NUKLEINSKE

KISELINEUna Sabljaković

& Faris Trako

oGrupa prirodnih polimera

o Relativna molekulska masa oko 109

KOMPONENTE NUKLEINSKIH

KISELINA1.Monosaharidi (šećeri)

2.Baze

3.Fosfat

DNA RNA

BAZEPURINSKE:o ADENIN

o GUANIN

PIRMIDINSKE:o TIMIN

o CITOZIN

o URACIL

(heterociklički aromatski amini)

Adenin Guanin

Timin Citozin Uracil

ADENIN

CITOZIN

GUANIN

URACIL

β-D-RIBOZA

ADENIN

β-N-glikozidna veza

Anomerni ugljik

NUKLEOZIDI

NUKLEOTIDIo Esteri nukleozida esterificirani

fosfornom kiselinom

o Podjela:1. RIBONUKLEOTIDI (šećer riboza, baze adenin,

guanin, citozin i uracil)

2. DEOKSIRIBONUKLEOTIDI (šećer deoksiriboza, baze

adenin, guanin, citozin, timin)

Fosfatna grupa

Šećer

Azotna baza

difosfatriboza

uracil

Uridin-difosfat-glukozid (UDG)

STRUKTURA DNAo PRIMARNA – sekvencija

nukleozida

o SEKUNDARNA – definirana načinom sparivanja baza

o TERCIJARNA – poznavanje položaja svih atoma u prostoru

Nuleinske kiseline – linearni poliesteri troprotonske fosforne kiseline i di- ili triola (derivata

šećera)

DNA RNA

ADENIN

ADENIN

CITOZIN

CITOZIN

URACIL

GUANIN

GUANIN

TIMIN

PAR BAZA

DNA

ŠEĆER FOSFA

T

RNA

o 1953. godine J. Watson i F. Crick postavili model dvostruke zavojnice DNA

o Bitne karakteristike modela:

1. Dvostruka desna zavojnica

2. Purinske i pirmidinske baze – unutrašnjost zavojnice ; šećer i fosfatne jedinice – vanjski dio

3. Polinukleotidni lanci povezani vodikovim vezama

4. Par baza ima debljinu 0,34 nm

5. Slijed baza nije ograničen

SEKUNDARNA STRUKTURA DNA

šećeri i fosfatne grupe

hidrogenoksigenbaze

fosfor

ugljik

J. Watson i F. Crick Prvi model DNA

KOMPLEMENTARNOST BAZA

o Zbog steričkih razloga i mogućnosti stvaranja vodikovih veza adenin se mora sparivati s timinom a guanin sa citozinom

o Redoslijed baza jedne niti uvijek određuje redoslijed baza druge niti

o Redoslijed baza nije ograničen

Fosforna jedinica Šećer

Komplementarne baze

REPLIKACIJA DNA

REPLIKACIJA DNAo Roditeljska DNA

o Odvajanje niti dvosruke zavojnice

o Replikacijska rašlja

o Oba lanca roditeljske DNA služe kao kalupi za sintezu nove DNA

Roditeljska molekula

DNA

Odvajanje niti dovstruke zavojnice

Novi lanci

Replikacijska rašlja

DNA polimeraza

DNA polimeraza

GENETSKA ŠIFRA (KOD)

o 4 različite baze – 64 tripletne kombinacije

o 61 triplet odgovara dređenim aminokiselinama

o 3 tripleta šifra za završetak lanca

o Svaki kodon označava samo jednu aminokiselinu!

PITANJA?