1Paweł Zejer

I Konferencja z cyklu

PROJEKTOWANIE PRZYSZŁOŚCI

Proces inwestycyjny XXI wieku”

Serock, 10-11 kwietnia 2014

Wybór projektanta na podstawie jakości.Czy jest coś lepszego niż QBS?

P.E. Zejer

Paweł Zejer, Członek Zarządu EFCA

2Paweł Zejer

Wszelka wiedza, która nie wyłania z siebie

nowych pytań, staje się w szybkim czasie

martwa.Wisława Szymborska

Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy,

ponieważ wiedza jest ograniczona.Albert Einstein

3Paweł Zejer

Jak wygląda rynek usług inżynierskich?

• Olbrzymia i rosnąca konkurencja.

• Zawód projektanta jest niedoceniany.

• Coraz bardziej skoncentrowany na problemach.

• Rośnie ryzyko projektanta.

• Stale za mało informacji.

• A z drugiej strony „powódź” informacji.

• Komunikacja „normami”.

• Konkurencja na cenę.

4Paweł Zejer

Jesteś klientem i projektujesz dużą

infrastrukturę.

Przychodzi projektant do klienta i

mówi…..

…zapłać mi więcej a nie będziesz

miał problemów na budowie i taniej

zbudujesz!

Uwierzysz?

5Paweł Zejer

Dwie metody zarządzania…

„Tradycyjna”

Manage

Zarządzaj

Direct

Kieruj

Control

Kontroluj

prof. Dean Kashiwagi

Best Value Approach

Metoda najlepszej wartości

6Paweł Zejer

Czy „projektant” powinien być

„ekspertem”?

• Kiedy masz do czynienie z EKSPERTEM to nie mówisz

mu co ma zrobić!!!

• Kiedy potrzebujesz eksperta, to nie wydajesz mu

rozkazów ale pytasz go „JAK” rozwiązać problem?

• Kiedy ekspertowi coś każesz zrobić, to nie będzie używał

swojej ekspertyzy ale wykona rozkaz?

• Kiedy ekspert mówi, że coś leży po za jego kontrolą, to

trzeba wziąć to ryzyko na siebie.

7Paweł Zejer

Jakie są skutki nie kreatywnej pracy

projektanta?

8Paweł Zejer

Skracanie czasu pracy projektanta.

• Badania Construction Management Association of

America z 2003 roku wykazały, że :”żądanie skracania

okresu realizacji projektów jest najważniejszą przyczyną

coraz niższej jakości dokumentacji technicznej”.

9Paweł Zejer

Mnogie polecenia zmian w kontraktach na

roboty

• Badania, przeprowadzone na 90 publicznych

przedsięwzięciach zrealizowanych w Taipei w Taiwanie w

2004r. wykazały, że przyczyną wydawania poleceń zmian

były: zmiany w dokumentacji technicznej i

planistycznej, warunki gruntowe, BPH, zmiany w prawie,

zmiany w zarządach inwestora, wymagania użytkownika,

roszczenia sąsiedztwa, i inne.

10Paweł Zejer

Czy jest relacja pomiędzy ceną

dokumentacji a kosztem budowy?

Arabia Saudyjska 1998 rok.

• Badania wykazały ścisłą relację statystyczną pomiędzy

wynagrodzeniem za dokumentację techniczną, a kosztem

uzupełniania braków w dokumentacji technicznej podczas

budowy.

• Można spodziewać się znaczącego spadku kosztów

naprawy błędów w dokumentacji technicznej podczas

budowy kiedy koszt opracowania dokumentacji

technicznej osiąga 20% kosztu realizacji całej inwestycji

11Paweł Zejer

Dokumentacja techniczna v koszty

przedsięwzięcia.

Relacja pomiędzy kosztem opracowania dokumentacji technicznej a

„wzrostem kosztu”. Przedsięwzięcia drogoweŹródło: Relating Cost Growth from the Initial Estimate to Design Fee for Transportation Projects. Douglas D.

Gransberg. Journal of Construction Engineering and Management. Czerwiec 2007

12Paweł Zejer

Relacja pomiędzy kosztem opracowania dokumentacji technicznej

a „wzrostem kosztu”. Przedsięwzięcia mostowe

Dokumentacja techniczna v koszty

przedsięwzięcia.

Źródło: Relating Cost Growth from the Initial Estimate to Design Fee for Transportation Projects. Douglas D.

Gransberg. Journal of Construction Engineering and Management. Czerwiec 2007

13Paweł Zejer

Mając tak przeprowadzone badania,

można z dużym

prawdopodobieństwem przewidzieć

jak, w zależności od kosztu

opracowania dokumentacji

technicznej, zmieni się ostateczny

koszt budowy

14Paweł Zejer

Konieczna jest zmiana sposobu

myślenia o usługach opartych o

wiedzę!!!

Obecny system nie działał i nie będzie działał

jeśli tylko będziemy go naprawiać.

15Paweł Zejer

QBS (Quality Based Selection = Wybór na

podstawie jakości)

Krok 1. Zdefiniuj projekt.

Krok 2. Utwórz komisję kwalifikującą i zdefiniuj zadania.

Krok 3. Zbierz od usługodawców ich oświadczenia o `

doświadczeniu.

Krok 4. Oceń zebrane oświadczenia o doświadczeniu.

Krok 5. Poinformuj firmy o wynikach oceny i przeprowadź

wizyty studialne.

Krok 6. Przeprowadź interview z firmami, które znalazły się

na krótkiej liście.

Krok 7. Utwórz ranking firm.

Krok 8. Negocjuj kontrakt.

Krok 9. Zarządzaj kontraktem.

16Paweł Zejer

Podział ryzyka…

• Model „tradycyjny” – 50/50

• Model obecnie często spotykany w Polsce 100/0

• Model BVP = Best Value Procurement - prof. Dean

Kashiwagi – 0/100

17Paweł Zejer

BVP… co to jest?

• Ekspert bierze odpowiedzialność za wszystko co może

kontrolować.

• Zamawiający wybiera ekspert na podstawie realizacji

poprzednich projektów.

• Ekspert określa ryzyka, za które nikt nie może wziąć

odpowiedzialności.

• Ekspert określa zakres pracy.

• Ekspert mówi kiedy można prace ukończyć.

18Paweł Zejer

Doświadczenia Holenderskie

• Ministerstwo Infrastruktury i Ochrony Środowiska,

powstało w 1798 roku, koło 9000 pracowników, i wydaje

4-5 miliardy EURO rocznie.

• Obecnie prowadzą około 20 projektów opartych o BVP.

„Są w okresie transformacji”. Docelowo wszystkie projekty

będą tak wdrażane do 2020roku.

Źródło: prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Ochrony Środowiska Holandii, Amsterdam, 7/10/2013

19Paweł Zejer

Źródło: prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Ochrony Środowiska Holandii, Amsterdam, 7/10/2013

20Paweł Zejer

Budowa trzeciej śluzy

Produkty: Projekt wstępny w ciągu 18 miesięcy po

podpisaniu kontraktu a następnie końcowa decyzja o

realizacji inwestycji.

Cele:

• Zakończenie przed końcem 2013

• Koszt budowy nie większy niż 213 mln euro

• Projekt wstępny nie droższy niż 2,1 mln euro

Źródło: prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Ochrony Środowiska Holandii, Amsterdam, 7/10/2013

21Paweł Zejer

Źródło: BVP Manual, Dean Kashiwagi

22Paweł Zejer

Jakie zastosowano kryteria?

Określono maksymalny budżet? 2,1 mln EURO

Kryteria wyboru:

• Cena 30%

• Ocena ryzyka 20%

• Zdolność wykonania projektu (capability) 10%

• Dodatkowe korzyści dla Zamawiajacego 10%

• Interview 30%

Źródło: prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Ochrony Środowiska Holandii, Amsterdam, 7/10/2013

23Paweł Zejer

Jak się projekt udało zakończyć?

• Opóźnienie 0% - 4 miesiące przed terminem

• Budżet – 0% ponad budżet

• Polecenia zmian – 12%, z czego 90% spowodowane

przez Zamawiającego.

• Jakość – Projekt oceniło Zespół Sprawdzający

Ministerstwa – żadnych ważniejszych uwag, średnia ilość

mniej ważnych komentarzy.

Źródło: prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Ochrony Środowiska Holandii, Amsterdam, 7/10/2013

24Paweł Zejer

Inny przykład kryteriów wyboru w BVP

• Referencje 5%

• Zdolność wykonania projekt 15%

• Ryzyko i redukcja ryzyka 20%

• Wartości dodane 10%

• Cena i pakiet finansowy 15%

• Harmonogram (kamienie milowe) 10%

• Interview 25%

Źródło: Prezentacja, Paul Oortwijn, EFCA D&S Meeting, Sztokholm, 03/2014

25Paweł Zejer

Relacja cena – kwalifikacje/efektywność

#

#Liczba projektów

kolejowych (ProRail)

Liczba projektów

Min. Infrastr. i Środ.

(Rijkswaterstaat)

1 1 10

62

53

1 3

2

Najniższacena

Drugacena

Trzeciacena

Ocena zwycięzcy – pozostałe kryteria

123

Źródło: Prezentacja, Paul Oortwijn, EFCA D&S Meeting, Sztokholm, 03/2014

Wybór na

postawie BVP

prowadzi do

najniższej

ceny!!!

26Paweł Zejer

Bariery w stosowaniu innowacyjnych metod

• Trudności w zmianie sposobu myślenia (!!!)

• Obawa przed kontrolami – zachowawcze działanie.

• Konieczność oceny subiektywnej.

• Akceptacja sytuacji, w której ktoś może wiedzieć lepiej.

• Brak odpowiednich firm i inżynierów na rynku

gotowych na taki sposób wyboru.

• Obawa przed naruszeniem p.z.p.

• … czy znasz inne?

27Paweł Zejer

Czy jednak nie warto pomyśleć o

zmianie sposobu myślenia w

zamówieniach publicznych?