Za osoby niewidome uznaje się chorych

o umiarkowanym i znacznym stopniu

niepełnosprawności, a zatem także tych,

którzy mają niewielkie możliwości

widzenia. Osoby o zawężonym polu

widzenia mogą bardzo dobrze

funkcjonować w codziennym życiu.

Osoby z dysfunkcją wzroku to niewidomi i ociemniali. Niewidomi zwykle mają tę niepełnosprawność od urodzenia lub utracili wzrok w bardzo wczesnym dzieciństwie i nie pamiętają wrażeń wzrokowych. Natomiast ludzie ociemniali stracili wzrok w późniejszym wieku.Wrodzona ślepota może być wynikiem niewykształcenia się nerwu wzrokowego lub konsekwencją chorób kobiety w okresie ciąży: różyczki lub opryszczki narządów płciowych. Zdarzają się także przypadki, gdy dziecko rodzi się z zaćmą, którą jednak można operować w ciągu pierwszych 3 lat życia.Utrata lub znaczne osłabienie wzroku w późniejszym wieku mogą być wywołane różnego rodzaju chorobami i urazami. Wymienić należy choroby oczu: jaskrę, zaćmę czy choroby siatkówki. Pewne choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, mogą prowadzić do utraty wzroku, w wyniku ogólnego osłabienia organizmu. Ślepota wywołana jest często także chorobami neurologicznymi: stwardnieniem rozsianym lub guzami mózgu, które powodują nacisk na nerw wzrokowy. Upośledzenie wzroku może powstać także po urazach mechanicznych.Wielka Encyklopedia Medyczna PZWL

Szacuje się, że około 85 proc. informacji zdobytych niewerbalnie przyswajamy, obserwując otoczenie. Utrata wzroku oznacza zatem brak niezwykle cennego źródła wiedzy, a lukę, która wówczas powstaje, można zrekompensować pozostałymi zmysłami tylko do pewnego stopnia. W społecznej świadomości powszechna jest opinia, że zmysły osób niewidomych, zwłaszcza słuch i dotyk, wyostrzone są w sposób daleko wybiegający poza możliwości ludzi widzących. Jest to mit wykreowany przede wszystkim przez media, mający niewiele wspólnego z rzeczywistością.

"Ludzie zdrowi na ogół nie wiedzą, jak zachować się w stosunku do osoby niewidomej, co wynika z zupełnego braku zrozumienia jej możliwości i ograniczeń. W wielu przypadkach osoby niewidome postrzegane są jako zupełnie bezradne, skazane na pomoc osób widzących. W rzeczywistości niewidomi zazwyczaj doskonale funkcjonują samodzielnie: podróżują komunikacją miejską, poruszają się po ulicach, pracują itd., co nie wyklucza sporadycznej pomocy osób widzących. Należy jednak wówczas zapytać osobę niewidomą, w jaki sposób można jej pomóc."Ewa Sadło, psycholog, osoba niewidoma

Wzrost zaangażowania osób

niepełnosprawnych w życie

społeczeństw wielu krajów świata oraz znikanie barier: psychologicznej i

architektonicznej spowodowały, że

coraz częściej spotykamy te osoby na co

dzień. Uważa się, że postawa ludzi zwykle

jest uprzejma i pełna dobrej woli. Nieraz

jednak niespodziewanie stajemy przed

problemem - jak zachować się, jak

pomóc.

Pamiętaj, że stopień inwalidztwa wzroku może być różny, więc mogą oni postrzegać osoby i przedmioty w sposób indywidualny i często dla osoby widzącej niezrozumiały.

Witając się z osobą niewidomą lub niedowidzącą przedstawiaj siebie i osoby towarzyszące. Będąc w grupie zawsze staraj się używać swego imienia lub nazwiska dla lepszego zorientowania się w prowadzonym dialogu. Zawsze zaakcentuj chęć zakończenia rozmowy, a przede wszystkim chęć oddalenia się od osoby niewidomej.

Zawsze przy spotkaniu z osobą z dysfunkcją wzroku, również słownie wyrażaj swoje gesty np. chęć podania ręki przy powitaniu (nie łap wcześniej gwałtownie za rękę).

Uprzedź słownie chęć pomocy, a po uzyskaniu aprobaty wybierz zaproponowany przez niewidomego sposób pomocy, nie krępując ruchów niewidomego. Uprzedzaj słownie o przeszkodach. Informuj o zmianie kierunku. Nie oferuj swojej pomocy, gdy się spieszysz, abyś inwalidy wzroku nie musiał zostawić w pół drogi.

Podając niewidomemu krzesło nie staraj się go na nim posadzić. Zupełnie wystarczy, jeżeli położysz jego rękę na oparciu. W większym gronie osób możesz dyskretnie zapewnić mu towarzystwo, nie rób tego ostentacyjnie.

Przy robieniu zakupów podziel pieniądze wg nominałów informując niewidomego o kolejności ułożenia.

Przy posiłkach poinformuj swojego podopiecznego o formie ułożenia potraw wg wskazówek na tarczy zegarowej.

Niedomknięte drzwi są często przyczyną bolesnych wypadków. Jeżeli zmieniasz ustawienie mebli, nie odstawisz na miejsce krzesła lub otworzysz okno, staraj się o tym uprzedzić niewidomego.

Wchodząc z niewidomym do pokoju, biura itp. Poinformuj go, kto lub co się w nim znajduje.

Jeśli niewidomemu towarzyszy przewodnik, kieruj swoje wypowiedzi wprost do niewidomego, nie zwracaj się do niego za pośrednictwem przewodnika.

Przeprowadzając niewidomego przez jezdnię pozwól mu się ująć pod rękę. Wyczuwa on wtedy dobrze ruchy twego ciała i łatwiej przewiduje przeszkodę niż w przypadku, gdy ty go trzymasz pod ramię. Jednocześnie staraj się go nieznacznie wyprzedzać, zwalniając nieco w momencie, gdy wchodzisz lub schodzisz z krawężnika.

Nie udzielaj niewidomemu wskazówek, z których mogą skorzystać jedynie widzący (np. duży biały dom).

Niewidomego oczekującego na przystanku tramwajowym lub autobusowym zapytaj o numer pojazdu, na który czeka. Jeśli będziesz wchodził z nim razem do tramwaju (autobusu), idź z przodu podając mu swoje ramię.

Jeśli zauważysz, że niewidomy stoi bezradnie na ulicy, podejdź i zapytaj, czy potrzebuje twojej pomocy.

W tramwaju lub w autobusie, do których niewidomy ma prawo wchodzić przednim wejściem, ustąp mu miejsca, zapewnisz mu w ten sposób spokojny dojazd do docelowego przystanku. Jeśli nie ma wolnego miejsca, naprowadź jego rękę na najbliższy uchwyt.

Wykonała : Mariola Płaczek & Róża Nowak