Zawód i kształcenie bibliotekarzydr hab. Marzena Świgoń, prof. UWMUniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Wojewódzka Biblioteka Publicznaim. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie

konferencja pt. Ewolucja bibliotekz okazji obchodów 70-lecia bibliotek publicznych

na Warmii i Mazurach17 listopada 2015

Plan Geneza zawodu bibliotekarza Zawód i kształcenie bibliotekarzy w Polsce Trendy światowe - kształcenie menedżerów informacji i wiedzy Kształcenie bibliotekarzy i profesjonalistów informacji na

Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie (wcześniej WSP w Olsztynie)

Geneza i ewolucjazawodu bibliotekarza

W starożytności – pierwsze księgozbiory i ich opiekunowie Do XIX w. – dodatkowe zajęcie uczonych, poetów, duchownych,

miłośników ksiąg, urzędników książęcych i królewskich Bibliotekarz:

opiekun zbiorów strażnik zbiorów (przed czytelnikami)

II poł. XIX w. – pierwsze oficjalne egzaminy bibliotekarskie (Francja, Anglia i Niemcy)

Pierwsze katedry bibliotekoznawstwa Bibliotekarz:

pośrednik pomiędzy użytkownikami i zbiorami, nastawiony na potrzeby czytelników

propagator czytelnictwa

Zawód bibliotekarza w Polsce (1/2) przełom XIX i XX w. – rozwój bibliotek oświatowych i naukowych

kursy i szkolenia bibliotekarskie bibliotekarze – działacze społeczni i pracownicy etatowi

1917 r. – Związek Bibliotekarzy Polskich 1930 r. – Rozporządzenie Rady Ministrów o służbie przygotowawczej

i egzaminach dla kandydatów na stanowisko bibliotekarzy naukowych i średnich

1948 r. – tabela stanowisk, kwalifikacji i uposażeń służby bibliotecznej

Zawód bibliotekarzy w Polsce (2/2) 1957 r. – instrukcja w sprawie bibliotekarzy szkolnych i pedagogicznych 1958 r. – bibliotekarze dyplomowani, kadra naukowo-dydaktyczna

(Ustawa o Szkołach Wyższych) 1961 r. – Dzień Bibliotekarza 1968 r. – odrębna grupa zawodowa (Ustawa o bibliotekach) 1997 r. – służba biblioteczna i bibliotekarze dyplomowani (Ustawa o

bibliotekach) różne typy bibliotek = różne wymagania i drogi awansu

2013 r. – deregulacja dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej zniesienie egzaminów państwowych, wymagania określane przez statuty

uczelni

Kształcenie bibliotekarzy na wyższych uczelniach w Polsce 1945 r. Katedra Bibliotekoznawstwa w Uniwersytecie Łódzkim l. 50.XX w. – Warszawa, Wrocław l. 60. XX w. – Kraków, Poznań l. 70. XX w. – kierunek studiów Informacja naukowa

i bibliotekoznawstwo (INiB) we wszystkich uniwersytetach i kilku wyższych szkołach pedagogicznych l. 80. XX w. – zawieszanie naborów, zamykanie jednostek

(Szczecin, Poznań) l. 90. XX w. – wyż demograficzny, wznowienia naborów

Trendy światowe1.Umiejętności i kompetencje XXI wieku – potrzeba rewizji

programów nauczania w szkołach bibliotekarskich2.Kształcenie menedżerów informacji i wiedzy

specjalistyczne informacyjne: ogólne:

Zarządzanie wiedząArchitektura informacjiUmiejętności ICTZarządzanie kolekcjąProjektowanieProgramySystemyWsparcie użytkownikówAnaliza efektywności serwisów

Zarządzanie projektamiPlanowanie i ocenaUmiejętności badawczeRozwiązywanie problemówPrzywództwoZarządzanie ogólneUmiejętności komunikacyjneUmiejętności finansowePromocja i marketing

Umiejętności i kompetencje XXI wieku

Profesjonaliści informacji i bibliotekarze jako

menedżerowie informacji i wiedzy

zestaw umiejętności techniczno-organizacyjno-interpersonalnych większa rola bibliotekarzy w przedsiębiorstwach, niż tradycyjnie im

przypisywana współpraca z ekspertami dziedzinowymi (w danej organizacji, instytucji,

przedsiębiorstwie) w zakresie pozyskiwania i organizowania kapitału intelektualnego

bibliotekarze jako propagatorzy kultury dzielenia się wiedzą, zarządzania zmianą, organizacyjnego uczenia się

Dyscyplina %

Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa 36

Nauki o organizacji i zarządzaniu 31

Informatyka i systemy informacyjne 33

Pożądany udział dyscyplin w kształceniuz zakresu zarządzania wiedzą

w opinii uczestników list dyskusyjnych IFLA (2009)

Kształcenie z zakresu zarządzania wiedząw szkołach bibliotekarskichna świecie i w Polsce

1. Informacja i wiedza – społeczeństwo informacyjne, potrzeby informacyjne, zarządzanie informacją i wiedzą, dzielenie się informacją i wiedzą, mapowanie wiedzy, audyt wiedzy

2. Organizacja i zarządzanie – zarządzanie zasobami ludzkimi, zachowania organizacyjne, zarządzanie zmianą, zarządzanie projektami, podejmowanie decyzji, marketing

3. Badania i ewaluacja – metody i techniki badań; zbieranie i analiza danych, opracowanie ankiet

4. Relacje interpersonalne – sieci i komunikacja, praca zespołowa, przywództwo

5. ICT – komputery i sieci, architektura informacji, systemy informacyjne, media społecznościowe

Kształcenie menedżerów informacjina uniwersytetach w Polsce

od 2008 r. – specjalność Zarządzanie informacją na Wydziale Humanistycznym UWM

UAM – specjalność Komunikowanie i zarządzanie zasobami informacji od 2012 r. – nowe kierunki studiów zamiast lub obok Informacji

naukowej i bibliotekoznawstwa (INiB):

UMK w Toruniu – Zarządzanie informacją i bibliologia UMCS – Informacja w e-społeczeństwie UJ – Zarządzanie informacją UŁ – Informacja w środowisku cyfrowym Uwr – Publikowanie elektroniczne i sieciowe UW, UWM – INiB

Wydział HumanistycznyUWM w Olsztynie (wcześniej WSP w Olsztynie)

UWM w Olsztynie, Wydział HumanistycznyWyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie

Kształcenie bibliotekarzy, profesjonalistów informacji, brokerów informacji, infobrokerów, menedżerów informacji i wiedzy

Czterdziestolecie studiów magisterskich/licencjackich INiB Pierwszy nabór 1974/1975, bieżący 2014/2015

Dwudziestolecie studiów podyplomowych BiIN Pierwsza edycja 1995/1996, bieżąca 2015/2016

Zapraszamy Rok akademicki 2016/2017

Studia licencjackie Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo (INiB)

oferta darmowa, zniżki, stypendia, indywidualny tok/organizacja studiów wszyscy zainteresowani, bez ograniczeń wiekowych (matura)

Studia 18+, 30+, 40+, 50+, 60+

XIX edycja studiów podyplomowych Bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BiIN)

czesne absolwenci wszystkich kierunków (lic., mgr, inż.)

UWM Wydział HumanistycznyInstytut Historii

i Stosunków Międzynarodowych

Programy INiB i BiIN na UWM w Olsztynie

wybrane przedmioty: Zarządzanie informacją i wiedzą Marketing i media społecznościowe Systemy i technologie informacyjne Bibliotekarstwo praktyczne i użytkownicy bibliotek Opracowanie zbiorów Historia książki i bibliotek

2014/20152015/20162016/2017

Dziękuję za uwagęmarzena.swigon@uwm.edu.pl