oÖdül Nedir? Ceza Nedir?

oÖdül ve Ceza Hakkında Düşünceler

oNe Ödül Ne De Ceza…

*EĞİTİMDE ÖDÜL VE CEZA

Ödül; Çocukta ya da öğrencide, iyi hareketlerin tekrarını sağlamak amacıyla uyandırılan bir sevinç duygusudur. Ödül kavramına iki açıdan yaklaşılır.

1. İç Kaynaklı Ödül (İntrinsic Reward)

2. Dış Kaynaklı Ödül (Extrinsic Reward)

*Ödül Nedir?

İç Kaynaklı Ödül: Yapılan davranışın içeriğinde saklı bulunan zevk ve doyum duygusuna verilen isimdir.

Dış Kaynaklı Ödül: Davranışın kendi içinde bulunmayan fakat davranışın yapılması için dışarıdan verilen ödül türüdür.

Tanımlardan anladığımız kadarıyla ödülün genel amacı, bireyde olumlu davranışların tekrarını sağlayarak ona iyi ve beğenilir özellikler kazandırmaktır.

i. Uygun görülmeyen tepki ve davranışları önlemek için üzüntü, sıkıntı, acı, veren uygulamadır.

ii. Olumsuz bir uyarıcının istenmeyen bir davranış karşısında ortama katılmasıdır.

*Ceza Nedir?

Cezanın, yanlış davranışların, kayıtsızlıkların ve dikkatsizliklerin tekrarına engel olmak, kötü alışkanlıkların ortaya çıkışını engellemek, bireyin hatalı davranışlara yönelmesini engellemek, toplumda suç ve davranışların yayılmasını engellemek gibi amaçlar içerdiğini görüyoruz.

• Jean Jacques Rousseau: Eğitim yöntemleri ve disiplin anlayışında aşırı derecede bir özgürlük vardı. O öğrencilerin tabiatın içinde ve tam bir hürriyet içerisinde yetiştirilmelerini istemekteydi. Bedeni cezaya karşıydı. Eğer mutlaka ceza verilecekse bu ancak, «Tabii Ceza» olmalıydı. Ona göre çocuk ne emir almalı ne de emir vermelidir. Baskı yoluyla değil açıklamalar yoluyla yöneltilmeleri gerektiğini savunmaktaydı.

*Ödül ve Ceza Hakkındaki Düşünceler

Maria Montessori: Hürriyetle geleneksel disiplinin birbirine zıt iki kavram olduklarını, bunlardan birinin ötekini yok ettiğini söyleyerek, hürriyetin bulunduğu yerde disipline yer olmadığını savunmaktaydı. Kendi kurduğu «Çocuk Evi»nde çocukların kendiliklerinden, kendi kendine eğitmek iradesine sahip olduklarını keşfetmişti.

Hayatta insanın kazanabileceği en büyük mükafat, birkaç gerçeği anlayabilmesi ve birkaç yanlışı ortadan kaldırabilmesidir.

Büyük Frederich

* Ne Ödül Ne de Ceza…

*Ceza belirli bir davranışı yapmamayı öğretir ve sadece mevcut olduğunda etkilidir; ceza ortadan kalktığında, bastırdığı davranışın görülme ihtimali artar. Ceza bir davranışı yapmamayı öğretebilir ancak bir bakış açısını ceza ile öğretmek mümkün değildir. Bir insana bağırıp çağırarak bir araca dokunmamayı öğretebilirsiniz fakat matematiği, dürüst olmayı veya mutlu olmayı öğretemezsiniz.

*Ödül ve övgüye gelince; ne kadar masum görünse de aslında ödüller de çocuğun ödüllendirildiği şeye karşı ilgisini kaybetmesine sebep olur. Bununla beraber çocuklar o davranışı neden yapmaları gerektiğini öğrenemezler. Ödevlerini yaptığında çizgi film izlemesine izin verilen çocuk o gün ödevini yapar ama ödevi neden yapması gerektiğini öğrenemez.

o Yetişkinler , çocukların, büyüklerin beklentileri doğrultusundaki davranışlarını ödüllendir., istemedikleri davranışları da cezalandırılır. Çocuklar böylece itaate eğitilirler.

o 1900’lü yılların başında Maria Montessori, «İtaatkar ve bastırılmış çocuklarda, itaatkar ve bastırılmış yetişkinler yetişir.» demiştir.

Ödül ve ceza yerine ne yapmalıyız?

-GERİ BİLDİRİMGeri bildirim

davranışlarımıza yön verir; doğada yapılması ve yapılmaması gerekenler konusunda bu mesajları ölçüt alırız.

Çocuklar hiçbir zaman kendilerine şunun yada bunun niçin yapıldığını anlayamama durumunda bırakılmamalıdır. Eğer çocuk, ne yaptığını, ondan sonrada ne olduğunu anlayabilirse, davranışlarını kendi iç görüsüne göre olumlu yönde değiştirebilir.