dáng em xưa. Và anh, chắc không bao giờ tìm được tình yêu lần nữa Trao nhau nụ hôn cuối cùng, nghe như chát đắng trên môi. Rưng rưng ngấn lệ khóc cho cuộc tình còn nhiều dở dang. Và đêm đó tôi mơ về đôi môi em, về bờ vai mềm mại và những lọn tóc dài, một vòng tay ôm tràn đầy hơi ấm của hai kẻ si tình và một nụ hôn cháy bỏng. Ước gì..................

Đêm xuống, bọn lãnh đạo như thường lệ vẫn lại bê trà thuốc đến rì rầm trò chuyện ở giữa lòng "mà", ngay gần đầu tôi. Đêm đấy tôi thực sự khó ngủ, những suy nghỉ cứ vẩn vơ phải rất lâu sau mới ngủ được. Đang mơ màng tự nhiên tôi nghe có tiếng hô "cướp, cướp, bắt lấy nó", mà không phải mơ, có tiếng kêu cướp thật! Nhưng tôi đang ở tù cơ mà, buồng tù thì cướp cái gì? Ai cướp của ai thế nhỉ? Cả buồng giam nháo nhào tỉnh giấc và ngóc đầu nghiêng ngó, nhưng lại nằm xuống rất nhanh sau tiếng hô của thằng bộ đội nào đó "nằm đâu nằm đấy, ngủ mẹ chúng mày đi", rồi có tiếng chân đi xuống phía dưới "đcm thằng chó chết này thích mơ xuống đây bố mày cho mày mơ". À, thì ra thằng can tội ăn trộm mới nhập buồng chiều nay đang nằm sát tủ lạnh nó ngủ mơ, ăn trộm lại mơ bị cướp! Mà thằng này lúc tối mới được học luật một trận no nê giờ lại khổ, ra bã rồi. Thằng ăn trộm được đưa xuống dưới nhà mét vì đêm khuya rồi bọn bộ đội cũng không muốn ồn ào bên ngoài gây sự chú ý cho Ban. Rồi lại tiếng huỵch, chát, hự quen thuộc vang lên kèm theo những lời chửi rủa, phen này thì thằng kia ốm đòn. Quả thật là như vậy, nó bị mấy thằng bộ đội quây đánh khá lâu và cuối cùng bị bắt quỳ ở dưới nhà mét cho đến tận sáng hôm sau.

Từ lúc thằng kia bị ăn đòn vì ngủ mơ xong là tôi tỉnh, cố cũng không ngủ được nổi nên đành nhắm mắt thức nghĩ vu vơ. Bỗng có tiếng vọng từ xa xa vào buồng "các anh ơi em đi đ ây ây ây ây!!!!!, anh em ơi ở lại nhé tôi đi đ ây ây ây ây!!!!!", ngoài trời vẫn còn tối đen, bọn lãnh đạo cũng vừa mới giải tán chuyện trò xong lúc này cùng lắm là ba hay bốn giờ sáng. Tự nhiên không khí bên ngoài ồn ào náo nhiệt hẳn lên: - Tùng ơi đi nhé, thanh thản nhé! - Tùng ơi vĩnh biệt nhé, phù hộ cho anh em nhé! - Anh Thắng ơi! Anh xxxx ơi, ở lại mạnh khỏe nhé, em đi đây!!!!!!!! - Tùng ơi đi sớm quá em ơi, thôi cố gắng nhé, sang bên kia gặp lại nhau!

một năm trong trại

trang 63

Cứ thế những tiếng gọi, những tiếng kêu, những tiếng gào thét chen lẫn những tiếng đập cửa

ầm ầm tạo thành một âm thanh hỗn độn. Bọn lãnh đạo và bộ đội ở trong buồng trèo cả lên các ô cửa sắt nhìn xuống phía bên kia, độ năm phút sau thì tiếng kêu thét gọi nhau im bặt, tất cả trở lại trạng thái ban đầu, không gian tĩnh lặng. - Thằng Tùng con đi trả án rồi. Tiếng một thằng bộ đội cất lên. - Đcm, xong sớm nghỉ sớm, tù cái làm L gì. Tiếng một thằng khác.

Tôi lại nghỉ vẩn vơ, vậy là chỉ độ một tiếng nữa thôi Tùng con sẽ không còn tồn tại trên cõi đời này nữa, thế cũng xong một kiếp người. Mong cho linh hồn nó được siêu thoát! Và tôi tự nhủ với lòng mình rằng chỉ có một lần sống làm người thôi, hãy cố gắng vượt qua lỗi lầm này và sống sao cho xứng đáng làm người, để nếu còn kiếp sau cũng không phải xám hối, ân hận về những hành động sai lầm của kiếp này

Hôm nay là 26/4, nhẩm tính đã hai tháng và một ngày tôi bị bắt và đã bị giam giữ ở nơi này 53 ngày rồi. Thời gian cứ chậm chạp trôi, lúc này đã bắt đầu chớm hè, trời đã sáng nhanh hơn và nắng cũng đã nhiều hơn. Chuẩn bị vào mùa hè nóng bỏng rồi, trong cái buồng giam ngột ngạt hơi người thế này không biết nó sẽ ra sao khi nhiệt độ ngoài trời lên đến 36, 37 độ C? Buổi sáng hôm đấy như tất cả mọi buổi sáng tôi dậy vệ sinh và ăn sáng rồi thuốc lào và tiếp tục ngồi chuyện tù. Ở đây tù thạo rất nhiều chuyện nhưng một trong những chuyện mà tù thích nói là hỏi về tôi lỗi của nhau và thay nhau luận tội xem thằng này nặng hay nhẹ, khả năng đi bao lâu. Chúng luận tội nhờ vào một quyển luật hình sự đã ố vàng và rách một số chỗ, sau này tôi mới phát hiện ra và không rõ quyển luật này lọt vào đây là do phạm nhân mang vào hay trại giam cung cấp? Chúng rất ngạc nhiên khi nghe tôi nói về bản thân, nhiều thằng còn không tin vì có lẽ cả cái buồng giam này có mình tôi là thành phần có ăn có học, một thành phần "cá biệt" trong đám tù này. Rồi chúng luận tôi cho tôi, tất cả đều nhất trí tôi của tôi sẽ truy cứu trách nhiệm theo khoản I thôi, nhưng thằng thì bảo có tổ chức phải đi đi từ một năm đến năm rưỡi, đứa lại khăng khăng chỉ 9 tháng là cùng, lại có thằng bảo tin tao đi tội mày chỉ sáu tháng là hết "vẹo". - B xxxxx đâu ra ngoài. Có tiếng anh Hiếu mở cửa và gọi vào trong, đúng tên và số của tôi rồi, chẳng biết ra ngoài để làm gì nữa. Tôi bước vội ra cửa, tiếng bọn bộ đội và lãnh đạo xì xào sau lưng "mẹ thằng này ra ngoài làm gì nhỉ?", "hay cung về nó "rích" cái gì?", "hay nhà nó mới lo thầy?", bọn nó cứ đoán già đoán non còn tôi cũng không hiểu sự thể là gì nữa. ra đến phòng trực dãy của thầy quản giáo thì đã có một cán bộ công an đứng chờ sẵn rồi: - Mày là B phải không?

một năm trong trại

trang 64

- Dạ báo cáo cán bộ đúng con ạ - Mày cùng vụ án với thằng Linh, thằng Tuấn ăn cắp xe đạp đúng không? - Dạ thưa cán bộ vâng Mày ký tên vào đây, cán bộ đưa ra một tờ lệnh gì đấy giờ tôi cũng không nhớ nổi nữa, tôi hý hoáy ký và ghi họ tên. - Giờ mày về buồng thu dọn đồ đạc của mày rồi ra đây ngay!

Ơ, tôi được tha à? Có lẽ nào thế nhỉ! Hay là được tha thật? Hay nhà thằng Tuấn lo lót xong rồi, hay nhà tôi lo cho tôi? Nhưng mà dễ được tha lắm vì thu dọn đồ đạc để đi, mà chắc chắn là không phải chuyển buồng rồi. Nhưng tôi không phải chờ lâu, có tiếng cán bộ nói với thầy quản giáo loáng thoáng sau lưng "mấy thằng này cho trích xuất về quận.........", vậy là trích xuất về quận, tôi cũng chưa hiểu trích xuất về nghĩa là như thế nào và để làm gì. Tôi đi như chạy về phòng, mấy thằng lãnh đạo xúm vào hỏi luôn "mày ra làm gì đấy?", "dạ em trích xuất về quận". "ơ, đcm thằng này son nhỉ, về rồi", "thằng này chắc nhà nó lo rồi, cứng phết", "thằng này về quận thì ra rồi, thằng đ éo nào về quận mà chẳng ra, có khi thay đổi biện pháp ngăn chặn, cùng lắm là tại ngoại xử treo". Nghe chúng nó léo réo sau lưng mà tôi mừng thầm, có lẽ nào đây lại là sự thật, một sự thật bất ngờ và hạnh phúc? Lật đật trở về chỗ ngồi thu xếp quần áo trong đầu tôi cứ lởn vởn hình ảnh được tha, được tự do về gặp gia đình, gặp em......Nhưng gặp em mà trông thấy tôi trong bộ dạng thế này thì sao nhỉ? Từ hôm vào đây tôi được đi cắt tóc một lần, cắt kiểu đầu nham nhở nhưng tóc cũng mọc ra khá dài rồi nên nhìn cũng đỡ, nhưng còn quần áo trông khố rách thế này mà gặp em thì ôi thôi! Một chút hơi sĩ diện nổi lên và tôi nhanh chóng đưa ra một quyết định: cho luôn thằng ngồi cạnh chỗ nội vụ của tôi.

Mấy thằng ngồi cạnh xôn xao hỏi han, rồi một thằng ra vẻ hiểu biết nhất nói "Vụ mày cung khai xong hết không còn gì mà trích xuất về quận thì mày ra tại ngoại chắc chắn rồi", "Thật không?" tôi hỏi lại, "thật 100% nếu không cứ chặt đầu tao đi". Hỏi và trả lời để lấy tinh thần thế thôi nhưng cửa về là sáng lắm rồi, còn niềm vui nào hơn thế nữa? Tôi tạm biệt nhanh mấy thằng ngồi quang rồi đi tay không ra cửa, vừa nhảy xuống đất một thằng gọi lại dúi trả tôi cái bảng số tù "cầm ra mà làm thủ tục, quên à?". Ừ, tôi mừng quá suýt quên cái này, phải trả lại trại chứ. Tôi đeo vội vào tay và bước ra ngoài, không quên chào bọn lãnh đạo ngồi ngoài, thằng bộ đội hay đánh tôi còn đứng cửa nói với theo "đcm mày sướng nhé, về đừng sướng quá hóa rồ rồi vào đây với các anh sớm". Thằng ch ó chết này, cứ chờ đấy! "cho nó đôi dép về xã hội đi", có tiếng trưởng buồng vọng ra và thằng bộ đội gọi tôi đứng lại, nó quẳng cho tôi đôi tổ ong đen xì rách tả tơi, được thôi. Tôi đi ra phía buồng trực dẫy, cán bộ đã đợi sẵn chuẩn bị lên đường, thầy quản hỏi câu cho có lệ: - Mày xong hết chưa? - Dạ thưa thầy chúng nó lấy hết nội vụ của con rồi ạ - Ơ, đ. mẹ thằng nào?

một năm trong trại

trang 65

- Thằng trong buồng ạ - Mẹ mày đi theo tao! Anh chờ tí nhé. Thầy nói với lại chỗ cán bộ công an, tay không quên vơ cái dùi cui và hùng hổ kéo tôi đi trở lại buồng,mặt thầy lúc đấy sa sầm vào tức giận lắm. - Nhanh nhanh lên ông nhé, cả thằng ôn kia nữa, nhanh lên Tôi trở lại buồng giam theo sau thầy quản giáo mặt mày đầy tức giận hằm hằm đi trước, bọn trong buồng không hiểu chuyện gì đang xảy ra, tất cả đều ngơ ngác. - Đ. mẹ thằng nào lấy của mày, chỉ cho tao xem? - Dạ thưa thầy thằng kia ạ Tôi chỉ thằng bộ đội đánh tôi lần trước, mẹ mày phen này đằng nào tao cũng liều rồi, cho mày chết. - Đ. mẹ thằng kia ra đây ngay, có phải mày lấy đồ của nó không? - Dạ thưa thầy con không lấy ạ - Có phải không thằng kia? Thầy quản giáo quắc mắt nhìn tôi. - Dạ thưa thầy đúng nó lấy, nó cất ở trên này ạ. Tôi nói và chỉ chỉ mấy cái ngăn tủ treo bên ngoài chuồng. - Đ. mẹ mày sao bảo không? Sao bảo không? cãi này, cãi này, cãi này. Mỗi phát cãi này là một phát dùi cui phang vào người thằng bộ đội kia, ước chừng độ bốn năm phát gì đấy khá đau. - Dạ thưa thầy con trót dại...... - Dại này, dại này, dại này.......lại thêm mấy phát nữa rồi thầy quát: Lấy đồ trả lại nó, ngay! Thằng kia luống cuống mở tủ lấy xuống một bọc đồ buộc trong bao tải dứa và cởi ra. - Một thằng nữa ra lấy với nó cho nhanh, mau! Bỏ hết xuống cho nó tìm. Lấy đúng cái nào của mày tao xem. Một thằng bộ đội nữa chạy ra luống cuống bê nốt cả hai bao đồ nữa xuống mở ra, rồi thầy quát: - Cút mẹ chúng mày ra, thằng kia tự vào tìm đồ cho nhanh Tôi lúi húi tìm, tìm được mỗi một bộ quần áo của tôi còn ba bộ nữa không thấy đâu cả, cũng may là bộ này áo sơ mi dài tay nên mặc mùa hè cũng được. Thế là tốt quá rồi! Tiện thể thấy có đôi tông trắng còn mới, tôi lấy ra xỏ luôn vào chân. - Dạ thưa thầy dép này không phải của nó. Thằng bộ đội chạy ra sau lên tiếng. - Phải dép của mày không?

một năm trong trại

trang 66

- Dạ thưa thầy hôm vào đây con đi đôi đúng như thế này. Thực ra hôm tôi vào trại đi đôi dép tổ ong mới mà em tôi mua cho lúc thay giầy ở công an phường, nhưng vào đây chúng nó trấn luôn của tôi rồi nên coi như đòi lại đôi khác. - Thôi cầm mẹ mày đi, ra nhanh lên. Đ. mẹ thằng kia ra đây luôn. Thầy nói với thằng bộ đội bị tôi "chỉ điểm"

Bọn lãnh đạo trong buồng lúc đấy nhìn tôi bằng ánh mắt căm hận lắm, lúc này mà trở lại buồng thì chúng nó giết tôi là cái chắc. Nhưng thôi, kệ! Đằng nào cũng cưỡi lưng cọp và về quận rồi còn đâu, chúng nó làm gì còn cơ hội gặp tôi nữa. Cả buồng nhìn theo tôi cứ há hốc miệng ra, nhất là bọn bên dãy dân, chúng nó không thể hình dung phút cuối của tôi lại có đòn phản công ngoạn mục như thế. Tôi lại theo thầy đi ra ngoài, anh Hiếu le te đóng cửa loảng xoảng sau lưng, thầy đi trước vẫn vung vẩy cái dùi cui còn thằng bộ đội kia cum cúp sau lưng tôi, anh Hiếu đi khóa đuôi sau cùng. Cán bộ đợi tôi đã có vẻ sốt ruột lắm rồi: - Xong chưa thằng ôn này, đi mau - Dạ thưa cán bộ con xong rồi ạ

Vậy là cổ tay đeo số tù, trên tay cầm bộ quần áo cũ của tôi và đi đôi dép mới mặc dù vẫn đang mặc bộ khố rách, trông bộ dang của tôi lúc ấy chắc phải buồn cười lắm. Tôi chào thầy quản giáo và lên đường, ánh mắt thầy nhìn tôi vô cùng tức giận nhưng thôi, giờ là phút cuối ở đây rồi. Còn thằng bộ đội kia giông bão đang chuẩn bị chờ nó, phen này ăn thêm trận đòn no nê và đi cùm là cái chắc. Tôi lại được cán bộ dẫn ra hành lang cũ để đi xuống, đến chỗ ngã tư cán bộ quát "dừng lại, mày ngồi đây. Mẹ mày, mất bao nhiêu thời gian". Tôi im lặng cam chịu, chờ cán bộ đi khuất tôi nhanh chóng tụt bộ đồ cũ ra và mặc lại bồ đồ của tôi vào, gấp gọn bộ khố rách kia lại và ngồi chờ đợi.

Ngồi một lúc thì thằng Linh được dẫn ra, lúc sau đến lượt thằng Tuấn cũng được dẫn ra nốt. Hai thằng kia trông thấy tôi thì có vẻ mừng lắm, tất nhiên là chỉ hiện ra đôi chút trong ánh mắt thôi chứ còn ở đây, vẫn đang là trong trại giam. Ba thằng được dẫn đi vòng vèo rồi cũng ra đến cổng trại, lại đến chỗ cái bàn hôm nhập trại rồi lăn tay, rồi ký, rồi trả lại bảng số tù và đã có xe của công an quận chờ sẵn để lên đường. Vẫn là cái thùng xe như hôm chở chúng tôi từ quận lên nhưng hôm nay chỉ có ba thằng chứ không phải chín thằng như hôm đầu, thế nhưng vẫn ngột ngạt, thùng xe nóng như rang bởi cái nắng đầu hè. Mặc, ba thằng tíu tít hỏi han, hai thằng kia cứ bám lấy tôi hỏi có biết tại sao lại về quận không? Có biết tin ai lo lót gì không? Tôi lắc đầu, chúng nó lại bảo tường mày điều kiện thế này thì nắm được hết thông tin. À, thì ra chúng nó trông thấy tôi quần áo tử tế tưởng tôi được gia đình quan tâm, thầy nâng đỡ, chắc chúng tưởng tôi là dạng bộ đội trong phòng đây, ôi khổ cái thân tôi.

Bây giờ mới nhìn kỹ lại hai thằng chúng nó, quần áo thì cũng thuộc loại cùng khổ, dép tổ ong rách chẳng kém gì bộ mà bọn trong buồng cấp cho tôi lúc trước. Rồi chúng kể chuyện trong phòng, hai thằng cũng thuộc dạng dân đen suốt ngày bị đì, thằng Tuấn còn có tí quà chứ thằng Linh thì "vẹo"

một năm trong trại

trang 67

toàn tập, chẳng có quà cáp gì nên khổ lắm. Tôi nói tôi cũng thuộc hạng dân đen thôi, cũng may là có tí quà gia đình nên cũng được đỡ lên ưu tiên loại hai, gọi là hơn bọn dân đen tí ti. Nói thế nhưng trông bộ dạng tôi hai thằng chúng nó không tin, cho rằng tôi nói dối và nhất định gia đình tôi phải quan tâm lo lót nhiều lắm. Chúng đinh ninh rằng gia đình tôi lo vụ này nên khả năng cả ba thằng được về, bọn trong buồng chúng nó cũng nói hệt như thông tin tôi nhận được khi biết tin trích xuất về quận. Ừ tin thì tin mà không tin thì thôi, nhà nào lo lót mà chẳng được miễn là được tự do.

Xe lại băng băng qua những cánh đồng lúa loang loáng bên ngoài, chẳng mấy chốc đã đến cầu Diễn. Gần hai tháng bị cách ly dài dằng dặc hôm nay chúng tôi mới có dịp trở lại xã hội, nghe rõ tiếng người và xe ồn ào náo nhiệt ngoài kia, chẳng thằng nào bảo thằng nào đều đứng dậy nhòm qua ô cửa kính. Không còn những bức tường giam lạnh lẽo, không lồng sắt, không lũ lãnh đạo và bộ đội suốt ngày xăm soi, chúng tôi đang ở đây, ở giữa lòng đường phố tự do nhưng cách đúng một.......cái vách của thùng xe áp tải tù. Xe qua cầu Giấy rồi tiến dần về trung tâm thành phố, có lẽ tôi sắp được tự do? Có thể nào hôm nay là ngày tù tội cuối cùng của tôi? Có thể nào tôi sắp được gặp lại em? Ôi! Thật bất ngờ và hạnh phúc nếu điều đấy xảy ra, nhưng bây giờ tất cả vẫn chỉ là hy vọng, hy vọng và hy vọng. Cả ba thằng đưa mắt nhìn nhau, không có câu trả lời nào thực sự rõ ràng trong những ánh mắt ấy. Chẳng mấy chốc xe đã đưa chúng tôi trở về nơi xuất phát cách đây gần hai tháng, công an quận Hoàn Kiếm hiện ra ngay trước mắt, xe lao nhanh vào cổng và dừng lại, cánh cửa thùng mở ra "xuống đi" có tiếng cán bộ công an vang lên. Tôi xuống trước tiên rồi đến thằng Linh và thằng Tuấn cả ba thằng đứa nọ bị còng vào tay đứa kia nên xuống luôn cùng nhau.

Lần đầu tiên sau gần hai tháng đứng dưới ánh nắng mặt trời, tôi cảm nhận rất rõ là da thằng nào cũng trắng và xanh bủng ra, gầy đi trông thấy, hốc hác. Lại loạng quạng xếp hàng ngồi vào góc tường giống như lúc mới đến, lại lăn tay, lại ký và rồi ông quản giáo cũ lại dẫn chúng tôi trở lại buồng giam, lần này là buồng số chín, trong cùng. Cả ba thằng cùng được nhốt chung vào một buồng, bên trong đã lố nhố năm sáu thằng khác rồi. Thế này là thế nào? Nghe nói là trích xuất về quận là được tại ngoại cơ mà? Hay là phải tạm giam để chờ làm thủ tục? Hay là chờ người nhà đến làm bảo lãnh cho chúng tôi mới được tại ngoại? Vẫn chẳng có lời giải đáp nào thỏa đáng cả, thằng nọ nhìn thằng kia không hiểu đầu cua tai nheo ra sao và chuyện gì sẽ chờ đón chúng tôi. Nhưng dù sao cũng đã xa được cái nơi tệ hại nhất mà chúng tôi vừa trải qua, về quận dẫu gì cũng sạch sẽ và yên bình gấp hàng trăm lần buồng giam cũ, thôi thì mưa lúc nào mát mặt lúc đấy, thế này cũng là mát lắm rồi, tù mà. Lúc chúng tôi về đến đây đã qua giờ cơm trưa, ở buồng này hôm nay toàn bọn mới bị bắt lần đầu nên trông rất ngơ ngác, chỉ có một thằng đã từng đi một tăng sáu tháng lần trước và đang làm trưởng buồng.

Thấy chúng tôi vào liền lúc ba thằng, lại cùng hội với nhau và vừa từ Hỏa Lò về, thằng kia cũng không dám ý kiến gì mà lân la hỏi chuyện ngay, và coi như chúng tôi có suất luôn trên quẫy lãnh đạo buồng này. Chúng tôi thay nhau tắm rửa, cảm nhận mùi của bọn tôi lúc này hôi hơn bọn mới đang ở đây khá nhiều, về quận thoải mái quá. Tắm mát xong thằng trưởng buồng đưa cho thằng Tuấn và thằng Linh mỗi thằng một bộ mới, còn tôi vẫn mặc bộ quần áo cũ vừa lấy lại được vì nó vẫn còn sạch. Thằng

một năm trong trại

trang 68

trưởng buồng lôi tiếp đồ ăn ra cho ba thằng bọn tôi, ôi trời sau bao nhiêu ngày đói khổ tự nhiên được bữa toàn đồ xã hội ngon lành, ba thằng ăn nghiến ngấu như ba thằng chết đói. Sau khi ăn xong là trà, là thuốc lá rồi những câu chuyện dồn dập của bọn trong buồng hỏi thăm về tội của chúng tôi, về tình hình Hỏa Lò, cuộc sống trong buồng giam nơi mà sắp tới là điểm đến tiếp theo của chúng nó, giống như tôi trước đây. Cuộc sống tù khi quay lại nơi này đối với chúng tôi là thiên đường thực sự, thiên đường vì được tự do thoải mái, cơm canh nóng và ăn uống toàn đồ xã hội, lại có thuốc chữa ghẻ bôi thoải mái, cũng vì thế mà mấy hôm ở quận tình trạng ghẻ của bọn tôi cũng đỡ đi phần nào.

Nằm chờ ở quận đến ba hôm, mãi vẫn chẳng có tin tức gì và cũng chưa có dấu hiệu gì là chúng tôi được thả cả, hy vọng cứ tắt dần sau mỗi ngày. Từ hôm quay trở lại đây quà tắc tế tôi cũng không nhận được nốt thành ra cứ ăn nhờ của bọn cùng buồng cũng ngại, chắc chắn là gia đình tôi không biết chuyện tôi đã được chuyển về đây chứ nếu biết, tôi đã có quà. Vậy thì lý do là tại sao chúng tôi lại được chuyển về quận này? ba hôm rồi cũng không đi cung, không có bất cứ một ai đả động đến chúng tôi từ lúc được đưa về đây đến giờ, vậy là sao nhỉ? Chúng tôi thật sự mất phương hướng, chẳng biết đường nào mà lần cả. Hôm 29/4 có một sự kiện đặc biệt xảy ra, đầu giờ chiều quản giáo đã đi từng buồng để nhắc nhở tất cả phải vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng bởi chiều sẽ có đoàn đến kiểm tra khu giam giữ của công an quận. Thế là mấy thằng bảo nhau đánh rửa, kỳ cọ rồi gấp nội vụ gọn gàng đâu vào đấy, thuốc lào thuốc lá cũng được dấu kỹ hơn. Khoảng bốn giờ chiều thì đoàn kiểm tra đến, gồm ông quản giáo lăng xăng chạy trước giới thiệu rồi đến trưởng và phó công an quận, một vài người nữa đi hộ tống một nhân vật quan trọng, không khó để nhận ra đó chính là bà Phó Chủ tịch Nước đương nhiệm, tôi vẫn nhìn thấy bà trên tivi nên nhận ra ngay.

Bà Phó Chủ tịch đi từ ngoài vào trong, tôi cũng nghe loáng thoáng có tiếng bà hỏi han phạm nhân mấy buồng bên ngoài. Lúc bà đến buồng 9 nơi đang nhốt bọn tôi, bà đeo đôi kính trắng và đứng nhìn nhìn vào buồng, tất cả đều đồng thanh hô to chào bà và đoàn cán bộ, bà không nói gì lẳng lặng nhìn một lát rồi quay trở ra. Khi tất cả đã đi khuất ra phía ngoài thằng trưởng buồng buông một câu "bà này cũng tù tội suốt mà giờ nhìn thấy tù cứ khinh khỉnh như chưa đi tù bao giờ ấy nhỉ". Tôi bất giác chợt nghĩ người ta cứ bảo ngôn ngữ Việt Nam phong phú lắm, hóa ra nhiều từ dùng chung cũng khá bí nghĩa. Lẽ ra những người từng bị địch bắt, bị giam giữ vì chiến đấu cho lý tưởng của Dân Tộc, của Đất Nước thì phải có một từ gì đấy xứng đáng hơn để chỉ việc họ từng bị bắt và giam giữ, hơn là việc dùng chung một dạng từ như thế này. Các chiến sĩ cách mạng đi tù, tôi đi tù, bọn tội phạm nguy hiểm cũng đi tù, tất cả đều đi tù. Ôi!

Vậy là thấm thoắt tôi đã bị giam hơn hai tháng, chính xác là hai tháng bốn ngày rồi. Từ hôm ở Hỏa Lò về đến giờ đã sang ngày thứ tư, sắp đến kỷ niệm ngày thống nhất đất nước và lễ Quốc tế Lao động 1/5. Hàng năm những ngày này tôi thường cố gắng thu xếp được ít nhất là một hôm để về nhà, hưởng cái không khí ngày nghỉ lễ và cũng là để gặp gỡ một số đứa bạn thân ở nhà. Vậy mà năm nay chỗ của tôi là ở đây, sau những song cửa sắt này và chờ đợi mỏi mòn chưa biết người ta đưa mình về đây làm gì? Rồi sẽ được đưa đi đâu tiếp theo? Việc đoán già đoán non là nhà tôi hay nhà thằng Tuấn

một năm trong trại

trang 69

chạy chọt để thoát tội hoặc tại ngoại đã không còn tồn tại vì nếu họ làm thế thì đã phải biết chúng tôi được chuyển về đây, và tối thiểu cũng phải có túi quà tắc tế.

Cuộc sống tù ở quận dễ thở hơn Hỏa Lò nhưng tựu chung vẫn là thằng tù bị cách ly với xã hội, ở khía cạnh bị mất tự do thì cũng chẳng khác gì. Hàng ngày nằm đây lại chứng kiến cảnh có thằng đi lấy cung, có đám được đưa đi Hỏa Lò rồi lại có thằng mới vào thay thế. Sáng và chiều hai lần chúng nó nhận quà, ở quận thì gần như là lúc nào cũng có thể đăng ký gửi quà luôn và người ta chia ra thời gian để mang trả quà cho phạm nhân. Rồi hỏi chuyện tội lỗi của nhau, chuyện thành tích ở ngoài xã hội hoặc có thằng nào mới vào mà có quen biết thì bọn phòng khác sẽ xin cho vào cùng phòng, không xin được thì nhắn gửi anh em giúp đỡ. Có một điều khác biệt là lần này mấy hôm nằm ở quận tôi không nghe thấy có tiếng phạm nhân nữ nào, cũng vì thế không khí trong quận cũng trầm đi đôi chút, kiểu thiếu những câu chuyện đêm khuya dạng như anh "đập hộp" với chị Lan ngày trước.

Nằm chán rồi ngẫm nghĩ sự đời, tôi trách mình đã "ngu" khi không báo hết sự việc ngay buổi

đầu tiên với gia đình, bởi nếu nói ngay biết đâu gia đình tôi đã có thể lo lót cho tôi về. Nghĩ thế nên chúng tôi khuyên bọn tù mới trong buồng là nếu có cơ hội hãy bảo gia đình lo ngay đi, đừng để đi xa rồi thì khó mà "chạy" được. Khuyên chúng nó xong rồi tôi và thằng Tuấn cũng tìm cách tự cứu mình, hay đúng hơn là tự an ủi mình, việc này chỉ tôi và thằng Tuấn làm thôi chứ thằng Linh nó gần như bị gia đình bỏ mặc từ lâu rồi, nó không quan tâm. Chẳng hiểu từ bao giờ trong buồng giam này có cái ruột bút bi, thế là hôm trước tôi và thằng Tuấn lấy ngay giấy đựng quà bằng vỏ bao xi măng để viết, chúng tôi viết thư sẵn và cất dấu trong người, phòng khi có cơ hội gặp gỡ ai đấy bên ngoài thì nhờ vả người ta gửi giúp thư về gia đình. Lời lẽ trong thư thống thiết lắm, kể hết chuyện trong này khổ sở ra sao, mất tự do đau đớn như thế nào, muốn chuộc lỗi và làm lại cuộc đời nên gia đình cố gắng "lo lót" để về sớm ngày nào thì hay ngày ấy, còn người là còn tất cả. Cũng may là vừa viết hôm trước thì hôm sau có thằng trong buồng được tại ngoại, nó mừng quýnh hết cả lên khiến chúng tôi cũng vui lây mà suýt quên, may mà tôi sực nhớ ra nên nhờ nó cầm thư về gửi giúp. Nó hứa chắc chắn sẽ gửi còn nó có gửi hộ cho không thì chịu, nhưng vẫn hy vọng.

Đêm hôm qua xảy ra một sự cố nho nhỏ, đấy là thằng Linh và thằng trưởng buồng chẳng biết nói chuyện động chạm gì nhau thế là hai thằng nó nhảy vào đấm nhau túi bụi, bọn trong buồng ngồi im như tượng gỗ mắt tròn mắt dẹt nhìn chúng nó đấm đá. Tôi phải nhảy vào giữa hai thằng để can, một lúc thì hai thằng cũng chịu buông nhau ra nhưng tay tôi bị xước một vết dài độ 3cm, vết xước nhỏ nhưng máu cứ ri rỉ chảy ra phải lấy bông để thấm. Thằng trưởng buồng thì cũng bị dập môi chảy máu, thằng Linh cũng vêu "a lô" lên. Lúc đấy tôi thấy khá lo và nghĩ mình hơi dại vì lúc can ngăn chắc chắn tôi va chạm với bọn nó nên mới bị chảy máu thế này, nói dại chứ một trong hai thằng này mà bị dính HIV thì làm sao đây? Chỉ nghĩ đến thế thôi cũng đủ toát mồ hôi, nhất là trong hoàn cảnh này thì có phơi nhiễm cũng bó tay chờ chết, chẳng có cách nào mà tiêm với phòng cả. Cũng may là sau này

một năm trong trại

trang 70

không có vấn đề gì xảy ra với sức khỏe của tôi, có nghĩa là hai thằng nó đều không bị AIDS, hoặc giả sử là tôi may mắn thoát nạn.

Cũng có lúc vẩn vơ tôi nghĩ quẩn, không lẽ nằm đây rồi họ lại đưa tôi ngược về Hỏa Lò chăng? Tầm này mà về Hỏa Lò thì tôi xác đinh rồi, kiểu gì cũng phải bật ngay để đi cùm, kể cả phải bật thầy cũng chơi, miễn là được đi cùm. Cùm kỷ luật nghe với tù mới thì ghê gớm chứ xem ra bọn chung thân hay tử hình chúng cùm suốt ngày đêm, thế mà cũng vẫn hát ông ổng chứ có chết được đâu. Còn nếu trở lại buồng cũ chúng nó “dập” hội đồng là cái chắc, mà nếu có sang buồng khác chúng nó cũng gửi gắm kể tội thì cũng không thoát được đòn thù. Lại còn cả thầy quản giáo nữa chứ, giờ mà nhìn thấy cái mặt tôi thì không bị “đì” mới là lạ. Kịch bản đã được dựng sẵn trong đầu, không dại gì mà vào buồng cả, đến cửa là phải túm một thằng trong quẫy lãnh đạo mà đánh, đánh ngay lập tức rồi phi ra cửa đạp ầm lên để đi cùm. Rồi cứ vi phạm mà cùm tiếp cho đến lúc nào đi xử thôi, cưỡi lưng cọp rồi. Nhưng đấy là dự phòng thôi, khả năng xảy ra là rất thấp, cũng không lo lắm.

Thế rồi lại đến giờ cơm trưa, lại trà thuốc và tán hươu tán vượn chuẩn bị tinh thần một đêm tiếp theo tại công an quận này. Nhưng đến đầu giờ chiều thì cửa phòng xịch mở, quản giáo gọi to tên cả ba thằng chúng tôi bảo chuẩn bị toàn bộ đồ đạc ra ngoài. Ôi, giờ phút mong ngóng mấy hôm nay cũng đến rồi đây, thế là chuẩn bị đi, nhưng đi đâu đây?

Chính xác hôm nay là hai tháng và bốn ngày tôi mất tự do, quả thực có đi tù mới biết hết được

ý nghĩa của câu nói "nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại", một ngày ở trong tù nó dài bằng nhiều ngày ở ngoài xã hội, nhất là với loại tù mới và chưa xét xử như tôi, loại tù mà theo bọn tù lâu án dài nói là "chưa yên tâm cải tạo". Dù rằng so với các phạm nhân khác tôi còn may mắn chán, được vào các buồng giam tương đối "dễ thở" kể cả ở quận hay Hỏa Lò và hơn hai tháng cũng được mấy lân di chuyển qua lại ra ngoài xã hội chứ chưa đến mức cách ly hoàn toàn. Ba thằng chúng tôi được dẫn ra ngoài, lại ngồi chờ một góc, ở bàn bên ngoài thấy có mấy người mặc thường phục lúi húi trao đổi làm thủ tục gì đấy. Rồi cũng đến lượt chúng tôi, lại ký mấy tờ khai hay thủ tục gì đấy giờ tôi cũng không nhớ nổi nữa rồi theo mấy người mặc thường phục kia ra ngoài và lên xe. Lần này là một chiếc xe sơn màu xanh bộ đội biển số 35B, kiểu xe củ Liên Xô cũ có ba hàng ghế, chúng tôi ngồi hàng ghế chính giữa và bị còng bằng hai cái còng số 8 xích tay thằng nọ vào thằng kia. Hai cán bộ công an ngồi hàng ghế sau cùng, một cán bộ ngồi ghế trước và một lái xe, xe từ từ chuyển bánh ra khỏi cổng công an quận. Lần đầu tiên chúng tôi di chuyển mà không phải ngồi xe thùng bịt kín và được ngắm nhìn đường phố thoải mái bởi xe hạ kính cửa cho thoáng vì không có hoặc không bật điều hòa, cảm giác không khí đường phố những ngày nghỉ lễ sắp diễn ra ùa cả vào trong xe.

Chúng tôi lờ mờ đoán ra thằng Linh có thể liên quan đến vụ việc gì đấy ở Ninh Bình, và vì nó là đầu vụ nên khả năng chúng tôi phải theo nó di chuyển về Ninh Bình. Và quả đúng thế thật, không lâu sau thì một cán bộ đi cùng cho chúng tôi biết rằng thằng Linh liên quan đến một nhóm trộm cắp nữa trên địa bàn tỉnh Ninh Bình và chúng tôi bị chuyển toàn bộ hồ sơ về công an tỉnh Ninh Bình thụ lý

một năm trong trại

trang 71

tiếp. Vụ việc của chúng mày còn phải điều tra còn nhiều, còn lâu mới đưa ra xét xử được, ôi trời! Sao cái số tôi nó lại đen đủi thế này, dính vào cái thằng Linh này đâm ra vụ án càng thêm phức tạp, lằng nhằng quá. Thằng Linh nghe đến đây thì mặt mũi nó tái dại đi, thằng này ngay từ đầu tôi đã biết nó thuộc loại chuyên nghiệp rồi, mọi việc ứng xử trong tù của nó cũng tỏ ra kinh nghiệm lắm. Xe chạy qua các con phố rồi vọt qua ngã tư Sở hướng thẳng về Nguyễn Trãi, thế này là thế nào nhỉ, sao không đi ra hướng đường Giải Phóng? Nhưng cũng có thể là chúng tôi sẽ được đưa đi qua đường Hà Đông để ra Văn Điển, nhưng sao lại phải đi vòng xa thế, đường xá hôm nay cũng đâu có đến nỗi tắc đâu? Mặc, xe vẫn lao đi vun vút và hướng dẫn về thị xã Hà Đông, rồi vào hẳn trong thị xã một đoạn. Thôi bó tay rồi, giờ tôi cũng chẳng hiểu đi Ninh Bình sao lại phải ra lối này nữa.

Xe ngoặt vào một con đường to rồi lại rẽ vào một con đường khác nữa và cuối cùng là chạy thẳng vào cồng của một cơ quan nào đấy, nhưng chắc không phải cơ quan công an. Một cán bộ xuống xe nói gì đó với người gác cổng và xe chạy qua mấy dãy nhà tiến sâu hẳn vào bên sân phía trong, chỗ này là sát với nhà để xe xung quanh có tường bao khá cao và cắm đầy mảnh thủy tinh bên trên. Mấy cán bộ xuống xe, chúng tôi cũng phải xuống theo để cho họ ra rôi lại trèo lên ngồi trở lại như cũ, một người ngồi sau bước ra nói với chúng tôi "giờ các chú đi làm việc, chúng mày ngồi ở đây tao cho mấy điếu thuốc lá mà hút, nước thì trên kia có nước suối cứ lấy mà uống. Đừng thằng nào nghĩ chuyện trốn đấy nhé, tội chúng mày cũng chưa đáng phải trốn đâu và tao có súng đây này, trốn tao bắn bỏ mẹ". Nói rồi người cán bộ kia rút trong người ra khẩu súng dí sát mặt cho chúng tôi xem, rồi lại giắt trở lại chỗ cũ. "vâng, thưa các cán bộ chúng con không dám đâu ạ", cả ba thằng đồng thanh nói thì người cán bộ kia lại nói tiếp "chúng mày gọi tao là chú cháu thôi cho nó tình cảm, tao chán thầy thầy con con lắm rồi". Nói xong ông ta cười và cùng hai người nữa đi luôn về phía dẫy phòng phía trước, chỉ còn lại người lái xe ngồi ngoài canh chừng bọn tôi.

Người lái xe đứng hút thuốc và tâm sự với chúng tôi một lúc khá lâu, hỏi đủ chuyện trên trời dưới đất. Thằng Linh thì tranh thủ hỏi về Ninh Bình quê nó vì ông lái xe kia cũng người ở đấy, rồi nó hỏi thêm về sự vụ của nó nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu, ông ta nói cũng không biết gì cả. Khoảng gần một tiếng sau thì có một cán bộ chạy ra đứng từ xa vẫy vẫy người lái xe lại, ý chừng bảo ông lái xe ra đằng đấy, người lái xe lại chỉ chỉ vào chúng tôi và nhận được cái xua tay của người kia và ông ta liền chạy đi. Vậy là từ lúc này chỉ còn lại ba thằng chúng tôi ngồi với nhau, nhìn ngắm xung quanh mấy cây nhãn đang im lìm rủ bóng giữa không gian lặng như tờ, lâu lâu mới có tiếng người hoặc tiếng xe máy chạy qua. Ngồi một lúc thì thằng Linh lên tiếng hỏi: - Chúng mày có muốn tự do tí không? - Ai chẳng muốn, nhưng ý mày là gì? - Chờ tao một lát Thằng Linh nói và nó rút ra một cái kẹp giấy, chẳng biết nó thó được từ chỗ nào nữa. Nó dùng tay uốn uốn bẻ bẻ một tí rồi chọc chọc vào khe chỗ càng cua có răng cưa của cái còng và.........nhẹ nhàng rút

một năm trong trại

trang 72

càng cua ra, xong! Trong phút chốc nó đã tự do cả hai tay, sau đấy nó trườn sang mở nốt cái khóa của tôi và thằng Tuấn, thế là lúc này tay cả ba thằng đều tự do, tất nhiên trên tay tôi và tay thằng Tuấn vẫn lủng lẳng cái còng đã mở. - Mẹ thằng này giỏi thật, mày đúng là vua khóa. Tôi và thằng Tuấn cùng nhau khen thằng Linh. - Chúng mày không biết mở khóa là nghề gia truyền nhà tao à? Bố tao là thợ sửa khóa xịn, khóa cửa, khóa xe, khóa cùm hay khóa két gặp tao....bung hết. Thằng Linh không quên dặn chúng tôi phải để ý mấy ông cán bộ kia nếu ló mặt ra một cái là phải bập cùm vào tay nhau ngay kẻo lộ. Cảm giác tự do một chút thế này cũng thật thú vị, sau bao ngày giam hãm cùm kẹp thì đây là lần hiếm hoi ba thằng có cơ hội ngồi bên nhau, giữa không gian gần gũi với xã hội thế này và hai bàn tay tự do cầm thuốc hút. - Chúng mày máu trốn không? Thằng Linh đột ngột lên tiếng làm chúng tôi hơi ngỡ ngàng, rồi quay ra suy nghĩ thực sự, nên trốn hay không nhỉ? - Mày định trốn thế nào? - Tao ngắm rồi, xuống xe chạy vào góc khuất kia là không ai nhìn được cả, rồi leo cửa lên nóc cái nhà xe kia, trèo lên mái là nhảy tường ra được ngoài thôi. Bọn mình mặc quần áo dân thường như thế này mở hết cùm vứt đi là không ai nghi ngờ gì cả. Nghe nó nói cũng hấp dẫn lắm, tự do thì ai chẳng muốn. Nhưng giá phải đổi sẽ thế nào nhỉ, lại phải trốn truy nã à? Có nên trốn không đây? - Bây giờ thế này. Thằng Linh tiếp tục: giờ tao mở nốt cùm ở tay chúng mày cho thoát hẳn, sau đó thằng B ngồi ngoài ngồi im tại chỗ để tránh bị phát hiện, tao với thằng Tuấn chuồn trước sau đó đến lượt mày. Chẳng may bọn tao chuồn rồi mà mày chưa kịp ra đã bị phát hiện thì đổ hết tội mở khóa lẫn bỏ trốn cho tao. Thống nhất thế đi. Nói rồi nó lại thoăn thoắt mở nốt còng ở tay tôi và thằng Tuấn, thế là hai cái cổ tay thoát hẳn cùm kẹp rồi, và nín thở. Mày chơi không? Thằng Tuấn run run hỏi tôi, mà thực ra nó đang run như giẽ như không phải run run nữa. Run như nó thế này thì có khi cho chạy ra ngoài cũng cóng chân còn lâu mới trèo được qua cái nhà để xe kia.

một năm trong trại

trang 73

- Mày suy nghĩ kỹ chưa? Tôi không trả lời thằng Tuấn mà quay sang hỏi thằng Linh. - Tầm này còn nghĩ ngợi gì nữa, tao quả này chồng hai án rồi kiểu gì cũng mấy niên, lượn thôi rồi đến đâu tính đến đấy.

Tất cả những chuyện xảy ra từ lúc tôi bị bắt tới giờ đều chạy thoáng qua như một bộ phim tua rất nhanh trong đầu, tôi không thể theo thằng Linh này được nữa, việc tôi đi tù như thế này là do nó gây ra và nó đã đưa tôi đi quá xa rồi, giờ mà trốn thì có thể tự do được thật đấy nhưng tự do được bao lâu? Tự do xong sau này không biết bị bắt lại án sẽ nặng thêm bao nhiêu? Lại làm lại từ đầu à, không được! - Linh này, tội tao và thằng Tuấn nhẹ thôi không đáng phải trốn đâu, còn mày suy nghĩ cho kỹ. Kể cả mày có "dính" vài ba năm thì cũng là do tội mày gây ra cần phải trả giá, dù sao cũng đã trả được một phần rồi. Giờ nếu mày trốn mà bị bắt lại thì án chồng án sẽ nặng thêm nhiều nữa, mà mày có chắc sẽ trốn được mãi mãi không? - Thì tao nói rồi, được đến đâu hay đến đấy, nhưng........ - Mà nếu mày bỏ trốn bọn tao ngồi lại cũng không yên với các ông ấy nếu không hô hoán, rồi bọn tao cũng ảnh hưởng. Thôi mày nghĩ lại đi. - Thế thì nói làm đ éo gì nữa, làm thì quyết tâm cùng nhau chứ mỗi thằng một "phách" thế này thì giải tán.

Thằng Linh nói rồi nó ngồi phịch xuống, vẻ mặt đầy thất vọng nhưng có vẻ nó đã đầu hàng và từ bỏ ý định bỏ trốn. Thằng Tuấn thì đã bình tĩnh trở lại sau vụ đối thoại của chúng tôi, nó như trút được gánh nặng ngàn cân vừa đè lên người nó. Còn tôi thì đương nhiên là thấy ổn hơn, tôi chẳng dại gì mà nghe theo chúng nó cả, để đi tù lâu hơn à?

Ngồi một lúc trời bắt đầu xẩm tối, ba thằng lại bảo nhau tự bập còng vào tay như ban đầu ngồi chờ, cuối cùng thì ba cán bộ công an cùng người lái xe cũng quay ra và chúng tôi tiếp tục lên đường. Xe lao nhanh ra cổng và vút đi về hướng ngược lại ra Văn Điển, lúc này trời đã tối hẳn, thành phố đã lên đèn và chúng tôi dần bỏ lại Hà Nội phía sau lưng. Ngồi trên xe một lúc thì chúng tôi bắt chuyện với mấy cán bộ công an, người cầm súng dọa chúng tôi lúc nãy có vẻ cởi mở và thân thiện, chú ấy nguyên là một sĩ quan trông coi phạm nhân ở trại cải tạo Ninh Khánh, vì chán ngán cảnh coi tù nên sau hơn chục năm chú ấy đã xin đi học và chuyển về làm cán bộ điều tra của phòng cảnh sát công an tỉnh. Theo lời chú ấy thì ở Ninh Khánh hơn chục năm chú đã cai quản không biết bao nhiêu "đầu gấu đầu mèo" nhưng rất ít khi sử dụng vũ lực, chủ yếu là dành tình cảm để cảm hóa và không ít người coi chú như người anh thực sự, nói thì tôi biết thế thôi chứ tin sao được mấy ông điều tra hỏi cung mà không dùng vũ lực?

Xe đi xuôi về phía Thường Tín, buổi tối chớm hè vẫn còn khá mát, gió từ hai bên cánh đồng thổi lồng lộng vào xe khiến tóc tôi bay lòa xòa vào mặt, tự nhiên tôi bỗng nhớ đến những lọn tóc dài

một năm trong trại

trang 74

của em cũng lòa xòa bay vào mặt tôi những buổi ngồi bên hồ. Ngọc ơi, giờ này em đang làm gì? Em đã biết hết chuyện của tôi, vậy có tha thứ cho tôi không? Có tiếp tục thăm hỏi động viên tôi không hay đấy chỉ là chút tình lần cuối của em dành cho tôi? Nếu còn yêu liệu em có biết việc tôi di chuyển như thế này mà tiếp tục liên lạc với tôi ở trại giam mới không? Mà cái trại giam mới này sẽ như thế nào nhỉ, sẽ có những gì chờ đợi tôi đây? có khốc liệt như Hỏa Lò không? Những câu hỏi giằng xé và đan xen liên tục mà không có câu trả lời. Việc Ngọc và gia đình tôi thì sớm muộn thế nào họ cũng biết và nếu còn liên hệ nhất định em gái tôi cũng sẽ cho Ngọc biết hết tình trạng của tôi. Còn việc đi tù thì buộc phải chấp nhận, trại giam nào cũng thế thôi, kể cả có khốc liệt hơn Hỏa Lò. Xe đi qua một loạt dãy hàng ăn, lúc này đã phải hơn bảy giờ tối, những ánh đèn pin loang loáng của những người vời khách vào ăn cơm, rồi xe chở chúng tôi cũng tấp vào một hàng cơm bên trái đường. Xe dừng hẳn nhưng mọi người vẫn ngồi nguyên tại chỗ, chú Sơn, người dọa bắn súng và khá thân thiện với chúng tôi lúc này chúng tôi đã biết tên chú lên tiếng trước: - Bây giờ chú sẽ đối xử tử tế với chúng mày, chú sẽ mở còng cho chúng mày vào ăn cơm như công dân bình thường. Đổi lại chúng mày phải chấp hành tử tế, đừng có hành động thiếu suy nghĩ để chú phải cư xử nặng tay nghe chưa.

Đang đói lại được lời như cởi tấm lòng, còn gì nữa mà chúng tôi không vâng dạ rối rít. Thế rồi tất cả vào trong hàng cơm, ba thằng chúng tôi được chỉ dịnh ngồi vào cái bàn sát trong góc tường và mỗi thằng được một suất cơm đĩa, còn các chú ngồi bàn ngoài ngay sát với bàn chúng tôi, gọi cơm và thức ăn ra ăn cùng luôn. Tất nhiên là suất cơm của ba thằng tù hết bay ngay trong chớp mắt, lâu lắm rồi không được một bữa cơm xã hội tự do như thế này, chúng tôi thầm cảm ơn chú Sơn, người tôi đã thấy được le lói chút niềm tin về một người cảnh sát điều tra có tình với phạm nhân. Cơm xong rồi chúng tôi cũng ngồi uống nước chè và nói chuyện phiếm với các chú, nói chung các chú đều thoải mái, không có vẻ gì là phân biệt hay coi chúng tôi như lũ tội phạm cả. Nói chuyện độ mười năm phút thì tôi và thằng Tuấn ngỏ ý định xin chú Sơn cho đi vệ sinh vì thấy bụng cũng hơi căng căng rồi, nhưng chú nói cứ nhịn thêm một lúc, ở đây chưa đi được. và rồi kết thúc cuộc trò chuyện, thanh toán tiền cơm và chúng tôi lại quay trở lại xe ngồi đúng vị trí như cũ, bập còng vào tay và xe chuyển bánh. Xe đi được chừng vài cây số thì dừng lại, giữa khu vực đồng không mông quạnh thỉnh thoảng mới có ánh đèn sáng của xe máy hay ô tô lao vút qua: - Chúng mày mở cửa xuống vệ sinh đi, cả ba thằng đi luôn. Chú Sơn lên tiếng. Thế là tay vẫn còng dính vào nhau cả ba thằng lục tục kéo nhau nhảy xuống, chạy qua đường tàu sang phía bên kia và, ôi, mát ơi là mát.

một năm trong trại

trang 75

Chúng tôi lại lên xe, lúc này thì bụng đã no và tinh thần cũng đã phấn chấn hơn đôi chút. Chú

Sơn tâm sự từng làm quản giáo và cai quản rất nhiều phạm nhân án nặng ở Ninh Khánh. Khi biết địa chỉ của tôi chú hỏi "mày biết thằng Lộc "tàu" không?", Lộc "tàu" thì là dân anh chị đầu gấu quá nổi tiếng ở thành phố tôi rồi, gã này vốn là một giang hồ chuyên bảo kê và đâm chém không biết ghê tay và vào tù ra tội không biết bao nhiêu lần. Nhưng số hắn vẫn còn "xuân" chán vì có lần thanh toán đối thủ hắn đã từng đâm chém đến gần ba chục nhát mà đối thủ của hắn vẫn không chết, nhiều lần va chạm khác cũng vậy và chính vì thế án cao nhất của hắn cũng chỉ là 10 năm, lúc này hắn vẫn đang ở Ninh Khánh, chưa mãn hạn. "thằng Lộc "tàu" trước là "đệ" của tao trong trại, thằng này nó làm trật tự trại gấu lắm, lúc nào cũng sẵn sàng thủ dao bầu đi đánh người trong trại nhưng gặp tao lúc nào cũng phải sợ một phép. Mà tao chẳng cần phải đánh đấm hay dọa nạt gì nó cả, nhưng cảm hóa nó bằng tình cảm nên nhiều lần nó khóc khi nghe tao khuyên giải và sau này tính nết cũng đỡ gấu hơn". Tôi đã tin chú nhiều hơn qua những hành động cư sử khá đẹp của chú vừa rồi, và sau này chú chính là người thụ án vụ chúng tôi và trực tiếp hỏi cung thằng Linh tại Ninh Bình và thằng Linh xác nhận là không bị đánh đập gì. Chú Sơn sau này chúng tôi còn gặp lại thêm một lần nữa ở tòa án khi xét xử, chú vẫn thế trông hơi "phủi" nhưng thân thiện và để lại hình ảnh tốt trong tôi về một điều tra viên.

Xe vẫn vút đi trong đêm qua Phủ Lý rồi theo quốc lộ 1A, chẳng mấy chốc đã vào địa phận thị xã Ninh Bình, lúc này Ninh Bình vẫn chưa lên thành phố. Xe chạy thẳng qua cổng vào bên trong trụ sở công an, chúng tôi được đưa xuống và vào ngồi trong một căn phòng khá rộng có ghế băng và bàn dài, trông như phòng họp, bên trong có một cán bộ công an khác ngồi canh chừng. Từ lúc đấy chúng tôi không gặp lại những cán bộ vừa dẫn giải chúng tôi về nữa, chưa cả kịp chào chia tay. Một lúc sau thì xuất hiện thêm một cán bộ nữa rồi cả hai dẫn chúng tôi đi qua một dãy hành lang xuống đến khu vực nhà giam tối om và có vẻ hoang tàn, lần lượt từng thằng một được mở còng và nhốt vào phòng riêng, mỗi thằng một phòng không thằng nào chung phòng với thằng nào cả. Tôi hết sức ngạc nhiên vì giai đoạn mấy ngày chúng tôi bị nhốt ở đây chỉ có đúng ba thằng chúng tôi, ngoài ra không có thêm bất cứ phạm nhân nào khác nữa cả. Có lẽ ở Ninh Bình cũng là đất lành nên ít người phạm tội chăng? Tôi nghĩ bụng thế.

Buồng giam ở đây ước chừng 10 m2, ở ngoài vào có cửa sắt to và bên cạnh là cửa sổ chấn song thẳng dọc xuống bằng sắt tròn to, trông giống như những chấn song cửa nhà bình thường thời bao cấp. Bên trong sát ngay cửa phía bên trái là cái bục xi măng to, bênh cạnh là lối đi và dưới cùng vẫn là bể nước và nhà "mét" như bao phòng giam khác. Trên trần nhà có một cái bóng đèn tròn nhưng đã cháy từ bao giờ nên phòng tối om, chỉ nhờ tí ánh sáng từ ngọn đèn đường hắt qua cái cửa sổ nan chớp bằng bê tông khoảng 50 cm2 tạo nên khoảng sáng hơi mờ mờ, phải vào phòng một lúc tôi mới định thần được mọi thứ. Lúc này đã khoảng hơn mười giờ đêm, đâu đó văng vẳng tiếng thuyết minh phim truyền hình trên tivi, đã lâu lắm rồi tôi mới được nghe tiếng thuyết minh phim quen thuộc này, và có cả tiếng động cơ di chuyển rất gần bên tai nữa. Một lúc sau thì tôi định hình được khu nhà giam này nằm liền

một năm trong trại

trang 76

kề ngay khu dân cư, chỉ cách có một bức tường và ngay phía đằng sau khu phòng giam tiếp giáp với một con đường nào đó. Ba thằng hò hét trao đổi với nhau một lúc rồi cũng đến lúc muốn ngủ, bụng đã no và mắt díp dần lại sau chặng đường di chuyển, tôi chìm vào giấc ngủ lúc nào không hay.

Sáng hôm sau tỉnh dậy việc đầu tiên tôi quan sát thấy là trước cửa dãy buồng giam là một khoảng sân xi măng gần như để hoang, cỏ và cây dại mọc khắp nơi. Phía sát đằng trước có một dãy nhà chẳng biết là nhà gì, trông giống như một dãy nhà kho, phía bên trái có một con đường xi măng dẫn đi đâu đó và cũng có một dãy nhà nằm chắn ngay lối này nên tầm nhìn của tôi chỉ được đến đấy là hết. Phía bên phải thì ở giáp phòng giam cuối cùng có một bức tường chỉ cao chừng hai mét, giáp ngay bức tường đó là nhà của những hộ dân sống xung quanh nhưng không gian khá tĩnh lặng và vắng vẻ. Việc đầu tiên là phải vệ sinh rồi, nhưng chúng tôi đi tay không có chút nội vụ nào đâu? Ở quận ăn nhờ quà cáp của chúng nó cũng là quá đáng rồi, sao mà lấy thêm đồ nội vụ khác của chúng nó được nữa. Vậy là tôi mò xuống bể nước và đánh răng rửa mặt và vệ sinh từ nhẹ đến nặng đều bằng......tay không, thế rồi cũng xong khoản vệ sinh. Vệ sinh xong tôi thấy người khoan khoái trở lại, lâu lắm rồi mới có cảm giác "tự do" trong tù một mình một phòng thế này, tôi bỗng nổi hứng cần phải tập luyện thể lực chút, đã lâu lắm rồi tôi có tập tành gì đâu, người yếu đi trông thấy. Thế là cởi trần mặc mỗi cái quần đùi, tôi bắt đầu khởi động rồi chạy tại chỗ, bật nhảy tại chỗ và hít đất, xong rồi nghỉ ngơi một lát và xuống bể múc nước tắm một cái, mát mẻ và khoan khoái.

Xong xuôi hết cả rồi tôi mới chợt nhận ra là trong buồng chẳng có cái gì mà.........ăn cả, đồ uống cũng không, thuốc lá thuốc lào cũng không, chỉ có mình tôi và căn phòng giam trống không, không có thêm bất kỳ một thứ gì cả. Thế này thì toi rồi, giờ mới tám giờ sáng mà đã xác định là "móm" luôn toàn tập, tôi kết nối với phòng thằng Tuấn và thằng Linh, chúng nó cũng chung một tình trạng, thậm chí còn bi đát hơn tôi bởi chúng nó thèm thuốc nặng mà không có mẩu thuốc lá thuốc lào nào cả. Thế này thì căng thật, càng về gần trưa tình hình càng căng khi cái bụng tôi cứ sôi ào ào vì trót dại tập thể lực hơi hăng hái lúc sáng, nước thì đành múc tạm ngụm nước bể chứ đồ ăn thì bó tay rồi. Chúng tôi kêu la ầm ĩ gọi tên cán bộ, nếu chẳng may có bị đánh cũng được nhưng biết đâu mưa móc được cái gì đấy mà ăn hay có tạm điếu thuốc lá, gói thuốc lào cho đỡ buồn. Nhưng đáp lại những tiếng kêu của chúng tôi chỉ là khoảng không gian im ắng đến vô vọng, hôm nay là 30/4, có lẽ những ngày này đa số cán bộ chiến sĩ công tác tại đây họ nghỉ hết nên chẳng có ai ở xung quanh. Cơn đói cứ dâng lên hành hạ lại bị tra tấn thêm bởi mùi xào nấu rất thơm từ đâu đó phảng phất vào phòng, ôi đói ơi là đói và tôi cũng bắt đầu có cảm giác thèm thuốc lào, mồm miệng nhạt quá thể, làm sao đây?

Đợi chờ trong vô vọng đến gần một giờ chiều mới có cán bộ trực ban đi xuống, ông ta đến bên cửa sổ quẳng cho chúng tôi mỗi thằng hai gói mì tôm và một chai nước đựng trong chai nước suối nhưng chắc chắn không phải nước suối, có lẽ là nước đun sôi để nguội và tuyên bố đó là khẩu phần ăn uống của cả ngày hôm nay của chúng tôi. Chúng tôi nói gần như van xin ông ta cho thêm điếu thuốc lá hoặc gói thuốc lào và bao diêm để chia nhau nhưng đáp lại chỉ là nụ cười nhạt và cái lắc đầu, rồi ông ta biến mất rất nhanh sau mười phút. Hai gói mì tôm không và một chai nước trong tình trạng đói mờ

một năm trong trại

trang 77

mắt, tôi đành bóc mì tôm ra bẻ ăn sống, nhai trệu trạo rồi uống mấy ngụm nước cho qua bữa, cũng tạm gọi là động viên được cái dạ dày. Vừa đói vừa mệt khiến ba thằng chán ngán chẳng còn thiết tha nói chuyện với nhau nữa, sau khi ăn xong thì một cảm giác khác lại vô cùng khó chịu, nóng. Cũng chỉ là nắng mới lên thôi chứ chưa phải gay gắt nhưng cái buồng giam này hình như làm ra để hứng nhiệt, nắng xuyên qua cửa sổ chiếu thẳng vào cái bục xi măng, càng về chiều càng nóng hơn khiến người tôi mồ hôi mồ kê nhễ nhại dù chỉ mặc độc cái quần đùi. Buổi chiều tôi không thể nằm trên cái bục xi măng vì nắng chiếu thẳng vào đấy, nhưng nằm ở cái lối đi thấp hơn cũng vẫn nóng, chỉ đến khi đêm xuống phòng mới dịu đi đôi chút.

Sau cảm giác nóng là buồn, không gian xung quanh gần như tĩnh lặng, có khu dân cư bên cạnh nhưng chắc thưa thớt và họ cũng sinh hoạt nhẹ nhàng nên thi thoảng mới có tiếng gọi trẻ con vọng sang. Loanh quanh cũng chỉ có ba thằng tù buôn chuyện với nhau, nhưng phần vì khẩu phần ăn quá hạn chế nên đói chẳng buồn trò chuyện, phần vì cũng hết chuyện để nói nên phần lớn thời gian chúng tôi chọn cách im lặng. Tập thể dục cũng không được nữa vì có gì ăn đâu mà tập? Thuốc lá thuốc lào cũng không, quả thực là chúng tôi tưởng rời khỏi Hỏa Lò là ra khỏi địa ngục trần gian nhưng hơn hai ngày ở đây, nơi này mới chính là địa ngục. Thà rằng như ở Hỏa Lò bị bắt ngồi bó gối, thỉnh thoảng lại bị bọn bộ đội "tẩn" cho mấy phát nhưng còn được trò chuyện và xem chúng sinh hoạt, còn được ăn cơm và được hút thuốc lào, hát hò văn hóa văn nghệ. Ở đây mình một phòng tự do thật nhưng buồn, buồn như trấu cắn, tôi có cảm giác nếu bị giam giữ trong tình trạng một mình cách ly hoàn toàn với xã hội như thế này thì phạm nhân không chết vì buồn thì cũng lên cơn thần kinh mất, không biết ở khi biệt giam chung thân và tử hình ở Hỏa Lò có trong tình trạng như thế không?

Từ tối 29/4 đến trưa 2/5 chúng tôi ở trong buồng giam này sinh hoạt trong tình trạng như vậy, không hiểu ở đây người ta không nấu cơm cho phạm nhân ăn hay do ngày nghỉ lễ nên không có gì nhưng mỗi ngày chúng tôi được đúng hai gói mì tôm và một chai nước như đã kể trên, chấm hết! Một tình trạng quá bi đát cho cảnh tù như chúng tôi, hơn hai ngày ở đây tôi có duy nhất một việc làm cho đỡ buồn, đấy là giặt bộ quần áo tôi đang mặc cho sạch. Tiếng là giặt thế thôi chứ đào đâu ra xà phòng mà giặt, chỉ là giũ quần áo và vò bằng nước lã rồi vắt khô mang ra hong ở cửa sổ buồng giam rồi cất đi sẵn sàng cho lần di chuyển tiếp theo. Hai ngày rưỡi sống trong tình trạng dở sống dở chết như thế, đến đầu giờ chiều 2/5 thì chúng tôi được mở cửa buồng và có lệnh di chuyển đi trại tạm giam. Ra khỏi buồng cả mấy thằng bước đi chuệch choạc, cảm giác sút cân thấy rất rõ sau vài ngày giam cầm ở đây. Đi đâu giờ cũng được miễn là rời xa khỏi cái nơi quá "bóp ***" này, càng nhanh càng tốt. Chúng tôi lại còng tay vào nhau và lên xe, lần này là xe tù có thùng bịt kín đằng sau như xe tù ở quận Hoàn Kiếm nhưng khác là xe màu xanh, thùng rộng hơn và có cả cửa kính có nan sắt nhìn trực tiếp sang khoang lái. Vậy là thêm một lần chuyển trại, những điều gì đón chờ chúng tôi ở trại giam mới nữa đây? Liệu có "khét" như ở Hỏa Lò không?

một năm trong trại

trang 78

Xe đưa chúng tôi rời xa Ninh Bình, thẳng hướng Nam tiến về thị xã Tam Điệp, qua Tam Điệp

khoảng hơn chục cây thì có một con đường rẽ phía bên trái, xa xa đã nhìn thấy thấp thoáng những bóng phạm nhân mặc quần áo tù lao động trên đồng đất. Có khi lên đây lại đỡ, được ra ngoài lao động thế kia vừa khỏe người vừa có điều kiện hít thở không khi tự do, nhưng đấy chỉ là ý nghĩ ngây thơ của kẻ lần đầu vào trại thôi chứ phạm nhân chưa có án như tôi còn lâu mới được ra tham gia lao động. Từ đường quốc lộ chạy vào khoảng gần một cây số thì cổng trại tạm giam Bình Sơn hiện ra, xe lăn nhanh vào cổng phía bên tay phải và dừng lại trước dãy nhà mái ngói thấp quét vôi màu vàng. Cả ba thằng chúng tôi được đưa xuống và vào trong một phòng trong dãy nhà ấy để làm thủ tục nhập trại, lại lăn tay, ký các loại lệnh giam, giấy nhập trại và kể từ lúc này chúng tôi đã được bàn giao lại cho trại giam Bình Sơn, mấy cán bộ công an dẫn giải chúng tôi từ Ninh Bình nhanh chóng hoàn thành thủ tục bàn giao và lên xe quay trở về thị xã Ninh Bình.

Chúng tôi được hai cán bộ dẫn giải từ dãy nhà này đi một đoạn rồi băng cắt qua đường để sang cổng trại giam phía bên kia, vừa đi họ vừa nói chuyện hỏi han tội tình và nhân thân chúng tôi. Lúc này khoảng ba giờ chiều, nắng mới hè đã bắt đầu chói chang thấm đẫm mồ hôi áo của những phạm nhân đang làm lao động phía bên kia đường. Chúng tôi được dẫn giải đi thẳng vào cái của ngách nhỏ để vào trong, cái cổng này khá to nhưng cửa luôn đóng kín, từ ngoài nhìn vào nó như một khu vực bỏ hoang nếu như không có cái bốt nhỏ có một người cầm súng đứng gác ở trong đấy, trước cổng cỏ lác mọc um tùm che gần hết cái lối mòn nhỏ xíu dẫn vào trong.

Qua khỏi cái cổng đó thì trại giam hiện ra rộng mênh mông, có lẽ toàn diện tích khu này phải rộng gấp bốn, năm lần khu nhà tù Hỏa Lò. Có rất nhiều dãy nhà giam chỉ có một tầng hai mái xuôi như nhà mái ngói nhưng thực ra là mái bê tông, phía đốc tường quay ra con đường chúng tôi đi có các cửa sổ kiểu nan chớp với các thanh chớp cũng bằng bê tông quét vôi trắng, còn tường nhà giam thì quét vôi màu vàng. Chúng tôi đi dọc theo con đường nhỏ trải đá dăm dẫn đến tận cuối trại, tôi không nhớ chính xác có bao nhiêu dẫy nhà giam nhưng hình như cũng phải hơn chục dẫy, mỗi dãy nhà giam cách nhau cả một khoảng rộng như cánh đồng nhỏ, ở giữa hai dãy luôn có một cái vừa giống cái mương nước lại vừa giống cái ao nhỏ chạy ngang theo dãy nhà giam.

Thằng Linh và thằng Tuấn được một người dẫn vào dãy buồng giam ở giữa, còn tôi được dẫn xuống tận dãy nhà giam cuối cùng, sát với tường rào trại và được đưa vào một căn phòng nhỏ vuông vức rộng chừng trên 20m2, đây là khu vực tiếp đón phạm nhân của "băng", tức là của riêng dãy phòng giam đó. Tôi đưa mắt nhìn quanh, thấp thoáng có bóng một người cắt đầu đinh đang lúi húi dọn dẹp ở khoảng vườn sau căn nhà, có lẽ là một phạm nhân tự giác. - Ê thằng kia, thầy mày đâu? Một cán bộ dẫn giải chúng tôi vào lên tiếng gọi người tù tự giác, có vẻ ông ta cũng đã quen với phạm nhân này.

một năm trong trại

trang 79

- Dạ thầy con vừa xuống băng, thầy chờ chút để con đi gọi ạ. Nói xong anh ta tất tưởi chạy đi, chừng vài ba phút sau thì thầy quản lý "băng" cũng xuất hiện: - Có phạm mới hả các ông? - Ừ, có mấy thằng công an Ninh Bình vùa chuyển xuống, hai thằng cho lên băng ông Huy rồi, còn thằng này cho xuống băng ông Tôi được chỉ đứng vào một góc chờ đợi các thầy làm thủ tục bàn giao, còn phạm nhân tự giác kia chạy lăng xăng đi pha trà, thầy dẫn giải ngồi uống trà trò chuyện một chút rồi đứng lên ra về. - Thằng kia lại đây, ngồi xuống ghế đấy. Thầy quản băng lúc này mới gọi tôi lại và chỉ cái ghế đối diện cho tôi ngồi. - Dạ, con xin phép thầy, con cảm ơn thầy - Uống nước đi, thuốc đây làm điếu đi - Vâng con xin thầy, cảm ơn thầy ạ Đã khá lâu không được hút thuốc nên tôi cầm điếu thuốc châm lửa hút ngon lành, thuốc ở đây sử dụng duy nhất một laọi là thuốc du lịch bao mềm có đầu lọc. Tôi hơi ngạc nhiên với cách tiếp nhận phạm nhân ở đây, nó khác hoàn toàn với trại giam Hỏa Lò, thầy ở đây cũng tỏ ra thân thiện với phạm nhân hơn rất nhiều. - Mày tội gì mà vào đây? Thầy hỏi nhưng tôi thầm nghĩ trên tay thầy đã cầm cái lệnh tạm giam của tôi, chắc thầy còn lạ gì tội của tôi nữa. Tôi tóm tắt lại sự vụ của tôi cho thầy nghe, kể cả những việc tôi đã phải di chuyển từ trại giam Hỏa Lò về đây. Rồi thầy lại hỏi về trại giam Hỏa Lò, tôi cũng thuật lại những gì đã được chứng kiến cho thầy nghe. Rồi tôi kể về nhân thân tôi, về công việc của tôi và quá trình tôi dẫn đến phạm tội, rồi việc gia đình tôi thăm nom thế nào và cũng nói với thầy giúp đỡ rồi tôi sẽ nhắn về gia đình. Ngồi trò chuyện với thầy và uống trà, hút thuốc khá lâu, có lẽ phải đến nửa tiếng đồng hồ thầy mới bảo tạm tin những gì tôi kể và sẽ cho tôi vào buồng "dễ thở". Rồi thầy bảo tôi chuẩn bị để nhập phòng giam mới, tôi có gì đâu mà chuẩn bị ngoài bộ quần áo đang mặc trên người. Vậy là thầy đi trước, tôi đi sau tiến thẳng xuống dãy nhà giam.

Nhà giam ở đây có thiết kế khá đặc biệt, là dãy nhà một tầng có mái bê tông xuôi về hai bên như tôi đã nói ở trên. Nhưng có một điều đặc biệt nữa là nó được xây kiểu thò thụt và hai phòng giam cạnh nhau thì một phòng quay mặt về hướng đông, phòng kia sẽ quay mặt ngược lại về hướng tây. Mỗi dãy phòng giam có 10 phòng như thế, 5 phòng quay mặt ra đằng trước gọi là dãy chẵn 2, 4, 6, 8, 10 chính là dãy tôi đang được thầy dắt đi, còn 5 phòng kia sẽ quay mặt ra đằng sau và được đánh số lẻ 1, 3,

một năm trong trại

trang 80

5, 7, 9. Cửa phòng giam nằm bên trái từ ngoài vào và bên phải được xây một ô như kiểu ô thông tin đọc báo của phường ở các con phố ở Hà Nội nhưng nhỏ hơn và có bệ bê tông. Các bệ này là nơi đặt xoong cơm, canh cho phạm nhân trong buồng được các phạm nhân tự giác gánh đến và để đấy, đến giờ thầy sẽ cùng tự giác đi mở cửa cho các buồng lấy cơm vào ăn. Quà cáp người nhà gửi vào cũng được để trên cái bệ đấy cho đến khi được mở cửa nhận quà, còn cái ô xây thụt vào trong có lẽ để che mưa, che nắng. Thầy dẫn tôi đến trước cửa phòng số 4 thì dừng lại và mở cửa, tiếng cửa sắt mở xuỳnh xuỳnh, ken két. Lại một buồng giam mới trong cuộc đời tù tội, không biết có cái gì chờ đợi tôi ở phía bên trong cánh cửa này đây? - Vào đi, chúng mày nhận lính mới nhé! Tiếng thầy sang sảng cất lên, tôi bước vào bên trong, phòng giam nhìn bên ngoài thì to thế mà khi bước vào trong nó lại bé tí tẹo một cách kỳ lạ. Từ cửa vào là khoảng sân chơi nho nhỏ ước chừng ba, bốn m2 gì đó, bên trong là phòng giam có thêm môt lần cửa sắt nữa. - Con xin thầy cho lấy cơm luôn ạ. Có bóng một anh lớn tuổi thò đầu ra hỏi thầy - Ừ, lấy luôn đi

Thế là mấy cái bát nhựa cùng được mang ra trút hết chỗ cơm canh để trong hai cái xoong nhôm trắng vừa mang vào, rồi hai cái xoong lại nhanh chóng được chuyển ra để vào chỗ cũ. Cánh cửa sắt đóng lại ngay sau khi cơm canh được lấy xong, cơm cũng được bày ngay ra khoảng sân nho nhỏ kia và từ trong phòng lố nhố chui ra thêm bốn cái đầu nữa, cả anh vừa lấy cơm vào cùng với tôi nữa lúc này buồng giam đã có sáu người cả thảy. Mọi người xúm lấy tôi hỏi han, sau khi nghe tôi kể sơ qua về việc được chuyển từ Hỏa Lò về đây thì ánh mắt họ chuyển từ tò mò sang dè chừng luôn. Cuối cùng một anh trông có vẻ xã hội nhất lên tiếng bảo tôi vào rửa chân tay rồi ra ăn cơm luôn cùng anh em.

Lúc này tôi mới vào trong và để ý cái phòng giam mới, nó bé tí chỉ độ sáu, bảy m2 là cùng, cũng có hai cái bệ bằng xi măng ở hai bên và nhà vệ sinh ở cuối cùng nhưng mỗi cái bệ chỉ bé bằng một cái giường đơn. Có lẽ phòng này được thiết kế để giam hai người mà thôi, vậy mà hôm nay sẽ có tất cả là sáu người, tôi chưa hình dung đêm nay sẽ xoay ở và nằm ngủ như thế nào cho hết sáu con người ở cái phòng giam bé tí tẹo này. Rửa ráy qua loa tôi bước ra sân nơi mọi người đã bắt đầu bữa cơm chiều. Tuy nhiên lại phải chờ đợi vì năm người ở đây chỉ có đúng 5 cái bát, vì thế tôi phải chờ bọn họ ăn xong và rửa tạm một cái mới đến lượt tôi được ăn, vì thế cuối cùng vẫn là một mình tôi một mâm sau khi mọi người đã ăn hết.

Suất cơm ở đây cũng vẫn canh rau muống già cùng cơm gạo xấu, nhưng dù sao nhìn cũng còn đỡ ghê hơn suất cơm ở Hỏa Lò rất nhiều. Do đã mất mấy ngày chỉ toàn mì tôm sống ở nhà tạm giam

một năm trong trại

trang 81

Ninh Bình nên tôi thèm cơm kinh khủng, suất cơm này là quá ngon đối với tôi rồi, thậm chí tôi còn được chia thêm tí muối vừng của ai đó cho nữa, thế là quá ổn! Tôi ăn ngấu nghiến chẳng mấy chốc đã hết veo suất cơm trại, mang bát đi rửa và trở lại phòng giam. Không có cảnh ngồi bó gối kiểu Hỏa Lò, cũng không có vẻ gì là phân thứ hạng trách nhiệm, bộ đội hay ưu tiên gì ở phòng giam này cả, mọi người có vẻ nói chuyện với nhau khá bình đẳng nên cảm giác e dè, cảnh giác của tôi dần cũng tan biến.

Do có thằng lính mới là tôi nên phòng giam cũng sôi nổi hơn thường lệ một chút, chủ yếu là hỏi chuyện xã hội, chuyện phạm tội và bị giam giữa của tôi và những gì tôi đã trải qua kể từ ngày bị bắt giam đến giờ. Lúc này tôi đã được biết sơ bộ phòng giam này có tất cả là sáu người, hai người lớn tuổi là một anh lấy cơm lúc trước kiêm trưởng buồng luôn, anh này tên Thiên là lái xe chỉ vì ba chai bia mà làm chết hai mạng người, bị xử hai năm rưỡi và đang chờ đi trại lao động. Anh thứ hai người trông có vẻ xã hội nhất cũng là một lái xe nhưng vào đây vì tội tổ chức hút ma túy, anh tên là Tuấn mới bị bắt vào trước tôi nửa tháng. Một thằng cỡ sàn sàn tuổi tôi tên Trường thì bị bắt vì tội dắt nhầm đàn dê, còn hai thằng ít tuổi hơn đến nay tôi cũng quên mất tên và tội danh của chúng nó rồi nhưng đại khái cũng là tội trộm cắp vặt.

Trò chuyện một lúc thì tôi cũng được biết đây là băng thầy Kiên, một trong những thầy có tình nhất ở trại giam này và băng giam giữ tôi cũng thuộc loại dễ thở nhất trong toàn bộ trại giam bởi ở băng này đại đa số là các phạm nhận lần đầu gây án. Chuyện trò đang rôm rả thì bỗng dưng cánh cửa bên ngoài mở xuỳnh một cái, rất nhanh tất cả nhảy hết lên và ngồi ngay ngắn hai bên bệ nằm, thầy Kiên xuất hiện đảo mắt nhìn một lượt và thầy khóa cửa ngoài phòng lại, không quên dặn dò phải sinh hoạt nghiêm chỉnh chấp hành quy định của trại, tất cả dạ ran và thầy ra ngoài khóa nốt cửa ngoài cùng. Kể từ lúc này toàn bộ không gian sinh hoạt trong phòng chỉ là khoảng 7 m2 trong phòng giam này mà thôi, lúc này vẫn còn sớm mới khoảng 5 giờ chiều là cùng.

Cửa đã khóa và thầy đã về, trời ngoài kia vẫn còn sáng và ánh nắng chói chang cho thấy một

ngày chưa kết thúc. Tôi lặng lẽ quan sát tình hình, chưa biết khi vào đây có phải học luật tiếp như Hỏa Lò không? Nhưng nhìn quanh cũng chưa thấy ai đủ độ "gấu" để có thể sẽ bắt tôi phải học luật. Lúc này qua trao đổi tôi được biết người tên Thiên là trưởng buồng, nguyên là lái xe công nông mới nâng đời lên xe tải 5 tạ thì gặp hạn do trót ăn cơm trưa và uống với khách hàng ba chai bia Hà Nội cuối cùng phải đổi cái án 30 tháng tù giam. Người lớn tuổi thứ hai trông có vẻ giống dân xã hội là anh Tuấn, còn gọi là Tuấn Tứ, một dân lái xe đường dài có nhiều thành tích trong chuyện cờ bạc, hút xách và có quan hệ rộng với các đối tượng xã hội ở Ninh Bình và Nam Định.

Trường chính là thằng tâm sự với tôi và kể chuyện về mọi người, thằng này nhìn nó hiền khô, tội của nó là trộm cắp tài sản vì một lý do rất lãng xẹt. Quê Trường ở Trường Yên, Ninh Bình, một vùng đất nổi tiếng nuôi nhiều dê, nhà Trường cũng nuôi dê và một lần trên đường về qua núi tình cờ nó thấy một đàn dê vô chủ liền lùa về nhà mình nuôi. Không ngờ chủ đàn dê kia đi trình báo công an

một năm trong trại

trang 82

và họ nhanh chóng xác minh đàn dê mất đang ở nhà của Trường, tình ngay ý gian thế là cấu thành tội trộm cắp tài sản. Trong buồng còn hai thằng nữat tội trộm cắp vặt, đến giờ tôi cũng không nhớ rõ là chúng nó ăn trộm cái gì nhưng đại khái là ăn trộm cái gì đó có giá trị tài sản cực nhỏ ở quê.

Thầy về một lúc thì buồng bắt đầu sinh hoạt trà thuốc, thuốc lào như thường lệ là thứ không thể thiếu có lẽ trên bất cứ một nhà tù nào ở Việt Nam. Nhưng việc hút thuốc lào ở đây lại rất khác so với Hỏa Lò, không có xe chạy thuốc lào với điếu cuốn dài tới mấy chục cm, ở đây của ai người đấy hút và nếu thiếu thì có thể vay mượn hoặc xin nhau. Mỗi người khi hút sẽ tự xé báo và cuốn riêng cho mình một điếu, tất nhiên vẫn phải trên tinh thần tiết kiệm nếu hút chưa hết sẽ cất đi lúc sau lấy ra hút tiếp. Tôi mới đến cũng được anh Tuấn chia cho một ít và tự cuốn để hút, lâu ngày không hút thuốc lào khiến tôi say đờ đẫn mất dăm phút mới trở lại trạng thái bình thường. Cái trò say thuốc lào nếu ai đã từng trải qua và đã bỏ thuốc có khi nghĩ lại thấy sợ, bản thân tôi ngày ấy đã nhiều lần sợ những cơn say tức ngực khó thở, hoa mắt chóng mặt và đầu óc thì quay cuồng. Nhưng chỉ sợ lúc ấy thôi chứ một lúc sau thì lại thèm thuốc, tôi chưa từng trải qua việc hút ma túy sẽ gây nghiện như thế nào nhưng có lẽ cũng sẽ gần giống như người ta nghiện thuốc lào, nghiện cả nhưng thứ luôn gay cho mình đau khổ và đáng sợ nữa.

Sau màn hút thuốc lào thì đến màn trà đạo, ở đây cũng có trà và pha bằng nước sôi 100 độ đàng hoàng, ở Hỏa Lò tôi cũng nghe nói về việc đun nước sôi trong tù nhưng đấy là do bọn lái xe làm lén lút dưới bể nước, còn ở đây là được chứng kiến thật sự. Anh Thiên rút từ trong một cái túi vải màu đen xì có dây rút ra một cái chai, phải nhìn một lúc tôi mới nhận ra đấy là cai vỏ chai lavie 0.5L vì nó đã bị biến dạng bởi nhiệt và toàn bộ cái chai là một màu muội khói đen xì. Cái chia nhanh chóng được chuyển cho một trong hai thằng ăn cắp vặt và nó mang xuống bể múc nước đổ vào, ở quanh cổ chai có một sợi dây buộc như thòng lọng dùng để móc cái chai vào một cái đinh để cố định vị trí chai để đun. Cái đinh kia cũng là một đặc trưng khá đặc biệt trong tù, nó không phải là đinh bằng sắt dù trong buồng giam này cũng có vài cái đinh bằng sắt nhưng chuyên dùng để khoan, dùi. Còn cái đinh găm vào tường kia là đinh làm bằng mẩu tre cắm vào cái lỗ đã được khoan sẵn ở tường mà thôi.

Lửa ở trong này cũng được lưu giữ bằng phương pháp khá đặc biệt, dù bình thường thì phòng nào cũng có thể thủ được cái bật lửa hoặc bao diêm, hay chí ít cũng có viên đá lửa phòng thân. Tuy nhiên do điều kiện thiếu thốn nên mọi thứ đều phải tiết kiệm triệt để, lửa cũng vậy vì nó là thứ gần như sống còn với mỗi buồng giam. Ở đây có kinh nghiệm là phạm nhân dùng vải xé dọc thành sợi dài có chiều ngang khoảng vài ba phân, sau đó bện lại như dây thừng và miết cho thật chặt rồi chân lửa đốt cho cháy âm ỉ, cứ thế treo cái sợi dây này ngay ở trong nhà vệ sinh và khi cần châm thuốc lá thì chỉ việc dí thuốc vào mà rít. Tuy nhiên muốn châm thuốc lào hoặc lấy lửa đun nấu thì phải lấy một ít giấy vệ sinh dí vào và thổi, một lúc là lửa bùng lên ngay. Những lúc hết vải để bện thì có thể dùng giấy vệ sinh hay giấy báo để bện và đốt theo cách này cũng giữ được lửa lâu không kém gì vải.

một năm trong trại

trang 83

Chất đốt dùng để đun cũng đặc phong cách tù, đấy là dùng giấy nylon và vải quần áo rách để đun, giấy nylon được cuôn xoắn lại để đốt, vải quần áo rách cũng được bện xoắn vặn thừng và khi đốt nylon nhỏ xuống vải nó sẽ cháy rất đượm và lâu, chỉ cần một cái túi nylon và mẩu vải nho nhỏ là đã có thể đun sôi một chai nước như thế. Trong tù tất nhiên là không có ấm, ấm trà là cái ca nhựa có nắp do phạm nhân được người nhà gửi vào, trà sẽ được cho vào ca đổ nước sôi hãm và khi uống thì quay vòng mỗi người làm một ngụm. Vừa thưởng trà vừa hút thuốc, lúc này là thuốc lá quay vòng nhau mỗi tuần trà châm một điếu chứ không phải thuốc lào. Ở đây phổ biến chỉ có duy nhất một loại là thuốc du lịch, hiếm hoi lắm mới có nhà gừi vào được bao vina hay ba số. Nhưng thuốc du lịch lại rất sẵn, nhất là với các buồng mới toàn phạm nhân án đầu luôn được gia đình quan tâm như chúng tôi. Thuốc được gia đình gửi tiền lưu ký qua thầy và thầy sẽ có trách nhiệm chu cấp cho các phạm nhân theo kế hoạch phân phối có lẽ đã được thầy theo dõi. Ví dụ thầy căn cứ hai ngày thì cấp cho buồng một bao, và đảm bảo là lần lượt từng phạm nhân được gia đình gửi lưu ký đều nhận được phần của mình.

Sau màn trà thuốc là chuẩn bị đến màn văn nghệ trong tù, về khoản này ở trại Bình Sơn có cách sinh hoạt đặc biệt hơn Hỏa Lò rất nhiều.

Trời đã tối hẳn và từ lúc này mọi sinh hoạt trong buồng phải kín đáo, cẩn thận củi lửa nghĩa là

hạn chế gây tiếng ồn lớn, không để ánh sáng từ việc đốt lửa đun nước hay hút thuốc lào lọt ra ngoài khe cửa và hát hò cũng ở mức không quá to kẻo đám canh trại còn gọi là chuếch (Hỏa Lò gọi là choang) đi tuần vớ được thì phiền. Đám chuếch này phần lớn là lính công an nghĩa vụ, quyền hạn cũng hạn chế và thường chỉ được tiếp xúc với phạm nhân khi dẫn giải đi xét xử, tuy không có chìa khóa mở cửa phòng giam để vào xử lý nhưng khi bị soi thì chuếch sẽ lập biên bản và kiến nghị lên Ban (lãnh đạo trại) và đương nhiên thầy sẽ bị ảnh hưởng. Khi trời bắt đầu tối nếu muốn hút thuốc lào bắt buộc phải ngồi trùm chăn kín mít rồi châm lửa hút bên trong, cảm giác hút gần như nghẹt thở luôn vì thiếu khí, sau đấy tắt lửa bỏ chăn ra mà say, mà ngáp khí bên ngoài. Hôm đầu tiên tôi đến trại này buổi tối có mưa to, do đó dù ban ngày khá nóng nhưng có cơn mưa nên buổi tối cũng dịu đi phần nào.

Nhưng dịu được một chút thì lại gặp ngay vấn nạn mới là muỗi, sau cơn mưa không hiểu từ đâu chui ra nhiều muỗi khủng khiếp, bất cứ chỗ nào và lúc nào cũng có thể bị muỗi đốt ngay lập tức. Vì thế mới chớm tối thôi buồng đã phải mắc màn, ở đây có chăn màn thực sự do phạm nhân được nhận từ người nhà gửi vào, chắc trại cũng có bộ phận tư vấn cho người nhà biết nên gửi vào những thứ gì để phạm nhân chống chọi lại những khắc nghiệt của buồng giam. Vậy là buồng tôi mắc liền lúc ba cái màn, hai cái mắc ngay ở hai bên bệ nằm và một cái mắc ngay ở lối đi hay còn gọi là "mà". Đến giờ thì tôi đã hình dung ra vị trí nằm của sáu con người khốn khổ trong cái không gian 7m2 bao gồm cả khu vệ sinh. Hai cái bệ nằm sẽ có hai người nằm quay chân người này về phía đầu người kia, kiểu dáo dở đầu đuôi, còn dưới lòng "mà" cũng sẽ có hai người nằm kiểu tương tự. Buồng giam nào có các phạm nhân người bé nhỏ thì còn đỡ, chứ cao lớn tầm 1m70 trở lên là cả một vấn đề lớn về chỗ ăn ở. Vậy mà

một năm trong trại

trang 84

có buồng đông còn nhốt đến 7 phạm nhân, và phạm nhân thứ 7 sẽ phải nằm ở cái góc già nửa m2 đầu gối luôn vào cái bồn vệ sinh dạng ngồi xổm.

Vì quá chật hẹt như thế nên buộc các buồng phải sống cực kỳ quy củ, vệ sinh tối đa nếu không muốn sống trong sự bẩn thỉu ô nhiễm và dễ bị lây bệnh. Ở đây cũng được nhận xà phòng dạng kem để giặt giũ và đánh rửa nên cảm giác trong phòng lúc nào cũng khá sạch sẽ vì buồng được cọ rủa hàng ngày. Nhưng nước ở đây lại là một vấn đề nan giải, cái bể nước bé tí chỉ khoảng năm chục lít nước phải chứa để phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của bằng đấy con người. Nước lại không bao giờ chảy mà có giờ cố định trong ngày, thường độ hai lần một ngày là có thể mút được cho nước chảy ra, nghĩa là phải dùng mồm mút trực tiếp để lấy nước. Cứ chụm miệng lại hút một hơi dài thì có nước chảy ra, sau đó nước yếu đi tí thì lại phải mút thêm cho chảy mạnh và cứ liên tục quỳ và mút cái vòi ở độ cao khoảng 40cm so với mặt sàn như thế cho đến lúc đủ thì thôi. Công việc này thường thuộc về ai thấp cổ bé họng nhất ở trong buồng, giai đoạn tôi sống ở buồng này thì trách nhiệm mút nước thuộc về hai thằng ăn cắp vặt.

Nhưng chính cái ống không có nước vào buổi tối ấy là một công cụ đặc biệt hữu ích cho tù nhân các phòng liên lạc với nhau mà không giây tiếng ồn. Khi cần nói thì chúi miệng vào sát ống mà nói, còn khi nghe thì ghé sát tai vào miệng ống, nhưng cũng có khi đầu kia nói to thì có thể ngồi ngoài cũng nghe được. Tối nào cũng thế cứ giờ cơm nước và khóa cửa xong là cả băng lại thông tin liên lạc xem các buồng ngày hôm nay thế nào, có phạm nhân mới vào hay có gì mới không, buồng nào bị phạt hay kỷ luật hay có thằng nào đi lao động, được tha hết hạn...v.v.....thôi thì đủ các loại chuyện tù, miễn là có chuyện để nói cho đỡ buồn và cái ống nước kia tối nào cũng tạo một không khí huyên náo như lễ hội. Nhưng cách liên lạc này lại rất an toàn bởi tiếng nói, tiếng gọi hay thậm chí là hát cho nhau nghe chỉ vang trong ống nước và vọng trong phòng thôi chứ âm thanh khó lọt ra ngoài, vì thế cán bộ trại nếu có đi trực qua thì cũng không bao giờ bắt được lỗi này trừ khi phòng quá huyên náo.

Đêm đầu tiên tôi đến cũng đã có người hỏi thăm, đơn giản là các buồng đều muốn hỏi thăm

thân thế, xuất xứ thằng lính mới thế nào và tranh thủ hỏi thêm những chuyện ngoài xã hội mà lâu ngày chưa được chứng kiến. Thế là tôi cũng chui ra dù nóng cũng mặc quần áo kín mít và tham gia vào trò chơi thông tin này. Ngay hôm đầu đã nhận ra được một đồng hương, đấy là Vinh Quang, gọi như vậy do nó tên là Vinh và bố nó là Quang. Vinh Quang là một thằng đầu trộm đuôi cướp chuyên nghiệp và gần như hết cơ hội cải tạo khác xa với cái tên mà bố con hắn định ghép vào nhau tạo nên một tương lai rạng rỡ. Sau màn chào hỏi, chuyện trò rồi hát hò, hò hét..v..v....rồi cũng đến lúc trại báo kẻng đi nghỉ, lúc này khoảng 9h30 và ở đây chỉ có tiếng kẻng, không có "buồng đổ" như ở Hỏa Lò và sau kẻng ai ngủ thì ngủ, ai trò chuyện thì trò chuyện và ai hút thuốc lào cũng có thể tự trùm chăn mà hút. Tất nhiên bọn thấp cổ bé họng nhất thì cũng phải xin phép nếu được cho thì mới dám làm, và tất cả đều phải làm nhẹ nhàng, kín đáo tránh giây tiếng ồn hoặc ánh lửa ra ngoài.

một năm trong trại

trang 85

Đêm đầu tiên ở Bình Sơn với tôi vừa quen vừa lạ, quen vì tôi từ lâu đã chấp nhận cuộc sống mất

tự do và lạ vì vừa lạ phòng, lạ phong cách sống của phạm nhân ở trại giam này và rất nhiều cái lạ khác, khác rất nhiều so với hơn hai tháng tôi trải qua ở Hỏa Lò. Vậy là tôi đã rời Hỏa Lò được một tuần, một tuần qua đủ để thông tin tôi đã bị chuyển đi khỏi Hỏa Lò đến được với gia đình tôi, điều này là chắc chắn vì tôi luôn được nhận quà hàng tuần ở Hỏa Lò và việc gia đình tôi đi gửi quà sẽ biết được ngay tôi không còn ở đó nữa. Tôi không lo mình sẽ không có quà tiếp tế vì với tình thương của cha mẹ, tình anh em ruột rà chắc chắn họ sẽ tìm được nơi cần biết để tiếp tục thăm nuôi tôi, càng nghĩ tôi càng cảm thấy tủi hổ vì đã đẩy cả gia đình theo vào vòng xoáy tù tội này. Cả Ngọc nữa, không biết em đã biết việc tôi bị chuyển trại chưa? Và nếu biết liệu em có còn đủ lòng kiên trì và vượt qua mặc cảm để chạy theo từng trại giam cùng với thằng người yêu tù tội như tôi không?

Nằm nghĩ miên man tôi không sao chợp mắt được, tiếng ngáy đã vang đều đều trong phòng giam, có lẽ mọi người đã quen với lịch sinh hoạt ở đây nên họ dễ ngủ hơn tôi. Dù sao nơi đây cũng quá yên lành so với Hỏa Lò khi dân hay bộ đội và thậm chí cả trưởng buồng cũng luôn phải sống trong sự đề cao cảnh giác bởi hiểm họa trong phòng giam có thể đến bất kỳ lúc nào. Tôi dù sao cũng đã may mắn nhận được sự ưu ái ngay từ đầu của thầy, có lẽ ông nhìn thấy ở tôi một tiềm năng gì đó cho mối quan hệ thầy - tù sau này, hoặc chỉ đơn giản là ông thấy tôi không phải là loại tội phạm chuyên nghiệp và dù sao cũng là kẻ có học. Mọi chuyện đều có thể xảy ra nhưng có một điều không hề nghi ngờ là ở đây tôi đã được thầy đối xử tốt và may mắn vào một buồng giam ít khốc liệt chứ thực ra ở Bình Sơn không phải không có học luật hay những trò tàn bạo trong tù.

Đêm Bình Sơn, một trại tạm giam khác lạ hoàn toàn so với các nơi tôi đã trải qua, nằm đây có thể nghe rõ tiếng dế kêu rả rích hay tiếng ếch kêu uôm uôm, có lẽ chúng mừng nước sau một cơn mưa rào khá to. Đời tôi không ngờ có lúc lại kém hơn cả lũ côn trùng hay động vật cấp thấp khi đánh mất đi sự tự do và thậm chí là cả tiếng nói tự nhiên của mình. Bất giác tôi thở dài ngao ngán, tội của tôi về lý thì đơn giản nhưng thực tế dính vào những vụ việc của thằng Linh nên giờ cũng chưa biết sẽ thế nào, có thể về đây sẽ phải bắt đầu điều tra lại từ đầu, cũng có thể sẽ phải ăn thêm một vài lệnh tạm giam nữa mới được xét xử chưa biết chừng, nói chung là khá mờ mịt. Một khi bước chân vào tù, thằng tù nào cũng chỉ mong ngóng nhất là được kết thúc điều tra và nhận cáo trạng chờ ngày xét xử, về góc độ nào đó thì việc xử án sớm có lẽ sẽ mang lại những hiệu ứng tích cực hơn, khi đó phạm nhân đã nắm rõ được mức án của mình để yên tâm cải tạo chứ không phải thấp thỏm lo âu và giằng xé như tôi lúc này.

Có ánh đèn pin soi loanh loáng xuyên qua nan chớp cửa sổ và thấp thoáng trên trần nhà, lúc này là lúc các tốp chuếch đi tuần. Đám lính nghĩa vụ này dù ở đâu, dù có gọi là choang hay la chuếch thì chỗ nào cũng bị phạm nhân coi thường và luôn luôn cảnh giác bởi các hành vi ăn bẩn. Sau này ở Bình Sơn lâu lâu tôi được biết bọn chuếch rất chịu khó đi soi vì khi bắt được quả tang nếu không muốn bị báo Ban và ảnh hưởng đến thầy, thường chúng sẽ "làm giá" với buồng vi phạm. Sau khi "ngã giá" xong thì trong buồng phải bắn ra ngoài số tiền tương ứng với số đã thỏa thuận để bọn chúng bỏ qua sự vụ,

một năm trong trại

trang 86

dù chúng không có chìa khóa mở cửa vào buồng và giữa cửa ngoài và cửa trong cách nhau cả vài mét và chỉ có một ô vuông nho nhỏ để nhìn vào trong, nhưng chúng không từ thủ đoạn nào để ăn tiền. Khi buồng chấp nhận trả tiền để được yên thân, chúng sẽ luồn một cây sào vào trong cửa và yêu cầu trong buồng phải kẹp tiền vào đấy cho chúng.

Đêm có lẽ cũng đã rất khuya rồi, loáng thoáng đâu đây có tiếng nạt nộ của bọn chuếch, có lẽ lại một buồng nào đó chuẩn bị phải ngã giá. Càng nghĩ càng cám cảnh cho cuộc sống thời hiện tại khi đồng tiền là tác nhân của tất cả những sự suy đồi đạo đức, nhân cách khi nhan nhản những việc chạy trường, chạy lớp, chạy chức, chạy quyền, chạy tội..v.v....bằng tiền. Và ngay cả trong cái xã hội tù đầy này, những con người khốn khổ mất tự do cũng vẫn là cái mỏ để khai thác tiền, những đồng tiền có thể từ gánh hàng rong của một bà mẹ già nào đó, cũng có thể là từ phong bì dày cộp của một ngài mặt lớn nào đó có con đang nằm cải tạo hay cũng có thể là những đồng tiền nhuốm máu cướp bóc. ÔI tiền! quyền lực của nó là do con người tạo ra nhưng chính con người cuối cùng lại lệ thuộc vào nó để đánh mất đi những sự tốt đẹp trong bản chất của loài người. Và cả tôi cũng không thoát khỏi vòng xoáy đó, vì ham tiền mà tôi lỡ bước, vì nó mà tôi nằm đây đêm trắng giữa trại giam này: Com nằm đây Bạn bè con cũng nằm đây Ao số đắp cho thân gầy Cùng chung số kiếp tù đầy......... Đã có tiếng gà gáy đâu đây, ngoài kia trời đã lờ mờ sáng..........

( Còn tiếp_ sưu tầm: [email protected] Facebook.com/loc.plsoft )