Các bài tập – lập kế hoạch

QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

1. Đánh giá mức độ sẵn sàng của doanh

nghiệp trong QLRRTT1

Bạn có bao giờ nghĩ đến việc hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình có thể bị

gián đoạn bởi thiên tai?Có Không Không chắc

2Bạn có bao giờ xác định bộ phận nào của doanh nghiệp mình phải tiếp tục hoạt động khi thiên

tai xảy ra?Có Không Không chắc

3Bạn có bao giờ nghĩ rằng cần phải lập kế hoạch để cho hoạt động sản xuất kinh doanh của

doanh nghiệp mình không bị gián đoạn bởi thiên tai?Có Không Không chắc

4Doanh nghiệp bạn có kế hoạch ứng phó với thiên tai để đảm bảo người lao động trong doanh

nghiệp bạn được an toàn và tự chăm sóc bản thân cho đến khi có ứng cứu?Có Không Không chắc

5Bạn có thể liên lạc được với người lao động của doanh nghiệp mình khi thiên tai xảy ra trong

giờ làm việc hoặc sau giờ làm việc?Có Không Không chắc

6 Trụ sở doanh nghiệp của bạn có chịu được tác động của thiên tai? Có Không Không chắc

7Các tài sản, thiết bị của doanh nghiệp bạn có được bảo vệ và sẽ không bị thiệt hại khi thiên tai

xảy ra?Có Không Không chắc

8Các hồ sơ lưu, dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp có được bảo vệ để không bị ảnh hưởng

khi thiên tai xảy ra?Có Không Không chắc

9

Doanh nghiệp của bạn có thể vận hành nếu không có nhà cung cấp, không tiếp cận được với

thị trường hay các dịch vụ thiết yếu khác (ví dụ: nước, đường dẫn nước thải, điện, giao

thông)?

Có Không Không chắc

10Doanh nghiệp của bạn có vận hành được khi thiên tai xảy ra mà nhân viên không thể đến

được doanh nghiệp không? Có Không Không chắc

11

Doanh nghiệp của bạn có làm việc với cộng đồng gần trụ sở doanh nghiệp (hay với chính

quyền địa phương và các doanh nghiệp khác) để thúc đẩy việc chuẩn bị, lập kế hoạch cũng

như hỗ trợ cộng đồng khôi phục hậu quả thiên tai không?

Có Không Không chắc

12Doanh nghiệp bạn có tham khảo cơ quan bảo hiểm để xác định và đóng bảo hiểm cơ bản của

doanh nghiệp nhằm giúp doanh nghiệp hoạt động lại bình thường sau thiên tai?Có Không Không chắc

Loại

hiểm họa

Khả

năng có

thể xảy

ra

Cao –

thấp

(5-1)

Ảnh

hưởng

đến con

người

Ảnh

hưởng

đến tài

sản

Ảnh

hưởng

đến hoạt

động

SXKD

Nguồn

lực bên

trong

Nguồn

lực bên

ngoài

Tổng

điểm

Ảnh hưởng mạnh - ít ảnh

hưởng (5-1)

NL kém - NL

mạnh

(5-1)

Bão

Lũ, lụt

Lốc, gió xoáy

Lở đất

Nhiệt độ tăng

Nước biển dâng

Các hiện tượng

khí hậu cực

đoan khác

2. Đánh giá hiểm họa thiên tai (Bài tập 2)

TT Yếu tố Điểm mạnh Điểm yếu Giải pháp khắc phục

1 Về nhân lực, cơ chế tổ chức

-Con người (NLĐ)

-Cơ chế tổ chức

2 Về tài sản:

-Nhà xưởng, kho tàng

-Máy móc, thiết bị

-Nguyên liệu

-Hàng hóa

-Dịch vụ

-Tài chính.

3 Về đối tác:

-Kháchhàng

-Nhà cung cấp.

-Thị trường

3. Đánh giá điểm yếu/mạnh, phân tích

mức độ rủi ro và giải pháp khắc phục

(bài tập 3)

4.1. Mẫu phương án di dời và bảo vệ tài sản tại chỗ

4. Lập kế hoạch chuẩn bị ứng phó trong tình

huống thiên tai

Số TTĐối tượng

cần di dời/bảo vệ

Điều kiện

giả định

Vị trí

hiện tại

Vị trí

chuyển

đến

Thời

điểm TH

Cách thức

di dời/bảo

vệ

Các yêu cầu,

điều kiện để

thực hiện

Bộ phận

thực

hiện

Dự kiến

kinh phí (đ)

I Di dời

Loại hình

thiên tai,

cấp độ, thời

gian kéo dài

1 Máy móc

2 Thiết bị

3 Hàng hóa

4 Nguyên liệu

5 Hồ sơ tài liệu

II Bảo vệ

1 Nhà xưởng, kho tàng

Loại hình

thiên tai,

cấp độ, thời

gian kéo dài

2 Máy móc

3 Thiết bị

4 Hàng hóa

5 Nguyên liệu

6 Hồ sơ tài liệu

4.2. Mẫu phương án sơ tán

TTĐối tượng/số

lượng

Địa điểm

hiện tạiĐịa điểm sơ tán đến

Phương tiện di

chuyển

Người/bộ phận

chịu trách nhiệmKinh phí

1

2

3

TTHậu cần cho nhân

viên tại nơi sơ tánSố lượng Địa điểm cung cấp

Phương tiện vận

chuyển

Người/bộ phận

chịu trách nhiệmKinh phí

1 Lương thực

2 Nước uống

3 Túi cứu thương

4 Chăn màn

5 …………….

4.3. Phương án đảm bảo cung ứng vật tư sản

xuất và thực hiện nghĩa vụ khách hàng

1. Lập danh sách nhà cung cấp và

khách hàng chủ yếu có liên quan

mật thiết đến hoạt động sản xuất

kinh doanh. Dự trù các tình huống

gián đoạn và khó khăn khi thiên tai

diễn ra trong việc cung cấp đầu vào

và giao hàng đầu ra, bảo đảm hoạt

động bình thường khi thiên tai kết

thúc

2. Nếu tình huống thiên tai diễn ra có

khả năng ảnh hưởng nguồn cung

ứng chính thì phải tìm nguồn cung

ứng dự phòng

Cân nhắc

• Khả năng có thể cung cấp dịch

vụ của các nhà cung cấp trong

tình huống thiên tai

• Mức độ có thể bị ảnh hưởng

của các nhà cung cấp khi thiên

tai xảy ra

• Mức độ tác động đối với hoạt

động SXKD của DN

• Dự kiến kinh phí nếu ảnh

hưởng

Mẫu phương án khách hàng & nhà

cung cấp

TT Tên nhà cung cấp Địa điểm, và

chi tiết liên hệ

Khả năng cung

ứng (trong tình

huống thiên

tai)

Nhà cung cấp

dự phòng

(thông tin chi

tiết)

Mức độ tác

động tới SXKD

của DN (nếu

nhà cung cấp

ảnh hưởng)

Dự kiến

kinh phí

(đ)

I Nhà cung cấp 1

1

2

3

…

…..

4.4. Mẫu phương án hậu cần

TT Nhu cầu/nội

dung

ĐVT Số

lượng

Thành

tiền

Thời gian

thực hiện

Trách nhiệm

thực hiện

Bộ phận/cá nhân

phối hợp thực hiện

1

2

3

4

5

Thế nào là bản kế hoạch chuẩn bị ứng

phó với thiên tai tốt?

Một số điểm cần lưu ý:

• Bản kế hoạch phải ngắn gọn, rõ ràng và dễ hiểu

• Bản kế hoạch phải có tính linh hoạt: có thể điều chỉnh

một cách nhanh chóng và dễ dàng

• Phải kiểm tra lại bản kế hoạch và điều chỉnh, cập nhật

thường xuyên (nếu cần)

• Các hoạt động này cần lồng ghép vào các hoạt động

thường ngày của DN

• Tất cả các nhân viên trong DN cần nắm rõ các hoạt động

cụ thể trong bản kế hoạch

Ví dụ

Phương án phòng ngừa & ứng phó bão

Những hoạt động cần chuẩn bị trước khi xảy ra bão từ 4

– 5 ngày:

Trước bão 3 ngày nếu cấp gió <=4; cấp gió từ 5-7 thì cần

làm gì và cấp gió trên cấp 8 thì cần làm gì?

Trong khi xảy ra bão:

Chủ yếu tuần tra, bảo vệ tòa nhà, thiết bị, cơ sở vật chất

và báo cáo tình hình diễn biến đến các bên liên quan

Ứng cứu những hư hỏng trong điều kiện cho phép, đảm

bảo an toàn tính mạng của các thành viên trong nhóm ứng

trực.

Ví dụ kế hoạch phục hồi sau bão

Sau khi bão tan:

• Các hoạt động cụ thể cần tiến hành

• Dọn dẹp, sửa chữa …

• Chuẩn bị điều kiện phục hồi sản xuất kinh doanh

• Yêu cầu: tất cả những cá nhân liên quan cần nắm chi tiết

những việc cần làm và biết cách thực hiện trong thời gian

nhanh nhất. Cần thường xuyên rà soát và điều chỉnh, bổ

sung nếu cần thiết

Một số điểm khác cần lưu ý khi xây

dựng kế hoạch

• Đảm bảo là mọi người đều đang sử dụng bản kế hoạch

mới nhất với đầy đủ thông tin được cập nhật (ghi ngày

tháng cập nhật)

• Sao chụp và phân phát bản bản kế hoạch cho những

người có trách nhiệm liên quan trong bản kế hoạch.

• Những thông tin mật (nếu có) cần đánh dấu và lưu giữ

riêng

• Giao cho một số cán bộ chịu trách nhiệm ghi chép lại các

hoạt động xảy ra trong tình huống khẩn cấp (cung cấp

thông tin và các quyết định cần thiết) để rút kinh nghiệm

và điều chỉnh kế hoạch cho các đợt sau

Một số vấn đề cần lưu ý

• DN có người lao động khuyết tật

• Vấn đề giới (có sự tham gia của cả nam và nữ trong

quá trình lập kế hoạch, khi tính đến các phương án

hậu cần và dự phòng trong các tính huống khẩn cấp,

tính đến cả nhu cầu của nam và nữ - rất quan trngj với

DN sử dụng nhiều lao động nữ)

Những việc cần làm ngay của DN để ứng

phó tốt với thiên tai

1. Lập ban chỉ đạo chỉ huy phòng ngừa và ứng phó khẩn cấp rủi ro thiên tai

2. Lập phương án phòng ngừa, ứng phó khẩn cấp với rủi ro thiên tai

3. Thành lập các đội ứng phó khẩn cấp làm nhiệm vụ trực phòng chống

trong tình huống thiên tai diễn ra

4. Triển khai các hoạt động gia cố, chèn chống nhà xưởng, kê dọn, sắp xếp

bố trí lại vật tư hàng hóa

5. Diễn tập và tập huấn, tuyên truyền phổ biến và huấn luyện các kỹ năng

ứng phó khẩn cấp

6. Chuẩn bị đủ các điều kiện nhân lực vật lực cho phòng ngừa ứng phó khi

thiên tai diễn ra. Sử dụng phương châm 4 tại chỗ trong phòng ngừa ứng

phó khẩn cấp rủi ro thiên tai

Tham khảo website http://ungphothientai.com

Hai nhóm giải pháp

• Giải pháp phi công trình là toàn bộ những biện pháp làm phát

huy các khả năng và hạn chế các biểu hiện dễ bị tổn thương

của DN trong các lĩnh vực: nhân lực, cơ chế tổ chức, tài chính,

nguyên nhiên liệu, sản phẩm, đối tác, mạng lưới, thị trường

• Giải pháp kỹ thuật và công trình tập trung vào việc tạo một

môi trường vật lý an toàn nhất cho con người và các tài sản

của DN. Nhóm giải pháp này bao gồm tất cả các biện pháp

nhằm giảm thiểu các yếu tố dễ bị tổn thương và tăng cường

khả năng của DN về cơ sở vật chất, nhà xưởng, kỹ thuật, công

nghệ,…

Một số giải pháp phi công trình

trong QLRRTT• Nâng cao kiến thức, nhận thức và kỹ năng của công nhân viên trong DN về

phòng ngừa và giảm nhẹ và khắc phục rủi ro thiên tai;

• Bố trí nhân lực đầy đủ với cơ chế tổ chức phù hợp, trách nhiệm rõ ràng để

đảm nhận nhiệm vụ ứng phó thiên tai;

• Bố trí nguồn tài chính đầy đủ và ổn định để đảm bảo các hoạt động quản lý

rủi ro thiên tai được thực hiện tốt;

• Đa dạng hóa nguồn cung cấp, bố trí nguồn nguyên, nhiên liệu dự phòng để

đảm bảo không bị gián đoạn khi có thiên tai xảy ra;

• Bố trí mùa vụ thích hợp, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kế hoạch dự trữ/bảo

quản sản phẩm để có nguồn cung ổn định;

• Đa dạng hóa các đối tác, chia sẻ rủi ro, hình thành mạng lưới tương trợ,

hợp tác khi có thiên tai xảy ra;

• Có tính đến yếu tố thiên tai khi lập kế hoạch phát triển thị trường nhằm

đảm bảo tiêu thụ ổn định.

Một số giải pháp kỹ thuật

và công trình• Lựa chọn vị trí, địa hình an toàn cho các công trình xây dựng như nhà

xưởng, của hàng, kho bãi, văn phòng điều hành, trạm y tế, trạm điện và khu

ký túc xá công nhân....

• Thiết kế các hệ thống sản xuất, các công nghệ hiện đại để làm tăng độ an

toàn và bảo dưỡng cho các công trình xây dựng: văn phòng, nhà xưởng, kho

tàng...

• Có hệ thống cảnh báo với thiết kế phù hợp và được bảo dưỡng thường xuyên

• Hệ thống thông tin liên lạc có thể vận hành thông suốt trước, trong và sau

thiên tai

• Hệ thống bảo quản, tạm trữ nguyên liệu, bảo quản, dự trữ sản phẩm

• Hệ thống phương tiện vận chuyển đồng bộ và có phương tiện dự phòng

• Chuẩn bị sẵn sàng các trang thiết bị cứu trợ, cứu nạn

• Áp dụng những nguyên tắc xây dựng phòng chống thiên tai

• Có quy hoạch về sử dụng đất và tài nguyên hợp lý.

• Tránh những nơi tập trung các yếu tố chịu rủi ro cao.

Mẫu Phương án phòng chống bão lụt

Mẫu sơ đồ tổ chức phòng chống bão

TRUNG TÂM GIÁO DỤC VÀ PHÁT TRIỂN

Website: http://ced.edu.vn/

Tel: (84-4) 3562 7494

Fax: (84-4) 3540 1991

E-mail: cedhanoi@ced.edu.vn

Website ứng phó thiên tai:

http://ungphothientai.com/