Embed Size (px)
DESCRIPTION
Werken aan toekomstbestendigheid
Citation preview
Op weg naar een toekomstbestendige pabo
Loek Nieuwenhuis
lector beroepspedagogiek
5 december 2013
Lectoraat Beroepspedagogiek
HAN, kenniscentrum Kwaliteit van Leren Overdracht van vakmanschap in brede zin:
• beroepsgroepen• beroepsonderwijs• communities of practice• leven lang leren en ontwikkelen
OU, leerstoel bij LOOK• wetenschappelijk onderzoek naar
leraren en leraarsgedrag• leren en werken van docenten
in het MBO
Vraag
Onderwijs, dus ook de pabo, is gericht op toekomstig gebruik
We leiden op voor het basisonderwijs van (over)morgen We doen dat op basis van kennis van gisteren
Welke tools hebben we voor handen om die kloof te overbruggen?
Opzet
1. Van startbekwaam naar vakbekwaam: de loopbaan als organiser
2. De arbeidsmarkt als inspiratiebron
3. Een kijkje in de keuken: ervaringen van de politieacademie
4. Verkennen van de toekomst: valkuilen en methodieken
5. Stappen voor de PABO.
Wegen naar vaardigheid rijbewijs
onderwijswerk
school
transitie
baan
Novice gevorderd competent ervaren Expert
Eerste lessen
• Loopbaan centraal− doorlopende leer- en ontwikkelijnen− inwerken junior docent (van start- naar vakbekwaam)− professionaliseren: leven lang leren
• Comakership pabo en (opleidings)scholen, initieel én postinitieel.
Ontwerpcyclus
Demand and supply of competences
labourmarket
Learning processes
Accreditation of competences
Standards of competences
competence based education
Ontwerpen van beroeponderwijs
• Van arbeidsmarkttrends naar onderwijskundig ontwerp• De toekomstige arbeidsmarkt als inspiratiebron• Curriculumbouw
– competenties vaststellen– leeromgevingen inrichten– leren organiseren
• Evaluatie− competenties meten– monitoren van arbeidsmarktsucces– alumni onderzoek (inductie, werkomgeving)
Veranderingen in het onderwijslandschap: Onderwijstechnologie Inclusief onderwijs: iedereen een plek Integratie en multidisciplinariteit Onderwijsbeleid
Veranderingen in het werklandschap: Innovatie in de praktijk Samenwerking tussen disciplines Andere specialisaties Academisering van vernieuwing Verweving met andere beleidsterreinen
Veranderingen in het leerlandschap: Permanente vernieuwing Leven lang leren van professionals Academisering van onderzoek in de praktijk Leerwerk kansen voor studenten (hbo en wo) Kennisuitwisseling praktijk en wetenschap.
Lei
der
scha
pla
ndsc
hap
T
rans
form
atie
f en
inn
ovat
ief
Inform
atielandschap
K
enniso
ntsluiting, ke
nnisuitw
isseling, kenn
isproductie
Landschappen in het debat
Case studie: de Politie Academie
• POR: politieonderwijsraad• KSP: cie. kwalificatiestructuur PO.• Netwerk van experts: universiteiten, lectoren,
onderzoeksinstituten• Thematische panel meetings (cyber crime; jeugd; internationale
samenwerking; forensisch onderzoek; terrorisme; etc…) • Jaarlijks trend reviews• Vijfjaarlijkse herijking kwalificatiestructuur• Vertaling naar post-initieel• Vertaling naar initieel beroepsonderwijs
• Onderscheid initieel/post-initieel verdwijnt: flexibel aanbod
Curriculum logistiek
0: trendwatching & co-innovatie 2: regulier beroepsonderwijs
1: training en consult 4: train de achterblijvers
Toekomstoriëntatie
• De toekomst is onzeker• Ontwikkelingen gaan steeds sneller• De omgeving is heterogeen• De omgeving is complex• De toekomst is aan toeval onderhevig
• Toekomstgeletterdheid: anticipatie als kern
De toekomst als ruimte van mogelijkheden
man
ifes
tati
on
time
possible
A: fantasy/utopia
B: foreseen
C: unexpected
imaginable
Future’s literacy is anticipation (Miller, 2013)
past present future past present future past present future
extrapolation exploration backcasting
Scenario analyse
• Voorstelbare, consistente schetsen van de toekomst• Gebaseerd op extrapolatie en exploratie• Beleidsimpact onderzoeken• Op zoek naar robuuste opties voor handelen
Opspannen van het speelveldPUBLIC / COLLECTIVECHOICE
MARKET DRIVEN/PRIVATE CHOICE
ORGANISATIONALSOLUTIONS
TECHNOLOGICALSOLUTIONS
Scenario A•aspect 1• aspect 2• aspect 3• aspect 4
Scenario D•aspect 1• aspect 2• aspect 3• aspect 4
Scenario B• aspect 1• aspect 2• aspect 3• aspect 4
Scenario C• aspect 1• aspect 2• aspect 3• aspect 4
Basisonderwijs 2025: mogelijke scenario’s Inclusie
Exclusie
Generalisten
Specialisten
Teamwork in speciaal onderwijs
Teamwork in passend onderwijs
De leraar kan alles aan
De school anno 2005
• ICT• Brede school• Basics/breed• AOS• ….
• ICT• Brede school• Basics/breed• AOS• ….
• ICT• Brede school• Basics/breed• AOS• ….
• ICT• Brede school• Basics/breed• AOS• ….
Beleidsopties: robuust of risicovol
Gedachten experimenten Doorrekenen van effecten per scenario Welk beleid is robuust (pakt goed uit in meerdere
scenario’s): zeker doen! Welk beleid is risicovol (heeft differentieel effect per
scenario): beredeneerd risico Welk scenario is aantrekkelijk: kansen grijpen als ze
langskomen. Adaptief beleid: stip op de horizon; monitoren onderweg.
Conclusies
• Mixed method aanpak: werkveld, experts, technology assessment, trend watching, extrapolatie
• Lang termijn voorspellen is risky: gebruik adaptieve beleidsstrategieën
• Postinitieel als experimenteerkamer voor initieel• De loopbaan centraal (inwerken, professionaliseren)
• Interactief debat: curriculumconferentie
Een werkprogramma?
1. Voorstudie (verzamelen data en beleidsdocumenten)
2. Betrekken externe stakeholders (OCW, scholen, experts)
3. Debat: opspannen dimensies
4. Interactie: vullen scenario’s
5. Interactie: testen beleidsopties
6. Debat: vertalen naar beslissingen
7. Lente 2014: wie doet mee?
