Εισαγωγή στα Θαλάσσια Εισαγωγή στα Θαλάσσια ΟικοσυστήματαΟικοσυστήματα

Καθηγ. Χαρά ΝτρίνιαΚαθηγ. Χαρά Ντρίνια

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

► Ένα οικοσύστημα αναφέρεται σε όλα τα ζώα και τα Ένα οικοσύστημα αναφέρεται σε όλα τα ζώα και τα φυτά που βρίσκονται σε μια περιοχή, και στον φυτά που βρίσκονται σε μια περιοχή, και στον τρόπο που ζουν μαζί.τρόπο που ζουν μαζί.

► Διαφορετικά φυτά και ζώα ζουν σε διαφορετικά Διαφορετικά φυτά και ζώα ζουν σε διαφορετικά οικοσυστήματαοικοσυστήματα

► Διαφορετικά οικοσυστήματα μπορεί να βρίσκονται Διαφορετικά οικοσυστήματα μπορεί να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τουςπολύ κοντά μεταξύ τους..

► Μερικά ζώα ανήκουν σε αρκετά οικοσυστήματαΜερικά ζώα ανήκουν σε αρκετά οικοσυστήματα..

Οικολογική ΙεραρχίαΟικολογική Ιεραρχία

ΑτομοΑτομο ( (κατώτερο επίπεδοκατώτερο επίπεδο))ΠληθυσμόςΠληθυσμός

ΚοινότηταΚοινότηταΟικοσύστημαΟικοσύστημα

Βιογεωγραφική επαρχίαΒιογεωγραφική επαρχίαΒιόσφαιραΒιόσφαιρα ( (υψηλόυψηλό

επίπεδοεπίπεδο))

ΟΙΚΟΟΙΚΟ + + ΣΥΣΤΗΜΑΣΥΣΤΗΜΑ

Σχετίζεται με το περιβάλλον

Σύνολο συσχετιζόμενων τμημάτων που λειτουργούν σε μια ενότητα

Τι είναι οικοσύστημαΤι είναι οικοσύστημα

► Ένα Ένα οικοσύστημαοικοσύστημα αποτελείται από τη βιολογική αποτελείται από τη βιολογική κοινότητα που εμφανίζεται σε μια περιοχή, και τους κοινότητα που εμφανίζεται σε μια περιοχή, και τους φυσικούς και χημικούς παράγοντες που αποτελούν το φυσικούς και χημικούς παράγοντες που αποτελούν το αβιοτικό περιβάλλον του.αβιοτικό περιβάλλον του.

► Η μελέτη των οικοσυστημάτων αφορά κυρίως στη Η μελέτη των οικοσυστημάτων αφορά κυρίως στη μελέτη ορισμένων διαδικασιών που συνδέουν τα μελέτη ορισμένων διαδικασιών που συνδέουν τα βιοτικά συστατικά με τα αβιοτικά συστατικά.βιοτικά συστατικά με τα αβιοτικά συστατικά.

ΠαράγοντεςΠαράγοντες► Βιοτικοί παράγοντες – έμψυχο υλικό ενός περιβάλλοντοςέμψυχο υλικό ενός περιβάλλοντος

► Αβιοτικοί παράγοντες – άψυχο υλικό ενός περιβάλλοντοςάψυχο υλικό ενός περιβάλλοντος

Περιοριστικοί Παράγοντες-Περιοριστικοί Παράγοντες- Βιοτικοί και Αβιοτικοί παράγοντεςΒιοτικοί και Αβιοτικοί παράγοντες που που καθορίζουνκαθορίζουν πόσοι οργανισμοί μπορούν να ζήσουν σε μια δεδομένη πόσοι οργανισμοί μπορούν να ζήσουν σε μια δεδομένη περιοχή.περιοχή.

Περιοριστικός πόροςΠεριοριστικός πόρος: Εκείνος, του οποίου οι ποσότητες είναι οι : Εκείνος, του οποίου οι ποσότητες είναι οι μικρότερες σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού και άρα μικρότερες σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού και άρα εξαντλείται πρώτος από όλους τους πόρους που θα μπορούσαν να εξαντλείται πρώτος από όλους τους πόρους που θα μπορούσαν να περιορίσουν ένα πληθυσμό.περιορίσουν ένα πληθυσμό.

► Περιοριστικοί Παράγοντες-Περιοριστικοί Παράγοντες- Βιοτικοί και Βιοτικοί και Αβιοτικοί παράγοντεςΑβιοτικοί παράγοντες που καθορίζουνπου καθορίζουν πόσοι πόσοι οργανισμοί μπορούν να ζήσουν σε μια οργανισμοί μπορούν να ζήσουν σε μια δεδομένη περιοχή.δεδομένη περιοχή.

Ικανότητα χωρητικότητας - αριθμός οργανισμών που μπορεί να υποστηρίξει

ένα περιβάλλον.

«Ο νόμος του ελαχίστου» του «Ο νόμος του ελαχίστου» του Liebig Liebig ► Η δυνατότητα επιβίωσης ενός πληθυσμού οποιουδήποτε είδους Η δυνατότητα επιβίωσης ενός πληθυσμού οποιουδήποτε είδους

σε ένα συγκεκριμένο τόπο και χρόνο δεν εξαρτάται από την σε ένα συγκεκριμένο τόπο και χρόνο δεν εξαρτάται από την παράμετρο που είναι απαραίτητη για την ζωή του και βρίσκεται παράμετρο που είναι απαραίτητη για την ζωή του και βρίσκεται «εν περισσεία» αλλά από αυτήν που βρίσκεται «εν ελαχίστω».«εν περισσεία» αλλά από αυτήν που βρίσκεται «εν ελαχίστω».

Πχ μπορεί να έχουμε την επόμενη μέρα διπλάσια στρέμματα γης να Πχ μπορεί να έχουμε την επόμενη μέρα διπλάσια στρέμματα γης να καλλιεργήσουμε αλλά να μην έχουμε νερό. Τότε η παραγωγή μας και επομένως καλλιεργήσουμε αλλά να μην έχουμε νερό. Τότε η παραγωγή μας και επομένως και η ζωή μας δεν θα εξαρτάται από τα στρέμματα που θα έχουμε εν περισσεία και η ζωή μας δεν θα εξαρτάται από τα στρέμματα που θα έχουμε εν περισσεία αλλά από την ελαχίστη ποσότητα νερού. αλλά από την ελαχίστη ποσότητα νερού.

► Ο Ο νόμος του ελαχίστουνόμος του ελαχίστου βρίσκει την πλήρη εφαρμογή του μόνο βρίσκει την πλήρη εφαρμογή του μόνο όσον αφορά στις χημικές ουσίες που είναι απαραίτητες για την όσον αφορά στις χημικές ουσίες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή ανάπτυξη και την αναπαραγωγή

Ο νόμος του Shelford για την ανοχή Ο νόμος του Shelford για την ανοχή ► Για το κάθε είδος υπάρχουν Για το κάθε είδος υπάρχουν μέγιστα και ελάχιστα όρια μέγιστα και ελάχιστα όρια

συνθηκών, που αφορούν στον εκάστοτε περιβαλλοντικό συνθηκών, που αφορούν στον εκάστοτε περιβαλλοντικό παράγοντα και μέσα στα οποία το είδος μπορεί να αντέξει. παράγοντα και μέσα στα οποία το είδος μπορεί να αντέξει. Ανάμεσα στα όρια αυτά υπάρχει ένα εύρος ανοχής στο οποίο Ανάμεσα στα όρια αυτά υπάρχει ένα εύρος ανοχής στο οποίο περιλαμβάνονται και οι περιλαμβάνονται και οι βέλτιστες συνθήκες βέλτιστες συνθήκες

► Τα όρια ανοχής παριστάνονται με τη βοήθεια Τα όρια ανοχής παριστάνονται με τη βοήθεια κωδωνοειδών κωδωνοειδών καμπύλωνκαμπύλων και μπορεί να είναι διαφορετικά για κάθε είδος ως και μπορεί να είναι διαφορετικά για κάθε είδος ως προς τον ίδιο περιβαλλοντικό παράγοντα, αλλά και για το ίδιο προς τον ίδιο περιβαλλοντικό παράγοντα, αλλά και για το ίδιο είδος ως προς τον κάθε παράγοντα ξεχωριστάείδος ως προς τον κάθε παράγοντα ξεχωριστά

Όρια ανοχήςΌρια ανοχής

►Ο ορισμός ενός οικοσυστήματος προϋποθέτει Ο ορισμός ενός οικοσυστήματος προϋποθέτει ότι πρέπει να υπάρχει κάποιο είδος ορίου ότι πρέπει να υπάρχει κάποιο είδος ορίου (boundary) που το διαχωρίζει από άλλα (boundary) που το διαχωρίζει από άλλα συστήματα. συστήματα. Στην απλούστερη περίπτωση το όριο είναι Στην απλούστερη περίπτωση το όριο είναι

γεωγραφικόγεωγραφικό

Παράγοντες για τον καθορισμό των Παράγοντες για τον καθορισμό των γεωγραφικών ορίων ενός οικοσυστήματοςγεωγραφικών ορίων ενός οικοσυστήματος

► ΦυσιογραφικοίΦυσιογραφικοί Γεωγραφικό πλάτοςΓεωγραφικό πλάτος ΒάθοςΒάθος ΑνάγλυφοΑνάγλυφο ΥπόστρωμαΥπόστρωμα ΓεωλογίαΓεωλογία Γεωλογική δραστηριότηταΓεωλογική δραστηριότητα

► ΩκεανογραφικοίΩκεανογραφικοί ΘερμοκρασίαΘερμοκρασία Ωκεάνια ρεύματαΩκεάνια ρεύματα ΑλμυρότηταΑλμυρότητα Τροφική διαθεσιμότηταΤροφική διαθεσιμότητα Φως, ρεύματα Φως, ρεύματα

θολερότηταςθολερότητας ΠαραγωγικότηταΠαραγωγικότητα ΠαλίρροιεςΠαλίρροιες ΠάγοςΠάγος

Χαρακτηριστικά της έννοιας του οικοσυστήματοςΧαρακτηριστικά της έννοιας του οικοσυστήματος:: O όρος υιοθετήθηκε από τον A.G. Tansley (1935).

Εχει θεωρητική έννοια. Δημιουργήθηκε ουσιαστικά για να βοηθήσει τους επιστήμονες στις αναλύσεις τους.

Δεν περιλαμβάνει κανένα καθορισμένο σύνολο ουσιαστικών ιδιοτήτων.

Δεν υπάρχει κανένα πρωτόκολλο για τη μέτρηση των ιδιοτήτων ενός οικοσυστήματος.

Δεν υπάρχει κανένα φυσικό πλαίσιο ή γεωγραφικοί περιορισμοί.

Μπορεί να διαμορφωθεί ή να οριοθετηθεί με διάφορους τρόπους.

Μπορεί να καθοριστεί με οποιαδήποτε μεταβλητή.

Οικοσυστήματα με διαφορετικό μέγεθος και μορφή σε οποιαδήποτε θέση.Οικοσυστήματα με διαφορετικό μέγεθος και μορφή σε οποιαδήποτε θέση.

Μετατόπιση οικοσυστημάτων στον χρόνο και στο χώρο με τις αλλαγές στη Μετατόπιση οικοσυστημάτων στον χρόνο και στο χώρο με τις αλλαγές στη κατανομή της βιοποικιλότητας.κατανομή της βιοποικιλότητας.

Δεν υπάρχει ένα συμφωνηθέν σύστημα ταξινόμησης των θαλασσίων Δεν υπάρχει ένα συμφωνηθέν σύστημα ταξινόμησης των θαλασσίων οικοσυστημάτων. οικοσυστημάτων.

ΕνδιαίτημαΕνδιαίτημα

Ο φυσικός χώρος στον οποίο ζει ένας οργανισμός και Ο φυσικός χώρος στον οποίο ζει ένας οργανισμός και περιλαμβάνει το περιβάλλον του. περιλαμβάνει το περιβάλλον του.

Μέσα στο ενδιαίτημα υπάρχουν φυσικοί και βιολογικοί Μέσα στο ενδιαίτημα υπάρχουν φυσικοί και βιολογικοί πόροι τους οποίους ένας οργανισμός χρησιμοποιεί για να πόροι τους οποίους ένας οργανισμός χρησιμοποιεί για να επιβιώσει και να αναπαραχθεί, και οι οποίοι συνολικά επιβιώσει και να αναπαραχθεί, και οι οποίοι συνολικά αποτελούν τον αποτελούν τον οικολογικό του θώκο (οικολογικό του θώκο (ecological niche)ecological niche)..

Οικοχώρος ή οικολογικός θώκος ή Οικοχώρος ή οικολογικός θώκος ή οικοθέση ή οικολογική φωλεάοικοθέση ή οικολογική φωλεά

Η οικοθέση ενός είδους συνίσταταιΗ οικοθέση ενός είδους συνίσταται: : ►στο ρόλο του στο οικοσύστημα (φυτοφάγο, στο ρόλο του στο οικοσύστημα (φυτοφάγο,

σαρκοφάγο, παραγωγός, κλπ)σαρκοφάγο, παραγωγός, κλπ)►στα όρια ανοχής του (π.χ. pH του εδάφους, στα όρια ανοχής του (π.χ. pH του εδάφους,

υγρασία)υγρασία)►στις απαιτήσεις του για στέγη, φωλιά κλπ κλπ.στις απαιτήσεις του για στέγη, φωλιά κλπ κλπ.

Οικοχώρος ή οικολογικός θώκοςΟικοχώρος ή οικολογικός θώκος► Οικοχώρος ή οικολογικός θώκος ή οικοθέση: Οικοχώρος ή οικολογικός θώκος ή οικοθέση: αναφέρεται αναφέρεται

τόσο στο λειτουργικό ρόλο ενός οργανισμού, όσο και στη τόσο στο λειτουργικό ρόλο ενός οργανισμού, όσο και στη θέση του στο χώρο και στο χρόνο. Δηλαδή, περιλαμβάνει όχι θέση του στο χώρο και στο χρόνο. Δηλαδή, περιλαμβάνει όχι μόνο το φυσικό χώρο που καταλαμβάνει ένας οργανισμός, μόνο το φυσικό χώρο που καταλαμβάνει ένας οργανισμός, αλλά επίσης και το λειτουργικό του ρόλο στην κοινότητα, αλλά επίσης και το λειτουργικό του ρόλο στην κοινότητα, όπως π.χ. είναι οι τροφικές σχέσεις, ο τρόπος που αντιδρά όπως π.χ. είναι οι τροφικές σχέσεις, ο τρόπος που αντιδρά στις περιβαλλοντικές διαταραχές κλπ.στις περιβαλλοντικές διαταραχές κλπ.

Generalists –Generalists –Ευρύς οικοχώροςΕυρύς οικοχώρος Specialists – Specialists – Στενός οικοχώροςΣτενός οικοχώρος

Λειτουργικές πτυχές του οικοσυστήματοςΛειτουργικές πτυχές του οικοσυστήματος

► Τα οικοσυστήματα λειτουργούν από την Τα οικοσυστήματα λειτουργούν από την ανταλλαγή της ύλης και ανταλλαγή της ύλης και της ενέργειαςτης ενέργειας..

► Τα φυτά χρησιμοποιούν χλωροφύλλη στη φωτοσύνθεση για να Τα φυτά χρησιμοποιούν χλωροφύλλη στη φωτοσύνθεση για να μετατρέψουν το ανόργανο υλικό σε οργανικές ενώσεις και να μετατρέψουν το ανόργανο υλικό σε οργανικές ενώσεις και να αποθηκεύσουν ενέργεια για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγήαποθηκεύσουν ενέργεια για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή..

► τα φυτά είναι αυτότροφοι οργανισμοί και πρωτογενείς παραγωγοί στα τα φυτά είναι αυτότροφοι οργανισμοί και πρωτογενείς παραγωγοί στα περισσότερα οικοσυστήματαπερισσότερα οικοσυστήματα..

► Όλοι οι άλλοι οργανισμοί είναι ετερότροφοι, καταναλωτές και Όλοι οι άλλοι οργανισμοί είναι ετερότροφοι, καταναλωτές και αποικοδομητές στα οικοσυστήματααποικοδομητές στα οικοσυστήματα..

► Τα φυτοφάγα καταναλώνουν φυτά και απελευθερώνουν την Τα φυτοφάγα καταναλώνουν φυτά και απελευθερώνουν την αποθηκευμένη ενέργειααποθηκευμένη ενέργεια..

10-1

ΠαραγωγοίΠαραγωγοί

► Το ηλιακό φως είναι η πηγή ενέργειας για το Το ηλιακό φως είναι η πηγή ενέργειας για το μεγαλύτερο ποσοστό ζωής πάνω στη Γη.μεγαλύτερο ποσοστό ζωής πάνω στη Γη.

►Οι παραγωγοί περιέχουν χλωροφύλλη και Οι παραγωγοί περιέχουν χλωροφύλλη και μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια άμεσα από τον ήλιο.άμεσα από τον ήλιο.

Αυτότροφοι οργανισμοίΑυτότροφοι οργανισμοί

►Αυτότροφος είναι κάθε οργανισμός που μπορεί Αυτότροφος είναι κάθε οργανισμός που μπορεί να δημιουργήσει μόνος του την τροφή του.να δημιουργήσει μόνος του την τροφή του.

►Οι αυτότροφοι ονομάζονται επίσης και Οι αυτότροφοι ονομάζονται επίσης και παραγωγοίπαραγωγοί

►Φυτά, άλγη, ορισμένα πρώτιστα και ορισμένα Φυτά, άλγη, ορισμένα πρώτιστα και ορισμένα βακτήρια.βακτήρια.

Οικοθέση του παραγωγούΟικοθέση του παραγωγού(niche: ο ρόλος ενός οργανισμού στο (niche: ο ρόλος ενός οργανισμού στο

οικοσύστημα)οικοσύστημα)

►Αιχμαλωτίζει ενέργεια και την μετατρέπει σε Αιχμαλωτίζει ενέργεια και την μετατρέπει σε οργανική, αποθηκευμένη ενέργεια για χρήση οργανική, αποθηκευμένη ενέργεια για χρήση από άλλους ζώντες οργανισμούς.από άλλους ζώντες οργανισμούς.

►Μπορεί να είναι Μπορεί να είναι φωτοαυτότροφοι φωτοαυτότροφοι οργανισμοί, οργανισμοί, αν χρησιμοποιούν την ηλιακή ενέργεια π.χ. αν χρησιμοποιούν την ηλιακή ενέργεια π.χ. φυτά.φυτά.

►Μπορεί να είναι Μπορεί να είναι χημειοαυτότροφοι χημειοαυτότροφοι οργανισμοί οργανισμοί αν χρησιμοποιούν χημική ενέργεια (π.χ. αν χρησιμοποιούν χημική ενέργεια (π.χ. κυανοβακτήρια).κυανοβακτήρια).

Ενδιαίτημα των φωτοαυτότροφων Ενδιαίτημα των φωτοαυτότροφων οργανισμώνοργανισμών

►Στη ξηράΣτη ξηρά ΦυτάΦυτά

►Στη θάλασσαΣτη θάλασσα ΑλγηΑλγη, o, oρισμένα Πρώτιστα (φυτοπλαγκτόν)ρισμένα Πρώτιστα (φυτοπλαγκτόν)

►Στα παλιρροιακά επίπεδα και στους βάλτους Στα παλιρροιακά επίπεδα και στους βάλτους υψηλής αλμυρότηταςυψηλής αλμυρότητας Κυανοβακτήρια Κυανοβακτήρια

Χημειοαυτότροφοι οργανισμοίΧημειοαυτότροφοι οργανισμοί

►Αιχμαλωτίζουν ενέργεια από τους δεσμούς Αιχμαλωτίζουν ενέργεια από τους δεσμούς ανόργανων μορίων όπως είναι το Σουλφίδιο ανόργανων μορίων όπως είναι το Σουλφίδιο του Υδρογόνου.του Υδρογόνου.

►Η διεργασία ονομάζεται Η διεργασία ονομάζεται χημειοσύνθεση.χημειοσύνθεση.►Συχνά λαμβάνει χώρα σε βαθιά ωκεάνια Συχνά λαμβάνει χώρα σε βαθιά ωκεάνια

υδροθερμικά πεδία και στα εντόσθια των ζώων.υδροθερμικά πεδία και στα εντόσθια των ζώων.

►Το μέγεθος του πληθυσμού εξαρτάται από την Το μέγεθος του πληθυσμού εξαρτάται από την τροφική διαθεσιμότητατροφική διαθεσιμότητα..

►Η ύλη συνεχώς ανακυκλώνεται στο οικοσύστημα, Η ύλη συνεχώς ανακυκλώνεται στο οικοσύστημα, αλλά η ενέργεια διαχέεται σταδιακά ως αλλά η ενέργεια διαχέεται σταδιακά ως θερμότητα και χάνεταιθερμότητα και χάνεται..

10-1

Εξέλιξη των οικοσυστημάτωνΕξέλιξη των οικοσυστημάτωνΑλλαγή στη σύνθεση της ατμόσφαιρας

Αλλαγή στη διευθέτηση της ξηράς

2 Τύποι Οικοσυστημάτων2 Τύποι Οικοσυστημάτων

► Χερσαία ΟικοσυστήματαΧερσαία Οικοσυστήματα► Υδατικά ΟικοσυστήματαΥδατικά Οικοσυστήματα

Χερσαία οικοσυστήματα

Υδατικά οικοσυστήματα

• Ηλιακό φως• Θερμοκρασία• Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα

• Ανεμος• Γεωγραφικό πλάτος• Υψόμετρο• Πυρκαγιές• Εδαφος

• Διείσδυση του φωτός

• Ωκεάνια ρεύματα• Συγκέντρωση διαλυμένων τροφικών στοιχείων (κυρίως N και P)

• Αιωρούμενα στερεά

• Αλμυρότητα

Χερσαία οικοσυστήματαΧερσαία οικοσυστήματα

Η θερμοκρασίαθερμοκρασία και η βροχόπτωσηβροχόπτωση καθορίζουν τους κύριους τύπους των χερσαίων οικοσυστημάτων.

Οι διάφοροι τοπικοί παράγοντες επηρεάζουν το τοπικό κλίματοπικό κλίμα.

Στα χερσαία οικοσυστήματα παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες διακυμάνσεις των φυσικών παραγόντων.

Η σημασία του μικροκλίματος καθίσταται σημαντική για την επιβίωση των ζώων.

ΥΔΑΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑΥΔΑΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Χαρακτηριστικά υδάτινων οικοσυστημάτωνΧαρακτηριστικά υδάτινων οικοσυστημάτων

► Καταλαμβάνουν το 90% της βιόσφαιραςΚαταλαμβάνουν το 90% της βιόσφαιρας► Γεωλογικά χαρακτηριστικάΓεωλογικά χαρακτηριστικά► Φυσικά χαρακτηριστικάΦυσικά χαρακτηριστικά► Χημικά χαρακτηριστικάΧημικά χαρακτηριστικά► Βιολογικά χαρακτηριστικάΒιολογικά χαρακτηριστικά

Φυσικά χαρακτηριστικάΦυσικά χαρακτηριστικά

► ΘερμοκρασίαΘερμοκρασία Οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας εντοπίζονται στο Οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας εντοπίζονται στο

επιφανειακό στρώμα, ενώ σε βάθη μεγαλύτερα από 200 επιφανειακό στρώμα, ενώ σε βάθη μεγαλύτερα από 200 μέτρα εμφανίζεται θερμοκρασιακή ομοιομορφία, μέτρα εμφανίζεται θερμοκρασιακή ομοιομορφία, χαρακτηριστική για κάθε χαρακτηριστική για κάθε υδατική λεκάνη. υδατική λεκάνη.

► ΠυκνότηταΠυκνότητα► Χρώμα, διαύγεια, απορρόφηση ηλιακού φωτόςΧρώμα, διαύγεια, απορρόφηση ηλιακού φωτός

Το Το θερμοκλινέςθερμοκλινές είναι το μεταβατικό στρώμα μεταξύ των επιφανειακών υδάτων και των είναι το μεταβατικό στρώμα μεταξύ των επιφανειακών υδάτων και των υδάτων μεγάλου βάθους. Τα όρια του θερμοκλινούς καθορίζονται από την θερμοκρασία υδάτων μεγάλου βάθους. Τα όρια του θερμοκλινούς καθορίζονται από την θερμοκρασία των υδάτων. Τα επιφανειακά ύδατα και τα βαθιά ψυχρά ύδατα έχουν σχετικά των υδάτων. Τα επιφανειακά ύδατα και τα βαθιά ψυχρά ύδατα έχουν σχετικά ομοιόμορφη θερμοκρασία, αντίθετα το θερμοκλινές αντιπροσωπεύει τη μεταβατική ζώνη ομοιόμορφη θερμοκρασία, αντίθετα το θερμοκλινές αντιπροσωπεύει τη μεταβατική ζώνη των δύο αυτών στρωμάτων.των δύο αυτών στρωμάτων.Στα μεσαία και μικρά γεωγραφικά πλάτη η θερμοκρασιακή δομή επιτρέπει τη διάκριση Στα μεσαία και μικρά γεωγραφικά πλάτη η θερμοκρασιακή δομή επιτρέπει τη διάκριση τριών στρωμάτων:τριών στρωμάτων:

► Ένα Ένα ανώτερο στρώμα ανώτερο στρώμα το οποίο βρίσκεται το οποίο βρίσκεται κάτω από την άμεση επίδραση της ηλιακής κάτω από την άμεση επίδραση της ηλιακής ενέργειας. Εκτείνεται από την επιφάνεια ενέργειας. Εκτείνεται από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι βάθους 25-200 μ. και της θάλασσας μέχρι βάθους 25-200 μ. και έχει περίπου την ίδια θερμοκρασία, λόγω έχει περίπου την ίδια θερμοκρασία, λόγω της ανάμειξής του από ανεμογενή κύματα. της ανάμειξής του από ανεμογενή κύματα. Γι’ αυτό ονομάζεται Γι’ αυτό ονομάζεται επιφανειακό μικτό επιφανειακό μικτό στρώμα.στρώμα.

► Ένα Ένα μεταβατικό στρώμαμεταβατικό στρώμα στο οποίο η στο οποίο η θερμοκρασία ελαττώνεται έντονα με το θερμοκρασία ελαττώνεται έντονα με το βάθος. Το στρώμα μέσα στο οποίο η βάθος. Το στρώμα μέσα στο οποίο η θερμοβαθμίδα είναι μέγιστη ονομάζεται θερμοβαθμίδα είναι μέγιστη ονομάζεται θερμοκλινέςθερμοκλινές..

► Ένα Ένα βαθύτερο στρώμαβαθύτερο στρώμα κάτω από το κύριο κάτω από το κύριο θερμοκλινές, σε βάθη μεγαλύτερα των θερμοκλινές, σε βάθη μεγαλύτερα των 1000 μ., όπου η θερμοκρασία μεταβάλλεται 1000 μ., όπου η θερμοκρασία μεταβάλλεται πολύ λίγο με το βάθος, καθιστώντας το πολύ λίγο με το βάθος, καθιστώντας το νερό σχεδόν ισόθερμο. νερό σχεδόν ισόθερμο.

Χημικά χαρακτηριστικά Χημικά χαρακτηριστικά

► Ανόργανα άλατα.Ανόργανα άλατα. Τα κύρια ανόργανα συστατικά του νερού Τα κύρια ανόργανα συστατικά του νερού είναι τα ιείναι τα ιόνταόντα χλωρχλωρίίου, νατρου, νατρίουίου, καλ, καλίουίου, ασβεστ, ασβεστίουίου και και μαγνησμαγνησίουίου. .

► ΜιΜιαα ειδική κατηγορία ανοργάνων αλάτων είναι τα άλατα ειδική κατηγορία ανοργάνων αλάτων είναι τα άλατα αζώτου, φωσφόρουαζώτου, φωσφόρου και και πυριτίουπυριτίου, γνωστά ως , γνωστά ως θρεπτικά άλαταθρεπτικά άλατα τα οποία τα οποία είναι περιοριστικοί παράγοντες ανάπτυξης είναι περιοριστικοί παράγοντες ανάπτυξης πρωτογενών οργανισμών και σχετίζονται άμεσα με το πρωτογενών οργανισμών και σχετίζονται άμεσα με το φαινόμενο του φαινόμενο του ευτροφισμούευτροφισμού. .

► ΕκτΕκτός από τα κύρια στοιχεία που προαναφέρθηκαν, σός από τα κύρια στοιχεία που προαναφέρθηκαν, στοτο νερό νερό υπάρχουν και πολλυπάρχουν και πολλά άλλα στοιχεία, συνήθως ά άλλα στοιχεία, συνήθως σε σε απειροελάχιστες ποσότητεςαπειροελάχιστες ποσότητες ( (ιχνοστοιχείαιχνοστοιχεία).).

Χημικά χαρακτηριστικά Χημικά χαρακτηριστικά

► ΑέριαΑέρια Το Το οξυγόνοοξυγόνο προέρχεται από την ατμόσφαιρα και από τα προέρχεται από την ατμόσφαιρα και από τα

θαλάσσια φυτά που φωτοσυνθέτουν. Σε μερικές θάλασσες θαλάσσια φυτά που φωτοσυνθέτουν. Σε μερικές θάλασσες που είναι σχεδόν κλειστές, το οξυγόνο απουσιάζει τελείως που είναι σχεδόν κλειστές, το οξυγόνο απουσιάζει τελείως από τα ακίνητα νερά από τα ακίνητα νερά του βυθούτου βυθού (π.χ. Μαύρη θάλασσα). (π.χ. Μαύρη θάλασσα).

Το Το διοξείδιο του άνθρακαδιοξείδιο του άνθρακα είναι ευδιάλυτο στο θαλάσσιο είναι ευδιάλυτο στο θαλάσσιο νερό και προέρχεται είτε από το διοξείδιο του άνθρακα της νερό και προέρχεται είτε από το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας είτε από εκείνο που παράγεται από την ατμόσφαιρας είτε από εκείνο που παράγεται από την αναπνοή των οργανισμών. αναπνοή των οργανισμών.

► Οργανικές ενώσειςΟργανικές ενώσεις

Βιολογικά χαρακτηριστικάΒιολογικά χαρακτηριστικά► Πλαγκτόν:Πλαγκτόν: το σύνολο των μικροσκοπικών οργανισμών που ζουν ελεύθερα στο το σύνολο των μικροσκοπικών οργανισμών που ζουν ελεύθερα στο

νερό και που εξαιτίας της περιορισμένης ικανότητας τους για κίνηση, νερό και που εξαιτίας της περιορισμένης ικανότητας τους για κίνηση, μεταφέρονται από τις διάφορες μορφές κινήσεως των υδάτινων μαζών. μεταφέρονται από τις διάφορες μορφές κινήσεως των υδάτινων μαζών. ΦυτοπλαγκτόνΦυτοπλαγκτόν ΖωοπλαγκτόνΖωοπλαγκτόν μακροπλαγκτόν (μέγεθος > 1mm)μακροπλαγκτόν (μέγεθος > 1mm) μικροπλαγκτόν ( μέγεθος <1mm) και μικροπλαγκτόν ( μέγεθος <1mm) και ναννοπλαγκτόν (μέγεθος < 5μm)ναννοπλαγκτόν (μέγεθος < 5μm) ΟλοπλαγκτόΟλοπλαγκτό ΜεροπλαγκτόΜεροπλαγκτό

► Βένθος:Βένθος: ζουν επάνω ή μέσα στον πυθμένα των υδάτων ή εξαρτώνται άμεσα ζουν επάνω ή μέσα στον πυθμένα των υδάτων ή εξαρτώνται άμεσα από αυτόν. από αυτόν.

► Νηκτόν:Νηκτόν: έχουν την ικανότητα να κολυμπούν και να κινούνται ευχερώς, έχουν την ικανότητα να κολυμπούν και να κινούνται ευχερώς, ενάντια ή ανεξάρτητα από τις διάφορες μορφές κινήσεως των υδάτων. ενάντια ή ανεξάρτητα από τις διάφορες μορφές κινήσεως των υδάτων.

► Νευστόν:Νευστόν: χρησιμοποιούν σαν τόπο διαβιώσεως τους την επιφανειακή χρησιμοποιούν σαν τόπο διαβιώσεως τους την επιφανειακή μεμβράνη ανάμεσα στο νερό και τον αέρα. μεμβράνη ανάμεσα στο νερό και τον αέρα. επινευστόν επινευστόν υπονευστόν υπονευστόν

Βένθος: Βένθος: πάνω στον πυθμένα (επιπανίδα) ή πάνω στον πυθμένα (επιπανίδα) ή μέσα στο ίζημα (ενδοπανίδα).μέσα στο ίζημα (ενδοπανίδα).

Τύποι υδατικών οικοσυστημάτωνΤύποι υδατικών οικοσυστημάτων

► Οικοσυστήματα γλυκών υδάτωνΟικοσυστήματα γλυκών υδάτων Στάσιμα ύδατα-λίμνεςΣτάσιμα ύδατα-λίμνες & & μικρές μικρές

λίμνεςλίμνες Ρέοντα ύδατα-ποτάμιαΡέοντα ύδατα-ποτάμια & & ρέματαρέματα

► Μεταβατικά οικοσυστήματαΜεταβατικά οικοσυστήματα Εκβολές ποταμώνΕκβολές ποταμών Υγρότοποι-τυρφώνες / βάλτοι, έληΥγρότοποι-τυρφώνες / βάλτοι, έλη

► Θαλάσσια οικοσυστήματαΘαλάσσια οικοσυστήματα ΑκτογραμμέςΑκτογραμμές Διαφραγματοειδείς νησίδεςΔιαφραγματοειδείς νησίδες Κοραλιογενείς ύφαλοιΚοραλιογενείς ύφαλοι Ανοικτός ωκεανόςΑνοικτός ωκεανός

ΘάλασσεςΘάλασσες

► Με την ευρύτερη έννοιά του ο όρος Με την ευρύτερη έννοιά του ο όρος θάλασσαθάλασσα περιλαμβάνει το σύνολο των αλμυρών τμημάτων της περιλαμβάνει το σύνολο των αλμυρών τμημάτων της υδρόσφαιρας, τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους και υδρόσφαιρας, τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους και καλύπτουν τα 7/10 της επιφάνειας του πλανήτη. καλύπτουν τα 7/10 της επιφάνειας του πλανήτη.

► Με την γεωγραφική έννοια ο όρος αναφέρεται σε Με την γεωγραφική έννοια ο όρος αναφέρεται σε σχετικά περιορισμένες εκτάσεις που περιβάλλονται σχετικά περιορισμένες εκτάσεις που περιβάλλονται από την ξηρά (π.χ. Μεσόγειος θάλασσα), σε αντίθεση από την ξηρά (π.χ. Μεσόγειος θάλασσα), σε αντίθεση με τον ανοικτό ωκεανό με τον ανοικτό ωκεανό

Εννέα σημαντικά θαλάσσια Εννέα σημαντικά θαλάσσια οικοσυστήματαοικοσυστήματα

► Βραχώδη ενδοπαλιρροιακάΒραχώδη ενδοπαλιρροιακά► Αμμώδεις και χαλικώδεις παραλίεςΑμμώδεις και χαλικώδεις παραλίες► Αλμυροί βάλτοι και εκβολές ποταμώνΑλμυροί βάλτοι και εκβολές ποταμών► Ανοικτός ωκεανόςΑνοικτός ωκεανός► Βαθύς θαλάσσιος πυθμέναςΒαθύς θαλάσσιος πυθμένας► Υδροθερμικές πηγέςΥδροθερμικές πηγές► Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοι► Πολικός ωκεανόςΠολικός ωκεανός► Δάσος φαιοφυκών (Δάσος φαιοφυκών (kelp forest)kelp forest)

Θεωρούνται ως ένα από τα πιο παραγωγικά και δυναμικά Θεωρούνται ως ένα από τα πιο παραγωγικά και δυναμικά οικοσυστήματα στη Γηοικοσυστήματα στη Γη

Ταξινόμηση των Θαλασσίων Ταξινόμηση των Θαλασσίων ΟικοσυστημάτωνΟικοσυστημάτων

1. 1. Παράκτια οικοσυστήματαΠαράκτια οικοσυστήματα– – περιλαμβάνουνπεριλαμβάνουν::εκβολές ποταμών, αλυκές, βάλτους, βραχώδεις και εκβολές ποταμών, αλυκές, βάλτους, βραχώδεις και αμμώδεις ακτέςαμμώδεις ακτές

2. 2. Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοι

3. 3. ΩκεανοίΩκεανοί

Εκβολές ποταμώνΕκβολές ποταμών

ΟρισμόςΟρισμός: : μια περιοχή στην οποία γλυκό νερό από ένα ποτάμι μια περιοχή στην οποία γλυκό νερό από ένα ποτάμι αναμιγνύεται με θαλασσινό νερό από τον ωκεανό- μια αναμιγνύεται με θαλασσινό νερό από τον ωκεανό- μια περιοχή μετάβασης από την ξηρά στον ωκεανό.περιοχή μετάβασης από την ξηρά στον ωκεανό.

Αλλα ονόματαΑλλα ονόματα: : κόλπος, κόλπος, soundsound, λιμνοθάλασσα, λιμένας, , λιμνοθάλασσα, λιμένας, βάλτοςβάλτος

Ποταμός που μεταφέρει γλυκό

νερό προς τη θάλασσα

Ωκεανός

Περιοχή όπου γλυκό και

θαλασσινό νερό αναμιγνύονται

Χαρακτηριστικά των εκβολώνΧαρακτηριστικά των εκβολών

Το νερό είναι υφάλμυρο: ένα μείγμα Το νερό είναι υφάλμυρο: ένα μείγμα γλυκού και θαλασσινού νερούγλυκού και θαλασσινού νερού

Υπάρχει μια διαβάθμιση (σταδιακή Υπάρχει μια διαβάθμιση (σταδιακή μεταβολή) στην αλατότηταμεταβολή) στην αλατότητα Κοντά στην είσοδο του ποταμούΚοντά στην είσοδο του ποταμού: 0-5 : 0-5

pptppt Στο μέσο της εκβολήςΣτο μέσο της εκβολής: 5-25ppt: 5-25ppt Στον ωκεανόΣτον ωκεανό: >25 ppt: >25 ppt

(ppt = (ppt = μονάδα αλατότηταςμονάδα αλατότητας))

Χαρακτηριστικά των εκβολώνΧαρακτηριστικά των εκβολών

Πολύ πλούσια σε θρεπτικά συστατικά Πολύ πλούσια σε θρεπτικά συστατικά οικοσυστήματαοικοσυστήματα υψηλή παραγωγικότητα και υψηλή παραγωγικότητα και υψηλή βιοποικιλότηταυψηλή βιοποικιλότητα

Γρήγορα κινούμενα ποτάμια και κύματα μεταφέρουν Γρήγορα κινούμενα ποτάμια και κύματα μεταφέρουν σωματίδια πλούσια σε θρεπτικά συστατικάσωματίδια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά

Ίζημα κατακάθεται στις εκβολές του ποταμού, όταν Ίζημα κατακάθεται στις εκβολές του ποταμού, όταν το νερό επιβραδύνειτο νερό επιβραδύνει

Συσσωρεύεται στον πυθμένα (βενθική ζώνη)Συσσωρεύεται στον πυθμένα (βενθική ζώνη)

Εξαιρετικό μέρος για να Εξαιρετικό μέρος για να αναπτυχθούν φυτά!αναπτυχθούν φυτά!

Αλμυροί βάλτοιΑλμυροί βάλτοιΟρισμόςΟρισμός: : μια χαμηλή περιοχή που υπόκειται σε τακτική, αλλά μια χαμηλή περιοχή που υπόκειται σε τακτική, αλλά

ήπια, παλίρροιαήπια, παλίρροιαΚυριαρχείται από γρασίδιΚυριαρχείται από γρασίδι((Να θυμάστε, τα έλη δεν έχουν δέντρα ή θάμνουςΝα θυμάστε, τα έλη δεν έχουν δέντρα ή θάμνους))

Μαγκρόβιοι Μαγκρόβιοι βάλτοιβάλτοι

ΟρισμόςΟρισμός: : παράκτιοι παράκτιοι υγρότοποι που υγρότοποι που βρίσκονται σε τροπικές βρίσκονται σε τροπικές και υποτροπικές ζώνες- και υποτροπικές ζώνες- χαρακτηρίζονται από χαρακτηρίζονται από ανεκτικά σε υψηλή ανεκτικά σε υψηλή αλμυρότητα δένδρα και αλμυρότητα δένδρα και θάμνους, όπως θάμνους, όπως μαγκρόβια δέντρα μαγκρόβια δέντρα («δέντρα της θάλασσας», με βασικό («δέντρα της θάλασσας», με βασικό χαρακτηριστικό τεράστιο ριζικό χαρακτηριστικό τεράστιο ριζικό σύστημα και το γεγονός ότι σύστημα και το γεγονός ότι μπορούν και αναπτύσσονται σε μπορούν και αναπτύσσονται σε

νερό θαλασσινό ή υφάλμυρονερό θαλασσινό ή υφάλμυρο))

Βραχώδεις ακτέςΒραχώδεις ακτές

Ονομάζεται επίσης βραχώδης Ονομάζεται επίσης βραχώδης ενδοπαλιρροιακή ζώνηενδοπαλιρροιακή ζώνη– – χαρακτηρίζεται από υψηλή χαρακτηρίζεται από υψηλή βιοποικιλότηταβιοποικιλότητα

Οι οργανισμοί είναι Οι οργανισμοί είναι προσαρμοσμένοι στην προσαρμοσμένοι στην έντονη δράση των έντονη δράση των κυμάτων και στα κυμάτων και στα μεταβαλλόμενα μεταβαλλόμενα παλιρροιακά επίπεδαπαλιρροιακά επίπεδα

Βραχώδης ακτή Αστερίας Καβούρια ερημίτες Καβούρια

γυμνοβράγχιοσκώληκας

φαιοφύκη

πεταλίδες

Αχινός Ανεμώνη

άμπωτη

μύδι

Σάλιαγκας

πλημμυρίδα

σκορπίνα

Αμμώδεις ακτέςΑμμώδεις ακτές

““Η παραλίαΗ παραλία!”!”

Αμμώδεις ακτέςΑμμώδεις ακτέςΌχι τόσο υψηλή βιοποικιλότητα όσο οι βραχώδεις Όχι τόσο υψηλή βιοποικιλότητα όσο οι βραχώδεις

ακτές – Γιατί;;;ακτές – Γιατί;;;1.1. Δεν υπάρχει ποικιλομορφία στα ενδιαιτήματαΔεν υπάρχει ποικιλομορφία στα ενδιαιτήματα2.2. Η άμμος στεγνώνει κατά την άμπωτηΗ άμμος στεγνώνει κατά την άμπωτη

Διαφραγματοειδείς νησίδεςΔιαφραγματοειδείς νησίδες

Στενά νησιά φτιαγμένα Στενά νησιά φτιαγμένα από άμμο στο ενδιάμεσο από άμμο στο ενδιάμεσο της ξηράς και της της ξηράς και της ανοικτής θάλασσαςανοικτής θάλασσας

Συνεχώς μεταβαλλόμενα, Συνεχώς μεταβαλλόμενα, κυρίως με τις καταιγίδεςκυρίως με τις καταιγίδες

Διαφραγματοειδής παραλία

Silversides

Blue crab

Low tide

Dwarfolive

Clam

Beach flea

Tiger beetle

High tide

GhostshrimpMole

shrimp

Sandpiper

Peanut worm

White sandmacoma

Sand dollar Moon snail

Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοι► Δομές σε μικρά βάθη που έχουν κατασκευαστεί από Δομές σε μικρά βάθη που έχουν κατασκευαστεί από

κοράλλια- αποτελούν βιότοπο για πολλούς διαφορετικούς κοράλλια- αποτελούν βιότοπο για πολλούς διαφορετικούς οργανισμούςοργανισμούς

► ΑπαιτούνΑπαιτούν: : υψηλές θερμοκρασίες και ηλιακό φωςυψηλές θερμοκρασίες και ηλιακό φως ► Εντοπίζονται μεταξύ Εντοπίζονται μεταξύ 3030°°ΒΒ καικαι 30° 30°Ν από τον ισημερινόΝ από τον ισημερινό

Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοιΤα κοράλλια είναι οργανισμοί που ανήκουν στο φύλο CnidariaΤα κοράλλια είναι οργανισμοί που ανήκουν στο φύλο CnidariaΚοραλλιογενείς πολύποδες μοιάζουν με μικρές θαλάσσιες Κοραλλιογενείς πολύποδες μοιάζουν με μικρές θαλάσσιες

ανεμώνες με πλοκάμια που μπορούν να τσιμπήσουν και να ανεμώνες με πλοκάμια που μπορούν να τσιμπήσουν και να παραλύσουν τη λεία τουςπαραλύσουν τη λεία τους

Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοι

Χτίζουν κατοικίες από Χτίζουν κατοικίες από ασβεστόλιθο γύρω από τον ασβεστόλιθο γύρω από τον εαυτό τους και μένουν σε εαυτό τους και μένουν σε ένα σημείο (sessile)ένα σημείο (sessile)

Κατά τη διάρκεια πολλών Κατά τη διάρκεια πολλών γενεών, ο ασβεστόλιθος γενεών, ο ασβεστόλιθος συσσωρεύεται για να συσσωρεύεται για να σχηματίσει ένα μεγάλο σχηματίσει ένα μεγάλο ύφαλο (παίρνει πολύ χρόνο)ύφαλο (παίρνει πολύ χρόνο)

Κοραλλιογενείς ύφαλοιΚοραλλιογενείς ύφαλοιΤα κοράλλια συμβιώνουν με Τα κοράλλια συμβιώνουν με

φύκη που ονομάζεται φύκη που ονομάζεται zooxanthellae. Τα φύκη zooxanthellae. Τα φύκη φωτοσυνθέτουν και δίνουν φωτοσυνθέτουν και δίνουν στα κοράλλια τροφή και στα κοράλλια τροφή και οξυγόνο. Τα φύκη οξυγόνο. Τα φύκη παίρνουν το διοξείδιο του παίρνουν το διοξείδιο του άνθρακα και θρεπτικά άνθρακα και θρεπτικά συστατικά από τα συστατικά από τα αζωτούχα απόβλητα των αζωτούχα απόβλητα των κοραλλιώνκοραλλιών

Καταστροφή των κοραλλιογενών Καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλωνυφάλων

1. 1. Λεύκανση των κοραλλιώνΛεύκανση των κοραλλιών– – Πρόκειται για τον Πρόκειται για τον αποχρωματισμό ή απώλεια των αποχρωματισμό ή απώλεια των συμβιωτικών τους φυκών συμβιωτικών τους φυκών εξαιτίας ασθένειας, ελάττωση εξαιτίας ασθένειας, ελάττωση του διερχομένου φωτός, αύξηση του διερχομένου φωτός, αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας, της υπεριώδους ακτινοβολίας, ταχύτερη ιζηματογένεση, ταχύτερη ιζηματογένεση, μόλυνση των υδάτων, μεταβολή μόλυνση των υδάτων, μεταβολή της αλμυρότητας, αύξηση της της αλμυρότητας, αύξηση της θερμοκρασίας.θερμοκρασίας.

Καταστροφή των Καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλωνκοραλλιογενών υφάλων

22. . Φυσική καταστροφήΦυσική καταστροφήΠλοία , άγκυρες, δύτεςΠλοία , άγκυρες, δύτεςΑλιεία με δυναμίτηΑλιεία με δυναμίτη

Καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλωνΚαταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων

3.3. Ανάπτυξη της γης και της ρύπανσης - απώλεια Ανάπτυξη της γης και της ρύπανσης - απώλεια των μαγγροβίων δασών, περισσότερα των μαγγροβίων δασών, περισσότερα θρεπτικά συστατικά και ιζήματα εκρέουν στη θρεπτικά συστατικά και ιζήματα εκρέουν στη θάλασσα. Θάνατος των κοραλλίωνθάλασσα. Θάνατος των κοραλλίων

4.4. Εμπόριο ψαριών και κοραλλίωνΕμπόριο ψαριών και κοραλλίων5.5. Αυξημένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία Αυξημένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία

λόγω καταστροφής του όζοντοςλόγω καταστροφής του όζοντος

• Η ωκεάνια στήλη νερού χωρίζεται σε Η ωκεάνια στήλη νερού χωρίζεται σε 2 2 ευδιάκριτες ζώνεςευδιάκριτες ζώνες: : τηντην επιφανειακή ζώνη επιφανειακή ζώνη και τη και τη βαθειά ζώνηβαθειά ζώνη

1.1. Επιφανειακή ζώνηΕπιφανειακή ζώνη• εκτείνεται από 100 έως 300 μέτραεκτείνεται από 100 έως 300 μέτρα• Καλά αναμιγμένηΚαλά αναμιγμένη• Γνωστή ως «στρώμα ανάμιξης»Γνωστή ως «στρώμα ανάμιξης»• Περιλαμβάνει την Περιλαμβάνει την ευφωτική ευφωτική ζώνηζώνη

2.2. Βαθειά ζώνηΒαθειά ζώνη• Το υπόλοιπο της υδάτινης στήληςΤο υπόλοιπο της υδάτινης στήλης• Σκοτεινή και ψυχρή με μικρότερη παραγωγικότηταΣκοτεινή και ψυχρή με μικρότερη παραγωγικότητα• Περιλαμβάνει την Περιλαμβάνει την αφωτικήαφωτική ζώνη ζώνη

Το Το πυκνοκλινέςπυκνοκλινές αποτελεί ένα φυσικό διαχωριστικό μεταξύ της επιφανειακής και αποτελεί ένα φυσικό διαχωριστικό μεταξύ της επιφανειακής και βαθειάς ζώνηςβαθειάς ζώνης στρώμα ταχέως μεταβαλλόμενης πυκνότητας στρώμα ταχέως μεταβαλλόμενης πυκνότητας

Το Θαλάσσιο ΟικοσύστημαΤο Θαλάσσιο Οικοσύστημα

Τρεις ζώνες πυκνότηταςΤρεις ζώνες πυκνότητας

► Επιφανειακή ζώνη Επιφανειακή ζώνη ((στρώμα ανάμειξηςστρώμα ανάμειξης)-)-Ανώτερο στρώμα του ωκεανούΑνώτερο στρώμα του ωκεανού Η θερμοκρασία και η αλατότητα παραμένουν σταθερές, λόγω Η θερμοκρασία και η αλατότητα παραμένουν σταθερές, λόγω

της ανάμιξης από τον άνεμο και τα κύματατης ανάμιξης από τον άνεμο και τα κύματα.. Τα άνω Τα άνω 100 100 μέτραμέτρα ( (ευφωτική ζώνηευφωτική ζώνη)) 2% 2% του όγκου του ωκεάνιου νερούτου όγκου του ωκεάνιου νερού

► ΠυκνοκλινέςΠυκνοκλινές – –Μεσαίο ωκεάνιο στρώμαΜεσαίο ωκεάνιο στρώμα Πυκνότητα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς με το βάθοςΠυκνότητα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς με το βάθος 18% 18% του όγκου του ωκεάνιου νερούτου όγκου του ωκεάνιου νερού Το βάθος ποικίλλει ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτοςΤο βάθος ποικίλλει ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος. . Η θερμοκρασία πέφτει γρήγορα σε αυτή τη ζώνη Η θερμοκρασία πέφτει γρήγορα σε αυτή τη ζώνη ((θερμοκλινέςθερμοκλινές). ).

Η αλατότητα αυξάνεται ραγδαία Η αλατότητα αυξάνεται ραγδαία ((αλοκλινέςαλοκλινές).).

Τρεις ζώνες πυκνότηταςΤρεις ζώνες πυκνότητας

► Βαθειά Ζώνη- το βαθύτερο στρώμα του ωκεανού που εκτείνεται έως τον Βαθειά Ζώνη- το βαθύτερο στρώμα του ωκεανού που εκτείνεται έως τον πυθμένα του ωκεανούπυθμένα του ωκεανού.. Σχετικά σταθερή πυκνότηταΣχετικά σταθερή πυκνότητα 80% 80% του όγκου του ωκεάνιου νερούτου όγκου του ωκεάνιου νερού Θερμοκρασία και αλατότητα σταθερέςΘερμοκρασία και αλατότητα σταθερές

Μεταβολή Πυκνότητας, Θερμοκρασίας, Μεταβολή Πυκνότητας, Θερμοκρασίας, Αλατότητας με το ΒάθοςΑλατότητας με το Βάθος

ΠυκνοκλινέςΠυκνοκλινές

► Ζώνη στην οποία η Ζώνη στην οποία η πυκνότητα αυξάνεται πυκνότητα αυξάνεται με την αύξηση του με την αύξηση του βάθουςβάθους..

► ΑπόΑπό 0-1,000 0-1,000 μέτραμέτρα► Αύξηση της πυκνότητας Αύξηση της πυκνότητας

πιο κάτω καθώς η πιο κάτω καθώς η θερμοκρασία θερμοκρασία μειώνεταιμειώνεται..

ΑλοκλινέςΑλοκλινές

► Ζώνη ταχείας αύξησης ή Ζώνη ταχείας αύξησης ή μείωσης της αλατότητας μείωσης της αλατότητας με το βάθοςμε το βάθος..

► Συχνά συμπίπτει με το Συχνά συμπίπτει με το θερμοκλινέςθερμοκλινές..

Θερμόαλη Θερμόαλη (thermohaline) (thermohaline) κυκλοφορίακυκλοφορία

► Η όρος Η όρος θερμόαλη κυκλοφορίαθερμόαλη κυκλοφορία αναφέρεται στη κίνηση του νερού αναφέρεται στη κίνηση του νερού λόγω μεταβολής της πυκνότητάς του η οποία προκαλείται από λόγω μεταβολής της πυκνότητάς του η οποία προκαλείται από μεταβολή της θερμοκρασίας ή της αλατότητάς του σε κάποιο μεταβολή της θερμοκρασίας ή της αλατότητάς του σε κάποιο σημείο.σημείο.

► Η μεγαλύτερη θέρμανση της θάλασσας στα χαμηλά γεωγραφικά Η μεγαλύτερη θέρμανση της θάλασσας στα χαμηλά γεωγραφικά πλάτη αναγνωρίστηκε ως υπεύθυνη για τη κίνηση του νερού από πλάτη αναγνωρίστηκε ως υπεύθυνη για τη κίνηση του νερού από τον Ισημερινό προς τους Πόλους.τον Ισημερινό προς τους Πόλους.

► Οφείλεται στην αύξηση της πυκνότητας του επιφανειακού νερού, Οφείλεται στην αύξηση της πυκνότητας του επιφανειακού νερού, είτε άμεσα με τη ψύξη είτε έμμεσα με τη δημιουργία πάγου στην είτε άμεσα με τη ψύξη είτε έμμεσα με τη δημιουργία πάγου στην επιφάνεια η οποία αποβάλλει το αλάτι, μεαποτέλεσμα την αύξηση επιφάνεια η οποία αποβάλλει το αλάτι, μεαποτέλεσμα την αύξηση της πυκνότητας του εναπομείναντος νερού.της πυκνότητας του εναπομείναντος νερού.

► Thermohaline: Thermo (Thermohaline: Thermo (θερμοκρασίαθερμοκρασία) Haline () Haline (ΑλατότηταΑλατότητα). ).

Ρεύματα ανάβλυσης ή ανοδικά ρεύματαΡεύματα ανάβλυσης ή ανοδικά ρεύματα

► Οι ζώνες ανάβλυσης είναι περιοχές όπου η «θερμόαλη» Οι ζώνες ανάβλυσης είναι περιοχές όπου η «θερμόαλη» κυκλοφορία είναι προς τα πάνω, προς την επιφάνεια του κυκλοφορία είναι προς τα πάνω, προς την επιφάνεια του ωκεανούωκεανού.. Ψυχρό νερό και θρεπτικά συστατικά μεταφέρονται στην επιφάνειαΨυχρό νερό και θρεπτικά συστατικά μεταφέρονται στην επιφάνεια.. Αυξημένη ποικιλότηταΑυξημένη ποικιλότητα Αυξημένες αλιευτικές δραστηριότητεςΑυξημένες αλιευτικές δραστηριότητες.. Οι ζώνες ανάβλυσης περιλαμβάνουν περιοχές της δυτικής ακτής της Οι ζώνες ανάβλυσης περιλαμβάνουν περιοχές της δυτικής ακτής της

ΚαλιφόρνιαςΚαλιφόρνιας, , δυτική ακτή της Νότιας Αμερικήςδυτική ακτή της Νότιας Αμερικής, , και Νότια Αφρικήκαι Νότια Αφρική..

Ρεύματα ανάβλυσηςΡεύματα ανάβλυσης

Θαλάσσια οικοσυστήματαΘαλάσσια οικοσυστήματα

► οικοσύστημα του βυθού (βένθος) οικοσύστημα του βυθού (βένθος) οικοσύστημα της ηπειρωτικής κρηπίδας (υφαλοκρηπίδας) που ξεκινά από την οικοσύστημα της ηπειρωτικής κρηπίδας (υφαλοκρηπίδας) που ξεκινά από την

ακτογραμμή και φθάνει μέχρι την αρχή της ηπειρωτικής κατωφέρειας, σε βάθος περίπου ακτογραμμή και φθάνει μέχρι την αρχή της ηπειρωτικής κατωφέρειας, σε βάθος περίπου 150-180 μέτρων150-180 μέτρων

οικοσύστημα των μεγάλων βαθών που αρχίζει από την ηπειρωτική κατωφέρεια και οικοσύστημα των μεγάλων βαθών που αρχίζει από την ηπειρωτική κατωφέρεια και συνεχίζει στις αβυσσαλέες πεδιάδες και αδαίες τάφρους (μέγιστο βάθος για τη Μεσόγειο συνεχίζει στις αβυσσαλέες πεδιάδες και αδαίες τάφρους (μέγιστο βάθος για τη Μεσόγειο περίπου 5.000 μέτρα)περίπου 5.000 μέτρα)

► οικοσύστημα της μάζας του νερού (πέλαγος).οικοσύστημα της μάζας του νερού (πέλαγος). οικοσύστημα των νηρητικών (παράκτιων) νερών, που υπέρκειται της υφαλοκρηπίδας και οικοσύστημα των νηρητικών (παράκτιων) νερών, που υπέρκειται της υφαλοκρηπίδας και πελαγικό οικοσύστημα που βρίσκεται μακριά από τις ακτές, πέρα από την υφαλοκρηπίδαπελαγικό οικοσύστημα που βρίσκεται μακριά από τις ακτές, πέρα από την υφαλοκρηπίδα

► Στον ελλαδικό χώρο η παρουσία εκτεταμένων υφαλοκρηπίδων και Στον ελλαδικό χώρο η παρουσία εκτεταμένων υφαλοκρηπίδων και εκατοντάδων νησιών (κυρίως στο Αιγαίο), δυσχεραίνει την εφαρμογή ενός εκατοντάδων νησιών (κυρίως στο Αιγαίο), δυσχεραίνει την εφαρμογή ενός τέτοιου κριτηρίουτέτοιου κριτηρίου

ΠλημμυρίδαΑμπωτις

Παράκτια ζώνη

Ζώνη εκβολική

Ηπειρωτική κρηπίδα

Ανοικτή ΘάλασσαΣτάθμη της θάλασσας

Sun

Ευφωτική Ζώνη

Βαθύαλη Ζώνη

Αβυσσική Ζώνη

Depth inmeters

0

50

100

200 Φω

τοσύ

νθεσ

η

500

1,000

1,500

2,000

3,000

4,000

5,000

10,000

Σκοτ

άδι

Λυκ

όφω

ς

© 2004 Brooks/Cole – Thomson Learning

Ευφωτική ζώνη– ηλιακό φως, φυτοπλαγκτόν (παραγωγοί), ζωοπλαγκτόν, νηκτόνΒαθύαλη ζώνη– η ζώνη του λυκόφωτοςΑβυσσική ζώνη– ψυχρή, σκοτεινή, υψηλή πίεση, εξειδικευμένοι "περίεργοι" οργανισμοί

Το οικοσύστημα του βυθού Το οικοσύστημα του βυθού (Peres &(Peres & Picard, 1964; Augier, 1982)Picard, 1964; Augier, 1982)

► υπερπαράλια ή υπεραιγιαλίτιδα υπερπαράλια ή υπεραιγιαλίτιδα (supralittoral): (supralittoral): περιλαμβάνει την περιοχή περιλαμβάνει την περιοχή που βρέχεται τακτικά από τις ψεκάδες που βρέχεται τακτικά από τις ψεκάδες των κυμάτων και καλύπτεται από το νερό των κυμάτων και καλύπτεται από το νερό μόνο στις μεγάλες παλίρροιεςμόνο στις μεγάλες παλίρροιες

► μεσοπαράλια ή μεσοαιγιαλίτιδα ζώνη μεσοπαράλια ή μεσοαιγιαλίτιδα ζώνη (mediolittoral): (mediolittoral): η ζώνη που ορίζεται από η ζώνη που ορίζεται από τη μέση πλημμυρίδα έως τη μέση τη μέση πλημμυρίδα έως τη μέση άμπωτη ενός τόπουάμπωτη ενός τόπου

► υποπαράλια ή υποαιγιαλίτιδα ζώνη υποπαράλια ή υποαιγιαλίτιδα ζώνη (infralittoral): (infralittoral): καλύπτεται πάντοτε από καλύπτεται πάντοτε από νερό και εκτείνεται από το κατώτερο όριο νερό και εκτείνεται από το κατώτερο όριο της παλίρροιας έως το μέγιστο βάθος που της παλίρροιας έως το μέγιστο βάθος που φτάνουν τα φωτόφιλα θαλάσσια φυτά. φτάνουν τα φωτόφιλα θαλάσσια φυτά. Β. Αιγαίο: 15 έως 20 μέτρα Β. Αιγαίο: 15 έως 20 μέτρα Ν. Αιγαίο: 30 έως 40 μέτραΝ. Αιγαίο: 30 έως 40 μέτρα

► περιπαράλια ή περιαιγιαλίτιδα (περιπαράλια ή περιαιγιαλίτιδα (circalittoral)circalittoral): : εκτείνεται μέχρι το όριο της ηπειρωτικής εκτείνεται μέχρι το όριο της ηπειρωτικής κρηπίδας (υφαλοκρηπίδας) δηλαδή μέχρι τα 200 κρηπίδας (υφαλοκρηπίδας) δηλαδή μέχρι τα 200 μέτρα βάθος,μέτρα βάθος,

► βαθύαλη (bathyal): βαθύαλη (bathyal): αντιστοιχεί στην ηπειρωτική αντιστοιχεί στην ηπειρωτική κατωφέρεια (μέχρι βάθη 3.000 μέτρων κατωφέρεια (μέχρι βάθη 3.000 μέτρων περίπου), περίπου),

► αβυσσαία (abyssal): αβυσσαία (abyssal): αντιστοιχεί στις ωκεάνιες αντιστοιχεί στις ωκεάνιες υποθαλάσσιες πεδιάδες (μέχρι τα 7.000 μέτρα) υποθαλάσσιες πεδιάδες (μέχρι τα 7.000 μέτρα)

► αδαία (hadal): αδαία (hadal): αντιστοιχεί στις μεγάλες αντιστοιχεί στις μεγάλες υποθαλάσσιες τάφρους με βάθος μεγαλύτερο υποθαλάσσιες τάφρους με βάθος μεγαλύτερο από 7.000 μέτρα.από 7.000 μέτρα.

► Στις Στις ελληνικές θάλασσες ελληνικές θάλασσες απαντούν εκτεταμένες απαντούν εκτεταμένες ηπειρωτικές κρηπίδες, που ακολουθούνται από ηπειρωτικές κρηπίδες, που ακολουθούνται από ηπειρωτικές κατωφέρειες. Οι ωκεάνιες πεδιάδες ηπειρωτικές κατωφέρειες. Οι ωκεάνιες πεδιάδες είναι μικρές και διακόπτονται από επιμήκεις είναι μικρές και διακόπτονται από επιμήκεις τάφρους, που φθάνουν τα 5.000 μέτρα βάθος.τάφρους, που φθάνουν τα 5.000 μέτρα βάθος.

Τύποι υποστρώματος στη βενθική ενότηταΤύποι υποστρώματος στη βενθική ενότητα

► Σκληρό Σκληρό (αποτελείται από σκληρά πετρώματα όπως βράχια, (αποτελείται από σκληρά πετρώματα όπως βράχια, κροκάλες. κ.λ.π..; σε μερικές περιπτώσεις το σκληρό κροκάλες. κ.λ.π..; σε μερικές περιπτώσεις το σκληρό υπόστρωμα δημιουργείται από ζώα ή φυτά που έχουν την υπόστρωμα δημιουργείται από ζώα ή φυτά που έχουν την ικανότητα να συσσωρεύουν ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3). ικανότητα να συσσωρεύουν ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3). Στην περίπτωση αυτή το σκληρό αυτό υπόστρωμα καλείται Στην περίπτωση αυτή το σκληρό αυτό υπόστρωμα καλείται βιογενέςβιογενές και αποτελεί ένα καλό παράδειγμα αλλαγής του και αποτελεί ένα καλό παράδειγμα αλλαγής του περιβάλλοντος από τους ίδιους τους οργανισμούς).περιβάλλοντος από τους ίδιους τους οργανισμούς).

► Kινητό (ή μαλακό) Kινητό (ή μαλακό) (αποτελείται από κόκκους και κυρίως (αποτελείται από κόκκους και κυρίως είναι γνωστό, ανάλογα με την υφή του, με τους όρους Άμμος είναι γνωστό, ανάλογα με την υφή του, με τους όρους Άμμος - Ιλύς - Άργιλος, κλπ.)- Ιλύς - Άργιλος, κλπ.)

Κατηγορίες βενθικών οργανισμών Κατηγορίες βενθικών οργανισμών

►Η Η κατηγοριοποίηση των βενθικών κατηγοριοποίηση των βενθικών οργανισμών μπορεί να γίνει με βάση: οργανισμών μπορεί να γίνει με βάση: Την θέση τους στο ίζημαΤην θέση τους στο ίζημα Το μέγεθός τουςΤο μέγεθός τους Την δυνατότητα και ταχύτητα μετακίνησης τουςΤην δυνατότητα και ταχύτητα μετακίνησης τους Τον τρόπο διατροφής τουςΤον τρόπο διατροφής τους Τον τόπο διαβίωσής τουςΤον τόπο διαβίωσής τους

Διαχωρισμός με βάση τη θέση στο ίζημα Διαχωρισμός με βάση τη θέση στο ίζημα

►Επιχλωρίδα (Επιχλωρίδα (epiflora)epiflora) και επιπανίδα και επιπανίδα ((epifauna)epifauna) ζεί επάνω στον βυθό ζεί επάνω στον βυθό

►Ενδοπανίδα (Ενδοπανίδα (infauna)infauna) ζει εντός του βυθού ζει εντός του βυθού►Μεσοδιαστηματική (Μεσοδιαστηματική (interstitial) interstitial) πανίδαπανίδα

Μεσοδιαστηματική (Μεσοδιαστηματική (interstitial) interstitial) πανίδαπανίδα

Μειοπανιδικοί οργανισμοί

Μερικά αποκλειστικά θαλάσσια φύλα

Μεγάλες αφθονίες Ελάχιστα

μελετημένη συστηματική

Διαχωρισμός με βάση το μέγεθοςΔιαχωρισμός με βάση το μέγεθος

γίνεται με τη χρήση κοσκίνων γίνεται με τη χρήση κοσκίνων ►Μεγαπανίδα Μεγαπανίδα megafauna : >5 cmmegafauna : >5 cm

►Μακροπανίδα (Μακροπανίδα (macrofauna): 500 macrofauna): 500 μμm--5cmm--5cm

►Μειοπανίδα (Μειοπανίδα (meiofauna ): 63 meiofauna ): 63 μμm –500m –500μμmm

►Μικροπανίδα (Μικροπανίδα (microfauna ): <63 microfauna ): <63 μμmm

►Ο διαχωρισμός όχι απόλυτοςΟ διαχωρισμός όχι απόλυτος

Σχέσεις βενθικών οργανισμών – υποστρώματοςΣχέσεις βενθικών οργανισμών – υποστρώματος►Εδραίοι οργανισμοίΕδραίοι οργανισμοί: : Πρόκειται για οργανισμούς που είναι προσκολλημένοι μόνιμα πάνω στην Πρόκειται για οργανισμούς που είναι προσκολλημένοι μόνιμα πάνω στην επιφάνεια του υποστρώματος (Υδρόζωα, Σπόγγοι, Βρυόζωα, Ασκίδια, πολλά Γαστερόποδα, επιφάνεια του υποστρώματος (Υδρόζωα, Σπόγγοι, Βρυόζωα, Ασκίδια, πολλά Γαστερόποδα, Πελεκύποδα, Θυσανόποδα και Πολύχαιτοι)Πελεκύποδα, Θυσανόποδα και Πολύχαιτοι)►Περίστρεπτοι εδραίοιΠερίστρεπτοι εδραίοι: Πρόκειται για προσκολλημένους οργανισμούς που σχηματίζουν ριζοειδείς : Πρόκειται για προσκολλημένους οργανισμούς που σχηματίζουν ριζοειδείς σχηματισμούς πάνω στην επιφάνεια του υποστρώματος (μερικά Ακτίνια και Πολύχαιτοι)σχηματισμούς πάνω στην επιφάνεια του υποστρώματος (μερικά Ακτίνια και Πολύχαιτοι)►Εδραίοι με περιορισμένη μετακίνησηΕδραίοι με περιορισμένη μετακίνηση: Πρόκειται για οργανισμούς που δεν ζουν προσκολλημένοι στο : Πρόκειται για οργανισμούς που δεν ζουν προσκολλημένοι στο υπόστρωμα, αλλά εκτελούν περιορισμένες μετακινήσεις (τα περισσότερα Γαστερόποδα και υπόστρωμα, αλλά εκτελούν περιορισμένες μετακινήσεις (τα περισσότερα Γαστερόποδα και Εχινόδερμα)Εχινόδερμα)►Οργανισμοί με δυνατότητα μετακίνησης Οργανισμοί με δυνατότητα μετακίνησης (Καρκινοειδή, ιχθείς, μερικά Οπισθοβράγχια και (Καρκινοειδή, ιχθείς, μερικά Οπισθοβράγχια και Γαστερόποδα)Γαστερόποδα)►Οργανισμοί που διεισδύουν στο υπόστρωμα Οργανισμοί που διεισδύουν στο υπόστρωμα (Πολύχαιτοι, Εντερόπνευστα, Καρκινοειδή, (Πολύχαιτοι, Εντερόπνευστα, Καρκινοειδή, Ελασματοβράγχια, Γαστερόποδα, Εχινόδερμα, Ολοθούρια, Σκαφόποδα)Ελασματοβράγχια, Γαστερόποδα, Εχινόδερμα, Ολοθούρια, Σκαφόποδα)►Οργανισμοί που διαπερνούν το σκληρό υπόστρωμα Οργανισμοί που διαπερνούν το σκληρό υπόστρωμα (Σπόγγοι του γένους Cliona, ο Πολύχαιτος (Σπόγγοι του γένους Cliona, ο Πολύχαιτος Polybra και πολλά Ελασμοβράγχια)Polybra και πολλά Ελασμοβράγχια)►ΕλεύθεροιΕλεύθεροι: Δεν έχουν την δυνατότητα κίνησης και παρασύρονται από τα ρεύματα: Δεν έχουν την δυνατότητα κίνησης και παρασύρονται από τα ρεύματα

Διαχωρισμός με βάση τον τρόπο διατροφής: Διαχωρισμός με βάση τον τρόπο διατροφής: τροφικοί τύποιτροφικοί τύποι

►Πηγές τροφοληψίαςΠηγές τροφοληψίας ΟργανικάΟργανικά θρύμματαθρύμματα (αποικοδομητές(αποικοδομητές καικαι νεκρήνεκρή

οργανικήοργανική ύληύλη μαζί) πουμαζί) που φθάνουνφθάνουν στοστο θαλάσσιοθαλάσσιο πυθμέναπυθμένα

ΤαΤα βενθικάβενθικά διάτομα τα οποία σχηματίζουν στην διάτομα τα οποία σχηματίζουν στην επιφάνειαεπιφάνεια του ιζήματος στρώσειςτου ιζήματος στρώσεις

ΤοΤο πλαγκτόνπλαγκτόν έχειέχει μικρήμικρή συνεισφοράσυνεισφορά στηνστην παροχήπαροχή τροφήςτροφής

αιωρηματοφάγοι: πρόσληψη οργανικού υλικού από το νερό

Διαχωρισμός με βάση τον τρόπο διατροφής: Διαχωρισμός με βάση τον τρόπο διατροφής: τροφικοί τύποιτροφικοί τύποι

διηθηματοφάγοι: ενεργή άντληση νερού

Παθητικοί αιωρ/φάγοι : ότι προσκολληθεί

Ιζηματοφάγοι: πρόσληψη οργανικού υλικού από το ίζημα

ΔιαχωρισμόςΔιαχωρισμός μεμε βάσηβάση τοντον τύποτύπο τουτου υποστρώματος: κοινότητεςυποστρώματος: κοινότητες σκληρού σκληρού

υποστρώματος υποστρώματος

ΔιαχωρισμόςΔιαχωρισμός μεμε βάσηβάση τοντον τύποτύπο τουτου υποστρώματος: κοινότητεςυποστρώματος: κοινότητες μαλακού μαλακού

υποστρώματος υποστρώματος

► Η σχολή της ΜασσαλίαςΗ σχολή της Μασσαλίας μεμε τουςτους Pérès & Picard Pérès & Picard κυριαρχούσεκυριαρχούσε στηνστην θαλάσσιαθαλάσσια έρευναέρευνα τιςτις δεκαετίεςδεκαετίες 19601960 ---- 70.70.

► Συγκρότησαν ένα σύστημα βιοκοινοτήτων για την ΜεσόγειοΣυγκρότησαν ένα σύστημα βιοκοινοτήτων για την Μεσόγειο βασισμένο στις παρατηρήσεις τους στον κόλπο τωνβασισμένο στις παρατηρήσεις τους στον κόλπο των Λεόντων Λεόντων (B(BΔΔ Μεσόγειο) καιΜεσόγειο) και σεσε έναένα βαθμόβαθμό στιςστις αποστολέςαποστολές σεσε άλλαάλλα σημείασημεία τηςτης ΜεσογείουΜεσογείου εδαφικοί και κλιματικοί παράγοντεςεδαφικοί και κλιματικοί παράγοντες Χαρακτηριστικά είδη για κάθε βΧαρακτηριστικά είδη για κάθε β//κκ Φάσεις: παραλλαγέςΦάσεις: παραλλαγές στηνστην σύνθεσησύνθεση καικαι τατα κυρίαρχακυρίαρχα taxa taxa

Τύποι βενθικών κοινοτήτων (Τύποι βενθικών κοινοτήτων (PérèsPérès 1967)1967)

► SFHN: SFHN: β/κ λεπτής άμμου σε πολύ ρηχά νεράβ/κ λεπτής άμμου σε πολύ ρηχά νερά..► SFBC: SFBC: β/κ λεπτής καλά ταξινομημένης άμμουβ/κ λεπτής καλά ταξινομημένης άμμου► SGCF: SGCF: β/κ με αδρή άμμο και χαλίκια με ρεύματαβ/κ με αδρή άμμο και χαλίκια με ρεύματα► DC:DC: β/κ παράκτιων θρυμμάτων β/κ παράκτιων θρυμμάτων ( (DetritiqueDetritique Côtier)Côtier)► VTC:VTC: β/κ παράκτιας χερσογενούς ιλύος β/κ παράκτιας χερσογενούς ιλύος ( (VaseVase

terrigeneterrigene côtier)côtier)► DL:DL: β/κ θρυμμάτων της ηπειρωτικής κρηπίδας β/κ θρυμμάτων της ηπειρωτικής κρηπίδας

(Detritique(Detritique dudu Large)Large)► VP: VP: βαθύαλη ιλύς βαθύαλη ιλύς ((VaseVase profondeprofonde ))

Δειγματοληψία βένθουςΔειγματοληψία βένθους

►Για την μελέτη των βενθικών οργανισμών Για την μελέτη των βενθικών οργανισμών χρησιμοποιούνται, ανάλογα με τον τύπο του χρησιμοποιούνται, ανάλογα με τον τύπο του υποστρώματος, δυο μεγάλες κατηγορίες υποστρώματος, δυο μεγάλες κατηγορίες οργάνων:οργάνων: Δειγματολήπτες μαλακών υποστρωμάτων (π.χ. Van Δειγματολήπτες μαλακών υποστρωμάτων (π.χ. Van

Veen), καιVeen), και Δράγες (για την συλλογή της επιπανίδας) Δράγες (για την συλλογή της επιπανίδας)

Δειγματολήπτης Δειγματολήπτης vanVeenvanVeen

Βενθική δράγαΒενθική δράγα

Το βένθος ως αξιόπιστος δείκτης για το Το βένθος ως αξιόπιστος δείκτης για το οικοσύστημαοικοσύστημα

► Η βενθική βιοκοινωνία αποτελείται από οργανισμούς που έχουν Η βενθική βιοκοινωνία αποτελείται από οργανισμούς που έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:τα εξής χαρακτηριστικά: Έχουν περιορισμένη ικανότητα μετακίνησης και κατά συνέπεια μεγάλη Έχουν περιορισμένη ικανότητα μετακίνησης και κατά συνέπεια μεγάλη

δυνατότητα αποτύπωσης μη αναστρέψιμων αλλαγών του υδάτινου δυνατότητα αποτύπωσης μη αναστρέψιμων αλλαγών του υδάτινου περιβάλλοντος, περιβάλλοντος,

Ζουν μέσα στα ιζήματα και είναι εκτεθειμένοι σε περιβαλλοντικά δυσμενή Ζουν μέσα στα ιζήματα και είναι εκτεθειμένοι σε περιβαλλοντικά δυσμενή ερεθίσματα (stressors), όπως χημικά κατάλοιπα και υποξικές συνθήκες ερεθίσματα (stressors), όπως χημικά κατάλοιπα και υποξικές συνθήκες (χαμηλά επίπεδα οξυγόνου), (χαμηλά επίπεδα οξυγόνου),

Ο χρόνος ζωής τους είναι αρκετά μεγάλος, έτσι ώστε να αποτυπωθούν Ο χρόνος ζωής τους είναι αρκετά μεγάλος, έτσι ώστε να αποτυπωθούν πάνω τους οι επιπτώσεις των περιβαλλοντικά δυσμενών ερεθισμάτων, και πάνω τους οι επιπτώσεις των περιβαλλοντικά δυσμενών ερεθισμάτων, και

Οι συναθροίσεις που σχηματίζουν εμφανίζουν μεγάλη βιοποικιλότητα και Οι συναθροίσεις που σχηματίζουν εμφανίζουν μεγάλη βιοποικιλότητα και κατά συνέπεια δυνατότητα απόκρισης σε διαφορετικούς τύπους κατά συνέπεια δυνατότητα απόκρισης σε διαφορετικούς τύπους καταπόνησης (stress). καταπόνησης (stress).