1Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 201320-12-2013

Pensioen

Dekkingsgraad en Zekerheid

Jos Berkemeijer, 20 december 2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 2

Agenda

20-12-2013

1. Zekerheid en Eigen Vermogen

2. Dekkingsgraad en Beleggingsrisico

3. Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid

4. Tussenconclusies

5. Internationale Vergelijking Dekkingsgraad

6. Tenslotte

7. Disclaimer

Meer informatiehttp://pensioeninfo.blogspot.nl/2013/12/pensioenfonds-dekkingsgraad-en-zekerheid.html

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 3

Zekerheid en Eigen Vermogen

20-12-2013

• Pensioenfondsen informeren deelnemers over de dekkingsgraadontwikkeling

• Maar wat is eigenlijk de zekerheid die hoort bij een bepaalde dekkingsgraad?

• Antwoord varieert sterk per pensioenfonds

• Zekerheid en Vereist Eigen Vermogen

Pensioenwet Artikel 132, lid 2Een pensioenfonds stelt het Vereist Eigen Vermogen(VEV) zodanig vast dat met een zekerheid van 97,5 %wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen eenperiode van één jaar over minder waarden beschikt dan de hoogte van de Technische Voorzieningen (TV).

• Vereiste DekkingsgraadVereiste Dekkingsgraad : VDG = (VEV+TV) / TV.

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 4

Dekkingsgraad en Beleggingsrisico

20-12-2013

• Fluctuatie van de dekkingsgraad hangt in belangrijke mate af van het beleggingsrisico dat een fonds bereid is te nemen

• Voorbeeld ABP• Beleggingsbeleid ABP grosso modo: 40% vastrentende en 60% zakelijke waarden• Gemiddeld jaarlijks rendement afgelopen 5 jaar: 5% bij een volatiliteit van 15,9%• Volatiliteit dekkingsgraad 2004 t/m 2012: ca. 17%

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 5

Relatie Dekkingsgraad en ZekerheidAanpak en Uitgangspunten Model

20-12-2013

• AanpakSimulatie Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid o.b.v.:

1. RisicovolDe huidige risicovolle beleggingsstrategie met eenverwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 15%

2. RisicomijdendEen risicomijdende beleggingsstrategie met een verwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 4%

•Uitgangspunten Model• Eenvoudig Model, Normale verdeling• Alleen voor discussiedoeleinden• Geen exactheid• Bewustwording en inzicht geven staan voorop

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 6

Relatie Dekkingsgraad en ZekerheidRisicomijdende versus Risicovolle Beleggingsstrategie

20-12-2013

• Een dekkingsgraad 100% correspondeert met een zekerheid van 50%• Als de dekkingsgraad groter is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een

relatief lagere zekerheid op dan een risicomijdende strategie.• Als de dekkingsgraad kleiner is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een

relatief hogere zekerheid op dan een risicomijdende strategie.

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 7

Relatie Dekkingsgraad en ZekerheidVereiste Dekkingsgraad en Feitelijke Zekerheid

20-12-2013

• Vereiste DekkingsgraadOp basis van 97,5% zekerheid geldt een vereiste dekkingsgraad van circa 130% bij een risicovolle beleggingsstrategie en van circa 110% bij een risicomijdende strategie.

• Feitelijke ZekerheidEen dekkingsgraad van 105% correspondeert met circa 84% zekerheid bij een risico-mijdende beleggingsstrategie en circa 63% zekerheid bij een risicovolle beleggingsstrategie

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 8

Relatie Dekkingsgraad en ZekerheidEffecten van Solvency-II & Basel-II/III regelgeving

20-12-2013

• Solvency-IIVerhoging van de huidige zekerheidseis van 97,5% naar 99,5% (Solvency-II), betekent voor een risicomijdend fonds een verhoging van de vereiste dekkingsgraad van 110% naar circa 113% en voor fonds met een risicovol beleid een verhoging van 129% naar 139%.

• Basel-II/III (niet gevisualiseerd in de grafiek)O.b.v. de zekerheidseis van 99,9% (Basel-II/III regelgeving banken) zou de vereiste dekkings-graad nog verder stijgen naar 116% (risicomijdend), respectievelijk 147% (risicovol).

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 9

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid1-Jaars, 5-Jaars en 10-Jaars Zekerheidskaders

20-12-2013

• Meerjarige ZekerheidskansSturing op een 5 of 10-jarige zekerheidskans van 99,5% lijkt beter bij de lange termijn-doelstelling van een pensioenfonds te passen dan het huidige zekerheidskader o.b.v. een eenjarige zekerheidskans van 97,5%.

• Bij een risicovolle beleggingsstrategie (15% SD) geldt een vereiste dekkingsgraad van 118% als gekozen zou worden voor een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 10

Tussenconclusies

20-12-2013

• Feitelijke zekerheid bij PensioenfondsenOp basis van het huidige risicovollebeleggingsbeleid ligt de feitelijke zekerheidvaak ver onder de wettelijke eis van 97,5% .

• Huidig zekerheidskader niet passendGezien hun lange-termijn verplichtingen en risico-houding kunnen pensioenfondsen meer adequaat gestuurd worden o.b.v. een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid, dan op basis van de huidige 1-jaars 97,5% zekerheid. Hierdoor ontstaat ook een beter indexatieperspectief.

• Solvency-II ZekerheidskaderInvoering van Solvency-II op basis van 99,5% eenjarige zekerheid, betekent dat pensioenfondsen gedwongen zullen worden om hun beleggingsbeleid minder risicovol te maken.Pensioenfondsen worden dan 'nominale verzekeraars'.

ZekerheidDekkingsgraad 1-Jarig 5-Jarig

90% 25,2% 6,8%100% 50,0% 50,0%110% 74,8% 93,2%120% 90,9% 99,9%130% 97,7% 99,9996%

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 11

Internationale Vergelijking Dekkingsgraad Uitkomst Netspar Onderzoek (2010)

20-12-2013

• Uit een thesis van Netspar uit 2010 blijkt dat het Nederlands Pensioentoezicht, met een waarderingsmethode gebaseerd op marktwaarde en het waarderen van verplichtingen o.b.v. een risicovrije rente, zichzelf - internationaal vergeleken - wel erg zwaar de maat neemt.

Bron Netspar Thesis (2010): What Explains the Diverse Funding Ratios..

• Pensioenzekerheid is een goede zaak. Maar is het wel verstandig onszelf strengere regels op te leggen dan in andere vergelijkbare landen?

• Nederland lijkt roomser dan de paus als het gaat om pensioenzekerheid

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 12

Internationale Vergelijking DekkingsgraadIs ‘Internationaal Vooroplopen in Zekerheid’ Wijs?

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 13

Tenslotte

20-12-2013

1. Stop met het internationaal vooroplopen in PensioenZekerheid

2. Voer een nieuw FTK in op basis van een 5-jaars Zekerheid van 99,5%

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013 14

Disclaimer

20-12-2013

De berekeningen en conclusies in deze presentatie zijn zeer globale benaderingen die per definitie niet gelden voor een individueel pensioenfonds en alleen geschikt zijn als discussie materiaal.

Indien u geïnteresseerd bent in de conclusies voor uw eigen pensioenfonds, vraag die dan op conform de sjablonen, zoals getoond in deze blog.

Jos Berkemeijer -2013 -