Embed Size (px)
Citation preview
Van Diesel naar Elektrisch
Toekomst van openbaar busvervoer
dr. ir. E.J. Coster
Inhoud
• Stedin en elektrisch vervoer
• Waardering EV in netplanning
• Auto VS Bus
• Potentie gestuurd laden
• Impact op de netten
• Conclusies
• Vragen
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 2
Stedin en Elektrisch vervoer
Pilot projecten:
• Haarrijn
• 2 laadpalen
• Opslagsysteem
• PV-systemen
• Lombok
• 20 laadpalen
• Laden via PV
• USEF t.b.v. flexibiliteit in E-net
• Pool auto’s
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 3
Gedrag elektrisch laden
• Laadgedrag heeft intermitterend karakter
• Geldt met name voor snellaad-stations
• Significant verschil tussen 5 min max. en 5 min gem.
• Van belang bij inpassing in zwaar belaste netten
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 4
Verschil tussen 5 min. gem. en max waarde
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 5
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
Meetdata Haarrijn
PGEM0 PMAX0
5 min. gemiddelde
5 min. Max.
Elektrisch vervoer in een woonwijk
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 6
Elektrisch laden
Elektrische Auto vs Elektrische Bus
• Batterij: 100 kWh
• Laadvermogen: 3,7-22 kW
• Gem. stilstand: 12 uur
• Actieradius: 300-400 km
• Batterij: 250-311 kWh
• Laadvermogen: 270 kW
• Gem. stilstand: 6 uur
• Actieradius: 200-300 km
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 7
Potentie van gestuurd laden in woonwijk (1)
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 8
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
010
20
30
40
50
60
70
80
90
10
011
012
013
014
015
016
017
018
019
020
021
022
023
0M
ore
Belasting 2040
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
0:0
0:0
0
1:3
0:0
0
3:0
0:0
0
4:3
0:0
0
6:0
0:0
0
7:3
0:0
0
9:0
0:0
0
10
:30
:00
12
:00
:00
13
:30
:00
15
:00
:00
16
:30
:00
18
:00
:00
19
:30
:00
21
:00
:00
22
:30
:00
0:0
0:0
0
Verm
og
en
[kW
]
Tijd [h]
Uncontrolled (10 kW)
Controlled
Potentie van gestuurd laden in woonwijk (2)
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 9
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
010
20
30
40
50
60
70
80
90
10
011
012
013
014
015
016
017
018
019
020
021
022
023
0M
ore
Uncontrolled
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
010
20
30
40
50
60
70
80
90
10
011
012
013
014
015
016
017
018
019
020
021
022
023
0M
ore
Controlled
Elektrische bussen in Stedin gebied
• Primeur voor Utrecht
• Huidig: 3 bussen
• 2017: 10 bussen
• 2019: 100 bussen
• 2023: gehele concessie zero emissie aanbieden
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 10
Onderzoek elektrisch busvervoer
Studie 1
• Maximaal ontladen tot 50%
• Laden aan eindhalte of
• Laden tussentijds
• Volledig herladen
• Tijd beschikbaar: 5 min.
• Vraagt groot vermogen
laadpaal
• 150-450 kW
Studie 2
• Geen grens
• Laden aan de eindhalte
• Niet tussentijds volledig
herladen
• Tijd beschikbaar: 10 min.
• Vraagt beperkt vermogen
laadpaal
• 20-50 kW
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 11
Aansluit categorieën
Aansluitcapaciteit Netvlak
3x80A t/m 3x125A LS
3x125A t/m 175 kVA LS
175 kVA t/m 630 kVA LS
630 kVA t/m 1.000 kVA LS
1.000 kVA t/m 1.750 kVA MS
1.750 kVA t/m 3.000 kVA MS
3.000 kVA t/m 10.000 kVA MS
> 10.000 kVA HS
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 12
Locatie van de diverse aansluitingen
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 13
Vergelijk diesel versus elektrisch
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 14
Indicatieve kosten energiegebruik en distributie
Conclusies (1)
• Benodigd laadvermogen en tijd eindhalte
• Impact op laadvermogen
• Impact op accu capaciteit
• Onderscheid tussen stadsbussen en regiobussen
• Laden op eindhalte leidt tot reductie in garage
• Locatie garage impact op aansluitkosten
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 15
Conclusies (2)
Gevolgen voor de netbeheerder:
• MS-aansluiting voor laden in garage
• Aansluitcapaciteit < 10 MVA beperkt aansluitkosten
• Laden aan de eindhalte 100 kW
• LS aansluiting in categorie 3x125A-175 kVA
• Meer analyses nodig voor optimaal laadvermogen en
accucapaciteit
10-2-2017 Van Diesel naar Elektrisch 16
