LOGO

USPRAWNIANIE MOWY DZIECKA 5 i 6-LETNIEGO

WARSZTATY DLA RODZICÓW

PRZEDSZKOLE NR 240 IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW

17.02.2012

Mowa jako umiejętność wielozmysłowa

Mowa wymaga połączenia precyzyjnych ruchów związanych z oddychaniem, artykulacją, kontrolą głosu, gestykulacją, mimiką, słuchaniem, planowaniem i pamięcią.

Dla rozwoju mowy szczególne znaczenie ma ruch związany z umiejętnością myślenia i przetwarzania bodźców zmysłowych. Mózg otrzymuje informację na poziomie pnia mózgu ze wszystkich systemów zmysłowych, integruje je ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami, aby wykorzystać do celowego działania.

Mowa czynna jest końcowym produktem integracji sensorycznej.

Czynniki warunkujące prawidłowy rozwój mowy

prawidłowa czynność analizatora słuchowego, prawidłowa czynność analizatora wzrokowego, sprawność motoryczna i kinestetyczna narządu

mowy (kinestezja artykulacyjna – czucie ułożenie narządów artykulacyjnych – czucie napięcia mięśniowego),

sprawność centralnych ośrodków mowy, motywacja do mówienia (stymulacja

środowiskowa), prawidłowy rozwój psychosomatyczny.

Czynniki wpływające na nieprawidłową artykulację:

Niedowład, porażenie mięśni artykulacyjnych2

Nieprawidłowości anatomiczne np. skrócone wędzidełko3

Przerost migdałków4

Upośledzenie drożności nosa 5

Wady zgryzu1

Nierozwinięty słuch fonematyczny6

Najczęstsze wady i zaburzenia:

seplenienie proste, seplenienie międzyzębowe, seplenienie boczne, reranie (rotacyzm) kappacyzm (gammacyzm), lambdacyzm mowa bezdźwięczna, nosowanie, opóźniony rozwój mowy, jąkanie.

Zakres pomocy logopedycznej

stymulacja sensomotoryczna sfery oralno-twarzowej, masaż, ostukiwanie, wałkowanie dłoni, opukiwanie, kierowanie powietrza, stymulację termiczną, wibracyjną;

usprawnianie aparatu artykulacyjnego – ćwiczenie żuchwy, warg, języka; usprawnianie ruchomości i poprawa napięcia mięśniowego w obrębie warg i języka; usprawnianie ruchomości i pionizacji języka; usprawnianie ruchomości podniebienia miękkiego i gardłowego;

ćwiczenia oddechowe bierne i czynne połączone z usprawnianiem ruchowym;

ćwiczenie umiejętności sprawnego przełykania śliny: stabilizacja żuchwy, domykanie ust, panowanie nad ruchami języka, przełykanie;

wspomaganie i rozwój mowy czynnej.

Ćwiczenia percepcji wzrokowej:

rozpoznawanie i wskazywanie wybranych figur, symboli np. pokaż przedmioty w kształcie   litery "o" ;

wyszukiwanie par figur, liter, sylab cyfr, symboli na obrazkach, w gazecie, dominach, plątaninach graficznych;

wyszukiwanie obrazów do wybranej litery, sylaby; układanie figur, liter, cyfr według wzoru i z pamięci, domina literowe,

sylabowe; wyodrębnionych symboli graficznych na podstawie wzoru z pamięci; całości

z tła; litery w wyrazach; różnic między obrazkami pozornie identycznymi; nakładanie obrazków, figur na siebie; jednakowych par figur, liter, cyfr; liter wielkich od małych;

segregowanie wybranych symboli graficznych według zaproponowanego kryterium (kształtu, wielkości); wyrazów o takiej samej liczbie liter;

Odwzorowywanie figur, cyfr, liter z gotowych elementów zgodnie z podanym wzorem; kalkowanie, kolorowanie i graficzne przedstawianie szlaczków.

Ćwiczenia narządów mowy:

gimnastyka języka; picie przy użyciu łyżeczki czy rurki; wdech przez nos i wydech przez usta naśladowanie gęgania i odgłosów płukanego

gardła; opuszczanie i podnoszenie szczęki dolnej,

przesuwanie jej w prawo, lewo, wysuwanie i cofanie, żucie;

ćwiczenia oddechowe: wciąganie i wydmuchiwanie powietrza; dmuchanie na wiatraczek, nadmuchiwanie balonika; wąchanie kwiatów; wdech z unoszeniem ramion do góry; wydech z opadaniem ramion.

Ćwiczenia percepcji słuchowej:

rozróżnianie i naśladowanie dźwięków, odgłosów z otoczenia; wyodrębnianie zdań w mowie; wyodrębnianie wyrazów w zdaniu; uzupełnianie zdań brakującym wyrazem, np.: Ola pije...; Ola pije mleko, a

Kasia...(herbatę);   wyodrębnianie sylab w wyrazach (analiza) oraz łączenie sylab (synteza)

  z jednoczesnym układaniem klocków-układanie obrazów graficznych modelu sylabowego, liczenie sylab;

 zabawa w dokańczanie wyrazów, np.: ko..(tek); rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek w nagłosie, śródgłosie, wygłosie;

wskazywanie, wyszukiwanie i grupowanie obrazków, których nazwy zaczynają się wskazaną głoską; łączenie w pary obrazków, których nazwy łączą się zbiegiem głosek, np.: mak-kot,itp.; odgadywanie wyrazu, jaki dziecko usłyszało i dobranie odpowiedniego obrazka ( d-o-m-e-k); grupowanie przedmiotów, obrazków według grup z danej głoski; różnicowanie słów i sylab podobnie brzmiących lub o podobnym brzmieniu, (bucik-budzik). 

Wzbogacanie słownika dziecka i pamięci słownej:

wprowadzanie pojęć dotyczących położenia przedmiotów w przestrzeni (przyimki);

ćwiczenia i zabawy fleksyjne, np.: "czego tu brakuje"- poprawne użycie końcówki rzeczownika w dopełniaczu;

używanie liczby mnogiej (klocek-klocki); stosowanie form czasu przeszłego i przyszłego; ćwiczenia określające stosunki między przedmiotami i czynnościami

(określanie miejsca, stosowanie przysłówków, wyliczanie przedmiotów); zabawy w pytania i odpowiedzi; zabawy tematyczne; głośne czytanie; układanie opowiadań, historyjek, bajek, listów…

Aktywność ruchowa:

usprawnianie małej motoryki; rytmika; gry i zabawy ruchowe połączone z dźwiękiem; taniec; zabawy z wykorzystaniem instrumentów.

ZASADY PRACY LOGOPEDY I RODZICÓW:- motywacja- systematyczność;- atrakcyjność zabaw i zajęć;- cierpliwość;- zaangażowanie;- nagradzanie.

LOGO

mgr Mariola Góralskamgr Ewa Skwarka