Welder training

HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL

ÖNCE İŞ GÜVENLİĞİ!

3

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR (KKD)

Aleve dayanıklı uzun eldivenler

Baret

Çelik burunlu sert topuklu ayakkabılar

Deri önlük

Yüz koruyucu

Aleve dayanıklı koruyucu elbise

Güvenlik gözlüğü

Güvenlik maskesi

TOZALTI KAYNAĞI• KAFAYI FAZLA ÖNE-GERİ ALMAK

Kafayı öne almak Kafayı geri almak

Nüfuziyet azalır, daha geniş bir kaynak banyosu oluşur

Nüfuziyet artar, daha dar ve şişkin bir kaynak banyosu oluşur



Merkez

Merkez


TOZALTI KAYNAĞI


• VOLT’UN KAYNAK GEOMETRİSİNE ETKİSİ

Sabit amperde,Sabit hızda ve Sabit Tel yüksekliğinde Volt değişiminin kaynak geometrisine etkisi aşağıdaki gibidir.

Yükek Volt’da toz sarfiyatı artar

TOZALTI KAYNAĞI


• AMPER’İN KAYNAK GEOMETRİSİNE ETKİSİ

TOZALTI KAYNAĞI


• HIZIN KAYNAK GEOMETRİSİNE ETKİSİ

TOZALTI KAYNAĞI


• SERBEST TEL MESAFESİNİN GEOMETRİSİNE ETKİSİ

Serbest tel mesafesi azalırsa nüfuziyet artar

TOZALTI KAYNAĞI HATALARI

• LASER VE TELLERİ HİZALAMA

Video eklenecekHAZIRLAYAN:Umut KARANFİL

DC ve AC telleri ile laserin aynı hizada olması çok önemlidir

Aynı hizada olmayan teller ve lasernüfuziyetsizliğe ve başka problemlere neden olur.

Laser Telin değdiği ver laserden faklı


• LASERİ TOZUN BİTTİĞİ YERE YAKIN TUTMA

Video eklenecek uzak iken takibin riskli olacağı anlatılacakHAZIRLAYAN:Umut KARANFİL

Laseri ne kadar uzağa hizalarsan laser ile tellerin hizalama hatası o kadar artar.

Bu nedenden dolayı laserflux’ın döküldüğü yerin hemen yanına hizalanacak!

Laser


• BASKI MAKARASI BASINÇ AYARI


Baskı makarası ayarı iyi yapılmazsa kontak memesinden çıkan tel laserin gösterdiği yerden başka yere doğru vurarak emişmemezliğe neden olabilir


• TEL BOYUNUN NÜFUZİYETE ETKİSİ


-Kontak memesi ile iş parçası ile arasındaki mesafe artınca nüfuziyet azalır


• SIRT ÇIKARMA

-Bu tip durumlarda hemen amper düşürülecek veya kafa 0 da ise 1-2 cm öne alınacak-Dışarıdan yanlardan ve ortadaniç bükey bir kaynak olana dek taşlama yapılacak-Kızarmayan yerler içeriden taşlanacak



• TOPUK KAÇIKLIKLARINI TAŞLAMA

Video eklenecekİçerdendetaşlanacak

Dış

İç

Nüfuziyetsizlik Riski Yüksek Dıştan ve İçten Kaynak Öncesi Taşlama Yapılması Gerek



• 30 mm ÜSTÜ KAPALI FIT-UP LARI VE KESİLEN BÖLGELERİ DIŞARDAN TAŞLAMA


Topuklar kesilmeden uygun bir fit-up örneği

Kesim sonrası topuklarda genişleme olur ve dıştan taşlanması gerekir ayrıca dış kökten sonra kızarma olmadığı zamanlarda içerden de gazaltı kökünü taşlamak gerekir

4 mm


• KIZARMAYAN YERLERİ İŞARETLEYİP İÇERDEN TAŞLAMA


Kızarmayan yerler işaretlenip içerden gazaltı kaynağının taşlanması gerekir.


• BİNDİRME HATALARI


Kök üstü atılan bindirme pasolarında, 650 A altı 2. bindirme

pasolarında işaretli bölgede emişmemezlik riski kaynak ağızının

darlığı yüzünden yüksek olur.

1

2 3

TOZALTI KAYNAĞI HATALARI• KESİLEN YERLERİ, TOPUK KAÇIKLIKLARINI,

KIZARMAYAN YERLERİ VE CURUF ALAN YERLERİ TAŞLAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER


Taşlama yaparken dik ve derin olarak taşlama yerine açılı olarak taşlama yapıp kaynak ağızı açısını bozmamalıyız



11 mm de nüfuziyetsizlik başladı

GAZALTI KAYNAĞI

Volt Ayarı

Amper Ayarı

Krater Çatlağı Önleme

Serbest tel boyu ayarı

Yavaş Başlama2 zamanlı kaynak4 zamanlı kaynak


GAZALTI KAYNAĞI

• SERBEST TEL BOYU AYARI‘’Serbest Tel Boyu’’ ayarı, kaynak arkını kestikten sonra kontak memesinden çıkan telin boyunu ayarlar

Çok kısa ‘’Serbest Tel Boyu’’ zamanı ayarlarsanız kaynak bitiminde çok uzun serbest tel mesafesi elde etmiş olursunuz.Hatta kalan tel kaynak banyosuna yapışır.

Çok uzun bir ‘’Serbest Tel Boyu’’ zamanı ayarlarsanız kaynak bittiğinde çok kısa serbest tel mesafesi elde etmiş olursunuz hatta teliniz kontak memesine yapışır.


GAZALTI KAYNAĞI

• KRATER ÇATLAĞI ÖNLEME AYARIKrater Çatlağı Önleme ayarı kaynak bitiminde oluşan kraterin oluşmasını engellemeye yarar.

Eğer Krater Çatlağı Önleme düğmesi çevrilirse kaynak bitiminde ark kesildiğinde otomatik olarak düşük amperde kaynak devam eder ve krater çatlağı doldurulur

Krater Çatlağı Önleme düğmesi ne kadar çok çevrilirse kaynak kesildikten sonra o kadar süre düşük amperde krater doldurma devam eder


GAZALTI KAYNAĞI

• 2 ZAMANLI KAYNAK

1.Zaman:Torçtaki düğmeye basılır ve basılı tutulur.Koruyucu gaz ,tel elektrot ve elektrik akımı aynı anda açılır.

2.Zaman:Düğme bırakılır.Koruyucu gaz ,tel elektrot ve akım şiddeti aynı anda kapanır


GAZALTI KAYNAĞI

• 4 ZAMANLI KAYNAK AYARI

1.Zaman: Torcdaki düğmeye basılır -Koruyucu Gaz açılır.

2.Zaman: Düğme bırakılır - Tel elektrot ve Akımı Açılır.

3.Zaman: Torçtaki düğmeye basılır - Tel elektrot ve Akımı durur.

4.Zaman: Düğme bırakılır - Koruyucu Gaz akışı durur.


GAZALTI KAYNAĞI

• YAVAŞ BAŞLAMA AYARI

Tel sürmeden torca verilen ayarlanan tel hızından ayrı olarak tetiğe bastığınızda tel hızının düşük hızda

başlayıp telin iş parçası ile elektriksel kontağına kadar düşük hızda ilerlemesi ve iş parçası ile

temastan sonra ayarlanan tel hızına ulaşmasını sağlayan bir sistem



PA

PB

PC

PD

PE

PF

PG

KAYNAK POZİSYONLARI

EĞİMİN KAYNAK NÜFUZİYETİNE ETKİSİ



Düz,Eğimsiz Kaynak


KISA ARK’TA VOLTAJIN ETKİSİ

Kısa arkta Voltaj Kaynak Banyosunun akışkanlığını arttırır.Aşağıdaki gibi kaynaklarda yüksek

Voltajla kaynak yapılamaz

Eğer Voltaj azaltılırsa kaynak banyosunun akışkanlığı azalır ve

aşağıdaki pozisyonlarda daha rahat kaynak yapılır


SPREY ARKTA AMPER SABİT İKEN VOLTUN ARTTIRILMASI

Sabit bir Amper/Voltaj ile sprey arkta görülen

kaynak geometrisi, ark boyu ve nüfuziyet

derinliği

Amper sabit iken Volt arttırınca;

-Ark boyu uzar-Nüfuziyet artar-Kaynak geometrisinin genişlemesine neden olur

Amper sabit iken Volt daha da arttırınca;

-Ark boyu daha da uzar ve duman artar(Gözenek riski artar-Nüfuziyet azalır-Kaynak geometrisinindaha da genişlemesine ve undercut’a neden olur


KONTAK MEMESİ İLE İŞ PARÇASI ARASINDAKİ MESAFENİN ETKİLERİ

Kontak memesi ile iş parçası arasındaki mesafe artarsa;

-Amper azalır-Gerilim düşmesi artar-Nüfuziyet azalır-Daha fazla sıçrantı oluşur-Kontak memesi ısınması azalır

Kontak memesi ile iş parçası arasındaki mesafe artarsa;

-Amper artar-Gerilim düşmesi azalır-Nüfuziyet artar-Daha az sıçrantı oluşur-Kontak memesi ısınması azalır


VOLT İLE BERABER AMPER ARTTIRMANIN ETKİLERİ

Sabit bir Amper/Voltaj ile görülen kaynak

geometrisi, ark boyu ve nüfuziyet derinliği

Volt ile beraber amperi arttırınca;

-Ark boyu sabit kalır-Nüfuziyet artar-Kaynak geometrisinin genişlemesine neden olur

Volt ile beraber amperi daha da arttırınca;

-Ark boyu sabit kalır-Nüfuziyet daha da artar-Kaynak geometrisinin daha da genişlemesine neden olur


VOLT SABİT İKEN AMPERİ ARTTIRMANIN ETKİLERİ

Sabit bir Amper/Voltaj ile görülen kaynak

geometrisi, ark boyu ve nüfuziyet derinliği

Voltu sabit tutarak amperi arttırmak;

-Ark boyunun kısalmasına-Nüfuziyetin artmasına-Kaynak geometrisinin daralması ve şişmesineneden olur

Voltu sabit tutarak amperi daha da arttırmak;

-Ark boyunun daha da kısalmasına-Nüfuziyetin kısmen azalmasına-Kaynak geometrisinin daha dadaralması ve şişmesine neden olur-Sıçrantı artar


NOZUL EĞİMİNİN VE İTEREK-ÇEKEREK KAYNAK YAPMANIN ETKİLERİ

Torcu iterek kaynakta nüfuziyet azdır ancak geniş

bir kaynak geometrisiortaya çıkar

Torcu dik tutarak yapılan kaynakta nüfuziyet iterek

kaynak yapmaya göre daha fazladır ve daha dar bir

kaynak geometrisi ortaya çıkar

Çekerek yapılan kaynakta nüfuziyet diğer yöntemlere göre daha fazladır.Kaynak geometrisi daha dar ve yüksektir


GAZALTI KAYNAK HATALARI

• KRATER ÇATLAĞI

Kaynak uygun bir biçimde bitirilmemişse aşağıda görüldüğü gibi kaynak sonunda krater çatlağı oluşur



KRATER ÇATLAĞINI ÖNLEMEK İÇİN 1. YÖNTEM

-4 zamanlı kaynak moduna geç-Kaynağın bitim noktasında 1-2 sn bekledikten sonra önce arkı sonlandırmak tetiğe bas(basılı tut) arkı sonlandır sonra 1-2 sn bekle ve tetiği bırakarak torcu kaldır

Video ekleHAZIRLAYAN:Umut KARANFİL

-Veya Kaynağın sonunda 1 cm geri geldikten sonra tetiğe bas(basılı tut) arkı sonlandır sonra 1-2 sn bekleve tetiği bırakarak torcu kaldır


KRATER ÇATLAĞINI ÖNLEMEK İÇİN 2. YÖNTEM

Eğer Krater Çatlağı Önleme düğmesi çevrilirse kaynak bitiminde ark kesildiğinde otomatik

olarak düşük amperde kaynak devam eder ve krater çatlağı doldurulur

Video ekle



• ÇOK PASOLU KAYNAKLARDA YAPILAN BİNDİRME HATALARI

Çok pasolu kaynaklarda yandaki gibi bir kaynak dizilimi nüfuziyetsizlik problemine neden

olabilir

Bu tip durumlarda taşlama yapılmalıdır ve doğru torç açısında kaynak yapılmalıdır



• BİNDİRME HATALARI



• HIZIN NÜFUZİYETE ETKİSİ

1-)Çok yavaş kaynak hızlarında kaynak banyosu arkın önüne akarak minimum nüfuziyet sağlanır

2-)Normal kaynak hızlarındamaksimum nüfuziyet sağlanır

3-)Çok hızlı kaynak hızlarında minimum nüfuziyet sağlanır


GAZALTI KAYNAK HATALARI• UNDERCUT(YANMA OLUĞU) NEDENLERİ

PA Alın Kaynağında Undercut Nedenleri;-Volt çok yüksek(Ark çok uzun)-Kaynak hızı çok yüksek-Torç salınımı çok fazla-Torç açısı bir tarafa çok yatık

PC Alın Kaynağı ve Köşe Kaynağında Undercut Nedenleri;-Amper çok yüksek-Volt çok yüksek(Ark çok uzun)-Amper çok düşük-Kaynak hızı çok yavaş veya kaynak çok kalın-Torç açısı bir tarafa çok yatık

PF Alın Kaynağında Undercut Nedenleri;-Amper çok yüksek-Volt çok yüksek-Salınım çok dar-Dikiş kenarında bekleme süresi çok kısa-Arksız torç yönü yukarı doğru-Kaynak hızı çok fazlaHAZIRLAYAN:Umut KARANFİL


• BASINÇLI HAVA KULLANMADAN KİRLİ YÜZYLERE KÖK VE PUNTA ATMA

Yağ, kir, pas ve tozdan arındırılmamış yüzeylere kaynak yapmak gözeneğe neden olur



• YETERSİZ GAZ DEBİSİNDE KAYNAK

Yetersiz gaz debisinde yapılan kaynakta, kaynak banyosu

koruma gazı ile yeteri kadar korunamaz ve kaynakta gözenek

oluşur

Gaz debisi torcun ucundan ve tüpteki basınç düşürücüden ölçülmelidir



• GEREĞİNDEN UZUN ARK

Girilen ampere göre gereğinden fazla voltajkullanılırsa çok uzun ark boyu oluşur ve arkın

kirlenmesine yol açarak kaynakta gözenek oluştururAyrıca bu tip durumlarda aşırı bir kaynak dumanı

oluşurBu tip durumlarda voltajı düşürmek gerekir



• YANLIŞ TORÇ AÇISI VE YÖNLENDİRME

Nozul hatalı olarak yandaki gibi konumlandırılmışsa kaynakta nüfuziyetsizlik

problemi olur

Tel kontak memesinden yamuk çıkıyorsa nüfuziyetsizlik problemi olur



• HAVA AKIMI

Eğer kaynak esnasında hava akımı varsa koruyucu gaz kaynak banyosunu koruyamaz ve kaynakta gözenek oluşur.



• NOZULUN İÇİ KİRLİ İKEN KAYNAĞA ETKİSİ

Eğer nozul içi fazla kirli ve sıçrantı ile dolu ise koruyucu gaz girdap oluşturur

ve kaynak banyosunu koruyamaz ve banyoda gözenek oluşur.



• BASKI MAKARASININ KAYNAĞA ETKİSİ

Eğer baskı makarası ayarı iyi yapılmamışsa tel kontak memesinden yamuk çıkar ve ark gaz koruması dışında kaynak yapar ve gözenek oluşur

Eğer kontak memesi gevşek veya diş kaptırılarak takılmışsa aşağıdaki gibi yamuk bir şekilde kaynak yapılabilir. Kaynak banyosunda gözenek oluşur



• BASKI MAKARASI AYARI

Fig 1 de görüldüğü gibi 5 mm mesafeden tahta veya benzeri bir yüzeye teli dayayıp tel sürmeyi devreye aldığımızda tel sürme makaralarının teli kaydırması gerekir.

Fig 2 de görüldüğü 50 mm mesafeden tahtaya doğru tel beslenirse tel dışarı doğru bükülmeli ve baskı makaraları patinaj çekmemelidir.

Video ekle



• MANYETİK ÜFLEME



• NOZUL EĞİMİNİN KORUYUCU GAZ A ETKİSİ

Eğer torcun eğimi gereğinden fazla ise kaynak banyosunda

gerekli gaz koruması gerçekleşemez ve gözenek oluşur.



• NOZUL YÜKSEKLİĞİ

Nozul yüksekliği çok fazla ise kaynakta gözenek oluşumuna sebebiyet verir.

-14 mm iç çapındaki nozullardayükseklik max. 11 mm olmalı

-16 mm iç çapındaki nozullardayükseklik max. 13 mm olmalı



• KAYNAK BANYOSUNUN ÖNE AKMASI SONUCU ÇIKAN NÜFUZİYETSİZLİK

Kaynak banyosunun öne akması sonucu oluşan nüfuziyetsizliğin nedenleri;

-Çok yavaş kaynak hızı-Kaynağın aşağı akmasına yol açacak eğim-Yığma oranı ve kaynak havuzu hacmi çok fazla-İterek kaynakta torcu gereğinden fazla eğmek-Kaynak pasoları çok geniş ve fazla kalın



• ELEKTROT BESLEME MEKANİZMASINDA KARŞILAŞILABİLECEK HATALAR

TEL KILAVUZ HORTUMU BOYU ÇOK KISA /ÇOK UZUN!!HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL



AKIM KONTAK MEMESİ ÇAPI / KONUMU UYGUN DEĞİL!HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL



MAKARA HIZI UYGUN DEĞİL!HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL


• AÇIK YERE İNCE, KAPALI YERE KALIN KAYNAK ATMAK



• KÖK KALINLIK TABLOSUNA UYMAMANIN NEDEN OLABİLECEĞİ HATALAR



• SIRTLI KAYNAĞIN NÜFUZİYETE ETKİSİ


TEL MAKARASI DOĞRU KULLANMA


Eğer 1,2 mm çapında tel kullanıyorsak, 1,2 S2 yazısını okumamız gerekli!!!


• ŞASE BAĞLANTISININ YANLIŞ YAPILMASI

Şase pensesini paslı bir yere veya gevşek bağlanırsa ark sıçraması meydana gelebilir

Şase pensesini bağladığımız yerde pas olmamalı ve bağlantıyı çok iyi bir şekilde sıkmalıyız


KÖŞE KAYNAĞI

İki Yüzeye de nüfuziyet sağlamış bir köşe kaynağı örneği



• EŞ ZAMANLI KAYNAK HATALARI


KAYNAKLI İMALAT TALİMATI OKUMA






WPS OKUMA


WPS İSMİ

KAYNAK YÖNTEMİ

BW=Alın Kaynağı

FW=Köşe Kaynağı

135=Çıplak Tel ile Gazaltı

136=Özlü Tel ile Gazaltı

121=Tek Tel ile Tozaltı

123=Tandem ile Tozaltı

111=Elektrot Kaynağı

Education

Welder training