ÇOCUKLARIMIZ…ÇOCUKLARIMIZ…

Bizim en değerli Bizim en değerli varlıklarımız…varlıklarımız…

Tüm çabalarımız Tüm çabalarımız onların iyiliği için…onların iyiliği için…

ÇOCUKLARDA ÖDÜL CEZA UYGULAMASI VE

ETKİLERİ

Ceza denince akla hemen sadece bedeni ceza gelir. Oysa;

CEZA UYGULAMALARI

SIKÇA KULLANILAN CEZA YÖNTEMLERİMİZ:a- Çocuk konuşurken başka yöne bakmak b- Dinlememekc- Başarılarını görmezden gelmek d- Eleştirmek  e- Tehdit etmek  f- Cevaplarının olumsuz olduğunu bildiğimiz soruları

yöneltmek  g- Suçlamak  h- Aşağılamak  ı- Çocuğun arzu edilen tarzda olmayan  (=başarısız)

davranışlarını, olumlu    davranışları  olan  çocuklarla karşılaştırmak  

i- Yapabileceğinden fazlasını beklemek,      j- Soğuk ve ilgisiz davranmak.

Gibi davranışlarda bedeni cezalar gibi çocuğa zarar vericidir.

Bunlara "duygusal şiddet uygulamak" da denebilir.

Çocuk bu şekilde cezalandırıldığında;

Kendine güvensiz, ürkek, huzursuz, sık sık yanlış yaptığını düşünen, kendini önemsiz hisseden, konuşurken gözlerini kaçıran, iş yapmaktan keyif almayan, (belki de) saldırgan biri olur.

Cezalandırılan yanlış davranış başlangıçta hemen ortadan

kalktığından, yetişkinler cezanın uygun bir eğitim aracı olduğu

izlenimine kapılırlar. Ceza geçici bir çözümdür.

Aslında cezalarda birazda intikam duygusu gizlidir. "Beni üzdü, bende onu üzeyim" gibi. Ceza veren yetişkin çocukla ilişkilerini daha içinden çıkılmaz hale getirebilir.

Bazen cezadan başka çare bulamayabiliriz. Böyle bir durumda anlamlı cezalar vermeliyiz ki bir işe yarasın.

Mutlaka Ceza Vermek Gerekiyorsa Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

Cezadan önce çocuğa 1. Niçin öyle yapılmaması gerektiği hatırlatılır. Çocuk

istenmeyen davranışı sürdürürse 2. Böyle yapmaya devam ederse nasıl bir önlem

alınacağı bildirilir bütün bunlara rağmen istenmeyen davranışı yenilerse

3. Ceza mutlaka uygulanır.Ceza uygulanırken1. Önce yanlış davranışın analizi yapılır "Bu davranış

hangi durumlarda ortaya çıkıyor"        " Öncesinde ne olmuştu" gibi            

2. Ceza belirlenir.                  3. Uygulanır.

Örneğin, ders dinlemeyen arkadaşlarını rahatsız eden bir çocuğa anne-baba veya öğretmen  çocuğa davranışının niçin  yanlış olduğunu anlatmalı "Seni anlıyorum sıkılmış olabilirsin ama...) cümlesi ile konuşmaya başladığında çocuğun uzlaşmacı davranması ihtimali artar aynı davranış devam ettiği takdirde böyle devam ederse yapılacak bir aktiviteye  katılamayacağı belirtilir ve tekrarlanması halinde çocuk bundan men edilir.

Çocuklar hiçbir zaman kendilerine şunun ya da bunun niçin yapıldığını anlayamama durumunda bırakılmamalı. Eğer çocuk ne yaptığını, ondan sonra da ne olduğunu anlayabilirse, davranışlarını kendi iç görüsüne göre olumlu yönde değiştirebilir. Açıklamalar, çocuğun doğru yolu kendiliğinden bulmasını, bağımsız düşünmesini, bağımsız davranmasını sağlar. Ceza korkusu ile hareket eden çocuk bağımsız düşünemez. Doğru yolu kendiliğinden bulamaz.

ÖDÜLLENDİRME

Anne babanın çocuğun davranışlarının şekillenmesinde çocuğun başarılarını, doğru davranışlarını, onaylanması gereken tavırlarını, ödüllendirmesi önemlidir.

““MADDİ DEĞİL, DUYGUSAL MADDİ DEĞİL, DUYGUSAL ÖDÜLLENDİRME”ÖDÜLLENDİRME”

Çocuğu ödüllendirmenin derecesi ve şekli yaş ve ailenin durumuna göre genelde değişiklikler gösterir.Ama şunu hemen belirtelim ki en iyi ödüllendirme maddi ödüllendirme değil, duygusal ödüllendirmedir. Kendisine sürekli bir şeyler alınmaya alıştırılan çocuk, gün gelecek en iyi ve en pahalı hediyelerle bile doyum bulamayacaktır. Ama anne babasının öpmesi, kucaklaması, gezdirmesi, onunla oynaması, ona güzel sözler söylemesi şeklindeki ödüllendirme; en sağlıklı ve en başarılı ödüllendirmedir. Anne babaların bu türlü bir duygusal ödülün yanı sıra imkanları ölçüsünde ek hediyeler vermesi de çocuğu ödüllendirmenin diğer yoludur. Anne babaların, hediyelerdeki maddi büyüklük yerine manevi değeri ön plana çıkarmaları daha doğru olur.

Okul döneminde ödüllendirme şekli

Öpme, okşama, sevme, onunla oynama, onunla birlikte gezme, birlikte ders çalışma, onaylandığının hissettirilmesi, onun kabiliyetlerini ön plana çıkaracak program ve aktivitelere yönlendirme, onun hoşuna gidecek iltifatlar söyleme vb...

DİSİPLİNİ NASIL SAĞLAYABİLİRİZ?

Disiplin Çocuğa CEZA vermek midir?

Çocuğa vurmak, tokat atmak, azarlamak,

sözel saldırıda bulunmak (kötü sözler söylemek) DİSİPLİN

değildir.

İLGİSİZ AİLE TUTUMUYLA YETİŞEN ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN

DİSİPLİN SORUNLARI

• Saldırgan Tavırlar• Huysuzluk Nöbetleri

• Kaba yada müstehcen dil kullanma• Düşünmeden hareket etme

• Gösteriş merakı• İlgi görme merakı• Okuldan kaçma

• Sınıfta gürültü yapma• Söz almadan konuşma

• Diğer öğrencileri rahatsız etme• Komik olmaya çalışma

• Sürekli başka nesnelerle oynama

AŞIRI İLGİ AİLE TUTUMUYLA YETİŞEN ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN DİSİPLİN SORUNLARI

• Uç noktada utangaçlık• Özgüven eksikliği

• Oyunlardan uzak durma• Sürekli yalnız kalma eğilimi

• Arkadaşsızlık ve sosyal iletişim eksikliği• Aşırı çalışkanlık• Mükemmeliyetçilik

• Yeni durumlara karşı korku içinde olma• Sıklıkla hayallere dalma

• Öğrenmeye karşı zayıf dürtü• Yersiz kaygılar

• Sorumluluktan kaçma• Aşırı duyarlılık

DİSİPLİNİ SAĞLAMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

• Disiplini sevgi temmelleri üzerine kurun.

• İyi örnek olun. Fiziksel ceza vermeyin.• Disiplin kurallarını oluştururken

çocuğunuzuda katın.• Çocuğunuzun iyi davranışlarını,

başarılarını övün.• Çocuğunuzla kazanan-kaybeden

yarışına girmeyin.• Çocuğunuzla ilgili şikayetler karşısında

savunmaya geçmeden neler yapabileceğinizi düşünün.

• Ailenin diğer bireyleriyle de disiplin kuralları konusunda hemfikir olun.

• Neden ve Niçin soruları yerine Nasıl ile başlayan sorular sorun.

• Çocuklar ve gençler yetişkinin sakin davranışlarına daha iyi yanıt verirler.

Avaz avaz bağırmak veya dövmek sadece o anki kızgınlığınızı

boşaltmanıza yarar. • Anne baba olarak hata yaptığınızda

özür dilemesine bilin.• Unutmayın söylediniz her söz sizi

üzecek ya da sevindirecek şekilde size dönebilir.

ÇOCUK YAŞADIĞINI

ÖĞRENİR.

ÇOCUK YAŞADIĞINI ÖĞRENİR...EĞER BİR ÇOCUK;

SÜREKLİ ELEŞTİRLMİŞSE,Kınama ve ayıplamayı

KİN ORTAMINDA BÜYÜMÜŞSE,Kavga etmeyi

ALAY EDİLİP AŞAĞILANMIŞSA,Sıkılıp utanmayı

DEVAMLI UTANDIRILARAK TERBİYE EDİLMİŞSE,Kendini suçlamayı

ÇOCUK YAŞADIĞINI ÖĞRENİR...EĞER BİR ÇOCUK;

HOŞGÖRÜ İLE YETİŞTİRİLMİŞSE,

Sabırlı olmayı

DESTEKLENİP YÜREKLENDİRİLMİŞSE,

Kendine güven duymayı

ÖVÜLMÜŞ VE BEĞENİLMİŞ İSE,

Takdir etmeyi

HAKKINA SAYGI GÖSTERİLEREK BÜYÜTÜLMÜŞSE,

Adil olmayı

ÇOCUK YAŞADIĞINI ÖĞRENİR...EĞER BİR ÇOCUK;

GÜVEN ORTAMI İÇİNDE YETİŞMİŞSE,

İnançlı olmayı

KABUL VE ONAY GÖRMÜŞSE,

Kendini sevmeyi

AİLE İÇİNDE DOSTLUK VE ARKADAŞLIK GÖRMÜŞSE,

Bu dünyada mutlu olmayı

ÖĞRENİR...