1. CZYLIJAKTUNIEKOCHAPOLSKICHWARZYW IOWOCWPORANAPOMIDORAOWARZYWACHIOWOCACHSW KILKAwww.poranapomidora.com

2. DLACZEGOWARZYWAIOWOCESTAKWANEDLATWOJEGODZIECKA?wchodziwskadrodopsynywiatoczuegobarwnikaoka,ktrejbrakpowodujetzw.kurzlepot,czyligorszewidzenieozmierzchu.rdem jejs:dynia,por,morela.WitaminaApoprawiajmikrokreniewgakachocznychorazwidzeniesobecnewaronii,borwkachczyczerwonejkapucie.Antocyjanychroniokoprzeduszkodzeniamipowodowanymiprzezwolnerodnikiipromieniesoneczne.Znajdujesigwniewproduktachrolinnych,np.wkalarepieczygroszku.LuteinaWartocioweodywianiedzieckadeterminujejegoprawidowywzrostirozwj.Zatem wdieciemaluchaniepowinnozabraknproduktwbdcychcennymnonikiem witaminiskadnikwmineralnych,czyliwarzywiowocw.SOKOLIWZROKJednym zwaniejszychprzeciwutleniaczyjest ,czyliczerwonybarwnikrolinny,ktrywychwytujeidezaktywujeszkodliwedlaorganizmuwolnerodniki.Znajdujesiwpomidorachiarbuzach.likopenZielonyszczawzawierazkolei ,ktrauszczelniaiwzmacnianaczyniakrwionone,atakewykazujesilnedziaanieantyoksydacyjne.rutynTarczantynowotworowdlaorganizmustanowirwnieburakiiichczerwono--oletowebarwniki,czylibetacyjany.OCHRONAPRZEDNOWOTWORAMINaodpornowpywa ,obecnam.in.wczarnychporzeczkachinatcepietruszki.Wartopamita,eselernaciowyzawierajejdwukrotniewicejnicytrusy!witaminaCOdpornoorganizmuwzmacniajskadnikidziaajceantybakteryjnieiprzeciwzapalnie.Nauwagzasuguje ,nadajcapapryceostroci.Czosnekzawspomoeleczenieinfekcjiwirusowej,kaszluikataru.kapsaicynawieafasolkazawiera ,ktradziaajcjakrodzajprzeciwciaapowstrzymujerozwjpatogenw.aglutyninODPORNONieprawidowamasaciaadzieckawynikanajczciejzezegosposobuodywianiaorazniewystarczajcejdawkiruchu.Wysokoprzetworzonaywnodostarczagwnieenergii,abrakujew niejniezbdnychskadnikwodywczych.leywionedziecko,ktrecorazwicejczasuspdzawawceszkolnejiprzedkomputerem,staleodczuwaichniedobr.Efektem jestczstygdizwikszonyapetytnawglowodany,wtym sodycze.JakJakporadzisobiezuzalenieniem odcukruirosncmasciaa?Toprostewprowaddodietydzieckawartocioweprzekski,czyliowoceiwarzywa.Dzikinim dzieckozjemniejpodczaswikszychposikwistraciochotnasodycze.Warzywem,ktrewartowczydomenu,jestporzawartywnim mangan,witaminaC,witaminaB6ielazostabilizujpoziom cukruwekrwi.PRAWIDOWAMASACIAATadekNiejadektodlarodzicw nieladawyzwanie.Czstozbrakuczasuicierpliwocirezygnujemyzwalkioposiki,poniewaTadekjadamao,rzadkoiwolno.Pozwalamymuwicnajedzenieczegokolwiek,byletylkocozjad.Poniewaorganizm dzieckadorozwojupotrzebujeok.60rnychskadnikw odywczych,takwanejest,bywrdniewielkiejilocizjadanychproduktw przemyciwarzywaiowoce.Dodietydzieckawarto wprowadzi produkty pobudzajce wydzielanie sokw trawiennych,ktre zwikszaj apetyt.Wprowadmyjedojadospisunajpierw w maychilociach,agdysiprzyzwyczaiw wikszych.Zwarzywszszczeglniepolecanes:rzodkiewka,cebula,szczypiorichrzan,azowocwagrest.APETYTAbydzieckoatwozdobywaowiedzimiaoprzyjemnoznauki,naleyzadbaozaspokojeniepotrzebjegocentrumdowodzenia,czylimzgu.Popierwszewoda,poniewamzgzawierajej75%iprzeztojestnajbardziejnawodnionym organem naszegociaa.Dzieckoniejestwstaniewypiniezbdnejilocisamejwody,dlategojejczmoeuzupenizjadajcproduktystae.Najbogatszewwodswarzywaiowoce,ktredodatkowodostarczajwanegopaliwadlapracymzgu,czyliglukozy.MMzg dziecka potrzebuje rwnie elaza,ktry jestskadnikiem hemoglobiny niezbdnejw procesieroznoszeniatlenudokadejkomrkiciaa,w tym mzgu.PrzyswojenieelazazdietyuatwiawitaminaCobecna m.in.w natce pietruszki.Soczewica igroszekcukrowy zawieraj kwasfoliowy niezbdny doprawidowejbudowy krwinkiipodniesienia stenia hemoglobiny.Potasto pierwiastekniezbdny dlawaciwegoprzewodnictwanerwowego,amagnezwrazzwitaminamizgrupyBdziaajantystresowo.Znajdziemyjem.in.wpomidorach,papryceiziemniakach,warzywachstrczkowychorazczereniach,atakewporzeczkach,urawinieitruskawkach.SPRAWNYMZG

3. CHCESZ,BYTWOJEDZIECKOJADOWARZYWAIOWOCE?ZACHJE!JESTNATOKILKASPOSOBW!Natocoorazjakjedzdzieci,bardzoduywpywmasposbodywianiasinas,ichrodzicwiopiekunw.Tomyjestemydladzieckanajwikszym autorytetem,dlategojelichcemyzachcijenaprzykaddosprbowaniadanegowarzywa,samipowinnimyjejezochot!Wanejestrwnie,abyposikibyyspoywaneprzywsplnym stole,ostaejporze,w miejiswobodnejatmosferze.Niepowinnimyuczydziecijedzeniawpopiechu.Wartotake,bydzieckojadosamodzielniemimo,eczasem zdarzymusipobrudzi!DAJDOBRYPRZYKADKadyznas,duyczymay,zwracauwagnawygldizapachtego,cozarazzje.Kolorowytalerzzachcadojedzenia,aprzynajmniejdosprbowaniatego,conanim ley.Warto,abypotrawy,ktrepodajemydziecku,byyatrakcyjnedlaoka.Pozwlmydzieckunasamodzielnow doborzezarwnoskadnikw dania,jakrwniekompozycjismakowych nawettychnajdziwniejszych.Jakmasidowiedzie,colubi,aczegonie,jelinarzucimymuswojezdanie?BAW SIW SMAKIIKOLORYAtrakcjdladziecimoebywsplnegotowanieposiekprzygotowanywrodzinnym gronienapewnobdziesmakowalepiej,asameprzygotowaniabdprzyjemnformzabawyispdzaniaczasurazem.Eksperymentowaniewkuchnitowietnamoliwopoznawanianowychsmakw.Pobawciesiwiczeswoimipociechamiwrozpoznawaniewarzywiowocw,pozapachuczysmaku,zzawizanymioczami.Czywiecie,ezzatkanymnosembardzotrudnojestrozpozna,cowaniejemy?Nieoczekiwanewraeniazpewnocipozwolotworzysinaszym dzieciom naprbowanieipoznawaniewiatakulinarnego.UGOTUJMYRAZEMNaszedzieciniemuszmietakichsamychpreferencjismakowychjakmy.Proponujmyim warzywa,ktreakceptuj,lubserwujmyjenarnesposoby.Wwczasdzieckomaszansnauczysi,emimoinielubigrillowanejcukiniiwplasterkach,tojednakuwielbiazupkrem ztegowarzywa!Jelinatomiastjusam wygldwarzywaodstraszaodtalerzanaszpociech,podawajmyjeporazpierwszyw formiemaorozpoznawalnejipytajmy,czydaniesmakowao.Czasem niewartomwi,zjakichwarzywugotowalimyzup,jelismakuje.NIEZMUSZAJDOJEDZENIA ZACHCAJDOPRBOWANIAOgraniczmynaszemudzieckuniezdroweprzekskimidzyposikami.Batonik,kilkacukierkw,chipswTonibynic,ajednakbardzoniekorzystniewpywajna apetyt.Po tego typu przekskach dzieciczsto odmawiaj zjedzenianormalnegoposikupoprostudlatego,eniezdyyjeszczezgodnie.Jelinawidokubdstayowoceipokrojonewarzywa,tojestszansa,etowanieponiesigniedziecko,jelizgodnieje.Zazwyczajdziecichtniejwybierajowoceniwarzywa,gdyssodsze,dlategopowinnimypodawajerazem.STAWIAJNAWIDOKUWARZYWAIOWOCENienegocjujzdzieckiem zjedzeniatego,cojestnatalerzu,atym bardziejnieobiecujnagrodyzazjedzenieniedobrychwarzyw.Inaczejtwojedzieckonauczysi,ejedzeniewarzyw zawszejestnieprzyjemne,niebdziechciaoichprbowa,adodatkowobdziedaow zamiannagrody.Dzieciwietniewykorzystujtenmechanizm dootrzymywaniatego,colubinajbardziej.Oczywiciewieledziecinieodrazuzasmakujewkadym warzywie.Pamitajcotym,wartoprzygotowasinakilkaczykilkanacieprb.NIENAGRADZAJJEDZENIAWARZYWNiepytajswojejpociechycozje,bojestbardzoduaszansanato,eniewybierzewarzyw.Lepszerezultatydajepytanie:zjeszfasolkszparagowczybrukselk?(oczywicieobatewarzywatrzebamiewzasigurki,gdystarszedziecimogwyczupodstp).Pamitajmyniemoemydadzieckuwyboruniejedzeniawarzyw!Tomyjestemyrodzicamiitomydecydujemyotym,cojenaszedziecko,bybyozdroweidobrzesirozwijao.DAJWYBRCzasamidzieckojebezentuzjazmuniedlatego,eposiekskadasizwarzyw,aledlatego,epoprostuniejestgodnealbolesiczuje.Nienaleywwczaszmuszagodojedzenia.Jelitwojedzieckoodmwiozjedzeniaobiadu,najwaniejszetoniepozwalamunadojadaniedeserw,sodyczyiinnychzamiennikw.Wanajestkonsekwencjaiwsplnygosobojgarodzicw.Gdinaszawytrwaosprawi,eprzykolejnym posikudzieckoatwiejsigniepowszystko,coleynatalerzu.RODZICU GDTOTWJPRZYJACIEL

4. DLACZEGOWARTOJEWARZYWAIOWOCE?sdmagnezpotaswap+ + +1Naszym miniom,ebydobrzepracoway,niewysniewystarczysamobiako.Zielonygroszek,brokuyczyszparagibogatewwitaminyzgrupyB,sonecznikirzepazawierajcewapczywreszciefasola,grochiszpinakpenemagnezutoprodukty,bezktrychtrudnonamsobiewyobrazizdroweisilneminie.Warzywaiowocepowinnywchodziwskadcodziennejdiety,gdysrdem bezcennychwitamin,zwaszczawitaminyC,beta-karotenuorazkwasufoliowego.Zawierajrwnieznaczneilociskadnikwmineralnych,takichjak:DAJSI2Istotwaciwegogospodarowaniaenergiwcigudniajestutrzymaniestabilnegopoziomucukruwekrwi.Gdywkadym posikuznajdujsiwarzywai/lubowoce,atwiejjestzapanowanadgodem iograniczyilozjadanychsodyczy.DOSTARCZAJENERGII3Im wicejzielonychwarzyw,takichjaksaata,brokuy,brukselkaczykapustaznajdujesiwnaszejdiecie,tym silniejszyjestnaszukadodpornociowy.WZMACNIAJODPORNO4Zawartywowocachiwarzywachbonnikpokarmowynieulegatrawieniuprzezenzymyprzewodupokarmowego.Speniaonjednakbardzowanrol,m.in.posiadazdolnoregulowaniapracyprzewodupokarmowego,zapobiegajczaparciom.Wpywarwniekorzystnienasteniecholesteroluiglukozywekwekrwi.POPRAWIAJPRACP.POKARMOWEGO5Zwyklewdieciewystpujeprzewagazwizkwzakwaszajcychnadalkalizujcymi.Dostarczajcdokadegoposikuwarzywai/lubowoce,dbamyorwnowagkwasowo-zasadowwdiecie.SALKALIZUJCE6Cebulaczywinogronatocennerdapolifenolinaturalnychprzeciwutleniaczy,ktrepomagajzapo-biegauszkodzeniom wywoanym przezwolnerodniki.ZAWIERAJPRZECIWUTLENIACZE7Wikszowarzywiowocwmatewysokzawartowody(80-90%),zczegowynikaichniskawartokaloryczna.SNISKOENERGETYCZNE2660KCAL/100G8Zdrowadieta,penawarzywiowocw,dostarczawieleprzyjemnocizewzgldunaogromnrnorodnogatunkwiodmiandostpnychprzezcayrok.Jestichtakduo,enawetnajbardziejwybredniamatorzybdusatysfakcjonowani.DOSTARCZAJPRZYJEMNOCI9Specjalicidosprawywieniaidietetykiwopracowa-nym przeznichNarodowym ProgramieZdrowegoOdywianiazalecajjedzeniewarzywiowocw5razydziennie.DAJNIEOGRANICZONEMOLIWOCIKULINARNESzklankapokrojonychtruskawek(mogbymroone)1/2szklankimlekalubjogurtunaturalnegoykadowolnychorzechwykamusli(zpatkamiowsianymiisuszonymiowocami)Wszystkieskadnikinaleyzmiksowa.KOKTAJLTRUSKAWKOWYZORZECHAMIINIADANIE120gletazindykabezskry1/4bakaanaPomidoryeczkaolejuPrzyprawyMisopokrjwpaski,usma,dodajpokrojonegobbakaana,pomidoryiduwszystkorazemdomikkoci.INDYKZBAKAANEMIPOMIDORAMI1PORCJAUgotujkaszzgodniezzaleceniamiproducentaiposypjkoperkiem lubposiekannatkpietruszki.KASZA,NP.JCZMIENNALUBGRYCZANA2YKIGarposzatkowanejkapusty,np.pekiskiej1ykakukurydzy1-2rednieogrkikiszone2paskipaprykiczerwonejZioa1/2yeczkiolejuPPokrjwkostkogrkiipapryk.Nastpniewymieszajdelikatniewszystkieskadniki.SURWKAZKAPUSTYPEKISKIEJ,OGRKAKISZONEGOIKUKURYDZY1PORCJAOBIAD2paskieykimkipszennej,szczyptacukru,szczyptacukruwaniliowego,1/3yeczkiproszkudopieczenia,1jajko,1/2szklankikerunaturalnego,1/2szklankijagdlubborwekJajJajkoubijzkerem,dodajmk,proszekdopieczenia,cukieriwszystkowymieszaj.Jagodylubborwkipoczzciastem.Usmanazotykolor.PLACKIZJAGODAMILUBBORWKAMINAKEFIRZE1PORCJAKOLACJA(jabko,gruszka,opakowanieborwek,miseczkatruskawek,pksiycarbuza)lubOWOC(np.jabko+marchew)BUTELECZKASOKUWARZYWNO OWOCOWEGOIINIADANIEPROPOZYCJADIETYDLADZIECKAW WIEKU610LAT150gserkaziarnistegoGarpokrojonychrzodkiewekykaposiekanegoszczypiorkuSl,pieprz,bazyliadosmakuWymieszajdokadniewszystkieskadniki.SEREKZRZODKIEWKAMIISZCZYPIORKIEMPODWIECZOREK

5. DZIAANIESFINANSOWANEZERODKWFUNDUSZUPROMOCJIOWOCWIWARZYWORGANIZATOREMKAMPANIIJESTFEDERACJABRANOWYCHZWIZKWPRODUCENTWROLNYCHPORCJA5XDZIENNIE1porcjawarzyw=ok.80gramw1W powszechnym mniemaniuporcjawduejmierzezaleyodindywidualnychpreferencjiiapetytu,alewiatowaOrganizacjaZdrowiaokrela wag 1porcjiwarzyw na ok.80gramw.W praktyce,80gramw toliankatartej marchewki, may pomidor, garzielonejfasoliszparagowej.W rzeczywistocijednaporcjazaleyod wieku,masyciaaitrybuyciaczowieka.Dladzieckajednaporcja bdzie wynosia 30-50 gramw. Dladorosegoczowiekazimnaprzystawkazsurowychwarzyw waymidzy80-120gramw,awarzywajakododatekdodania120-150gramw.Porcjazupyzawieraok.200-gramowporcjwarzyw.JAKMOEMYOKRELIJEDNPORCJ?