15
TRASHËGIMIA KULTURORE NATYRORE. TRASHËGIMIA KOMBËTARE. TRASHËGIMIA BOTËRORE.

Trashëgimia kulturore natyrore

Embed Size (px)

Citation preview

Trashgimia Kulturore Natyrore. Trashgimia Kombtare. Trashgimia Botrore.

Trashgimia Kulturore Natyrore.Trashgimia Kombtare.Trashgimia Botrore.

This template is in wide-screen format and demonstrates how transitions, animations, and multimedia choreography can be used to enrich a presentation.

1

Trashegimi natyore do te quajme teresine e vlerave te mjedisit fizik dhe jetesor te trasheguat brez pas brezi.

This slide can be used as a background before the presentation begins. 2

Monumentet:

3

Monumente HistorikeN territorin e Shqipris gjenden nj varg kshtjellash t cilat datojn q prej periudhave antike e deri n mesjete.E veanta sht se disa prej tyre vazhojn t banohen edhe n ditet tona. Disa nga kalate me te njohura jane: Kalaja e Krujs Kalaja e Elbasanit Kalaja e Beratit Kalaja e Shkodrs Kalaja e Tepelens Kalaja e Tirans Monumentit t Ali Pash Tepelens sht prej bronxi, me pesh 4 ton. Ai sht vendosur n qytetin e Tepelens. Ceremonia e inaugurimit u zhvillua me veprimtarit e shumta pr dy dit resht, m 21 dhe 22 shtator t vitit 2002. Monumente Arkitekturore -Tempulli Ngjallja e Krishtit -Amfieatri I Butrintit, I Bylisit,I Durresit, I Apollonis etj. -Pazari I Krujes -Varri i Kapllan Pashs -Banesa e Shijakasve -Ura e Tabakeve, e Beratit, Mesjetare (Elbasan) etj. Monumente Arkeologjike Territori i Shqiperise njihet si nje nga vendet me nr te larte zonash arkeologjike qe deshmojne qytereimin e lashte ilir. Te tilla jane qyteti I: -Durresit -Vlores -Sarandes -Elbasanit -Beratit -Gjirokastes -Tiranes -Tepelenes -Shkodres

4

Monumente Fetare:Manastiri i Mesopotamit (Sarande)Xhamia Mbret (Berat)Tyrbja e Kapllan Pashs (Tirane)Kisha e Shn Sotirit (Permet) etj.

5

Po ashtu dhe Monumente Mjedisore:

Monumentet mjedisore perbejne vlera te trashegimise kombetare, duke u radhitur nw kategorine e trete te zonave te mbrojtura.Ato gezojne mbrojtjen e kategorise se pare. Te tilla monumente jane: -Kanioni i osumit -Liqeni I Luleve -Shpella e pirateve -Burimi i syrit te kalter -Shkembi I Kavajes -Liqeni I Deges -Liqeni I Ohrit -Hinka e Kosoves -Shpella e Kabashit

6

Kultura Shqiptare:N kulturn e shqiptarve ka ln gjurmn e saj t thell historia e tyre e brendshme dhe e jashtme. Gjate sundimit osman jeta kulturore u fashit, monumentet e kulturs materiale e shpirtrore u zhdukn nn rrnojat e shkatrrimit t luftrave; gjysmhna e uli kryqin dhe gati dy t tretat e popullats n fund t shek. XVII ishin konvertuar n fen islame. Qndresa n fushn e kulturs u shpreh n radh t par prmes lvrimit t shqipes nepermjet botimeve t teksteve fetare. Reforma protestante gjallroi shpresat e zhvillimit t gjuhs e t tradits letrare vendse kur prifti Gj. Buzuku ne 1555 shkroi vepren e pare ne shqip Meshari.

7

Veshjet Popullore

Veshjet popullore, jan pa dyshim nj nga manifestimet m t fuqishme t kulturs tradicionale. Ato jan trashguese e transmetuese t shum elementve, q vijn nga lashtsia dhe nga koha e mesme, por jan njkohsisht edhe shprehje e marrdhnieve kulturore me popuj t tjer gjat shekujve. Veshja me fustanelle Kjo veshje burrash kete emertim e merr nga njefund i bardhe, i bere me pelhure pambuku dhe me shume rrudha. Nen kete fund vishen te mbathura te gjata, mbi te cilat nga nyje e kembes e deri tek gjuri visheshin kallei prej shajaku. Ne pjesen e siperme vishej nje kemishe e shkurtw me menge te gjera, jeleku dhe mengorja. Ne bel vinin nje brez te gjere leshi, mbi te dhe nje tjeter prej lekure te zbukuruar mbi te cilin futeshin e vareshin armet e brezit.Ne koke vihet nje feste e bardhe me nje thumb ne mes. Deri ne fillim te shek. XX kjo veshje eshte mbajtur ne te gjitha trevat shqiptare, qe nga Kosova e deri ne cameri. Me pas ajo u kufizua vetem ne Shqiperine e Jugut.

Kriteret e przgjedhjesDeri n fund t vitit 2004, ka pasur gjasht kritere pr trashgimin kulturore dhe katr kritere pr trashgimin natyrore. N vitin 2005, sht ndryshuar kshtu q tani ka vetm nj grup prej dhjet kritereve. Vendet e nominuara duhet t jen me "vler t jashtzakonshme universale" dhe t plotsojn t paktn nj nga dhjet kriteret.Kriteret KulturoreKriteret Natyrore

9

Vende t trashgimis botrore:Vend i Trashgimis Botroresht nj vend (si sht nj ndrtes, qytet, kompleks, shkrettir, pyll, ishull, liqeni, monument, ose mal) i cili sht listuar ngaOrganizata pr Edukim, Shkenc dhe Kultur e Kombeve t Bashkuara(UNESCO) si i nj rndsie t veant kulturore ose fizike.[1]Listamirmbahet nga Programi i Trashgimis Botrore ndrkombtar i dministruar ngaKomisioni i Trashgimis Botrorei UNESCO, i prbr nga 21 shtete antare t UNESCO-s t cilat jan zgjedhur nga Asambleja e Prgjithshme.

Ndarja territorialeLista prmbledhse n vijim i liston vetm ato shtete me dhjet ose m shum Vende t Trashgimis Botrore.

11

Vlerat unike shqiptare q i bashkohen trashgimis botrore

Butrinti, Gjirokastra dhe Berati jan ndr pasurit kulturore mijravjeare t Shqipris q mbajn pasaportn e UNESCO-s, Organizats pr Edukim, Shkenc dhe Kultur t Kombeve t Bashkuara, ku vendi yn aderon q prej vitit 1958.Pranimi n listn e trashgimis botrore kulturore t mbrojtur dhe promovuar nga UNESCO, pr kto destinacione prkthehet n angazhim por edhe n fonde t veanta pr ruajtjen t paprekur t pasuris q ato mbartin dhe pr ta shndrruar at n nj produkt pr turizmin kulturor.Butrinti sht shpallur Monument Kulture n vitin 1948, ndrsa sht vlersuar si pasuri e trashgimis s njerzimit dhe mbrohet nga UNESCO q nga viti 1992.

12

Shtat mrekullit e bots

Shtat mrekullit e bots (apo "Shtat mrekullit e bots s lasht) jan shtat ndrtimet m t bukura t lashtsis. N vitin 200 p.e.s Filoni i Bizantit parashtroi listn e prmendoreve t kohs, q m von u bn t njohura si shtat mrekullit e bots. Lista t mvonshme prfshijn mrekullit e bots mesjetare dhe bots moderne.Ato renditen sipas kohs t ndrtimit t tyre:Piramida e Keopsit - 2250 p.e.sKopshtet e varura t Babilonis - 600 p.e.sTempulli i Artemids n Efes - 550 p.e.sShtatorja e Zeusit n Olimpia - 435 p.e.sMaozeleumi i Mauzolit n Halikarnas - 351 p.e.sKolosi i Rodosit - 292-282 p.e.sFari i Aleksandris - qv. 3t p.e.s.

Shtat mrekullit e Bots:

14

Faleminderit!

Punoi :Argida Shabani