Upload
solana
View
80
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
PREZENTACJA - AGRESJA. PSYCHICZNY MECHANIZM SAMOREALIZACJI. PROCESY POZNAWCZE. JA REALNE JA IDEALNE. R. B. EMOCJE MOTYWY POTRZEBY. AGRESJA. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
PSYCHICZNY MECHANIZM SAMOREALIZACJI
DOŚWIADCZENIADOŚWIADCZENIA
CUN CUN
PROCESYPOZNAWCZE
EMOCJEMOTYWY
POTRZEBY
JA REALNE
JA IDEALNE
B R
AGRESJAAGRESJA
Aggredi,Aggredi, z języka łacińskiego, ,,zbliżać się do z języka łacińskiego, ,,zbliżać się do czegoś”, nacierać na to, stawić czoło czegoś”, nacierać na to, stawić czoło wyzwaniom. ,,Agresja” ,,zabrać się do wyzwaniom. ,,Agresja” ,,zabrać się do
czegoś”, ,,wgryźć się w coś”, ,,stawiać opór”.czegoś”, ,,wgryźć się w coś”, ,,stawiać opór”.
Każdemu pobudzeniu towarzyszy wzrost adrenaliny, Każdemu pobudzeniu towarzyszy wzrost adrenaliny, powodujący określone uczucia. Uczucia te zaś powodujący określone uczucia. Uczucia te zaś
wyzwalają agresję. Zarówno wrodzone skłonności wyzwalają agresję. Zarówno wrodzone skłonności (np. temperament), jak i oddziaływania (np. temperament), jak i oddziaływania
środowiskowe (okazja, otoczenie lub subiektywne środowiskowe (okazja, otoczenie lub subiektywne opinie).opinie).
AGRESJA
ŁAGODNA(wrodzona, służąca
życiu) AKTYWNO – DESTRUKCYJNA (świadoma
wrogośći tendencja do niszczenia)
AKTYWNA – SPONTANICZNA (wrogość służąca obronie przed strachem)
AGRESJA – zaliczamy do niej: 1. łamanie przepisów (praw ucznia), zakłócanie 1. łamanie przepisów (praw ucznia), zakłócanie
porządku,porządku,2. świadome naruszanie dyscypliny,2. świadome naruszanie dyscypliny,3. odmowa i robienie na przekór,3. odmowa i robienie na przekór,4. przeklinanie (agresja słowna),4. przeklinanie (agresja słowna),5. tyranizowanie (bardzo blisko przemocy),5. tyranizowanie (bardzo blisko przemocy),6. dyskryminacja,6. dyskryminacja,7. groźby użycia przemocy,7. groźby użycia przemocy,8. wandalizm,8. wandalizm,9. bójki,9. bójki,10. ataki na nauczycieli10. ataki na nauczycieli11. użycie broni i zbiorowa przemoc11. użycie broni i zbiorowa przemoc
KONTINUUMAGRESJI I PRZEMOCY
Częstotliwość
agresja agresjaprzemoc
incydentalna powtarzanareakcje bezkarnieobronne
Prowokacja – podstępne, wyzywające i zaczepne działanie, którego celem jest postawienie jakiejś osoby (lub grupy osób) w trudnej, kłopotliwej sytuacji i wymuszenie reakcji niekorzystnej w skutkach dla tej osoby.
*wyzwala trudne, nieprzyjemne emocje, ponieważ narusza wartości i normy społeczne.
PRZEJAW ZACHOWAŃPROWOKACYJNYCH
wypowiedzi (zaczepne, wulgarne)wypowiedzi (zaczepne, wulgarne) gesty, postawa ciałagesty, postawa ciała rysunkirysunki wygląd (ubiór, fryzura, makijaż)wygląd (ubiór, fryzura, makijaż) złożone powszechnie nieakceptowane złożone powszechnie nieakceptowane
działania (dłużej trwające i wymagające działania (dłużej trwające i wymagające pewnej organizacji)pewnej organizacji)
Ryzyko Ryzyko RyzykoRyzyko Ryzyko Ryzyko minimalne minimalne znikome znikome wysokiewysokie
Ryzyko Ryzyko RyzykoRyzyko bezpośredniebezpośrednie zaktualizowanezaktualizowane
Korzystne Niekorzystne Korzystne Niekorzystne
warunki warunkiwarunki warunki
demograficzne demograficznedemograficzne demograficzne
Pozytywne Mniej Pozytywne Mniej ZłeZłe
stosunki pozytywne stosunki pozytywne stosunkistosunki
rodzinne, stosunki rodzinne, stosunki rodzinne rodzinne
szkolne, rodzinneszkolne, rodzinne
społecznespołeczne
Ograniczona Pewna liczba Ograniczona Pewna liczba Liczne Liczne
liczba stresorów, liczba stresorów, stresorystresory
stresorów zachowaństresorów zachowań
psychospołecznych patologicznychpsychospołecznych patologicznych
I środowiskowych I środowiskowych
OsobisteOsobiste
markery markery
zagrożeniazagrożenia
Furtki do Furtki do
zachowań zachowań
zagrażających zagrażających
RyzykoRyzyko
zachowań zachowań
patologicznychpatologicznych
(przestępstwa)(przestępstwa)
Formy Formy aktywnościaktywności
w kierunku w kierunku
zagrożenia zagrożenia
Za Za progiem progiem
ryzyka ryzyka
w w zagrożeniu zagrożeniu
Ryzyko Ryzyko RyzykoRyzyko Ryzyko Ryzyko
minimalne minimalne znikome znikome wysokiewysokie
Ryzyko Ryzyko RyzykoRyzyko
bezpośredniebezpośrednie zaktualizowanezaktualizowane
Działania Działania Działania Działania DziałaniaDziałaniaogólne ogólne ogólne ogólne ukierunkowaneukierunkowane
Specyficzne Specyficzne Działania Działania
działania drugiej działania drugiej
terapeutyczne szansy terapeutyczne szansy
Zapobieganie Zapobieganie Zapobieganie Zapobieganie Wczesna Wczesna
profilaktyka profilaktyka profilaktyka profilaktyka interwencjainterwencjapierwszorzędna pierwszorzędna pierwszorzędna pierwszorzędna profilaktyka profilaktyka
drugorzędna drugorzędna
Terapia Terapia TerapiaTerapia
profilaktyka profilaktyka profilaktykaprofilaktyka
trzeciorzędna trzeciorzędna trzeciorzędna trzeciorzędna
ZABURZENIA ZACHOWANIA
JA JA
JAJA
JAJA
JAJA
ZADANIE
RÓWIEŚNICY
DOROŚLI
JA
DZ
WARUNKI SOCJALNE
RODZINA
ZNACZĄCEOSOBY
NAUKA
ZACHOWANIE
ZDROWIE-PSYCHOOG-PEDAGOG-LEKARZE
TRUDNOŚCI
POZYTYWNY
"Nauczyciel wobec zaburzeń
zachowania u uczniów"
ZABURZENIA ZACHOWANIA – ZABURZENIA ZACHOWANIA – ICD-10ICD-10
cechują powtarzające się i cechują powtarzające się i utrwalone wzorce zachowania utrwalone wzorce zachowania aspołecznego, agresywnego i aspołecznego, agresywnego i
buntowniczego. Zachowania te buntowniczego. Zachowania te powodują poważne przekroczenie powodują poważne przekroczenie oczekiwań i norm społecznych dla oczekiwań i norm społecznych dla
danego wieku.danego wieku.
TYPOWE PRZYKŁADY: · częste bójki· częste bójki · wagary, ucieczki z domu· wagary, ucieczki z domu · okrucieństwo wobec ludzi i zwierząt· okrucieństwo wobec ludzi i zwierząt · tyranizowanie innych· tyranizowanie innych · kłamstwa· kłamstwa · częste i gwałtowne napady złości· częste i gwałtowne napady złości · zachowania buntownicze i · zachowania buntownicze i
prowokacyjneprowokacyjne · trwałe i poważne nieposłuszeństwa· trwałe i poważne nieposłuszeństwa · podpalenie· podpalenie
Jeśli zachowania te są Jeśli zachowania te są dostatecznie silnie dostatecznie silnie wyrażone oraz jeśli wyrażone oraz jeśli
pojawiały się w okresie pojawiały się w okresie dłuższym niż pół roku, dłuższym niż pół roku,
wystarczają do wystarczają do rozpoznania zaburzeń rozpoznania zaburzeń
zachowania.zachowania.
Zaburzenia zachowania wg. amerykańskich norm DSM-III-Zaburzenia zachowania wg. amerykańskich norm DSM-III-nn
W okresie półrocznym przynajmniej 3 spośród poniższej W okresie półrocznym przynajmniej 3 spośród poniższej listy zachowań:listy zachowań:
a) więcej niż jedna kradzież bez kontaktu z ofiarą a) więcej niż jedna kradzież bez kontaktu z ofiarą (wliczając podrabianie podpisów)(wliczając podrabianie podpisów)
b) kradzież przy istniejącym kontakcie z jej ofiarą (np. b) kradzież przy istniejącym kontakcie z jej ofiarą (np. szantażowanie)szantażowanie)
c) przynajmniej 2 ucieczki na noc z domu lub jedna bez c) przynajmniej 2 ucieczki na noc z domu lub jedna bez samodzielnego powrotusamodzielnego powrotu
d) częste kłamstwad) częste kłamstwa e) znaczne zaangażowanie w podpaleniae) znaczne zaangażowanie w podpalenia f) częste wagarowanief) częste wagarowanie g) częste inicjowanie bójekg) częste inicjowanie bójek h) włamanie do czyjegoś domu, budynku publicznego lub h) włamanie do czyjegoś domu, budynku publicznego lub
samochodusamochodu i) znaczne zniszczenie czyjejś własnościi) znaczne zniszczenie czyjejś własności j) okrucieństwo fizyczne wobec ludzi i zwierząt j) okrucieństwo fizyczne wobec ludzi i zwierząt k) użycie broni (łańcuchy, pasy, pałki, pierścienie) w k) użycie broni (łańcuchy, pasy, pałki, pierścienie) w
więcej niż jednej bójcewięcej niż jednej bójce
PRZEMOC – jest to:
1. naruszenie praw osobistych 1. naruszenie praw osobistych (każdy ma prawo do nietykalności, (każdy ma prawo do nietykalności, godności), ubliżanie słowne, godności), ubliżanie słowne, poniżanie,poniżanie,
2. wykorzystywanie przewagi 2. wykorzystywanie przewagi (osłabienie do zdolności obrony (osłabienie do zdolności obrony jednej osoby),jednej osoby),
3. wywołuje szkody (materialne, 3. wywołuje szkody (materialne, fizyczne, uraz psychiczny)fizyczne, uraz psychiczny)
NIE MOŻNA NA OFIARĘ PRZENOSIĆ
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA AGRESJĘ NA NIM
(może coś mu zrobiłeś, że go sprowokowałeś)
WIELOASPEKTOWE PRZYCZYNY
AGRESYWNYCH ZACHOWAŃ
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADYPRZYKŁADY
Predyspozycje Predyspozycje psychofizjologiczne psychofizjologiczne
Płeć męska, wysoka pobudliwość, temperament
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADY
Predyspozycje osobowościowe
Rozhamowanie emocjonalne, niska samokontrola, osobowość nieprawidłowa, cechy
psychopatyczne
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADY
Kontekst kulturowyTradycja i
zwyczaje (kult siły, „bije bo kocha” itp.)
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADYPRZYKŁADY
Bezpośrednie środowisko ludzkie
Przestępczość rodziców Przestępczość rodziców i i rówieśników, agresywne modele (video) rówieśników, agresywne modele (video)
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADYPRZYKŁADY
Bezpośrednie środowisko fizyczne
Temperatura, hałas, tłum, ruch, zanieczyszczenia
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADYPRZYKŁADY
Walory etyczne jednostkiWalory etyczne jednostki
(raczej ich brak) (raczej ich brak) Słaba Słaba
internalizacja internalizacja norm i zasad norm i zasad
moralnych, brak moralnych, brak motywacji do motywacji do
działańdziałań
ProspołecznychProspołecznych
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADYPRZYKŁADY
Czynniki psychoaktywne Czynniki psychoaktywne działające rozhamowująco działające rozhamowująco
Alkohol, Alkohol, narkotyki, narkotyki, bodźce podprogowe bodźce podprogowe (światło, dźwięk np. na (światło, dźwięk np. na
dyskotece) dyskotece)
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADY
Charakterystyczne cechy ofiaryCharakterystyczne cechy ofiary
Wygląd, zachowanie, osobowość („chłopiec do bicia”, nadmiernie
ostrożny i spokojny, zamknięty w sobie , małe grono przyjaciół,
ludzie lękliwi, zaniepokojeni, wrażliwi, niskie poczucie własnej wartości)
PRZYCZYNYPRZYCZYNY PRZYKŁADY
Dostępność środków agresji
Broń palna, pałki, noże, kastety, kije itp.
TYPOLOGIA AGRESJITYPOLOGIA AGRESJI
Rodzaje agresji Proaktywna ReaktywnaReaktywna
Typ działań agresywnychTyp działań agresywnych Działania instrumentalne – zorientowane na cel Działania afektywne – Działania instrumentalne – zorientowane na cel Działania afektywne –
nastawione na nastawione na wyrażanie emocjiwyrażanie emocji
CelCel Dostawać, dominować, uzyskać np. rozboje, Sprawić ból, ranić, Dostawać, dominować, uzyskać np. rozboje, Sprawić ból, ranić,
napaści uliczne, napaści uliczne, wyładować wyładować się np. się np. przestępstwa uliczne, przestępstwa uliczne, odreagowanie napięcia, odreagowanie napięcia, wymuszanie wymuszanie przestępstwa w afekcie, przestępstwa w afekcie, wandalizm, wandalizm,
drażnienie i dokuczanie drażnienie i dokuczanie
Możliwość interwencjiMożliwość interwencji • • konsekwentne karanie przejawów agresji • trening kontrolowania konsekwentne karanie przejawów agresji • trening kontrolowania
złości,złości, • • ćwiczenie ćwiczenie
empatii,empatii, • • uczenie uczenie
społecznie społecznie akceptowanych form radzenia akceptowanych form radzenia sobie z sobie z napięciem napięciem
• • konsekwentne wynagradzanie konsekwentne wynagradzanie prospołecznych zachowań,prospołecznych zachowań, • • trening umiejętnościtrening umiejętności społecznych (grupy, które sięspołecznych (grupy, które się tworzy aby uwrażliwiać na innych) tworzy aby uwrażliwiać na innych)
POSTAWY NAUCZYCIELI POSTAWY NAUCZYCIELI SPRZYJAJĄCE SPRZYJAJĄCE
POWSTAWANIU POWSTAWANIU AGRESJIAGRESJI
1. Unikanie w szkole miejsc o szczególnie 1. Unikanie w szkole miejsc o szczególnie wysokim ryzyku występowania przemocy.wysokim ryzyku występowania przemocy.
2. Ignorowanie skarg uczniów o tym, że grozi im 2. Ignorowanie skarg uczniów o tym, że grozi im niebezpieczeństwo.niebezpieczeństwo.
3. Ignorowanie choćby minimalnych przejawów 3. Ignorowanie choćby minimalnych przejawów przemocy, poniżanie, zastraszanie, przemocy, poniżanie, zastraszanie, tyranizowanie.tyranizowanie.
4. Ignorowanie gróźb uczniów o planowanych 4. Ignorowanie gróźb uczniów o planowanych atakach przemocy.atakach przemocy.
5. Ignorowanie 5. Ignorowanie pogłosek o uczniach, którzy mogą o uczniach, którzy mogą posiadać broń.posiadać broń.
6. Brak działań w przypadkach przemocy ze 6. Brak działań w przypadkach przemocy ze strony uczniów lub nieinformowanie o tego strony uczniów lub nieinformowanie o tego rodzaju zajściach.rodzaju zajściach.
7. Usprawiedliwianie agresywnych zachowań 7. Usprawiedliwianie agresywnych zachowań „dobrych uczniów” jako dopuszczalny środek „dobrych uczniów” jako dopuszczalny środek agresji.agresji.
8. Zachowanie autorytarne i poniżające8. Zachowanie autorytarne i poniżające
BŁĘDY W MYŚLENIU POWODUJĄCE ZŁOŚĆBŁĘDY W MYŚLENIU POWODUJĄCE ZŁOŚĆ 1. Skoncentrowanie na sobie („jak on 1. Skoncentrowanie na sobie („jak on
śmie tak na mnie patrzeć”).śmie tak na mnie patrzeć”).2. Przypisywanie komuś złych zamiarów – 2. Przypisywanie komuś złych zamiarów –
mylna interpretacja intencji {„chce się mylna interpretacja intencji {„chce się odegrać za wczoraj”).odegrać za wczoraj”).
3. Mylna interpretacja zachowań („to był 3. Mylna interpretacja zachowań („to był atak – muszę się bronić”).atak – muszę się bronić”).
4. Mylna ocena konsekwencji – 4. Mylna ocena konsekwencji – zakładanie najgorszego („jeśli mu na to zakładanie najgorszego („jeśli mu na to pozwolę cała klasa będzie mnie pozwolę cała klasa będzie mnie lekceważyć”).lekceważyć”).
5. Poszukiwanie winnych (‘to Jasiu jest za 5. Poszukiwanie winnych (‘to Jasiu jest za tą sytuację odpowiedzialny”)tą sytuację odpowiedzialny”)
ZAPOBIEGANIE I KONTROLOWANIE AGRESJI ZAPOBIEGANIE I KONTROLOWANIE AGRESJI Inicjatywy pedagogiczne Inicjatywy pedagogiczne
1. Stanowcza, konsekwentna i sprawiedliwa dyscyplina.1. Stanowcza, konsekwentna i sprawiedliwa dyscyplina.2. Odpowiednie urządzenie klasy.2. Odpowiednie urządzenie klasy.3. Troska o określenie zasad (niewielka liczba, uzgodnione, 3. Troska o określenie zasad (niewielka liczba, uzgodnione,
pozytywne z sankcjami, obowiązkowe, ogłoszone, pozytywne z sankcjami, obowiązkowe, ogłoszone, widoczne).widoczne).
4. Optymistyczne oczekiwania szkoleniowe.4. Optymistyczne oczekiwania szkoleniowe.5. Program i treść zajęć odpowiadający warunkom 5. Program i treść zajęć odpowiadający warunkom
istniejącym w rzeczywistości.istniejącym w rzeczywistości.6. Wychowawca jako osoba zapewniająca bezpieczeństwo.6. Wychowawca jako osoba zapewniająca bezpieczeństwo.7. Strategie nauczania dostosowane do indywidualnych 7. Strategie nauczania dostosowane do indywidualnych
możliwościmożliwości8. Udział w szkoleniach (np. trening zastępowania agresji).8. Udział w szkoleniach (np. trening zastępowania agresji).9. Wymiana informacji z uczniami (zasady, problemy, 9. Wymiana informacji z uczniami (zasady, problemy,
program).program).10. Kontakt z uczniami poza zajęciami.10. Kontakt z uczniami poza zajęciami.11. Inicjowanie współpracy z rodzicami.11. Inicjowanie współpracy z rodzicami.
ZAPOBIEGANIE I KONTROLOWANIE AGRESJIZAPOBIEGANIE I KONTROLOWANIE AGRESJI Inicjatywy administracyjneInicjatywy administracyjne
1. Widoczność i dostępność dyrektora szkoły dla nauczycieli i 1. Widoczność i dostępność dyrektora szkoły dla nauczycieli i uczniów.uczniów.
2. Wsparcie dyrektora i administracji dla nauczycieli.2. Wsparcie dyrektora i administracji dla nauczycieli.3. Sprawiedliwa i konsekwentna reakcja na skargi nauczycieli 3. Sprawiedliwa i konsekwentna reakcja na skargi nauczycieli
i uczniów.i uczniów.4. Konsekwentne przestrzeganie obowiązujących zasad.4. Konsekwentne przestrzeganie obowiązujących zasad.5. Jasny podział obowiązków pomiędzy nauczycieli i 5. Jasny podział obowiązków pomiędzy nauczycieli i
administrację.administrację.6. Mała liczba uczniów przypadająca na jednego nauczyciela.6. Mała liczba uczniów przypadająca na jednego nauczyciela.7. Skuteczny system informacji i obserwacji.7. Skuteczny system informacji i obserwacji.8. Organizowanie i finansowanie szkoleń.8. Organizowanie i finansowanie szkoleń.9. Zespół ds. bezpieczeństwa w szkole 9. Zespół ds. bezpieczeństwa w szkole 10. Karta praw obywatelskich10. Karta praw obywatelskich11. Karta praw i obowiązków11. Karta praw i obowiązków12. Inspirowanie działań ukierunkowanych na współpracę z 12. Inspirowanie działań ukierunkowanych na współpracę z
czyn - nikami poza szkolnymi( rodzice, czyn - nikami poza szkolnymi( rodzice, poradnia, policja).poradnia, policja).
CECHY DOBREGO NAUCZYCIELACECHY DOBREGO NAUCZYCIELA
1. Świadomość siebie i swojego systemu 1. Świadomość siebie i swojego systemu wartości.wartości.
2. Świadomość własnej emocjonalności.2. Świadomość własnej emocjonalności.3. Dostarczanie wzorców zachowań.3. Dostarczanie wzorców zachowań.4. Zainteresowanie ludźmi i ich 4. Zainteresowanie ludźmi i ich
sprawami, jasne zasady etyczne, sprawami, jasne zasady etyczne, poczucie odpowiedzialności.poczucie odpowiedzialności.
5. Refleksyjność: zdolność krytycznego 5. Refleksyjność: zdolność krytycznego spojrzenia na siebie samego.spojrzenia na siebie samego.
6. Pozytywny stosunek i okazywanie 6. Pozytywny stosunek i okazywanie szacunku.szacunku.
ZASADY OGÓLNEZASADY OGÓLNE
Reagujemy na każdy incydent przemocy.Reagujemy na każdy incydent przemocy. Reagujemy w podobny sposób –tworzymy front Reagujemy w podobny sposób –tworzymy front
dorosłych.dorosłych. Reagujemy sposób przekazujący troskę dziecko Reagujemy sposób przekazujący troskę dziecko
a nie odrzucenie.a nie odrzucenie. Każdą sytuację rozpatrujemy bardzo rzetelnie i Każdą sytuację rozpatrujemy bardzo rzetelnie i
gruntownie.gruntownie. Jesteśmy konsekwentni w swoich działaniach.Jesteśmy konsekwentni w swoich działaniach.
ZASADY SPECYFICZNEZASADY SPECYFICZNE
Postępowanie w sytuacji przemocy:Postępowanie w sytuacji przemocy: Ze sprawcami i ofiarami rozmawiamy osobno.Ze sprawcami i ofiarami rozmawiamy osobno. Spisujemy zeznania świadków.Spisujemy zeznania świadków. Prowadzimy zapis całej interwencji – co się Prowadzimy zapis całej interwencji – co się
wydarzyło, jakie metody zostały zastosowane, wydarzyło, jakie metody zostały zastosowane, jaki jest rezultat.jaki jest rezultat.
W trudnych przypadkach tworzymy zespoły W trudnych przypadkach tworzymy zespoły interwencyjne.interwencyjne.
POSTĘPOWANIE WOBEC SPRAWCÓWPOSTĘPOWANIE WOBEC SPRAWCÓW
Z każdym sprawcą przemocy rozmawiamy osobno (odpowiedzialność Z każdym sprawcą przemocy rozmawiamy osobno (odpowiedzialność indywidualna) – nie organizujemy rozmów grupowych (zjawisko indywidualna) – nie organizujemy rozmów grupowych (zjawisko rozmywania się odpowiedzialności, wstyd, gra).rozmywania się odpowiedzialności, wstyd, gra).
Prowadzimy systematyczne cykle rozmów (nie pojedyncze spotkania) Prowadzimy systematyczne cykle rozmów (nie pojedyncze spotkania) – aż do zniknięcia problemu.– aż do zniknięcia problemu.
Włączamy do współpracy rodziców.Włączamy do współpracy rodziców. Spisujemy kontrakty.Spisujemy kontrakty. Monitorujemy zachowanie sprawcy (uczeń musi odczuwać skupioną Monitorujemy zachowanie sprawcy (uczeń musi odczuwać skupioną
na sobie uwagę dorosłych).na sobie uwagę dorosłych). Tworzymy hierarchię rozmów (stopniujemy napięcie i środki) np.:Tworzymy hierarchię rozmów (stopniujemy napięcie i środki) np.:
uczeń – wychowawcauczeń – wychowawcauczeń – wychowawca, inny nauczyciel, pedagoguczeń – wychowawca, inny nauczyciel, pedagoguczeń – wychowawca, inni nauczycieleuczeń – wychowawca, inni nauczycieleuczeń – wychowawca, rodziceuczeń – wychowawca, rodziceuczeń – wychowawca, dyrektoruczeń – wychowawca, dyrektor
Tworzymy hierarchię konsekwencji wychowawczych (stosujemy Tworzymy hierarchię konsekwencji wychowawczych (stosujemy napięcie i środki).napięcie i środki).Informujemy o kontrakcie lub postanowieniach dotyczących sprawcy Informujemy o kontrakcie lub postanowieniach dotyczących sprawcy nauczycieli uczących w jego klasie – współdziałamy z nimi w nauczycieli uczących w jego klasie – współdziałamy z nimi w monitorowaniu zachowania sprawcy.monitorowaniu zachowania sprawcy.
UNIKAJUNIKAJ POSTARAJ SIĘ POSTARAJ SIĘ (w przypadku (w przypadku rozdzielania bijących się rozdzielania bijących się uczniów)uczniów)
AGRESJI FIZYCZNEJ:AGRESJI FIZYCZNEJ: nie szarp ze złością nie popychaj nie ściskaj za rękę sprawcy nie staraj się go sam fizycznie ukarać
(w przypadku (w przypadku rozdzielania bijących się rozdzielania bijących się uczniów)uczniów)
UŻYĆ TYLKO TYLE UŻYĆ TYLKO TYLE SIŁY ILE JEST SIŁY ILE JEST
POTRZEBNE DO POTRZEBNE DO ROZDZIELENIA:ROZDZIELENIA:
użyj chwytu (najlepiej otocz rękami od tyłu klatkę piersiową dziecka i ogranicz jego ruchy ramion) poproś o pomoc drugą osobę zrób to bez agresji
AGRESJI SŁOWNEJ: nie obrażaj, nie zawstydzaj, nie oceniaj ucznia, nie stosuj komunikatów ,,Ty” (np. ,,Ty łobuzie”, ,,Bandyta z ciebie wyrośnie”, ,,Zawsze są z tobą kłopoty”, ,,Matka cię tak nauczyła, co?”
SZNOWAĆ UCZNIA: mów o zachowaniu, nie o osobie (,,To nie jest w porządku, że wyśmiewasz się z wyglądu Joli”) powołuj się na normy (,,Mamy w klasie zasadę, że się nie bijemy”, ,,W naszej szkole nie ma miejsca na znęcanie”) używaj komunikatów ,,Ja” (,,Jest mi przykro kiedy na to patrzę”, ,,Jestem zła, że takie rzeczy mają miejsce w mojej kasie”)
OKAZYWANIA NIEPEWNOŚCI:
nie opuszczaj wzroku nie udawaj, że ,,nie widzisz” nie rozśmieszaj sytuacji
REAGOWAĆ STANOWCZO:
mów zdecydowanym, mocnym głosem patrz na uczniów miej wyprostowaną sylwetkę bądź poważny
DŁUGICH MONOLOGÓW I
MORALIZOWANIA: nie ,,przemawiaj” do dzieci, ich uwaga szybko się wtedy wyłącza nie trać czasu na moralizowanie (,,Czy tego uczą was w domu?, ,,Chłopiec w twoim wieku powinien wiedzieć jak należy się zachowywać”, ,,Powinniście się lubić i być dla siebie serdeczni”)
MÓW KRÓTKO I JASNO:
formułuj krótkie zdania opisz fakt (,,Słyszę, że się wyśmiewasz z Adama”, ,,Widzę, że go drażnisz”, ,,To jest przemoc”) zaakcentuj swoje zdanie (,,Nie zgadzam się na to”) powołaj się na normy (,,Ustaliliśmy, że nikogo nie bijemy”, ,,W naszej klasie nie przezywamy się”) pokaż konsekwencje takiego zachowania dla poszkodowanego (,,Bartka to boli”, ,,Ani jest przykro”, ,,Jeśli nie zapraszamy kolegi do zabawy, może poczuć się samotnie”)
WCHODZENIA W ROLĘ SPRAWCY, BY
POKAZAĆ DZIECKU CO CZUJE OSOBA POSZKODOWANA:
nie stosuj tej samej ,,broni” co sprawca (,,A jak ja bym cię tak uderzyła to jak byś się czuł?”, ,,Jak cię to tak bawi co Magda mówi, to proszę na środek, teraz kasa pośmieje się z ciebie”) – empatii można uczyć w bardziej konstruktywny sposób
TRAKTUJ SPRAWCĘ JAK OSOBĘ, KTÓRA MOŻE SAMA WZIĄĆ
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SWOJE CZYNY:
powiedz czego oczekujesz (,,Oczekuję, że to się więcej nie powtórzy”, ,,Zależy mi, abyś przestrzegał tej zasady”)