Elise Angela H. Espinosa #25 IV- Charm 05 Pebrero 2013

“Ang Tundo Man May Langit Din” Unang Bahagi: BUOD

Nagsimula ang nobela sa pagkikitang muli ni Flor at ni Victor sa Quiapo, at doon

ipinagtapat ni Flor na siya’y nagdadalang-tao at ang mga problemang hinaharap niya

dahil sa kanyang asawang si Tonyo.1 Nakita si Victor at si Flor ng mga kaibigan ni Alma, nahuli siya sa usapang pagkikita nila at nang makauwi si Victor, ay tila problemado siya sa mga nalaman niya tungkol kay Flor.2 Nagkaroon ng bakbakan at napa-away si Victor.3 Isang gabi nama’y nagkaroon ulit ng masamang panaginip si Alma tungkol sa

kanyang ama at sa dati nilang kasambahay na si Dolores, at saka ay isinulat niya ito sa kanyang talaarawan.4 Kinabukasan ay ipinaalam ni Alma na gusto niyang magpa-party para sa mga kaklase niya bilang handa para sa kanilang pagtatapos, at natuloy ang

party ngunit inimbitahan ng kanyang mga magulang ang mga dati niyang kaibigan na mayayaman.5 Ayaw sanang pumunta ni Vic sa kanilang baccalaureate at graduation dahil gastos lamang ito, ngunit napilitan din siya dahil sa barong at togang binili ng

kanyang pamilya at kaibigan para sa kanya.6 Lumipas ang mga araw at buwan, nakapagtayo na ng patahian si Flor, at nagtuturo na pareho sina Vic at Alma.7 Nagtapat ng pag-iibigan sina Alma at Vic, at sabay nilang binuo ang isang daigdig---ang Langit sa

Tundo.8

Ikalawang Bahagi: PAGPAPAKILALA NG MGA TAUHAN

1. Victor del Mundo:

Siya ang bida sa nobela at naninirahan siya sa Tundo.1 Nagsusumikap siya na magtrabaho kasabay ng pag-aaral sa isang pamantasan kung saan nakilala niya

si Alma, at siya ay naniniwalang ang Tundo ay may Langit ding makikita at makakamit.2

2. Alma Fuertes: Mayamang kaibigan at napangasawa na nakilala sa pamantasan ni Victor.1 Ang kanyang mga paniniwala ay pareho sa mga paniniwala ni Victor.2

3. Flor:

Dating iniibig ni Victor.1 Siya ay taga-Tundo noon, ngunit siya ay nag-asawa ng

mayaman dahil ayaw na niyang manatili sa walang pag-asang Tundo.2

4. Dolores:

Dating kasambahay nila Alma na nagging kasambahay na ni Flor.1 Nagawan siya ng masama ng tatay ni Alma noon kaya nais siya talagang makita ni Alma.2

5. Mga taga-Tundo (Lukas, Pilo, Paeng Gasti, Totong Bamban, etc):

Sila ang mga kasama ni Victor mula bata. Sila ang representasyon ng mga karaniwang taga-Tundo.

Ikatlong Bahagi: PAGSUSURI

Tinutuligsa ng nobela ang kasalukuyang kahirapang dinaranas ng mga taga-Tundo.1 Nakasentro sa buhay ni Victor at sa kanyang pagsisikap sa pagkamit ng langit ng Tundo ang kwento.2 Kung papansinin ng husto, ang manunulat ng kwento na si

Andres Cristobal Cruz ay masasabing kagaya siya ni Victor.3 Nag-aral siya sa mga pampublikong paaralan mula elementarya hanggang kolehiyo.4 Ang unang dalawang taong ng kanyang pag-aaral sa UP ay natustusan nang pangungutang sa Students Loan Assistance.5 Ang huling dalawang taon naman ay tinustusan ni Donya Pura Vil lanueva

Kalaw.6 Hindi siya mula sa mataas na antas ng lipunan, kaya’t mapapansin na ang lahat ng kanyang narating ay dahil sa sariling sikap.7

Bukod sa buhay ni Victor, ang pinakamahalagang isyu na tinutuligsa ng kwento ay ang kahirapan ng maraming kababayan natin dito sa Pilipinas.8 Pinakita at nilarawan sa nobela ang mga pang-araw-araw na nangyayari sa mga lugar na tulad ng Tundo.9

Madalas ay nag-iinuman o nagsu-sugal ang mga lalaki, habang ang mga babae nama’y naglalaba o kaya nama’y nagpapagatas lamang ng sunud-sunod nilang mga anak.10 Nabanggit din sa kwento na mayroon talagang mga siga at madalas rin magkaroon ng

awayan sa mga lugar kagaya sa Tundo.11

Isinulat ang nobela sa paraang madali siyang maiintindihan ng mambabasa.12

Hindi malalim ang mga salitang ginamit.13 Marahil ay kaya ito sinulat sa ganitong ay dahil gustong ipahatid ng manunulat ang kanyang layunin nang mas madali at mas malinaw.14 Nais niyang imulat ang mga mambabasa sa katotohanang marami ang naghihirap sa Pilipinas, habang marami rin naman ang nagpapakasaya sa marangyang

pamumuhay.15

Para sa mga mayayaman, ang pagtatapos ng pag-aaral ay isa na lamang

katibayan na maaari na nilang paandarin ang ipinamanang negosyo.16 Ang papel na diploma ay di hamak na mas mahalaga sa kanila kaysa sa mga natutunan talaga sa paaralan.17 Para naman sa mga hindi nakaaangat sa buhay, ang edukasyon lamang ang

tanging paraan upang maka-ahon sila sa kahirapan.18 Ito ang magiging susi sa pagtatapos ng kanilang paghihirap.19 Malaki ang ibinibigay nilang importansya sa pag-aaral lalo na’t bihira ang makatapos sila sa pag-aaral. 20

Isa pang pinakita sa nobela mayroon paring mga mayayaman paring nang-aapi ng mahihirap.21 Napakaliit ng tingin nila sa mga taong nasa mas mababang antas kaysa

sa kanila.22 Gayunpaman, hindi lahat ng mayayaman ay walang pakialam sa mahihirap, at ang mahihirap ay marunong ring mangarap.23 Ang pinaka-angkop na halimbawa mula sa nobela para rito ay si Alma.24 Kailanman ay hindi niya minaliit si Victor, at siya pa nga’y hangang-hanga kay Victor.25