การจั�ดการสิ่�งแวดล้�อมของสิ่ถานประกอบการ

บร�ษั�ท บร�ษั�ท ตะก�ว คอนเซนเตรทสิ่�(ประเทศไทย) จั"าก�ด

เสิ่นอผศ. พั�ชน�จั เนาวพั�นธ์�

จั�ดท"าโดย5430102687 นายสิ่�ทธ์�พังศ� พัวง

แก�ว

5430110230 น.สิ่.ชว�ศา ทองถนอม

5430110752 น.สิ่.ศ�วพัร สิ่ายพัานทอง

5430110817 น.สิ่.สิ่�ร�ล้�กษัณ์� ศ�กด�)

ชล้าธ์ร

หม+,เร-ยน 800

รานงานน-.เป/นสิ่,วนหน0งของว�ชา Environmental

Management Accounting

รห�สิ่ว�ชา 03760433 คณ์ะว�ทยาการจั�ดการ สิ่าขา การบ�ญช-บร�หาร

มหาว�ทยาล้�ยเกษัตรศาสิ่ตร� ว�ทยาเขตศร-ราชา ภาคต�น ป3การศ0กษัา 2557

ค"าน"ารายงานเล่�มน�เป็ นส่�วนหน��งของว�ชา Environmental

Management Accounting โดยมเน��อหาเกี่�ยวกี่�บกี่ฎหมาย ความร�บผิ�ดชอบต่�อส่��งแวดล่#อมของส่ถานป็ระกี่อบกี่าร ซึ่��งบร�ษั�ท ต่ะกี่��ว คอนเซึ่นเต่รทส่)(ป็ระเทศไทย) จำ-ากี่�ด เป็ นบร�ษั�ทท�เกี่�ดกี่ารโต่#แย#งในกี่รณีกี่ารท-าเหม�องแร� ซึ่��งเป็ นหน��งในโครงกี่ารท�ต่#องจำ�ดท-ากี่ระป็ระเม�นส่��งแวดล่#อมแล่ะส่0ขภาพ ในรายงานเล่�มน�ได#กี่ล่�าวถ�งว�ธีกี่ารด-าเน�นกี่ารท�บร�ษั�ทได#กี่ระท-าแล่ะผิล่กี่ระทบจำากี่ส่��งแวดล่#อมท�ได#เกี่�ดข��น

ทางคณีะผิ4#จำ�ดท-าขอขอบค0ณี ท�ให#ข#อม4ล่แล่ะ แล่ะเป็ นท�ป็ร�กี่ษัาในกี่ารศ�กี่ษัาค#นคว#างานด�งกี่ล่�าวผิศ. พ�ชน�จำ เนาวพ�นธี) ผิ4#ท�ป็ระส่�ทธี�ป็ระส่าทว�ชา แล่ะองค)กี่ารอ��นๆท�ได#ให#

ข#อม4ล่ในร4ป็แบบต่�างๆ แล่ะขอบค0ณีเพ��อนๆท�ได#ให#กี่-าล่�งใจำ ช�วยแกี่#ไขป็6ญหาต่�างๆท-าให#รายงานเล่�มน�ป็ระส่บความส่-าเร8จำส่มบ4รณี)

คณีะผิ4#จำ�ดท-า

สิ่ารบ�ญเร��องโครงกี่ารท�ต่#องจำ�ดท-า EIA

กี่ารส่�งผิล่กี่ระทบต่�อ ส่�นทร�พย) หน�ส่�น ท0น รายได# ต่#นท0น ค�าใช#จำ�าย ขององค)กี่ารในกี่ารจำ�ดท-า EHIA

กี่ารด-าเน�นกี่ารทางบ�ญช เม��อมกี่ารจำ�ดท-า EHIA

โครงกี่ารเหม�องแร�ท�ต่#องท-ารายงาน EIA

ขนาดเหม�องแร�ท�ต่#องจำ�ดท-า EIA

กี่ระบวนกี่ารพ�จำารณีารายงานผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อมกี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อมรายล่ะเอยดโครงกี่ารโครงกี่ารเหม�องแร� บร�ษั�ท ต่ะกี่��ว คอนเซึ่นเต่รทส่)(ป็ระเทศไทย) จำ-ากี่�ดบรรณีาน0กี่รม

โครงการด�านเหม4องแร,โครงการท-ต�องจั�ดท"า EIA 1. โครงกี่ารด#านเหม�องแร�แล่ะกี่ารพ�ฒนาป็:โต่รเล่ยม2. โครงกี่ารด#านอ0ต่ส่าหกี่รรม3. โครงกี่ารด#านคมนาคม4. โครงกี่ารด#านพ�ฒนาช0มชนแล่ะท�พ�กี่อาศ�ย5. โครงกี่ารด#านแหล่�งน-�าแล่ะพ�ฒนาเกี่ษัต่รกี่รรม 

กี่ารส่�งผิล่กี่ระทบต่�อ ส่�นทร�พย) หน�ส่�น ท0น รายได# ต่#นท0น ค�าใช#จำ�าย ขององค)กี่ารในกี่ารจำ�ดท-า EHIA

จำากี่ข#อม4ล่ท�แส่ดงให#เห8นข#างต่#นว�า โครงหร�อกี่�จำกี่รรมใดๆ ท�ส่�งผิล่กี่ระทบต่�อความเป็ นของช0มชน ส่��งแวดล่#อม จำ-าเป็ นต่#องท-า กี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบด#านส่��งแวดล่#อม แล่ะส่0ขภาพ น��น จำ�งน-ามาซึ่��ง ผิล่กี่ระทบต่�อ กี่�จำกี่าร เพ��อกี่ารท-ากี่�จำกี่ารหร�อโครงกี่ารไดๆ เช�นเดยวกี่�น ในแง�ของกี่ารจำ�ดท-าบ�ญชจำ�งแส่ดงให#เห8นถ�ง กี่ารส่ะท#อน ออกี่มาในร4ป็ ส่�นทร�พย) หน�ส่�น ท0น รายได# ต่#นท0น ค�าใช#จำ�าย ขององค)กี่รน��น

แล่ะส่�วนกี่ารจำ�ดท-า EHIA กี่8เป็รยบเส่ม�อน ท��งกี่ารเกี่�ด ส่�นทร�พย) หน�ส่�น ท0น รายได# ต่#นท0น แล่ะค�าใช#จำ�าย ขององค)กี่ร แต่�ท��งน�ท��งน��นข��นอย4�กี่�บนโยบายขององค)ต่#องกี่ารยอมร�บในม0มมองใด

1.) ส่�นทร�พย) กี่ารท-า EHIA เป็ นกี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบจำากี่โครงกี่าร หร�อ กี่�จำกี่รรมท�มขนาดใหญ� ค�าใช#จำ�ายในกี่ารจำ�ดท-าย�อยมม4ล่ค�าส่4ง เม��อองค)กี่รต่#องกี่ารให#มผิล่กี่ารด-าเน�นงานท�ไม�ผิกี่ผิ�นมากี่ จำ�งจำ-าเป็ นต่#องร�บร4 #ส่�วนงานเป็ นส่�นทร�พย)เพ��อทยอย ต่�ดเป็ นค�าใช#จำ�ายในแต่�ล่ะป็< ต่ามหล่�กี่กี่ารของกี่าร ต่�ดค�าเส่��อมราคา แล่ะกี่ารต่�ดจำ-าหน�าย2.) หน�ส่�น ในกี่รณีของกี่ารกี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบต่�อช0มชม ไม�ว�าจำะเป็ นกี่ารเกี่�ดโดยฉั�บพล่�น หร�อผิล่กี่ระทบจำากี่มล่พ�ษัท�เพ��มส่4งข��นอย�างช#าๆ จำากี่โครงกี่าร ควรมกี่ารต่��งป็ระมาณีวงเง�นท�จำะต่#องชดใช#ค�นแกี่�ส่�งคม ในจำ-านวนป็ระมาณีท�เหมาะส่มต่รงต่ามหล่�กี่กี่ารแล่ะมผิ4#เช�ยวชาญร�บรองในกี่รณีต่#องใช#ความเช�ยวชาญเฉัพาะทาง เพ��อน-ามาซึ่��งจำ-านวนท�ถ4กี่ต่#องใกี่ล่#เคยงท�ส่0ด3.) ท0น รายได# ต่#นท0น ค�าใช#จำ�าย เป็ นกี่�จำกี่รรมเกี่�ยวกี่�บส่��งแวดล่#อม ท�อาศ�ยหล่�กี่กี่ารทางบ�ญช แล่ะนโยบายขององค)กี่รเป็ นต่�วกี่-าหนด

กี่ารด-าเน�นกี่ารทางบ�ญช เม��อมกี่ารจำ�ดท-า EHIA

กี่ารจำ�ดท-ากี่ารบ�ญชบร�หารส่��งแวดล่#อมน��น ต่#องมกี่ารจำ�ดท-าเป็ นระบบ เพ��อป็ระส่�ทธี� ท�ย� �งย�น ซึ่��งมระบบกี่ารจำ�ดท-าบ�ญช EMA (Environmental

Management Accounting) ซึ่��งเป็ นกี่ารบร�หารจำ�ดกี่ารระบบค�าใช#จำ�ายต่#นท0นด#านส่��งแวดล่#อม แล่ะต่�วช�ว�ดของส่มรรถนะด#านส่��งแวดล่#อม โดยกี่ารค�ดเล่�อกี่เคร��องม�อมาใช#ในกี่ารเผิ#าต่�ดต่ามแล่ะต่�ดส่�นใจำในกี่ารบร�หารจำ�ดกี่ารส่��งแวดล่#อม แล่ะย�งมแนวทางกี่ารจำ�ดกี่ารส่�งแวดล่#อม อ��นๆ ท�องค)กี่รส่ามารถจำ�ดท-าผิ�านผิ�านกี่ระบวนกี่ารท-างาน

ซึ่��งแนวทางในกี่ารท-า MFCA หร�อ Material Flow Cost

Accounting เป็ นว�ธีกี่ารว�ดกี่ารไหล่แล่ะยอดคงคล่�ง "ว�ต่ถ0"ในกี่ระบวนกี่ารผิล่�ต่บนร4ป็แบบของหน�วยทางกี่ายภาคแล่ะทางกี่ารเง�นแล่ะม0�ง เน#นกี่ารร�กี่ษัาส่��งแวดล่#อม นอกี่เหน�อจำากี่ QCD (Quality, Cost,

Delivery) ท��งน� MFCA จำะช�วยให#เห8นกี่ารส่4ญเส่ยว�ต่ถ0แล่ะเกี่�ดกี่ารส่ร#างแผินพ�ฒนาจำากี่ม0มมองใหม� ป็6จำจำ0บ�นน��น MFCA กี่ล่ายเป็ นมาต่รฐานส่ากี่ล่ท�ยอมร�บกี่�นท��วโล่กี่ (ISO 14051) "MFCA" ถ�อเป็ นส่�วนช�วยให#เกี่�ดท��งกี่ารล่ดต่#นท0นแล่ะภาระทางส่��งแวดล่#อมพร#อม ๆ กี่�น

ในกี่ารป็ระย0กี่ต่)ใช#งานกี่�บส่��งแวดล่#อมมหล่�กี่กี่ารด�งน�

1. กี่ารร�บร4 #ต่#นท0นส่��งแวดล่#อม

2. กี่ารร�บร4 #หน�ส่�นส่��งแวดล่#อม ในกี่รณีท�เกี่�ดความเส่ยหายกี่�บธีรรมชาต่�ท�คาดไม�ถ�ง

3. กี่ารร�บร4 #บ�นท�กี่ค�าชดเชยท�เกี่�ดจำากี่ความเส่ยหาย

4. กี่ารว�ดม4ล่ค�าต่#นท0นแล่ะหน�ส่�นส่��งแวดล่#อม

5. กี่ารเป็:ดเยข#อม4ล่ส่4#ส่าธีารณีะ

http://www.pnru.ac.th/offi/graduate/upload-files/uploaded/Thesis%207/B_715.pdf

โครงการเหม4องแร,ท-ต�องท"ารายงาน EIA

1. เหม�องแร�ถ�านห�น

2. เหม�องแร�โพแทช

3. เหม�องแร�เกี่ล่�อห�น

4. เหม�องแรห�นป็4นเพ��ออ0ต่ส่าหกี่รรมป็4นซึ่�เมนต่)

5. เหม�องแร�โล่หะท0กี่ชน�ด

6. โครงกี่ารเหม�องแร�ใต่#ด�น

7. โครงกี่ารเหม�องแร�ท0กี่ชน�ดท�ต่� �งอย4�ในพ��นท�ด�งต่�อไป็น�

- พ��นท�ช� �นค0ณีภาพล่0�มน-�าช��น 1 ต่ามมต่�คณีะร�ฐมนต่ร

- ทะเล่

- ป็?าอน0ร�กี่ษั)เพ��มเต่�มต่ามมต่�คณีะร�ฐมนต่ร

- พ��นท�ช0 �มน-�าท�มความส่-าค�ญระหว�างป็ระเทศ

- พ��นท�ท�อย4�ใกี่ล่#แหล่�งโบราณีส่ถาน แหล่�งโบราณีคด แหล่�งป็ระว�ต่�ศาส่ต่ร) หร�ออ0ทยานป็ระว�ต่�ศาส่ต่ร)ต่ามกี่ฎหมายว�าด#วยโบราณีส่ถาน

โบราณีว�ต่ถ0 ศ�ล่ป็ว�ต่ถ0 แล่ะพ�พ�ธีภ�ณีฑ์)ส่ถานแห�งชาต่� แหล่�งมรดกี่โล่กี่ท�ข��นบ�ญชแหล่�งมรดกี่โล่กี่ต่ามอน0ส่�ญญาระหว�างป็ระเทศในระยะทาง 2

กี่�โล่เมต่ร

8. โครงกี่ารเหม�องแร�ท�มกี่ารใช#ว�ต่ถ0ระเบ�ด

ขนาดเหม4องแร,ท-ต�องจั�ดท"า EIA

เหม4องแร, ขนาดโครงการ

1. เหม�องแร�ใต่#ด�น เฉัพาะท�ออกี่แบบให#โครงส่ร#างมกี่ารย0บต่�วภายหล่�งกี่ารท-าเหม�องโดยไม�มค-�าย�น แล่ะไม�มกี่ารใส่�ค�นว�ส่ด0ทดแทน เพ��อป็Aองกี่�นกี่ารย0บต่�ว

ท0กี่ขนาด

2. เหม�องแร�ต่ะกี่��ว / เหม�องแร�ส่�งกี่ะส่ / เหม�องแร�โล่หะอ��นท�ใช#ไซึ่ยาไนด)หร�อป็รอทหร�อต่ะกี่��วไนเต่รต่ ในกี่ระบวนกี่ารผิล่�ต่หร�อเหม�องแร�โล่หะอ��นท�มอาร)เซึ่โนไพไรต่) เป็ นแร�ป็ระกี่อบ

ท0กี่ขนาด

3. เหม�องแร�ถ�านห�น เฉัพาะท�มกี่าร ท0กี่ขนาด

ล่-าเล่ยงแร�ถ�านห�นออกี่นอกี่พ��นท�โครงกี่ารด#วยรถยนต่)

4. เหม�องแร�ในทะเล่ ท0กี่ขนาด

อ5ตสิ่าหกรรมถล้5งแร, / หล้อมโล้หะ ขนาดโครงการ

5. อ0ต่ส่าหกี่รรมถล่0งแร�เหล่8กี่ ท�มป็ร�มาณีแร�ป็Aอน (input) เข#าส่4�กี่ระบวนกี่ารผิล่�ต่ ต่��งแต่� 5,000

ต่�น/ว�นข��นไป็ หร�อท�มป็ร�มาณีแร�ป็Aอน (input) เข#าส่4�กี่ระบวน กี่ารผิล่�ต่รวมกี่�นต่��งแต่� 5,000 ต่�น/ว�น ข��นไป็

6. อ0ต่ส่าหกี่รรมถล่0งแร�เหล่8กี่ ท�มกี่ารผิล่�ต่ถ�าน coke/ มกี่ระบวนกี่าร sintering

ท0กี่ขนาด

7. อ0ต่ส่าหกี่รรมถล่0งแร� ทองแดง ทองค-า หร�อ ส่�งกี่ะส่

ท�มป็ร�มาณีแร�ป็Aอน (input) เข#าส่4�กี่ระบวนกี่ารผิล่�ต่ ต่��งแต่� 1,000

ต่�น /ว�นข��นไป็ หร�อท�มป็ร�มาณีแร�ป็Aอน(input) เข#าส่4�กี่ระบวนกี่ารผิล่�ต่รวมกี่�นต่��งแต่� 1,000 ต่�น/ว�นข��นไป็

8. อ0ต่ส่าหกี่รรมถล่0งแร�ต่ะกี่��ว ท0กี่ขนาด

9. อ0ต่ส่าหกี่รรมหล่อมโล่หะ(ยกี่เว#นเหล่8กี่ แล่ะอล่4ม�เนยม)

ขนาดกี่-าล่�งกี่ารผิล่�ต่ (output)

ต่��งแต่� 50 ต่�น/ว�น ข��นไป็ หร�อมกี่-าล่�งกี่ารผิล่�ต่รวมกี่�นต่��งแต่� 50

ต่�น/ว�น ข��นไป็

10. อ0ต่ส่าหกี่รรมหล่อมต่ะกี่��ว ขนาดกี่-าล่�งกี่ารผิล่�ต่ (output)

ต่��งแต่� 10 ต่�น/ว�น ข��นไป็ หร�อมกี่-าล่�งกี่ารผิล่�ต่ รวมกี่�นต่��งแต่�10

ต่�น/ว�น ข��นไป็

โครงการเหม4องแร,ท-ต�องท"ารายงาน IEE

โครงกี่ารเหม�องแร�ท�ม�ได#ใช#ว�ต่ถ0ระเบ�ด เช�น เหม�องแร�บอล่เคล่ย) เหม�องแร�ด�นขาว เหม�องด�น แล่ะเหม�องห�นอ�อน แต่�ท��งน�พ��นท�ท�จำะขออน0ญาต่ท-า

เหม�องจำะต่#องไม�อย4�ในพ��นท�ด�งท�กี่ล่�าวมาแล่#วในโครงกี่ารป็ระเภทท�ต่#องท-ารายงาน EIA แล่ะต่#องไม�เป็ นเหม�องแร�โล่หะ รวมท��งเหม�องแร�ใต่#ด�น

กระบวนการพั�จัารณ์ารายงานผล้กระทบสิ่�งแวดล้�อม

ข��นต่อนหร�อกี่ระบวนกี่ารพ�จำารณีารายงาน EIA แล่ะ IEE ถ4กี่กี่-าหนดไว#ในมาต่รา 49-50 แห�งพระราชบ�ญญ�ต่�ส่�งเส่ร�มแล่ะร�กี่ษัาค0ณีภาพส่��งแวดล่#อมแห�งชาต่� พ.ศ.2535 โครงกี่ารของเอกี่ชนแล่ะโครงกี่ารท�ไม�ต่#องขอร�บความเห8นชอบจำากี่ ครม. (โครงกี่ารของร�ฐ ร�ฐว�ส่าหกี่�จำ แล่ะโครงกี่ารร�วมกี่�บเอกี่ชน)โครงกี่ารป็ระเภทน�ได#กี่-าหนดระยะเวล่ากี่ารพ�จำารณีา ต่ามข��นต่อนด�งแส่ดงในร4ป็ ท��งน�เม��อรายงานส่�ง ส่ผิ.แล่#วภายใน 15 ว�น จำะถ4กี่ต่รวจำส่อบองค)ป็ระกี่อบของรายงาน จำากี่น��นอกี่ 15 ว�น จำะพ�จำารณีาเส่นอความเห8นให#กี่�บคณีะกี่รรมกี่ารผิ4#ช-านาญกี่ารพ�จำารณีารายงานกี่ารว�เคราะห)ผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อม (คชกี่.) แล่ะ คชกี่. ต่#องพ�จำารณีาภายใน 45 ว�น

หากี่ คชกี่. ไม�ให#ความเห8นชอบจำะต่#องจำ�ดส่�งรายงานเข#ามาใหม� (ฉับ�บเพ��ม

เต่�มหร�อแกี่#ไขท��งฉับ�บ) แล่ะเม��อส่�งมาท� ส่ผิ. แล่#ว คชกี่. ต่#องพ�จำารณีาภายใน 30 ว�น หากี่ คชกี่. ให#ความเห8นชอบ ส่ผิ. จำะแจำ#งให#เจำ#าของโครงกี่ารแล่ะหน�วยงานท�เกี่�ยวข#องทราบ หากี่ คชกี่. ล่งมต่�ไม�เห8นชอบแล่#วให#เร��มต่#นกี่ระบวนกี่ารพ�จำารณีา

การประเม�นผล้กระทบสิ่�งแวดล้�อม1. ด�านค5ณ์ภาพัอากาศ เสิ่-ยง แล้ะแรงสิ่�นสิ่ะเท4อน1.1 ผิล่กี่ระทบในภาพรวมด#านค0ณีภาพอากี่าศ เส่ยง แล่ะแรงส่��นส่ะเท�อนของกี่ล่0�มหม4�เหม�องแล่ะโรงโม�ห�น1.2 ค0ณีภาพอากี่าศ ต่#องมกี่ารป็ระเม�นป็ระส่�ทธี�ภาพของมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบด#านค0ณีภาพอากี่าศจำะต่#องมความช�ดเจำน แล่ะพ�จำารณีาเพ��มเต่�มกี่ารต่รวจำว�ดค0ณีภาพอากี่าศในส่ภาพป็6จำจำ0บ�น1.3 พ�จำารณีาแล่ะระบ0ล่�กี่ษัณีะของกี่�จำกี่รรมโครงกี่ารแล่ะร4ป็แบบกี่ารใช#พ��นท�โดยรอบพ��นท�โครงกี่าร1.4 กี่รณีผิล่กี่ารต่รวจำว�ดค0ณีภาพอากี่าศบร�เวณีโรงแต่�งแร�/โรงโม�ห�นในป็6จำจำ0บ�นมค�าเกี่�นเกี่ณีฑ์)มาต่รฐานกี่-าหนด ด�งน��นจำะต่#องเส่นอแผินกี่ารป็ร�บป็ร0งโรงแต่�งแร�/โรงโม�ห�นให#มป็ระส่�ทธี�ภาพ

2. ด�านอ5ทกว�ทยาแล้ะค5ณ์ภาพัน".า2.1 กี่ารป็ระเม�นป็ระส่�ทธี�ภาพแล่ะความเพยงพอของบ�อด�กี่ต่ะกี่อน จำะต่#องกี่-าหนดมาต่รกี่ารจำ�ดกี่ารน-�าท�เหมาะส่มแล่ะส่ามารถป็ฏิ�บ�ต่�ได# เพ��อป็Aองกี่�นกี่ารแพร�กี่ระจำายหร�อล่ดผิล่กี่ระทบโดยเฉัพาะในพ��นท�ท�มโล่หะหน�กี่ส่4งกี่ว�าเกี่ณีฑ์)มาต่รฐานแล่ะมพ��นท�เกี่ษัต่รกี่รรม แหล่�งน-�า แล่ะแหล่�งน-�าบาดาล่อย4�ในบร�เวณีใกี่ล่#เคยง2.2 กี่ารน-าเส่นอรายล่ะเอยดกี่ารจำ�ดกี่ารแล่ะกี่ารระบายน-�าบร�เวณีพ��นท�โครงกี่ารพร#อมท��งเส่นอมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบด#านระบายน-�าจำะต่#องมความช�ดเจำน ส่ามารถป็ฏิ�บ�ต่�ได#2.3 พ�จำารณีาแล่ะทบทวนความเหมาะส่มของจำ0ดเกี่8บต่�วอย�างค0ณีภาพส่��งแวดล่#อม

2.4 กี่ระบวนกี่ารเกี่�ดแร�ของโครงกี่ารมน-�าบาดาล่หร�อน-�าใต่#ด�นเป็ นป็6จำจำ�ยท�ท-าให#เกี่�ดแร� ไม�ได#เกี่�ดจำากี่กี่ารแป็รส่ภาพของห�นบะซึ่อล่ต่)ในพ��นท�โครงกี่าร2.5 กี่-าหนดมาต่รกี่ารให#ช�ดเจำน หากี่อน0ญาต่ให#ป็ระชาชนเข#าใช#ป็ระโยชน)จำากี่ส่ระกี่�กี่เกี่8บน-�าท�จำะพ�ฒนาจำากี่พ��นท�ข0มเหม�องภายในพ��นท�โครงกี่าร ภายหล่�งส่��นส่0ดกี่ารท-าเหม�อง2.6 ให#พ�จำารณีากี่ารกี่-าหนดจำ0ดต่�ดต่ามต่รวจำส่อบค0ณีภาพน-�าบาดาล่โดยพ�จำารณีาจำากี่ท�ศทางกี่ารไหล่ของน-�าบาดาล่ป็ระกี่อบด#วย

3. ด�านทร�พัยากรด�นแล้ะธ์รณ์-ว�ทยา3.1 เส่นอมาต่รกี่ารจำ�ดกี่ารด�นภายในพ��นท�โครงกี่าร เพ��อป็Aองกี่�นกี่ารแพร�กี่ระจำายของส่ารโล่หะหน�กี่ออกี่ส่4�ส่��งแวดล่#อมภายนอกี่พ��นท�โครงกี่ารให#ช�ดเจำน3.2 ด#านธีรณีว�ทยา เกี่8บต่�วอย�างแล่ะว�เคราะห)ด�นในห�นคล่0กี่ท�จำ-าหน�ายแกี่�ผิ4#ซึ่��อ

4. ด�านการใช�ท-ด�นแล้ะเกษัตรกรรม

4.1 ป็ระเม�นผิล่กี่ระทบโดยเป็รยบเทยบกี่ารด-าเน�นกี่�จำกี่รรมของโครงกี่ารกี่�บกี่ารเกี่ษัต่รกี่รรม

4.2 มาต่รกี่ารในกี่ารชดเชยค�าเส่ยหายท�อาจำจำะเกี่�ดข��นจำากี่กี่ารท-า เหม�องเป็ นมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นผิล่กี่ระทบต่�อพ��นท�เกี่ษัต่รกี่รรมบร�เวณีใกี่ล่#เคยงพ��นท�โครงกี่าร โดยกี่ารเช�าท�ด�นต่ามท�ได#ต่กี่ล่งกี่�บราษัฎรเป็ นรายๆ ไป็ เพ��อเป็ นค�าเส่ยโอกี่าส่ในส่�วนของพ�ชผิล่ทางกี่ารเกี่ษัต่รท�ล่ดต่-�าล่งซึ่��งอาจำเกี่�ดจำากี่กี่�จำกี่รรมของโครงกี่าร ในขณีะเดยวกี่�นราษัฎรย�งคงส่ามารถเกี่8บพ�ชผิล่ทางกี่ารเกี่ษัต่รจำากี่ท�ด�นด�งกี่ล่�าวได#ต่ามป็กี่ต่�

5. ด�านสิ่�งคมแล้ะการม-สิ่,วนร,วม

5.1 กี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบทางส่�งคม ทบทวนกี่ารน-าเส่นอข#อม4ล่รายงานใหม�เน��องจำากี่ผิล่กี่ารส่-ารวจำความค�ดเห8นของป็ระชาชนมความเห8นว�าจำะไม�ได#ร�บผิล่กี่ระทบ แต่�ในรายงานระบ0ว�าอาจำท-าให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบ โดยส่ร#างความแต่กี่แยกี่ของช0มชนระหว�างกี่ล่0�มผิ4#ส่น�บส่น0นโครงกี่าร กี่�บกี่ล่0�มผิ4#ค�ดค#านโครงกี่าร

5.2 ให#แส่ดงต่-าแหน�งบ#านราษัฎร ท�ระบ0ว�า ล่งในแผินท�ให#ช�ดเจำน พร#อมท��งป็ระเม�นผิล่กี่ระทบต่�อกี่ล่0�มบ#านด�งกี่ล่�าว

5.3 มาต่รกี่ารในกี่ารจำ�ดกี่ารกี่รณีท�ราษัฎรต่#องกี่ารเป็ล่�ยนแป็ล่งข#อต่กี่ล่งท�มอย4�เด�ม ควรมกี่ารป็ระส่านงานผิ�านผิ4#น-าช0มชนด#วย

5.4 กี่ารป็ระชาส่�มพ�นธี)โครงกี่าร ท��งมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อม แล่ะมาต่รกี่ารต่�ดต่ามต่รวจำส่อบค0ณีภาพส่��งแวดล่#อม ให#แกี่�ผิ4#ท�ได#ร�บผิล่กี่ระทบท��งทางต่รงแล่ะทางอ#อม แล่ะหน�วยงานท�เกี่�ยวข#อง ได#ร�บทราบอย�างส่ม-�าเส่มอแล่ะต่�อเน��อง

5.5 กี่ารป็ระชาส่�มพ�นธี)โครงกี่าร เน��องจำากี่ป็ระชาชนในพ��นท�มกี่ารร�บร4 #ข�าวส่ารเกี่�ยวกี่�บกี่ารขอป็ระทานบ�ต่รของโครงกี่ารจำ-านวนน#อย จำ�งให#พ�จำารณีาทบทวนแผินกี่ารป็ระชาส่�มพ�นธี)โครงกี่ารว�ามความเหมาะส่มมากี่น#อยเพยงใด

6. ด�านสิ่าธ์ารณ์+ปโภค

6.1 แส่ดงเส่#นทางกี่ารขนส่�งของโครงกี่ารให#เป็ นไป็ต่ามส่ภาพท�จำะด-าเน�นกี่ารจำร�งต่ามท�โครงกี่ารได#ช�แจำงในท�ป็ระช0ม พร#อมท��งป็ระเม�นผิล่กี่ระทบจำากี่กี่ารใช#เส่#นทางด�งกี่ล่�าว

6.2 ป็ระเม�นผิล่กี่ระทบจำากี่กี่ารด-า เน�นโครงกี่าร ท��งในระยะกี่�อส่ร#างแล่ะด-าเน�นกี่ารต่�อแนวส่ายส่�งไฟฟAาแรงส่4งท�พาดผิ�านพ��นท�โครงกี่ารแล่ะเส่า

ไฟฟAาแรงส่4งท�อย4�ใกี่ล่#เคยงพ��นท�โครงกี่ารโดยใช#ความเห8นของกี่ารไฟฟAาฝ่?ายผิล่�ต่แห�งป็ระเทศไทย (กี่ฟผิ.) ท�โครงกี่ารช�แจำงว�าอย4�ระหว�างกี่ารต่รวจำส่อบป็ระกี่อบไว#ในรายงานส่-าหร�บเป็ นข#อม4ล่ป็ระกี่อบกี่ารป็ระเม�นให#ช�ดเจำน

6.3 แส่ดงรายล่ะเอยดความส่ามารถในกี่ารรองร�บของถนนคอนกี่รต่ ต่�อกี่�จำกี่รรมกี่ารขนส่�งของโครงกี่าร ต่ามท�รายงานระบ0ว�าถนนมความหนาเป็ นพ�เศษั ส่ามารถรองร�บน-�าหน�กี่ของรถบรรท0กี่ได#

6.4 กี่ารจำราจำร ให#ป็ระเม�นผิล่กี่ระทบด#านกี่ารจำราจำรบร�เวณีถนนทางเข#า-ออกี่โครงกี่าร ซึ่��งเป็ นเส่#นทางท�ใช#ร�วมกี่�บราษัฎรเข#าส่4�พ��นท�เกี่ษัต่รกี่รรม พร#อมท��งทบทวนมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบต่�อถนนด�งกี่ล่�าว

7. ด�านสิ่5ขภาพั

7.1 กี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบด#านส่0ขภาพอนาม�ย ให#เพ��มเต่�มห�วข#อกี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบด#านส่0ขภาพอนาม�ย

7.2 รายล่ะเอยดกี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบ พร#อมท��งมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบด#านส่0ขภาพแล่ะกี่องท0นเฝ่Aาระว�งภาวะส่0ขภาพอนาม�ย

7.3 กี่ารป็ระเม�นผิล่กี่ระทบในภาพรวมของพ��นท�หม4�เหม�องแล่ะพ��นท�โครงกี่าร แล่ะกี่-าหนดมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบต่�อส่��งแวดล่#อมท�ช�ดเจำนส่อดคล่#องกี่�บกี่ารป็ระเม�นด�งกี่ล่�าวเพ��อย�นย�นว�ากี่�จำกี่รรมของโครงกี่ารไม�กี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบในล่�กี่ษัณีะส่ะส่มหร�อเพ��มเต่�มโดยรวมต่�อพ��นท�อ�อนไหวท�ต่� �งอย4�บร�เวณีใกี่ล่#เคยง

7.4 เส่นอมาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบด#านส่0ขภาพท�เกี่�ดจำากี่ฝ่0?นล่ะอองจำากี่กี่ารท-าเหม�องเป็ นกี่ารเฉัพาะ เน��องจำากี่ โครงกี่ารฯ ป็ระเม�นว�าป็ระชาชนท�อาศ�ยอย4�บร�เวณีใกี่ล่#เคยงมความเส่�ยงต่�อกี่ารได#ร�บผิล่กี่ระทบจำากี่ฝ่0?นล่ะอองในระด�บท�ร0นแรง รวมท��งเส่นอมาต่รกี่ารต่�ดต่ามต่รวจำส่อบแล่ะกี่-าหนดในกี่ารขนส่�งแร�ของโครงกี่ารในมาต่รกี่ารฯ ให#ช�ดเจำน เพ��อย�นย�น

ว�ากี่ารด-าเน�นโครงกี่ารไม�กี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบด#านส่0ขภาพต่�อราษัฎรท�อาศ�ยอย4�บร�เวณีใกี่ล่#เคยง

7.5 มาต่รกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะแกี่#ไขผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อมแล่ะมาต่รกี่ารต่�ดต่ามต่รวจำส่อบค0ณีภาพส่��งแวดล่#อม ให#พ�จำารณีากี่ารบร�หารงบป็ระมาณีด#านส่0ขภาพ โดยให#กี่�บหน�วยงานด#านส่าธีารณีส่0ขท�มหน#าท�โดยต่รงในพ��นท�โครงกี่าร แล่ะให#เผิยแพร�ผิล่กี่ารต่�ดต่ามต่รวจำส่อบให#กี่�บหน�วยงานส่าธีารณีส่0ขในพ��นท� (ส่าธีารณีส่0ขอ-าเภอ โรงพยาบาล่)

รายล้ะเอ-ยดโครงการ

1) ท-ต�.งแล้ะสิ่ภาพัภ+ม�ประเทศ

อธี�บายล่�กี่ษัณีะแล่ะส่ภาพของพ��นท�ท��วไป็

ท�ต่� �ง

- ระบ0หมายเล่ขค-าขอป็ระทานบ�ต่ร ช��อผิ4#ขอป็ระทานบ�ต่ร

- ระบ0พ�กี่�ดของพ��นท�ป็ระทานบ�ต่ร โดยแส่ดงในแผินท� มาต่ราส่�วน 1:50,000

อธี�บายล่�กี่ษัณีะภ4ม�ป็ระเทศ โดยรอบของพ��นท�โครงกี่าร

อธี�บายรายล่ะเอยดท�พบ เช�น ล่�กี่ษัณีะพ��นท�ป็?า เท�อกี่เขา ความส่4งจำากี่อาณีาเขต่โดยรอบ

อธี�บายกี่ารใช#ป็ระโยชน)ของพ��นท�โครงกี่ารแล่ะพ��นท�ใกี่ล่#เคยง เช�น กี่�จำกี่รรมท-าเหม�องเกี่�าท�มแนวถนน หร�อข0มเหม�องเกี่�า

ระบ0เส่#นทางน-�าท�ไหล่ผิ�านโครงกี่ารหร�อใกี่ล่#เคยงในร�ศมท�คาดว�าจำะได#ร�บผิล่กี่ระทบ

อธี�บายภาพป็ระกี่อบล่�กี่ษัณีะช0มชนแล่ะส่ภาพพ��นท�โดยรอบ ในร�ศมท�ศ�กี่ษัาของพ��นท�โครงกี่าร

2) การคมนาคมแล้ะเสิ่�นทางขนสิ่,งแร,

อธี�บายเส่#นทางกี่ารขนส่�งแร�โดยเร��มจำากี่อ-าเภอหร�อส่ถานท�ส่-าค�ญท�เป็ นท�ต่� �งของโครงกี่ารไป็จำนถ�งพ��นท�โครงกี่ารระบ0ช0มชนท�อย4�ใกี่ล่#พ��นท�โครงกี่ารระยะห�างของช0มชนกี่�บเส่#นทางขนส่�งแร� เช�น หม4�บ#าน A ห�างจำากี่ระยะทางขนส่�งแร� 0.5 กี่ม.

3) ล้�กษัณ์ะธ์รณ์-ว�ทยา

ล่�กี่ษัณีะธีรณีว�ทยาโดยท��วไป็ ต่#องระบ0รายล่ะเอยดเกี่�ยวกี่�บชน�ดห�น ช��นห�น อาย0ห�น ล่-าด�บช��นห�น แล่ะธีรณีว�ทยาโครงส่ร#าง พร#อมแผินท�ธีรณีว�ทยาท��วไป็ มาต่ราส่�วน 1:50,000 หร�อล่ะเอยดกี่ว�าระบ0ล่�กี่ษัณีะธีรณีว�ทยาแหล่�งแร� ต่#องระบ0รายล่ะเอยดเกี่�ยวกี่�บ ชน�ดแร� ชน�ดของแหล่�งแร�(Type of Deposit) แล่ะกี่ารกี่-าเน�ดแร� (Genesis) ความส่�มพ�นธี)กี่�บล่�กี่ษัณีะธีรณีว�ทยา หร�อธีรณีว�ทยาโครงส่ร#างร4ป็ร�างของแหล่�งแร� (Shape of Body) ขอบเขต่แล่ะขนาดกี่ารแผิ�กี่ระจำายของแหล่�งแร� ความกี่ว#าง ยาว หนาความล่�กี่ของส่ายแร�หร�อช��นท�ให#แร�ม0มเทแล่ะแนวระด�บ (Dip and Strike)

ของส่ายแร�หร�อช��นท�ให#แร� ธีรณีว�ทยาโครงส่ร#าง (Structural

Geology) เช�น ระนาบช��นห�น (Bedding) แนวรอยเล่��อน (Fault)

ช��นห�นคดโค#ง (Fold)รอยแยกี่แล่ะกี่ล่0�มของรอยแยกี่ (Joint Set)

รอยแต่กี่ (Fracture) ชน�ดของแร�ท�จำะท-าเหม�องแล่ะกี่ารเกี่�ดร�วมกี่�นของแร�พล่อยได#ชน�ดอ��น ค0ณีภาพหร�อค0ณีส่มบ�ต่�ของเคมแล่ะฟ:ส่�กี่ส่)ของแร� ระบ0ความส่-าค�ญ ค0ณีส่มบ�ต่�พ�เศษัหร�อค0ณีค�าทางเศรษัฐกี่�จำของแหล่�งแร� ความส่มบ4รณี)หร�อเกี่รดของแร� แส่ดงรายล่ะเอยดว�ธีกี่ารค-านวณีป็ร�มาณีแร�ส่-ารองแล่ะม4ล่ค�าของแร�ท0กี่ชน�ดท�จำะท-าเหม�อง พร#อมแผินท�แส่ดงล่�กี่ษัณีะธีรณีว�ทยาแหล่�งแร�

มาต่ราส่�วน 1:50,000 หร�อล่ะเอยดกี่ว�า ภาพขอบเขต่แล่ะภาพต่�ดขวางทางธีรณีว�ทยา (Geological CrossSection) หร�อรายล่ะเอยดอ��นๆ ท�จำ-าเป็ นเพ��อป็ระกี่อบกี่ารบรรยายล่�กี่ษัณีะต่�างๆ ทางธีรณีว�ทยาแหล่�งแร�ร4ป็ธีรณีควรเป็ นร4ป็ส่แล่ะให#ใช#ส่แล่ะส่�ญล่�กี่ษัณี)ต่ามมาต่รฐานของส่มาคมธีรณีว�ทยาระหว�างป็ระเทศกี่ารอธี�บายอาย0ห�นให#อธี�บายห�นแกี่�ท�ส่0ดไป็อ�อนท�ส่0ด แต่�ในแผินท�ธีรณีว�ทยาจำะต่#องเรยงจำากี่ห�นอ�อนท�ส่0ดไป็แกี่�ท�ส่0ดกี่รณีชน�ดแร�ห�นอ0ต่ส่าหกี่รรมเพ��ออ0ต่ส่าหกี่รรมกี่�อส่ร#าง ต่#องทดส่อบค0ณีส่มบ�ต่�ทางกี่ล่ศาส่ต่ร)ของห�นต่ามมาต่รฐานกี่ารกี่�อส่ร#างของทางราชกี่าร

4) ปร�มาณ์สิ่"ารองทางธ์รณ์-ว�ทยาอธี�บายกี่ารป็ระเม�นป็ร�มาณีส่-ารองแหล่�งแร�ภายในพ��นท�โครงกี่ารแล่ะป็ร�มาณีส่-ารองแร�ท�ส่ามารถท-าเหม�องได# (Mine able Reserve) อ�ต่รากี่ารผิล่�ต่แร� รวมถ�งป็ร�มาณีเป็ล่�อกี่ด�นแล่ะเศษัห�นท�เกี่�ดจำากี่กี่ารท-าเหม�อง ม4ล่ค�าแหล่�งแร�5) การวางแผนแล้ะการออกแบบการท"าเหม4อง

ป็ระมาณีกี่ารใช#ป็ระโยชน)พ��นท�โครงกี่ารระบ0เทคน�คแล่ะว�ธีกี่ารท-าเหม�องโดยพ�จำารณีาความเหมาะส่มของพ��นท�โครงกี่ารอธี�บายกี่ารป็ระเม�นป็ร�มาณีของแหล่�งแร� แล่ะแส่ดงต่ารางป็ร�มาณีแร�ส่-ารองท�ส่ามารถ

ท-าเหม�องได#บร�เวณีพ��นท�โครงกี่าร6) ว�ธ์-การท"าเหม4อง (Mine Operation)

แผินกี่ารท-าเหม�อง ต่#องระบ0แผินงานกี่ารพ�ฒนาหน#าเหม�อง กี่ารเป็:ดเป็ล่�อกี่ด�นแล่ะห�น

กี่ารผิล่�ต่แร� โดยระบ0เป็ นช�วงจำนส่��นส่0ดโครงกี่าร พร#อมแผินท�มาต่ราส่�วน 1:5,000 หร�อใหญ�กี่ว�าแล่ะภาพต่�ดขวาง

กี่รณีท�มกี่ารใช#ว�ต่ถ0ระเบ�ด ให#ระบ0รายล่ะเอยดกี่ารใช#แล่ะเกี่8บว�ต่ถ0ระเบ�ด ได#แกี่� กี่ารออกี่แบบ

กี่ารเจำาะร4ระเบ�ด เช�น ขนาดร4เจำาะระเบ�ด ระยะระหว�างร4 (Spacing) ระยะระหว�างแถว (Burden) ความล่�กี่ร4เจำาะ (Hole Depth) ชน�ดของว�ต่ถ0ระเบ�ด ว�ธีกี่ารจำ0ดระเบ�ดป็ร�มาณีกี่ารใช#ต่�อร4เจำาะระเบ�ดแล่ะต่�อจำ�งหวะถ�วงเป็ นต่#น ส่-าหร�บกี่ารเกี่8บว�ต่ถ0ระเบ�ด ให#ระบ0 กี่ารออกี่แบบอาคารเกี่8บว�ต่ถ0ระเบ�ด กี่ารร�กี่ษัาความป็ล่อดภ�ยในกี่ารใช#แล่ะเกี่8บว�ต่ถ0ระเบ�ด เป็ นต่#น กี่รณีท�มอาคารเกี่8บว�ต่ถ0ระเบ�ดอย4�แล่#ว ให#แส่ดงท�ต่� �งพร#อมภาพถ�ายป็ระกี่อบ

กี่ารจำ�ดกี่ารเป็ล่�อกี่ด�น เศษัห�น แล่ะม4ล่ด�นทราย ต่#องระบ0กี่ารเกี่8บกี่องแล่ะกี่ารด4แล่ร�กี่ษัาท�

ส่ามารถป็Aองกี่�นกี่ารชะล่#างพ�งทล่ายกี่รณีท�มกี่ารใช#น-�าในกี่ารท-าเหม�อง ต่#องระบ0แหล่�งท�มาของน-�าป็ร�มาณีกี่ารใช#น-�าส่-าหร�บ

กี่�จำกี่รรมต่�างๆ แล่ะกี่ารป็Aองกี่�นแล่ะร�กี่ษัาค0ณีภาพน-�าในพ��นท�โครงกี่าร เช�น กี่ารระบายน-�า ท�ศทางกี่ารไหล่ของน-�ากี่ารกี่�กี่เกี่8บน-�า กี่ารป็ร�บป็ร0งค0ณีภาพน-�ากี่�อนกี่ารระบายออกี่ส่4�แหล่�งน-�าส่าธีารณีะ เป็ นต่#น

เคร��องจำ�กี่ร อ0ป็กี่รณี)ท�ใช#ในกี่ารท-าเหม�อง ต่#องระบ0ขนาดแล่ะจำ-านวนของเคร��องจำ�กี่ร

แต่�ล่ะชน�ดรวมท��งจำ-านวนคนงานท�ส่�มพ�นธี)กี่�บอ�ต่รากี่ารผิล่�ต่แร�แล่ะแผินกี่ารท-าเหม�อง

7) การแต,งแร,กี่รรมว�ธีในกี่ารแต่�งแร� ต่#องระบ0ว�ธีกี่ารต่�างๆ แต่�ล่ะข��นต่อนในกี่ระบวนกี่ารแต่�งแร� พร#อม

แผินผิ�งกี่ารแต่�งแร� รวมท��งกี่ารจำ�ดกี่ารฝ่0?นในแต่�ล่ะข��นต่อนต่ามป็ระกี่าศกี่รมอ0ต่ส่าหกี่รรมพ��นฐานแล่ะกี่ารเหม�องแร�เร��อง ให#โรงโม� บดหร�อย�อยห�นมระบบป็Aองกี่�นผิล่กี่ระทบส่��งแวดล่#อม

รายกี่ารเคร��องจำ�กี่รอ0ป็กี่รณี)ท�ใช#ในกี่ารแต่�งแร�ต่#องระบ0ขนาดแล่ะจำ-านวนของเคร��องจำ�กี่รแต่�

ล่ะชน�ดกี่ารใช#ป็ระโยชน)ท�ด�นบร�เวณีโรงโม�ห�น (กี่รณีท�มโรงโม�ห�นอย4�แล่#ว)

8) การปฏิ�บ�ต�ตามมาตรการสิ่�งแวดล้�อมท-ผ,านมากี่รณีท�ผิ4#ป็ระกี่อบกี่ารมกี่ารด-าเน�นกี่�จำกี่รรมกี่ารท-าเหม�องอย4�บร�เวณีต่�ดกี่�บโครงกี่ารหร�อร�วมแผินผิ�งกี่�บโครงกี่ารท�กี่-าล่�งด-าเน�นกี่ารขออน0ญาต่ป็ระทานบ�ต่รจำะต่#องเส่นอผิล่กี่ารป็ฏิ�บ�ต่�ต่ามมาต่รกี่ารด#านส่��งแวดล่#อมท�ผิ�านมาต่ามเง��อนไขท�ได#ร�บ9) ความเหมาะสิ่มทางเศรษัฐก�จัของแหล้,งแร,ห�วข#อน�น-าเส่นอส่-าหร�บโครงกี่ารท�อย4�ในล่0�มน-�าช��น 1 แล่ะช��น 2 แต่�กี่รณีล่0�มน-�าช��น 2 ซึ่��งได#ร�บกี่ารร�บรองแหล่�งแร�จำากี่ส่-าน�กี่งานอ0ต่ส่าหกี่รรมจำ�งหว�ดไม�จำ-าเป็ นต่#องมห�วข#อน�

เหต5ผล้ ความจั"าเป/น แล้ะความเหมาะสิ่มด�านแหล้,งแร,กรณ์-ม-โครงการกี่รณีโครงกี่ารท�มกี่ารน-า เอาแร�มาใช#ป็ระโยชน) เช�น แร�ห�นป็4นอาจำจำะกี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบด#านบวกี่ท��งในด#านเศรษัฐกี่�จำ ท��งระด�บจำ0ล่ภาคแล่ะมหภาค กี่�อให#เกี่�ดผิล่ป็ระโยชน)ต่�อส่�วนรวมต่ล่อดจำนความค0#มค�าในกี่ารน-าทร�พยากี่รแร�ออกี่มาใช# โดยกี่ารท-าเหม�องแร�ของโครงกี่ารต่�อไป็ในอนาคต่ คาดว�าจำะกี่�อให#เกี่�ดผิล่ป็ระโยชน)หร�อผิล่ดต่�อภาคส่�วนต่�างๆ

- โครงกี่ารจำะได#ส่น�บส่น0นงบป็ระมาณีค�าป็ล่4กี่ป็?าชดเชยแกี่�ภาคร�ฐต่ามระเบยบของทางราชกี่าร- กี่รณีพ��นท�โครงกี่ารอย4�ใกี่ล่#กี่�บพ��นท�ป็?าไม# จำะส่ามารถช�วยเหล่�อเจำ#าหน#าท�ป็?าไม# แล่ะหน�วยงานท�เกี่�ยวข#องในกี่ารด4แล่ ป็Aองกี่�น พร#อมท��งด�บไฟป็?าได#อย�างรวดเร8ว- ล่ดกี่ารใช#พ��นท�ป็?าส่งวนแห�งชาต่� แล่ะพ��นท�ป็?าต่ามพระราชบ�ญญ�ต่�ป็?าไม# พ.ศ.2484

กี่รณีพ��นท�โครงกี่ารเป็ นพ��นท�เหม�องแร�เด�มท�ผิ�านกี่ารท-าเหม�องมาแล่#ว โดยบร�เวณีพ��นท�โครงกี่ารมความเหมาะส่มมทร�พยากี่รแร�ป็ร�มาณีท�มากี่ แล่ะมค0ณีส่มบ�ต่�ท�เหมาะส่มต่�อกี่ารน-ามาใช#ป็ระโยชน) ด�งน��นกี่ารท-าเหม�องของโครงกี่ารจำ�งเป็ นกี่ารใช#พ��นท�ได#อย�างค0#มค�าต่ามศ�กี่ยภาพแร� ไม�ต่#องมกี่ารใช#พ��นท�ป็?าใหม�บร�เวณีอ��นๆด�านสิ่�งคม- กี่ารท-าเหม�องของโครงกี่ารจำะท-าให#ช0มชนในบร�เวณีใกี่ล่#เคยงได#ร�บกี่ารจำ�ดส่รรค�าภาคหล่วงแร� งบป็ระมาณีด�งกี่ล่�าวส่ามารถน-ามาใช#ในกี่ารพ�ฒนาท#องถ��นให#มความเจำร�ญมากี่ข��น- ท-าให#ป็ระชาชนภายในช0มชนใกี่ล่#เคยงโครงกี่ารไม�ต่#องย#ายถ��นฐานไป็หางานท-าแล่ะท-างานในจำ�งหว�ดอ��น- ท-าให#ช0มชนในบร�เวณีใกี่ล่#เคยงโครงกี่ารได#ร�บกี่ารช�วยเหล่�อกี่�จำกี่รรมในด#านต่�างๆเช�น กี่ารส่น�บส่น0นท0นกี่ารศ�กี่ษัาแกี่�เยาวชน กี่ารส่�งเส่ร�มแล่ะป็ฏิ�ส่�งขรณี)ว�ด แล่ะกี่ารป็ร�บป็ร0งถนน เป็ นต่#นด�านเศรษัฐก�จั

ผล้กระทบทางตรงภาษั- กี่ารท-าเหม�องของโครงกี่ารจำะต่#องมกี่ารจำ�ายภาษัร4ป็แบบต่�างๆค,าภาคหล้วงแร, กี่ารท-าเหม�องโครงกี่ารมกี่ารจำ�ายค�าภาคหล่วงแร� แล่ะท#องถ��นจำะได#ร�บค�าภาคหล่วงแร�จำากี่กี่ารท-าเหม�องของโครงกี่าร ร#อยล่ะ 60 ของค�าภาคหล่วงแร�การสิ่ร�างงานภายในช5มชน เน��องจำากี่โครงกี่ารมความต่#องกี่ารแรงงานในส่�วนป็ฏิ�บ�ต่�กี่ารเหม�อง พน�กี่งานส่�วนซึ่�อมบ-าร0งเคร��องจำ�กี่รกี่ล่เหม�อง พน�กี่งานโรงโม� แล่ะต่-าแหน�งบ0คล่ากี่รอ��นๆโดยมพน�กี่งานป็ระจำ-า ถ�อเป็ นกี่ารส่ร#างงานได#เป็ นอย�างด

ผล้กระทบทางอ�อม- กี่ารท-าเหม�องของโครงกี่ารอาจำกี่�อให#เกี่�ดอาชพใหม�ๆ ภายในช0มชน เช�น ร#านขายส่�นค#า ร#านอาหาร เพ��อรองร�บความต่#องกี่ารซึ่��อส่�นค#าของพน�กี่งานในเหม�อง ร#านป็ะยางรถบรรท0กี่เป็ นต่#น ซึ่��งส่ามารถส่ร#างรายได#ให#กี่�บป็ระชาชนในช0มชนเพ��มข��น- กี่�อให#เกี่�ดกี่ารกี่ระต่0#นเศรษัฐกี่�จำ โดยเฉัพาะธี0รกี่�จำท�มความเกี่�ยวเน��องกี่�บกี่ารท-าเหม�องของโครงกี่าร- โครงกี่ารจำะเป็ นส่�วนหน��งในกี่ารส่น�บส่น0นหน�วยงานส่าธีารณีส่0ขในบร�เวณีใกี่ล่#เคยงพ��นท�โครงกี่าร เพ��อเป็ นต่�วกี่ล่างในกี่ารด4แล่ส่0ขภาพอนาม�ยของป็ระชาชนในบร�เวณีใกี่ล่#เคยงโครงกี่ารโดยกี่ารจำ�ดต่��งกี่องท0นเฝ่Aาระว�งภาวะส่0ขภาพอนาม�ย จำ�ดส่รรให#กี่�บหน�วยงานส่าธีารณีส่0ขใกี่ล่#เคยงโครงกี่ารกรณ์-ไม,ม-โครงการหากี่ไม�มกี่�จำกี่รรมกี่ารท-าเหม�องแร�ของโครงกี่ารจำะท-าให#บร�เวณีพ��นท�โครงกี่ารย�งคงส่ภาพป็?าไม# (หากี่ม) ไม�มกี่ารต่�ดไม#บร�เวณีท�เหล่�ออย4�ส่�งผิล่ให#ส่�ต่ว)ป็?ามแหล่�งอาหารแล่ะท�อย4�อาศ�ย รวมถ�งเป็ นกี่ารช�วยร�กี่ษัาส่ภาพพ��นท�ป็?าไว# เพ��อช�วยล่ดภาวะโล่กี่ร#อนท�เป็ นป็6ญหาอย4�ในป็6จำจำ0บ�น

การว�เคราะห�ความเหมาะสิ่มด�านเศรษัฐศาสิ่ตร�

ในกี่ารว�เคราะห)ผิล่ต่อบแทนทางเศรษัฐศาส่ต่ร)ของโครงกี่ารใช#ข�อสิ่มมต�ฐานระด�บราคาคงท-โดยปร�บล้ดด�วยอ�ตราปร�บล้ดท-แท�จัร�ง (Real discount rate) แบ�งกี่ารป็ระเม�นผิล่ต่อบแทนกี่ารล่งท0น 3

กี่รณี- ผิล่ต่อบแทนกี่ารล่งท0น (ไม�ค-าน�งถ�งม4ล่ค�ากี่ารส่4ญเส่ยส่��งแวดล่#อม)

- ผิล่ต่อบแทนกี่ารล่งท0นเอกี่ชน รวมม4ล่ค�ากี่ารส่4ญเส่ยส่��งแวดล่#อม- ผิล่ต่อบแทนกี่ารล่งท0นต่�อส่�งคม

บร�ษั�ทท-น"ามาเป/นกรณ์-ศ0กษัา โครงการเหม4องแร, ค4อ

บร�ษั�ท ตะก�ว คอนเซนเตรทสิ่� ( ประเทศไทย ) จั"าก�ด

ประว�ต�ความเป/นมา

แร�ต่ะกี่��วในป็ระเทศไทยผิล่�ต่ได# 2 ชน�ด ค�อ ส่ารป็ระกี่อบของต่ะกี่��วในร4ป็ของต่ะกี่��วคาร)บอเนต่แล่ะต่ะกี่��วซึ่�ล่ไฟด)แหล่�งแร�ต่ะกี่��วส่ามารถพบในจำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ยะล่า เพชรบ0ร เล่ย ราชบ0ร ล่-าป็าง เพชรบ4รณี) แล่ะแพร� ส่�วนใหญ�เป็ นแหล่�งแร�ท�เกี่�ดเป็ นส่ายแร�เล่8กี่ๆ แทรกี่ในห�น ส่�วนแหล่�งแร�ใหญ�ท�มค0ณีค�าทางเศรษัฐกี่�จำแล่ะมกี่ารผิล่�ต่แร�ออกี่จำ-าหน�ายจำะอย4�ในอ-าเภอ ทองผิาภ4ม� แล่ะอ-าเภอศรส่ว�ส่ด�F จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ซึ่��งเป็ นแหล่�งแร�ต่ะกี่��วซึ่�ล่ไฟด)เป็ นส่�วนใหญ� กี่ารผิล่�ต่แร�ต่ะกี่��วในป็ระเทศไทยเป็ นกี่ารผิล่�ต่เพ��อส่�งออกี่ขายต่�างป็ระเทศ กี่ารผิล่�ต่แร� ต่ะกี่��วซึ่�ล่ไฟด)จำะใช#กี่ระบวนกี่ารท-าเหม�องโดยกี่ารข0ดเจำาะอ0โมงค) (ด-าเน�นกี่ารโดยบร�ษั�ท เค8มโกี่# จำ-ากี่�ด) ซึ่��งจำะได#แร�ต่ะกี่��วร#อยล่ะ 8.8 หล่�งผิ�านกี่รรมว�ธีล่#างแร� แต่�งแร� ล่อยแร� โดยใช#น-�ายาเคม จำะได#ห�วแร�ต่ะกี่��วซึ่�ล่ไฟด)ร#อยล่ะ 65 ซึ่��งส่�งออกี่ต่�างป็ระเทศท��งหมด เน��องจำากี่ไม�มโรงถล่0งแร�ต่ะกี่��วซึ่�ล่ไฟด)ในป็ระเทศ ส่�วนหางของแร�จำะต่กี่ต่ะกี่อนช#าๆ ในน-�าท��ง ส่-าหร�บกี่ารผิล่�ต่ต่ะกี่��วคาร)บอเนต่ จำะเป็ นกี่ารท-าเหม�องโดยว�ธีเหม�องหาบ โดยมแหล่�งผิล่�ต่ใหญ�อย4�ในอ-าเภอทองผิาภ4ม� จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ซึ่��งจำะผิล่�ต่ห�วแร�ต่ะกี่��วส่�งโรงงานถล่0งแร�ต่ะกี่��วท�ต่� �งอย4�ในอ-าเภอเม�อง จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ป็6ญหากี่ารป็นเป็G� อนของส่ารต่ะกี่��วในล่-าห#วยคล่�ต่�เกี่�ดจำากี่โรงแต่�งแร�ต่ะกี่��วของเหม�องแร�บ�องาม ซึ่��งเป็ นแร�ต่ะกี่��วคาร)บอเนต่ท�ด-าเน�นกี่ารโดย บร�ษั�ท ต่ะกี่��วคอนเซึ่นเต่รทส่) (ป็ระเทศไทย) จำ-ากี่�ด

ล่-าห#วยคล่�ต่� เป็ นห#วยขนาดใหญ�ไหล่จำากี่ท�ศเหน�อไป็ท�ศใต่# เกี่�ดจำากี่กี่ารรวมต่�วกี่�นของห#วยคล่�ต่�ย�อย 2 ส่าย ค�อ ส่ายต่ะว�นต่กี่แล่ะส่ายเหน�อ ห#วยคล่�ต่�ส่ายเหน�อจำะไหล่ผิ�านเหม�องบ�องาม ซึ่��งเป็ นเหม�องท�ผิล่�ต่แร�ต่ะกี่��วคาร)บอเนต่ท�ส่-าค�ญ ส่�วนห#วยคล่�ต่�ส่ายต่ะว�นต่กี่ เกี่�ดจำากี่กี่ารรวมต่�วของห#วยผิ��งแล่ะห#วย ดกี่ะ ซึ่��งไหล่ผิ�านห�นป็4นท�มความอ0ดมส่มบ4รณี)ของแร�ต่ะกี่��ว ห#วยคล่�ต่�จำะไหล่ผิ�านหม4�บ#านคล่�ต่�บน โรงล่อยแร�คล่�ต่� น-�าต่กี่ธี�ดาดอย หม4�บ#านคล่�ต่�ล่�าง น-�าต่กี่คล่�ต่� แล่#วไป็บรรจำบกี่�บคล่องล่-าง4 แล่ะไหล่ไป็ล่งเข��อนศรนคร�นทร)

เหต5การณ์�ท-สิ่,งผล้ให�เก�ดผล้กระทบต,อสิ่�งแวดล้�อม

กี่รมควบค0มมล่พ�ษัได#ร�บกี่ารร#องขอให#ต่รวจำส่อบมล่พ�ษัทางน-�าจำากี่เหม�องแร�คล่�ต่� อ-าเภอทองผิาภ4ม� จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร แล่ะหน�งส่�อพ�มพ)ล่งข�าวกี่ารป็ล่�อยน-�าเส่ยจำากี่เหม�องแร�คล่�ต่�ล่งล่-าห#วยคล่�ต่�เช�นกี่�น ท-าให#ชาวหม4�บ#านคล่�ต่�ล่�างท�อาศ�ยอย4�บร�เวณีใกี่ล่#เคยงได#ร�บความเด�อดร#อนจำากี่กี่ารใช#ป็ระโยชน)จำากี่น-�าในล่-าห#วยไม�ได#รวมท��งพ��นท�ด�งกี่ล่�าวอย4�ในบร�เวณีพ��นท�อน0ร�กี่ษั)มรดกี่โล่กี่ท0�งใหญ�นเรศวร

หม4�บ#านคล่�ต่�ล่�าง ต่��งอย4�ในพ��นท�ต่-าบล่นาส่วน อ-าเภอศรส่ว�ส่ด�F จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร กี่ารคมนาคมย�งไม�ส่ะดวกี่ ไม�ม ไฟฟAา ไม�มโรงเรยน มป็ระป็าภ4เขาต่��งแต่�ป็< พ.ศ. 2536 มศ4นย)พ�ฒนาเด8กี่เล่8กี่ ป็ระชากี่รอาศ�ยรวม 207

คน อย4�อาศ�ยป็ระจำ-า 150 คน เน��องจำากี่น�กี่เรยนช��นป็ระถมศ�กี่ษัาแล่ะม�ธียมศ�กี่ษัาจำะไป็เรยนแล่ะพ�กี่ค#างค�นท�หม4�บ#านอ��น ป็ระชากี่รส่�วนใหญ�เป็ น

ชาวไทยกี่ระเหร�ยง น�บถ�อศาส่นาพ0ทธี ป็ระกี่อบอาชพท-านา ท-าไร� พ�ชไร�ท�ป็ล่4กี่ส่�วนใหญ�ค�อ ข#าวโพด พร�กี่ ฯล่ฯ มกี่ารต่��งคร�วเร�อนกี่ระจำ�ดกี่ระจำายโดยท��วไป็

กี่รมควบค0มมล่พ�ษั ได#ส่�งเจำ#าหน#าท�ต่รวจำส่อบข#อเท8จำจำร�งในว�นท� 29

เมษัายน พ.ศ. 2541 พบว�าโรงแต่�งแร�ด�งกี่ล่�าวเป็ นของบร�ษั�ท ต่ะกี่��วคอนเซึ่นเต่รทส่) (ป็ระเทศไทย) จำ-ากี่�ด ต่��งอย4�ท� ต่-าบล่ชะแล่ อ-าเภอทองผิาภ4ม� จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ป็ระกี่อบกี่�จำกี่ารแต่�งแร�ต่ะกี่��ว ร�บแร�ด�บจำากี่เหม�องบ�องามท�อย4�ในเคร�อบร�ษั�ทเดยวกี่�น

ป็6ญหากี่ารร#องเรยนเกี่�ดจำากี่ฝ่นต่กี่หน�กี่น-�าไหล่บ�า ท-าให#ท-านบบ�อเกี่8บกี่�กี่น-�าหางแร�แล่ะน-�าต่ะกี่อนข0�นข#น (Tailing pond) ท�รองร�บหางแร�จำากี่กี่ระบวนกี่ารแต่�งแร�ต่ะกี่��วได#ขาดช-าร0ดแล่#วไหล่ล่งส่4�ห#วยคล่�ต่� ท-าให#ชาวบ#านใช#น-�าไม�ได# โดยกี่�อนหน#าน��นเจำ#าหน#าท�จำากี่ท�ท-ากี่ารทร�พยากี่รธีรณีป็ระจำ-าท#องท�(จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร) ได#เข#าต่รวจำส่อบว�นท� 22 เมษัายน พ.ศ. 2541 ได#ส่� �งกี่ารให#โรงแต่�งแร�ด�งกี่ล่�าวหย0ดด-าเน�นกี่ารแล่ะท-ากี่ารเป็รยบเทยบป็ร�บฐานกี่ระท-าความผิ�ดต่าม พ.ร.บ.แร� พ.ศ. 2510 ในอ�ต่ราส่4งส่0ดพร#อมท��งส่��งให#ป็ร�บป็ร0งบ�อเกี่8บกี่�กี่น-�าหางแร�แล่ะน-�าต่ะกี่อนข0�นข#นให#มป็ระส่�ทธี�ภาพย��งข��น

จำากี่ป็6ญหาข#างต่#นกี่รมควบค0มมล่พ�ษัได#ต่�ดต่ามต่รวจำส่อบกี่ารป็นเป็G� อนต่ะกี่��วในแหล่�งน-�าท�คาดว�าจำะได#ร�บผิล่กี่ระทบค�อ ล่-าห#วยคล่�ต่� จำ-านวน 4

คร��ง โดยเกี่8บต่�วอย�างน-�า ต่�วอย�างด�นต่ะกี่อนแล่ะต่�วอย�างส่�ต่ว)น-�ามาต่รวจำว�ดเป็ นระยะทางป็ระมาณี 8 กี่�โล่เมต่ร

ผิล่กี่ารต่รวจำว�ดป็ร�มาณีต่ะกี่��วท��งหมดในต่�วอย�างน-�า

จำ0ดเกี่8บต่�วอย�างน-�าคร��งท� 1

(29 เม.ษั. 41)

คร��งท� 2(26 พ.ค. 41)

คร��งท� 3(28 ม�.ย. 41)

คร��งท� 4(2 ธี.ค. 41)

ล้"าห�วยคล้�ต-.1. กี่�อนโรงแต่�งแร� (KC1) 0.006 0.007 0.006 0.005

2. ใต่#โรงแต่�งแร� (KC2) 0.11 0.1 0.07 0.03

3. ห#วยคล่�ต่� 3 กี่ม. (KC3) 0.5 0.33 0.41 0.07

4. บ#านคล่�ต่�ล่�าง (KC4) 0.55 0.4 0.09 0.13

5. หน�วยร�กี่ษัาอ0ทยานฯ (KC5) 0.17 0.17 0.14 0.14

6. น-�าต่กี่คล่�ต่�ล่�าง (KC6) - - - 0.11

อ,างเก9บน".าศร-นคร�นทร�1. ป็ากี่คล่องง4 (SI1) - 0.008 0.011 0.007

2. กี่ล่างอ�างเกี่8บน-�า (SI2) - 0.005 0.003 0.004

3. ส่�นเข��อน (SI3) - 0.003 0.004 0.003

มาตรฐานค5ณ์ภาพัน".าแหล้,งน".าผ�วด�น (ตะก�วล้ะล้าย) 0.05 มก./ล้.

ผิล่กี่ารต่รวจำว�ดป็ร�มาณีต่ะกี่��วท��งหมดในต่�วอย�างด�นต่ะกี่อนท#องน-�า

จำ0ดเกี่8บต่�วอย�างน-�าคร��งท� 1

(29 เม.ษั. 41)

คร��งท� 2(26 พ.ค. 41)

คร��งท� 3(28 ม�.ย. 41)

คร��งท� 4(2 ธี.ค. 41)

ล้"าห�วยคล้�ต-.1. กี่�อนโรงแต่�งแร� (KC1) 402 581 - 665

2. ใต่#โรงแต่�งแร� (KC2) 65,771 52,348 - 29,970

3. ห#วยคล่�ต่� 3 กี่ม. (KC3) 41,663 38,900 - 36,896

4. บ#านคล่�ต่�ล่�าง (KC4) 33,491 31,101 - 11,329

5. หน�วยร�กี่ษัาอ0ทยานฯ (KC5) 5,870 15,267 - 8,676

6. น-�าต่กี่คล่�ต่�ล่�าง (KC6) - - - 23,991

อ,างเก9บน".าศร-นคร�นทร�1. ป็ากี่คล่องง4 (SI1) - - - -

2. กี่ล่างอ�างเกี่8บน-�า (SI2) - 774 - 432

3. ส่�นเข��อน (SI3) - - - -

กี่รมอนาม�ย โดยส่-าน�กี่อนาม�ยส่��งแวดล่#อม กี่องอาชวอนาม�ยแล่ะศ4นย)อนาม�ยส่��งแวดล่#อมเขต่ 4 ราชบ0ร ร�วมกี่�บส่-าน�กี่งานส่าธีารณีส่0ขจำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ส่-าน�กี่พ�ฒนาว�ชากี่ารกี่รมกี่ารแพทย)แล่ะกี่องระบาดว�ทยา ส่-าน�กี่งานป็ล่�ดกี่ระทรวงส่าธีารณีส่0ข ได#ด-าเน�นกี่ารออกี่หน�วยเคล่��อนท�ต่รวจำส่0ขภาพแล่ะศ�กี่ษัาผิล่กี่ระทบต่�อส่0ขภาพของป็ระชาชนในหม4�บ#านคล่�ต่�ล่�างท�เกี่�ดจำากี่ส่ารต่ะกี่��วป็นเป็G� อนในส่��งแวดล่#อม เพ��อส่-ารวจำส่ภาวะทาง

ส่0ขภาพของป็ระชาชนเกี่�ยวกี่�บโรคพ�ษัต่ะกี่��ว เป็ นกี่ารค�ดกี่รองเบ��องต่#นแล่ะศ�กี่ษัาความส่�มพ�นธี)ระหว�างระด�บต่ะกี่��วในเล่�อดกี่�บป็6จำจำ�ยส่��งแวดล่#อม พบว�าชาวบ#านคล่�ต่�ล่�างมป็ร�มาณีต่ะกี่��วในเล่�อดส่4งกี่ว�าป็กี่ต่�ท��วไป็ โดยเฉัพาะอย�างย��งในกี่ล่0�มเด8กี่ 0-6 ป็< แต่�ย�งไม�พบอากี่ารของโรคพ�ษัต่ะกี่��วอย�างช�ดเจำน จำ-าเป็ นต่#องมกี่ารเฝ่Aาระว�งทางส่0ขภาพต่�อไป็ จำากี่กี่ารต่รวจำส่อบส่�ต่ว)น-�าป็ระเภท กี่0#ง หอย ป็4 ป็ล่า ในห#วย คล่�ต่�ท0กี่บร�เวณีมส่ารต่ะกี่��วป็นเป็G� อนอย4�ในป็ร�มาณีท�ไม�เหมาะส่มต่�อกี่ารบร�โภคของป็ระชาชนแล่ะพบว�าน-�าในล่-าห#วยมส่ารต่ะกี่��วป็นเป็G� อนอย4� หากี่ย�งไม�ด-าเน�นกี่ารแกี่#ไขป็6ญหาด�งกี่ล่�าว อาจำส่�งผิล่กี่ระทบต่�อส่0ขภาพของป็ระชาชนท�ใช#น-�าจำากี่ล่-าห#วยเพ��มมากี่ข��นได#

แผินท�โดยส่�งเขป็ แส่ดงท�ต่� �งของโรงแต่�งแร�คล่�ต่� อ.ทองผิาภ4ม� จำ.กี่าญจำนบ0ร แล่ะจำ0ดต่รวจำส่ภาพน-�า, ด�นต่ะกี่อนธีารน-�า

จำากี่กี่รณีด�งกี่ล่�าว ท-าให#เกี่�ดคดความ คดกี่ารป็นเป็G� อนส่ารต่ะกี่��วในล่-าห#วย“

คล่�ต่� ล่ะเม�ด พระราชบ�ญญ�ต่�ส่�งเส่ร�มแล่ะร�กี่ษัาค0ณีภาพส่��งแวดล่#อมแห�ง”

ชาต่� (ฟAองว�นท� 30 มกี่ราคม 2546)ผิล่กี่ารพ�พากี่ษัาให#จำ-าเล่ยท��งส่อง(นายกี่-าธีร ศรส่0วรรณีมาล่า โจำทกี่) บร�ษั�ท ต่ะกี่��วคอนเซึ่นเต่รทส่) (ป็ระเทศไทย) จำ-ากี่�ด จำ-าเล่ย) ชดใช#เง�นแกี่�โจำทกี่) เป็ นจำ-านวนท��งส่��น 29,551,000 บาท พร#อมดอกี่เบ�ย 7.5% ต่�อป็<

การท"าแบบประเม�นเพั4อศ0กษัาล้กระทบต,อสิ่5ขภาพัแล้ะสิ่�งแวดล้�อม ม-ผล้ทางการบ�ญช-ด�งน-.

1. กี่รณีกี่ารท-า EHIA ในโครงกี่ารท�เหม�องแร�ท�ส่ามารถผิล่กี่ารพ�จำารณีาให#เกี่�ดโครงกี่าร จำ�งจำะใช#ว�ธีบ�นท�กี่เป็ นส่�นทร�พย) แล่ะใช#ว�ธีต่�ดจำ-าหน�าย ในกี่ารรบร4 #เป็ นค�าใช#จำ�าย

2. กี่รณีกี่ารท-า EHIA แล่#วน��นโครงกี่ารไม�ผิ�านกี่ารพ�จำารณีาต่�อคณีะกี่รรมกี่าร แล่ะช0มชน จำะท-ากี่ารร�บร4 #เป็ นค�าใช#จำ�ายท�นท� เป็ นผิล่ภาระของกี่�จำกี่าร

ซึ่��งแนวทางในกี่ารป็ฏิ�บ�ต่�ด�งกี่ล่�าว อ#างอ�งว�ธีกี่ารด-าเน�นงานมาจำากี่ มาต่รฐานกี่ารบ�ญช ฉับ�บท� 29 (ป็ร�บป็ร0งป็< 2550) ว�าด#วยเร��อง ส่�ญญาเช�า ซึ่��งเป็ นแนวทางในกี่ารป็ฏิ�บ�ต่� เร��อง ส่�มป็ทาน ในมาต่รฐานด�งกี่ล่�าว ได#กี่ล่�าวถ�งแนวทางกี่ารป็ฏิ�บ�ต่� เพ��อให#เป็ นไป็ในท�ศทางเดยวกี่�น

การประเม�นความค5�มค,าทางเศรษัฐศาสิ่ตร� กรณ์-การท"าเหม4องแร,ตะก�ว

แผิ�นเกี่8บป็ระจำ0ไฟฟAาในแบต่เต่อร�รถยนต่) มส่�วนป็ระกี่อบท�ส่-าค�ญค�อต่ะกี่��ว ร#อยล่ะ 90 ของ โล่หะต่ะกี่��วท�ผิล่�ต่ได#ในป็ระเทศถ4กี่ใช#ไป็เพ��อกี่ารด�งกี่ล่�าว ในแต่�ล่ะป็<ป็ระเทศไทยน-าเข#าโล่หะต่ะกี่��วจำากี่ต่�างป็ระเทศกี่ว�าร#อยล่ะ 70 ถ�งแม#ว�าเราจำะส่ามารถผิล่�ต่โล่หะต่ะกี่��วได#เอง ท��งจำากี่กี่ารรไซึ่เค�ล่แบต่เต่อร�เกี่�า แล่ะจำากี่กี่ารถล่0งส่�นแร�ต่ะกี่��ว ส่าเหต่0หน��งท�ค�อ กี่ารผิล่�ต่โล่หะต่ะกี่��วในป็ระเทศย�งไม�เพยงพอต่�อความต่#องกี่าร ใช# ค�อ ป็6ญหากี่ารขาดแคล่นว�ต่ถ0ด�บ

กี่อป็รด#วยท�ผิ�านมากี่ารท-าเหม�องแร�ต่ะกี่��วแล่ะกี่�จำกี่รรมท�เกี่�ยวข#องในพ��นท�ด�งกี่ล่�าว ได#กี่�อให#เกี่�ดป็6ญหาผิล่กี่ระทบต่�อส่��งแวดล่#อมต่�างๆ เช�น ป็6ญหากี่ารป็นเป็G� อนแล่ะแพร�กี่ระจำายของต่ะกี่อนห�างแร�ต่ะกี่��วในล่-าห#วยธีรรมชาต่� แล่ะผิล่กี่ระทบต่�อส่0ขภาพแล่ะชว�ต่ความเป็ นอย4�ของป็ระชาชนในท#องถ��น จำนกี่�อให#เกี่�ดกี่ระแส่ต่�อต่#านกี่ารด-าเน�นกี่�จำกี่รรมเหม�องแร�อย�างต่�อเน��อง ต่��งแต่� ป็< 2541

จำากี่กี่ระแส่ความต่#องกี่ารอน0ร�กี่ษั)ทร�พยากี่รธีรรมชาต่�แล่ะส่��งแวดล่#อม แล่ะความต่#องกี่ารใช#ทร�พยากี่รแร�ต่ะกี่��วเป็ นฐานรองร�บอ0ต่ส่าหกี่รรมต่�อเน��องเพ��อกี่ารพ�ฒนาเศรษัฐกี่�จำของป็ระเทศ กี่รมอ0ต่ส่าหกี่รรมพ��นฐานแล่ะกี่ารเหม�องแร� ได#ร�บความร�วมม�อจำากี่ม4ล่น�ธี�ส่ถาบ�นว�จำ�ยเพ��อกี่ารพ�ฒนาป็ระเทศไทย (TDRI : Thailand

Development Research Institute Foundation) ด-าเน�นโครงกี่ารจำ�ดท-าแผินแม�บททางด#านเศรษัฐศาส่ต่ร)ส่��งแวดล่#อมแล่ะกี่ารฟG� นฟ4พ��นท�ท-าเหม�อง เพ��อกี่ารพ�ฒนาทร�พยากี่รธีรณีในเขต่เศรษัฐกี่�จำแร�ต่ะกี่��ว จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร ในป็<งบป็ระมาณี 2545

ว�ต่ถ0ป็ระส่งค)หล่�กี่ของกี่ารด-าเน�นโครงกี่าร ค�อ เพ��อป็ระเม�นความค0#มค�าทางเศรษัฐศาส่ต่ร)ของโครงกี่ารท-าเหม�องแร�ต่ะกี่��ว ในพ��นท�อ-าเภอ

ทองผิาภ4ม� จำ�งหว�ดกี่าญจำนบ0ร โดยกี่ารป็ระเม�นม4ล่ค�า ส่��งแวดล่#อมท�ได#ร�บผิล่กี่ระทบจำากี่กี่ารป็ระกี่อบกี่�จำกี่รรมเหม�องแร�แล่ะกี่�จำกี่รรมอ��นๆ ท�เกี่�ยวข#อง เป็รยบเทยบกี่�บม4ล่ค�าทางเศรษัฐกี่�จำท�ได#จำากี่กี่ารพ�ฒนากี่�จำกี่รรมเหม�องแร�ต่ะกี่��ว

ม5มมองของการท"าเหม4องตะก�ว จัาก กร-นพั-ซ

ต่ล่อดน�บส่�บป็<ท�ผิ�านมา เหม�องต่ะกี่��วคล่�ต่�ได#ส่ร#างบทเรยนท�ส่-าค�ญให#กี่�บส่�งคมไทยถ�งภ�ยจำากี่กี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��วแล่ะความหล่ะหล่วมในมาต่รกี่ารกี่ารควบค0มมล่พ�ษั แล่ะกี่ารต่#องส่4ญเส่ยทร�พยากี่รส่�วนรวมไป็ให#กี่�บกี่ล่0�มท0นโดยท�ส่�งคมส่�วนรวมแทบไม�ได#อะไรกี่ล่�บมา

ป็6จำจำ0บ�น ป็6ญหากี่ารป็นเป็G� อนส่ารต่ะกี่��วในส่��งแวดล่#อมอย�างร0นแรงจำากี่กี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��วคล่�ต่�ย�งไม�ส่ามารถแกี่#ไขได# ซึ่��งมส่าเหต่0มาจำากี่หล่ายป็6จำจำ�ยท��งความล่�าช#าในกี่ารด-าเน�นกี่ารแกี่#ไขของหน�วยงานท�ร �บผิ�ดชอบผิ4#กี่�อมล่พ�ษัท��งความร�บผิ�ดชอบ ส่ถานกี่ารณี)กี่ารแพร�กี่ระจำายกี่ารป็นเป็G� อนของส่ารต่ะกี่��วไม�ส่ามารถควบค0มได# ท��งน� กี่ารฟG� นฟ4ห#วยคล่�ต่�ย�งมความยากี่ล่-าบากี่ในเช�งป็ฏิ�บ�ต่� เช�น กี่ารแพร�กี่ระจำายของส่ารต่ะกี่��วในพ��นท�ท�เข#าถ�งล่-าบากี่ กี่ารส่ะส่มของส่ารต่ะกี่��ว ระด�บกี่ารป็นเป็G� อนท�ร0นแรง เทคโนโล่ยท�มอย4�อย�างจำ-ากี่�ด แล่ะงบป็ระมาณีมหาศาล่ท�ต่#องใช#ในกี่ารฟG� นฟ4ไม�น#อยกี่ว�า 800 ล่#านบาท

กี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��วอย�างไม�ร�บผิ�ดชอบ ต่#องแล่กี่ไป็กี่�บกี่ารส่4ญเส่ยถาวรของแหล่�งต่#นน-�าช��นด แหล่�งอาหาร ว�ถชว�ต่แล่ะส่0ขภาพของช0มชน ซึ่��งไม�ส่ามารถป็ระมาณีค�าได# แล่ะน�ค�อ “ต่#นท0นท�แท#จำร�ง ” ของกี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��ว อย�างไรกี่8ต่าม ภาคร�ฐแล่ะหน�วยงานท�เกี่�ยวข#องกี่ล่�บไม�น-าส่��งน�มาเป็ นบทเรยน ย�งคงส่มคบค�ดกี่�บกี่ล่0�มท0นแล่ะน�กี่ว�ชากี่ารบางกี่ล่0�มในกี่ารท�จำะพยายามผิล่�กี่ด�นให#มกี่ารท-าเหม�อง โดยเฉัพาะในพ��นท�ท�มความอ0ดม

ส่มบ4รณี)เป็ นอ�นด�บต่#นของป็ระเทศ ซึ่��งเป็ นท��งพ��นท�ป็?าช��นด แหล่�งต่#นน-�าท�ส่-าค�ญของป็ระเทศ แหล่�งอาหาร แล่ะแหล่�งช0มชนชาต่�พ�นธี0) ซึ่��งจำะเป็ นต่#นท0นหร�อทร�พยาส่�วนรวมท�จำะส่4ญเส่ยไป็หากี่มกี่ารอน0ญาต่�ให#ท-าเหม�องต่ะกี่��ว

ข#ออ#างในกี่ารท-าเหม�องล่#วนถ4กี่ป็6� นโดยน�กี่ว�ชากี่ารแล่ะหน�วยงานร�ฐท�มม0มมองค�บแคบ ส่ร#างมายาคต่�ท�ผิ�ดๆ เช�นด�งต่�อไป็น�

มายาคต� ข�อเท9จัจัร�ง

การท"าเหม4องตะก�วจั"าเป/นต,อการพั�ฒนาประเทศ 

·      ต่ะกี่��วมความเป็ นอ�นต่รายต่ล่อดวงจำรชว�ต่ ต่��งแต่�กี่ารผิล่�ต่ต่ะกี่��ว กี่ารน-าต่ะกี่��วมาใช#ในผิล่�ต่ภ�ณีฑ์) กี่ารใช# แล่ะกี่ารกี่-าจำ�ดท-าล่าย ป็6จำจำ0บ�นหล่ายป็ระเทศจำ�งล่#วนออกี่กี่ฏิหมายควบค0มกี่ารใช#ต่ะกี่��วในผิล่�ต่ภ�ณีฑ์) รวมถ�งกี่ารน-าเข#า  หล่ายผิ4#ผิล่�ต่ในหล่ายอ0ต่ส่าหกี่รรม เช�น น-�าม�น เคม ส่ อ�เล่8คทรอน�กี่ส่) แล่ะอ��นๆ ล่#วน เล่�กี่ใช#ส่ารต่ะกี่��ว แล่ะห�นมาใช#ส่ารทดแทนอ��นๆ แทนท�มความป็ล่อดภ�ย  ซึ่��งย�งคงมเพยงแบต่เต่อร�ท�ย�งคงเป็ นผิล่�ต่ภ�ณีฑ์)ท�ใช#ต่ะกี่��ว แต่�เทคโนโล่ยกี่8เร��มพ�ฒนาไป็มากี่ ด�งน�.น ในอนาคตตะก�วอาจัไม,ม-ความจั"าเป/น ความต�องการของตะก�วท�วโล้กจั0งม-แนวโน�มล้ดล้ง·      ป็ระเทศไทย ความต่#องกี่ารใช#ต่ะกี่��วกี่8ล่ดล่ง แม#แต่�หม#อกี่Hวยเต่Iยวกี่8ไม�ต่#องกี่ารต่ะกี่��ว ·      ราคาของตะก�วล้ดล้งอย,างต,อเน4อง หล่�งจำากี่ข��นส่4กี่ส่0ดในป็< 2007[1]  ป็6จำจำ0บ�นมป็ระเทศผิ4#ผิล่�ต่ต่ะกี่��วรายใหญ�มอย4�ไม�กี่�ป็ระเทศ โดยจำนเป็ นผิ4#ส่�งออกี่รายใหญ�ท�ส่0ด ต่ามด#วยออส่เต่รเล่ย อเมร�กี่า แล่ะเป็ร4[2]

สิ่ร�างรายได�ให�ก�บช5มชนจัากการจั�าง

·      กี่ารจำ#างงานในเหม�องต่ะกี่��วอาจำจำะมพอส่มควร แต่�เป/นการจั�างงานแรงงาน ไม,ก,อให�เก�ดท�กษัะ แล้ะความสิ่ามารถในการพั0งต�วเองได� จั0งไม,ม-ความย�งย4น

งาน ภาษั-ท�องถ�นแล้ะประเทศ 

·      กล้5,มได�ประโยชน�กระจั5กต�วอย4�เพยงนายท0น แล่ะแนวโน#มกี่ารร�บส่�นบนโดยเจำ#าหน#าท�ท#องถ��นท�อน0ญาต่ให#ใช#ป็ระโยชน)พ��นท� เจำ#าหน#าท�ภาคร�ฐผิ4#อน0ม�ต่�ส่�มป็ทาน แล่ะน�กี่ว�ชากี่ารส่น�บส่น0น ·      ก"าไรของการท"าเหม4องตะก�วในประเทศก"าล้�งพั�ฒนา รวมถ0งประเทศไทย มาจัากการเอาเปร-ยบสิ่องเร4องใหญ,ๆ ท-เป/นการล้ดต�นท5น แล้ะสิ่ามารถท"าก"าไรได�มาก·      ราคาสิ่�มปทานแล้ะภาษั-อย+,ในระด�บต"ามากโดยแทบจำะถ�อว�าร�ฐแล่ะป็ระชาชนไม�ได#อะไรกี่ล่�บมาจำากี่ความเส่�ยงด#านผิล่กี่ระทบแล่ะทร�พยากี่รท�ส่4ญเส่ย·      การผล้�ตท-ไม,ร�บผ�ดชอบ ผล้�กภาระด�านสิ่�งแวดล้�อมมาให�ก�บสิ่,วนรวมไม�มกี่ารล่งท0นระบบป็Aองกี่�นผิล่กี่ระทบด#านส่��งแวดล่#อมท�ดพอ ด�งน��นจำ�งมต่#นท0นต่-�า·      ใช�พั4.นท-ท-ห,างใกล้ เช,น ป=าไม� ภ+เขา จั0งม-ต�นท5นต"า

การควบค5มผล้กระทบด�านสิ่�งแวดล้�อม 

·      ท�วโล้กล้�วนประสิ่บป>ญหาผล้กระทบจัากการท"าเหม4องตะก�ว  ไม�ว�าจำะเป็ นออส่เต่รเล่ย อเมร�กี่า เม8กี่ซึ่�โกี่ ส่กี่8อต่แล่นด) แล่ะป็ระเทศกี่-าล่�งพ�ฒนาในเอเซึ่ย·      การท"าเหม4องตะก�วแล้ะกระบวนการสิ่ก�ดสิ่ารตะก�วแบบอ5ตสิ่าหกรรมน�.น ม-การใช�สิ่ารเคม-แล้ะน".าปร�มาณ์มหาศาล้ จั0งก,อให�เก�ดปร�มาณ์น".าท�.งท-ปนเป?. อนตะก�วแล้ะเคม-มากตามมาแล่ะย�งมของเส่ยท�เป็ นกี่ากี่อ�นต่ราย ด�งน��น กี่ารป็กี่ป็Aองไม�ให#ส่ารพ�ษัเล่8ดล่อดออกี่ส่4�ส่��งแวดล่#อมน��น แทบจำะเป็ นไป็ไม�ได# แม#จำะมมาต่รกี่ารหร�อกี่ระบวนกี่ารบ-าบ�ดท�ดเพยงใดกี่8ต่าม·      เน��องด#วยผิล่กี่-าไรของกี่ารผิล่�ต่ต่ะกี่��วจำะได#มาจำากี่กี่ารล่ดต่#นท0น หร�อผิล่�กี่ภาระต่#นท0นด#านส่��งแวดล่#อมให#กี่�บส่�งคม เหม�องต่ะกี่��วส่�วนใหญ� เช�นเหม4องคล้�ต-.ท-เคยม-ในประเทศไทย ล้�วนล้ะเล้ยแล้ะไม,ให�ความสิ่"าค�ญต,อการล้งท5นระบบป@องก�นผล้กระทบด�านสิ่�งแวดล้�อม เพัราะหากม-การล้งท5นสิ่+ง ธ์5รก�จัท"าเหม4องแบบร�บผ�ดชอบก9จัะไม,ม-ก"าไร หร4อไม,ค5�มท5น·      หากี่เกี่�ดป็6ญหาผิ�ดพล่าด หร�อกี่ารป็นเป็G� อน ส่�วนใหญ�ม�กี่จำะไม�ยอมร�บในข#อผิ�ดพล่าด จำนกี่ระท��งจำ-านนต่�อหล่�กี่ฐาน กี่8จำะใช#ว�ธีป็:ดบร�ษั�ทหน แล่ะผิล่�กี่ความร�บผิ�ดชอบให#กี่�บภาคร�ฐในกี่ารจำ�ดกี่าร ท��งด#านกี่ารชดเชยแล่ะฟG� นฟ4 ซึ่��งค�อผิล่�กี่ภาระมาให#กี่�บ

ป็ระชาชน หร�อร�ฐท�ใช#ภาษัป็ระชาชนมาใช#จำ�ดกี่ารผล้กระทบของการท"าเหม4องตะก�ว

·      ผิล่กี่ระทบด#านกี่ายภาพท�เห8นได#ช�ดเจำน เช�น กี่ารท-าล่ายป็?าไม# กี่ารระเบ�ดหร�อข0ดเจำาะภ4เขาแล่#วน��น  ผิล่กี่ระทบท�ส่-าค�ญแล่ะเป็ นป็6ญหาท�ส่0ดในกี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��วค�อ กี่ารใช#ส่ารเคมในกี่ระบวนกี่ารส่กี่�ด โดยมน-�าเป็ นต่�วท-าล่ะล่าย กี่ารท-าต่ะกี่��วจำ�งเป็ นอ0ต่ส่าหกี่รรมท�ส่�งผิล่กี่ระทบทางน-�ามากี่ แล่ะส่�งผิล่ต่�อเน��องอย�างร0นแรงต่�อระบบน�เวศแล่ะช0มชน·      ส่ารต่ะกี่��ว เป็ นโล่หะหน�กี่ท�มความเป็ นพ�ษัต่�อส่��งมชว�ต่ แล่ะไม�ย�อยส่ล่าย มความคงทนในส่��งแวดล่#อม แล่ะส่ะส่มอย4�ในห�วงโซึ่�อาหาร ท��งพ�ชแล่ะส่�ต่ว) ด�งน��นหากี่มกี่ารกี่ระจำายป็นเป็G� อนแล่#ว จำะมความยากี่ล่-าบากี่ในกี่ารขจำ�ดให#หมดไป็ หร�อฟG� นฟ4ให#เหม�อนเด�ม แล่ะหากี่เกี่�ดกี่ารป็นเป็G� อนในแหล่�งช0มชน หร�อแหล่�งน-�าอ0ป็โภค บร�โภค แล่ะแหล่�งต่#นน-�า จำะท-าให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบอย�างร0นแรงแล่ะป็ระมาณีค�าไม�ได#·      โดยส่ร0ป็ กี่ารท-าเหม�องต่ะกี่��วในป็6จำจำ0บ�นให#ได#กี่-าไร ค�อกี่ารน-าต่#นท0นส่าธีารณีะไป็ใช# เช�น ป็?าไม# แหล่�งน-�า ว�ถชว�ต่แล่ะส่0ขภาพ·      ในกี่รณีคล่�ต่� ความเส่ยหายแล่ะค�าใช#จำ�ายในกี่ารฟG� นฟ4น�าจำะไม�ต่-�ากี่ว�า 800 ล่#านบาท รายได#ท�ป็ระชาชนแล่ะภาคร�ฐได#จำากี่กี่ารเป็:ดเหม�องคล่�ต่�ต่ล่อดหล่ายส่�บป็<น��นน#อยจำนแทบจำะเทยบกี่�นไม�ได#

สิ่ารตะก�วม-อย+,ท�วไปตามธ์รรมชาต�  เป/นทร�พัยากรใต�ด�นท-ต�องน"ามาใช�ประโยชน� แล้ะการปนเป?. อนสิ่าร

·      ใต่#พ��นภ�ภพแล่ะต่ามธีรรมชาต่�ท��วไป็ล่#วนมอย4�ซึ่��งทร�พยากี่รแร�อ�นมค�า แต่�กี่ารท�จำะน-าออกี่มาใช#น��นควรพ�จำารณีาให#รอบด#านถ�งต่#นท0นต่�างๆ โดยเฉัพาะต่#นท0นส่าธีารณีะ  หร�อความค0#มค�าท�จำะท-าหร�อค0#มค�าท�จำะเส่ย·      แร�ต่ะกี่��วท�มต่ามธีรรมชาต่�ม�กี่ไม�กี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบหากี่ไม�มกี่ารไป็รบกี่วน  เน��องจำากี่อาจำอย4�ล่�กี่ใต่#ด�น หร�อม�กี่ไม�มกี่ารพบอย4�ในแหล่�งน-�าธีรรมชาต่�หร�อต่ะกี่อนต่#นน-�า รวมถ�งในพ�ชแล่ะส่�ต่ว)·      การท"าเหม4องตะก�วแบบอ5ตสิ่าหกรรมจัะม-การใช�สิ่ารเคม-ท-จัะเป/นต�วเร,งให�เก�ดปฏิ�ก�ร�ยาทางเคม- ซ0งท"าให�เก�ดการ

ตะก�วในสิ่�งแวดล้�อมท-พับน�.น ม-อย+,แล้�วตามธ์รรมชาต�

แยกต�วของสิ่ารตะก�วออกจัากด�นหร4อห�นแล้ะอย+,ในร+ปท-พัร�อมจัะกระจัายต�วแล้ะปนเป?. อน แล้ะเม4อสิ่ารเคม-ถ+กปล้,อยท�.งปนเป?. อนไปก�บน".าท�.งจัากกระบวนการผล้�ตออกสิ่+,สิ่�งแวดล้�อม สิ่ารเคม-เหล้,าน-.ก9จัะไปท"าปฏิ�ก�ร�ยาก�บด�น ห�น ตะกอนด�น ในสิ่�งแวดล้�อมท-จัะไปท"าให�เก�ดการกระจัายต�วของสิ่ารตะก�ว รวมถ0งการแยกต�วของสิ่ารตะก�วท-ม-อย+,ตามสิ่�งแวดล้�อมท�วไป ซ0งจัะท"าให�เก�ดการปนเป?. อนอย,างร5นแรงแล้ะกระจัายจันควบค5มไม,ได� ด�งท-เก�ดข0.นในกรณ์-ของเหม4องคล้�ต-. 

“ ภาคประชาสิ่�งคมต�.งค"าถามต,อภาคร�ฐแล้ะเหม4องท-จัะมา

เปAดใหม, ด�งน-.”

1. กี่ารป็ล่�อยน-�าเส่ยล่งแหล่�งน-�าต่ามธีรรมชาต่� แล่ะโดยเฉัพาะแหล่�งต่#นน-�าเป็ นส่��งท�ไม�อาจำยอมร�บได# ค0ณีจำะจำ�ดกี่ารอย�างไรกี่�บน-�าเส่ยแล่ะกี่ากี่ของเส่ย แล่ะค0ณีจำะพ�ส่4จำน)ได#อย�างไรว�าจำะไม�กี่�อให#เกี่�ดผิล่กี่ระทบ2. ภาระในกี่ารต่รวจำส่อบต่�ดต่ามผิล่กี่ระทบ รวมถ�งกี่ารต่รวจำส่อบระด�บส่ารต่ะกี่��วในด�น ต่ะกี่อนด�น แหล่�งน-�า แล่ะน-�าใต่#ด�น ท��งกี่�อนแล่ะระหว�างกี่ารท-าเหม�อง เป็ นภาระหน#าท�ใคร?

3. หากี่เกี่�ดกี่ารป็นเป็G� อนส่ารต่ะกี่��ว ค0ณีจำะอ#างอกี่หร�อไม�ว�า ส่ารต่ะกี่��วมอย4�แล่#วต่ามธีรรมชาต่� ด�งน��นกี่ารท-าเหม�องไม�ได#มส่�วนเกี่�ยวข#องท�ต่#องร�บผิ�ดชอบ

4. เม��อเกี่�ดกี่ารป็นเป็G� อนส่ารต่ะกี่��ว ใครจำะเป็ นผิ4#ร �บผิ�ดชอบ? แล่ะมว�ธีใดท�จำะท-าให#แหล่�งน-�ากี่ล่�บมาเหม�อนเด�ม? ป็ระชาชนจำะมอะไรเป็ นหล่�กี่ป็ระกี่�น?

5. บร�ษั�ทท�จำะมาท-าเหม�องต่ะกี่��วเป็ นบร�ษั�ทใด? เคยท-าเหม�องอย�างร�บผิ�ดชอบหร�อไม�? ใช#เทคโนโล่ยใด? มกี่ารจำ�ดกี่ารด#านส่��งแวดล่#อมอย�างไร?

มป็ระส่บกี่ารท-างานมาอย�างไร?

แหล่�งอ#างอ�ง http://www.greenworld.or.th/greenworld/population/2256

บรรณ์าน5กรมขว�ญท�พย) ฉัอ0�มป็ระโคน. กี่ารเป็:ดเผิยข#อม4ล่ส่��งแวดล่#อม. 2009;.

[homepage on the Internet][cited (2014 Aug 20)] Available from http://www.pnru.ac.th/offi/graduate/upload-files/uploaded/Thesis%207/B_715.pdf

webmaster. กี่รนพซึ่แส่ดงความเห8นต่�อกี่ารท-าเหม�องใกี่ล่#ผิ�นป็?าท0�งใหญ�ฯ.2013;.[ homepage on the Internet]

[cited (2013 Sep 5)] Available from

http://www.greenworld.or.th/greenworld/population/2256