WYZNANIE WIARY KOŚCIOŁAWPROWADZENIE

TERMINOLOGIASYMBOL/CREDO/REGUŁA

Nazwa „symbol” pochodzi od greckiego słowa symbolon (1), oznaczającego połowę przełamanego przedmiotu (na przykład pieczęci), pełniącą rolę znaku rozpoznawczego. W razie potrzeby przełamane części składano ze sobą i tym sposobem sprawdzano tożsamość osoby, która przyniosła drugą połowę.

Symbolon (2), słowo to oznacza także zbiór, kolekcję lub streszczenie. Symbol wiary stanowi zatem także „zbiór podstawowych prawd wiary” (ELEMENT JEDNOŚCI)

TERMINOLOGIASYMBOL/CREDO/REGUŁA

Ojcowie apostolscy i pisarze wczesnochrześcijańscy, a także Ojcowie Kościoła odnośnie do symbolu wiary posługiwali się m.in. określeniami: „reguła wiary”, „reguła prawdy”, „nauka wiary”. Współcześnie można spotkać zamienne stosowanie nazw „symbol wiary”, „wyznanie wiary” i „reguła wiary”.

Wyznania wiary lub symbole, nazywane również Credo (łac. credo – „wierzę”), spotykamy w formie deklaratywnej („wierzę”) lub pytajnej („czy wierzysz?”).

SYMBOLE CHRZCIELNEW starożytności poszczególne Kościoły

chrześcijańskie, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie, posiadały własne, niewiele różniące się od siebie symbole chrzcielne, które podczas katechez objaśniano katechumenom. Od połowy III wieku powierzano je im (traditio) do nauczenia się, a następnie odbierano (redditio) je od nich tuż przed chrztem. Starożytność chrześcijańska przekazała ich wiele…

FORMA DIALOGOWAWyznanie wiary kandydata do chrztu w II wieku wyglądało następująco:Szafarz chrztu (biskup) zadawał kolejno pytania:

– „Wierzysz w Boga, Ojca wszechmogącego?” – „Wierzysz w Chrystusa Jezusa, Syna Bożego, który narodził się przez

Ducha Świętego z Maryi Dziewicy, ukrzyżowany został pod Poncjuszem Piłatem, umarł i został pogrzebany, trzeciego dnia zmartwychwstał żywy, wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca, przyjdzie sądzić żywych i umarłych?”

– „Wierzysz w Ducha Świętego, Kościół święty i zmartwychwstanie ciała?”

Na każde pytanie biskupa kandydat do chrztu odpowiadał „Wierzę” i był zanurzany w wodzie. Forma ta jednocześnie zastępowała

trynitarną formułę chrzcielną i była w Kościele zachodnim najczęściej używaną formułą aż do końca VI wieku. Na Wschodzie

była prawdopodobnie używana do w. IV-V z dołączonym do niego wyrzekaniem się szatana.

DOSTRZEGALNY PODZIAŁKolejne części Wyznania

Wiary koncentrują się wokół Osób Boskich, którym przypisane jest jakieś „dzieło”:

BÓG OJCIEC I DZIEŁO STWORZENIA

JEZUS CHRYSTUS I DZIEŁO ODKUPIENIA (ZBAWIENIA)

DUCH ŚWIĘTY I DZIEŁO UŚWIĘCENIA KOŚCIOŁA I CZŁOWIEKA

BÓG OJCIEC I DZIEŁO STWORZENIAW tej części występują trzy określenia na Boga:

OjciecWszechmogącyStworzyciel

OJCIECwyjątkowym narodem w starożytności,

który INACZEJ NIŻ WSZYSTKIE NARODY spoglądał na Boga, był naród żydowski (izraelski). Wychowywali się klimacie wiary w Boga bliskiego, który prowadzi naród przez wieki. Traktowali Go jako ojca, który wyzwolił ich z niewoli egipskiej i utworzył w jeden naród. To przekonanie umocnił jeszcze Rabbi z Nazaretu – Jezus Chrystus. O Bogu mówił Abba, co można przetłumaczyć jako „tato”. To bliskie i bardzo intymne określenie.

WSZECHMOGĄCYSpośród wielu przymiotników,

którymi możemy opisać Boga (miłosierny, dobry, sprawiedliwy…) Wyznanie Wiary podaje jeden: Wszechmogący. W tym bowiem określeniu kryją się wszystkie inne. Wszechmoc Boga to nie „pokaz siły”, ale okazywanie miłosierdzia całemu stworzeniu, to bycie wiernym i cierpliwym wobec ludzi, to przebaczanie grzechów… jest wszechmocny, bo potrafi „przebaczać” zło… Wszechmogący czy raczej

bezradny?

STWORZYCIEL

I wreszcie Stworzyciel. W pewnym sensie łączy się to z pojęciem Ojca. Od Niego pochodzi istnienie wszystkiego co ma życie. Rzeczy widzialne i niewidzialne. Pierwsze zdanie Biblii, rozpoczynające opis stworzenia świata i człowieka używa czasownika bara‛. Jest to taki czasownik, który występuje tylko z podmiotem BÓG. W ten sposób Autor natchniony chciał zaznaczyć na samym początku, że WSZYSTKO MA POCZĄTEK W BOGU, w JEGO PLANIE, W JEGO WOLI STWORZENIA. Nikogo nie było na początku, gdy Bóg stwarzał.

STWORZYCIELDopowiedzenie nieba i ziemi oznacza właśnie

CAŁOŚĆ stworzenia. Rzeczy widzialnych i niewidzialnych oznacza to samo. W ramach „rzeczy niewidzialnych” mamy do czynienia z istnieniem świata anielskiego. Część tego świata, z powodów nam nieznanych, odwróciła się od Stwórcy, i znalazła się w stanie ODDALENIA OD BOGA i walki z Nim. To świat demoniczny, który próbuje teraz oddalić człowieka od Boga Stwórcy i Ojca.

W skrócie:Aniołowie są stworzeniami duchowymi,

podporządkowanymi całkowicie BoguPosiadają rozum i wolną wolę; są stworzeniami

osobowymi i nieśmiertelnymiW sposób sobie właściwy uczestniczą w wypełnianiu

misji zbawczej ChrystusaIch istnienie jest wyraźnie stwierdzone przez Biblię…Można się zwracać w modlitwie do aniołów…Demony to istoty stworzone jako dobre, które na

skutek własnej decyzji przeciwstawiają się BoguCelem działań demonów jest zbuntowanie

człowieka przeciw Bogu

Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca mojego, który jest w niebie.

Podsumowanie części pierwszejBóg jest Istotą rozumną i wolną,

którego istnienie jest niezależne od innych

Człowiek jest istotą stworzoną, które istnienie jest całkowicie zależne od Boga Stwórcy

Bóg nie posiada płciBóg jest tajemniczą wspólnotą Kogoś rozpoznawanego jako OJCIEC, SŁOWO i DUCH z tym zastrzeżeniem, że Ojciec jest odrębny od Słowa (Syna) i odrębny od Ducha, a Słowo (Syn) nie jest tym samym co Duch

Podsumowanie części pierwszejMówiąc o wszechmocy Boga należy pamiętać,

że nie chodzi tu o „robienie na co mam ochotę” bez żadnych ograniczeń, ale o „moc” cierpliwego towarzyszenia człowiekowi w chwilach dobrych i złych; o „moc” cierpliwości wobec ludzkiego braku woli nawrócenia; o „moc” wyprowadzania dobra ze złych sytuacji

Bóg stwarza świat NIEUSTANNIEBóg rozpoczął stwarzać z niczego, uczynił to

za pomocą swej woli i słowaW stwarzaniu uczestniczy CAŁY BÓG, tzn. Trzy

Osoby

Podsumowanie części pierwszejPróbując opisać związek Boga ze światem

stworzonym możemy posłużyć się dwoma wyrazami”

TRANSCENDENTNY – czyli „zupełnie inny”, odrębny, „poza tym światem”

IMMANENTNY – bliski temu światu, obecny w nim, działający na co dzień

Ostatecznym celem życia ludzkiego jest życie wieczne z Bogiem

Bóg z tymi, którzy Go kochają, współdziała we wszystkim dla ich dobra (Rz 8,28)

Część drugaTajemnica osoby Jezusa Chrystusa

Warto zapamiętaćWiara w Jezusa może być pewnego rodzaju

„zabawą” (może to łączyć się z przynależnością do jakiejś grupy religijnej, np. oratorium, SPE, KSM…) – „fajnie jest pośpiewać o Jezusie w miłym gronie”

Wiara w Jezusa może być wygodnym sposobem „ułożenia sobie życia”

Wiara w Jezusa… no bo przecież trzeba w coś wierzyć, tak dla świętego spokoju

Im człowiek starszy, tym musi mieć solidniejszą OSOBISTĄ ODPOWIEDŹ na

pytanie: „dlaczego wierzę akurat w Jezusa?”

Syna jedynego…

Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszegoI w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna

Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami: Bóg z Boga, światłość ze światłości, Bóg

prawdziwy z Boga prawdziwego, zrodzony a nie stworzony,

współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało.

Problem z wyrażeniem JEDYNOŚCI BOGAKYRIOSOJCIEC MÓJ, OJCIEC WASZ…

Jezus używał słowa „Ojciec” mówiąc o Bogu – czyli… myślał o sobie w kategoriach „syna” – i tak też myślą chrześcijanie.

Syna jedynego…

Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego,

Pana naszegoἘν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος.

Początek w „tajemnicy Boga”: List do Kolosan: „On jest obrazem Boga niewidzialnego – pierworodnym wobec każdego stworzenia, bo w Nim wszystko zostało stworzone…”

Syna jedynego…

Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego,

Pana naszegoJeśli wyznasz słowami, że Jezus jest PANEM [kyrios] i uwierzysz w sercu, że Bóg wskrzesił Go z martwych, będziesz zbawiony. [Rz 10,9]

Uczniowie Jezusa wykorzystali tu coś, co przyniosła Septuaginta – Kyrios – Pan Bóg!

Tajemnica Wcielenia

Począł się z Ducha Świętego

Narodził się z Maryi, Dziewicy

Idea „nowego stworzenia”… Maryja nowym „ogrodem”, w którym Bóg samodzielnie stwarza nowego człowieka

On to dla nas ludzi i dla naszego zbawieniaZstąpił z nieba

I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy, i stał się człowiekiem

Narodziny Jezusa to w przede wszystkim sprawa

rozumienia RELACJI BOGA DO ŚWIATA

STWORZONEGO – a dopiero na drugim miejscu –

sprawa „seksu”

Tajemnica Wcielenia

Począł się z Ducha Świętego

Narodził się z Maryi, Dziewicy

W Maryi, nowym „ogrodzie” rajskim, Bóg stworzył nowego człowieka – homo christianus, tak jak kiedyś stworzył homo sapiens

On to dla nas ludzi i dla naszego zbawieniaZstąpił z nieba

I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy, i stał się człowiekiem

Ap 21: Następnie ujrzałem nowe niebo i nową ziemię, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły (…) Ten, który zasiadał na tronie, powiedział: OTO WSZYSTKO, CZYNIĘ NOWE!

Warto zapamiętaćTo nie my wyświadczamy Bogu łaskę, że wierzymy w

Niego, i zachowujemy się pobożnie – mniej lub bardziej; ale to On jest na początku ze swoją łaską; to On nam „robi łaskę”, że chce z nami być.

Jezus NIE JEST:Zwykłym człowiekiem, który różni się od nas tylko tym, że

był „bardziej święty” (doskonalszy w zachowaniu)Synem poczętym ze związku Józefa z MaryjąJednym z wcieleń Boga

• Jezus JEST: Prawdziwym Bogiem i prawdziwym mężczyzną

Osobą, która w czasie ziemskiego życia odczuwała głód, zmęczenie, ból…

Jedyną cielesną postacią Boga

Warto zapamiętaćCzłowiek znajduje się w sytuacji, w której doświadcza

swej1. Śmiertelności2. Otoczenia przez różnego rodzaju złoJednocześnie ma w sercu PRAGNIENIE, aby żyć w

szczęściu, bezpieczeństwie… ma pragnienie nieśmiertelności (niekończącej się młodości i piękna)

W SERCU MAMY PRAGNIENIA, KTÓRE DOMAGAJĄ SIĘ ODPOWIEDZI.

Odpowiedź, której udzielił Bóg w życiu i nauczaniu Jezusa, jest trudna do właściwego

zrozumienia. Trzeba wielu lat, konfrontowania codziennych doświadczeń z Ewangelią, by zrozumieć co znaczy „Wierzyć w Jezusa”

Czy Jezus widział jak umrze?

Ukrzyżowany również za nas pod Poncjuszem Piłatem

Został umęczonyPogrzebanyŚmierć Jezusa na krzyżu należy

do najbardziej dokumentowanych faktów z Jego historycznej egzystencji.

Ewangelie zgodne są nie tylko co do samego faktu śmierci, ale również jego czasowej lokalizacji w piątek przed świętem Paschy

Czy Jezus widział jak umrze?

Żydowskich przywódców drażnił Jezus od strony „religijnej”, oni jednak przekazali sprawę Piłatowi w kategoriach „politycznych”

Śmierć Jezusa, gwałtowna i tragiczna jest następstwem Jego nauczania i postępowania

Jezus w myśleniu faryzeuszów i saduceuszów niszczył porządek ustalony przez Boga.

Czy Jezus widział jak umrze?

W odniesieniu do śmierci Jezusa rodzą się dwa pytania:

1. Czy Jezus wiedział, w jaki sposób umrze?

2. Czy własnej śmierci** nadał On znaczenie zbawcze? [czy łączył swoją śmierć z moim życiem w XXI wieku i jaki jest to związek?]

**jakakolwiek by ona była.

Czy Jezus widział jak umrze?

Dla uczniów Jezusa dużym problemem był fakt okrutnej i haniebnej śmierci ich mistrza.

Z problemem tym zmagali się od samego początku, kiedy zaczęli głosić Jezusa Chrystusa jako jedynego zbawiciela ludzi.

Trzeba było ogromnego wysiłku – najpierw własnej wiary – a następnie perswazji wobec innych, żeby w ukrzyżowanym skazańcu widzieć oczekiwanego Mesjasza.

Klucz do zrozumienia

I zmartwychwstał dnia trzeciego jak oznajmia Pismo

Wstąpił do niebaSiedzi po prawicy OjcaFakt zmartwychwstania ujawniony

został przez:Pusty gróbUkazywanie się Jezusa

Wcześniejsze doświadczenia teraz uzyskały nowy, wyjątkowy bodziec. Zmartwychwstanie, choć tajemnicze, „zaktualizowało” wiarę uczniów w to, że jest On obiecanym Mesjaszem.

Część trzeciaWokół tajemnicy Ducha Świętego

c.d.n.